Valeriaan, poelruit en wederik
Miles en Tatai
mm
m
m
m
M
m
m
m
m
mm
Sneldamkampioenschap
voor profs in Schiedam
Onderhoudswerk zaamheden toerbeurten
Niet piekeren maar puzzelen oplossing opgave nr. 603
1
4
4
s
B
4§f
0
1
"1
3 AH
B
l'KE
I1
lil
I!IiM
m è'A
B
1
4
«SASfiL
ff
a|
19/RH 21
Veel wilde planten in mijn
tuin zijn moerasplan ten. Dat
is niet omdat de grond er uit
zonderlijk vochtig zou zijn,
maar omdat tot de flora die
vaarten en plassen omzoomt,
onze mooiste bloemen beho
ren. Juist nu, rond en kort na
Sint-Jan (24 juni), staan de
meeste ervan in volle bloei.
Wie nu een tocht, bij voorkeur
wandelend of fietsend, maakt
langs het Gein, de Baam-
brugse Zuwe, Mijdrecht, Wil-
nis, de Stichtse Meye, de
Loosdrechtse plassen, Kor-
tenhoef, maar evengoed op
tal van andere plaatsen in ons
land, waar het nat en stil is,
kan er volop van genieten. Op
een enkele na zijn de gele lis
sen uitgebloeid, maar nu trek
ken valeriaan, moerasan
doorn, pijptorkruid, poelruit,
bitterzoet, koekoeksbloem en
melkeppe de aandacht
Een van de meest opvallende sloot
kant- en moerasplan ten is de vale
riaan. Jazeker, dezelfde waar het
zenuwdrankje van wordt gemaakt
en waarvan wordt beweerd dat kat
ten er een voorliefde voor zouden
hebben. Ik heb daar nooit iets van
gemerkt, hoewel eigenaar van twee
katten met al vele Jaren valeriaan
in de tuin. Het zenuwstillende mid
del is een tinctuur die wordt bereid
uit de wortelstok, een geneeskun
dig gebruik van de valeriaan dat
tot de middeleeuwen teruggaat.
Die wortelstok duidt aan dat de
valeriaan een overblijvende, een
„vaste" plant is. Daar moet je je
geen al te grote voorstelling van
maken. Ik zaaide hem uit in het
moerasje, waar hij prompt ont
kiemde. De forse planten bloeiden
een jaar later voortreffelijk, maar
verdwenen in de Jaren ema, ver
moedelijk overvleugeld door moe-
rasspiraea en leverkruid. Zaailin
gen van de eerste planten waren
opgekomen aan de voet van de
rieten schutting en zomaar tussen
de tegels, waar ze een paar jaar
achtereen bloeien, maar dan weer
plaats maken voor jonge planten.
De valeriaan verhuist voortdurend,
ontkiemend op redelijk vochtige
plekken die een groot deel van de
dag in de volle zon liggen. In mijn
rechtopgaande stengels van een
halve tot driekwart meter hoog met
kransen van steeds drie, een ietsje
harige bladeren. Boven elke blad-
krans is een krans van grote bloe
men, en al die bloemkransen vor
men samen één lange tros. Ook de
wilde wederik heeft zulke kransen
van drie bladeren, maar die zijn
kaal en donkerder groen en de gele
bloemen staan in een korte pluim
aan het eind van de bloeistengels.
Vliegen, geel met zwarte metsel-
wespen en graafbljtjes komen op
de wederikbloemen om stuifmeel
en nectar. Een van die insekten is
heel speciaal aan de wederik ge
bonden, het grappige dlkpoot- of
slobkousbijtje, zoals Thijsse het
noemde. Dit glimmend zwarte
graafbljtje heeft opmerkelijk zware
achterpoten, nog aangedikt door
een witte beharing, die de zwarte
voeten vrijlaat. Van die beharing
zie Je meestal niet veel, want daar
aan haiigen dikke kluiten van don
kergeel stuifmeel, dat als voedsel
voor de larfjes dient. Om het stuif
meel beter aan de pootbeharing te
laten kleven, maakt het bijtje het
vochtig met een beetje nectar.
Het slobkousbijtje komt bijna al
leen op wederik, al heb ik het ook
wel eens op de puntwederik bezig
gezien. Het vliegt uitsluitend als de
wederik bloeit, dus in Juli. De wede
rikbloemen zijn ook de plaats waar
mannetjes en vrouwtjes elkaar
voor de paring ontmoeten. Men
heeft waargenomen dat de vrouwt
jes op de bloemen een geur achter
laten die andere vrouwtjes en voor
al mannetjes aanlokt.
niet erg natte tuin laat hij op war
me dagen vrij vlug het blad han
gen, maar tegen de avond staat hij
er weer helemaal fris bij.
Vrucht aan parachuutje
De valeriaan bloeit sedert eind mei
met schermachtige bloeiwijzen van
roze bloemen. Waar hij nog in bloei
staat, is hij nauwelijks over het
hoofd te zien, want de plant met de
sierlijk ingesneden bladeren wordt
op redelijk voedselrijke bodem wel
een meter hoog. Waar hij is uitge
bloeid, zijn de schennen dankzij
het bestuivingswerk van hommels,
bijen en zweefvliegen veranderd in
bollen van grijzig pluis, dat gemak
kelijk door de wind wordt wegge
blazen en dan blijkt te bestaan uit
valschermpjes met een vruchtje er
aan. Neem gerust wat van dat zaad
mee en zaai het uit ln bakken of
potjes met vochtige veengrond.
Geen pure turf, goede weidegrond
is het beste. Geef de planten later
de zonnigste en tevens vochtigs te
plek die er in de tuin te vinden is.
Aan een vijver doen ze het gewel
dig. Ondanks de vele zwarte blad
luizen, die zich deze zomer ln de
schermen vestigden, bloeien ze nu
rijk. In de tuin ondernam ik niets
tegen de luizen, want ze deden de
bloei nauwelijks afbreuk en de hele
dag zag je wegmleren bezig te te
„melken", een wonder waar de kin
deren dagenlang niet op uitgeke
ken raakten.
Bossen meeldraden
Omstreeks de tijd dat de valeriaan
ls uitgebloeid, gaan de bloemen
open van de poelruit. Dat ls een
plant van weinig betreden slootoe-
vers. half verlande rietkragen en
draslandjes. In volle bloei met een
hoogst merkwaardig uiterlijk, om
dat de bloemenkluwens alleen uit
bossen gele meeldraden lijken te
bestaan. Toch heeft dit familielid
van de boterbloem wel degelijk
bloemblaadjes, maar die vallen
meteen na het ontluiken af. Ook de
poelruit wordt ongeveer een meter
hoog en geeft ingesneden blad, nog
mooier eigenlijk dan dat van de
valeriaan. In de tuin groeit hij op
dezelfde soort grond, maar is daar
werkelijk 'vast', elk jaar weer al ln
april op dezelfde plek verschijnend.
In mijn tuin staat hij naast het
lever- of koninginnekruid, dat pas
bloeit na de poelruit, die maar een
paar weken achtereen bloemen
toont. Nectar heeft de poelruit am
per, wel veel stuifmeel, waar vooral
vliegen op af komen. Die eten dat
graag, maar de enkele honingbij
die de poelruit bezoekt, gebruikt
het stuifmeel samen met de nectar
van andere planten als voedsel
voor de larven. Na de bloei vormt
de poelruit dopvruchtjes, die Je
kunt verzamelen en net zo uitzaai
en als het zaad van de valeriaan.
Kweek-produkt
Een andere ruitsoort is bU vaste-
plantenkwkeers te koop: de akelei-
ruit, Thalictrum aquilegifollum,
die veel langer bloeit met een luch
tige wolk van kleine lila bloeiwij
zen, ook weer van hoofdzakelijk
meeldraden. Als het een manlijke
plant is tenminste, want deze niet
inheemse soort heeft mec'draad-
bloemen en stamperbloemen die
op aparte planten voorkomen. De
bloemen van de poelruit hebben
zowel meeldraden als stampers.
Vrouwelijke planten van de akelei-
ruit zijn veel minder mooi en in de
tuin alleen van belang als je zaad
wilt winnen. Bijzonder is de varië-
Valeriaan Puntwederik Poelruit
teit atropurpureum, waarvan bla
deren en stengels een violette weer
schijn en de bloemen licht purpe
ren meeldraden hebben. Maar ook
de stamvorm met zijn blauwgroen
berijpte stengels mag er best zijn.
De wederik en zijn bijtje
Een plant die Je niet alleen aan de
waterkant, maar ook nogal eens ln
vochtige bossen tegenkomt, is de
wederik, in de tuin een uitmunten
de schaduwplant, maar minder
mooi dan een veel gekweekte en
met een weelde van gele bloemen
bloeiende verwant uit zuidoost-Eu
ropa, de puntwederik, Lysimachia
punctata. Die puntwederik slaat
een uitstekend figuur in de wilde
tuin en groeit bij mij tussen wilde
gTassen aan de vijver. Hij is net als
valeriaan en poelruit een echte lief
hebber van zon en vochtige grond.
De gele bloemen met donker hart
doen denken aan die van het pen
ningkruid, ook al in de familie,
maar is een over de grond kruipend
plantje van slootkanten en nat
grasland (ideale bekleding van vij
veroevers!) De puntwederik heeft
Vandaag wordt in het Novotel in
Schiedam het eerste sneldamkampi
oenschap voor profs verspeeld, on
der auspiciën van Vebeda, de on
langs opgerichte vereniging van be
taalde damspelers. Wie interesse
heeft voor de damsport, kan met een
gerust -hart een kijkje nemen in
Schiedam, omdat het sneldammen
een van de meest spectaculaire vor
men van het dammen is. De partijen
volgen elkaar in snel tempo op, want
in twee dagen moeten er 24 partijen
door elke deelnemer worden ge
speeld. Ik ben er daama zeker van,
dat u zich niet zult vervelen.
Het heeft geduurd tot de komst van
Ton Sijbrands, aleer het daadwerke
lijk tot beroepsdammen is gekomen,
maar nu telt Nederland een klein
aantal Jongeren, die de moeilijke
stap hebben gewaagd met alle gevol
gen vandien. Ik hoef maar te wijzen
op de steeds grotere successen van
Wiersma, Sijbrands, Clerc en Jansen
in vele internationale toernooien.
Toch zijn alle deelnemers in Schie
dam geen profdammers. De meesten
beschouwen de damsport nog steeds
als hun hobby, maar steunen de ini
tiatieven van Vebeda en hun profes
sionele collega's. Want zij zijn van
mening, dat dergelijke initiatieven
de damsport alleen maar ten goede
komen.
Helaas zijn er op dit moment veel te
weinig toernooien in Nederland en
s de rest van de wereld, waarin flinke
n prijzengelden te winnen zijn. Wat
dat betreft ligt het ln de schaakwe
reld heel wat beter! Gelukkig zit er
een stijgende lijn in de ontwikkelin
gen, maar dat zullen W. de Jong en B.
Dukel nooit hebben verwacht, toen
zij in het Nederlands kampioen
schap van 1943 achter het bord
plaats namen met respectievelijk
wit en zwart.
l. 33-28 18-22. Een antwoord, dat ook
tegenwoordig nog vaak gespeeld
wordt
2. 38-33 12-18 3. 42-38 7-12 4. 47-42 1-7 5.
3 34-29. Tegenwoordig wordt ook 31-26
vaak gespeeld, maar de tekstzet is
ook nog erg in trek.
f 519-23. Het alternatief is 5
20-25 6. 39-34 19-23 7. 28X19 14X23 8.
32-28 23X32 9. 37X28 16-21 met zeer
interessant spel.
6. 28X19 11X34 7. 40X29 20-25. Zwart
K verhindert de witte opmars met
schijf 35 naar veld 24, misschien wil
zwart een hekstelling formeren,
maar dit streven is bij voorbaat ge
doemd te mislukken.
8. 32-28 10-14 9. 31-26. Deze zet kan mij
niet bekoren. Veel degelijker en ook
veel beter is 37-32 al begrijp ik wel,
dat wit wil trachten zwart te verhin-
dèren zijn korte vleugel te ontwik
kelen.
914-20 10. 37-32 5-10 11. 45-40.
Een onnauwkeurigheid, aangezien
zwart nu met 10-14, 14-19 kan ont
wikkelen. Sterker was 41-37 (niet 44-
40 wegens 25-30, 16-23, 17-21, 11X35
met gemakkelijker spel voor zwart.)
1110-14 12. 50-45 14-19 13. 41-37 9-
14. Zwart ziet, dat het innemen van
DAMMEN
de hekstelling met 19-23 weinig kan
sen biedt en gooit het over een ande
re boeg.
14. 40-34 4-1015. 46-41. Het is duidelijk,
dat men ook in 1943 veel waarde
hechtte aan het centrum. Dit is te
genwoordig ook wel het geval, maar
in mindere mate. Zwart wil met 19-23
het centrum in handen nemen, maar
wit heeft met zijn laatste zet weer 32-
28 in de stand gebracht om het cen
trum direct terug te nemen.
1519-23 16. 28X19 14X23 17. 32-28
23X32 18. 37X28 20-24 19. 29X20 25X14
20. 38-32 (wit wil zwart niet laten
ontsnappen) 13-19 21. 41-37. Nu blijkt,
dat zwart zich toch enigszins aan de
druk weet te ontworstelen. Maar hij
blijft erg lastig staan, wat te wijten is
aan de mindere sterke openingsbe
handeling. Achteraf moet dan ook
gezegd worden, dat De Jong met 9.
31-26 goeri gegokt heeft.
2 118-23. De nu volgende ma
noeuvre is tactisch wel erg leuk,
maar in de praktijk (door het goede
slaan van De Jong komt Dukel erg
lastig te staan) stelt het allemaal
bitter .weinig voor.
22. 37-31 Op 34-29 23X34,39X30 22-27;
32X21 16X27 verliest wit door de
dreiging 27-31, 17-22, aangezien ach
terlopen met 37-31 zwart dam op
veld 50 oplevert.
2 222-27 23. 32X21 (31X22, 12-18
en 14-20 met dam op 47). 16X27 24.
31X22 23X32 25. 42-38 17X28 26. 38X27
12-17 27. 33X22 17X28 (zie diagram 1).
De aan deze positie voorafgaande
afwikkeling is waarschijnlijk wel het
beste geweest voor zwart. In het
boek: „Wat wij misten" merkt analy-
sator O. J. B. van der Sleen op, dat
wit zwart niet vast heeft kunnen
houden en zwart nu een goede ont
wikkeling heeft gekregen. Ik ben dit
volstrekt oneens met hem, want het
is tegenwoordig maar al te zeer be
kend, dat dergelijke posities juist
zeer kansrijk zijn voor de omsinge
lende partij. Het zwarte centrum is
nu erg zwak. Wit heeft zowel de lange
als de korte vleugel onder controle
heeft, wat zeer kansrijk is.
28. 34-29 7-12 29. 44-40 12-18 (dreigt 18-
22, 8-13) 30. 39-34 19-23 31. 35-30 14-19.
Op dit ogenblik is al duidelijk, dat
wit veel beter staat. In zijn analyse
geeft Van der Sleen aan, dat wit
naast de tekstzet beschikt over de
manoeuvre 48-42-37; 36-31 en vervol
gens ruilen met 37-32 en over 30-25
en daarna 34-30 x29. Daarbij gaat hij
ten eerste voorbij aan het feit, dat
schijf 28 eerder een lastpost is voor
zwart zelf en ten tweede overziet hij,
dat zwart na 30-25 kan voortzetten
met 19-24 x24, waarna hij wel rede
lijk staat. Na de tekstzet behoudt wit
het initiatief.
32. 43-39 10-14 33. 40-35 11-17. (Zie dia
gram 2).
Aan u de taak deze tweede diagram-
stand aan een nader onderzoek te
onderwerpen, waarna uw redacteur
de volgende week zijn eigen bevin
dingen aan het papier zal toevertrou
wen. De positie verbergt vele moge
lijkheden. Succes!
FRANK DROST
i®
•1
1
9
9
O
De heer A. C. Maan te 's-Gravenha-
ge (112) heeft gezorgd voor een pro
bleem dat terecht oorspronkelijk
werd genoemd!
Probleem 1. Om met zes bordjes zo
lang mogelijk „toe te komen" kun
nen bij voorbeeld de volgende zes
worden gebruikt: 0-3, 0-6,1-4,1-7, 2-5
en 2-8. Deze bordjes kan men zeven
dagen achtereen gebruiken en wel
van 02-08, van 12-18 en van 22-28.
Indien de „6" zodanig is geschilderd
dat deze ook als „9" (omgekeerd
dus) kan worden gebruikt gaat het
achttien dagen achtereen, van 02-19.
Probleem 2. Om alle 30 dagen te
kunnen „bedienen" zijn acht bordjes
nodig, bij voorbeeld: 0-4, 0-7,1-2,1-5,
1-8, 2-3, 2-6 en een bordje met een 9
en het andere cijfer willekeurig. In
dien de „6" als „9" kan worden ge
bruikt zijn zeven bordjes nodig (het
laatstgenoemde vervalt dan).
Probleem 3. Hier zijn meerdere ant
woorden Juist. Neemt men acht
bordjes waarop in totaal twee nullen
voorkomen, dan kan men met de
overige zes bordjes geen enkele dag
bedienen (daar elke dag ten minste
één nul nodig is). Neemt men van de
acht bordjes 0-1, 0-1, 0-2, 0-3,1-4,2-7,
5-8 en 6-9 (waarmee men alle dagen
kan verkrijgen) de bordjes 2-7 en 5-8
niet, dan kan men met de overige
zes wél de dag 21 krijgen (maar niet
20 en 22) of de dag 01 (maar niet 30
en 02), dan kan men met die zes
bordjes dus slechts écnmaal een dag
krijgen.
Probleem 4. Hier zijn twee antwoor
den mogelijk, al naar men de sche
ma's in de gegeven volgorde neemt
ofwel willekeurig. Beschildert men
het rek bij voorbeeld met zesmaal
het cijfer 1, dan zijn zes bordjes
nodig voor de juiste volgorde (name
lijk 0-2, 0-712-3, 2-5,4-8 en 6-9); neemt
men de volgorde van de dagsche
ma's willekeurig, dan volstaan vijf
bordjes, bij voorbeeld: het rek met
1-0, 0-1 en 1-1; de bordjes met 2-2, 2-
6, 3-7, 4-8 en 5-9.
„Jammer dat in dit continubedrijf
de bordjes slechts in maximaal 3
maanden de Juiste datum aangeven
(januari, april en mei óf februari,
juni en juli)" schudt de heer J. Visser
te Delft (156)meewarig het hoofd,
Dit keer een tweetal partijen,
die de deelnemers aan het
IBM-toemooi Miles en Tatal
kortgeleden speelden. Miles,
die verleden jaar het toernooi
met Kortsjnoi won, speeldé in
juni in San Paolo tegen San-
guinetti en Tatai moest ln Las
Palmas in een korte aanvals-
partij het onderspit delven te
gen de wereldkampioen, het
geen geen schande is.
Voorzichtig mot verwisseling van
zetten!
Tot ons genoegen ontvingen wij ter
eerste plaatsing een eerste eindspel
studie van een Trouw-lezer. Het mo
tief is bekend, maar de keuze van de
eerste zet is als altijd belangrijk: wit
mag de eerste twee zetten niet ver
wisselen. De verleiding ziet er zelfs
op het eerste gezicht sterker uit dan
de oplossing!
M.C. Gerbrandy, Groningen.
Eerste plaatsing
SCHAKEN
Wit speelt en maakt remise.
Damegambiet.
MILES-SANGUINETTI.
1. c4 e6 2. Pc3 d5 3. d4 Le7 4. Pf3 Pf6
5. Lf4 0-0 6. e3 Pbd7 (gebruikelijk zijn
de zetten c5 of b6) 7. Tel (7. c5!) c5 8.
dc Pc5: 9. cd Pd5: 10. Pd5. ed 11. a3
Lg4 12. Le2 Pe6 13. Le5 Lf6 14. Lf6:
Df6: 15. Dd2 Tad8 16. Dc3 d4? (Deze
combinatie blijkt ten slotte incor
rect te zijn. 16.Dc3:t 17. Tc3: Lf3:
18. Lf3: d4 19. ed Pd4: zou tot volle
dig gelijk spel geleid hebben: 20.
Lb7: Tb8 enz.) 17. Pd4: Td4: 18. f3!
(Echter niet 18. ed Le2: 19. Ke2: Pd4:
t 20. Kf 1 Da6t 21. Dc4 Tc8! of 20. Kd3
Td8). 18. Te8!? (Na Lf3: 19. Lf3:
Td7 20. Df6: zou zwart slechts iets
slechter gestaan hebben) 19. 0-0! Pf4
(Td7 20. Df6: gf 21. fg) 20. Lc4! Ph3t!?
21. gh Tc4: (Lh3: 22. Dd4: Dg5t 23.
Kf2) 22. Df6: Tel: 23. Dd4 Tfl:t 24.
Kfl: Lf3: 25. Da7: f6 26. 64 Kf7 27.
Dc5 h6 28. a4 Le4 29. Ke2 Te7 30. b5
Te8 31. a5 Lg2 32. Dc4t Kf8 33. Dc5t
Kf7 34. Kd2 Le4 35. Kc3 Lhl 36. Dc4t
Kf8 37. Db4t Kf7 38. Db3t Kf8 39.
Kd4 Te5 40. Dbl U3 41. e4! Ke7 42.
a6 en wit won.
Engels.
TATAI-KARPOV.
1. Pf3 c5 2. c4 Pf6 3. Pc3 d5 4. cd5
Pd5: 5. g3 g6 (Een goed alternatief: 5.
Pc6 6. Lg2 Pc7 met e5) 6. Lg2 Lg7
7. Da4t Pc6 8. Pg5 e6 9. Pge4 Pb6! 10.
Db5 c4 11. Pa4 0-0 12. Pb6: ab6 13.
Dc4: e5. (Voor de pion heeft zwart
een uitstekend spel voor zijn stuk
ken. Op 14. 0-0 volgt Le6 15. Dc2 Pd4
16. Ddl La2:). 14. Dc2 Pd4 15. Dbl f5
16. Pc3 e4 17. d3 b5 18. Le3 b4 19. Pdl
Te8 20. de4 fe4 21. Ld4: Dd4: 22. a3
(22. 0-0 Lg4 23. Tel Dd2) Lg4 23. Dc2
Dd3! Inleiding tot een heftige
aanval
De heer J. A. de Brey te Amsterdam
(57) had er plezier ln:
Bij deze puzzel is de vraag
(en puzzelen, dat doe ik graag)
en dus derhalve mijn verlangen:
de (cijfer)bordjes te verhangen!
Het gemiddelde waarderingscijfer
bedraagt 6.93; verkregen uit 1(1,7%),
2(0,2%), 3(1,9%), 4(5,6%), 5(4,17c), 6:
(23,9%), 7(22,37c), 8(19,3%), 9(17,9%),
10(3,17c).
De ladder staat boven 236 punten
met als prijswinnaars: 1) A. Eeende-
bak, Oranjepark 10. Ermelo (20e
maal!); D G. J. Manenschijn, Mah-
lerstraat 10, Delft (2e keer); 3) M.
Vader, Meeuwenlaan 17, Leiderdorp
(19e maal!).
Rectificatie NPMP 604: Vert. 23 ls
niet 423 maar 324.
Uitslag 21e Lezers-serie
1. NPMP 595. Wijlen ds J. Bijleveld.
Eenvoudig rekenen; 9.09. 2. NPMP
598. J. G. Trommel. Bijeengetrom-
melde kwadraten; 8,07. 3. NPMP
800. L. A. Rang. De Rang van Pytha
goras. 7,79. 4. NPMP 602. Mevr. F C.
Arendsen-Willemsen. Dlëtisch
Scrabble-Warwoord; 7,76. 5 NPMP
601. J. Dekker. De gewichtige Koe
koek; 7,72. 6. NPMP 596. ir J J.
Smidt. De mistastende zetter; 7,09.
7. NPMP 603. A. C. Maan. Onder-
houdswerkzaamheden-toerbeurten;
6,98.
mr. G. van Vorden
Stelling na 23. Dd3!
Het beste was nu 24. Dd2! geweest,
waarna zwart echter door Dd2:t 25.
Kd2: Tad8t 26. Kei Tc8 of 26.
Lf3!? eveneens zonder de dames zijn
aanval versterkt had). 24. ed3: ed3:t
25. Kd2 Te2t! 26. Kd3: Tad8t 27. Kc4
(Echter niet 27. Ld5 Td5. 28. Kc4:
Tc2:t 29. Kd5: Lf3t met stukwinst).
27... TC2:t 28. Kb4: Tcd2! 29. f3 (29.
Pe3 Tb2:t was nog slechter) Lf8t 30.
Ka5 (30. Kc3 T8d3t 31. Kc4 Le6t met
Tg2:) Ld7! Opgegeven, als de loper
van g2 verzet wordt, volgt Lc5 met
Ta8 mat.
LUDEK PACHMAN.
Oplossing eindspel: 1. Th5t! gh5 2. f7t
Kh7 3. f8Pt (echter niet 3. f8D? Tg2t
4. Kfl Lc4! 5. Df5t Kg8 en zwart
wint!) Kh8 4. Pg6t Kh7 5. Pf8t met
eeuwig schaak. De verleidlngszet 1.
f7? faalt wegens Th2 2. Th5t Th5: 3.
gh5 Lf7: en zwart wint.
De componist geeft enkele uitvoeri
ge varianten aan, waarin zwart ook
wint na 1. f7? Th2 2. Th5t Th5: 3. fg8:
Pt Kh7 4. gh5 gh5. Een interessante
kluif, waarover men met de heer M.
C. Gerbrandy, Kraneweg 89A, Gro
ningen, desgewenst kan correspon
deren!
Horizontaal. 1. verstandelijk vermo
gen, 11. water in Limburg, 12. lichte
bedwelming, 13. lof, 14. gebak, 17.
badplaats in Duitsland, 18. radio
omroep (afk.), 19. kunstverwoester,
21. water in N. Br. 22. water ln
Utrecht, 23. oude inhoudsmaat, 25.
deel van het gelaat, 26. papegaal, 28.
insekteneter, 30. leidsman, 31 han
delend optreden, 32. vaarwel, 33.
snijwerktuig, 35. oevergewas, 37.
plaatsje onder Borger, 39. groente,
41. maanstand, 43. meetlat, 46. wa
ter in N. Br., 47. veerkracht, 49. al, 50.
zijtak Donau, 51. godin van de
tweedracht, 53. gindse; 54. in de rede
vallen.
Verticaal. 1. traag, 2. romeins keizer,
3. internationale trein. 4. voorvoeg
sel, 5. dreef, 6. meisjesnaam, 7. num
mer (afk.), 8. gesloten. 9 honingbij.
10. plaats in Duitsland. 14. mak, 15.
bloedhuis, 16. deel van een boom, 19.
luchtklepje, 20. dun plaatje, 22. slot,
24. ketting zonder einde, 25. een der
Cycladen. 26 behoeftig. 27. lokspljs,,
29. onderricht, 34. plaats ln Pennsyl-
vanië, 36. gereedschap, 38. mijnheer
(Eng 39. sluiskolk, 40 lange nekha
ren van dieren. 42. pit, 44. water in
Limburg, 45. levenslucht, 46. jon
gensnaam, 48. kolenemmer, 50. Eu
ropeaan, 52. scheik. element, 53.
pers. voornaamw.
Oplossing per briefkaart t/m woens
dag a.s. naar dagblad Trouw/Kwartet,
Postbus 859, Amsterdam. Linksboven
vermelden: Weekendpuzzel.
Oplossing vorige puzzel
Hor. 1. rapport, 7. passage, 13. ergo.
14. Artls, 16. tram, 17. Ni. 18.l.g., 20.
aal, 21. ma. 22. mi, 23. valles. 26.
tergen. 28. lente, 30. Arles, 31. op, 33.
porselein, 35. An, 36. ion, 38. Ti. 39.
U. S. 40. rat, 41. lis, 42. neger, 43. kar,
44. mis, 45. Ag., 46. s i.. 48. mos, 50.
os, 51. overlopen, 55. N. T., 56. pronk,
57. sedes. 59. talent, 62. leider, 64. en,
65. R. D„ 66. bel. 68. Rg., 69. dt. 70.
rede. 72 label, 74. Eede, 76. dienaar,
77. evenaar.
Vert. 1. renvooi, 2. aria, 3. P. G., 4.
poliep, 5. ra, 6. tra, 7. pil, 8. as. 9.
staren, 10. ar, 11. game. 12. eminent.
15. tas, 19. genot, 21. melis, 24.11,25.
stringent, 28. treurspel. 27. G. S., 29.
es. 30. al, 32. polis, 34. engel. 35.
Aaron, 37. nis, 40. ram. 44. mosterd.
45. avond, 47. leder, 49. starter. 51.
oreren, 52. R. K. 53, os, 54. nelgen. 56.
pl58. s.d„ 60. Aneï, 61. neb, 63.
Edda, 66. bar, 67. lee, 71. de, 72. la. 73.
L. V 75. e a
Prijswinnaars zijn: J. C. v. d. Berg,
Vissersdijk 41, Dubbeldam; J. Doe-
dens, Diependaalselaan 337, Hilver
sum; J. D. van Arkel, Laan van Rijs
wijk 1 flat A 35 Zeist
