Vaarveiling voor de toeristen
\Z'~ USB
0Sfl
De tekening van een lezer
Commentaar
Te ver
Weinig rest van de glorie van Broek op Langedijk
Verkwanseld?
i «mi
4 4 a
EË& ViSSERjj 0\JERUG-
Zomer op komst
mond-op-mond
stuur 'n brief
nulnulacht
straatmuziek
man bijt hond
ZATERDAG 2 JULI 1977
BINNENLAND
9 Trouw/Kwartet5
De bange verwachting is uitgeko
men. Na de schandalige vertoning
van de Britse minister van land
bouw en visserij, Silkin, in de Euro
pese Landbouwraad (waarvan hij
de voorzitter was) en het dientenge
volge mislukken van het visserij-
overleg, is het Nederlands-Britse
visserijconflict een feit. Immers, na
het mislukken van de onderhande
lingen in Luxemburg, is Groot-Bri-
taannië eenzijdig overgegaan tot
het instellen van een visserijzone
van 200 mijl en het afkondigen van
een totaal haringvangstverbod. Een
hartelijker uitnodiging voor de Ne
derlandse haringvissers kon de Brit
se regering kennelijk niet geven. De
eerste vissers zijn intussen door
Britse marinevaartuigen opge
bracht.
Minister van der Stoel van buiten
landse zaken heeft het grootste ge
lijk als hij zegt, dat Groot-Brittan-
nië misbruik heeft gemaakt van zijn
positie in de Europese Landbouw
raad en dat Groot-Brittannië niet
alle mogelijkheden tot serieus over
leg heeft benut.
De eenzijdig afkondiging van de
200-mijl-visserij-zone getuigt, zo
schreven we in een eerder commen
taar, van gebrekkige gemeen
schapszin. De maatregel heeft, dat
moet gezegd worden, twee positie
ve aspecten: ze is niet discriminatoir
(ook Engelse vissers mogen-behal-
ve in enkele gebieden, binnen de
zone niet op haring vissen) en ze
beschermt de haring tegen „econo
misch uitsterven".
Het besluit van Nederlandse vissers
de 200 mijlszone te schenden ge
tuigt meer van bravoure dan van
wijsheid. Het ministerie van land
bouw en visserij immers had de
vissers gewezen op het niet-discri-
minatoire karakter van de Britse
maatregel en uitvaren dringend af
geraden. Mogelijk is dat de vissers
dachten dat de soep niet zo heet zou
worden gegeten. Ze herinnerden
zich wellicht de onverdeelde steun
van het ministerie van landbouw in
het Nederlands-Ierse visserijcon
flict, dat het gevolg was van een wel
discriminerende maatregel van de
Ierse regering ten opzicht van bui
tenlandse vissers.
Hoe dan ook: de Nederlandse ha
ringvissers zijn letterlijk en figuur
lijk te ver gegaan.
door Haro Hielkema
BROEK OP LANGEDIJK „Eén bos radijs: één-vijftig, één
veertig, één-dertig, één-twintig, één-vijftien. Eén-vijftien voor
nummer drieënzeventig. Dan een pondje tomaten: één-vij
ftig De stem van de veilingmeester schalt nog steeds door
het afmijnlokaal van de Broeker vaarveiling. Niet voor de
groente-exporteurs, maar voor de toeristen, die in de banken van
de kopers hebben plaats genomen.
De formateur heeft het tot nu toe
niet nodig gevonden om naast de
voorzitters van de (grote) onderne
mingsorganisaties en de vakbewe
ging ook het midden- en kleinbe
drijf uit te nodigen voor een oriën
terend gesprek.
Dat is des te meer opvallend omdat
het kabinet-Den Uyl de feiten
wijzen het uit in de periode 1973
tot 1977 veel voor het midden- en
kleinbedrijf heeft gedaan.
Een onderhoud met drie vertegen
woordigers uit deze sector zou om
die reden maar ook uit een oogpunt
van psychologie zijn nut kunnen
hebben. Wat dat betreft is de boze
reactie van de voorzitter van het
Koninklijk Nederlands Onderne
mers Verbond, de heer Perquin wel
enigszins begrijpelijk. Na een ver
gadering van het dagelijks bestuur
van deze organisatie heeft hij zich
erover beklaagd dat de formateur
het midden- en kleinbedrijf blijk
baar niet meer tot sociale partners
rekent,
s
Maar de wijze waarop Perquin zijn
ongenoegen verder uit is beneden
maat. Dat hij zich zoals hij zegt een
beetje verkocht en verkwanseld
voelt, duidt eerder op eigen onnodi
ge frustraties. De opmerking dat de
waarschuwingen van de grote des
kundigen in dit land door de pers,
die de PvdA uitermate welgezind
zou zijn, afgedaan worden als werk
van kamergeleerden en technocrati
sche cijferaars, raakt kant noch wal
en mist bovendien elke nuancering.
Het Koninklijk Nederlands Onder
nemers Verbond zou er goed aan
doen zich in eigen kring eens te
beraden op de vraag of men de
zaken niet wat ludieker en origine
ler kan benaderen.
De veiling in Broek op Langedijk, de
oudste in Nederland en zelfs in de
wereld, vervult geen rol meer in het
agrarisch leven van deze Noordhol
landse streek. Daarvoor heeft het
mes van de ruilverkaveling te zeer
dit gebied van water en land aange
tast. Romantisch werd dit het „Rijk
der Duizenden Eilanden" genoemd.
Het aantal sloten is in het begin van
de zeventiger jaren drastisch ver
minderd; varen gebeurt nog slechts
op beperkte schaal. Drie veilingen
rondom de Langedijk bleek te veel
van het goede: Broek op Langedijk
en Warmenhuizen moesten hun vei
lingactiviteiten overdragen aan de
veiling van de Noordermarktbond in
Noord-Scharwoude.
Toch staat het veilinggebouw in
Broek nog altijd op werkdagen open.
Onder de houten kappen liggen ook
nu scheepjes, al zijn het dan mu
seumstukken. En in de afmijnhal
zwaait de wijzer van de veilingklok
met fikse kracht, totdat een koper
hem met een druk op de knop tot
stilstand brengt: „Eén-vijftien voor
drieënzeventig, deze bos radijzen".
Het veilingpubliek bestaat niet meer
uit de Langedijker exporteurs, maar
uit nieuwsgierige toeristen. De vaar
veiling is te bijzonder om te verdwij
nen een stichting heeft zich de
laatste jaren sterk ingespannen het
unieke gebouw in stand te houden,
het op te knappen en het open te
stellen voor een groot publiek.
In vorige eeuwen, toen het veiling
systeem dat nu over de hele wereld
wordt gehanteerd nog niet bestond,
waren de koolboertjes uit de Lange
dijk bij het verhandelen van hun
producten aan de willekeur overgele
verd. Ze brachten hun bloemkool,
kool of aardappelen naar de Bak-
kersbrug in Broek. Daar laadden
vrachtschippers hun schuiten vol
met de groenten, die zij van de tuin
ders hadden gekocht of die ze in
opdracht van die tuinders in de grote
steden probeerden te verkopen. Dat
laatste kwam het meeste voor: de
tuinders moesten maar wachten tot
ze eens geld kregen en waren daarbij
afhankelijk van de handelsgeest en
vooral de eerlijkheid van de schip
pers.
Op 29 juli 1887 komt de eerste kente
ring in deze onplezierige situatie, als
tuinder Dirk Jongerling met wat
bloemkool bij de Bakkersbrug aan
meert. Het aanbod van de groente is
door het koude weer niet groot en
elke schipper wil Jongerlings vrach
tje wel meenemen. Jongerling zit er
een beetje mee en vraagt zich af wie
voor hem in Alkmaar of Amsterdam
het meeste weet te verdienen. Jan
Dirkmaat, een schipper, helpt hem
uit de problemen: „Je moet de
bloemkool veilen, dat krijg je ervoor
wat ze waard is." Jongerling doet het
en het eerste „mijn" wordt geroepen.
Daarmee is ook de eerste veiling
gehouden. Het duurt nog wel een
tijd, voordat alle tuinders ervan
overtuigd zijn dat ze via het veilen
Het interieur van de veiling,
waarin de schepen met groen
ten worden binnengevaren.
de hoogste prijs krijgen. En ook de
handel heeft er moeite mee, omdat
het „uit de hand kopen" zonder con
currentie nu voorbij zal zijn.
Primitief
Het veilen gebeurt de eerste jaren
dan ook primitief: op een stukje
gemeentegrond, onbeschut aan een
sloot, later met een steiger en op den
duur zelfs overdekt. Wie het eerst
„mijn" roept, is eigenaar van de
groente. De gemeentebode fungeert
aanvankelijk als afslager. Pas in
1903 komt het eerste elektrische af-
mijntoestel. G. van Gulik een
man met een rappe tong is de
officiële afslager. In de loop der ja
ren verschenen in het gebied Geest-
merambacht drie veilingen, in 1912
die in Broek, die daarmee ook de
eerste van Nederland werd. Niet al
leen aardappelen en kool worden
verbouwd, maar de veiling geeft ook
de stimulans voor de kassenbouw en
de teelt van tomaten, druiven en
later zelfs bloembollen. Toch zal het
Geestmerambacht bij uitstek grond
voor koolplanten blijven.
--
w- -*J
De unieke vaarveiling van
Broek op Langedijk: nog
slechts in gebruik ten behoeve
van toeristen en dagjesmen
sen die de sfeer van weleer
kunnen proeven.
Toch zijn de ontwikkelingen voor de
tuinbouw niet onuitputtelijk: het
gebied met al zijn kleine akkertjes
vergt een zeer intensieve teelt Geen
wonder dat er in 1963 met overweldi
gende meerderheid gestemd wordt
voor ruilverkaveling van het „Rijk
der Duizenden Eilanden". Sloten
worden wegen, het varen maakt
plaats voor transport over land De
Broeker vaarveiling, hoe oud en
uniek ook, moet het loodje leggen:
Noord-Scharwoude wordt het cen
trale punt, waarheen alle produkten
van de steeds groter wordende be-
drijven( ook een resultaat van de
ruilverkaveling) ter veiling worden
gebracht. Dankzij de stichting
„Broeker Veiling" en de jaarlijkse
Noordhollandse zomermanifestatle
„Toer-in" blijft de veiling staan op
de plaats waar negentig jaar gele
den alles begonnen is en waar in
1887 de spits voor de andere veilin
gen in Nederland en daarbuiten
werd afgebeten.
Vorige week werd dat Jubileum ge
vierd met een bijzondere veiling:
25.000 kilo nieuwe aardappelen gin
gen (75 tot 90 cent per kilo) onder de
oude veilingklok door, Tot en met 20
augustus (van dinsdag- tot en met
zaterdagmiddag) kunnen de toeris
ten de knop bedienen (voor aardap
pelen, tomaten, aardbeien of rozen),
de oude schuiten en het antieke
gereedschap bekijken. Ook kan er
een rondvaart gemaakt worden door
het prachtige Oosterdel: een klein
stukje van het „Rijk der Duizenden
Eilanden" dat niet onder de ruilver-
kaveling is gevallen.
Tekeningen, bij voorkeur in liggend formaat, sturen aan: Trouw, jury politieke prent, Postbus 859,
Amsterdam. Naam en adres aan de achterzijde vermelden. Voor geplaatste prenten is er een boekenbon.
HET WEER door Hans de Jong
Weerrapporten
Veel mensen zullen gisteren al
lesbehalve gecharmeerd zijn ge
weest van die druilerige regens,
het totaal wegblijven van de zon
en vooral in het noorden en
noordwesten de af en toe harde
zuidwestelijke wind. Waar moet
dat heen? Wat gaat dit worden?
Wel, er was ook altijd nog dat
oude maar beproefde en voor
deze gelegenheid ietwat gevari
eerde rijmpje om zich aan vast
te klampen „zuidwesterstof
komt mooi weer of". Bovendien
deed de barometer of z'n neus
bloedde en waren zowel de men
sen in de Biltse weerkamer als
de twee onafhankelijk van het
KNMI opererende Nederlandse
radioweerpraters eensluidend in
hun optimisme: wacht nog even
mensen, het komt tijdens het
weekend werkelijk wel goed: het
wordt zomer, het wordt zonni
ger, het wordt warmer!
De weerkaarten van vrijdagmid
dag wezen op niet mis te versta
ne wijze in die verrukkelijke
richting. Vanuit het zeegebied
ten westen van de Golf van Bis
kaje was een tamelijk brede
warme subtropische luchtstro
ming in volle opmars naar West-
Europa. Bovendien werd deze
stroming wat droger. Londen
kreeg als voorproefje gistermid
dag al 20 graden bij een dauw
punt van dertien graden. U weet
het toch wel... hoe groter het
verschil tussen deze twee tem
peraturen, hoe droger de lucht.
In de hogere niveau's waren de
stromingen op 5.000 meter tot
boven Bretagne en zuidwest-En-
geland west tot zuidwest gewor
den bij elf tot twaalf graden
tegenover boven zuidoost-Enge-
land en het continent nog
noordwestenwind en veertien
tot zestien graden.
De warmtegolf, die in de loop
van zondag in het binnenland al
temperaturen van 25 graden zal
bewerkstelligen en dan vermoe
delijk door zal gaan tot de tropi
sche grens van dertig graden,
(uiteraard in het binnenland)
wordt gecoached door een 1025
mb sterk hogedrukgebied boven
Biskaje en Frankrijk met uit
bouw tot de randstaten. Een die
pe depressie ten westen van
Schotland met langgerekte
koufrontuitloper naar de Azoren
geeft de beslissende stoot aan
deze warme zuidwestelijke stro
ming, die ook begin volgende
week nog wel in de picture zal
zijn. Pas verderop in de week,
zoals dat van opdringende kouf
ronten verwacht mag worden,
neemt de kans op onweer van
het zuidwesten uit toe. Een cy
clus trouwens zoals die op een
van de afgelopen dagen al uit
voerig door mij werd beschre
ven. Dat de regen in Engeland
gisteren nogal wat opleverde,
bleek uit de elf mm afgetapt
door Manchester gistermiddag
over de zes voorafgaande uren.
Voor de officiële juniweercijfers
hier al enkele bijzonderheden,
ontvangen van de vaste corres
pondenten. In Roosendaal was
de wind in juni gedurende 60%
van de waarnemingen noorde
lijk, de gemiddelde luchtdruk
met 1014 mb: twee mb onder
normaal. In Bussum was de
temperatuur 13 juni 's avonds
om 22.00 uur nog 25 graden: een
graad hoger dan het daar gel
dende record van 3 juni 1947. In
Santpoort bleef het als gevolg
van het koude noordzeewater
relatief droog met weinig on
weer. In Arnhem werd tijdens
een onweer op 10 juni een wind
stoot van 23 kilometer per se
conde waargenomen. Onze man
in Heiningen: „Op de fruitteelt-
vakschool heb ik geleerd, dat de
bloemknopvorming op de boom
voor volgend jaar in de maand
juni plaatsvindt. Uiteraard on
der zonnige omstandigheden.
Hoe zal dat volgend jaar na zo'n
uitgesproken sombere juni
maand straks uitpakken
De Werkgroep Weeramateurs
bericht, dat voorzitter H. J. Ma
nie en eindredacteur van Weer
spiegel dr. M. A. J. Visser uit hun
functies ontheven zijn. Eerstge
noemde ken ik slechts uit enkele
publicaties, met dr. Visser heb
ik jarenlang zeer goede contac
ten onderhouden. Hij was het
die de jongelui, toen het op een
bepaald ogenblik scheef dreigde
te gaan, weer in het goede spoor
heeft geholpen en de weg gewe
zen heeft. Zijn vertrek lijkt mij,
uiteraard van grote afstand be
keken, een belangrijk verlies.
Strandweer
Vandaag maar vooral ook mor
gen aangenamer strandweer
,Bewolking van het zuiden uit
afnemend en daarna meer zon.
Met name zondag warmer. Zee-
watertemperatuur veertien tot
zestien graden dicht bij het
strand.
Amsterdam
regen
De Bilt
regen
Dcelen
regen
Eclde
regen
Eindhoven
zwaar bow
Den Helder
regen
Rotterdam
geheel bew
16
Twente
motregen
Vlissingen
zwaar bew
Zd. Limburg
zwaar bew
Aberdeen
zwaar bew
16
Athene
onbewolkt
Barcelona
Ucht bew
Berlijn
half bew
Bordeaux
Burssel
half bew
Frankfort
zwaar bew
Geneve
licht bew
Helsinki
licht bew
Innsbruck
Klagenfurt
Kopenhagen
regen
Lissabon
Locarno
half bew
Londen
zwaar bew
Luxemburg
Ucht bew
Madrid
zwaar bew
Malaga
geheel bew
Mallorca
onbew
Munchen
half bew
Nice
onbew
Oslo
onweer
Parijs
zwaar bew
Rome
onbew
Split
Ucht bew
Stockholm
zwaar bew
Wenen
zwaar bew
Zurich
Casablanca
half bew
Istanboel
29
Tunis
Hoogwater zondag 3 Juli. VUssingen 4.15-16.33,
Hanngvlietslutzcn 4:27-16.55, Rotterdam 6.29-
18.36, Scheveningen 5 17 17 48, IJmuldcn 5 51-
18.22, Den Helder 10 28-23.31, HarUngen 0 14-
12 34, Delfzijl 2.18-14 31.
HOOGWATER Maandag 4 Juli, Vlissingen 5.01
17 18. Haringvlietsluizen 5.12-17 29. Rotterdam
7.14-19 19, Scheveningen 603-18.31. IJmulden
6 40-19 08, Den Helder 10 28-22.40, HarUngen
1 01-13.22, Delfzijl 3.07-15 16
Laat nooit iemand stikken. Onder
dat motto wil de Maatschappij tot
Redding van Drenkelingen in Am
sterdam de mond-op-mond beade
ming meer in de belangstelling
brengen. Het zijn meest jongeren
die jaarlijks verdrinken of in
ademnood geraken, zegt de maat
schappij. Vooral in de zomermaan
den kan men onverwacht worden
geconfronteerd met gevallen van
verstikking door dampen of ver
drinking, waarbij de methode van
mond-op-mond beademing levens
kan redden, mits direct en goed
toegepast. En daar wil het nog wel
eens aan schorten, vooral omdat er
sprake kan zijn van een panieksi
tuatie. Zorg is het hoofd koel te
houden en het slachtoffer zover
met het hoofd achterover te leggen,
dat de mond openvalt. Knijp zijn
neus dicht en plaats je wijd ge
opende mond stevig om de mond
van het slachtoffer. Blaas dan je
Neus dichtknijpen Adem inblazen en kijken Laten uitademen
adem met enige kracht naar bin
nen. waarna het slachtoffer de in
gevoerde lucht weer zal uitade
men. Doe de beademing rustig en
regelmatig, twaalf ademhalingen
per minuut zijn voldoende. Als het
niet lukt probeer dan mond op
neus beademing. De kin moet dan
stevig naar voren worden gedrukt
en de lippen moeten op elkaar ge
duwd zijn. Sluit dan je mond om de
neus van het slachtoffer en blaas
de lucht erin.
Om te oefenen zijn er altijd wel
geschikte „proefpersonen".
Mohammed Ben Kilani, een 27-jari-
ge student uit Tunesië, werd in
februari 1975 gearresteerd samen
met zeventig anderen die sterk op
positie voerden tegen de regering
van Habib Bourguiba. Ben Kilani
is een van de leiders van de marxis-
tisch-leninistische studentenbewe
ging, de „groupe perspective". De
groep protesteerde, voornamelijk
uit zorg voor de slechte sociaal-
economische situatie, tegen het be
leid van de regering. De beschuldi
ging bij de arrestatie luidde: Sa
menzwering tegen de veiligheid
van de staat, het oprichten van een
verboden organisatie, het beledi
gen van het staatshoofd en het
verspreiden van valse informatie
en pamfletten. Ben Kilani is direct
na zijn arrestatie twaalf uur achter
een in de „salie d'operation" van
het politiebureau gemarteld. Met
knieholten en polsen vastgebonden
aan een balk werd hij geslagen.
Dergelijke mishandelingen her
haalden zich dagelijks gedurende
een dag of tien. De vier daaropvol
gende dagen werd hij door de poli
tieke politie gemarteld. Op 5 maart
moest hij in het militair hospitaal
opgenomen worden. Daar consta
teerde men een ingezakte borstkas
en een gebroken knieschijf. Op 12
maart, nog maar net hersteld van
een operatie aan zijn knie, werd hij
opnieuw in het politiebureau aan
martelingen onderworpen. Intus
sen is hij tot negen jaar gevange
nisstraf veroordeeld en verblijft hij
in de gevangenis van Borj Er Rou-
Mi te Blzertte. De laatste berichten
zijn dat hij er zeer slecht aan toe is
vanwege zijn verwondingen aan
zijn borstkas. Hem is meegedeeld
dat hij niet voor volgend jaar in
aanmerking komt voor medische
hulp. Als u een brief wilt schrijven,
waarin u verzoekt om directe medi
sche hulp voor Mohammed Ben
Kilani kunt u deze het best richten:
Son Excellence Habib Bourguiba.
Presidence de la Republique, Tunis
of M. Mohammed Mzali, ministre
de la Santé, Tunis
of Son Excellence 1'Ambassadeur
de Tunesie, Nassaulaan 2b, Den
Haag.
De informatiedienst van de PTT,
008, gaat omschakelen. Eind vol
gend jaar hoopt de telefoondienst
alle 25 informatiecentra van 008 in
ons land te hebben veranderd van
gidsen op beeldschermen met toet
senbord. Via deze moderne appara
tuur kunnen de vijftienhonderd in-
formatrices van 008 met de centra
le PTT-computer in Leidschendam
„praten". Deze levert de met de
toetsen gevraagde informatie-tele
foonnummers met namen en adres
sen binnen enkele seconden op het
scherm. Een voordeel van dit nieu
we systeem is dat de klant sneller
geholpen zal kunnen worden en dat
er dus ook „minder wachtenden
voor u" zullen zijn. De wachttijd zal
met een derde worden bekort.
De proef met het nieuwe informa
tiesysteem is met succes afgesloten
in Alkmaar en Haarlem. De erva
ringen waren zo hoopgevend dat
het systeem nu landelijk ingevoerd
wordt. Het inlichtingennummer
heeft de laatste jaren een enorme
vlucht genomen. Vorig jaar werden
27 miljoen inlichtingen verstrekt
tegen „maar" 18 miljoen ongeveer
tien jaar geleden. De PTT heeft
berekend dat iedere abonnee ge
middeld tien inlichtingen per jaar
vraagt. Dat komt erop neer dat de
informatrices per dag ongeveer
honderdduizend aanvragen ver
werken. De Informatiedienst kost
per jaar zo'n slordige vijftig mil
joen gulden. Maar daar krijg je dan
wel een lief stemmetje voor aan de
telefoon.
Muziek op straat, goed voor U. Het
gemeentebestuur van Amsterdam
wil het maken van muziek op de
openbare weg toestaan. Het mag
zelfs zonder vergunning, maar er
mag dan geen geld worden ingeza
meld. Nu kan je iemand niet ver
hinderen een ander een muntstuk
te geven, dus daarover zal waar
schijnlijk nog wel het een en het
ander te doen zijn. Tot op heden
was het volgens de huidige politie
verordening verboden muziek te
maken op de openbare weg, maar
hier en daar werd het oogluikend
toegestaan, tenzij de muzikanten
voor moeilijkheden zorgden, aldus
burgemeester Polak. Hij zei dit al
lemaal naar aanleiding van viagen
uit de PvdA-raadsfractie omdat de
politie enige tijd geleden een flui
tist bij de Stadsschouwburg zijn
instrument had afgepakt. B en W
van Amsterdam blijven echter van
mening dat grote groepen straat
muzikanten op drukke punten en
in winkelstraten het stadsbeeld
niet „verfraaien". Met deze maatre
gel volgt Amsterdam het voorbeeld
van Rotterdam waar sinds kort ook
draaiorgels vrij mogen spelen. Zo
kan Amsterdam nog heel wat leren
van de Maasstad.
Een man uit het Belgische Blan-
kenberge is in staat van beschuldi
ging gesteld omdat hij verschillen
de keren achtereen een hond heeft
gebeten. Aanleiding tot de bljtpar-
tij was een „doodgewone" straatru
zie tussen twee honden, waarbij de
hond van de man aan de verliezen
de hand was. Deze besloot toen in
te grijpen en beet de winnende
hond net zo lang tot hij door de
eigenaresse van het beest met een
handtasje op het hoofd werd gesla
gen. De gebeten hond heeft ver
schillende wonden en een gebroken
rib. Het is niet bekend of de eige
naars van de honden daarna tot
een verzoening zijn gekomen.
