Treinkaartje én parkeren in spits duurder'
1 Den Uyl moet zaken
iog forser aanpakken'
Vakantie
de schaduw
Waddenduinen meer bedreigd dan ooit
2
G:
Nieuwe burgemeester
van Benthuizen zou
ook secretaris zijn
EVERSUN
Jfenten ziet af van
Éussische getuigen
Wedijver om koffie
leidt tot alles
Aanbeveling in rapport over personenvervoer:
directeur Centraal Planbureau Van den Beid:
Dubbelfunctie vrijwel zeker
Meningsverschil
over bedrijfswinsten
Goed beschermd bruint beter.
Plaquette op de
'Oranjehaven' in
Londen onthuld
Toeristen gaan steeds ruwer met de natuur om
Meer illegale
paden en
stuifplekken
'Ook fietspad
voor bewoners'
DAG 15 JULI 1977
BINNENLAND
Trouw/Kwartet
Van een onzer verslaggevers
'RECHT Om de tekorten
an de openbaar vervoerbe-
ven niet uit de pan te doen
jzen, zal de structuur van de
tarieven moeten worden ge
wijzigd. Tijdens de piekuren
Bullen de kaartjes duurder
moeten worden gemaakt en
;al om de concurrentieposl-
ie ten opzichte van de auto
niet te verslechteren de au
tomobilist ln die uren meer
efen
gaan betalen.
ïl vDlt Is een van de aanbevelingen
ngiyan het Instituut voor onderzoek
radvan overheidsuitgaven ln zijn rap-
n tport „Personenvervoer: beïnvloe-
i tctfen, besturen, betalen". De studie
üd
werd verricht in opdracht van de
Nederlandse spoorwegen.
Het Instituut verwacht, dat de ge
zamenlijke tekorten van de open
bare vervoerbedrijven ln 1982 twee
maal zo groot zullen zijn als zij ln
1975 waren, Indien de tarieven ach
terblijven bij de kostenontwikke
ling.
Overcapaciteit
Over de plannen, die minister Wes
terterp heelt ontvouwd ln het
meerjarenplan personenvervoer
1976-1980 om via bepaalde maatre
gelen met name het autogebruik ln
het woon-werkverkeer over te heve
len naar andere vormen van ver
voer (openbaar vervoer en fiets),
zegt het rapport, dat dit bij voort
zetting van het huidige beleid de
tekorten alleen maar groter zal
maken.
Indien immers deze maatregelen
tot een groei van het reizigersver-
voer ln de spitsuren zullen lelden,
betekent dit, dat de vervoerscapa
citeit aanzienlijk moet worden uit
gebreid. Omdat de vervoersvraag
bulten de spitsuren hoogstens be
perkt zal toenemen, zal de overca
paciteit ln de stille uren verder
gaan stijgen en dus de exploitatie
kosten groter maken.
Fonds
Om de tekorten binnen de perken
te houden, moeten de tarieven ln
de spitsuren omhoog, vindt het In
stituut, terwijl het reizen bulten de
spitsuren relatief goedkoop zou
moeten zijn.
Het Instituut pielt ook voor de In
stelling van een „Infrastructuur
fonds", waarin Inkomsten uit en
uitgaven voor verkeer en vervoer
zouden moeten worden samenge
bracht.
De huidige situatie, waarbij binnen
de begroting van verkeer en water
staat de uitgaven voor openbaar
vervoer bijvoorbeeld moeten con
curreren met die voor „natte water
staat", heeft tot gevolg, dat geheel
verschillende zaken tegen elkaar
moeten worden afgewogen, wat het
voeren van een effectief beleid kan
bemoeilijken, aldus het rapport
Voordeel van zo'n fonds zou zijn,
dat de financiering van wegen en
spoorwegen wordt gelijkgescha
keld. De wegen worden nu nog gefi
nancierd vla het Rijkswegenfonds,
terwijl voor het rallvervoer vaak
van geval tot geval naar oplossin
gen voor financiering moet worden
gezocht. De trage besluitvorming
bijvoorbeeld rond de aanleg van de
Schiphol- en Almerelijn Is sympto
matisch voor de gevolgen van de
bestaande ongelijkheid, aldus het
rapport.
Hoewel de spoorwegen ingenomen
zijn met de conclusies ln het rap
port, zeggen zij nogal wat haken en
ogen te zien wat betreft de techni
sche uitvoering tariefswijziging.
Centrale en lokale overheden als
mede de openbaar vervoersbedrij
ven zullen gezamenlijk de uitvoe
ringsmogelijkheden moeten na
gaan. Een frisse gedachte noemt
NS dat als het reizen per trein ln de
spitsuren duurder wordt, ook het
alternatief (ln dit geval het parke
ren) duurder moet worden
gemaakt.
me
ut
epll
onze sociaal-economische redactie
hetjïN HAAG Directeur Van den Beid van het Centraal Planbureau vindt dat formateur Den Uyl
zijpt ver genoeg gaat in zijn economische voorstellen. De bedrijfswinsten moeten omhoog, en
'en;artoe moeten inkomens en collectieve lasten worden gematigd. „Dat vergt een rlgoreuze
3 etapak, drastischer nog dan nu door de formateur wordt voorgesteld," aldus prof. Van den Beid in
ïn t weekblad „Onderneming" van het VNO, het grootste verbond van werkgevers.
Van onze verslaggever
BENTHUIZEN Het is zo goed als zeker dat het Zuidhollandse
dorpje Benthuizen, dat enkele maanden geleden in het nieuws
kwam door bestuurlijke conflicten, een nieuwe burgemeester
krijgt die tevens gemeentesecretaris is.
dVergrond voor deze uitlating
leihnt een verschil van mening tus-
:oJJ Den Uyl en Van den Beid. Inzet
r "Wt de benodigde stijging van het
vahdeel dat de winsten vormen bln-
Y.fri het totale nationale Inkomen.
?11Mt aandeel is nu acht procent en
eftjet volgens Van den Beid „sub-
ej?Hntieel" stijgen. De voorstellen van
'dJjmateur Den Uyl lelden volgens
:ndïi den Beid slechts tot een stijging
n iet hoogstens een paar procent,
5 °ïj zullen dat op het Planbureau nog
1 erecles uitrekenen."
i^omoties
voorstellen van Den Uyl zijn tot
,°J toe: twee Jaar lang een nullijn
*aibr de inkomens, en voorlopig vier
,—jlJard bezuinigen op collectieve
{gaven (overheid, sociale ultkerin-
Uelp). Het meningsverschil betreft de
st „Incidentele" loonsverhogingen
"Somoties en dergelijke). De reken-
^dellen van het Planbureau gaan
[©'an uit dat bij een sterke loonma-
[ring de post „Incidenteel" hoger zal
tvallen. Verondersteld wordt dat
een aantal gevallen loonsverho-
ngen die niet „mogen" vanwege de
ïllijn, in verkapte vorm vla promo-
js en dergelijke toch tot stand zul-
n komen.
(ït Planbureau gaat voor normale
itandlgheden uit van 1 1,5 pro-
it voor Individuele loonstijging.
Het bureau noemt zelf dit cijfer al
aan de lage kant, gezien de ervaring
van de afgelopen tijd met een inci
dentele loonstijging van wel twee
proéent. BIJ doorvoering van de nul
lijn raamt het Planbureau een extra
Incidentele stijging van 0,7 procent.
Het effect van de nullijn 2,2 pro
cent minder loonsverhoging per Jaar
zou dan dus voor eenderde deel
weer ongedaan worden gemaakt
door de extra incidentele stijgingen.
Speciale commissie
Den Uyl is het hiermee niet eens. Hij
denkt niet alleen een nullijn te ver
wezenlijken, maar bovendien de In
cidentele loonstijgingen te kunnen
terugdringen tot wellicht slechts
een half procent per jaar. Hiertoe wil
de formateur een speciale commis
sie Instellen, die moet onderzoeken
hoe de Incidentele loonstijgingen
kunnen worden beheerst.
Waar het Planbureau een hogere
incldenteel-post berekent, gaat Den
Uyl dus uit van een lagere. Het ver
schil is 1,2 1,7 procent loonstijging
meer of minder per Jaar. Dit verschil
De eerste dag in
de zon en
meteen verbrand.
Dat overkomt u dit
jaar niet meer.
Dank zij Eversun.
Het enige anti-
zonnebrand middel,
dat uw huid écht
beschermt
Van binnenuit, met het
biologische bestand
deel Guanin. En de
stof d-Panthenol zorgt
voor natuurlijke
pigmentvorming,
dus snel bruin
worden.
Eversun, bij apo
theker en drogist.
pril
Thf"
Jolu
h een onzer verslaggevers
IN HAAG De raadsman van Pieter Menten, mr. L. van
IJningen uit Den Haag, heeft laten weten dat zijn cliënt geen
jfts meer stelt op de komst van zes getuigen uit de Sowjet-Unie
2® f hij door de bijzondere strafkamer van de rechtbank ln
3 g£sterdam had willen doen horen. Hij heeft dit ook meegedeeld
vjett de officier van justitie, mr. A. F. J. C. Habermehl.
nd«
naar Amsterdam. Onlangs deelde de
heer Habermehl, bij zijn terugkeer
van een reis naar de Sowjet-Unie,
mee dat over de komst van twee
getuigen nog onzekerheid bestaat
negens de verdediger van Menten
l den de getuigen geen waarheids-
al cfrouwe verklaringen kunnen afleg-
L omdat ze door de Russische
jnriteiten worden „voorgekookt",
is hij dat noemt. Hij leidt dat af
de mededeling van de officier vjin
•*Utle dat de Russen het verzoek
de komst van de getuigen ln
Uvile hebben genomen. Naar de
jr Van Heijningen meent, bete-
tie^t dit dat wordt nagegaan of de
Igen „vuurvast" zijn en of ze
laars achterlatea
•s door het openbaar ministerie
.-gvaarde getuigen uit de Sowjet-
ie Je worden volgens de raadsman
k vieens „voorgekookt". Van deze
iiigen komen er vier in elk geval
De getuigen die Menten naar Am
sterdam had willen laten komen,
hebben Indertijd een televisiever
slaggever laten weten bij een massa
executie ln Juli 1941 ln Podhorodce
slechts schoten te hebben gehoord,
omdat ze hun huls niet hadden dur
ven verlaten. Later verklaarden ze
tegenover de Justltiedelegatie uit
Nederland dat ze bij de executie
vooraan hadden gestaan. De verde
diger van Menten had hen willen
vragen hoe ze deze twee verklarin
gen met elkaar kunnen rijmen.
is uiteraard niet verwerkt ln de be
cijferingen van Van den Beid, wan
neer hij zegt dat de plannen van Den
Uyl het winstaandeel ln het nationa
le inkomen met slechts een paar
procent doen stijgen.
Kloof overbruggen
Hetzelfde punt speelt ook een grote
rol ln de onderhandelingen tussen
PvdA, CDA en D'66 over de omvang
van de bezuinigingen op de collec
tieve uitgaven. Als Den Uyl succes
zou krijgen met het terugdringen
van Incidentele loonstijgingen, zou
den er enkele miljarden guldens
Formateur Den Uyl
minder hoeven te worden bezuinigd.
De kloof tussen PvdA en CDA op dit
punt zou dan al een heel eind zijn
overbrugd.
In het blad „Onderneming" noemt
Van den Beid het huidige winstaan
deel ln het nationale Inkomen
acht procent „onaanvaardbaar en
onverantwoord' laag. „Het weer
standsvermogen van het bedrijfsle
ven ls ln ernstige mate ondermijnd.
Als er bovendien gebeurt wat som
migen voorspellen, namelijk een
Directeur Centraal Planbureau
Prof. C. A. van den Beid
nieuwe economische recessie (inzin
king) over een jaar of twee, dan
zullen veel ondernemingen in een
nog hachelijker positie komen te
verkeren. Met nog eens alle gèvol-
gen voor de werkloosheid van dien.
Van den Beid noemt het „volstrekt
begrijpelijk" dat veel uitkomsten
van het onderzoek van het Planbu
reau op politieke weerstand stuiten.
Toch wil de Planbureau-directeur
volhouden „waarheden als koeien"
te blijven verkondigen.
LONDEN (ANP) De Nederlandse
ambassadeur ln Londen, Robert
Fack, heeft een herdenkingspla
quette onthuld op een gebouw waar-
In tijdens de tweede wereldoorlog
het hoofdkwartier van de Neder
landse strijdkrachten ln balling
schap was gevestigd. Het gebouw,
23 Hyde Park, was tevens het ze
nuwcentrum van de splonagegroep
'Contact Holland', die ln de kelder
was ondergebracht. Het gebouw
werd tijdens de oorlog omgedoopt
tot „Oranjehaven".
Op de plaquette staat de inscriptie:
'Oranjehaven dit gebouw werd
gebruikt als club, ln 1942 door hare
majesteit koningin Wilhelmlna der
Nederlanden geschonken aan de Ne
derlanders die uit bezet gebied wa
ren ontsnapt om zich bij de gealli
eerde strijdkrachten te voegen'. BIJ
de plechtigheid was aanwezig de
heer J. A Steman, lid van de Neder
landse ambassadestaf ln Londen,
die tijdens de oorlog per parachute
boven Nederland werd neergelaten
om radlocumnpnicatlemateriaal af
te leveren.
AMSTERDAM (ANP) Alle klanten van Jac. Hermans, die gistermiddag in
één van zijn dertien winkels ln Amsterdam een goedkoop pak „prijsslag-
koffle" kochten voor 4,50, hebben daarbij als verrassing gratis een pak
rabat-koffle van Albert Heljn cadeau gekregen. Deze rabat-koffie wordt door
Albert Heijn zelf verkocht voor 5,75. Met deze stunt poogt Hermans het
gerucht te ontzenuwen, dat zijn afgeprijsde koffie van mindere kwaliteit zou
zijn dan de veel duurdere koffie van AH. De klanten van Jac. Hermans
kregen een stencil ln de handen gedrukt, waarin stond: „proef zelf. oordeel
zelf".
Van de zijde van AH wordt opgemerkt, dat Hermans zijn koffie vergelijkt
met rood-merk (gemiddelde) kwaliteit, terwijl hij nu zijn klanten een
vergelijking laat maken niet met roodmerk, maar met de goedkoopste
kofflesoort van AH, de rabat-koffie.
ADVERTENTIE
•n METZLER-
bril: ieders oogmerk!
Gedeputeerde Staten van Zuld-Hol-
land hebben bij de minister van bin
nenlandse zaken aangedrongen ora
in Benthuizen een dergelijke gecom
bineerde functie ln het leven te roe
pen. Verwacht wordt dat ln de
Staatscourant van volgende week al
melding wordt gemaakt van de vaca
ture burgemeester-gemeentesecreta
ris ln Benthuizen.
Wethouder A. van Noort van Ben
thuizen heeft het aanstellen van een
„burgemeester-annex gemeentese
cretaris" inmiddels „de beste oplos
sing voor de gemeente" genoemd.
Volgens de wethouder staat men
binnen het gemeentebestuur „zeer
positief" tegenover een gecombi
neerde benoeming.
Benthuizen kwam op 1 maart van dit
jaar zonder burgemeester te zitten,
nadat deze ln verband met bestuur
lijke moeilijkheden ontslag kreeg.
Burgemeester Keyzer haalde de
woede van het grootste deel van de
raad op zijn hals toen mede doorzijn
toedoen enkele ambtenaren en wet
houders van Benthuizen op beschul
diging van verduistering van ge
meentelijke stukken gearresteerd
werden. Keyzer bleef echter wel bur
gemeester van Moerkapelle. Omdat
deze twee buurtdorpen altijd één
burgemeester hebben gehad, was
het voor het ministerie van binnen
landse zaken moeilijk een aparte
burgervader voor Benthuizen te be
noemen zolang de heer Keyzer die
functie nog ln Moerkapelle vervulde.
Doordat vorige week de gemeentese
cretaris van Benthuizen en Moerka
pelle, de heer G. J. A. Runflnk, plot
seling overleed, kwam er verande
ring ln die situatie.
Beschuldigingen
Inmiddels ls in politiek en ambtelijk
Benthuizen het vuur weer hoog op
gelaaid door enkele uitspraken van
de heer Keyzer ln de regionaal ver
schijnende Rljnlandsche Courant.
Hierin beschuldigt de heer Keyzer
zijn oude ambtenarenploeg van
Benthuizen van ondeskundigheid en
zegt hij dat de onlangs gestorven
gemeentesecretaris van Benthuizen
en Moerkapelle overleden is „aan
verdriet om Benthuizen." Nog kort
voor zijn dood zou de overledene
door de wethouders van Benthuizen
en enkele ambtenaren „schofterig"
behandeld zijn.
Zelf distancleert de heer Keyzer zich
desgevraagd vrijwel volkomen van
het betreffende krante-artikel. Ook
tegenover waarnemend burgemees
ter C. J. de Ronde van Benthuizen,
die zijn Moerkapelse collega gisteren
over de zaak onderhouden heeft,
ontkent hij het verhaal.
Raad bijeen
Het onderhoud tussen de belde bur
gemeesters vond plaats nadat de ge
meenteraad van Benthuizen, die
woensdagavond toch al bijeenkwam
voor een gewone vergadering, ln be
sloten verband over de nieuwe affai
re gesproken heeft. Dit gebeurde
naar aanleiding van vragen van
CD A-zlj de.
„Hé, Betty, Ik probeer Je juist op te
bellen. Loop vlug naar huis
AMSTERDAM (ANP) De toeristen op de Waddeneilanden gaan steeds
„ruwer" om met de natuur. De duinen van deze eilanden worden meer dan ooit
bedreigd door de nog steeds toenemende recreatie. Dit blijkt uit een deze zomer
gereed gekomen onderzoek van de werkgroep recreatie van de Landelijke
Vereniging tot behoud van de Waddenzee.
Het aantal stulfplekken en
„wilde" paden is ln de afgelo
pen Jaren enorm gestegen
door het soms agressieve ge
drag van honderdduizenden
toeristen. De Landerumer-
heide op Terschelling bij
voorbeeld bestond vorig Jaar
al voor een kwart uit zand
verstuiving, dat ls tien keer
zo veel als zes Jaar tevoor.
De andere duingebieden op
de Waddeneilanden vertonen
ln meer of mindere mate het
zelfde beeld, aldus de Wad
denvereniging. ZIJ onder
zocht de uitbreiding van het
aantal stulfplekken aan de
hand van luchtfoto's. Daarop
was te zien, dat het paden
stelsel ln de Waddenduinen
als gevolg van „ongecontro
leerde" betreding door toeris
ten ln de afgelopen vijf jaar
met gemiddeld dertig pro
cent is gestegen.
Het gevolg van deze ontwik
keling ls volgens de Wadden
vereniging, dat de duinen
gaan „lopen". Dat betekent
verzwakking van de zeewe
ring en onderstulvlng van de
achterliggende, wat vegeta
tie betreft meest waardevolle
duingebieden.
Het aantal overnachtingen
op de vijf Waddeneilanden
(Texel, Vlieland, Terschel
ling, Ameland en Schiermon
nikoog) bedroeg twee Jaar ge
leden acht miljoen. Het aan
tal slaapplaatsen was toen of
ficieel ongeveer honderddui
zend, maar de Waddenvereni
ging (en ook de ANWB) schat
dit aantal zeker een kwart
hoger.
Illegaal
Omdat de Waddeneilanden
bezig zijn de toeristenstroom
op het huidige peil te hand
haven, blijken steeds meer
„Illegale" logiesgelegenhe-
den te ontstaan. Uit een vorig
Jaar op Ameland gehouden
steekproef concludeert de
Waddenvereniging dat heel
wat schuurtjes, kippenhok
ken, garages en toonzalen in
feite worden verhuurd als zo
merhuisjes. Van de 95 onder
zochte woningen bleken 65
dergelijke bijgebouwtjes te
hebben, goed voor 422 „Ille
gale" slaapplaatsen. De Wad
denvereniging wijst erop dat
deze situatie niet alleen voor
komt op de Waddeneilanden,
maar ook ln andere toeris
tisch aantrekkelijke streken
als de Veluwe, Zuid-Limburg
en. Zeeland.
Omdat de toeristen op de
Waddeneilanden steeds „ru
wer" omgaan met de natuur,
zijn de beheerders van de
Waddenduinen Natuurmo
numenten, Staatsbosbeheer
en de dienst der Domeinen
op Schiermonnikoog daar
om op Terschelling overge
gaan tot afzetting, van hun
terreinen, iets wat zeer onge
bruikelijk is op de vrijwel
overal toegankelijke
Waddeneilanden, maar ln
toenemende mate worden op
die terreinen vernielingen
aangericht.
Op Schiermonnikoog moet
elk jaar de volledige beweg
wijzering worden vernieuwd.
De dulnbeherende diensten
constateren de laatste Jaren
ook een toenemende eenzij
digheid ln de begroeiing, zegt
Jan Dogterom, voorzitter van
de Wadden vereniging „Door
het onbewust onbeheerste
gedrag van de recreanten
blijven alleen de sterkste
planten over".
Beheer faalt
Het dulnbeheer op de vijf el-
landen schiet trouwens te-
Bewoners van Texel zijn
boos op de overheid: voor
de vakantiegangers is vo
rig jaar een fraai fietspad
door bos en hei aange
legd, maar fietspaden
voor de bewoners kunnen
er blijkbaar niet af. Op de
brede bennen langs de
wegen tussen de dorpen
zou er volgens de bewo
ners best ruimte voor zijn
maar tot nog toe moe
ten de fietsers maar op de
autowegen rijden. Op
protestborden geven de
bewoners uiting aan hun
ongenoegen.
kort, maar dat is niet de
schuld van de diensten zelf,
zegt Dogterom. Het perso
neel van de drie diensten is
sinds de tweede wereldoorlog
nauwelijks uitgebreid. Dat ls
ten dele het gevolg van me
chanisatie, maar de bewa
king blijft mensenwerk. En
die bewaking is de laatste
tijd hard nodig, aldus de
voorzitter van de Waddenver
eniging. „Het beheer van de
Waddenduinen heeft geen ge
lijke tred gehouden met de
uitbreiding van het toeris
me", concludeert hij.
De Waddenvereniging denkt
de door haar geschetste ne
gatieve effecten van de recre
atie op de Waddeneilanden
tegen te gaan door uitbrei
ding van de voorlichting aan
bezoekers. Al op de veerbo
ten moet de toerist worden
gewezen op de waarde van de
Waddeneilanden als natuur
gebied, meent Dogterom. HIJ
bepleit ook een „absolute
stop op de recreatievoorzie
ningen" en „uitbanning" van
bepaalde recreatlevormen,
zoals sportvllegen en het ge
bruik van speedboten.
Beperk autogebruik
Ook het autogebruik op de
eilanden moet naar zijn me
ning drastisch beperkt wor
den. „Begrijp mij goed", zegt
hij, „de Waddenvereniging ls
er niet op uit recreatie op de
eilanden onmogelijk te ma
ken. WIJ willen Juist het spe
cifieke recreatie-karakter
van de eilanden behouden.
Dat betekent handhaving
van de rust ln de duingebie
den en het openhouden er
van", aldus Dogterom. „Wij
wensen een recreatie op de
Waddeneilanden die gericht
ls op natuurbeleving".
