Haringvloot pijft binnen Weinig grond en hoge prijzen 'boeren' onmogelijk 'iek zijn ofbalen' Overheid moet economische machtsposities aanpakken Wijziging geëist van verslag Scholten-Honig Ij Engelse 200-mijlszone "pe grondpolitiek (2) Hypotheekrente per 27 juni openbare vergadering van het Konsumenten Kontakt tot regering: Uitgiftekoers staatslening 100,9 procent Grenswissel kantoren nu ook in Delft Invoer textiel uit Hongkong niet groter Eenheidsprijs olie vandaag bekend NSDAG 29 JUNI 1977 FINANCIËN EN ECONOMIE Trouw/Kwartet 13 20'/! jjai een onzer verslaggevers S'iSTERDAM/KATWTJK De kans dat we de ko- inde weken nog maatjesharing kunnen eten, is »jerst gering. Wanneer Engeland inderdaad een 200- S ijiszone voor de haringvisserij zal afkondigen en 5"t is zeer waarschijnlijk dan zal de Nederlandse ja''(ot tot 20 juli binnenblijven. is het gevolg van het mislukken Britse kusten, vertelde de Katwijkse •o' »i het overleg tussen de EG-minis- reder L. Ouwehand. En juist die ge- van landbouw en visserij, afgelo- bieden vallen binnen de 200-mijlszo- maandag in Luxemburg. Het ne. een zone overigens, die in de was nodig, omdat de huidige Zuidelijke Noordzee aanzienlijk klei- die aan Nederland toestond ner is, omdat Nederland en België !2'/«üe maand juni 1500 top haring te daar volgens het zeerecht de helft J^'lgen, op 30 juni afloopt. Het feit, van het zeegebied kunnen claimen, er geen nieuwe regeling is getrof- ondanks de Britse aanspraken, houdt in theorie in dat iedere •lidstaat nu in principe vrij is Maatjesharing bevindt zich ook in 1 haring te vangen als maar het Ierse zeegebied ten westen van ci I h. rfci t0 feelijk is. Andere landen zullen dit de Hebriden waar Nederland het i2 picht proberen, maar voor Neder- sd is dit louter theorie. recht heeft om 3.000 ton van de steeds schaarser wordende haring weg te halen. De Ieren willen daar maatjesharing houdt zich vrijwel echter, in afwachting van de benoe- sluitend op in de omgeving van de ming van hun nieuwe regering tot 20 Wanneer Engeland een 200-mijlszone voor de haringvisserij afkondigt en daar ziet het wel naar uit kunnen de liefhebbers van maatjesharing (Hollandse nieuwe) het voor de rest van dit seizoen wel vergeten. 7an een onzer verslaggevers DEN HAAG Er ia, voor zover bekend, in Nederland één bedrijf Gerard de Lange dat het systeem van sociale Verlofdagen of „baaldagen" kent. Dit staat in het blad .Profiel", het maandblad voor de medewerkers van het ninisterie van Verkeer en Waterstaat. H& ziekteveizuiirt ligt bij Gerard de Lange op 5.2 procent en ligt Ïen zeggen „baas zoek het van- daarmee beduidend lager dan het aag zelf maar uit", zonder het gemiddelde in de detailhandel jpe gedachte hierachter is, dat ie- s lereen af en toe eens moet kun- "len zeggen „baas zoek het van- !aag zelf maar uit", zonder het «femoesje te gebruiken ziek te zijn. !o Vis hiervan geen misbruik wordt jemaakt dit ter beoordeling a ran de directie en/of collega's i« ïeeft de werkgever er geen be- zwaar tegen als iemand af en toe wat later of helemaal niet komt. ia Het systeem, dat nu drie jaar be- j staat en voor het gehele personeel a geldt, blijkt goed te voldoen. Vol gens de heer A. J. C. van Peer, hoofd algemene zaken van Ge- rard de Lange, is de drempel om van de regeling gebruik te maken de wetenschap, dat de collega's in :o'n geval extra hard moeten wer ken. De andere kant van de me- ^daille is dat veel mensen die zich Msociaal) niet prettig voelen, toch tot het bittere eind doorwerken. Het persoonlijk verantwoordelij- ,2 kheidsgevoel speelt dus een grote si rol, terwijl daarnaast een sterke sociale controle vqn de collega's lót, uitgaat. dat 7.8 procent is. Het systeem van „baaldagen" ligt vast in de arbeidsvoorwaarden bij het bedrijf. In de toelichting op de arbeidsovereenkomst staat, dat ieder mens wel eens de neiging kan hebben nief naar het werk te gaan en dat in zo'n geval geen ziekte hoeft te worden voorge wend. In Zweden bestaat een wettelijk systeem, dat enigszins aan „baal dagen" doet denken. Ziek word je daar geacht, ali de arts een ver klaring afgeeft dat je voor vijftig procent arbeidsongeschikt bent. De gelegenheid bestaat echter één of meer dagen per jaar thuis te blijven en geen arts in te lich ten. Achteraf beoordelen dan offi ciële instanties of het loon door betaald wordt of niet. juli geen buitenlanders toelaten, zo dat ook deze laatste mogelijkheid de Nederlanders werd ontnomen. De re ders die gistermiddag in vergadering bijeenkwamen om de door „Luxem burg" ontstane situatie te bespre ken, waren het er wel over eens dat het daarom tot die 20e juli niet de moeite waard is om uit te varen. „Dat is een geweldige strop voor ons", zei de heer Ouwehand. Op 18 en 19 juli gaan de EG-ministers van landbouw weer om de tafel zitten en misschien komt er dan wel een rege- ■ling tot stand. Voor de Nederlandse vissers is het dan echter te laat om nog een aardige cent te verdienen. Haring komt steeds minder voor in de Noordzee en omliggende wate ren. De maatjesharing deed in de afgelopen maand echter zulke hoge prijzen, dat de visserij er nog rede lijk uitsprong. Na de derde of vierde week in juli is het evenwel met de maatjes (een die een tientje per kilo opleverden) afgelopen en moeten de vissers zich tevreden stellen met ha ring, die geschikt is om te worden gemarineerd of gerookt. Die levert naar schatting niet meer dan een rijksdaalder aan de reders op. Ne derland mag daar 10.000 ton van vissen in de Ierse wateren. Hoogstaand Reder Ouwehand betreurt het zeer, dat de haringvloot de komende we ken noodgedwongen stil zal liggen. „We laten een kwalitatief hoog staand produkt zwemmen", meent hij. Voor andere landen is dat niet zo'n ramp. Voor Nederland wel. „Want alleen Nederlanders weten hoe ze de jonge haring moeten ver werken", legt de heer Ouwehand uit. Tijdens de bijeenkomst in Luxem burg had de Europese Commissie (het dagelijks bestuur van de Ge meenschap) voorgesteld de haring vangst tot het eind van dit jaar geheel te verbieden, dit in verband met de onrustbarende achteruit gang van de haringstand in de Noordzee. Zover wilden de meeste Europese landen niet gaan, maar „tot ieders verbijstering", aldus mi nister Van der Stee was de Europese Commissie niet bereid een compro misvoorstel te doen. Acht van de negen lidstaten (Engeland uitgezon derd) zouden daarvoor hebben gestemd. Dat compromisvoorstel zou hebben ingehouden dat Nederland boven de 1500 ton die deze maand aan wal is gebracht, nog eens zo'n 3000 a 3500 ton zou mogen vangen. In totaal zou Nederland daarmee op 16.000 ton voor heel 1977 komen wat aanzien lijk minder is dan in 1976 toen nog 40.000 ton werd gevangen. In het nog jonge haringseizoen is door alle landen gezamenlijk nu al weer 50.000 ton uit.de Noordzee gehaald, zeker een kwart van het totale ha ringbestand. Engels verbod Wanneer Engeland inderdaad zijn 200-mijlszone gaat afkondigen, zal dit de haringstand vermoedelijk wel goed doen. De Britten zouden nl. van plan zijn om hun zeegebied niet alleen voor buitenlanders te verbie den maar er ook zelf niet te gaan vissen. Minister Van der Stee ver klaarde gisteravond echter voor de televisie nog voor de 18e juli, wan neer de ministers elkaar weer zien een gesprek te willen hebben met zijn Engelse collega. 1 oor Henk Thomas AMSTERDAM In dit dichtstbevolkte land ter wereld is grond een produktiefactor voor de eerste levensbehoeften als voed- i el en huisvesting schaars. Bij schaarste is een geringe stijging an de vraag voldoende voor een forse prijsstijging en dat is in de fgelopen jaren dan ook gebeurd. jHIinister Van der Stee van landbouw <«i visserij stelde tijdens een kamer- ebat begin dit jaar vast, dat de i rondprijzen in 25 jaar met 700 pro- J ent zijn gestegen. Dat lijkt indruk- 7 ekkend, maar is bij nader inzien 'iet zo. Een abonnee rekende ons 9 oor (in een ingezonden brief), dat 10 procent in 25 jaar neerkomt op ,5 recies 8 procent. En dat is iets min er dan het werkelijke inflatieper- entage. Indrukwekkender zijn ech- ?r de grondprijsstijgingen in de af- elopen paar jaar. n een interview met deze krant ver- laarde drs. P. Bukman, voorzitter an de Christelijke Boeren- en Tuin- ersbond (CBTB), dat in de afgelo- »en vijf jaar agrarische grond drie ot viermaal zo duur is geworden. De rijzen liggen nu tussen de 40 en 55 uizend gulden per ha. „Met deze irijzen kun je niet boeren", zo zei hij. (egatief )e Rabobank heeft becijferd, dat an het aankopen van grond met igen. gespaarde, middelen, geen endement kan worden verwacht, •en negatief rendement ligt voor landen als grond met vreemd ver- nogen (geleend van de bank) moet 'orden gekocht. Dit laatste ver klaart de problemen van met name ie jonge boeren, die in bijna alle «vallen aangewezen zijn op vreemd ermogen. Hoewel het niet alleen an de grondprijzen mag worden oegeschreven. verdient globaal 50 irocent van de boeren minder dan iet minimum-inkomen en zit 80 pro tent beneden het niveau van de mo dale werknemer. Deze aanduiding 'an de financiële positie van de agra- he bevolking is globaal, omdat *an sector tot sector de inkomenspo- 'tie verschilt. be oorzaken van de snelle prijsstij gingen liggen volgens drs. P. Buk man in de eerste plaats in de behoef te aan bedrijfsvergroting. Wil een boer zijn bedrijf met de modernste middelen uitrusten, dan is uitbrei ding van zijn grond veelal nodig. In de tweede plaats verlaten minder mensen de landbouw dan voorheen, toen de werkgelegenheidssituatie in ons land belangrijk beter was. Van belang is ook, aldus Bukman, een toenemend „vasthouden" van de grond omdat die bewezen heeft be stand te zijn tegen de geldontwaar ding. Hierbij komt nog, dat het aanbod van landbouwgrond verkleind wordt doordat er meer grond aan de agrari sche sector wordt onttrokken dan eraan toegevoegd (door inpoldering bij voorbeeld). Veel landbouwgrond krijgt een niet-agrarische bestem ming. Drs. Bukman: „Vroeger ge beurde dat vooral om industrie en woningbouw mogelijk te maken. Nieuw is het bestemmen van land bouwgrond voor recreatie en land schapsbeheer." In het gisteren gepubliceerde artikel over de grondpolitiek zijn we ingegaan op de ver* schillende visies van de be langrijkste politieke stromin gen op de (grond)eigendom en de waarde daarvan. Gezien de grote verscheidenheid van opvattingen, vinden wij het niet verbazingwekkend, dat alle pogingen om tot een grondpolitiek te komen zijn mislukt. De particuliere grond-eigendom staat nog steeds overeind en de grond prijs wordt nog steeds be paald op de vrije markt. Over de vraag wat dat betekent voor de grondprijzen gaat bij gaand artikel. Vrij constant In de periode vanaf 1970 is de jaar lijkse vermindering van de land- bouwoppervlakte vrij constant en bedraagt rond de 10.000 hectare per jaar. Het bij agrariërs in gebruik zijnde areaal daalde de laatste paar jaar met minder dan 10.000 hectare als saldo van een vermeerdering door inpoldering en een onttrekking voor niet-agrarisch gebruik. Deze vermindering van landbouwgronden is niet spectaculair Het is echter onjuist om daaruit te concluderen, dat de invloed van de kopers van deze 10 000 hectaren, niet-agrariërs dus. op de grondprijzen daarom ook niet groot zal zijn. Integendeel, het is deze groep nietragrariërs, die gezien hun koopkracht, een grote rol speelt in het opjagen van de grondprijzen. De groep bestaat uit (in volgorde van belangrijkheid) gemeenten, project ontwikkelaars en (in bescheiden mate) particulieren, die in een lande lijke omgeving bij wijze van recrea tie het boerenleven willen be proeven. Een andere koopkrachtige groep, eveneens bereid tot het betalen van hoge grondprijzen, zijn de boeren die voor een flinke prijs door gemeenten (om een zeer langdurige onteige ningsprocedure te ontlopen) of door projectontwikkelaars zijn uitge kocht en proberen elders in het land hun bedrijf voort te zetten. Het zijn deze groepen, die de landbouwprij zen opjagen en daarmee de markt bederven voor boeren, die hun be drijf willen uitbreiden of jonge boe ren. die met een bedrijf willen be ginnen Pleidooi De vraag kan worden gesteld of de organisaties van boeren tijdens het grondpolitieke debat van maart dit jaar terecht te hoop zijn gelopen in een pleidooi vóór de marktwaarde en tegen de door de socialisten be- De secretaris van het Produktschap voor vis en visprodukten wilde giste ren nog geen commentaar geven op de jongste gebeurtenissen. Hij zei niets te kunnen zeggen voor de Naam bank Rente vast gedurende: Afsluitprov. (procenten) Rentepercentages met zonder gemeentegarantie ABN 5 jaar 1 jaar 15 15 9- 8.75 9- 875 AMRO-Bank 5 Jaar variabel 1.5/2.- 1.5/2- 925 9 925 9- Bouwfonds 30 Jaar 5 jaar 2 jaar 1.5 1.5 1.5 94 89 8.7 9.4 89 8.7 Centraal Beheer 10 jaar 89 8.9 Ennia 10 Jaar - 8.9 91 Nat. NederL 10 jaar 5 jaar 89 8.9 9.1 9.1 Rabobank (adviesrente variabel 1.25 9.- 9.— Rabo-Hyp. Bank 5 jaar 1.5 9.25 9.25 RPS 5 jaar 1- 875 875 Stad A dam 5 jaar I.- 8.75 875 Westland/ Utrecht standaard no risk budget 5 Jaar 5 Jaar variabel 2.- 2.- 2.- 89 93 89 9.1 9.5 89 Geldt voor alle levensverzekeringmaatschappijen die lid zijn van de NVBL De hypotheekrente-percentages zijn deze week niet gewijzigd. (Publikatie samengesteld door de Vereniging Eigen Huis in Amersfoort). niets te Kunnen zeggen voor ue Tr i i i i i schap, die donderdag wordt ge- DEN HAAG De koers van de 8 procent staatslening 1977 per 1978/ 1987, groot 300 miljoen, waarop de inschrijving dinsdag openstond, is vastgesteld op 100,90 procent. Het ministerie van financiën heeft dit meegedeeld. De inschrijvingen op deze lening, die zijn gedaan tegen een hogere koers dan 100,90 procent worden ten volle toegewezen. Op de inschrijvin gen tegen de koers van 100,90 pro cent wordt 85 procent toegewezen. Op de inschrijvingen tegen een lage re koers dan 100,90 procent vindt geen toewijzing plaats. DEN HAAG De overheid moet economische machtsposities structureel aanpakken. Zij moet de situatie, waarin een handvol ondernemers de dienst uitmaken, streng bestrijden Kamervragen over werkgelegenheid NDSM DEN HAAG De werkgelegenheid bij de NDSM (Nederlandse Dok- en Scheepsbouwmaatschappij) te Am sterdam moet veilig gesteld worden. Daaraan dient minister Lubbers van economische zaken mee te werken, vinden de Tweede-Kamerleden, Keja en Jacobse (beiden VVD). Al dus blijkt uit aan de bewindsman gestelde schriftelijke vragen, die aanknopen bij een schrijven van het gemeentebestuur van de hoofdstad aan de leiding van het Rijn-Schelde- Verolme-Concern. In dat schrijven werd verontrusting uitgesproken over de toekomst van de Amster damse scheepswerf. De Kamerleden willen weten of het missen van or ders voor twee Rij-op/rij-af- schepen van de Nedlloyd van invloed is op de orderportefeuille van de NDSM. Sterker dan voorheen dient de eco nomisch zwakke positie van de con sument erkend te worden. Consu menten mogen niet overgeleverd worden aan monopolische bedrijven, die de hele markt in handen hebben. Met deze opdracht heeft het Konsu menten Kontakt zich gericht tot de komende regering in haar eisenpro gramma „volle kracht voorwaarts". Het KK wijst hierin op het gebrek aan aandacht dat de consument tot nu toe van regeringswege gekregen heeft. Consumentenbeleid moet structureel in het sociaal-economi sche beleid opgenomen worden. Daarnaast zou de overheid veel meer moeten verhelpen aan de beroerde juridische positie van de consument, zo vindt KK. Met „Volle kracht voorwaarts" geeft het Konsumenten Kontakt een ant woord op de onlangs verschenen consumentennota van de werk geversorganisaties VNO en NCW. Volgens de werkgevers bepaalt de consument in feite wat er geprodu ceerd wordt. Het huidige marktme chanisme werkt als een kompas ge richt op de wensen van de consu ment. aldus VNO en NCW Het Konsumenten Kontakt is het daar geheel niet mee eens Het is de consument, die produkten als ener gieverslindende apparaten opge drongen krijgt zonder dat hem infor matie wordt bijgeleverd over de ei genschappen van het aangeboden produkt. aldus KK Het Konsumenten Kontakt is spreekbuis voor consumentenzaken van de drie vakcentrales, de Vara, de Nederlandse gezinsraad en de Neder landse vereniging van huisvrouwen AMSTERDAM - Op 1 juli wordt in het NS-station van Delft een kantoor van de Grenswisselkantoren in ge bruik gesteld. Ter gelegenheid hiervan is een muntententoon- stelling in het nieuwe kantoor opgezet De Grenswisselkantoren en haar spaarinstelling Crediet- en Depositokas is een financië le instelling met ruim 60 kan toren op de grote stations en de belangrijke grensovergan gen. De Grenswisselkantoren is sinds eind 1971 een samen werking van de Nederlandse Spoorwegen, het verzekerings concern AMEV en de bankiers Pierson, Heldrin Pierson geerde gebruikswaarde. Zijn boeren inderdaad beter af met de thans bestaande marktwaarde? Heeft mi nister Boersma ongelijk als hij een gesprek met het weekblad Vrij Ne derland (2 april) zegt: „het enige dat ik me kan voorstellen is, dat het te hoop lopen van de boerenorganisa- ties tegen de wetsontwerpen een schrikeffect bij het CDA teweeg heeft gebracht. De boerenleiders hebben die ontwerpen helaas, en naar mijn mening ten onrechte, zo vertaald als zouden de boeren de dupe worden. Als ik af ga op deskun digen in mijn eigen club geloof ik daar volstrekt niets van". Wim Aantjes, in hetzelfde nummer van genoemd weekblad: „boeren zijn vaak reëel Een vooraanstaand ARP-man in de provincie Utrecht, een landbouwer, vroeg mij pas gele den nog angstig: „jullie gaan toch niet in de richting van de markt waarde? Want dat is heus niet in het belang van de boeren". De vraag of boeren beter af zijn met de marktwaarde dan met de gebruiks waarde komt in een van de volgende artikelen aan de orde. Morgen een artikel over grondspeculatie. AMSTERDAM De Stichting Onderzoek Bedrijfs Informatie (SOBI) zal donderdag 30 juni bij de Ondernemingskamer van het Amsterdams gerechts hof tegen Koninklijke Schol ten-Honig eisen dat deze on derneming haar jaarrekening over 1975-1976 op een vijftal punten wijzigt, zo heeft de SOBI bekendgemaakt. De SOBI verwijt KSH ondermeer de KSH-isomerosefabriek in Engeland verkeerd gewaardeerd te hebben. Ook zouden valutaverllezen van 5 miljoen bulten de verlies- en winstre kening zijn gehouden. Verder valt uit het jaarverslag niet op te maken op welke voorwaarden langlopende leningen moeten worden afgelost, meent SOBI. De SOBI heeft al een proces tegen KSH lopen over de jaarstukken 1974/75. De Stichting verwacht niet dat dit proces voor de jaarwisseling geëindigd zal zijn SMIT -De nettowinst van Smit In ternationale is in het eerste halfjaar van het op 1 oktober begonnen boek jaar 1976-1977 ten opzichte van de zelfde periode van het voorgaande boekjaar gedaald van 21,3 min tot 15,5 min. Voor geheel 1976-1977 heeft Smit Internationale redelijk goede verwachtingen, zij het dat de nettowinst zal achterblijven bij het uitzonderlijk goede boekjaar 1975- 1976, toen ruim 52 min werd ver diend. BATAVIER -Het negatieve resul taat van Koninklijke Textielfabrie ken De Batavier in het eerste half jaar van 1977 zal in het tweede half jaar niet in die mate worden gecom penseerd als verwachtingen uitge sproken bij de publikatie van het jaarverslag over 1976. Overigens zal het totale verlies over 1977 bepaald minder bedragen dan dat over 1976 1,6 min). De directie blijft dan ook optimistisch. Sla spijkers met koppen, word lid van het CNV! Samen sta je sterk! Bel 030-941041. Christelijk Nationaal Vakverbond Utrecht. Ravellaan I, Postbus 2475. BRUSSEL (Reuter) De Europese Gemeenschap is niet van plan in te gaan op een verzoek van Hongkong om haar invoer van textiel uit de Britse kroonkolonie volgend jaar iret tien procent te vergroten, zo is van functionarissen van de EG in Brussel vernomen De overeenkomst waarin de Europe se textielinvoer uit Hongkong en andere landen in het Verre Oosten is geregeld loopt eind dit Jaar af maar de Gemeenschap wil beslist niet meer invoeren dan dit jaar, zo zei den ze. De Eg stelt elk jaar opnieuw contin genten vast voor de invoer van kle ding, katoenen en synthetische stof fen en linnengoed uit het Verre Oos ten. Dat gebeurt in het kader van de internationale vezelregeling waar over op het ogenblik in Qenève wordt onderhandeld. DJAKARTA (Reuter) Volgens de Indonesische minister van mij nbouw, Mohammed Sadli, zal de al gemeen secretaris van de Organisa tie van Olie Exporterende landen (OPEC). Ali Mohammed Jaidah. vandaag in Wenen bekend maken dat Saoedi-Arabië en de Verenigde Arabische Emiraten (VAE) met de andere elf lidstaten tot overeen stemming zijn gekomen over herin voering van een enkelvoudig sys teem van prijzen van ruwe olie. Hij zei dinsdag in Djakarta dat Sa oedi-Arabië en de VAE ermee heb ben ingestemd hun prijzen op 1 juli met vijf procent te verhogen. De andere elf landen zijn ermee ak koord gegaan af te zien van de voor genomen prijsverhoging van vijf procent op die datum Op 1 januari j 1 verhoogde elf lan den hun prijzen met tien procent en kondigde ze voor 1 juli een prijsver hoging van vijf procent aan. Saoedi- Arabië en de VAE vonden vijf pro cent voor het hele jaar wel voldoen de omdat ze ernstige economische moeilijkheden voor de olieverbrui- kende landen vreesden die mogelijk hun weerslag zouden vinden in de olie-exporterende landen zelf

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1977 | | pagina 13