Dreigende taal van Moskou in Belgrado valt Carrillo aan Veel geweld in Soweto Kabinet-Rabin wilde de PLO accepteren uba en VS op weg naar goed nabuurschap Nog geen agenda voor conferentie dksleger paanse communistenleider 'anti-Sowj et-gezind' ingeslagen tank st honderdduizend |alianen droog „Analfabeten" bij marine Amerika Hooggeplaatste bron in Jeruzalem Tenminste één dode, tientallen gewonden Moordenaar in Frankrijk terechtgesteld Thailand laat studenten vrij Isolement na jaren doorbroken G 24 JUNI 1977 BUITENLAND Trouw/Kwartet lAOVCRieNTItt BELGRADO (UPI, Reuter) Op de conferentie over Europese veiligheid en samenwerking ln Belgrado zijn de westerse afge vaardigden gisteren opgeschrikt door een dreigende verklaring van de Sowjet-Unle. De Russische afgevaardigde Joell Woront- sow liet ln bedekte termen weten dat de hele conferentie wel eens niet door kan gaan als de westerse landen vasthouden aan hun voorstellen voor de agenda. De conferentie ln Belgrado ls een vervolg op de bijeenkomst van twee Jaar gelden ln Helsinki, waar 35 lan den een aantal protocollen tekende. Die akkoorden van Helsinki bevat ten een aantal spelregels over hoe de landen ln Europa met elkaar zullen omgaan en de bedoeling van Belgra do ls nu dat wordt nagegaan hoe die spelregels zijn nageleefd. De confe rentie van Belgrado moet ln septem ber worden bekroond met een nieu we verklaring van de 35 landen die ook ln Helsinki waren. Op dit mo ment wordt er echter alleen nog maar over een agenda gesproken. Ethiopiër maakt deel uit van het nieuw leger van boeren en liders dat het huidige bewind in Ethiopië heeft opgezet. Tien- M6nS€nT8Cht6Il {inden op het platteland gerecruteerde mannen hebben de open weken in speciale kampen een militaire training gehad. Daarbij ls echter al direct de con frontatie tussen oost en west ont staan, die al werd gevreesd. Oorzaak daarvan ls de kwesUe van de men senrechten. De ln Helsinki geteken de stukken bevatten ook de regel dat alle landen de rechten van de mens voor hun onderdanen zullen eerbie digen. Het westen vindt dat de oost- bloklanden op dat punt niet de ge maakte afspraken zijn nagekomen en wlüen dat ln Belgrado op de een of andere manier ook bespreekbaar maken. Dat brengt de Oosteuropese landen tot het standpunt dat het westen teveel aandacht vragen voor dat ene aspect, terwijl andere ln Hel sinki gemaakte afspraken wat naar de achtergrond worden geschoven. BIJ de opstelling van de agenda leidt dit geschil al tot grote praktische moeilijkheden. Westerse landen wil len dat punt voor punt wordt nage- gaan of de akkoorden van Helsinki zijn nageleefd. Dan ontstaat vanzelf een discussie over de rechten van de mensen. De Sowjet-Unle wil vol staan met één algemene verklaring over de naleving van die akkoorden ln hun geheel. Daarin kunnen ge schillen tussen oost en west gemak kelijker worden verstopt. De neutrale landen plus Roemenië hebben de afgelopen dagen achter de schermen druk geprobeerd een brug te bouwen tussen belde blok ken. Dat ls niet gelukt en gisteren kwamen de besprekingen over de agenda plotseling ln een grimmiger sfeer terecht door een harde verkla ring van Russische kant. Sowjet-af- gevaardlgde Worontsow waarschuw de dat de westerse voorsteden voor de agenda „tot grote onplezierighe den kunnen lelden. Hij vroeg de wes terse landen minder „lichtvaardig" te doen over Helsinki. Anders kan onze missie wel eens mislukken, al dus Worontsow. Een afgevaardigde uit het westen oordeelde: ,JHet had niet duidelijker gekund. Worontsow zei dat als de hoofd-conferentle door zal gaan, dan zal dat op onze voor waarden zijn". Dat de Sowjet-unle werkelijk van plan ls de hele conferentie te laten mislukken lijkt een voorbarige con clusie. De verklaring van Worontsow wordt vooral gezien als een waar schuwing, dat de Sowjet-Unle niet van plan ls zich ln Belgrado de les te laten lezen. 8KOU (Reuier, UPI, DPA) De Sowjet-Unie heeft de Spaanse communistenleider Santiago rillo gisteren beschuldigd van antl-Moskou-gezindheld en zijn opvattingen over het Euro- imunlsme veroordeeld. (DPA) Ten noorden van inia kunnen ongeveer honderd- bend Italianen voorlopig geen (ter uit de kraan drinken. In het ingwater zitten gevaarlijke hoe- Iheden tetrachloorkoolstof, een istriëel oplosmiddel. lag sloeg ln dit gebied een vagen met deze vloeistof om, 1 een bocht te snel probeerde te fnen. De tank scheurde open en l Inhoud stroomde de Scrivió in, J) lijrivier van de Po. Zwemmen en fsen werden verboden, evenals rder gebruik van de waterwin- ngsgebleden van stadjes als Tor na, Novi Llgura en Serravalle. ?n probeert de getroffen bevol- ag zo goed en zo kwaad als het De aanval op Carrillo ls gepubliceerd ln het blad Nieuwe Tijden, een week blad over het buitenland, dat in de eerte plaats voor lezing door niet- Russen is bedoeld. In Nieuwe Tijden, wordt ln een hoofdartikel ingegaan op de recente publikatle door Carril lo van zijn boek „Het Euro-commu- T)ickrpdipt nlsme en de staat". Het artikel ls voor het verschijnen van deze editie van Nieuwe Tijden al door het offi ciële Sowjetrussische persbureau Tass wereldkundig gemaakt. Het Kremlin heeft volgens waarne mers met de aanval bewust gewacht tot na de verkiezingen ln Spanje maar ls nu kennelijk van plan de communlstenlelder te isoleren. Nieuwe Tijden schrijft dat er geen twijfel mogelijk is dat Carrillo's ideeën volledig overeenstemmen met de belangen van het Imperialis me en de krachten van de agressie en de reactie. Carrillo's Euro-commu- nisme zou namelijk leiden tot een splitsing in de internationale com munistische beweging en dat is waar het reactionaire Imperialisme vol gens Nieuwe Tijden al tientallen Ja ren naar streeft. De laatste tijd heeft oCarrillo, aldus het blad over de poli- t van drinkwater te voorzien met tiek van de Sowjet-Unle en de activi- hulp van tankwagens. Maar de meenten zijn vooral bezorgd dat t gif ook het grondwater bedreigt. gevolgen zouden dan veel langer ren dan wanneer het tetrachloor- olstof door de rivier naar zee zou rden gespoeld. Izljn tot dusver bij niemand ver buigingsverschijnselen geconsta- ird. Omdat in enkele berichten al rd herinnerd aan de giframp in veso, een Jaar geleden, hebben fkundigen uitgerekend dat te- jchloorkoolstof per gram ruim zes ïjoen maal minder giftig ls dan t ln Seveso vrijgekomen dioxine. teiten van de Sowjetrussische com munistische partij gesproken in for muleringen die zelfs de reactionair- ste schrijvers niet vaak wagen te gebruiken. De Spaanse communistenleider be schuldigt in zijn boek de leiding in de Sowjet-Unle ervan de stalinisti sche machtsstructuren in stand te houden en verwijt haar geen oplos sing te weten voor de economische problemen. Bovendien zegt Carrillo dat het Kremlin de mensenrechten schendt. De letterlijke verkettering door de Sowjet-Unle van Carrillo ls de eerste openbare reactie op het Euro-communlsme ln deze vorm. In het 3500 woorden tellende hoofd artikel wordt gezegd dat Carrillo's grove anti-communisme de betrek kingen tussen beide partijen aan zienlijke schade toebrengt. De ver antwoordelijkheid daarvoor ligt ech ter geheel bij Carrillo. Deze bewijst met zijn houding de klassevijand goede diensten en brengt het be staande socialisme en vooral dat ln de SowJetrUnle ln diskrediet De raadgevingen van Carrillo aan het adres van de Sowjet-Unle worden fel van de hand gewezen. De „ongehoor de" bewering dat de Sowjet-Unle verantwoordelijk is voor de bewape ningswedloop en het streven naar de positie van supermacht wordt „een lasterlijke bewering" genoemd. Euro-communlsme ls volgens Nieu we Tijden verkeerd omdat men op grond daarvan zou kunnen geloven dat „een bijzonder soort communis me" mogelijk ls. Er ls echter slechts één communisme namelijk dat waarvan de grondslagen door Marx, Engels en Lenin zijn gelegd. Het communisme kan zijn grote kenmer ken slechts dan bereiken wanneer het zoals partijleider Breznjew het formuleerde als eensgezinde Interna tionale beweging optreedt. Het arti kel zegt dat Carrillo zich niet slechts uitroept tot een Euro-communist maar als lets van een apostel van dit nieuwe concept en daarbij begint met de formulering van de funda mentele dogma's van het Euro-com munlsme voor de gehele wereld. Moskou heeft de rebellie van de Spaanse communlstenlelder lange tijd verdragen, ook al trapte hU feller dan zijn geestverwanten ln Italië en Frankrijk tegen de Sowjetrussische schenen. Sinds 1966 heeft Carrillo de Sowjet-Unle gekritiseerd, eerst van wege het proces tegen de andersden kenden Joeri Daniel en AndreJ 8ln- Jawskl en later ook voor de Inval ln Tsjechoslowakije. De Sowjet-Unle heeft ln de Jaren daarna Carrillo links laten liggen en steunde een rivaal van hem maar wijzigde haar politiek na de omverwerping van het autoritaire bewind in Portugal ln april 1974. WASHINGTON (UPI) Het groei end aantal „analfabeten" bij de Amerikaanse marine wordt volgens vice-admlraal James Watklns een probleem. De personeelschef van de Ameri kaanse vloot heeft donderdag ge zegd, dat het steeds moeilijker wordt voldoende nieuwe recruten te vinden, die in staat zijn de Instruc ties voor het bedienen van gecom pliceerde technische apparaten te lezen. JERUZALEM (Reuter) De vorige Israëlische regering is begin dit Jaar bereid geweest de Palestijnse beweging PLO te aanvaar den als aanwezige op een Midden-Oostenconferentie ln Genève mits zij deel zou uitmaken van een Jordaanse of Jordaana- Palestijnse delegatie. Dit is van hooggeplaatste zijde in Jeruza lem meegedeeld. De regering deelde de Verenigde Sta ten ln februari mee dat de PLO en zelfs Jasser Arafat zou worden aan vaard ln Genève. De Israëlische mi nister van buitenlandse zaken Allon vertelde het zijn Amerikaanse colle-t ga Cyrus Vance bij diens rondreis' door het Midden-Oosten. Een woord voerder van het ministerie van bui tenlandse zaken ln Israël heeft het bericht Inmiddels 'belachelijk en volkomen ongegrond' genoemd. Al lon zelf kon niet om commentaar worden gevraagd omdat hij met va kantie ls. Volgens de nieuwsbron had Allon op een gegeven ogenblik besloten het nieuwe Israëlische standpunt be kend te maken, maar stelde dat uit met het oog op de naderende alge mene verkiezingen. Tenslotte was de regering teruggekeerd tot haar oor spronkelijke beleid van verzet tegen elke PLO-vertegenwoordlging in Ge nève. Een concessie aan de PLO zou waarschijnlijk verkeerd zijn gevallen bij het Israëlische publiek. In leder geval wipten de kiezers in mei de Arbeiderspartij van Rabln uit het zadel en de nieuwe premier Begin (van de Llkoed) ls fel gekant tegen de deelneming van de PLO aan het overleg. JOHANNESBURG (Reuter, UPI) Bij ernstige ongeregeldheden in Soweto ls gisteren tenminste één dode gevallen. Een scholier van zestien jaar werd door een politiekogel dodelijk getroffen. Een onbekend aantal jongeren werd gewond bij de botsingen tussen politie en betogers, die zich gisteren op tal van plaatsen in Soweto voordeden. Soweto, een voorstad van Johannes burg waar ongeveer een miljoen zwarten wonen, beleefde gisteren de ernstigste ongeregeldheden sinds vorige week de spanningen begon nen bij de herdenking van de op stand van een Jaar geleden. In de hele stad waren betogingen van gro te groepen Jongeren. Er werd met stenen naar de politie en op winkels en auto's gegooid. De politie opende verschillende malen het vuur, vol gens de officiële lezing uit zelfverde diging. Volgens ooggetuigen schoot de politie ook op plunderaars. In totaal moeten vele duizenden Jonge ren hebben deelgenomen aan de be togingen. De belangrijkste els van de demonstranten op dit moment ls de vrijlating van de studentenleiders die vorige week door de politie, bij wijze van voorzorgsmaatregel, wer den vast gezet. Arrestaties Ook gisteren heeft de politie weer tientallen arrestaties verricht. BIJ de politiebureaus werden onophoude lijk gearresteerden binnengebracht. Velen van hen hadden verwondin gen. Behalve vuurwapens gebruikte de politie tegen de demonstranten ook traangas en de wapenstok. Er was gisteren ook een botsing tussen politie en zwarte demonstranten ln het centrum van Johannesburg. On geveer 400 zwarte demonstranten wilden gistermorgen een vreedzame demonstratie houden voor de poll- tiegebouwen aan hèt John Vorster- pleln. De betoging werd echter uit elkaar geslagen door de politie. Ver schillende studenten raakten hierbij gewond. Bij deze gelegenheid ver richtte de politie ongeveer 130 arres taties, zo is later bekend gemaakt. Het ls niet bekend waarom de vorige regering ln februari haar houding tegenover de PLO had verzacht. De koerswijziging zou niet onder druk van de Verenigde Staten zijn ge schied. De nieuwe leider van de Ar beiderspartij Simon Peres heeft ver klaard dat zijn partij Begin zal steu nen in zijn verzet tegen deelname van de Palestijnen aan de Geneefse conferentie en tegen de vorming van een Palestijnse staat op de westelij ke oever van de Jordaan. In februari toen hij nog minister van defensie onder Rabln was zou hij zich niet tegen een soepeler houding hebben verzet. DOUAI (Reuter. UPI) - De Franse Justitie heeft een 36-Jarige boeren knecht voor moord op een achtjarig meisje terechtgesteld door middel van onthoofding met de guillotine. Vorig Jaar was voor het laatst ln Frankrijk de doodstraf voltrokken, eveneens met de valbijl. Ook toen ging het om een kindermoord. Het doodvonnis over de boerenknecht is dlndsdag al voltrokken maar giste ren pas bekendgemaakt. De terechtstelling ls een klap voor de tegenstanders van de doodstraf ln Frankrijk ZIJ putten enige hoop uit het vonnis over een man. die ook een kind had vermoord en daarvoor levenslang kreeg ln plaats de ln dit soort gevallen gebruikelijke dood straf. De tegenstanders zijn vooral teleurgesteld over het feit dat de Franse president Valéry Giscard d'Estalng een verklaard tegen stander van de guillotine niet voor de knecht ln het geweer is gekomen. BANGKOK (AP) De regering van Thailand heeft gisteren 36 studen ten vrijgelaten die vast zaten sinds de militaire staatsgreep van oktober vorig Jaar. Het ministerie van Justi tie ln Bangkok deelde mee dat de beschuldigingen tegen de 36 waren ingetrokken wegens gebrek aan bewijs. ar Herman Amelink Verenigde Staten beleven bmenteel een ware Cuba-ra- Amerikaanse pers en televi- stuurden de afgelopen nden achter elkaar hun (of duurste, dat is niet hetzelfde) mensen naar t mooie eiland met zijn baar- i premier, dat pal onder de t van Florida ligt maar voor meeste Amerikanen jaren- hg iets heeft vertegenwoor- Igd van een zeer ver verwij- ferde wereld. herontdekking van Cuba heeft 'opig haar officiële bevestiging egen in de overeenkomst trus- Q de Verenigde Staten en Cuba om *r diplomaten in eikaars hoofd- tden te stationeren. Zelfstandige plomatleke vertegenwoordigingen nen er voorlopig niet. De Amerl- diplomaten in Havanna ge- voorlopig onderdak in de htserse ambassade aldaar en de panen in Washington worden on- ebracht de Tsjechoslowaakse ade. T et is voor het eerst sinds 1961 dat j5twee landen weer diplomaten ln kaars hoofdsteden zullen hebben. j e Amerikaanse president Eisenho- er verbrak ln Januari van dat Jaar t betrekkingen met Cuba, twee jaar 'dat Fidel Castro het rechtse regi- ie van dictator Fulgencio Batista in val had gebracht. In 1960 natio- lliseerde de Cubaanse regering >or enkele honderden miljoenen *n Amerikaanse eigendommen. De erenigde Staten reageerden hierop )or de Cubaanse suikerimport flink 1 t* remmen, wat tot een ernstige «nomische crisis op het eiland Wde. In hetzelfde Jaar knoopte Cuba volledige diplomatieke betrek kingen met de Sowjet-Unle aan. Varkensbaai Na het verbreken van de diplomatie ke betrekkingen door de Amerikaan se president Eisenhower steunde diens opvolger John Kennedy een tegen Castro gerichte invasie in de Varkensbaai van Cubaanse ballin gen. Deze mislukte echter. De be trekkingen tussen belde landen ver slechterden nog verder toen de Ame rikaanse regering een volledig han delsembargo tegen Cuba afkondigde ln 1962. Het Jaar daarop bracht de voorgenomen installatie van Russi sche raketten op het eiland de we reld op de rand van een grote crisis. Kennedy dwong de SowJet partijlei der Chroestsjew de raketten terug te halen onder bedreiging van een nu cleaire aanval. Het duurde tot het begin van de. Jaren zeventig voordat er enige ont spanning in de Cubaans-Amerikaan- se relatie begon op te treden. In 1971 bezocht voor het eerst een Ameri kaans volleybalteam Havana en ln hetzelfde jaar bezocht een Cubaans baseball team Puerto-Rlco, een Ame rikaanse „kroonkolonie" in het Cara- Iblsch gebied. Kapingen De herhaalde niet geplande vluchten van Amerikaanse vliegtuigen naar Cuba leidden in 1973 tot een anti- kaplngsverdrag tussen belde landen. Het verdrag bepaalde dat kapers zul len worden uitgeleverd of zullen wor den berecht door het land waarheen ze uitgeweken zijn. Kaping om poli tieke redenen kan als verzachtende omstandigheid worden aangere kend, zo bepaalde het akkoord, op voorwaarde dat er geen geweld tegen passagiers en bemanning van het vliegtuig was gebruikt. Verder be vatte het verdrag maatregelen tegen mensen die aanslagen voorbereid den op lets van de tegenpartij. Deze maatregel werd met name Ingegeven door Castro's huiver voor eventuele acties van de Cubaanse ballingen die ln de Verenigde Staten wonen. De contacten vermochten echter niet bij te dragen tot een normalise ring van de betrekkingen. De Ameri kaanse president Nixon verklaarde dat de eerste stap van Castro moest Barbara Walters, de ster-verslaggeef ster van de tv-maatschappij ABC, was één van de Amerikaanse journa listen die de afgelopen weken naar Carter Cuba reisden. Hier krijgt ze van Cas tro zelf uitleg over de invasie in de Varkensbaai. Cuba, volgde de republikeinse rege ring een starre lijn. komen en de Cubaanse leider ver klaarde het omgekeerde, zodat er dus niets gebeurde. Hoewel er vooral van democratische zijde ln de VS steeds meer stemmen opgingen om maar weer gewoon te doen tegen Met de komst van Jimmy Carter is er een frisse wind gaan waaien door het beleid van de Verenigde Staten ten aanzien van Latljns-Amerlka. Dat is deze week ook weer gebleken op de conferentie van Amerikaanse staten ln Grenada. In een Interview met de Amerikaanse televisie ver klaarde premier Castro korte tijd na de ambtsaanvaarding van Carter goede verwachtingen te hebben van de nieuwe president ten aanzien van de toenadering tot Cuba. Castro noemde Carter een man met gevoel voor moraal. Carter liet er weinig gras over groei en. Op 18 maart hief hij de bepaling op die Amerikanen verbood om rei zen naar Cuba te maken. In dezelfde maand werden ln Washington be sprekingen begonnen over het ver loop van de visserijgrenzen tussen belde landen, waaraan werd deelge nomen door hoge Amerikaanse en Cubaanse diplomaten. De gesprekken over de verdere ont wikkeling ln de verhouding tussen Cuba en Amerika lijkt zich toe te spitsen op het uit 1962 daterende handelsembargo. Cuba wil dat dit embargo voor alle dingen wordt op geheven. Het land kan een hervat ting van de handel met de Verenigde 8taten goed gebruiken omdat het de dollars van de VS hard nodig heeft. Cuba denkt daarbij onder andere aan de export van suiker. De kans ls bovendien groot dat veel Amerika nen graag weer eens op Cuba hun vakantie willen doorbrengen nu het niet meer verboden ls naar dit marx istische eiland te gaan. Ook dat zal Cuba de nodige dollars opleveren. Voorwaarden Voor de Amerikaanse regering is echter nog niet aan alle voorwaar den voldaan voor een volledig her stel van de diplomatieke betrekkin gen. Zo moet er een regeling komen voor de schade die de Amerikanen hebben geleden als gevolg van de nationalisatie van Amerikaanse ei gendommen op Cuba. De politieke gevangenen op Cuba vormen al evenzeer een hinderpaal voor een definitief herstel van de betrekkin gen. De groeiende aanwezigheid van Cubaanse militaire adviseurs ln di verse Afrikaanse landen en de groot schalige militaire aanwezigheid ln Angola is ook Iets dat de politieke leidslieden ln Washington steekt Verder vindt Washington dat de drie kwart miljoen Cubaanse ballingen ln de VS het recht moeten krijgen om een bezoek aan hun vaderland te brengen. Castro heeft op deze Amerikaanse bedenkingen eer» degelijk politiek bescheid. Tegenover de genationali seerde Amerikaanse bezittingen stelt hij de economische schade die zijn eiland heeft geleden als gevolg van de economische blokkade. Over de Cubaanse aanwezigheid ln Afrika moeten de Verenigde Staten maar niet zo'n grote mond hebben. Laat Washington maar eens terugdenken aan Vietnam, zo meent Castro. Ook over de politieke gevangenen heb ben de Verenigde Staten weinig recht van spreken als Je ziet wat voor regimes zU In Latljns-Amerika op de been houden of hebben ge holpen. Goede wil Als blijk van goede wil heeft Castro deze maand besloten tien Ameri kaanse gevangenen uit Cubaanse gevangenissen vrij te laten. Ook een herstel van het eerder door Cuba eenzijdig opgezegde anti-kaplngs- verdrag lijkt niet meer tot de onmo gelijkheden te behoren. Herstel van de betrekkingen tussen Cuba en de Verenigde Staten lijkt wenselijker dan ooit. Het gaat Cuba economisch niet voor de wind nu de suikerprijs de laatste Jaren gedeci meerd ls. Van de suikerexport naar OostrEuropa alleen (weliswaar voor het drievoudige van de wereld marktprijs) kan Cuba niet leven. Er zijn plannen voor zestig nieuwe ho tels. De komst van jaarlijks 100.000 Amerikaanse toeristen kan de Cu baanse economie naar schatting 45 miljoen dollar opleveren. Door nor malisering van de economische en politieke betrekkingen kan het on natuurlijke isolement waarin de Verenigde 8taten sedert 1962 het eiland van Castro probeerden te houden, doorbroken worden.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1977 | | pagina 7