Rie lost zingend belofte in
die ze als kind deed
Delen
Interieur
decoratie
in stijl
UW PROBLEEM OOK HET ONZE
ZINGEN IS VOOR MIJ EEN MEDICIJN, ZEGT 75-JARIGE
Nieuwe
boeken
MAANDAG 27 JUNI 1977
VARIA
Trouw/Kwartet
=aAI
LEIDERDORP „Als lk ln bejaardentehuizen kom denk lk wel
eens: JIJ hoorde hier eigenlijk ook achter die taleltjes te zitten.
Maar in plaats daarvan sta ik er voor te zingen. Het is een wonder
dat lk als vrouw van 75 Jaar nog een stemvolume heb waar ik
grote zalen mee kan bereiken, dat mijn stem inplaats van lager
in de loop der Jaren zelfs hoger is geworden." Rie Grims-
Om aan te tonen dat ze niet over
drijft komt de man van Rie op haar
verzoek met een plaat aanzetten, een
van de vijf langspeelplaten die Rie
Grims na haar zeventigste verjaar
dag maakte. Maar eerst wordt er een
klein plaatje dat uit het begin van de
Jaren vijftig dateert op de draaitafel
gelegd. Krakerig klinkt door de huis
kamer: „Ik ben een koninklijk kind,
door de Vader bemind". Rie vertelt:
„Dat is mijn eerste grammofoon
plaat Ik zing dat lied nog steeds. Het
is mijn tophit, zeggen mijn zoons.
Als lk ergens kom om te zingen is het
altijd: „Zingt u ook Het koninklijk
kind? Iedereen vraagt erom. Ik heb
het pas nog eens opgenomen. Ik zal u
eens laten horen hoe dat klinkt An
ders denkt u: dat mens kan wel lk
weet niet wat vertellen."
Opnieuw klinkt Rle's geestelijke
tophit door de kamer, en ik moet
toegeven dat het verschil met de
opname van een kwart eeuw gelegen
nauwelijks hoorbaar is, uitgezon
derd het gekraak. Bij het tweede
couplet zet Rie zelf in en zingt uit
volle borst mee om duidelijk te ma
ken dat ze het in 1977 ook nog kan.
Operazanger
Dat laatste zal niemand haar betwis
ten. En dat terwijl het VToeger nooit
de bedoeling is geweest van Rie
Grims om zangeres te worden. Toch
lag het niet helemaal buiten de rou
te. want Rie's vader was operazanger
en haar moeder zong ook niet onver
dienstelijk op het gehoor de bekende
operamelodieën die op de Amster
damse draaiorgels ten gehore wer
den gebracht na. Rie maakte zich
niet druk over zingen. ZIJ had wel
dingen aan haar hoofd. Toen zij ze
ven was, dronk zij op een onbewaakt
ogenblik tijdens een speurtocht in
de kelder van het ouderlijk huis een
flinke slok uit een verfafbijtmiddel,
met het gevolg dat haar slokdarm
verschrompelde. Het Emma Kinder
ziekenhuis in de hoofdstad werd vijf
jaar haar wereldje. „Ik bleef ln leven,
al stond er de dag na het ongeluk
ook in De Standaard dat lk aan de
gevolgen was overleden. Maar nie
mand verwachtte dat lk beter zou
worden. Ik werd kunstmatig ge
voegd. wnat slikken mocht ik niet.
Toen lk eindelijk uit het ziekenhuis
werd ontslagen, was lk zwaar gehan
dicapt. Dat alles heeft geloof lk wel
invloed op mijn karakter gehad. Ik
had een eenzame Jeugd, terwijl ik
juist een gezelllgheldsmens ben.
Daarom vind ik zingen zo heerlijk. Je
bent altijd temidden van mensen,'*
zegt Rie Grims nu.
Die ziekte werd indirect ook aanlei
ding tot het feit dat zij later zangeres
werd. Daarover vertelt Rie Grims:
„Als kind was ik nooit zonder pijn.
Op den duur raak Je daaraan ook
gewend. Maar ik vond het vreselijk
dat ik niet naar huis mocht, vooral
omdat ik andere kinderen na korte
of langere tijd zag vertrekken. Ik
weet nog goed dat lk moeder vroeg
waarom ik niet naar huis mocht. Ik
zei: De zusters kunnen niet bidden.
Het was een neutraal ziekenhuis en
ik dacht dat als die zusters maar
flink zouden bidden, ik er wel uit zou
mogen. Moeder maakte me duidelijk
dat Je wat dat betreft niet van zus-
RIE GRIMS-STROOTMAN zingen op het Amstelstation
ters afhankelijk bent en dat je zelf
ook kunt bidden evenals zij dat voor
mij deed. Wat heb ik toen gebeden:
Here als ik beter word zal ik het
iedereen vertellen."
Operatie
Rie werd beter, al was dat 22 jaar na
het ongeluk dank zij een geslaagde
operatie die door de vooruitgang van
de medische wetenschap mogelijk
was geworden. Al hadden ze Rie als
meisje al vertelkd dat zij maar niet
aan trouwen moest denken, zij had
inmiddels toch een levensgezel ge
vonden en had ook al een zoon toen
die operatie plaatsvond." Ik kreeg
daarna nog twee zoons en was een
gelukkig mens. maar die belofte uit
mijn kindertijd vergat ik. God houdt
je aan je woord. Dat heb ik ook
gemerkt. In de oorlog (we woonden
ln Driebergen) werden mijn man en
ik aangezocht deel te gaan uitmaken
van een nieuw opgericht plaatselijk
koor. Mijn stembanden hadden niet
van het ongeluk te lijden gehad. Als
jong meisje zetten de buren vaak de
ramen open als lk op ons bovenhuis
meezong met het Je Vincent Kwar
tet Omdat mijn man wist dat lk van
zingen hield, zei hij: jij hebt geen
Jeugd gehad, ga jij maar lekker zin
gen." Het was de dirigent van dat
koor, meester Hoogsteen, die er bij
Rie op aandrong dat ze zangles zou
gaan nemen. „Ik wilde dat niet. Als
je zangles neemt, dacht ik, moet je
ook zangeres worden en ik wilde bij
mijn gezin blijven.
Dat er ook andere mogelijkheden
waren kwam niet bij me op. Maar
Karei Hoogsteen hield aan dat wan
neer je een gave hebt ontvangen je
door Fred Lammers
Strootman treedt daarom nog regelmatig op. Op Hemelsvaart
dag zong ze in Antwerpen en in haar agenda staan zelfs al weer
afspraken voor volgend jaar. Al heeft ze drie jaar geleden een
hartinfarct gehad, het zingen kan ze niet laten. „Mijn huisarts
doet ook geen poging me te bewegen er mee op te houden, omdat
hj diep in zijn hart weet dat zingen een medicijn voor me is."
met name door dr Anton van der
Horst. „Zijn vrouw gal me repertoi
re-lessen. Anton van der Horst heeft
mij diverse keren gevraagd bij hem
te komen voorzingen, omdat hij
waardering had voor mijn stem en
uitspraak. Ik ben er niet op inge
gaan. Achteraf heb ik vaak gedacht
dat God mij op verschillende mo
menten in mijn leven heeft vastge
houden, dat ik niet op dat concert
podium terecht ben gekomen omdat
Hij me bestemd had voor het zingen
van het geestelijke lied. Zo zie lk er
ook Gods leiding in dat ik op een
leeftijd waarop anderen al lang niet
meer aan zingen denken nog op kan
treden. Ik geloof dat mijn zingen en
getuigen, wat ik de laatste Jaren ook
doe als lk ergens optreed, een op
dracht is, dat ik nu ben toegekomen
aan het inlossen van de belofte die
ik als kind heb gedaan. Het is waar
dat je de gaven die Je hebt moet
gebruiken. Dairom ga ik rustig door
zolang als ik kan, al word ik ne
gentig."
Resultaat
Even later zegt Rie Grims: „Het
leven dat ik heb ls een geweldig rijk
leven omdat God me af en toe iets
van het resultaat laat zien. De be
jaarde vrouw in Ooltgensplaat die
mij onlangs schreef dat zij zo een
zaam is na het sterven van haar
broer en nu als zij 's nachts niet kan
slapen een plaat van mij gaat draai
en, en de hoteleigenaar die zich 's
avonds terugtrekt in zijn kantoortje
om naar mijn platen te luisteren
omdat het voor hem rustgevend is,
dat zijn dingen waar je dankbaar
voor mag zijn."
Het interesseert Rie Grims niet
waar en voor wie ze zingt, als ze zelf
haar liederen maar mag uitzoeken.
„Ik begrijp daarom niet goed dat ze
mij er zo over hebben aangevallen
toen ik een poosje geleden voor de
VPRO televisie heb gezongen op het
Amstelstation in Amsterdam. Het
was een rechtstreekse uitzending op
een drukke zaterdag. De treinen re
den af en aan en de mensen bleven
bij tientallen staan luisteren. Om
me heen stonden een stel jongelui
met bananen in de hand. Toen ik
klaar was kwam een van hen, een
meisje, naar me toe en fluisterde in
mijn oor: „Ik vind die liedjes van
Jezus zo mooi. Zingt u er nog een
paar?" Later dacht ik: misschien is
mijn optreden alleen voor dat kind
geweest. De mensen voelen aan dat
ik hen toezing uit mijn hart. Ik ben
ervan overtuigd dat Gods woord
nooit ledig weerkeert en dat Hij nog
steeds de God is die wonderen doet.
Dat is de kern van wat ik de mensen
wil vertellen."
Daarom trekt Rie Grims het land
door van noord tot zuid. Tot zelfs in
België. En zomers tijdens haar jaar
lijkse vakantie in Spanje zingt zij
haar lievelingslied:
Een zaal' ge vree vervult mij
als 'k zing van Jezus' trouw
van 's Heilands grote liefde
waarop ik eeuwig bouw.
Hij zal mij nooit begeven
Nee, Hij verlaat mij niet
Hij is de troost mijns levens
mijn vreugde en mijn lied.
(foto: Dirk Ketting)
die ook moet gebruiken. Daarmee
had ik het wel moeilijk. Een paar
jaar later kwam het er toch van dat
lk les ging nemen bij professor Rün-
ge, een uit Duitsland gevluchte
zangleraar. Ik zong bij hem aria's en
stukken uit opera's. Hij was erg en
thousiast. 'U kunt grote ruimten be
zingen omdat u een stem hebt die
weggolft', riep hij uit."
Rie lachte er maar een beetje om.
,Jk dacht: die man wil natuurlijk
geld verdienen en dan is elke leer
ling er één. Hoewel, die operamuziek
had ik gauw te pakken. Het waren
allemaal bekende stukken omdat lk
ze vader al had horen zingen. Ik
voelde me er toch niet gelukkig bij.
Ik had een gezin en dat wilde ik
christelijk opvoeden en daar paste
de opera niet zo in, al vind ik opera
muziek heel mooi. Die opera-aria's
die Marco Bakker zingt zijn bijvoor
beeld prachtig. Ze gaan over de lief
de en dat is heel belangrijk in de
wereld, maar er moet nog iets bij.
Professor Rünge begreep er niets
van toen ik hem van mijn twijfels
vertelde. Met uw stem kunt u schat
ten verdienen, betoogde hij. Ik heb
toen een heel oud lied voor hem
gezongen, een gebed. De professor
kreeg er tranen van in zijn ogen,
maar begrijpen deed hij het niet".
Via concerten in de kerk van Drie
bergen, waar de hoogebejaarde
evangelist Johannes de Heer tot de
vaste bezoekers behoorde en haar
ook aanmoedigde op de ingeslagen
weg door te gaan, werd Rie Grims
zangeres van het geestelijke lied.
Vooral in die begintijd werd er regel
matig druk op haar uitgeoefend
voor het concertpodium te kiezen,
door Mink van Rijsdijk
Jansje had ieder jaar als ze de luiken van haar huisje
de grote schoonmaakbeurt gaf daarvoor de ragebol
van buurvrouw Aag geleend. Ook als in het voorjaar
de kerk met bezemen werd gekeerd, toog ze ter hulp
met de ragebol van Aag. Natuurlijk kon ze best zelf
zo'n ding kopen, maar dat had haar overbodig
geleken.
Eigenlijk had ze er zelfs weieens over gedacht de
ragebol in haar eigen schuurtje te stallen. Dat zou
geen enkel verschil uitmaken, want Aag was al jaren
slecht ter been en Jansje nam ook altijd de buurluiken
voor haar rekening.
De verstandhouding tussen de twee vrouwen was
best, al liepen ze de deur niet bij elkaar plat. Diep in
haar hart wist Jansje niet zo goed raad met Aag en
begreep ze haar maar matig gevoelens die ze
overigens altijd voor zichzelf had gehouden.
Jansje kwam door ziekte dit voorjaar later aan de
„buitenboel" toe dan anders. Maar ten slotte was ze,
zij het nog wat hijgerig, door de rompslomp heenge-
komen. Ze hing de fris gewassen gordijntjes voor de
ramen en yoelde zich tevreden en voldaan. De
volgende dag bakte ze een appeltaart. Ze wilde Aag
als dank voor het jaarlijkse gebruik van de ragebol
eens een beetje verwennen. Dat hoefde natuurlijk
niet, maar Aag was de laatste tijd wat sikkeneurig en
misschien vrolijkte een hartelijk gebaar haar wat op.
Een warme dankbaarheid kwam in haar hart toen ze
het buurkeukentje binnenstapte. Ze snoof diep de
prikkelende geur van speklapjes op, die zachtjes op
het oliestel stonden te smorrelen. Goed is dat, peins
de ze, dat we iedere dag eten hebben, nooit honger
voelen. Ze hadden wel andere tijden beleefd, Aag en
zij, heel vroeger in hun jonge jaren.
Op de vensterbank van het knusse kamertje bloeiden
fuchsia's.
Maar ondanks de lekkere vleeshicht en de vrolijk wit
gerokte bellenbloemen zat Aag met een stuurs gezicht
aan de tafel en las de krant, geen wonder 'ook,
meende Jansje goedig, prettig nieuwsbracht de krant
vandaag de dag nooit.
De mededeling dat de ragebol weer ii het schuurtje
stond viel in een vreemde stilte. Aaglas rustig haar
artikel uit. „Zo," zei ze ten slotte,Jansje in het
ongewisse latend of het sobere commntaar op het
gelezene of op de ragebol sloeg. De ppeltaart, die
inmiddels op tafel stond, werd niet beteken. Jansje
raakte in grote onzekerheid. De houang van haar
buurvrouw benauwde haar. „Wil je aleen stukje?"
vroeg ze toen maar, „van de appeltaar, bedoel ik,"
liet ze er kleintjes op volgen.
De vraag bleef onbeantwoord hangen.
Plotseling zei Aag: „Over de raget* gesproken
dat moet wel anders volgend jaar.'
„Volgend jaar, mijn beste ziel, laen we eerst eens
zolang leven." Ze begreep haar uurvrou^v ineens
heel goed. Aag wilde natuurlijk di«ragebol aan haar
geven, zelf kon ze er immers nietmeer mee uit de
voeten. Maar wetende hoe Aag aa haar bezittingen
hing leek haar die gift zo overbodij Wat maakte het
ten slotte uit in welke schuur het dig stond als beider
luiken ermee schoongemaakt werda? Aag kneep een
minder mooi bloemetje uit de fuchia en zei, zonder
er Jansje bij aan te kijken: „Ik hadjedacht dat je nou
zelf maar eens een ragebol moest bpen. Dat geleen
heeft ondertussen al mooi lang geuurd."
Ontredderd en nijdig zocht Jansji haar eigen huis
weer op. Hoe kon een oud mens zi aan haar spullen
hangen? Wilde ze soms zo'n stoirhe stok met een
borstel eraan mee de kist in nema? Helpen zou ze
haar niet meer, ze keek wel uit.
Dat haar buurvrouw bar eenzaam roest zijn ondanks
de luxe van speklapjes, fuchsia's e een eigen huisje
kwam pas veel later bij haar op. He kostte haar lange
tijd te ontdekken dat niet kunnen clen een rijk mens
arm maakt.
Wie in Amsterdam van de Spiegel
straat door de Kerkstraat naar de
Leidsestraat loopt, zal op nummer
131 beslist even staan watertanden
bij het zien van de schitterende
stoffen die bij decorateurs Ben Ea
ses en Ben Willemsen de muren van
het sousterrain bedekken. Geen al
ledaagse en goedkope stoffen,
maar het soort stof dat past in
antieke huizen en kasteeltjes zoals
gefotografeerd en beschreven in
buitenlandse tijdschriften over het
interieur.
Een zeer on-Hollandse aanblik
waardoor misschien drempelvrees
ontstaat bij de voorbijganger, een
drempelvrees die in een ontmoe
ting met de beide Bennen onmid
dellijk verdwijnt. Dit jaar vieren ze
het tweede lustrum van het be
staan van hun bedrijf. In die tien
jaar hebben ze meubelen ontwor
pen en gemaakt, verbouwingen ge
daan en mensen geadviseerd in
hun keuze.
De mogelijkheden van de exclusie
ve decorstoffen uit Frankrijk, En
geland en Italië zijn enorm; in iede
re gewenste kleur kan vloerbedek
king bijpassend worden ingeverfd
en zelfs franje en passementen
kunnen in de exacte tint worden
uitgevoerd. Antieke muebelen wor
den in oorspronkelijke stijl bekleed
met stoffen die bedrukt zijn met de
antieke mallen.
Zo prijkt aan de tuur een kopie
van een schitterencstofpaneel. be
drukt met een Frase zeventiende
eeuwse levensbooimaar Perzische
motieven. Zo'n panel kost minder
dan een modern gralek. Al wil men
niet of kan men zictniet permitte
ren het eigen huisin stijl in te
richten, iets mooiersaan de muur
valt er niet te bedenen.
VRAGEN uitsluitend m envelop sturen naar postbus 507. Voorburg
Pe» vraag een gulden in postzegels het liefst in waarden van 55 en
45 ets bi|voeqen. en besiist met aan de buitenkant opplakken.
Geheimhouding verzekerd. Briefkaarten worden terzl|de gelegd
VRAAG: WIJ hebben een antieke
tinnen schotel, waarop enige letters,
een monogram en een versiering
voorkomen (volgt beschrijving). Wat
betekenen deze letters, het merkte
ken. kennelijk van de gieter en wie
zou de door het monogram aangege
ven eigenaar geweest zijn?
ANTWOORD: Het ls ons niet mo
gelijk een oordeel over uw schotel te
zonnen als we die niet zelf in han
den gehad en bestudeerd hebben. U
woont zeer gunstig, met tal van goe
de musea ln uw buurt. Aangezien in
de meeste musea een spreekuur ge
houden wordt ten behoeve van stad
genoten. raden wij u aan eens een
afspraak daarvoor te maken. Met
openbaar vervoer is een van die mu
sea in elk geval voor u bereikbaar.
VRAAG: Welke injecties hebben
wij in elk geval nodig voor een ver
blijf m het verre Oosten? De berich
ten zijn nogal tegenstrijdig en wij
willen precies weten, welke vaccina
ties voor Hongkong noodzakelijk
zijn en wanneer men dit voor de reis
moet laten doen.
ANTWOORD: Uw eigen GGD
weet precies welke prikken nodig
zijn. Wacht niet te lang met het
vragen van inlichtingen. Ook uw el-
gen huisarts zou u hiermee kunnen
helpen.
Aanvulling over hel kasteel „Ha-
velslot": In de eerste plaats was er
een begrijpelijke vergissing. De be
ginletter was in elk geval fout; geen
kleine letter h. maar een hoofdletter
L- Men zocht in het archief van de
stad Hannover naarstig naar dit La-
velslot en naar verwanten van de uit
dit slot stammende leden van de
familie Plate De conclusie was:
Waarschijnlijk was de wens de va
der van de gedachte, Het Lavelslot
heeft nooit bestaan en in de stad
Hannover zijn de bedoelde Plate's
niet geboren. Men verwijst naar het
plaatsje Lavelsloh, in het voormali
ge koninkrijk Hannover. Men kan
daar verder informeren bij de Evan
gelisch Luthersche pastorie, c.q.
kerkelijk bureau, 3079 Lavelsloh
über Uchte.
HULP VAN ONZE LEZERS GE
VRAAGD: Wie kan ons helpen aan
de juiste schrijfwijze en de auteur
van de spreuk: Genoeg is meer dan
veel en tart den overvloed?
VRAAG: Is de halve gulden, totdat
het geldstuk uit de roulatie is geno
men, constant in gebruik geweest of
was er een periode, dat deze munt
niet gebruikt werd?
ANTWOORD: De eerste halve gul
den werd geslagen in 1680, de mees
te pas na 1694 (Hierop de Nederland
se Maagd met vrtjheidshoed op een
speer, steunend op de bijbel met de
spreuk: Hanc tuemur, nl. deze. de
vrijheid verdedigen wij Hac nitimur.
op deze, nl. op het geloof steunen wij
geslagen tot 1796). Tijdens de Ba
taafse republiek werden spaarzaam
munten en natuurlijk ook halve gul
dens geslagen, tot tenslotte ln 1807
de muntslag te Utrecht als de enige
koninklijke munt was gehandhaafd
(Lodewijk Napoleon was koning van
Holland). Bij de vestiging van het
koningschap van Willem 1 werd de
muntslag te Utrecht opnieuw ge
handhaafd en de halve gulden bleef
in gebruik. In 1930 werd de laatste
zilveren halve gulden geslagen, die
nog lang bleef voortbestaan, tot in
1950 deze munt officieel werd afge
schaft. Ook voor de tweede wereld
oorlog werd de halve gulden weinig
gezien in Nederland. In N.O.I. des te
meer Ik hoop dat u degene is, die de
weddenschap heeft gewonnen!
VRAAG: Een tinnen kan. reeds 40
jaar oud en vol deuken. Is aan de
onderkant zo bol geworden, dat hij
niet meer staan kan. Hoe krijgen we
die kan weer zo, dat we er iets mee
kunnen doen?
ANTWOORD: U zoekt ergens een
stevige tegel als onderlegger, vervol
gens een stuk hout, dat aan de on
derkant plat ls en waarvan u de
scherpe rand, als die er is, wat bij
vijlt. Met een houten of rubber ha
mer geeft u constante tikjes op de
bovenkant van de stok, terwijl u die
stok ln rondgaande beweging na
elke tik over de bodem van de kan
verplaatst. Volgens mij is de bodem
op die manier wel weer plat te krij
gen. Tin is vrij zacht, dus u moet wel
met beleid te werk gaan. Wat de
blutsen in de opstaande wanden van
de kan betreft, als u die niet met de
hand (wel een stevige hand) naar
buiten kan duwen, moet u eens gaan
snorren in de schuur (daar is altijd
wel iets te vinden) of bij de blokken-
rommel van kinderen of kleinkinde
ren. Een houten bal kan als aam
beeld dienen, mits u die bal op de
een of andere manier met gevonden
materiaal vastzet. Als men niet
bang is een beetje te experimente
ren, lukt het weL
VRAAG: In Trouw van vrijdag 4
maart stond een artikel: Organisatie
kost een boer soms 60 uur per week.
Het betreft een onderzoek: Agra
risch bestuurder-hobby, slaaf, be
roep. gedaan door cursisten van de
opleiding Regionaalkader 75. Hoe
kom ik aan dit rapport en hoeveel
kost het?
ANTWOORD: Het was wel een uit
daging, via allerlei wegen en kron
kelwegen, voorlichterschappen en
landbouwmaatschappijen tenslotte
terecht te komen bij het instituut
van landbouwcoöperaties te Zutp-
hen, IJsselkade 29. Volgens mijn
laatste zegsman is dit rapport een
foldertje, dat u waarschijnlijk gratis
wordt toegezonden, als u daarom
vraagt. Overigens vond die zelfde
zegsman (van de Landbouwmlj. IJ-
sselmeerpolder) die 60 uur wel een
beetje aan de hoge kant.
VRAAG: Is de vrucht van de Rubus
Chamaemorus, een oranjerode vrij
stevige braam, die in bergmoeras
(Scandinavië) vrij veel voorkomt en
er heel aanlokkelijk uitziet,
eetbaar?
ANTWOORD: De door u gesigna
leerde Rubus Chamaemorus is even
min als de uit Centraal en Noord-
Amerika stammende Rubus Odora-
tus (rodevruchten) vergiftig. Maar
deze heerlijk uitziende vruchten zijn
toch niet eetbaar: ze smaken afschu
welijk. Van de N. en W.-Amerikaan-
se Respectabilis (oranje vruchten)
kan men hetzelfde zeggen.
VRAAG: Waarmee kan men plastic
glijders, bijvoorbeeld bij gordijn
rails of kastladen smeren. De laad-
jes zitten soms muurvast en als men
dan een beetje door zet, schiet alles
los en vliegt de inhoud door kamer
of keuken.
ANTWOORD: We weten hoe dat
gaat: Nadat vrouwtje heeft staan
prutsen met die laadjes, komt vader
even helpen en dan is de boot hele
maal aan. Het geijkte middel was
van ouds grafiet (potloodslijpsel).
Maar dat staat natuurlijk verschrik
kelijk smerig bij die meestal licht
gekleurde kastjes en laden. Met een
niet te vette boenwaslap (altijd goe
de bijenwas gebruiken! of een boen-
lap met een bescheiden druppeltje
naaimachineolie) neemt u even de
daarvoor geschikte plaatsen even
af. U ziet het gaat best. Men kan
voorkomen dat een lade uit de kast
wordt getrokken, door een uitste
kend dopje of schroefje aan te bren
gen in de onderkant van het blad
boven de bewuste lade.
VRAAG: Worden de liederen van
Hazeu nog gezongen en hoe kan ik
het liedboek te pakken krijgen?
ANTWOORD: De Hazeugroepen
worden nog maar op enkele plaat
sen in ons land gehandhaafd, o.a. in
Nieuwe Tonge en op Urk. In '67 heeft
een paginagroot artikel in de Kwar
tetbladen gestaan (Ton v.d. Ham
men 9-12-*67) naar aanleiding van
enige stukjes in onze rubriek Uw
Probleem <30/11/*66 en 22/ll/*67).
Toen dit artikel geschreven werd,
waren en nog „ziengscholen" te
Ouddorp. Nieuwe Tonge, op Urk
(Oud Halleluja) en in Vinkebuurt bij
Ommen (Azuuzangers). Ik weet niet
of al die groepen nog bestaan. De
loden druk van de bundel van Hazeu
(de Johannes de Heer van de vorige
eeuw) kwam uit in het jaar 1880,
toen ds. Wentlnk te Oude Tonge
(geen familie!) de „ziengschole" al
daar oprichtte. De drukker was Bok
hoven en Zoon te Sommelsdijk. Als
bewoner van Goeree Overflakkee is
het voor u gemakkelijk na te gaan of
die verenigingen bij u in de buurt
nog bestaan. De zoon van de stokou
de dirigent van het koor Oud Halle
luja, Auke Kapitein, de heer Tymen
K. vertelde mij dat het oorspronke
lijke bedboek niet meer te vinden is
en als men het antiquarisch te pak
ken zou kunnen krijgen, dat het dan
onbetaalbaar zou zijn. Men liet het
echter fotocopiëren en dat kan na
tuurlijk wel herhaald worden, maar
dat kost wel heel veel (0,50 per blad
zijde). De heer Tymen K. is werk
zaam bij de Amrobank te Urk. Er
zijn echter ook grammofoonplaten
van het koor Oud Halleluja, op het
zelfde adres te bestellen.
Verslik u niet, kritische handleiding
voor het gebruik van medicijnen.
Geschreven door G. L. van Iterson,
J. M A. Kok en K. H. Noordhof.
artsen, onder redactie van R. Boost.
Ruim de helft van dit 248 pagina's
tellende boek van uitgeverij Kos
mos te Amsterdam wordt ingeno
men door een alfabetische lijst van
de meest voorkomende medicijnen
en een beschrijving daarvan. Prijs
ƒ24.90.
Bij uitgeverij Querido, Amsterdam
zijn de Salamander-pockets 420,421
en 422: Het einde van het spel, van
Graham Green (9e druk, 190 blz.),
Operatie Montycoat, door Jaap Har
ten (3e druk, 142 blz.) en De sneeuw
van de Kilimandzjaro, geschreven
door Ernest Hemingway (3e druk,
125 blz.). Prijs per deeltje: 5.75.
Ken uw Duitse herdershond, door H.
van Asselt. 96 pagina's waarvan 16
met foto's in zwart-wlt en kleur.
Uitg. Elsevier, Amsterdam. Prijs
14.90.
Kweek zelf groenten en fruit, door M.
Stangl. In dit boekje iets over voe
dingsleer, juiste bemesting, bescher
ming van planten in de tuin, groen
tesoorten en fruitsoorten. 123 blz
17.50. Uitg. Thieme, Zutphen.
AO-boekje 1670: De Molukken te
rugblik en historisch perspectief.
Uitg. Stichting IVIO, Lelystad. 20
blz-ƒ1.75.
Wo*nb»ek voor doe-het-zelver*.
Ideeën, materiaal, gereedschap en
technieken, geschreven door O.
Werkmeister en uitgegeven door El
sevier, Amsterdam. 327 blz. met veel
illustraties. Prijs 35-
Lieve schoonpapa, rman van
lJet
Hongaarse schrijver 1 Déry met alftre
onderwerp de oudrdom. Uitó"w
Strengholt, Naarden. 164 blz Jf31
29.50. Cjnb
Alles over pasta, van paghetti toJiJj
ravioli en vele ander* deegwarenoni
vertelt Anna del ConU Uitg. Balj^
ker, Amsterdam. 192 bk - 19.50. |on,
lieu
De wilskracht van mijn z>on, door ifooi
J. Leenhouts. Geïnspirerd door hMn
Woord van God begeleid, een vadéüll
zijn zoon liefdevol op wig naar vo!
wassenheid. Uitg. Novajres, LareLn,
127 blz - 14.90.
Losgeld en chantage, spitnage-thri^11
Ier van E. Anthony. Uitg LuitingÊch
Laren. 252 blz - 16.90.
De verborgen oorlog, het aithentieli
verslag van deonverschrckken act
viteiten van sir William Sephensa,
en van de samenwerkend* Britse q
Amerikaanse geheime diaisten I
dens de tweede wereldoorog, wa
van hij het hoofd was. Utg. Sp
trum, Utrecht. 432 blz - 18.90.
Dokter in de dierentuin, dcor Davj
Taylor. Uitg. Becht, Amstetiam. l{
blz - 18.90.
De prometheus crisis, romai van
N. Scortia en F. M. Robinsn. T
ma: een kernreactor. Uitg.Amstjl
dam Boek, Utrecht. 328 blz 22.5^
Wat dan wel? dr H, Rottinghij
schrijft over de natuurlijke vruc
baarheidsbeheersing. Uitg. Buijtj
en Schipperheijn, Amstercam.
blz - 5.
Knuffelspeeltjes om zelf te mak^j
door P. Peake. Uitg. Elsevitr, f
sterdam. 111 blz. - 24.40.
