AUTOBIOGRAFIE
zweert grote
sleeën moeizaam af
31
1
Goede, slechte en leerzame
boeken over fotografie
Snelle motortester
Verzet
Reus
Achtcilinder
Subsidie
Aarzeling
Veiligheid
Volvo komt
met 343
Special
J&aË
DINSDAG 12 JUU 1977
TROUW/KWARTET
Sicco de Jong
6 739 309
2 409149 1 909 325 1 801 767 1769 000 1 718 374 1 445 052 1 39
De Amerikaanse consumenten
zijn door de klare taal van pre
sident Jlmmy Carter over de
noodzaak van energiebespa
ring met zuiniger auto's niet
afgeschrokken. Het Is zelfs
goed mogelijk, dat dit jaar een
nieuw record ln de autover
koop van de Verenigde Staten
zal opleveren, waarvan zowel
de merken met de grote sleeën
als de lmportmerken zullen
profiteren.
De import bereikte ln mei een record
van 220.000 wagens of 21 procent van
de totale autoverkoop. Maar met een
totale verkoop, die rond de miljoen
per maand schommelt doet ook de
auto-Indus trie In Detroit goede za
ken, waarbij zelfs vergeleken met
twee Jaar geleden een verschuiving
naar grotere modellen te constate
ren valt. De grootste maten en de
middenklassers maken nu 55 pro
cent van de autoverkoop uit tegen
toen 46 procent
de president ln het Congres Is klein
terwijl de Amerikanen eigenlijk
nauwelijks kunnen geloven, dat hun
machUg land geen antwoord op welk
probleem dan ook zou kunnen ge
ven. Voorzover zij succes voor Car
ter's plannen zouden verwachten Is
er dit jaar echter nog meer reden een
grote wagen te kopen nu dat nog
zonder fiscale strafmaat kan.
Amerika met z*n honderd miljoen
auto's bijna één wagen per twee
Inwoners blijft het zwaartepunt
van de autoverkoop ln de wereld
vormen. Drie op de tien nieuwe au
to's ln de wereld komen ln handen
van Amerikanen en de Amerikaanse
autoconcerns maken ondanks de Ja
panse opkomst van de afgelopen
tien Jaar nog altijd Internationaal de
dienst uit. Vorig Jaar was hun aan
deel ln de wereldautoproduktie ruim
45 procent: dat van Oeneral Motors
alleen al kwam bijna op een kwart en
kon dit Jaar met de grote verkoop
stijgingen in Amerika en bij Opel
dat kwart wel eens halen.
de ln Japan door Isu2u gebouwde
Opel, de "wereldauto" Oeminl. Zo is
trouwens ook Ford bezig het Europe
se model Fiesta ln een serie van
honderdduizend stuks per Jaar naar
Amerika te halen en heeft Chrysler
een nieuwe kleine „wereldauto" ln
voorbereiding, die aan het einde van
de zomer ln 8chotland zal ver
schijnen.
dem. En niemand stond er vroeger
bij 8til, dat daaraan wel eens een
eind kon komen. Trouwens, het ge
hele Midden-Oosten waar vooral na
de tweede wereldoorlog steeds nieu
we reserves werden ontdekt. Is lange
tijd gerekend tot de Amerikaanse
invloedssfeer: ln een tijd toen er een
communistische en een vrije wereld
was en verder niets.
General
Motorj
i Ëg]
Ford
13,6%
Chrysler
8.3%
Volks
wagen
6.6%
aODD
Fiat
5,9%
Peui
Citr
Maar voor Oeneral Motors ligt meer LSUlffCr
dan voor Ford en Chrysler, laat
staan voor het juist op kleine auto's
toegesplltste kleine concern Ameri
can Motors, het zwaartepunt op de
echte Amerikaanse slee.
nog compacter zijn dan de huidige
compact of subcompact A la Chevro
let Vega of Ford Pin to.
De aankondiging van zware autobe
lastingen voor „benzineslurpers"
heeft hierop weinig Invloed gehad.
Het verzet tegen die belastingen
neemt toe de kans op succes voor
OM is de reus, die groot geworden Is
dank zij de grote auto. Van de vijf
Amerikaanse merken, die het con
cern heeft, maakt er slechts één klei
ne auto's: Chevrolet. Verder Impor
teert één van de OM-merken, Bulck,
De geschiedenis van OM ls daarmee
nauw verbonden geweest. Henry
Ford (de eerste) maakte ln de Jaren
twintig maar één automodel de T-
Ford liefst ln één open uitvoering
en één zwarte kleur. OM speelde
daarentegen met veel succes in op de
toenemende wensen onder de auto
mobilisten naar meer luxe en com
fort. Zo ls de automatische transmis
sie ln de vorm van een zelfwerkende
versnellingsbak een uitvinding van
OM: een vinding, die het benzinever
bruik verhoogde, zoals ook de steeds
zwaardere motoren en de steeds ho
gere wagengewichten leidden tot ho
gere verbrulkcijfers.
Dat was echter geen bezwaar. Ameri
ka haalde volop olie uit eigen bo-
De nieuwe motortester van Siemens.
Hel Duitse Siemens-concern heeft
een testapparaat ontwikkeld, waar
mee in slechts vier seconden tijd een
zogenaamde CO-test kan worden uit
gevoerd. Dit is een meting van het
koolmonoxide in het uitlaatgas van
door Ber Huising
Fotograferen ln Zwartwit ls weer
een. vertaald, boek van de West'
dultser Michael Onade, en het ls
even mooi en leerzaam als zijn Het
Fotograferen van Mensen, dat wij
Indertijd gunstig bespraken. Qna-
de fotografeert en experimenteert
bijzonder goed, en persoonlijk. Ook
ln zwart-wit en alle grijzen daartus
sen. Bij elke van de tweehonderd
foto's, die zeer verschillend en vaak
tegengesteld zijn, vertelt bij duide
lijk boe en waarom bij het zo deed.
Met de. voor amateurs bemoedi
gende, erkenning, dat het toeval, of
zelfs handig benutte onvolkomen
heden, soms aardig helpen. Hij wist
het vooruit ook niet allemaal pre
cies. Maar hij kan het wel: bijzon
dere foto's maken en verklaren wat
ze bijzonder maakte. Een Inspire
rend boek.
Naaktfotografie voor Iedereen ls
heel wat anders. Wat Peter Zee-
meljer daarin moeizaam uitlegt
over allerlei technieken belich
ten, componeren en zo gaat na
tuurlijk ook op voor het fotografe
ren van twee sinaasappels en een
banaan, een rozenstruik, of een
Krtret. Maar zijn hobby ls naakt,
it komen wij tegenwoordig over
al tegen, op bladen ln de sigaren
winkel of thuis op de tv, maar Zee-
meljer heeft nog een duistere woor
denstroom nodig (hij schrijft
slecht) om het naakt te verdedigen.
Mits het zuiver en natuurlijk zij.
Daar vallen kinderen, mannen en
gewone mensen op het strand blijk
baar bulten. Zeemeljer vertoont ln
zijn boekje alleen maar goedge
vormde. jonge, vrouwelijke (be-
roeps (modellen. En telkens net niet
natuurlijk. HU legt omstandig uit
hoe zij ledematen en lichaamsde
len moeten verdraaien om bevalli
ge poses en soepele lijnen te krij
gen, hoe ze daarvoor eerst geduldig
op haar gewillige gemak gesteld
moet worden, en welke foefjes er
nog meer zijn om ze maar „mooi"
op de kiek te krijgen. Een potsier
lijk boekje eigenlijk. Wie het wil
volgen, en thuis geen glamour bU
de hand heeft, zal naar de beroeps-
naakten moeten. Met een contrac-
tje, waarvan Zeemeljer alvast een
voorbeeld gaf („Met een dergelijk
contract staat u ook Juridisch vrij
stevig ln uw schoenen").
Van Zwartwit naar Kleurvergroten
is een handleiding van de ervaren
Th. de Oreef, die uitlegt hoe het
allemaal zit met kleuren, met de
kleurennegatleven en -papleren,
met kleurzwemen, en wat er nog
meer nodig ls voor de amateur die
het ln zijn doka ook eens met kleu
ren wil proberen. Of het helemaal
klopt ls zo niet te lezen. Dat kan de
praktijk pas uitmaken.
Fotografie Zien en Doen is door
Rob van 't Woudt voornamelijk
voor scholleren gemaakt, eenvou
dig, duldelUk. met weinig aantrek
kelijke voorbeelden, en korte aan
wijzingen voor afdrukken en ver
groten.
Michael Gnade, Fotograferen in
Zwartwit, geb. 169 blz. 200 foto's,
39.50, Focus-uitg.-Elsevier.
Peter Zeemeijer, Naaktfotografie
voor Iedereen, pocket 96 blz., ruim 40
ill., 9 90. uitf. Elsevier.
Th. de Greeff, Van Zwartwit naar
Kleurvergroten, pocket, 96 blz.,
gem., 9.99, oitg. Elsevier.
Bob van 't Woudt, Fotografie Zien
en Doen. 88 blz.. feflj., 19.50, uitg.
Elzevier.
In die vrije wereld moest ook het
automobilisme zich vrij kunnen ont
plooien. Er leken geen grenzen aan.
De wagens werden elk Jaar een paar
centimeter langer met modieuze ver
anderingen, die tegen het einde van
de Jaren vijftig tot de meest grillige
vormen leidden: de koetsen kregen
pseudo-vleugels.
Toen reeds heeft de president van
American Motors, de latere minister
George Romney, een aanval gedaan
op de „benzineslurpende dinosau
russen" en vond hij de „compact
car" uit. Maar het effect was slechts
klein. De Import van eerst Europese
en later Japanse auto's bleef toene
men, doch QM, Ford en Chrysler
stoorden zich daaraan niet. Totdat
in het begin van de Jaren zeventig
OM met de viercllinder Chevrolet
Vega kwam: de eerste naoorlogse
Amerikaanse viercllinder.
Wie nu de plannen van deze op één
na grootste onderneming ln om
zet tweede na de oliemaatschappij
Exxon (Esso) en vóór Shell beziet,
bemerkt dat voor het roemruchte
Jaar 1984 geen achtcilinder motoren
meer voorzien worden. GM zal zich
beperken tot vier- en zescilinders
om brandstof te besparen. De toe
komstige auto's van het concern zul
len nog compacter worden, meer
voorwielaandrijving krijgen en aan
zienlijk minder wegen.
GM heeft zijn grootste modellen
voor 1977 al ingekort en zal voor
1978 de middenklassewagens aan
pakken om vervolgens in 1979 met
nieuwe wagens te verschijnen, die
Toch zal het wel een enorme omme
zwaai voor de Amerikaanse consu
ment worden, meer nog dan voor de
Immers altijd opportunistische pro
ducent. Op dit moment worden de
fabrieken, die de Vega's en Pinto's
maken, weken aaneen gesloten, om
dat daar nauwelijks vraag naar ls.
De Amerikaan, die een Amerikaan
se auto koopt, schaft een grote wa
gen aan. En wie een kleine auto wil
kijkt eerst naar een Japans model,
soms een Europese wagen.
In de plannen van president Carter
was een subsidie voor ln Amerika
gebouwde kleine auto's opgenomen,
betaald met extra belastingen op de
grote wagens, maar dat deel van die
plannen zal zeker niet doorgaan,
omdat de Euromarkt en Japan daar
in terecht een handelsbelemmering
zien. De Amerikaanse concerns zul
len zelf in eigen land kleine model
len moeten fabriceren, die meer ap
pelleren aan de Internationale
smaak: dan kunnen die wagens nog
door Amerikaanse fabrieken geëx
porteerd worden ook.
Dat de autofabrikanten uit Detroit
daarmee weinig haast gemaakt heb
ben, laat zich echter goed verklaren
uit de aaizeling van de meerderheid
der kopers. De Amerikaanse auto
mobilisten hebben zich na de oliecri
sis ineens gericht op kleinere wa
gens: American Motors scheen zelfs
weer een gouden tijd tegemoet te
gaan. Maar sinds die oliecrisis ver
der achter hun ligt en sedert de
conjunctuur weer beter werd is de
toeloop op de ouderwetse omvang
De wereldautoproduktie
per concern volgens een gra
fiek van het Zwitserse blad Au-
tomobil Revue: de Amerikaan
se grote drie" steken met kop
en schouders boven de vier
grootste Europese en de twee
grootste Japanse producenten
uit.
van de Pontiacs en Oldsmobiles,
Mercury's en Lincolns weer enorm.
In de eerste vijf maanden van dit
jaar bouwde de Amerikaanse auto-
Industrie vier miljoen personenwa
gens, een kwart miljoen of 6,5 pro
cent meer dan ln Januari tot en met
mei 1976. Maar bij GM bedroeg de
produktlestijging ruim tien procent
en bij Ford ruim elf procent. Daar
entegen ging Chrysler bijna tien
procent terug en American Motors
veertig procent. Ford's Lincoln-Mer-
cury-divisie boekte met 353.000 wa
gens een vooruitgang van 37 procent
en GM's Oldsmobile-divisie met
517.000 auto's een stijging van 27
procent.
Ford heeft zijn sleeën op oud for
maat gehouden, GM heeft ze ge
krompen met behoud van de bin
nenruimte. De vraag was wie het
wijst gehandeld zou hebben. Het
antwoord luidt nu: beiden. Voor gro
te auto's blijft ln Amerika een vraag
bestaan, hetgeen met de welvaart en
de naar onze begrippen toch altijd
nog lage benzineprijs (ruwweg de
helft van de Nederlandse) geen won
der ls. Trouwens, de Amerikaanse
auto's zijn in aanschaf verhoudings
gewijs niet duur. Dat is al te zien als
men de naar Nederland geëxpor
teerde wagens bekijkt, waarvan de
prijzen al even boven de twintig
mille beginnen: dat zijn dan altijd
zescilinders.
Het merkwaardigst van al is de
torie, hoe de Amerikanen eerst v
ger auto's wensten en conclud
den dat hoe groter en zwaarder
waren, hoe veiliger de modellen i
den zijn. Daarna kwam de st
tegen de luchtvervuiling met e j
voorzieningen aan motoren en 1
vormer*, die ook nog eens tot hoi
verbruikscijfers dreigden te leii
Maar au ls zuinigheid prior
nummer één. De wettelijke ve
ten daarvoor bestonden al vóór
ter's energieplan en de wet o[
luchtvervuiling moet daarvoor
ten dele wijken.
De overheid ln Washington
het belang van energlebesparinf
autofabrikanten in Detroit w
ook hoe zwaar dit argument
maar de Amerikaanse consun
schijnt bij lange na nog niet o
tuigd.
Volvo heeft ook van de in Neder
gebouwde middenklassewagen
een jubileumuitvoering uitgebri
Het is de Volvo 343 Special, die
vierhonderd gulden extra gele\
wordt in metaalkleur met spec
strepen,stootlijsten langszij,t g,
ruiten, brede banden en eéj
spreker, terwijl een radio vöo\
prijs geleverd wordt.
De Volvo 343 Special is verder ui
rust op basis van de 343 DL en
18.300 gulden.
ADVERTENTIE
auto's, die tevens van belang is voor stoffen en tegelijkertijd het motorloe-
een goede motorafstelling en daarmee rental. Met de snellere meting wordt
voor een zo gunstig mogelijk benzine- het voor autobedrijven mogelijk ook
verbruik. bij de kleine beurten de afstelling van
Het nieuwe apparaat meet de onver- carburateur en onsteking in een hand-
brand* koolmonoxide en koolwater- omdraai te checken.
,,De zeeheks" door Alistair MacLean.
Uitgave van Elsevier, Amsterdam.
Prijs 17,90, 208 blz.
De zeeheks ls een modern boorei
land in de Golf van Mexico, de
Schotse eigenaar ontziet zich niet de
olieproduktie ver onder de prijs te
leveren. Dat ls tegen het zere been
van de grote maatschappijen, die
een keiharde jongen Inhuren. Maar
de tegenpartij beschikt eveneens
over bikkelhard materiaal. Bijna
ontstaat een echte oorlog. Zonder
bloedvergieten gaat het vanzelf toch
niet, om de spanning er ln te houden
maakt men elkaar zo grondig af, dat
slechts enkelen het slot van dit boek
halen.
Beroepengids, een nieuwe gids voor
studie en beroep geschreven door H.
M. Pere en L. F. J. Sanders. Uitg.
Spectrum, Utrecht. 250 blz. 8,90.
Atlantis. Nieuwe feiten over een eeu
wenoud raadsel, door Otto Muck.
Uitg. Het Spectrum, Utrecht. 320
pag. plus 16 fotopag., prijs 28,90.
Het verdwenen werelddeel Atlantis
heeft altijd tot de verbeelding ge
sproken en nu heeft de Oostenrijkse
geofysicus en historicus zijn geleer
de aandacht aan dit „eeuwenoud
raadsel" gewijd. Hij laat alle veron
derstellingen, alle hypothesen de re
vue passeren en doet daar zijn zegje
over en komt tenslotte met zijn ei
gen kijk op de zaak. Dit levert een
boelend én toegankelijk relaas op.
het ls populalr-wetenschappelijk ln
een goede zin van 't woord. Ook
belangstellende Jongeren zullen dit
royaal geïllustreerde boek (behalve
de fotopagina's zijn er ook veel teke
ningen tussen de tekst) graag lezen.
f «V 'iWU. V
Blikjes in de koeltas. Vragen weinig ruimte.
Gaan open met één vingerklok-klok-lekker-koel!
Blikje leeg? Gooi 't niet zomaar weg, ook 't ringetje niet.
Denk aan ons milieu, 't Gaat al beter. Houen zo en
we blijven blij met blik..!..
