Zuid-Holland wil
meer aandacht van
komende kabinet
Waardeiland wordt
verder volgebouwd
Moment voor
'n monument
Hooge Burch viert fd<
3500 woningen in bos en aan water Derde plan Stevenshof
Open brief aan formateur
Ruim acht ton
subsidie voor
parkeergarage
Wethouder verwijt
verkeerscomité
eenzijdige visie
Belastingmuseum:
Te weinig geld en
veel bezoekers
Sassenhelm (13)
Vaten gif
lek geslagen I;
Dode bij
in
Delft houdt sociaal-culturele enqü
REGIO DEN HAAG
Van een onzer verslaggevers
LEIDEN De Stichting „Ei
gen Huis" heeft een plan ont
wikkeld voor bebouwing van
de Stevenshofpolder ten zui
den van Leiden. Het plan voor
ziet in de bouw van 3500 wonin
gen in de sociale sector en is
het derde plan voor dit gebied.
De titel van het schetsontwerp
luidt: „Wonen en bos" en geeft
de achterliggende gedachte
weer dat het milieu in de wijk
geïntegreerd moet worden.
De Stichting Eigen Huis, die eerder
408 premie-koopwoningen reali
seerde in de Leidse Merenwijk,
heeft gekozen voor een aanpak
waarbij het oorspronkelijke land
schap en de karakteristieke bo
demstructuur als uitgangspunt zin
genomen. Zo vindt men in het plan
een hoogteverschil van drie en een
halve meter bestaande verschil
len zijn juist geaccentueerd en
een belangrijke plaats voor het ri
viertje de Dolent, dat loopt tussen
Wassenaar en Valkenburg en dat
de oudste bedding van de Rijn is.
Een omvangrijk boslandschap, dat
vanuit de richting Wassenaar door
loopt tot in het midden van het
plan, bestaat uit twee componen
ten: een „nat" bostype op de lager
gelegen delen van het plangebied
en een „droog" bostype op de hoge
re delen. De karakteristieke vege
tatie zal bij beide componenten ge
handhaafd blijven. Het tweede bij
zondere kenmerk van het plan
wordt gevormd door de wijdvertak
te waterwegen die verkregen wor
den door de bestaande wateren in
de Stevenshof goeddeels in de oor
spronkelijke Rijnbedding terug te
brengen en het in verbinding te
stellen met de Oude Rijn.
De opstellers van het plan stellen
dat er een waterstructuur ontstaat
met landschappelijke betekenis en
dat er grote mogelijkheden voor de
watersport zijn.
De woningen die in het bos of naast
het water liggen zullen voor 40 pro
cent bestaan uit huurwoningen en
voor 60 procent uit koopwoningen
en, zo stelt de stichting, dit alles
voor de lagere inkomensgroepen.
Als verdere voordelen van het plan
noemt men:
meer woningen dichter bij het
nieuwe station De Vink, waardoor
het openbaar vervoer als het ware
naast de deur komt te liggen;
- de situering van werkgelegen
heid en winkels dichtbij het station
zodat in de woonwijken zelf weinig
autoverkeer ontstaat (er zullen veel
woonerven worden gemaakt);
op de wegen in de nieuwe wijken
komt door een zogenaamde „ver
takte ontsluiting" uitsluitend be
stemmingsverkeer.
voor doorgaand recreatief fiets-
verkeer ontstaan aantrekkelijke
fietsroutes naar Leiden-centrum,
Voorschoten en Wassenaar;
er worden verkeersveilige wan
delpaden aangelegd tussen de wo
ningen, winkels en scholen, zodat
kleine kinderen bijvoorbeeld zon
der begeleiding veilig naar school
kunnen.
Bij de overhandiging dinsdag van
het schetsontwerp aan de Leidse
wethouder Waal van ruimtelijke or
dening werd een maquettte van het
plan onthuld, die toegelicht zal
worden in de commissie voor ruim
telijke ordening en in de volgende
vergadering van b en w van Leiden.
De stichting Eigen Huis wil op niet-
winstgevende basis en met een
maximale inspraak het plan reali
seren! wanneer Leiden tenminste
haar goedkeuring uitspreekt.
Vier personen die druk doende waren met de officiële opening van de Hooge Burch in Zwammerdam: v.l.n.r. mr. N.
Vrolijk, Commissaris van de Koningin in Zuid Holland, mr. N. J. Geleijnse, algemeen directeur van het Christelijk
centrum voor geestelijk gehandicapten Hooge Burch, ir. W. F. Schut, voorzitter van de Vereniging Johannes Stichting,
de vereniging achter de Hooge Burch en de heer Zanen, bewoner van het centrum.
Het openingsfeest werd muzikaal omlijst door de Koninklijke Militaire Kapel.
Er waren veel vrijwillige gastdirigenten.
WOENSDAG 15 JUNI 1977
Van een onzer verslaggevers
DEN HAAG Gedeputeerde Staten van Zuid-Holland hebben in
een open brief aan de kabinetsformateur aangedrongen op meer
aandacht van de rijksoverheid voor de specifieke problemen van
deze provincie. In de brief waarschuwen G.S. dat als het Rijk aan
Zuid-Holland niet meer financiële en bestuurlijke middelen geeft,
de provincie nog meer achterstanden zal oplopen dan nu al
hetgeval is.
Het beeld van Zuid-Holland is die
van een dichtbevolkte en welvaren
de provincie. Daarom gaf het provin
ciaal college de brief het motto „een
vergeten provincie". De situatie is
volgens G.S. in het geheel niet roos
kleurig voor de ruim drie miljoen
Zuidhollanders.
Het grootste aantal werklozen komt
voor in deze provincie: per eind janu
ari 1977 40 000. Het aanbod en de
vraag op de arbeidsmarkt passen
steeds minder bij elkaar en het aan
tal langdurig werklozen stijgt rela
tief snel in vergelijking met andere
provincies. Bovendien tellen de oude
stadswijken van de grote steden op
vallend veel werklozen. Zo was bij
voorbeeld begin 1977 in de Haagse
Schilderswijk 16 procent van de be
roepsbevolking werkloos.
Daarnaast zijn er in Zuid-Holland
58.000 ontvangers van bijstandsuit
keringen, volgens G.S. illustratief
voor de zwakke sociaal-economische
positie waarin deze provincie ver
keert. Daarbij komen nog de achter
standen op het gebied van het wo
nen, de problemen bij de stadsver
nieuwing en het realiseren van voor
zieningen in de gezondsheids- en so
ciaal-culturele sector.
Men wijst erop dat het wegtrekken
van de bevolking uit de grote steden
niet alleen dAAr problemen met zich
brengt, maar ook in de grotere en
middelgrote kernen die de wegtrek
kende stedelingen opvangen. In die
kernen, zoals Zoetermeer, Spijkenis-
se en Capelle aan de IJssel groeide
de bevolking gedurende een lange
periode zeer snel, maar de werkgele
genheidsgroei en de uitbreiding van
het voorzieningenapparaat bleven
daarbij achter. Op het gebied van
het „welzijn" is er in Zuid-Holland
per 100.000 inwoners het kleinste
aantal huisartsen, tandartsen en ver
pleegkundigen.
Het aantal bedden in de bejaarden
verzorging is vergelijkenderwijs klei
ner dan in enige andere provincie.
Ook staat volgens G.S. de mogelijk
heid tot opvang van verslaafden aan
alcohol en drugs in geen verhouding
tot de extreem hoge nood op dit
terrein.
Van een onzer verslaggevers
DEN HAAG Het ministerie
van Economische Zaken heeft
subsidie verleend voor de
bouw van een parkeergarage
in de Haagse Prins Hendrik
straat.
De Stichting Prins Hendrikstraat,
waarin middenstanders uit die
straat zitting hebben, krijgen van
het ministerie 831.600 grilden om
hun initiatief voor de bouw van een
garage voor 239 auto's uit te voeren.
To* aal gaat de parkeergarage ruim
twee miljoen gulden kosten. De win
keliers zijn met eigen plannen voor
een parkeergarage gekomen i.v.m.
de aanleg van de Haagse Demon
stratie-Fietsroute die door hun wijk
loopt. Door de aanleg van de fiets
route gaat er een aantal parkeer
plaatsen voor zgn. kort-parkeerders
verloren.
De parkeergarage komt te staan op
de plaats waar vroeger het Maria-
klooster stond, recht tegenover de
Van Brakelstraat.
DEN HAAG „Hoe je het ook
keert, een stad is pas een stad als er
rekening gehouden wordt met men
sen die naar de stad komen omdat
het een stad is". Aldus Wallis de
Vries (wethouder openbare werken,
verkeer en vervoer) gisteravond tij
dens een bijeenkomst in het cen
trum Amicitia. De bijeenkomst was
belegd door het stedelijk verkeers
comité tegen de dwarsweg naar aan
leiding van de nota verkeersafwik
keling binnenstad die de dienst
stadsontwikkeling enige maanden
geleden uitgaf.
Het stedelijk verkeerscomité rea
geerde daarop met een nota waarin
een alternatief geschetst werd waar
in de kleinschalige structuur en leef
baarheid van de stad behouden
blijft.
Maatregelen
De genoemde achterstanden beïn
vloeden volgens het college het leven
en welzijn van Zuidhollanders nade
lig. Achteruitgang van de situatie in
deze provincie zal zijn weerslag heb
ben op het gehele land, omdat dit
deel van de Randstad de „motor van
de nationale economie" is, zoals de
regeringsnota „Regionaal sociaal-
economisch beleid" het uitdrukt. En
passant noemen G.S. nog de behoef
te van Zuid-Holland aan een derde
„bufferzone" (gebieden voor open
lucht-recreatie samen met agrari
sche gebieden met een hoge natuur-
en landschapswaarde, die moeten
dienen als buffers tussen de verste
delijkte gebieden).
De reconstructiewet Midden Delf
land geeft het college van G.S. enige
hoop dat de eerste bufferzone tussen
Rotterdam en Delft kan worden in
gericht. De provincie hoopt met de
aankoop van Vlietlandf-een eerste
aanzet te hebben gegeven voor de
tweede bufferzone tussen Den Haag
en Lelden (met name het gebied van
's-Gravenwoude).
Zuid-Holland heeft ook behoefte aan
een derde, niet in de structuurschets
voor de verstedelijking opgenomen,
bufferzone en wel tussen Rotterdam
en de Drechtsteden. De bestaande
recreatieplannen voor dit gebied ko
men te traag van de grond, zo vinden
de briefschrijvers.
Bij het opstellen van regeringspro
gramma voor de komende vier jaar
moet volgens het dagelijks bestuur
van Zuid-Holland een aantal maat
regelen meegenomen worden.
Zo zou het aandeel van Zuid-Holland
in de uitkeringen uit het Provincie
fonds van 13,5 naar 14 procent en op
langere termijn zelfs naar twintig
procent moeten stijgen. Het stimule
ringsbeleid op het gebied van de
werkgelegenheid zal niet alleen op
het noorden, oosten en zuiden moe
ten worden gericht, maar juist ook
op Zuid-Holland. De spreiding van
Rijksdiensten zal gezien de teruglo
pende werkgelegenheid in Zuid-Hol
land opnieuw moeten worden
bekeken.
Tenslotte pleiten G.S. voor meer
overheidsmaatregelen in de sectoren
van het wonen, het bijzonder regio
naal welzijnsbeleid, het verkeer en
vervoer, de recreatievoorzieningen
en de waterverontreiniging.
Van een verslaggever
LEIDEN Het Waardeiland bij Lelden zal verder worden
volgebouwd met ongeveer 450 woningen, variërend van wonin
gen met gemeentegarantie tot koopwoningen en in type varië
rend van gestapelde bouw tot appartementen, eengezinswonin
gen en winkels.
Op het Waardeiland, de plaats waar
vroeger de Leidse Grofsmederij
stond, staan inmiddels 113 luxueuze
woningen. De bouw voor deze huizen
was voor rekening van Nieman Hol
ding B.V. uit Leiden. De luxueuze
woningen zijn inmiddels het onder
werp geworden van een reeks klach
ten. ingediend door de nieuwe bewo
ners. De bewoners zijn ontevreden
over het feit dat hun nieuwe huisves
ting nogal wat gebreken vertoont
De nieuw te bouwen huizen worden
gebouwd door de Vennootschap On
der Firma Waardeiland. waarin par
ticiperen Van Wijnen Vastgoed en de
Westiand/Utrecht Projectontwikke
ling B V. De Leidse B.V. Nieman
Holding blijft in zoverre bij de
nieuwbouw betrokken dat zij erover
zal waken, dat de plannen worden
uitgevoerd overeenkomstig het ont
werp dat voor het Waardeiland ge
maakt is.
De oorspronkelijke plannen voor de
woningen blijven ongewijzigd, maar
zullen worden aangepast aan de ei
sen van de nieuwe vennootschap, zo
deelde de vennootschap gisteren
mee tijdens een bijeenkomst In Sas-
senheim. De nieuwe vennootschap
deelde eveneens mee niets te maken
te hebben met de reeds gebouwde
woningen. De fouten, die de bewo
ners van de huizen hebben geconsta
teerd. zijn geheel voor verantwoorde
lijkheid van Nieman Holding B.V.
De bouwkosten voor het volbouwen
van het Waardeiland liggen tussen
de 130 en 150 miljoen gulden. De nu
te bouwen woningen worden waar
schijnlijk over ongeveer tweeênhall
jaar afgeleverd.
Trouw/Kwartet
ZWAMMERDAM Samen met Arie Zanen, één van jl
ners van het dorp, heeft mr M. Vrolijk gisteren de Hoo||
bij Zwammerdam officieel geopend.
De Commissaris van de Koningin in
Zuid-Holland opende in feite een
centrum voor geestelijk gehandicap
ten dat ai lange tijd draaiende is. Het
ging echter om de afronding van de
laatste bouwfase. Alle paviljoens in
het dorp zijn nu gereed, de staf en
bewoners van de Hooge Burch wil
den daar een feestelijk tintje aan
geven. Na de opening van gisteren
gaan de feestelijkheden vandaag ge
woon door. Er is ondermeer een tuin
feest, een kermis, een doorlopend
filmprogramma en de Jostle-Band,
het muziekkorps van
treedt op. >i
Vanmorgen is er bovendie"
telijke optocht met verslet
steppen, invalidewagens e
niet meer rijden kan, voow
van de Hooge Burch en ki
het vlakbij gelegen plaat
merdam. De bewoners v°
merdam, het plaatsje ligtQ
van Alphen aan den Rfï
overigens gisteren van ve;
sprekers een pluim voorK
waarop ze bereid zijn op '8
met bewoners van de Hoi1
ROTTERDAM Ondanks de
financiële en materiële steun
van particulieren en de diverse
officiële instanties is het bud
get van het prof. dr. Van der
Poel Belastingmuseum in Rot
terdam te klein om de nodige
activiteiten te kunnen ontwik
kelen.
Dit zegt de heer B. J. H. Volkmaars,
directeur van het belastingmuseum,
in het jaarverslag 1976. Onder de
„nodige activiteitén" verstaat hij
o.m. het aanvullen van de collecties
door aankoop op vellingen, restau
raties van schilderijen, het uitbrei
den van de audio-visuele program
ma's en het fotograferen van de mu
seumcollectie. Slechts dankzij een
groot aantal schenkers is het moge
lijk geweest dat op enkele verzamel
gebieden de collectie opnieuw uitge
breid kon worden.
Opmerkelijk is dat ondanks dat het
museum de eerste zes weken van
1976 gesloten is geweest vanwege de
aanleg van centrale verwarming, het
een recordaantal bezoekers te ver
werken heeft gekregen. Het aantal
bezoekers nam toe van 4267 tot 4543.
Door Leen Post
ROTTERDAM - In
in Rotterdam is
overladen van
aantal vaten met
geraakt. De
dienst kwam in actie
gevaar te bezweren,
deed zich voor toen 32
endrynbidrin uit het
schip El Fayoum
om overgeslagen te
slagvaten aan de wal.
17 vaten te lekken.
Wie Slot Teylingen in Sassenheim zegt; zegt Jacoba van Beieren.
Zij heeft in de rij van bewoners op het Slot, wel het belangrijkste
stempel op Teylingen gedrukt. Jacoba van Beieren kwam in
1428, na afloop van haar regeringsperiode, op het Slot te wonen.
Met haar man, Frank van Borselen, heeft ze daar een goede tijd
gekend. „Schone dagen beleefde het slot onder Jacoba", schrij
ven historici later.
Van een onzer
DEN HAAG De
naar A. S. Nahapiet is
de Ursulakliniek in
leden ten gevolge van
Ongeluk ill uc i-ariustraa-1
Haag. De man kwam met:
fiets in botsing met een T
openslaand autoportier v
zo ongelukkig kwam te
hij hersenletsel opliep,
val was de helm van de
van het hoofd
Toch gaf Jacoba van Beieren haar
voorkeur aan nog enkele andere bui
tenplaatsen in ons land. Zó verbleef
ze nog liever dan op Teylingen in het
Zeeuwse Maartensdijk, 's Graven-
zande of op Oostvoorne. Haar laatste
levensjaar heeft Jacoba van Beieren
geheel op het 81ot Teylingen doorge
bracht. In de periode, dat Jacoba op
het Slot gewoond heeft, ging het er
soms zeer uitbundig naar toe. Een
legende spreekt van een zeer rumoe
rig leven, dat de levenslustige gravin
op het Slot zou hebben geleid. Zeer
bekend zijn ook de grauwe aarden
Jacoba-kannetjes, die zij op het Slot
Teylingen zou hebben vervaardigd.
En dan waren er natuurlijk de lusti
ge maaltijden, gedurende welke zij
en haar gasten die kannetjes in dar
tele wijnvreugde over het hoofd ln de
gracht zouden hebben geslingerd.
Overigens worden er in de stukken
op het gemeente-archief nog wat
vraagtekens gezet bij die Jacoba-
kannetjes. Men vraagt zich af of Ja
coba van Beieren wel echt zelf deze
kannetjes vervaardigd heeft. Vol
gens vermeldingen zouden die kan
netjes de gewone drinkkannetjes
van die tijd in en om tal van adellijke
kastelen zijn geweest en ook elders
heeft men deze „bij menigten" ge
vonden, zoals de historie vermeldt.
Ze werden achteloos weggeworpen
in de grachten, zodra er iets aan stuk
was en misschien ook wel bij derge
lijke drinkgelagen.
Zoals we al meldden, heeft Jacoba
van Beieren het laatste levensjaar
onafgebroken op het Slot Teylingen
gewoond. Zij werd door de tering
gesloopt. In de zomer van 1436 verer
gerde haar toestand zó erg, dat de
hulp nodig werd van een Leidse, een
Amsterdamse en een Dordtse ge
neesheer, die haar lijfarts ln zijn taak
kwamen steunen.
Op 9 oktober van dat Jaar kwam
Jacoba van Beieren te overlijden.
Het Slot Teylingen moet er in die
periode zeer luxueus uitgezien heb
ben. Het testament van Jacoba van
Beieren maakte melding van fraaie
rode kussens en tapijten, van de
rijke meubelen en tafelbenodigdhe
den, welvoorziene garderobe, van de
paarden en wagens in de stallen, van
de talrijke dienaren op het Slot, van
welgevulde wijnkelders en grootse
provisiën.
Hoe Slot Teylingen er vroeger pre
cies moet hebben uitgezien, valt
moeilijk na te gaan. De eerste teke
ning van het slot dateert uit 1596.
Men kan daarop ook de grote zaal
zien van waaruit Jacoba dikwijls op
de omgeving zal hebben gestaard,
peinzend over haar leven. Zij zal in
die tijd vaak op 'de ronde stoel heb
ben gezeten, die nog in de achttiende
eeuw als een reliquie op het slot werd
bewaard. De stoel prijkte daar met
het oude Hollandse wapen in alle
luister.
Deze stoel en twee oude portretten
van de heer Frank en vrouwe Jaco
ba, die thans in het Rijksmuseum in
Amsterdam te zien zijn, herinneren
nog eeuwen later aan de hoge Slot-
vrouwe, die eenmaal geleefd heeft
aan de zoom van het zware geboom
te, dat zich nog in de zestiende eeuw
tot Haarlem uitstrekte. De ruimte
binnen het slot was bijzonder groot.
Naast de grote zaal en de grote ka
mer, ligt de kapel en een kleine
kamer. Op de verdieping vinden we
de eetzaal, drie kamers, die de na
men ontlenen aan de kleuren van
het behang, zoals de groene, witte of
blauwe kamer. Verder had het slot
een ronde, nog in de achttiende
eeuw bestaande, toren. In het jaar
1857 viel het slot Teylingen bij een
publieke veiling aan de Arnhemse
familie Van Teylingen toe. Deze fa
milie droeg het slot later aan het rijk
over. Het geslacht Teylingen be
hoort tot de oude Hollandse adel.
Volgens een in de dertiende eeuw
gevoerd wapen, ontleende het ge-
In de gracht van het slot Teylingen in Sassenheim zijn meerdere malen enkele „Jacoba-ki
opgevist. De legende wil, dat de genodigden van deze Hollandse gravin na het ledigen van ht v
deze met een boog de slotgracht ingooiden.
slacht Teylingen zijn oorsprong aan
een bastaart uit het Hollandse gra
venhuis zelf. Het oudst bewaarde
wapenzegel ls dat van Willem van
Teylingen van 1226 en 1227. De
naam Teylingen komt misschien
reeds vroeger voor ln de vorm Tag-
lingi, welke plaats genoemd wordt
als bezitting van de Dom van
Utrecht in de eerste helft van de
negende eeuw. De plaats lag toen
aan de grens van wat men oudtijds
De Hout, dat is de Haarlemmerhout,
noemde van het oude Kennemer-
land, dicht bij het oude Voorhout en
niet minder oude Sassenheim.
Het slot werd door Floris de Vijfde,
omstreeks 1290, in leen geschonken
aan zijn schone en elegante Waalse
vriendin, vrouwe Catharina van
Durbuy, die het tot 1328 behield.
Daarna vestigden Bymon van Ben-
theim, later Symon van Teylingen,
zich in 1339 met zijn vrouwe Agniese
Bokel öp het slot. We hebben slechts
I
ik
Ej.
een greep moeten doe» i
omvangrijke geschiedenijgï
het slot Teylingen in 3.
voor handen is. Daarbij 1
geput uit „Herinneringevi
middeleeuwse adel, j achter
en levensloop van Jacoba j
ren", van dr. P. J. Blok er
van de gemeentelijke atlc
sten.
lil
De eerste Teylingen van wie men
iets verneemt, is Gerhardus de Teil-
linc in 1143; een tweede Hugo, ver
meld ln 1162. Het zou te ver voeren
alle Teyllngens de revue te laten
passeren. Daar komt nog bij, dat
een aantal voorgangers van deze fa
milie hun naam niet ontleenden aan
het thans als ruïne nog bestaande
slot, maar aan het steenhuls ln War
mond. Dit steenhuis in Warmond
wordt omstreeks 1300 nog bewoond
door heer Dirks jongste zoon Jan.
Van een onzer verslaggevers
DELFT Alle Delftse Instel
lingen werkzaam in de sociaal
culturele sector krijgen bin
nenkort een gemeentelijke
enque?te-formulier toeges
tuurd waarin allerhande vra
gen worden gesteld over aard
en doelstelling van het orgaan.
Instellingen voor jeugd- en
jongerenwerk, culturele instel
lingen, buurt- en wijkor
actiegroepen en instant^
het gebied van de recreLj
maatschappelijke diensst
ning moeten mee gaan vat
aan een plan dat de gei >t
op moet stellen in verbaij-
het decentralisatiebelei
CRM. In de toekomst
gemeente uitsluitend IV
dieren. jSi
jdi
