ie Blauwe Passiebloem
De Factoren van Max
I
Prominenten draven op
voor toernooien
1
Niet Piekeren
maar Puzzelen
604e Opgave voor
de Ladderwedstrijd
n
"P
C
n
9
j#
n
pi
«i
i
fl
i
1
q]
G]
gj
j
[Qj
L
p
i
z
i
z
I
z
Z
9
Sj
z
p
Ï2
!s
z
t
L
Karpov te sterk
iAG 18 JUNI 1977
BINNENLAND
Trouw/Kwartet
29
gzamerhand ben ik de
;uiging toegedaan dat de
r ogende blauwe passie-
-m (Passiflora caerulea)
van de sterkste tuinplan-
is die we uit de tropen in
klimaat hebben overge-
it. Het is nog niet zo lang
len dat men hem uitslui-
d als een kamerplant be-
luwde en op zijn best een
ig plekje en frisse lucht
zomer gunde. In de tuin
ant tegen een zuidmuur
;t zijn taaiheid echter ver-
fend en dat niet alleen: hij
It het er beter dan in welke
pot ook.
ib nu vijf Jaar ervaring met
[passieplant. die gepoot werd in
uiterst klein plantgat, in een
centimeter breed reepje
ld tussen de hulsmuur en het
aaneensluitende stenen beleg-
irras. Het was zo'n zielig kas
je. letterlijk, dat ik het voor
•halve gulden mocht meene-
Achteraf is het een wonder
iet ding, in mei gepoot, het
weer van die maand overleef-
halve wat hij uit zijn potje
r eeg, had hij geen aarde; de
was puur zand van het terras.
Jwel er in mei en juni toch ook
mooie dagen waren, groeide de
#t geen centimeter. Hij verloor
p een paar stengels, zodat er
>r één, de sterkste, overbleef,
j reikte amper een meter hoog.
lantiemaand juli bracht een hit-
0Hf en ver van huis dachten we
[aan de passieplant aan de rand
jhet blakende terras. Maar een-
thuis blikten we verbaasd op
3fcn een stengel die in veertien
>n tijd tot meer dan manshoog
tes omhooggeklauterd. Vanaf
>t aan de winter is hij nog een
fe meter gegroeid. Bloemen ble-
dat eerste jaar achterwege.
stalmest en potaarde verbeterde
gleuf tussen muur en terras en voor
het eind van die maand groeiden er
vijf donker bruinpaarse zijscheu
ten uit de bladoksels.
Die scheuten groeiden, vooral in
mei dank zij warm en vochtig weer.
als kool. De eerste bloemen gingen
half juni open. twee tegelijk. Op
een zonnige morgen hebben we toe
gekeken hoe dat in zijn werk gaat.
De avond vóór de bloem bloeit, zie
Je dat de kelk aan de top van de
knop iets wijkt, zodat je al een tipje
van de kroon ziet. De bloem heeft
vijf kroon- en vijf kelkbladen, die
maar weinig in uiterlijk verschillen
en vlak voor de bloei samen een
eivormige knop vormen, in het be
gin aan de voet omhuld door drie
ronde schutblaadjes.
Ontluiken
Tegen tien uur in de morgen sprei
den de vijf kelkbladen zich vrij snel
tot een schotel onder de kegel van
de nog gesloten kroonbladen. In de
zon zie je die kegel snel dikker
worden, de blaadjes spannen zich
en aan de voet ervan ontstaan sple
ten. waarachter het' koninklijke
purper van de bijkroon, een krans
van stijve draden, al schemert.
Plotseling valt er een heldere drup
pel tussen de kroonbladen uit die
dan in enkele seconden opensprin
gen. Ze spreiden zich plat op de
kelkbladen uit. terwijl de bijkroon
zich strekt en de vijf helmknoppen
een voor een om hun voetpunt aan
de helmdraad naar beneden draai
en. De drie stijlen van de stamper
staan dan met de verdikte stem
pels iets naar beneden gericht,
maar spreiden zich in de loop van
de dag horizontaal uit. Even ont
houden, want ik. kom er nog op
terug!
In de volgende'nacht strekken de
rerwintering
tropische herkomst indachtig
is Inheems in Brazilië en Peru
Midden-Amerika pakte ik
jtober de onderste halve meter
de plant zorgzaam in dor beu-
id binnen een koker van grof
gaas. Dat los gestouwde blad
mooi droog, ook na langdurig
fhtig weer, en vormt een prima
latie tegen de kou. Zijn eerste
dter buiten doorstond de plant
•nifantelijk: stormen, hagel,
st en ijzel belaagden de eenza-
,tak die boven het winterdek
itak en eigenlijk wel had moe-
invriezen. Hij verloor zelfs geen
u en bleef even groen als in de
r. wat een niet te versmaden
sprong in de lente geeft. Begin
irt werd de plant ontmanteld.
lemijn begoot naarstig de met
stijlen zich, zodat ze de volgende
morgen met de stempels dicht bij
een ver buiten de bloem omhoog
steken. Daarvan is de schoonheid
nu snel vergaan; vlak voor de nieu
we bloemen van die dag ontluiken,
vouwt de oude bloem zich samen
en blijft daarna nog dagen achte
reen als een aan de punt paarsig
aangelopen knop aan de plant
zitten.
Li|densbloem
De passiebloem ontleent zijn naam
aan het lijden van Christus, waar
aan de bloemdelen door hun vorm
herinneren. De purperen stijlen
met de dikke stempels zijn de drie
nagels, waarmee Jezus aan het
kruis werd geslagen, twee door zijn
handen, een door zijn voeten, het
ronde gesteelde vruchtbeginsel is
de op een stok gestoken spons met
edik, de driekleurige bijkroon (pur
perrood van binnen, in het midden
wit, langs de buitenrand hemels
blauw) de doornenkroon, de tien
groenig witte bloembladen de dis
cipelen (zonder Judas die hem ver
ried en Petrus die hem verloo
chende), de drie schutbladen onder
de bloem de Drieëenheid. de lange
spiraalsgewijs gewonden ranken
aan de stengels de gesels en tens
lotte het heldere vocht dat bij het
ontluiken ontsnapt een traan. In de
zeventiende eeuw kreeg een je
zuïetenpater dit alles in een visioen
verklaard, zo gaat het verhaal.
Na de eerste bloemen half Juni ging
de ene na de andere open, totdat er
begin juli een kentering inviel. De
laatste bloemen bloeiden aan de in
dat voorjaar gegroeide zijtakken,
die nu ineens zelf zijtakken gingen
ontwikkelen. In het begin van au
gustus ontloken de eerste bloemen
aan die nieuwe zijtakken en volgde
een tweede, uitbundiger bloei. Eind
augustus kwam tegelijkertijd ge
weldig schot in de groei, uit de voet
van de plant kwamen nieuwe zij
takken, vol bloemen tot half okto
ber. De jaren verstreken en de pas
siebloem bedekt nu een groot deel
van de zuidmuur met een dikke
mantel van donker groen. Nu bloei
en de bloemen voor het raam van
mijn werkkamer op de eerste ver
dieping. Dwars door de bruids
sluier heen stuurt de plant lange
stengels tot aan de dakgoot. Er zijn
dagen dat er wel vijftig bloemen
gelijktijdig opengaan. De omvang
van zijn stam bij de voet is nu
veertien centimeter, rondom geme
ten. In de winter van 1975/76 vergat
ik expres de winterbedekklng, om
dat de winters ervoor nauwelijks
die naam verdienden. Maar in Janu
ari begon het ineens hard te vriezen
en in de koudeperiode moet de
plant met twaalf graden vorst ge
confronteerd zijn. Alle blad be
vroor en hing na de dooi verlept en
daarna papierdun en lichtbruin
verdrogend neer. Maar het was he
lemaal niet gedaan met de passie
plant: in maart verschenen zoals
gewoonlijk de paarsbruine knop-
de blauwe passiebloem
pen aan de bladerloze, maar hele
maal niet Ingevroren stengels. En
in de daaropvolgende zomer bloei
de hij als nooit tevoren.
Eetbare vruchten
Vaak komen er grote sinaasappel-
oranje eironde vruchten aan buiten
geplante passieplan ten. Je kunt die
eten, maar ze smaken tamelijk wa
terig en flauw. Waarom ze aan de
ene plant wel verschijnen, aan de
andere ook rijk bloelende niet? De
blauwe passiebloem is ongevoelig
voor stuifmeel van bloemen aan
dezelfde plant. Dat gaat zo ver dat
het zelfs niet lukt als Je twee plan
ten hebt, waarvan de ene een stek
is van de andere. Alleen als dicht in
de buurt een plant staat, die niet
van dezelfde „cloon" afkomstig is,
kan er kruisbestuiving tot stand
komen. Hoe. dat zie je op elke
bloeiende passiebloem waar veel
hommels leven. Dat zijn de voor
naamste bestuivers. Ze worden
aangelokt door de geur van de bloe
men, die mij altijd aan Tabakzeep
doet denken.
De afstand tussen de helmknoppcn
en de bijkroon is juist zo groot dat
een hommel er precies tussen past.
Al nectar zuigend een rondje lo
pend over de bijkroon schuurt hij
met zijn rug langs de helmknoppen
en het kleverige stuifmeel, donker
geel en puilend uit spleten in de
helmknoppen, blijft aan zijn pels
hangen. Dat gebeurt althans wan
neer de bloem al een paar uur oud
is. want zoals ik daarstraks al
schreef, bij de pas geopende bloem
wijzen de stijlen van de driedelige
stamper eerst schuin naar bene
den. zodat de bezoekende hommel
op het dikke deel ervan, de stem
pel, het meegebrachte stuifmeel
smeert.
Uitdelen
De zaadjes uit de vruchten kiemen
uitstekend. Van een vrucht heb je.
binnenshuis in potjes gezaaid, zo
tientallen plantjes, die in mei bui
ten kunnen afharden. Maar de op
groei is nogal wisselvallig. Niet ge
heel belangeloos deelde ik ze aan
buren uit, maar daar hebben ze het
in drie jaar niet verder gebracht
dan tot miezerige, nooit bloeiende
stengeltjes van een meter lang. Be
halve in de tuin van een familielid,
waar de plant inmiddels de mijne
naar de kroon steekt, maar die te
ver weg woont dan dat hommels
het kunnen bevliegen. Ik proef
voorlopig dus nog niet de vruchten
van mijn eigen gulheid.
frntaal. 1. water in N.Br. 5. vlin-
boom, 12. rijstbrandewijn, 14.
jstuk, 15. gast, 17. rivier in
- 19. voorteken, 21. klaar, 23.
m, 26. pers. voomaamw..
on, 28. meisjesnaam, 29.
(de munt, 30. oude lengtemaat,
Tplant, 33. glijvoertuig, 36. Ud-
37. grondsoort, 39. plaats in
land, 41. kleverige stof, 43.
ne, 44. soort beitel, 45. berg-
01 47. netelachtige planten, 50.
b voorvoegsel. 54. lengtemaat
oude boomtronk, 58. mu
it, 59. zelfkant, 60. een zekere,
s, 63. voorzetsel, 64. zelfbe-
scheik. element, 69. wan-
its, 70. levenslucht, 72. tij-
3. kleinigheid (Z.N.), 75. water
ïr., 77. kraam, 78. soepel. 79.
2. familielid, 3. peul-
£4. knol, 6. spil van een wiel,7.
*~htlge plant, 8. maanstand, 9.
rij, 10. schrijfgereedschap, 11.
*ig. 13. jongensnaam, 15. Turk-
8, 16. pookljzer, 18. pers. voor-
19. jongensnaam, 20. tor,
fge rij, 24. vrede, 25. voeg, 26
urank, 31 rivier in Azië. 32.
34. neerslag. 35. wondvocht,
d. 40. water in Utrecht. 42.
Hl 45. soepel, 46. palm-
i 48 plaats in Gelderland. 49.
)ut van de schors ontdoen, 51
ift, 52. vuurpijl, 55. meer in
57. meisjesnaam, 61. plaats
64. deel, 65. Rode Kruis
scheik. element, 67. berg-
herdersgod, 71. deel van het
jaar, 72. pers. voomaamw., 73. lid
woord, 74. mijns inziens (alk.), 76.
muzieknoot.
De prijswinnaars zijn: F. Lunsing,
Randweg 44, Meppel; G.J. Kottier,
Kapelweg 6, Blauwkapel; H.G. Nooij,
Griftstraat 32', Amsterdam.
Oplossing
vorige puzzel
Van tijd tot tijd komt een jeugdig
zwoegertje of zwoegstertje bij me.
uit nood met zijn of haar rekenpro
blemen. Een zeer bijzonder geval is
dat van Max, die het ontbinden van
factoren niet begreep en er een eigen
versie van op na hield. Of dit nu
komt omdat zijn onderwijzer meer
mikt op-zijn politieke vorming dan
op zijn begrip voor de wiskunde, of
omdat Max een oorspronkelijke
geest bezit; wie zal het zeggen? In
gedachten noem ik hem sindsdien
Max Factor.
Een ondeelbaar getal (priemgetal)
kan niet in factoren ontbonden wor
den volgens de onderwijzer. En de
factoren van een deelbaar getal als
24 zijn 2x2x2x3=24. Om die facto
ren te vinden gaan we eerst proberen
of het getal deelbaar is door 2. Gaat
dit niet dan door 3, enz.
En nu Max! Stellen we dat hij het
getal, voorgesteld door abc (een ge
tal dus van drie cijfers), wil ontbin
den. Als abc deelbaar is, dan deelt
hij het door de kleinste factor en
gaat door. Is het getal abc niet deel
baar, dan beproeft hij ab. Is ab dan
deelbaar, dan deelt hij het door de
kleinste factor en laat de c staan! Is
ook ab niet deelbaar, dan neemt hij a
en deelt dit zo mogelijk door de
kleinste factor. Is ook a niet deel
baar. dan deelt hij door a en krijgt
dan lbc als getal dat hij verder on
derzoekt. Als lbc niet deelbaar is en
ook lb niet, deelt hij door lb en
krijgt dan lc. Dit onderzoekt hij ver
der. Is lc ook niet deelbaar dan gaat
hij niet verder en heeft dan naar
hij meent de ontbinding voltooid.
Enkele voorbeelden zullen dit ver
duidelijken:
getal ten slotte met het gegeven 228
moet worden ingevuld blijkt uit de
kruisingen.
Om het niet te moeilijk te maken,
zijn alle in te vullen getallen getal
len van drie cijfers, waarbij de fi
guur dóórlopend wordt veronder
steld. Het driecijfergetal dat als ho
rizontaal 15 moet worden ingevuld,
begint in het vakje met het nummer
15, het tweede cijfer komt rechts
daarnaast en het derde helemaal
links in het derde vakje van boven.
Op soortgelijke wijze wordt verti
kaal 60 ingevuld: eerste cijfer in het'
vakje met nummer 60, tweede en
derde cijfer in dezelfde kolom
bovenaan (dus tweede cijfer naast
het vakje met nummer 5 en derde
cijfer onder het tweede).
En nu de gegevens:
Horizontaal: 1) 912; 2) 924; 3) 539; 4)
1235; 5) 378; 6) 858, 7) 918; 8) 456; 9)
1144, 10) 728; 11) 152; 12) 1235; 13)
585; 14) 858; 15) 1235; 16) 476; 17) 765;
18) 1224; 19) 1275; 20) 455; 21) 969; 22)
1326; 23) 494; 24) 874; 25) 231; 26) 741
9
1
5
1
5
i
7
1
8
i
8
1
8
1
7
7
1
S
4
1
l
1
3
b
9
4
8
9
5
8
9
1
7
1
7
2
3
8
1
b
1
9
i 4 1
2 9
L 9
Oplossingen van de weekendpuzzel
kunnen tot en met woensdag per
briefkaart gezonden worden aan dag
blad Trouw, Postbus 859, Amster
dam. Linksboven vermelden:week-
endpuzzel.
1 6 7 8 4 1 997
Hl
- n
Maarals men nu de factoren
weer vermenigvuldigt komt er vaak
niet het oorspronkelijke getal uit In
het eerste geval is Max' uitkomst:
2x3x2x19 228; in het tweede geval:
29x2x19 1102; in het derde geval.
3x3x3X3x13 1053.
En uit deze Max Factoriaanse ont
binding ontstond een eigenaardige
kruistalpuzzel, waarbij de uitkom
sten van Max gegeven zijn en de
oorspronkelijke getallen in de figuur
dienen te worden ingevuld Is dus
gegeven: 228, dan kan bij voorbeeld
167 in de figuur worden ingevuld
Maar opgepast: want 227 kan ook
worden verkregen uit de oorspron
kelijke getallen 174 of 214 of uit 228
zelf (dus niet slechts uit 167). Welk
Vermanend heft mr. Van Vorden de vinger als Max nog steeds zijn methode
toepast voor het ontbinden van 167nin factoren: ingenieus en consequent, maar
helaas niet zoals het zou moeten.
's Zomers wordt tr weinig gedamd.
Toch zijn er binnenkort enkele toer
nooien die de moeite waard kunnen
worden. Zo wordt er op 2 en 3 Juli in
Schiedam in het Novotel het snel-
damkamploenschap voor profs ver
speeld, onder auspiciën van Vebeda.
de onlangs opgerichte organisatie
van betaalde damspelers. Veel pro
minenten zullen daar verschijnen,
zoals Harm Wlersma, de regerende
wereldkampioen. Hij zal veel concur
rentie krijgen van Jansen, Clerc en
Van der Wal, die gevreesde sneldam-
mers zijn.
Vervolgens is er eind Juli en in de
eerste week van augustus het Schol-
ten-Honig toernooi met de gebruike
lijke dam-elite, ook de Russen. Voor
Nederland komen Jansen en Clerc in
het strijdperk; John van der Borst
debuteert. Verder is er nog een
hoofdgroep en een Jeugdgroep. Ook
Van der Wal was voor de hoofdgroep
uitgenodigd, maar hij heeft de uitno
diging niet geaccepteerd. Volkomen
terecht, want hij heeft bewezen veel
te goed te zijn voor deze groep. Zijn
overwinningen ln de meestergroep
van het Sulkertoernooi en in de hal
ve finales, alsook zijn spel in het
laatstgehouden kampioenschap van
Nederland is hiervan een bewijs. Bij
de samenstelling van de hoofdgroep
in een dergelijk toernooi wordt aan
dacht besteed aan de nationaliteit
van de deelnemers. Het internatio
nale aspect weegt nu eenmaal zwaar,
maar het is wel ontzettend Jammer,
dat men om dat te bereiken de bezet
ting qua speelsterkte bijzonder ver
zwakt. Een voordeel van dit uitnodi-
gingsbeleid is echter dat men zwak
kere damlanden probeert te stimule
ren om later meer sterke damlanden
te verkrijgen. Het is ergens toch diep
treurig, dat Rusland en Nederland
samen de dienst uitmaken. Wat dit
betreft ben ik jaloers op de schaak
bond. De wereldtop bij de schakers
is veel groter dan bij de dammers.
Wanneer men een ranglijst zou gaan
samenstellen van de dertig beste
dammers ter wereld, dan zouden
daarbij wel eens 15 Russen, 10 Ne
derlanders en 5 overigen kunnen zit
ten. Ik ben er van overtuigd, dat het
huidige bestuur van de F.M.J.D. het
dammen uit deze impasse kan halen;
dat de weg lang en moeilijk zal zijn,
staat nu al voor mij vast.
Vandaag wil ik U vergasten op enige
combinaties in minder partijachtige
standen, of zo U wilt fantasiestan
den. Het eerste diagram toont een
flankspelpositie, die nog erg reeel
aandoet en zo uit de 33-29, 17-22
positie zou kunnen zijn ontstaan, en
zeker van grote praktische waarde is.
Zo te zien heeft de witspeler weinig
mogelijkheden voor een winnende
combinatie, maar schijn bedriegt.
Wit wint door 1; 37-32 28x46 2; 39-33
25X14 3; 47-41 46x29 (net als vorige
week een Turkse slag!) 4; 33x11 17x6
5; 26x10 4x15 6; 31x4! Een mooie
combinatie, die alleen wordt ontsierd
door de materieel scheef liggende ver-
27) 980; 28) 798; 29) 1463; 30) 1596, 31)
952; 32) 816; 33) 1170; 34) 221; 35) 539;
36) 836; 37) 208; 38) 364; 39) 1026; 40)
1144; 41) 462; 42) 260; 43) 594; 44)
1053; 45) 532; 46) 528; 47) 234; 48) 836;
49) 684; 50) 416; 51) 988 52) 408; 53)
162; 54 650; 55) 1482; 56) 1615; 57)
988; 58) 798; 59) 612; 60) 650.
Vertikaal: 1) 684; 2) 1330; 3) 572; 4)
627; 5) 390, 6) 780; 7) 715; 8) 798; 9)
1045; 10) 918; 11) 153; 12) 1976; 13)
418; 14) 1482, 15) 1001, 16) 494; 17)
798; 18) 1040; 19) 988; 20) 418; 21) 855;
22) 1444; 23) 423; 24) 728; 25) 342; 26)
594 27) 1078; 28) 572: 29) 1040; 30)
1056; 31) 924; 32) 585; 33) 969; 34) 231,
35) 528; 36) 728; 37) 190; 38) 494 39)
1377; 40) 1224; 41) 612; 42) 286; 43)
408, 44) 912; 45) 420; 46) 765; 47) 285.
48) 858; 49) 588; 50) 510; 51) 988; 52)
228; 53) 323; 54) 510; 55) 836; 56) 1377;
57) 912, 58) 931; 59) 1292; 60) 627.
Misschien helpt het wat als ik ver
meld. dat a116 vullen getallen
verschillend zijn. En over deze opga
ve zal wel niet geklaagd worden
(hoop ik), dat-ie te gauw opgelost is,
zodat men de rest van de tijd niets
meer te doen heeft!
Voor de gehele oplossing 15 punten;
gedeeltelijke oplossing minder. De
punten zijn bestemd voor onze door
lopende ladderwedstrijd, waaraan
iedereen (ook niet-abonnees) kan
deelnemen. De punten blijven gel
dig. Als u blijft inzenden zal uw
puntentotaal stijgen, zo lang, totdat
geen der andere ladderklimmers een
hoger totaal heeft dan u. in welk
geval u de ladderprijs wint en weer
met nul punten start.
Wilt u voor deze opgave uw waarde
ringscijfer geven (1 als laagste, 10 als
hoogste waardering)?
Oplossingen binnen: uiterlijk 16 juli
bij mr O. van Vorden, postbus 58 te
Eerbeek. Op briefomslag of brief
kaart vermelden: „Niet Piekeren
maar Puzzelen 604". In uw schrijven
volledige naam en adres en even
tuele naams- en/of adresverande
ringen.
Verjaardag: op 10 juni vierde onze
oudste oplosser, de heer A Schaafs-
ma te Boven-Hardinxveld, zijn 90ste
verjaardag en nog steeds doet hij
elke oplossing van een fraai gedicht
vergezeld gaan' De gelukwensen
van al onze trouwe puzzelaars!
mr G. van Vorden
DAMMEN
mm*
m
m
m
pi
L2
O
B
P
P
MJ
w.
C
q]
Q
c
—7
*7
SCHAKEN
houding. Het volgende fragment lijkt
in het geheel niet meer op een partij-
stand, daarvoor zijn de tempiverschil-
len te groot, maar de oplossing is
daarom niet minder imponerend.
Wit wint hier doorl; 36-31 27x36 2; 37-
31 36x27 3: 38-32 27x49 4; 48-42 34x43
S; 42-38 43x32 40-35 49X40 7; 45x23
28X19 8; 35x11 17x6 9; 26x37 en wit
wint door oppositie. Tenslotte nog een
klein miniatuurtje dat U ter oplossing
wordt aangeboden. Wit: 10 schijven op
23. 25. 26, 27. 31. 32. 3S. 42. 43 en 44.
Zwart: 10 sch. op: 4. 7. 9. 13. 14. 16.17.
20. 21 en 40. De oplossing wordt vol
gende week bekendgemaakt.
Frank Drost
Twee torens tegen dame.
Een eenvoudige, maar interessante
bijdrage tot het thema „Twee torens
tegen dame" wordt in volgend eind
spel gegeven: door een fraaie ma
noeuvre, met torenverdubbeling,
weet wit de dame te winnen.
L. PROKES
Cs. Sach. 1959.
Wit speelt en wint.
Las Palmas.
Dit keer nog twee partijen uit het
reeds besproken toernooi in Las Pal
mas. De tegenwoordige wereldkam
pioen overtreft al zijn voorgangers,
wat schaakactiviteit betreft. De
kleinste onnauwkeurigheid van zijn
tegenstanders weet hij goed uit te
buiten, zoals ook in de volgende
partij.
Dame-indisch.
KARPOV-POMAR.
1. c4 e6 2 d4 PI6 3 Pf3 b6 4 g3 Lb7 5.
Lg2 Le7 6 0-0 0-0 7 Pc3 Pe4 8. Dc2
Pc3: 9. Dc3 c5 10. Tdl d6 11. b3 Dc7
12 Lb2 Lf6 13 Dc2 Pd7 14 e4 Tfd8
15. De2 Tac8 16 Td2 Dc6? De elfde
zet was al niet nauwkeurig. De dame
hoort in deze variant op e7 Nu wordt
zij echter wel erg blootgesteld. 17
Tel Te8 18 Ddl Tcd8 19 h4' a6 20 g4
g6? En deze fout is al in enkele zetten
beslissend. Afruil op d4 was noodza
kelijk!
21. g5 Lg7 22. d5! ed 23 ed5 Dc8 24
Lg7: Kg7: 25. Tde2 Kf8 26 Dal! Kg8
27. Db2! Plotseling heeft zwart geen
zetten meer Na Te2: 28 De2 Kf8 >s
de manoeuvre 29. Kh2 met LK3 en
De7 doorslaggevend.
27. Pf8? 28 Df6 Pd7*> (Of 28
Te2: 29. Te2: Dc7 30. Te7. Op 29
Td7 volgt 30. Lh3).
29. Dd6: Pe5 30. Te5:. Opgegeven
Caro-Kann.
MARTIN-BELLON
1 e4 c6 2 d4 d5 3 ed5 cd5 4. c4 Pf6 5
Pc3 Pc6 6 Lg5 Da5!? Een zeer scher
pe voortzetting! Wit moet hier óf met
7 LJ6 ef 8 cd Lb4! 9. Dd2'. óf met 7
Dd2 e5! 8. Lf6: gf 9. Pf3! voortzetten.
7. Pf3 Lg4 8 Db3 0-0-0' 9. Lf6 g16
10 cd5 Pb4 11 Lc4 Kb8 12 a3 e6' 13
de6 fe6 14 0-0 Lf3: 15 ab4 Tg8! Wit
heeft zeker slechts met Dg5 16. g3 en
17. Le6: rekening gehouden. De
tekstzet is echter veel sterker. 16. g3
Dh5!
17. Tfcl (of 17. Le6: Tg6 18 LH? Dh2:
Of 18 Tfcl Th6 19. h4 Dh4 of 18
h3 Ld6 met Lg3:).
17 Td4 18 Pb5 <18 Le6: Th4')
Td2 19 De3 Tg3>' 20 Ig3 Dh221.
Kfl Dhl- 22 Dgl Lg2- 23 Kei Dgl
24 Kd2: Lh6+ Opgegeven, want na
25 Kc2 Le4+ verliest wit een hele
toren
OPLOSSING EINDSPELSTUDIE.
1. Tg7! Db8 2 Tcc7 h2 3. Ta7* en
wint
LUDEK PACHMAN
