pittig gesprek tussen en Giscard Nieuwe regering kaart Ierse eenwording weer aan Hart van baviaan redde vrouw niet Minderheidskabinet in Turkije V S willen afwijzing martelen Begin volgende maand bij Carter op bezoek Ecevit tracht steun uit andere partijen te krijgen ^orgen Moskou over relatie Frankrijk-NAVO Dreigend conflict op OAS-conferentie Kabinet Israël gisteren beëdigd Weer botsing politie en betogers in Zuid-Af rika Spaanse koning zegt Catalanen autonomie toe ionden bezorgd over invloed op partijen in het noorden I ENSDAG 22 JUNI 1977 BUITENLAND Trouw/Kwartet KAAPSTAD (Reuter. UPI) Door jdelijk het hart van een baviaan i te planten, probeerde de Zuidaf- kaanse hartchirurg Barnard gis- >ren het leven van een operatiepa- ënte te redden. De 26-jarige Itali- anse overleed na ruim vijf uur. larnards Amerikaanse collega Ifrank Thomas gaf in Richmond, i Virginia, als zijn mening dat een Wfjergelijke ingreep nog niet rijp is nafoor praktische toepassing. „Het g fweermechanisme van het mense- jk lichaam tegen weefsel van an- we ere dieren, zelfs grote apen, is aafterk en slecht begrepen", aldus homas. [ij wilde de concrete ingreep van iamard niet voorbarig noemen. ,Dat is van een afstand moeilijk te q leggen. Misschien was er voor de atiënt geen andere hoop." Dat ras inderdaad de motivering die Barnard gaf toen hij in Kaapstad na tien uur uit de operatiekamer kwam. HIJ had in eerste aanleg op de pa tiënte een operatie toegepast die hij nog niet eerder had uitgevoerd, een reconstructie van de bovenste kamers van het hart. Dat vergde veel tijd, maar hij had de Indruk dat het goed lukte. Maar het geope reerde hart bleek niet in staat, de bloedsomloop weer over te nemen van de hart-longmachlne die daar tijdens de operatie voor zorgde. Omdat de machine die taak maar een beperkt aantal uren kan ver vullen, zag Barnard nog maar één mogelijkheid: een harttransplanta tie volgens de tweeling-techniek, die hij in 1974 had geïntroduceerd. Daarbij wordt het nieuwe hart op het bestaande aangesloten om een deel van de pomptaak over te ne men. Omdat er geen menselijk do norhart beschikbaar was, kon Bar nard kiezen tussen het gebruik van een bavlanenhart en het direct overlijden van zijn patiënte. Bavianen waren in een experimen tele afdeling van het ziekenhuis beschikbaar omdat Bamard sinds 1975 werkt aan de mogelijkheid om hun hart voor transplantaties te gebruiken. Hij wist dat hij het af stotingsprobleem niet onder de knie had. maar hoopte met deze noodmaatregel de eerste kritieke periode door te komen. Hij was van plan het bavianenhart na drie da gen weer te verwijderen, in de hoop dat het eigen hart van de patiënte in die rustperiode voldoende her steld zou zijn. Deze opzet mislukte omdat het hart van de Italiaanse zelfs niet een deel van zijn normale functie vervulde, waardoor het apenhart de volledige bloedsom loop op gang moest houden. Daar voor had het onvoldoende capaci teit. Bamard kondigde aan dat hij zijn experimenten zal voortzetten met chimpansees, die een groter hart hebben. ANKARA (Reuter, UPI, AFP) De Turkse formateur Boelent Ecevit heeft gisteren een minderheidskabinet gevormd. De kablnetslljst Is goedgekeurd door de Turkse president Koroe- turk. Ecevit zal volgende week dinsdag zijn regeringsprogramma aan het parlement voorleggen. Waarnemers verwachten dat hij het vertrouwen van het parlement zal krijgen. De republikeinse volkspartij van Ecevit heeft 214 van de 450 zetels in het Turkse parlement, 12 minder dan de meerderheid. Ecevit kan waarschijnlijk rekenen op de stem men zes onafhankelijken en cen- txumpolltlcl en hij zal trachten de steun van nog zes leden van andere partijen te verwerven. Het nieuwe kabinet bestaat op één uitzondering na de onafhankelijke Abdoelkerim Zilan, die minister van openbare werken wordt geheel uit partijgenoten van Ecevit. De enige verrassing is de benoeming van de oud-rector van de politieke faculteit van de universiteit van Ankara Ooendoez Oksoen tot minister van buitenlandse zaken. Ecevit zal met zijn minderheidskabi net een aantal dringende zaken moe ten oplossen zoals de wijd verspreide politieke gewelddadighelden en het tekort aan buitenlandse deviezen. [RIJS (Reuter, UPI) De Sowjet-Unie ziet met lede ogen aan hoe Frankrijk tracht weer een rol „alpelen ln het Atlantisch Bondgenootschap de NAVO. Dit heelt de Sowjet-russlsche president en spittijleider Leonid Breznjew zijn Franse ambtgenoot Valéry Discard d'Estalng verteld ln een als :d er openhartig" omschreven gesprek. evj Ovfc terminologie duidt aan dat tij de tweede gespreksronde van regeringsleiders harde noten gekraakt en dat er enige me- iverschillen aan het licht zijn den. Die geschillen betreffen name de ontspannlngspolltlek, intwapenlng en de verhouding Frankrijk tot de NAVO. Giscard ':te Breznjew daarbij duidelijk r alleen sprake zou kunnen zijn ontspanning als het Oostblok Ideologische strijd matigt. Twee geleden wekte de Franse presl- blj zijn bezoek aan de Sowjet- met eenzelfde toespraak de kheld van zijn gastheren op. n hpard gaf volgens regeringswoord- O der Lecat gisteren zijn visie op tti ontspannlngspolltlek nadat hu njew dat een dag eerder had nd tan. De president verbond aan dpTontspanningsproces vier voor den: matiging van de ideologi- strijd; respect voor de rechten de mens en de furidamentele len; niet-inmenglng ln de bin- tdse aangelegenheden van an- i staten; erkenning van het feit 'de ontspanning voor alle delen de wereld geldt. Zowel dit laat- laaiöat een verwijzing ls naar de rol I eè Moskou ln Afrika als het aan- nijpen van de mensenrechten zal ba£reznjew niet ln goede aarde zijn i Willen. ^ïznjews woordvoerder Zamjatin e(1 dat de vier voorwaarden „slechts klein onderdeel zijn van de slot- (0Je van het akkoord van Helsinki." ideologische strijd zal volgens t i blijven bestaan maar het gaat d£ n de ideologische oorlog te ver fden. Breznjew drong aan op een Ij ir actieve rol van Frankrijk in a streven naar internationale ont- km "Til?-Giscard stelde dat nkrijk dat alleen kan doen „ln kader van een algemeen en zeer Imatig gecontroleerd proces." Franse defensie zal nooit bene- iha een minimumniveau van veilig- oefl mogen dalen," aldus de presl- D<t a f< ■jeuwe doctrine Drj Bowjet-lelder uitte zijn bezorgd- fca Breznjew beeft zijn Franse gasthe ren nogal pijnlijk verrast door bet geschenk van de Franse regering te weigeren. Parijs dacht de autogekke Brezjnew een plezier te doen met een tweetal auto's, een Matra sportauto en een Rancho jeep maar Brezjnew zei 'nee' tegen de jeep. De reden: hij vond de kleur groen niet mooi en wUde graag een blauwe. De Fransen zij9 nu op zoek naar een jeep in de gewenste kleur. held over de nauwere banden tussen Frankrijk en de NAVO. Hij ging ln op de nieuwe doctrine van de Franse chefstaf generaal Guy Mery, die een strategie bepleit waarin de verdedi ging van Frankrijk zich niet noodza kelijkerwijs binnen de Franse gren zen hoeft af te spelen. In geval van oorlog zouden Franse soldaten ook op geallieerd grondgebied mogen vechten..Men spreekt van een voor uitgeschoven strijd maar tegen wie," aldus Breznjew. Zijn ambtge noot antwoordde dat Frankrijk een onafhankelijke defensiepolitiek zal blijven voeren. De Franse strategie is zuiver defensief en slechts gericht op de eigen verdediging, aldus Gis- Toen de uitslag van de card. Verwacht wordt dat beide lan- stemming bekend werd spoed den vandaag een gemeenschappellj- den de leden van het nieuwe ke verklaring over de ontspanning kabinet zich naar hun voor- zullen uitgeven. man prmier Menachem Begin Te midden van strenge veiligheids- (beneden links met bril). Op de maatregelen legde de SowJeMelder foto krijgen Begin en minister gistermiddag een krans bij het graf Dajan gelukwensen van Ezer van de onbekende soldaat Welsman j "v-.yR GRENADA (AP.UPD De conferentie van 4le Organisatie van Amerikaanse Staten (OAS; Is gisteren begonnen aan haar moeilijkste agenda-punt; de naleving van de mensenrechten. Dit onderwerp kan gemakkelijk tot een confrontatie lelden tussen de Verenigde Staten aan de ene kant en enkele Zuidamerlkaanse dictaturen aan de andere kant. JERUZALEM (Reuter, UPI, AFP) De nieuwe Israélische premier Menachem Begin zal op 18 Juli een bezoek brengen aan de Amerikaanse president Jimmy Carter. Begin deelde dit gisteren mee nadat het parlement zijn regering van Likoed, nationale religieuzen en de onafhankelijke Mosje Dajan met 63 tegen 53 stemmen bij vier onthoudingen had aanvaard. Kort daarop werd het kabinet beëdigd. Met tranen ln de ogen zwoer Begin mineerd. Gisteravond was nog niet De conferentie zal zich moeten uit spreken over een resolutie die ls In gediend door de Verenigde Staten, Venezuela, de Dominicaanse Repu bliek en Costa Rica Daarin wordt de wens uitgesproken dat alle leden van de OAS zich zullen onthouden van martelingen en van executies en vrij heidsberovingen zonder behoorlijke processen. De Amerikaanse regering, die veel ophef heeft gemaakt van haar kruis tocht voor naleving van de mensen rechten hecht veel waarde aan de resolutie. De Zuidamerlkaanse lan den die enige faam genieten als mili taire dictaturen hebben er weinig mee op. Een poging van die laatsten om een passage over de mensenrechten op te nemen in een resolutie over ter reur ls al mislukt. De vertegenwoor diger van de VS, Gale McGee. wilde niet dat de beide belangrijkste ge spreksonderwerpen van de conferen tie, terreur en onderdrukking, ln één keer zouden worden afgehandeld. Chili Los van deze algemene veroordeling van onderdrukkende regieme zal de OAS-conferentie zich moeten uit spreken over de toestand ln ChilL Venezuela heeft een resolutie inge diend waarin Chili ln bedekte ter men wordt beschuldigd van schen ding van de mensenrechten. Dit gaat El Salvador en Guatemala kennelijk nog te ver want deze lan den hebben nu een stuk ingediend waarin Chili wordt uitgenodigd te rug te keren naar een normale toe stand als de omstandigheden dat tenminste toelaten. De Chileense president Pinochet heeft maandaga vond op een persconferentie gezegd dat die normale tijden voor Chili nog niet zijn aangebroken. Hij legde uit dat de noodtoestand, die heerst sinds de staatsgreep van 1973 nog niet kan worden opgeheven omdat dan onmiddellijk Iemand zal opdui ken om problemen en onrust h? scheppen. Maar politieke gevangenen zUn er volgens Pinochet niet meer In Chili. De communist Jorge Montes die af gelopen weekeinde naar de DDR mocht, zou de laatsts zijn geweest. Wat er nu nog ln Chileense gevange nissen zit zou veroordeeld zUn voor normale strafrechtelijke vergrijpen. „dat wU met de hulp van God goed zullen doen, met zelfopoffering en trouw, met een goed geweten en een zeker hart. Wij hebben veel werk dat op ons wacht." De Llkoedleider kreeg met vertrouwen na een stor machtig debat dat acht uur duurde. Het rumoer ln de Knesseth, het Is raëlische parlement, zwol tot een woordenwisseling aan toen Mosje Dajan, die de Arbeiderspartij verliet voor een post ln de nieuwe regering het woord voerde om te pleiten voor eenheid onder de partijen tot of de Arabische staten of de VS voor de dag komen met een vredesplan. Volgens de Arbeiderspartij ls het tij dstip van de stemming over de motie van vertrouwen opzettelijk gesteld op de vooravond van de verkiezingen voor de leiding van de Histadroet, de machtige Israëlische vakbeweging, die de economie van het land be heerst. Deze Histadroet werd tot gis teren door de Arbeiderspartij gedo- bekend of zich ook daar grote ver schuivingen hebben voorgedaan. De Sowjet-Unie heeft het nieuwe ka binet ln Israël „een regering van ge neraal en Industriëlen" genoemd. TASS, het officiële Sowjetrussische persbureau noemde Dajan „een van de dolle kampioenen van Israëls an nexatie-koers wat de bezette Arabi sche gebieden betreft." Andere par tijen wilden volgens TASS niet aan de coalitie deelnemen vanwege de „extremistische leuzen" van de Likoed. Volgens militaire kringen in Tel Aviv ls de Israëlische luchtmacht even groot als de Britse en Franse samen en heeft het Israëlische pant serkorps de helft van de grootte van dat van de NAVO. De militaire sterkte van Israël ls naar deze kringen gisteren bekend maakten groot genoeg om een Ame rikaans wapenembargo van een jaar en achttien maanden te kunnen weerstaan. „Onze eerste plicht ls de vrede en de broederschap ln het land te herstel len," aldus de nieuwe premier bij het verlaten van het presidentiële palels. Hij stelde dat de problemen alleen kunnen worden aangepakt als het parlement hem haar vertrouwen geeft. De belangrijkste oppositieleider en Ecevits voorganger als premier Soe- leyman Demirel van de gerechtig- heidspartij en de andere partijlei ders hebben scherp geprotesteerd te gen de beslissing van de president om Ecevit tot premier te benoemen. Volgens hen heeft de president zich partijdig getoond. JOHANNESBURG (UPI, AFP) - De Zuidafrikaanse politie kwam gis teren opnieuw ln actie tegen beto gende scholieren en studenten. De Jongeren eisten de vrijlating van de monstranten die vorige week bij de herdenking van de opstand ln Sowe- to werden opgepakt en nu nog vast zitten. Een menigte van enkele honderden Jongeren trok gisteren op naar een politiebureau in Attridgeville. een woonwijk voor zwarten bij Johan nesburg. De politie bestookte de be togers met traangas en een soort stormwagen. De demonstranten verschansten zich daarop in een schoolgebouw. Zij sloten de hekken en begonnen de politie uit te Jouwen. Bisschoppen De aartsbisschop van Johannesburg heeft gisteren ln een openbare ver klaring geklaagd over de veilig heidspolitie. Monseigneur Fitzge rald vertelde dat twee leden van de veiligheidsdienst het kantoor van de bisschoppenconferentie ln Pretoria waren binnengedrongen door zich uit te geven voor beambten van de telefoondienst De rooms-katholie- ke autoriteiten hadden hierover hun beklag gedaan bij de veiligheids dienst en daar had één van de chefs van het tweetal beaamt dat het bin nendringen 'een goede beurt' was geweest. MADRID (Reuter) Koning Juan Carlos heeft de Catalanen beloofd dat er binnenkort besprekingen zul len beginnen over een grotere mate van zelfbestuur voor Catalonlë, het sterk geïndustrialiseerde gebied rondom Barcelona. De Catalaanse socialistische leider Joan Raventos' zei na een audiëntie bij de koning dat Juan Carlos zijn oprechte wens had geuit om spoed te betrachten met de besprekingen en oponthoud te vermijden. Raventos sprak ook met premier Adolfo Suarez. De J tei rei Dor Bert van Panhuis et is wat overdreven te verwachten dat Ierse troepen binnenkort het Dordelijk deel van het eiland zullen gaan veroveren nu de oppositie de n Igeringsgebouwen in Dublin gaat betrekken. Toch zal de grote overwin- ng van Jack Lynchs Fianna Fail bij de verkiezingen van vorige week ln de rse Republiek zeker gevolgen hebben voor de betrekkingen met Noord- rland. En dat geldt ook voor de relatie met de Britse regering ln Londen, e de provincie aan de andere kant van de Ierse Zee sinds vijf Jaar chtstreeks bestuurt. ikele Noordlerse protes- itse leiders zoals doml- Ian Paisley en zijn Jestverwant Harry West _J)bben al bezwerend de »ger opgeheven. De IRA jat weer een kans krijgen, bben ze dreigend geroe- n, de extreem-protestant para-militairen zullen de 5 mende weken ongetwij- d nieuwe taktieken op de rgadertafels gaan leggen. IRA zelf heeft zich de na de overwinning van Fail ook niet on- tuigd gelaten en Lynch te nnen gegeven dat ze er er hard tegen aan gaan. tenslotte is net stllzwij- i van de Britse regerings- ngen veelzeggend. Lon- n had al voor de verkie- gsdag duidelijk gemaakt hopen dat de verslagen 'm Cosgrave het met zijn 'e Gael-Labourcoalitie halen. Beide regeringen namelijk op één lijn ar het de bestrijding van IRA en de positie van ord-Ierland betreft En dat gaat niet op voor de opvattingen van de Fianna Fail. In belde landen ls men dan ook reuze benieuwd wat het overleg van eind deze maand tussen de nieu we Ierse man Lynch en zijn 3ritse ambtgenoot James Gallaghan zal opleveren. Aan de moeilijker geworden verhoudingen ligt het feit ten grondslag dat de Fian na Fail vanouds de meest republlkeinsgezinde partij van Ierland ls. Onder aan voering van de legendari sche Eamon de Valera ver zette deze groep Ieren zich in de Jaren twintig tegen het akkoord met Groot-Brit- tannië, waarbij 26 van de 32 graafschappen het recht verwierven de Ierse Vrij staat te vormen. De overige zes „counties" ln het noor den van het groene eiland gaven de voorkeur aan be stuur binnen het Verenigd Koninkrijk. De Valera's partij, toen nog Sinn Fein geheten, nam hiermee geen genoegen en begon een bitr tere strijd, die al snel werd verloren. Het streven naar eenwording van noord en zuid werd echter van gene ratie op generatie overgele verd en staat ook nu nog levensgroot ln het program ma van de partij- Het formele standpunt van de Fianna Fail over de Ierse kwestie heeft Lynch zelf an derhalf jaar geleden bij een tussentijdse verkiezing bij gesteld. Eind vorig Jaar aan vaardde de partij de uitla tingen als partijstandpunt en dat ls sindsdien zo geble ven. Het komt er ln het kort op neer dat de Fianna Fail zich tot doel stelt op vreed zame wijze de eenheid en onafhankelijk van Ierland als een democratische repu bliek na te streven. Daarbij wordt van de Britse rege ring gevraagd dat zij een akkoord daarover aanmoe- dlgd. Groot Brittannlë moet ln dit verband formeel verklaren dat zU zich zal terugtrekken uit de zes graafschappen van Noord De Ierse politie heeft de affelopen maanden regelmatig betogingen van IRA-sympathi- santen nit elkaar gejaagd. De demonstranten betoogden, xoals hier in Portlaoise tegen de behandeling in de gevangenis van IRA-leden. Ierland. Lynch heeft al laten weten op een termijn van op zijn minst twintig jaar te den ken maar het staat wel vast dat Londen zelfs niet bereid is een formele toezegging te doen. De Britten waren veel gelukkiger met het stand punt van de Cosgrave-coali- de kwestie Noord Ierland voorlopig maar onbespro ken moet blijven en dat de Noord Ieren eerst zelf de kans moeten krijgen orde op.zakcn te stellen. De anti- republikeinse vleugel van van het land moet worden geschrapt maar Cosgrave heeft toch niet aangedurfd dit ter discussie te stellen. Het is daarbij een veeg te ken dat de belangrijkste propagandist van dit schrappen, de minister van de coalitie gaat zelfs zover posterijen Conor Cruise dat ze meent dat iedere ver- O'Brien, bij de verkiezingen wijzing naar de Ierse een- zijn plaats in het Ierse par- tie. Dat komt er op neer dat wording uit de grondwet lement (Déil) verloor. Voor Lynch en zijn Fianna Fail komt het gevaar van juist de andere, de fel-repu- blikeinse kant. De partijlei der mag dan zelf een gema tigde opvatting huldigen over de Ierse kwestie, de rechtervleugel denkt er an ders over. Daar bestaan ze ker sympathieën voor het Ierse republikeinse leger. Aan het begin van de Jaren zeventig kostte dat Lynch bijna zijn nek. Hij was toen verplicht zijn ministers van landbouw en financiën, Nell Blaney en Charles Haughey te ontslaan omdat het duo ervan werd verdacht het verboden leger te hebben geholpen bij het verkrijgen van wapens. De twee minis ters kwamen daarna voor een rechtbank, die hen vrij sprak maar helemaal opge helderd ls de zaak nooit. Blaney is daarna met veel vertoon uit de partij gezet en bespeelt sindsdien als onafhankelijk parlements lid met groot succes de re publikeinse sentimenten. Haughey, die een schoon zoon ls van de vorige Fian na Fall-leider Sean Lemass, heeft zich weten te handha ven en voert de republikein se vleugel van de partij aan. De verwachting is dat hij ln het nieuwe kabinet zal te rugkeren op een onomstre den post maar belangrijker ls dat hij een goede kans maakt te zijner tijd Lynch, die bijna zestig jaar is, op te volgen als partijleider. Voorlopig kan Lynch deze vleugel nog wel van zich af houden dankzij de ruime meerderheid van twintig ze tels, die hij in het parlement heeft en dat moet voor Lon den, Belfast en de nieuwe oppositie in de republiek zelf een geruststelling zijn. Hard tegen IRA Toch wordt met spanning afgewacht hoe scherp Lynch, die zelf de Ierse kwestie wil gaan beheren, zich te weer zal stellen te gen de IRA. Als oppositie leider heeft hij zich gekeerd tegen de politiek van de re- gering-Cosgrave. Deze had de instemming van Londen en was dan ook zeer hard. De eerst verantwoordelijke man in de regering, minister Patrick Cooney van Justitie heeft bij de verkiezingen eveneens zijn zetel verloren en waarnemers vragen zich af of de bevolking zich op deze manier heeft gewroken voor de stringente wetten op het terrorisme. Tijdens de verkiezingscampagne heeft de Fine Gael-Labour coalitie de kiezers ervoor gewaarschuwd dat een Fi anna Fail-regering een oog je toe zal knijpen als het om IRA-activiteiten gaat. Dat zit er niet ln. In de eer ste plaats heeft Lynch tij dens zijn vorige regerings periode al het fundament gelegd voor de huidige wet geving met betrekking tot de IRA-bestrlJding en ten tweede heeft de praktijk uitgewezen dat de Fianna Fail zich als oppositie scherper opstelt dan wan neer ze ln de regeringsban- ken zit. De verwachting is dat nuances zullen worden aangebracht in de toepas sing van de wetten. De be langrijkste van die wetten zijn die waarbij de repu bliek zich verplicht IRA-le den te berechten voor in het noorden begane misdaden en de wet, die de autoritei ten grote bevoegdheden geeft bij het opsporen van IRA-leden. Andere sfeer Waar men zich ln Londen echter zorgen om maakt ls de verandering van sfeer. De vele agitatoren ln Noord-Ierland zullen mis schien een nieuwe optreden van de Fianna Fail aangrij pen om stemming te kwe ken en de bevolkingsgroe pen weer tegen elkaar op te zetten. De chaos, die bij voorbeeld een dominee Paisley met zijn stakingsac ties van enkele maanden geleden niet wist te berei ken zou dan werkelijkheid kunnen worden. En de rege ring in Londen heeft met de sociale problemen en zijn minderheidspositie in het parlement al genoeg aan zijn hoofd om er ook nog eens een nieuwe Noordlerse strijd bij te hebben.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1977 | | pagina 7