Bezwaren tegen de geest
van een bijbelherdenking
Waar
komt
het
kerkelijk
jaar'
vandaan?
Engeland hangt er
maar wat bij in EG
Bijbels, Burgers Brugmans Co.
Anglikaanse fundamentalisten
manen tot voorzichtigheid
UIT DE KERKBLADEN
In Israël kon
zomaar" een
profeet op- Wedervraag
staan
VANDAAG
Voorbijgangers
Israëlisch plan
voor steden op
Jordaanoever
MAANDAG 4 JUU 1977
KERK
T rouw/Kwartet2
In het verlengde van de her
denking van de uitgave van de
Delltse bijbel vonden nog en
kele manifestaties plaats, die
de aandacht op de bijbel wil
den vestigen, maar zich mer
kwaardig genoeg tevens geken
merkt hebben door een opmer
kelijk voorbijgaan aan wat
men zeker van protestantse zij
de als typerend voor een derge
lijke herdenking verwacht zou
hebben.
Het Woord in Beeldmet teksten van
prof. dr. C.W. Mönnich en Michel van
der Plas bracht voor een bijzonder
lage prijs een Indrukwekkende ver
zameling illustratief materiaal en
enige boeiende opstellen. De nadruk
viel echter op de secundaire door
werking van de bijbel in de samenle
ving. Het boek wil voor alles aanto
nen, dat bij alle functieverlies van de
bijbel, de erfenis „gans een volk is".
De ruimere belangstelling voor de
bijbel zouden wij blijkens het voor
woord vooral te danken aan de nieu
were roomskatholieke volksuitga
ven. Veel wat het boek biedt bestaat
„bij de gratie van min of meer vroom
herdenken". Tegen een dergelijk pla
tenboek kan men natuurlijk weinig
bezwaar hebben. Het is wel een ge
mis wanneer een aantal wezenlijke
aspecten van de bijbel dan niet aan
de orde komen: de betekenis van de
joodse traditie, de grote invloed van
de Statenvertaling, de bijbel als
boek van verkondiging. Een protes
tant. die het Woord in beeld wil bren
gen zal niet bij voorkeur pater Brug
mans op een met Mariataferelen ge-
door dr. S.L. Verheus
sierde kansel zetten, zoals op de om
slag van het boek het geval is. De
overstelpende hoeveelheid roomska
tholieke curiosa, die niets met de
bijbel te maken hebben getuigen
evenals de vele slordigheden in de
toelichtingen bij de illustraties van
een weinig doordachte opbouw van
dit boek.
Onder de maat
Helaas moeten wij constateren dat
ook de tentoonstelling Bijbels
Burgers, vijf eeuwen leven met de
bijbel, niet beantwoordt aan wat
men van een dergelijke expositie
had mogen verwachten. Ook wan
neer men er begrip voor heeft dat
men „onder druk van weinig tijd en
mankracht" moest werken, is het
resultaat onder de maat gebleven
Jammer is dat de kostbare uitgaven
in een te donkere ruimte zijn opge
steld en dat men bij Rembrandt-
bijbels dan een versleten band of een
cassette in plaats van de Illustraties
toont. De prestatie van een aantal
kostbare bijbeluitgaven en opmer
kelijke schilderijen in het eerste ge
deelte wordt naarmate men de eigen
tijd nadert vervangen door een over
dadige, maar weinig geordende col
lectie religieuze of semi-rellgieuze
curiosa, veelal van roomskatholieke
signatuur. De plaats van het Oude
Testament binnen het Jodendom,
het griekse Nieuwe Testament, de
betekenis van de Statenvertaling,
die niet alleen om zijn spelfouten
vermeld behoeft te worden, missen
wij pijnlijk. Misschien moet een oud
harmonium met wat vergeelde boek
jes het rijke protestantse leven ver
beelden? Wij zouden willen advise
ren de laatste zaal alsnog dicht te
doen. Aan de verzameling nostalgi
sche wandplaten en een kleurige
beeldenmarkt kan men misschien op
het Waterlooplein zijn hart ophalen,
met de bijbel heeft deze santé-kraam
niets van doen.
Rommeligheid
De rommeligheid van de expositie is
wellicht te verklaren uit de ideologi
sche achtergrond, waarvan verschil
lende bladzijden in de catalogus ge
tuigen. Het interessante opstel van
prof. dr. C. C. de Bruin als een lelie
onder de doornen daargelaten,
zou op de gehele catalogus van toe
passing kunnen zijn een zinsnede op
blz. 10: „in zekere zin betekent deze
ordening een vergroting van de ver
warring". In verschillende inleiden
de fragmenten wordt voortdurend
gefulmineerd tegen alles wat moge
lijk élltalr of niet voor de gewone
man zou zijn: „in ieder geval zijn
kunstwerken, die vooral dienen als
statussymbolen vermeden" (blz. 9).
Dit geldt waarschijnlijk niet voor
blz. 3, waar een fikse lijst van nota
belen uit kerk en wereld, die aan het
eindproduct van hun aanbeveling
wel onschuldig zullen zijn, wordt
gepresenteerd.
Staaltje
Een treffend staaltje van kerkhisto
risch Inzicht willen wij de lezers niet
onthouden: „De theologische verfij
ningen, die In de kerkgeschiedenis
zo'n grote rol hebben gespeeld en
die tot vele afsplitsingen leidden,
zijn achterwege gelaten. Soms dui
ken ze op door de gekozen voorwer
pen, maar ze zijn nooit aanleiding
geweest tot de keuze. Meestal zullen
alleen de Insiders zich er erg druk
over hebben gemaakt. Of de gelovK
gen, die hun leiders in de zoveelste
nieuwe sekte volgden, werkelijk
doordrongen waren van de nood
zaak om op theologische gronden
een nieuwe gemeenschap te stich
ten, mag worden betwijfeld. Over
het algemeen zullen emotionele re
denen de overhand hebben gehad.
En het is in dit opzicht essentieel te
bedenken, dat tot ver in de twintig
ste eeuw meer dan 80% van de be
volking bleef behoren tot de katho
lieke en de hervormd-gereformeerde
kerk." (blz. 91.
Lourdes
Hierna zal het niet meer verbazen
dat het eigene van de bijbel in 1977
aldus wordt getypeerd: „in 1977 is de
bijbel een plurifom boek voor leder-
een". Wat er in de laatste eeuw aan
bijbels is verschenen wordt nauwe
lijks vermeld, wel vinden wij er als
laatste illustratie no. 269: „O.L.
Vrouwe van Lourdes, lampje. In de
voet een speelwerkje met de melo
die „Te Lourdes op de bergen".
Eén voorbeeld van de toelichtingen
in de catalogus moge voldoende
zijn: no. 280: „Broekstukken (stik
ken) ca. 1830. De broekstukken zijn
afkomstig uit Walcheren. De beteke
nis van de voorstelling is onduide
lijk."
Deze afbeelding staat op het omslag van de catalogus van
„Bijbels Se Burgers".
Aan de catalogus van de Bijbelten
toonstelling van 1914 zal menigeen
een goede herinnering bewaren; het
is een nog altijd gezocht en veelge
vraagd (daarom misschien nu eli
tair???) werkje. In zijn boek over de
Statenvertaling citeerde prof. de
Bruin een uitspraak van prof. Too-
menbergen, die Nederland het
„klassieke land der bijbelversprei
ding" noemde. Wij menen dat dit
nog zo is. Des te meer is het te
betreuren dat de jongste manifesta
ties uit angst om niet bij de tijd te
zijn zo weinig representatief zijn
voor het boek dat de eeuwen trot
seerde en ook zo weinig laten uitko
men hoeveel ook de gewone man
voor zijn dagelijks geloofsleven te
danken heeft aan het boek, waarin
hem het heil is aangezegd.
De doopsgezinde kerkhistoricus
dr S. L. Verheus, verbonden
aan de Universiteits Biblio
theek te Amsterdam, bespreekt
de tentoonstelling „Bijbels 8c
Burgers", die tot 7 augustus te
zien is in Het Prinsenhof te
Delft.
door L. M. P. Scholten
Het begin in Jeruudum door dr. K.
Deddens. Uitgave Oosterbaan en Le
Cointre te Goes. 208 blz.; 16,50.
Juist nu de vragen rondom het „ker
kelijk Jaar" in de brede belangstel
ling komen men denke aan het
plan van de sectie Eredienst van de
raad van kerken om te komen tot
een interkerkelijk aanvaarde liturgi
sche jaarorde komt dit boek aan
de bezinning meedoen. Waar komt
dat „kerkelijk jaar" eigenlijk
vandaan?
De vrijgemaakt-gereformeerde the
oloog dr. K. Deddens heeft de stof
van zijn dissertatie hier gepopulari
seerd. De oud-christelijke liturgie
vindt zijn oorsprong in Jeruzalem.
Maar, aldus dr. Deddens, de afwij
king en ombuiging van de oude lijn
van de eerste tijd is óók in Jeruza
lem begonnen. Hij houdt zich vooral
bezig met de liturgische praktijk
van Cyrillus, die in de vierde eeuw
lange Jaren bisschop van Jeruzalem
is geweest Bij Cyrillus is het vol
gens dr. Deddens mis gegaan. Bij
deze bisschop ging de liturgische
ontwikkeling over de verkeerde wis
sel in de richting van sacramentalis-
me en mysteriologie. En de liturgi
sche beweging nadien is op dit ver
keerde spoor verder gegaan, totdat
de reformatie opnieuw de rijkdom
van de gereformeerde eredienst in
het licht stelde.
Volgens dr. Deddens is het onmoge
lijk een brug te slaan tussen de r.k.
en de reformatorische uitersten in
de waardering van het kerkelijk
jaar. De bijbel gaat niet voor in de
beperkte prediking van diverse ge
beurtenissen in de verschillende
„feestkringen", maar wel in de ver
kondiging van „al de raad Gods".
Een boek, dat het verdient in de
discussie betrokken te worden.
De betrouwbaarheid van de geschrif
ten van het Nieuwe Testament door
prof. dr. F. F. Bruce. Uitgave Inter
nationale Bijbelbond te Haarlem. 112
blz.: ƒ9,50.
Dat de bijbel het door de Heilige
Geest geïnspireerde Woord van God
is, vraagt geloof. Want te bewijzen
in de strikte zin van het woord is
het niet. Dat weet de schrijver, een
Engelse nleuwtestamenticus van
naam, ook wel. Maar intussen ver
telt hij in dit boek een hele hoop
wetenswaardige dingen rond het
nieuwe testament: wie zijn de schrij
vers, wanneer zijn de verschillende
bijbelboeken geschreven, hoe is de
eanon ontstaan enz.
—mm
Jaarboek H-tholiek Documentatie
Centrum 1975. Uitgave Dekker en
Van der Vegt t Nijmegen. 149 blz.;
17,50.
Bevat onder meer een interessant
artikel van Ed Jai.^sen over „De
Rooms Katholieke aatspartij en
de crisis, 1930-1940". Janssen be
schrijft de ontwikkeling in het soci
aal-economisch denken in deze
vooroorlogse KVP, die uiteindelijk
leidde tot het afwerpen van „heb
Colijnse juk" in 1939 en de vorming
van het eerste Nederlandse kabinet
met socialisten. Bijzonder interes
sant tegen de achtergrond van het
CDA van nu.
De christen en het communisme door
drs. H. G. Leih e.a. Uitgave Evangeli
sche Omroep in samenwerking met
Buijten en Schipperheijn te Amster
dam. 110 blz., 10,-.
Drs. H. G. Leih, drs. H. G. Geertse-
ma, J. A. E. Vermaat, prof. C. Veen-
hof en prof. dr. A. Troost bundelden
hier de referaten, die zij hielden op
de studiedag van de EO, 13 novem
ber in Putten. Een sociaal-economi
sche benadering van het communis
me had o.l. naast het gebodene het
geheel aan diepgang doen winnen.
LONDEN Een groep van ruim
honderd anglikaanse fundamenta
listen heeft zich in een open brief tot
het anglikaanse episcopaat van En
geland gewend met het verzoek bij
zonder voorzichtig te werk te gaan
met de overeenstemming, welke tus
sen anglikaanse en r.k. theologen
bereikt is over een aantal belangrij
ke onderwerpen. De anglikaanse ge
meenschap zo zeggen zij dient
diepe studie te maken van de refor
matorische kwesties, welke in de dia
loog met de andere kerken aan de
orde komen.
De anglikaanse kerk is reeds lang in
dialoog met verschillende kerken,
zoals de oud-katholieke kerk, de or
thodoxie en sinds het tweede vati-
kaanse concilie ook met de r.k. kerk.
De groep van fundamentalisten in
het algemene spraakgebruik worden
daarme orthodoxe conservatieven
bedoeld wijzen de bestaande over
eenkomsten met r.k. theologen over
kwesties als bijbel en traditie, recht
vaardiging en genade, kerk en ambt
en de eucharistie, op zichzelf nlef af.
Maar diepere studies achten zij wel
nodig. Volledige intercommunie wij
zen zij af totdat diepergaande over
eenstemmingen zijn bereikt. Inter
communie nu zou volgens hen meer
een gevoelskwestie zijn dan een goed
theologisch gefundeerde zaak.
AMSTERDAM (ANP) De Bond
Heemschut heeft kabinetsforma
teur Den Uyl in overweging gegeven
een aparte staatssecretaris voor mo
numentenzorg en natuur- en land-
schapsbescherming te benoemen.
De bond schrijft aan formateur Den
Uyl grote zorgen te hebben over de
leefbaarheid van ons land, zowel in
de steden als op het platteland. „De
teruggang van de leefbaarheid is
angstaanjagend', aldus de Bond
Heemschut. Om een verdere terug
val te voorkomen moet de overheid
alle beschikbare deskundigheid
bundelen en departementale ver
snippering op dit gebied tegengaan,
zo vindt de bond.
Voorzitter Europese Commissie Jenkins:
LONDEN (Reuter) Oroot-Brittan-
niè heeft niet oprecht geprobeerd
een succes te maken van zijn lid
maatschap van de Europese Ge
meenschap. „Ik geloof niet dat je
kunt verwachten voordeel te beha
len. tenzij Je dit doet". Dit zei Roy
Jenkins, voorzitter van de Europese
Commissie en zelf een Brit, gisteren
in een interview met de Londense
Observer Jenkins vond het „essenti
eel dat Groot-Brittanniê gereed Ls
voor de directe verkiezingen van het
Europese parlement op het moment
dat zijn bondgenoten binnen de EO
dat ook zijn". Hij achtte het van
..kapitaal belang" dat deze verkie
zingen in 1978 worden gehouden.
De voorzitter van de Europese Com
missie benadrukte wel dat zijn kri
tiek op Engeland niet betekent dat
EG-landen niet voor hun eigen be
langen mogen strijden. De Fransen
hebben naar zijn mening vaak een
Onze adressen:
AMSTERDAM:
Postbus 859
Wibautstraat 131
Tel. 020-913456
Telex 13006
ROTTERDAM/DORDRECHT:
Postbus 948
Westblaak 9 Rotterdam
Tel. 010-115588
DEN HAAG/LEIDEN:
Postbus 101
Parkstraat 22 Den Haag
Tel. 070-469445
ZWOLLE/GRONINGEN:
Postbus 3
Melkmarkt 56. Zwolle
Tel 05200-17030
onaangename nationalistische lijn
gevolgd, maar niemand heeft ooit
getwijfeld dat de Fransen deel waren
van de Gemeenschap.
Premier James Callaghan wil de rol
van Groot-Brittannië ln de EG
„grondig opnieuw bezien", zo meldt
de .Financial Times'. Hij zal dat met
de leden van zijn kabinet doen om
een botsing tussen pro- en anti-Euro
peanen in de Labourpartlj te voorko
men en om een .constructievere' po
litiek ten aanzien van de EG te for
muleren, die van enkele felle tegen
standers van het Britse EG-lid-
maatschp in het kabinet pro-Euro
peanen kan maken. De premier heeft
hiermee willen wachten, aldus het
blad, tot het eind van de periode
waarin Engeland het voorzitter
schap van de Europese Commissie
bekleedde.
Boekje over martelingen
in Zuid-Afrika
Van een onzer redacteuren
UTRECHT De Werkgroep Kairos
heeft een uitgebreide vertaling uit
gegeven van de publlkatie „Torture
in South Africa?" van het Christelijk
Instituut in Zuid-Afrika. De Neder
landse uitgave is getiteld „Martelin
gen in Zuid-Afrika" en is te koop bij
het kantoor van Kairos. Com. Hout
manstraat 19, Utrecht voor 4,20
(giro 632686).
De Zuldafrikaanse uitgave is ver
zorgd door ds. Theo Kotze van het
Christelijk Instituut in Kaapstad.
Zeven dagen na de publlkatie werd
het in Zuid-Afrika verboden.
Het rapport bevat onder meer een
lange lijst van mensen die tijdens
hun gevangenschap zijn gestorven
en enkele foto's van een van deze
gevangenen, Joseph Mdluli. Sinds
1963 zijn 35 mensen in de gevangenis
overleden. Het boekje van Kairos
geeft de getuigenissen van tientallen
Zuidafrikanen die gemarteld zijn in
de gevangenissen van de justitie.
menten in het christelijk geloof die
als een ferment in de cultuur ge
werkt hebben en de samenleving
veranderd hebben, zonder dat er
veel aan operationalisatie gedaan
werd.
In het maandblad Wending plaatst
prof. dr. J. Flret kritische kantteke
ningen bij de dissertatie van Mady
A. Thung, waarin zij een poging
deed de organisatie-soclologie ln te
schakelen bij het zoeken naar een
kerkvorm voor de toekomst. Prof.
Firet:
Dat de kerk het niet bij diepzinnige,
grote, maar Inoperationele woorden
mag laten, kan niet bestreden wor
den. Dat organisatie op dit punt veel
kan doen, heeft Dr. Thung duidelijk
gemaakt. Zij formuleert echter een
dilemma, dat me niet zonder meer
juist UJkt: „Een kerk moet óf spre
ken over de problemen ln de samen
leving ln operationele termen en
handelen met betrekking tot con
crete doeleinden, óf het risico lopen,
te functioneren als een legitimeren
de Instelling ten dienst van vreemde
machten" (p.155). Er ls m.l. ook een
derde mogelijkheid. In Israël kon
'zomaar' een profeet opstaan; uit
niet veel meer dan het 'Neln' van
Barth ontstond ln het derde rijk een
Bekennende Kirche met de Barmer
Thesen; een zelfverbranding in de
DDR was een politiek getuigenis en
een daad. maar een zorgvuldig ope-
ratlonalisatieproces zat er niet ach
ter. We hoeven niet te bang te zijn,
als we vanuit de diepste waarheden
van het geloof niet tot klare ethische
inzichten en concrete actie kunnen
komen. Het evangelie vertelt ln een
gelijkenis, dat het Koninkrijk Gods
is „als een mens die zaad werpt in de
aarde, en slaapt en opstaat, nacht
en dag. en het zaad komt op en
groeit, zonder dat hij zelf weet hoe.
De grond brengt vanzelf vrucht
voort(Mc4. 26vv.). Er zijn ele-
Mady Thung reageert op prof. Firet
met een wedervraag:
Moeten we dan maar afzien van sys
tematiek en doelbewuste organisa
tie? Mijn wedervraag luidt: waarom
organiseren we de theologische be
zinning, de liturgie en het pastoraat
dan zo zorgvuldig? Waarom hebben
we theologische faculteiten, die zich
aan alle spelregels van het weten
schappelijke bedrijf conformeren?
Waarom omgeven we de liturgie met
formulieren, regels, Interkerkelijk
voorbereide en synodaal goedge
keurde liedboeken en speciaal be
voegde voorgangers? Waarom stu
deren we zo ijverig pastorale psy
chologie en organiseren we klinische
trainingen, cursussen ln counseling
en therapie? Zullen er niet spontaan
liederen, theologische noties, vierin
gen en pastorale zorg van hoog ge
halte optreden, als we niets doen?
Er zitten nog meer kanten aan het
probleem. Door de ethische opgaven
en de bemoeienis met maatschappe
lijke noden over te laten aan het
spontane Initiatief (dat overigens
zeer waardevolle activiteiten heeft
voortgebracht en dat bepaald niet
onderdrukt mag worden), zijn we ln
de kerken wèl in heilloze polarisa
ties terecht gekomen met betrek
king tot die opgaven. Nu heb ik niet
de Illusie dat conflicten vermeden
kunnen worden ln welke kerk dan
ook, hoe goed er ook wordt georga
niseerd. Maar er is wel een zekere
indamming mogelijk en omzetting
in vruchtbare discussie, waaruit
nieuwe Inzichten kunnen voortko
men. Verder heeft de ondoordachte,
spontane actie soms verbluffende
effecten, maar ze kan ook nadelen
met zich meebrengen: snelle misluk
kingen, strovuurtjes, frustraties.
Dan roept ze de onvermijdelijke
apathie op, die op te hoog gespan
nen verwachtingen volgt.
prof. dr. J. Flret
Huisbezoek
Het hervormde diakenenblad Dia-
konia geeft de tekst van het refe
raat, dat ds. A. Romein hield op de
zomerconferentie. Hij pleitte daarin
onder meer voor diakonaal huisbe
zoek:
Het gaat erom dat de gemeente de
diaken als diaken leert kennen,
eventueel opnieuw gaat hèrkennen,
en daarmee het diakonaat dat hij of
zij vertegenwoordigt. In het gesprek
dat met gezinnen via dat huisbezoek
op gang zou kunnen komen, onder
ken Ik de volgende acht elementen.
Ten eerste Informatie over het dia
konaat. Vertel de mensen wat er te
doen is. Ten tweede het opwekken
tot diakonaal meeleven en meeden
ken en meedoen. Ten derde het zoe
ken naar krachten en gaven die in
gezet zouden kunnen worden voor
deeltaken in het diakonaat. Ten
vierde begrip kweken voor de aan
pak van vrijwilligerswerk, bv. in de
gezinsverzorging, nu de subsidiege
vers hun plafond bereikt hebben en
de hulpaanvragen van de mensen
blijven toenemen. Ten vijfde aan
dacht vragen van Jongeren voor het
kiezen van een dienstverlenend be
roep. Ten zesde oproepen tot open
stellen van het gezin voor bepaalde
gasten; te denken is aan adoptie,
aan vakantie van kinderen, aan
openheid voor eenzamen, bv. van
gastarbeiders. Ten zevende, dat is
meegekomen uit het oude diako
naat: tactvol aanbieden van dienst
aan mensen Indien nodig. Ten acht
ste diakonale voorbeden met de
mensen, indien nodig.
Diakonaal jaar
Nog een suggestie van ds. Romein:
Ik ben van mening dat er in onze
kerk veel mankeert aan kennis vön
en gevoel vóór het diakonaat, vooral
wat betreft het diakonale leven van
de gemeente. Kan dat nu eens niet
breed worden aangepakt? Ik denk
hierbij aan een diakonaal jaar, aan
een totale oriëntatie van de kerk ten
aanzien van het diakonaat in al zijn
facetten binnen prediking, cateche
se, vormings- en jeugdwerk, publici
teit enz. Het gaat daarbij om een
leven van beschikbaarheid en echte
solidariteit.
Catechismus
Sjoerd Swalker in het maandblad
voor ouderen Open Vensters:
We bezochten El-mina in Ghana in
West-Afrika. Een groot oud fort met
Hollandse ophaalbruggen. Een Gha-
nese gids leidde ons rond. „In 1638
hebben de Nederlanders dit fort op
de Portugezen veroverd. Ze zijn eeu
wen gebleven en hebben ruim twee
miljoen slaven via dit fort inge
scheept vóór Amerika. van die
twee miljoen stierf tijdens het trans
port. Uit dit hok kozen de Hollandse
kooplieden mooie negermeisjes voor
hun eigen plezier. Werden de meis
jes zwanger, dan werden ze vrijgela
ten, want deze Hollanders waren
christenen. De Nederlandse Admi
raal Michiel de Ruiter is hier ook
geweest en in de hal zit een gedenk
plaat ter gelegenheid van de verove
ring van Java. In deze opkamer ziet
u Nederlandse spreuken, die uit een
beroemd boek komen: de Heidel-
bergse Catechismus.
DOORDEKNIEEN
En er kwam een van de oversten van
de synagoge, hij heette Jairus, en
toen hij Hem zag wierp hij zich aan
zijn voeten, klampte Hem dringend
aan en zei, dat zijn dochtertje er
bijzonder ernstig aan toe was en dat
Hij zou komen en zijn handen op
haar zou leggen opdat ze zo genezen
zou en leven. (Markus 5,22,23).
Het verhaal van het dochtertje van
Jairus moet je heel langzaam lezen.
En telkens stilstaan. Want dit is
geen kleinigheid. Een overste van de
synagoge, een uitzonderlijk
belangrijk iemand in de kerkelijke
wereld van deze plaats gaat naar
Jezus en valt voor Hem neer. Dat
mag dan meer voorgekomen zijn
dan bij ons, maar 't is toch niet niks.
De nood moet hoog gestegen zijn.
Dat zegt hij dan ook „Mijn
dochtertje heeft 't uiterste", zoiets
zegt hij. Hier staat hetzelfde woord
dat wij gebruiken in het woord
eschatologie: de leer der laatste
dingen. De laatste dingen zijn voor
zijn kind aangebroken. En 't is nog
zo'n kind. In het evangelie vallen
niet veel mensen Jezus te voet. Wij
spreken en zingen daar wel eens te
gemakkelijk over. Deze man ziet
niets anders meer. En dan gaat hij,
in dat nulpunt door de knieën. Niet
voor een hoge, verre en onbegrepen
God, maar voor die aanraakbare
man Jezus. Van wie de roep en de
reuk uitgaat dat er bij Hem
overvloedig reden is om Hem aan te
klampen.
John Gray
De leider van de Schotse presbyte
riaanse kerk, John Gray, heeft het
ontslag geëist van de zeven protes
tantse theologen die een boek ge
schreven hebben dat de goddelijk
heid van Jezus Christus ontkent.
Gray, die de leiding heeft over de
kerk van Schotland als voorzitter
van haar algemene vergadering, zei
in Edinburgh dat de auteurs van het
boek „in iwren torens leven, afge
scheiden van de echte wereld van
het geloof en het leven." Zijn aanval,
die het eerste commentaar van een
kerkelijk leider was op het boek
„The myth of GOD incarnate" (de
mythe van de mensgeworden God),
deed hij toen het officieel werd aan
geboden. De publlkatie ging verge
zeld van speculaties door de pei»
dat het boek ontzetting zal teweeg
brengen onder de christenen voor
wie de goddelijkheid van Jezus de
essentie van hun geloof uitmaakt.
Het boek verscheen onder redactig
van prof. John Hick uit Bir^
mingham.
Gollwitzer
De bekende Berlijnse theoloog Hel
mut Gollwitzer heeft gewaarschuwd
tegen de sympathie, die vooral ln
studentenkringen leeft voor de Rote
Armee Fraktion (RAF). Hij zei daar
bij niet bang te zijn voor eventuele
bijval van de verkeerde (gevestigde)
macht en evenmin zijn kritiek op te
geven op de juridische fouten ln de
processen tegen de terroristen. Naar
aanleiding van de discussies rond de
aanslag op Buback enkele maanden
geleden, verklaard Gollwitzer, dat
de acties van de RAF en van haar
naSpers alleen maar de groep zeil
dienen. De RAF heeft nog nooit iets
gedaan voor de onderdrukten van
de huidige samenleving, aldus Goll
witzer. De Rote Armee Fraktion,
ook wel bekend als de Baader-Mein-
hofgroep, onderscheidt zich volgens
Gollwitzer niet meer van gewone
misdadigers.
Kurt Scharf
WUPPERTAL Op een bijeen
komst in Wuppertal heeft de Ber
lijnse protestantse bisschop dr.
Kurt Scharf met klem bepleit te
bezuinigen op de kerkelijke salaris
sen, te beginnen aan de top. Als de
inkomsten van de (Westduitse) kerk
uit de belastinggelden niet meer vol
doende zijn, dan moet, aldus Scharf,
op het inkomen van de kerkelijke
medewerkers worden bezuinigd, te
beginnen bij de bisschop en via de
geneesheer-directeur van het pro
testantse ziekenhuis en de predi
kanten tot aan de laagst betaalde
medewerkers toe.
TEL AVTV (Reuter) De Israëlische
minister van landbouw Ariel Sharon
bestudeert een plan voor de bouw
van vijf grote Joodse steden op de
bezette westelijke Jordaanoever en
de vestiging van 150.000 mensen in
het gebied. Sharon, die tevens voor
zitter is van de ministeriële commis
sie voor het vestigingsbeleid van
joodse nederzettingen, zei zaterdag
dat het plan nog niet door de nieuwe
regering van Menachem Begin was
besproken en dat er nog geen beslis
sing over is genomen. Het plan is
opgesteld door deskundigen van de
rechtse Likoed-partij van Begin.
Volgens het plan zouden de stedelij
ke centra in de verschillende delen
van de westelijke oever door middel
van een netwerk van autowegen met
Jeruzalem en Tel Aviv moeten wor
den verbonden. Deskundigen die be
last zijn met de integratie van immi
granten in het leven van Israël
merkten gisteren op dat het plan
weinig kans van slagen heeft omdat
er te weinig mensen zijn die zich
daar willen vestigen.
