De bijbel bij alle vakken betrekken
s tekening van een lezer
Naar buiten
ommentaar
Ds H. F. Venema begeleidt identiteit christelijke school
"inbaar vervoer (2)
Drie doden
bij botsing
Iets warmer
Strandweer
VPRO: 7000
leden erbij
eilarwel hollands diep
radersalonboot
stuur 'n brief
)AG 18 JUNI 1977
BINNENLAND
Trouw/Kwartet 5
nbaar vervoer (1)
it geeft de directie van de
landse Spoorwegen in
.^jaarverslag over 1976 blijk
rote twijfel over het ver-
^rien vervoersbeleid, dat de
ig op lange termijn voor
- waar bewijzen officiële
tlvoerders bij passende ge-
eoheden enige lippendienst
iet openbaar vervoer en
het directe en indirecte
larvan geprezen, maar wie
F iten analyseert weet wel
Het gegeven voor het be-
i de ontwikkeling van het
ulier vervoer en de manier
daarvan gebruik ge
wordt.
iraktische redenen wordt
"jk wel eens even bijge-
(als het financieel goed
nt de aanleg van nieuwe
De Vereniging voor Christelijk Onderwijs in Ensche
de heeft als eerste schoolvereniging in Nederland een
predikant aangesteld, die de christelijke identiteit van
het onderwijs moet gaan begeleiden. Met enige trots
liet het persbureau van de Nederlandse Hervormde
Kerk ons onlangs weten dat de Friese prediaknt, ds.
H. F. Venema, zich met name moet gaan bezighouden
met de begeleiding van de ongeveer tweehonderd
leerkrachten aan dertig christelijke kleuter- en lagere
scholen in Enschede.
Voor Venema is de identiteitsbegeleiding niet nieuw.
Ook nu al werkt hij daaraan in Friesland en bovendien
deed hij dat in het verleden ook in het jeugdwerk en
bij de „varende gemeente" in Rotterdam. De vereni
ging waar ds. Venema nu gaat werken, acht de band
met de kerk een groot goed. De vereniging gaat hem
voor twee dagen per week „uitlenen" aan de hervorm
de gemeente van Enschede. Waarschijnlijk gaat hij
zich daarbij in het bijzonder bezighouden met pastora
le bijstand in de wijkgemeente Lonneker (waar hij
ook gaat wonen) en met het jeugdwerk.
Omdat het voor zover bekend voor het eerst is dat een
predikant wordt aangesteld voor de geleiding van de
identiteit van het christelijk onderwijs, zijn wij eens
gaan praten met ds. Venema. We vroegen hem onder
meer hoe hij van plan is dit werk te gaan aanpakken.
wegen even uit te stellen), maar
ook wie deze feiten in zijn over
wegingen betrekt, kan niet an
ders concluderen dan dat het
openbaar vervoer voorbestemd
is steeds verder in de marge van
onze samenleving weggedrukt te
worden.
Daarbij hóeft nog niet eens zo
zeer gedacht te worden aan het
gebruik van het spoorwegnet in
Nederland, maar veel meer aan
het aansluitende vervoer: de
bussen en de trams. Het is met
name de kwaliteit van dat aan
sluitende vervoer, dat menige
tot selectief gebruik geneigde
autobezitter er toe brengt om,
als het puntje bij het paaltje
komt, een dure en maatschappe
lijk minder gewenste rit in de
auto te verkiezen boven een
tijdverslindende reis in een on
comfortabele bus.
een oud en niet zo popu
fl/erhaal en wie het houdt,
Ie indruk"dat hij op rotsen
loegen. Het is daarom erg
idig, dat de NS-directie in
fde jaarverslag een plei-
oert voor een grote inven-
ie alle baten en kosten,
:t alle vormen van vervoer
uit^Hgen-
neus
;en
ipaaietekent dat in zo'n onder-
roofi^j de kosten van het open
aak vervoer ook worden opge
2Jle kosten, die moeten wor-
:maakt voor bijvoorbeeld
nulenbare veiligheid (politie),
hejjzondheidszorg (de verple-.
"In eventuele revalidatie van
xsslachtoffers of hun na-
nden), de ingrepen in
en dorpsbebouwingen als
van het verkeer plus
yat ongrijpbaarder, maar
el degelijk te kwantifice-
door Henri Kruithof
„Allerlei overbekende verhalen zijn helemaal vergroeid bij veel
leerkrachten, juist omdat ze zo bekend zijn. Die verhalen worden
daardoor een soort sprookjes, een soort spektakelstukken. Het
verhaal van David en Goliath bijvoorbeeld. David wordt daarin
altijd afgeschilderd als een soort kleinduimpje, terwijl we uit de
bijbel weten dat dat absoluut niet waar is. David heeft gepro
beerd het harnas van Saul aan te trekken en van Saul wordt
verteld dat hij met kop en schouders boven het volk uitstak.
David moet dan toch ongeveer evengroot geweest zijn. Het
wonder was ook niet dat David plotseling zo goed kon slingeren,
want dat was zijn dagelijks werk. Het wonder was dat David
rustig bleef en daarom zoals altijd heel nauwkeurig zijn steentjes
kon richten."
ren posten als overmatig ener
giegebruik en belasting van het
milieu.
Al eens eerder is op kleine
schaal een dergelijke rekening
van alle plus- en minposten op
gesteld met het verbluffende re
sultaat, dat over de hele lijn
gezien een groot aantal met het
particulier vervoer samenhan
gende kosten de automobilist
niet worden toegerekend, zodat
in feite de gemeenschap toelegt
op het particuliere vervoer.
„Er zijn ontzettend veel van dit soort
misverstanden bij onderwijzers. Dat
is hen overigens niet kwalijk te ne
men. want in veel gevallen zijn de
verhalen hen ook zo verteld. Wat ik
nu ga proberen is die misverstanden
uit de wereld te helpen."
„Om te beginnen ga ik eerst maar
eens allerlei lessen bijwonen. Niet
alleen de bijbelse geschiedenisver-
tellingen, maar ook de lessen ge
schiedenis, aardrijkskunde en biolo
gie zijn belangrijk. De christelijke
identiteit moet mijns inziens ook in
die vakken doorklinken. Veel leer
krachten vinden het moeilijk de bij
bel in andere dan bijbellessen te
betrekken. Ik meen echter dat je af
en toe best eens de bijbelvertelling
kunt. laten vervallen om bijvoor
beeld in de biologieles vergelijkin
gen met bijbelse vertellingen te
trekken."
(ADVERTENTIE)
Als dat onderzoek juist is, is dat
een politiek feit, dat niet weg te
vlakken is. Aan de overheid nu
de taak door een breed opgezet
onderzoek aan het licht te bren
gen om daaruiit de politieke
consequenties te kunnen trek
ken. Kortom; dat pleidooi van
de NS voor een inventarisatie is
nog niet zo gek.
Zelf vertellen
„Ik hoop dat er uit de onderwijzers
en onderwijzeressen intèressegroep-
jes ontstaan, waarmee ik dan cursus
sen kan opzetten. Ik heb gemerkt
dat zij behoefte hebben aan iemand
op wie ze kunnen terugvallen. Ze
willen vaak achtergronden hebben
van de verhalen, die door eigen twij
fels uit de hand zijn gelopen. Een
onderwijzer mag zijn eigen twijfels
niet in een bijbelverhaal laten blij
ken. Dan heeft het kind geen eerlijke
kans meer. Dat kind moet de moge
lijkheid krijgen op zijn eigen manier
te gaan twijfelen aan bepaalde za
ken. Pas dan wordt het geloof echt
levend."
„ik ben van plan om van allerlei
bijbelverhalen te gaan vertellen wat
er werkelijk van in de bijbel staat,
bij voorkeur aan de hand van de
oorspronkelijke teksten. Het gaat
daarbij vaak om heel praktische za
ken. Zo komt het nogal eens voor dat
onderwijzers onmiddellijk na de
kerstvertelling in december, door
gaan met verhalen over Slmson bij
voorbeeld. Daarmee wek je onwille
keurig het idee bij de kinderen dat'
dat laatste verhaal in de tijd volgt op
het kerstverhaal en dus in het nieu-
Ds. H. F. Venema
we testament staat. Oudtestamenti
sche verhalen moet je vóór kerst
vertellen, zodat duidelijk wordt dat
het oude testament naar de geboorte
van Christus toewerkt.
„Het is best mogelijk dat ik aanvan
kelijk wat weerstanden te overwin
nen zal hebben. Temeer daar ik niet
gewend ben de mensen naar de
mond te praten. Als bepaalde leer
krachten denken dat ze het goed
doen, zal ik me echter niet onmiddel
lijk opdringen. Maar toch zal ik voor
zichtig proberen allerlei fouten die
gemaakt worden, te veranderen."
„Naast het wegwerken van fouten
ga ik ook proberen de onderwijzers
te bewegen eens wat andere verha
len te vertellen, die ook voor kinde
ren heel goed duidelijk te maken
zijn, maar die vrijwel nooit op lagere
scholen verteld worden. De bekende
verhalen kennen veel kinderen wel
uit vroeger leerjaren en voorzover
ze daar naartoe gaan van de zon
dagsschool. Ook het bijbelse woord
gebruik is voor kinderen volstrekt
onbegrijpelijk. „Verloren gaan" bij
voorbeeld zergt de kinderen natuur
lijk niets. Ik zelf heb de gewoonte,
ook op de preekstoel, om daarvoor
de uitdrukking „kapot gaan" te ge
bruiken. Dat geeft in de gemeente
nog weieens problemen, maar daar
wennen ze wel aan."
'Heilige oorlog'
„Niet alleen in de bijbelvertalingen
kan er van alles mis gaan, ook bij
het gewone geschiedenisonderwijs
worden op christelijke scholen nog
al eens fouten gemaakt. Zo werd de
tachtigjarige oorlog vaak voorge
steld als een soort heilige oorlog,
terwijl het wel degelijk ging om ordi
naire landverovering. Hierbij kun je
heel goed een vergelijking trekken
tussen de rijke man en de arme
Lazarus. De bijbel sprak al veel eer
der over dit soort zaken dan Pronk
(minister van ontwikkelingssamen
werking, red.) dat doet."
„Twee dagen per week wordt ik uit
geleend aan de hervormde gemeen
te van Lonneker. Dat vind ik wel
belangrijk, omdat je ook kontakt
moet houden met de kerk. Ik hoef
dat niet omdat ik tijd zou overhou
den. want ik denk dat ik mijn han
den vol zal hebben. Het is ook goed
mogelijk dat het op den duur toch
een volledige dagtaak zal worden."
ZUIDWOLDE - Drie mensen zijn
gistermorgen om het leven gekomen
bij een ongeluk op rijksweg 36. ter
hoogte van de afslag naar Meppel.
Slachtoffers zijn een echtpaar uit
Groningen en een inwoner van De-
demsvaart. De botsing ontstond na
een mislukte inhaalmanoeuvre. De
slachtoffers zijn de 41-jarige W. M.
uit Dedemsvaart, de 64-jarige M. H.
K. uit Groningen en zijn echtgenote,
de 61-jarige mevrouw A. F. K.-J.
Twee van de drie slachtoffers zijn
overleden na aankomst in het zie
kenhuis te Hoogeveen.
HET WEER door Hans de Jong
filngen, bij voorkeur in liggend formaat, sturen aan: Trouw, jury poRtleke prent,
Naam en adres aan de achterzijde vermelden. Voor geplaatste prenten is
Postbus 859.
er een boekenbon.
TERUG VAN WEGGEWEEST»
Hoewel de weerkundige wegen
de laatste tijd ondoorgrondelijk
zijn, lijkt het er toch op dat we
dit weekeinde weer naar het
strand kunnen. Er la eindelijk
weer eens een stijging van tem
peratuur op komst. Die kan zijn
beslag overigens pas krijgen zo
dra de grauwe wolken het pleit
hebben verloren en de stralen
van de machtige Junizon het
weerbeeld in Nederland zullen
vervriendelijken. Gisteren bleef
het de hele dag nog kil door
aanvoer van lucht van de Noord
zee ook al was het tempo waarin
die koelte ons werd toege
zwaaid, belangrijk kleiner ge
worden. Maar nog altijd bestond
er enig luchtdrukverschil tussen
het 1030 mb sterke hogedruk-
gebled bij het weerschlp Lima
ten westen van 8chotland met
uitbouw naar de Noordzee en
enig storingsgepriegel boven
Denemarken: 1031 mb op Born-
holm.
In Jutland deden zich, anders
dan donderdagmiddag, enkele
buien voor: Skrydstrup meldde
ook onweer. Het donderde even
eens op het eiland Fyn (Funen)
pn Christiansör vlak ten noord
oosten van het eiland Bora-
holm, tapte 23 mm water in zes
uur tijd af. Een andere storing
veroorzaakte onweer in Nesby-
en, Zuld-Noorwegen, bij 26 gra
den temperatuur, dat langzaam
naar het zuiden zakte. De kans,
dat die buien ons land bereikt
zullen hebben, werd gisteren erg
laag aangeslagen als gevolg van
de afgelopen wind in de hogere
lagen. Sleeswij k meldde 's mid
dags op 5.000 meter hoogte een
noord-noordoosten windje van
slechts zeven km per uur. Ook
boven uw en mijn hoofd was de
luchtbewegblng tot op grote
hoogte bijzonder zwak ge
worden.
Hier ziet u het resultaat van een
peiling boven De Bilt en let
vooral eens op de variabiliteit
van de wind op 1500 meter: oost^
noordoost, 3.000 meter: oost-
zuidoost, 5.000 meter: zuidoost,
7.00 meter: zuid, 9.000 meter:
zuid, 10.500: zuidwest, 12.000
meter: west-zuidwest, 13.500 me
ter: zuidoost, 16.000 meter: oost-
zuidoost. De snelheden varieer
den slechts van vijf tot twintig
km per uur. De temperatuur op
5.000 meter hoogte boven De
Bilt was -15 graden tegen -17
normaal. Het was daar dus iets
te warm voor de tijd van het Jaar
en de buien hebben er notie
van genomen.
''Die weerkaart van het 500 mb-
vlak (trouwens ook dat van het
200 mb-vlak) was trouwens toch
interessant gezien het opdrin
gen hier (duidelijker dan op de
grondkaart) van een lagedruk
gebied boven de Golf van Biska
je naar het noordoosten. BIJ ver
der afnemen van een hogedruk-
gebtedje boven de Noordzee,
gaat deze nieuwe depressie ge
leidelijk aan de stromingen naar
zijn hand zetten. Over Het Ka
naal waaien al krachtige tot zeer
krachtig^ zuidoosten winden.
Aan de oostzijde van de depres
sie heeft zich inmiddels de van
eerdere dagen wel bekende zuid
zuidwestelijke circulatie ont
wikkeld. -
Groeien wij binnenkort naar een
nieuwe warmteperiode toe met
vooral in de eerste helft van vol
gende weer weer temperaturen
van 25 graden en hoger? Gelet
op de door de „hogere instan
ties" ontvouwde plannen, zal
men waarachtig in die richting
gaan denken, maar dan wordt
het wel weer evenals eerder in
deze week opnieuw in toene
mende mate onweersachtlg. Dat
lq meestal zo bij een zuid-zuid
westelijke circulatie. Donder
dagmorgen is er in Uithuizen
(noordoost-Groningen) nog een
fikse hoeveelheid regen gevallen
uit een onweersbui: 31 mm in
drie kwartier tijd.
Vandaag bewolkt met geleide
lijk aan enkele verspreide opkla
ringen, nagenoeg droog, later
mogelijk in het zuidwesten een
paar druppels regen. Wind ver
anderlijk, later oost tot zuid
oost. Temperatuur-maxlma ze
ventien tot twintig graden, zee
water dertien tot vijftien gra
den, althans dicht bij het
strand.
Verdere vooruitzichten: geleide
lijk meer zon en ook aan het
strand iets wanner.
HILVERSUM De VPRO heeft er
zevenduizend leden bijgekregen
sinds begin verleden week de crm-
telling aangaf, dat de omroep bene
den de vereiste 100.000 leden zat om
te kunnen blijven bestaan. Van de
zevenduizend leden erbij zijn er 4500
tien-gulden-leden tegen 2500 leden
abonnees.
De sombere berichten dat de VARA
onder de rode streep zit om A-om-
roep te blijven, hebben deze omroep
slechts enkele honderden leden op
geleverd de laatste week. De VARA
voert praktisch In het geheel geen
actie in tegenstelling tot de VPRO,
maar maakt plannen voor een goed
voorbereide ledenwerving in de
herfst. Er zijn minstens 40.000 nieu
we leden nodig. Dat vindt men te
veel voor een spontane actie die nu
zou kunnen worden gehouden, aldus
een woordvoerder.
HOOGWATER zondag 19 ]un», Vllssingon
4.25-16 47, Hartngvlietslulzen 4.41-17,04,
Rotterdam 6.36-18 46, Schevenlngcn 5.37
18 00, tJmulden 6 11 18 34, Den Helder
10 18-22.44. Harllngen 12 36, Delfzijl 2 28-
14.34.
HOOGWATER maandag 20 Juni. Vltósln-
gen 5 03-17.29, Hartngvlietslulzen
5.19-17.33. Rotterdam 7 11-19.11. Scheve-
ningen 6 07-18 30. IJmuiden 6 44-19 07,
Den Helder 1050-2320, Harllngen
1.11-13 08. Delfzijl 3 05-15 05
week is het laatste nummer
lef om de twee weken verschij-
b xJ Holl&nds Diep uitgekomen.
nu^lgeuer van het blad, de Neder-
t Dagbladunie vindt het
waarin prominenten als W.
ermans, Bob den Uyl, R. J.
trs, J. H. Donner, Maarten
rt en vele anderen regelmatig
ven, niet rendabel meer en
Irt er langer geld in te pom-
De redactie, met Mai van
als hoofdredacteur, ziet geen
lijkheden meer om op een an-
manier door te gaan. In een
Iven in het laatste nummer
nart de uitgever, dat de in-
ten door gebrek aan adver-
s zijn achtergebleven en dat
het moment in Nederland
voldoende belangstelling be-
om een blad als Hollands'
gaande te houden.
zrste nummer verscheen op 8
^er 1975 met het nu al histo-
gesprek tussen Simon Car-
't en Gerard Reve. De toen-
uitgeverij Kluwer kreeg al
ioor dat het blad te weinig
zou trekken en wilde alleen
maar doorgaan als een oplage van
40.000 bereikt zou worden. Dat
aantal was voor het in een te klei
ne kring geliefde blad niet haal
baar en Hollands Diep werd in
maart '76 overgedaan aan de
Roosendaalse drukker Jack van
Poll. Deze uitgever kon het ook
niet klaren. De NDU zag Hollands
Diep nog wel zitten en nam het
blad in november '76 over.
Nu bestaat Hollands Diep echt niet
meer. Het laatste nummer dub
beldik en dubbelduur laat nog
even zien hoe leesbaar een niet-
commercieel tijdschrift kan zijn:
G. Brands beschrijft de geschiede
nis van de Zoeloes, de Zuidameri-
kaanse schrijver Julio Cortazar
gaat dieper in op het sadistische
gedrag van de fascist, W. F. Her
mans schrijft over de vleugel van
de buren en J. B. Hotz laat zien hoe
verliefd je kan zijn op een Chrys
ler. Voor de laatste maal, Juist, nu
van alle kanten de belangstelling
voor het blad lijkt op te bloeien,
vullen Hillenius, Johnny van
Doorn, Donner, Verstappen en Ju
lius Vischjager hun rubrieken.
Vaarwel Hollands Diep, nu hoeven
we niet meer te dubben om toch
maar een abonnement te nemen.
De enige overgebleven radersalon
boot, de vroegere „Reederij op de
Lek no '6'" is weer in de vaart
genomen. Het zestig jaar oude
schip is vrijdagmorgen in de haven
van Amsterdam na een grondige
restauratie opnieuw gedoopt. De
boot vaart nu onder de naam „Ka
pitein Kok", genoemd naar de laat
ste gezagvoerder Theunis Kok.
De huidige eigenaren vonden de
„no 6" twee jaar geleden in totaal
vervallen staat in het Duitse Lud-
wigshafen. Na betaling van de
schrootprijs sleepten zij het 59 me
ter lange en ruim 13 meter brede
schip naar een werf in Muiden waar
werd begonnen met de restauratie.
De boot is nu ingericht als varend
restaurant.
De radersalonboot werd in 1911 ge
bouwd in Kinderdijk en kon onge
veer 1200 passagiers vervoeren. De
stoombootdienst op de Lek liet de
„no 6" een geregelde dienst onder
houden tussen Rotterdam en
Schoonhoven. In maart 1948 wer
den deze diensten van de Lekboten
opgeheven.
Middelburg heeft donderdag zijn ei
gen totempaal gekregen. Burge
meester Ernest Wehr uit het Ameri
kaanse Middleburg kwam de paal
hoogstpersoonlijk aanbieden. De
contacten tussen beide gemeenten
dateren van vorig jaar toen vijftien
Zeeuwse Middelburgers een bezoek
brachten aan Middleburg in de staat
Pennsylvania. Op de foto de Ameri
kaanse burgervader met zijn echtge
note naast de paal.
Een groep priesters in Bolivia heeft
openlijk geprotesteerd tegen de ar
restatie van de student Gonzalo
Barron begin maart. In een verkla
ring, die is uitgegeven op 8 maart,
zeiden de priesters, dat de student
door functionarissen van de Veilig
heidspolitie, het Directoraat van
Openbare Orde (DOP Dlreccion de
Orden Publico), in de stad Cocha-
bamba gevangen was genomen. De
DOP weigerde enige informatie te
verstrekken over Gonzalo Barron,
en wilde ook geen familieleden
toestemming geven om hem te be
zoeken. Deze houding, aldus de
priesters, „doet ons veronderstel
len dat de student in zijn fysieke
gezondheid is geschaad In de poli
tiecellen". Toen dit bericht naar de
pers ging was er geen officieel ver
slag van de verblijfplaats van Gon
zalo Barron, en bovendien was er
geen reden gegeven voor zijn arres
tatie.
Op 12 maart, vier dagen na de
verklaring van de priesters, ver
klaarde de plaatsvervangend secre
taris van binnenlandse zaken dr.
Juan Gamarra. in Genè openlijk,
dat beschuldigingen, dat de men
senrechten in Bolivia geschonden
waren „ongegrond" waren. HIJ zei,
dat de Boliviaanse Bisschoppen-
cónferentie. toestemming had ge
kregen, oni gevangenissen te be
zoeken, en dat de secretaris van'
deze conferentie, monseigneur Ale
jandro Mestro, had toegegeven, dat
martelingen niet voorkwamen. Op
17 maart ontkende monseigneur
Mestro op zijn beurt de beweringen
van de minister en zei, dat er „be
treurenswaardige gevallen van on
menselijke behandeling van gevan
genen" in Bolivia waren.
Beleefde brieven, waarin u uw be
zorgdheid uit over de bij de arresta
tie van Gonzalo Barron gevolgde
procedure, waarin u vraagt om de
volledige bescherming van zijn
wettelijke en menselijke rechten
gericht aan de president van Boli
via kunnen wellicht enig effect
hebben.
Adres: 8enor Presidente de la Re*
publlca,
General Hugo Banzer Sufirez
Palacio Quemedo
La Paz, BOLIVIA
en aan:
Senor Subsecretario del Interior
Dr. Juan Gamarra,
Mlnisterio, del Interior
La Paz, BOLIVIA
Kopieën van uw brieven kunnen
ter informatie gestuurd worden
aan de conferentie van rooms-ka-
thoüeke bisschoppen:
Conferencia Episcopal,
Casilla 205.
Sucre, BOLIVIA
