Oost-Europa houdt zich
niet aan eigen wetten
i
Uit brieven van lezers
Cijfers Heerlen weerspreken
conclusie van pater Bots
Godsdienstvrijheid na Helsinki
Moet Jone voortaan
Engels praten met
zijn bestuur?
v~
VANDAAGl
DecoSol
eerst m'n
QcudlfaaFtje
opeten..!
Brief Israël Comité
over steun X min Y
Prof. Velema: Meer
aandacht voor euvel
van godslastering
VOORBIJGANGER
mm a'm
DINSDAG 14 JUNI 1977
KERK
Trouw/Kwartet
ZORICH Tijdig voor de ver
volgconferentie van Helsinki te
Belgrado heeft het centrum
voor ondereoek en informatie
„Geloof in de tweede wereld"
te Kuesnacht een uitvoerige
documentatie gepubliceerd
over schendingen van de gods
dienstvrijheid in Oost-Europa.
De 84 pagina's tellende documenta
tie geeft een volledig overzicht van
wetgeving en grondwet in de Sowjetr
Unle, Bulgarije, Oost-Duitsland, Joe
goslavië, Polen, Roemenië. Tsjechos-
lowakije en Hongarije, voorzover
deze betrekking hebben op de ver
houding kerk en staat. In een tweede
deel wordt aan de hand van officiële
verklaringen van regerings- en par
tijvertegenwoordigers. van rappor
ten van gelovigen en van gerechtelij
ke processen aangetoond, dat de be
trokken landen zich niet aan hun
eigen wetten houden.
solidariteit van hun mede-christe
nen in de andere landen, die de ver-
K.aring van Helsinki hebben onder
tekend.
Geconstateerd wordt, dat als gevolg
van de ideologisch-poliUeke druk de
christenen worden geïntimideerd.
Zij leven vaak in angst, maken zich
innerlijk los van hun omgeving en
worden gefrustreerd. Aan de andere
kant constateert het rapport aan
passing. opportunisme en carrière
zucht. De pressie van staatswege Erg fTIOGilijk
heeft echter ook psychologische ge-
volgen, zowel individueel en maat
schappelijk. Maar dit wordt nauwe
lijks nog als probleem gezien, laat
staan, dat het zou zijn onderzocht.
Een ander voorbeeld biedt het be
grip „rechten van de mens". Het is
hierbij niet voldoende vast te stellen,
dat in de communistische opvatting
van het begrip „mensenrechten" het
maatschappelijk aspect voorrang
heeft. Men moet het woord „maat
schappelijk" bovendien verstaan in
de zin. die de communistische partij
eraan geeft.
Mormomen geven
Carter stamboom
WASHINGTON De „kerk
van Jezus Christus van de hei
ligen der laatste dagen" (meer
bekend als de mormomen)
heeft president Carter een
stamboom en een boek met
familiegegevens aangeboden.
Zij konden twaalf generaties
teruggaan en kwamen uit bij
Thomas Carter, die in 1610 in
Engeland werd geboren en in
1632 naar Amerika emigreerde.
De mormenen hebben in Salt
Lake City op microfilm een
van de grootste verzamelingen
geslachtsregisters ter wereld.
Dat hangt samen met hun
praktijk van het „dopen voor
de doden", waarvoor zij zich
beroepen op 1 Korinthe 15 vers
29
door Aldert Schipper
AMSTERDAM Volgende
week komen ruim een dozijn
van de meest ervaren ontwik
kelingsdeskundigen uit de oe
cumene naar ons land voor een
experiment dat voor het den
ken over ontwikkelingshulp
wel eens van groot belang zou
kunnen worden.
/ADVERTENTIE)
Opvallend
Opvallend noemt het rapport, dat
sedert de ondertekening van de slot
verklaring van Helsinki de christe
nen in veel Oosteuropese landen met
groeiend zelfvertrouwen zijn opge
treden. Zij rekenen daarbij op de
„Gewetensvrijheid"
In hun voorwoord op de documenta
tie merken de samenstellers op, dat
het niet mogelijk is om teksten com
mentaarloos te geven, omdat de ver
schillende basisbeginselen de bete
kenis van de teksten zelf wijzigen. In
het Oosteuropese recht wordt bij
voorbeeld van „gewetensvrijheid"
gesproken. Daaronder wordt echter
alleen verstaan, dat men vrij moet
zijn om zonder enige godsdienstige
beïnvloeding atheïstisch te kunnen
leven.
Deze verschuivingen in de termino
logie maken een gesprek tussen Oost
en West over deze vragen bijzonder
moeilijk. Het kan praktisch alleen
gevoerd worden door specialisten,
die de verschillende terminologieën
beheersen en zodoende kunnen „ver
talen".
Deze documentatie verschaft voor
het eerst aan een bredere kring van
mensen toegang tot de wetgeving in
Oost-Europa en haar betekenis op
het gebied van de godsdienstvrij-
heid. Tot dusver beschikten slechts
enkele specialisten daarover. Som
mige teksten uit de Sowjet-Unie wor
den door de Zwitserse documentatie
voor het eerst in het Westen gepubli
ceerd.
het vers gebraden
10 minuten haantje van
Herman Kramer
Korte duidelijk geschreven, liefst aan óén kant getypte, brieven kunnen worden
gestuurd naar Secretans Hoofdredactie Trouw/Kwartet. Postbus 859, Amsterdam. Bij
pubhkatie wordt de naam van de schnjver vermeld.
RPF (4)
Zoals we al dachten is het met de
RPF gegaan als met de CNA vlak
voor de oorlog, 't Is nu te hopen dat
het dezelfde les geleerd heeft als de
CNA. die zichzelf ophief en van het
politieke toneel verdween. Als we
ons niet meer thuis gevoelen in de
huidige AR is er keus tussen SGP/
GPV. Ai is het natuurlijk jammer
dat Je bijvoorbeeld als gereformeer
de bonder geen lid kunt worden van
het GPV, we hebben toch met in
stemming kunnen volgen de princi
piële lijn door hen getrokken, bij
voorbeeld bij zondagsrust, crematie,
abortus enz. Jammer dat mede door
de komst van de RPF hun tweede
zetel verloren ging.
Numansdorp A. Vogelaar
RPF (5)
Ruim 52.000 mensen hebben er blijk,
van gegeven dat het in de politiek
niet alleen gaat om de macht. Ruim
52.000 mensen willen politiek bedrij
ven in overeenstemming met de nor
men die God ons heeft geopenbaard
in de Bijbel zoals ten aanzien daar
van ook beleden wordt in de drie
Formulieren van Enigheid. Zij wil
len dat doen niet naast maar met de
SGP en het GPV. In het geloof zul
len zij doorgaan ondanks valse aan
vallen.
Nieuwveen A. P. J. Esveldt
RPF (6)
De heer Boeve verwijt de RPF ver
splintering. Hij spreekt van fel trap
pen. in de Naam des Heren tegen de
confessionele bundeling CDA. Maar
de genoemde confessionele bunde
ling kon slechts ontstaan door het
confessionele element vaag te hou
den Christenen die met de voort
gaande vervlakking niet wilden
meegaan hebben na langdurig ver
zet hiertegen binnen de partijmuren
uiteindelijk de RPF opgericht Zij
hebben zich bij de verkiezingen van
25 mei niet laten verblinden door
argumenten pro-CDA die meer we
zen op een zeker machtsdenken dan
op het zich laten leiden door het
Woord van God. Nu krijgen zij de
schuld van de versplintering toege
schoven. terwijl de oorzaak ligt in de
bovengenoemde vervaging en ver
vlakking.
Veenendaal H. H. van Braak
RPF (7)
De wijze waarop juist tegen het
CDA in de verkiezingscampagne is
opgetreden vind ik bedroevend.
Fred Borgman merkte in Neder
landse Gedachten op. dat het in het
slechtste geval oneerlijk, in het bes
te geval opportunistisch, maar in
belde gevallen on-christelijk was.
Want ik geloof zeker, dat Juist niet
zij die tegen iedereen verkondigen
dat zij zo christelijk zijn, tegenover
Onze adressen:
AMSTERDAM
Postbus 859
Wibautstraat 131
Tel. 020-913456
Telex 13006
ROTTERDAM/OORDRECHT:
Postbus 948
Westblaak 9 Rotterdam
Tel 010-115588
DEN HAAG/LEIDEN:
Postbus 101
Parkstraat 22 Den Haag
Tol. 070-469445
ZWOLLE/GRONINGEN:
Postbus 3
Melkmarkt 56 Zwole
Tel. 05200-17030
Jargon (2)
kennen. En dat geldt voor leder vak.
Wie werkelijk kerkelijk meeleven
wil, zal ook wel wat moeite willen
doen, om de kerktaal te begrijpen.
Wie dat niet wil, die is gewoon lui.
Amstelveen C. J. Pelle en
C. H. Pelle-de Jong
Uitslag (4)
anderen die dat dan natuurlijk niet
zijn, christelijke politiek voeren,
maar dat diegenen die dagelijks op
nieuw proberen een politiek te voe
ren waarvan een buitenstaander
zegt, dat zij ondanks veel toch her
kenbaar is als christelijke politiek
hun opdracht beter begrepen.
Westzaan A. de Bree
Wiersinga
De heer Klei kan zich blijkbaar zelfs
iveroorloven, openlijke insinuaties te
richten tot gereformeerde predikan
ten. Wat Wiersinga betreft, hem kan
men goed leren kennen uit zijn
boekje: „Verzoenen met het lij
den?". Hierin kan men constateren
dat hij een groot deel van de bijbel
uitdrukkelijk verwerpt, en dat hij de
rest ervan gebruikt om er een evan
gelie d la Dorothee Sölle in te stop
pen, onder de schijn het er uit te
halen.
Rijswijk P. Klein
Duidelijk voorbeeld
Van Agt heeft geen bezwaar ge
maakt tegen een hernieuwd Twee-
de-Kamer-voorzitterschap van Von
deling. Tussen al het politieke la
waai, maar een klein, zacht geluidje.
Voor mij: een simpel maar duidelijk
voorbeeld van het handelen van ie
mand die zich christen noemt.
Zeist J. Zomer
Formatie
Het gerotzooi is alweer begonnen op
het PvdA-congres. Er werd gesugge
reerd PvdA 8, CDA 7 en D'66 1
minister. Nooit zal het CDA daar
mee akkoord mogen gaan. De oplos
sing is eenvoudig. Het minister
schap Wetenschapsbeleid weg, dit
was maar een weg-smijt-geld minis
terie. Het kan zeker met 15. mogelijk
wel met 13. Maar laten we het op 15
houden en dan 7 PvdA. 7 CDA en 1
D'66. Dit toont wat u waard bent en
beloofd heeft.
Woerden C. A. Timmers
PPR-verklaring
De woorden die maandag JJ. in
Trouw werden gewijd aan de verkla
ring van PPR-partijbestuur en -frac
ties en mijn toelichting daarop wa
ren zo summier, dat aan onze bedoe
ling geen recht werd gedaan. De
verkiezingsuitslag dwingt de partij
zich te bezinnen, op de oorzaken én
de consequenties. Die discussie is
aan de gang. En van daaruit gaan
we hard aan het werk. Feit is nu dat
de kabinetsformateur onderzoekt of
het mogelijk is samen met het CDA
een progressief kabinet te vormen.
En dat de PPR een regeerakkoord
heeft gesloten met de PvdA. waar
voor ze zich verantwoordelijk voelt.
Wij willen daarom graag met de
PvdA overleggen over de wijze
waarop onze medeverantwoorde
lijkheid voor dat regeerakkoord ge
stalte kan krijgen. In hoeverre de
PPR vanuit haar huidige positie on
dersteunend kan werken voor een
komend kabinet, zal afhangen van
het program en de samenstelling
van dat kabinet.
Oegstgeest Ria Beckers
De vreugde van de familie Plaisier
over de verkiezingswinst van de Par
tij van de Arbeid zou hun wel eens
flink op kunnen breken. De oeverlo
ze tolerantie aangaande deze partij
is nauwelijks voorstelbaar. Wat te
denken over de gegevens die tijdens
de verkiezingen doelbewust achter
werden gehouden aangaande de
werkloosheid? Wat de denken van
het oorlog exporterende eiland
Cuba dat van ons belastinggeld vele
doden en gewonden maakt in Afrika
en nu maar het Rode Kruis collecte
ren om de met door ons geld ge
maakte verminkte mensen weer op
de been te helpen. Wat te denken
over het geflirt van de PvdA met de
USSR, Oost-Duitsland, etc.? We zijn
bezig met het binnenhalen van het
„Paard van Troye". Is het PvdA-
pubiiek zich wel bewust van de enor
me hoge prijs die zij moet gaan
betalen, of reeds betalen, in de vorm
van een langdurige werkloosheid? Is
zij zich wel bewust, dat als het aard
gas op is ons leger van werklozen
niet meer betaald kan worden? Weet
zij ook dat met deze partij wordt
gekoerst naar economische situaties
zoals in Engeland en Italië?
Hilversum B. V. Lugt
Kerkeenheid
In het artikel van 31 mei JL vraagt
Prof. Jürgen Moltraann: „Welke een
heid?". Hij haalt Johannes 17:21
aan. Oeiijk Gij. Vader, in Mij en Ik
in U. dat ook zij in Ons zijn opdat de
wereld gelove, dat Gij Mij gezonden
hebt.
Even verder zegt hij: „Maar als we
ons omdraaien en zien dat we de
wereld om ons en in ons zelf hebben,
met God vóór ons, dan pas kunnen
we de meer mystieke en lofprijzende
theologie van het Oosten gaan be
grijpen en verwonderd het mysterie
van de werkelijkheid ontdekken".
Prof. Moltmann kent toch ook Jo
hannes 17:23, „Gelijk Wij één zijn: Ik
in hen en Gij in Mij, dat zij volmaakt
zijn tot één". En in Johannes 17:16,
bidt Jezus: „Zij zijn niet uit de we
reld, gelijk Ik niet uit de wereld
ben".
Dat is net andersom dan prof. Molt
mann schrijft.
Ik vraag mij af, zoekt men dan toch
een andere eenheid dan Jezus be-
doelt?In bovengenoemde teksten
heeft Jezus zijn discipelen op het
oog, moeten we eerst nog discipelen
worden, om Jezus te verstaan?
Lisse I. Eisenga
Leesdienst
Ja, in deze tijd waarin vrij veel vaca
tures zijn in de kerkelijke sector, las
ik onlangs over de preek van de
dominee en de leestdienst van de
ouderling vroeger. Ik kwam tot de
conclusie dat die voorleesdienst er
een beetje uitgeraakt was, omdat
„men" daar nu niet zo op gesteld
was. Echter, laat mij u mogen zeg
gen. dat ik als kind genoot van die
voorleersdiensten, want wij hadden
een ouderling die dat zo spannend
deed. dat ik nu na zeker 45 jaar. mij
dat zo geweldig herinner en dat ik
het nog zou kunnen navertellen.
Prachtig vond ik het. Ik zou zeggen:
weer laten doen!
Rozendaal zr. F. Vos
Globaal gezien vloeien enorme som
as men geld in het kader van de ontwik
kelingssamenwerking van westerse
regeringen naar overheden en niet-
gouvernementele Instellingen in ont
wikkelingslanden. Het is langzamer
hand voor iedereen een waar pro
bleem geworden hoe je dit geld kunt
_y geven op zo'n manier dat het terecht
komt bij de armste mensen en niet
meer vernielt dan heel maakt in de
kwestbare samenlevingen van de
ontvangende landen.
Voorbeelden
Talloze voorbeelden zijn er te geven
van goedbedoelde ontwikkelings
hulp, die per slot van rekening voor
al slechts schade veroorzaakte in de
derde wereld. Over deze moeilijke
problemen is in de oecumenische
beweging reeds jaren geleden een
gesprek op gang gekomen. Men
heeft getracht de afhankelijkheids
relatie te doorbreken door hulp min
st der van het ene (rijke) land aan het
andere (arme) land te geven. Zo
wordt heel wat hulp via multilatera
le kanalen«gestuwd, zoals de verenig
de naties of via de hulporganen van
de wereldraad van kerken zelf. Een
volgende stap is het vormen van
groepen uit arme en rijke landen die
samen, op basis van gelijkwaardig
heid, de verantwoordelijkheid op
zich nemen voor een gezamelijk ont
wikkelingsprogram. Deze 'consortia'
ontstonden bijvoorbeeld in het Cara-
ïbisch gebied, op aandringen van de
commissie voor de kerkelijke deelne
ming in ontwikkelingswerk (CCPD)
van de wereldraad van kerken. In
tussen is een volgende stap binnen
het bereik gekomen. ICCO, de pro
testants christelijke stichting voor
de medefinanciering van ontwikke
lingsprojecten, wil dat zijn relaties
overzee medeverantwoordelijkheid
aanvaarden voor het beleid dat hier
in ons land gevoerd wordt. Om het
eens simpel te zeggen: ICCO wil sa-
ICCO-directeur Jone Bos: En
gels praten met bestuur.
men met de ontvangers de girootjes
gaan uitschrijven.
Contacten
Volgende week koiqen twaalf van de
meest duurzame contacten van
ICCO uit de derde wereld naar ons
land voor een eerste ontmoeting van
wat moet uitgroeien tot een verbin
tenis van voorlopig drie jaar. De ver
gadering wordt geleid door dr. A. H.
van den Heuvel, maar dat is buiten
de datum zo ongeveer het enige dat
absoluut vaststaat van de agenda
van het 'omgekeerde consortium'.
De mensen van ICCO hopen dat de
deskundigen uit de derde wereld niet
alleen de activiteiten van ICCO zul
len analyseren en van commentaar
voorzien, maar ook dat zij besluiten
willen nemen of op zijn minst zwaar
wegende adviezen zullen geven over
de prioriteitenlijst van de soort hulp
die ICCO verleent en inzake de stre
ken in de wereld die het meeste hulp
moeten krijgen. Of de twaalf des
kundigen, -onder wie de beroemde
Indiase econoom dr. Samuel Par-
mar, zullen uitgroeien tot overzeese
bestuursleden van de ICCO, moeten
we nog afwachten, maar in elk geval
ziet het er naar uit dat ICCO-direc-
teur Jone Bos en zijn staf in de"
toekomst Engels zullen moeten pra
ten met hun bestuur.
PPR (2)
Koos van Weringh laat zich inder
daad erg laatdunkend uit over de
PPR. Het is hem niet kwalijk te
nemen, omdat het geheel past in de
strategie die de publiciteitsmedia de
afgelopen tijd gevoerd hebben. Stel
selmatig werd over de grote drie ge
sproken, mochten ze elkaar in debat
ten „bestrijden", zelfs voor de
VPRO. Debatten met de kleinere
partijen werden stelselmatig uit de
weg gegaan. De gevoerde strategie
heeft duidelijk succes gehad. Nog
even en Nederland bezit zijn 3-partiJ-
en democratie. Nieuwe en frisse
ideëen zullen verstikken in de mas
saliteit van deze kolossen.
Haarlem RolfHeuvingh
Van een onzer verslaggevers
LEUSDEN Het Israël Comité Ne
derland (ICN) wil dat de gerefor
meerde synode haar aanbeveling
van de X min Y actie intrekt, nu
deze actie een garantiesubsidie voor
een voorlichtingsmedewerker van
het Palestina-comité heeft gegeven.
De gereformeerde synode van Sneek
van 1969/1970 wekte de kerken op
tot steun aan de X min Y actie. Het
ICN wil dat de synode deze uit
spraak herroept, de kerken waar
schuwt tegen de activiteiten van de
X min Y actie en protesteerttegen
Mededeling
Een aantal inzendingen aangaande
de gijzelingen in Drenthe heeft door
de gebeurtenissen van afgelopen za
terdag alle actualiteit verloren. We
zullen daarom deze brieven niet
meer publiceren en delen dit langs
deze weg aan de inzenders mee
secretaris hoofdredactie.
Met de heer Aldus zijn wij het in t
geheel niet eens. Van iemand, die lid
is van een kerk, mag toch verwacht
worden, dat hij weet wat een syno
de, een moderamen, een classis, een
depulaat enz. is. Wie als meelevend
kerklid deze woorden niet kent, die
zet niet de kerk. maar zichzelf voor
schut Wij zouden de heer Aldus
willen aanraden eens het catechisa
tie boekje van professor Hartvelt en
professor Kultert „In de kring" te
lezen. Daarin worden al deze „gek
ke. vreemde woorden" héél duide
lijk verklaard. Wanneer u muziek
studeert zult u toch ook de „vreem
de woorden in de muziek" moeten
Pater Rogier van Rossum, rector
van de hogeschool voor theolo
gie en pastoraat (HTP) in Heer
len, schrijft ons:
Soms ga je toch denken dat wat men
van alle jezuïeten zei „voor hen hei
ligt het doel de middelen" in elk
geval voor bepaalde jezuïeten geldt
en zeker voor pater Bots aan wiens
studie Tien jaar priesteropleiding in
Nederland. De geschiedenis van een
fiasco 1967-1977 uw krant van 7 juni
aandacht besteedt.
Ik schrijf niet tegen pater Bots. HIJ
heeft dit betoog al veel uitvoeriger
gepubliceerd in het Tijdschrift voor
Geestelijk Leven. De beide gekwali
ficeerde Vlamingen die hem daarin
op zijn vooronderstellingen en voor
ingenomenheid hebben aangepakt,
hebben blijkens deze nieuwe editie
niets bereikt. Ik ken bovendien pater
Bots slechts Indirect: met andere ex-
collega's van de KTHA verontrust
hij hier in het zuiden regelmatig zus
terkloosters met een dusdanig rigie-
de manier van retraite dat de norma
le zielszorger weken nodig heeft om
de brokken weer bij elkaar te rapen.
Als rector van de HTP, de theologi
sche hogeschool van Heerlen, ben ik
echter aan uw lezers enige correcties
verschuldigd.
Pater Bots schrijft van de theologi
sche opleidingen „als theologische
opleiding van kandidaten voor het
priesterschap Is hun rendement tot
het absolute nulpunt gedaald."
Ik geef u nu de cijfers van Heerlen.
Tussen 1970 en 1976 hebben 83 stu
denten onze opleiding ofwel met een
doctoraal examen of wel met een
stage beëindigd. Van die 83 hebben
er 78 een werkkring gevonden in de
pastoraal en wel 44 als priester, 9 als
pastoraal werker, 22 als katecheet, 3
mensen wachten nog op hun pries
terwijding.
Openbarend
Dat laatste cijfer is misschien het
meest openbarend als u het verbindt
met een andere zin van Bots. „In
1976 vonden in Nederland slechts
vier seculaire priesterwijdingen
plaats (in 1967 nog zestig). En deze
vier waren dan nog allemaal in het
bisdom Roermond en betroffen stu
denten. die hun opleiding, of tenmin
ste het laatste, beslissende gedeelte
ervan, in het buitenland hadden ont
vangen. Van vijf van de zeven nieu
we priesters in 1975 gold hetzelfde."
Wat is namelijk het geval? Vanaf het
moment dat mgr Gijsen bisschop
van Roermond werd, heeft hij het
initiatief van zijn voorganger mgr
Moors het leven onmogelijk probe
ren te maken: eerst door de stichting
van een eigen convict, nadien door
de inrichting van een eigen grootse
minarie. en parallel daarmee door
zware druk uit te oefenen op afgestu
deerden van de HTP die zich voor de
priesterwijding in zijn bisdom aan
boden. Deze mensen moeten naar
één van de collega's van pater Bots.
moeten naar Regensburg, moeten
naar Rolduc.
De meeste wijdelingen die pater
Bots opvoert vanuit het buitenland
zijn gewoon afgestudeerden van
onze school die, willen zij gewijd
worden en werken in dit bisdom,
deze aanvullingen moeten onder
gaan. Het wegcijferen van onze
school gaat zover dat de bisschop
zelfs geboden heeft dat een kandi
daat van een missiecongregatie, nu
als priestermissionaris in Ghana
werkzaam, zich wel elders, maar niet
in de kapel van onze hogeschool
mocht laten wijden.
Iets verder stelt pater Bots, dat deze
crisis niet alleen de opleiding tot het
priesterschap geldt, zodat men niet
eenzijdig de celibaatsverplichting
als oorzaak kan aanwijzen. Ook de
patorale training valt er onder. Nu,
onze school heeft alleen maar afge
studeerden in de patoraaltheologie.
Zij kunnen daarbinnen kiezen voor
parochiepastoraat, catechese, diako-
nie. Welnu, zowel in 1976-1977 als In
het komende Jaar kiezen de meeste
studenten parochiepastoraat.
Oorzaken
Oorzaken van die crisis noemt pater
Bots: gebrek aan kader waarin spiri
tuele vorming kan plaats vinden, kli
maat van vervreemding van de kerk,
kerkkritische en intellectualistische
benadering van de geloofsgeheimen,
aanwezigheid van gehuwde ex-pries
terdocenten. Over dat kader schrijft
pater Bots al Jaren, laat hij dat nu
eens bij ons komen bekijken en mee
maken. Misschien vindt hij dan ook
een schrijnende oorzaak van kerk
vervreemding in de wijze waarop zijn
eigen groep hier in dit Limburgse
mensen verdacht maakt: wat dat
intellectualistische betreft mag met
name een pater Jezuïet zijn eigen
opleiding op dit punt komen toetsen
de subsidie door X min Y aan het
Palestina-comité.
AMERSFOORT Op de jaarverga
dering van de bond tegen het vloe
ken heeft voorzitter prof. dr W. H.
Velema zijn dankbaarheid uitge
sproken voor het feit, dat het pro
bleem van de toenemende godslas
tering meer aandacht krijgt in de
kerken. Zo heeft de raad van kerken
naar aanleiding van een vraag van
de gereformeerde synode een werk-
gToep ingesteld, die een analyse
gaat maken van de ontheiliging van
Gods naam in deze tijd.
Daarmee is de bond, volgens prof.
Velema, echter bepaald niet overbo
dig geworden. Bond en kerken heb
ben elk hun eigen taak en specifieke
mogelijkheden op dit terrein. Dit
najaar geeft de bond tegen het vloe
ken een brochure uit met up-to-date
informatie over zijn werk.
EERSTE DAG
De eerste dag nadat wij weer in onP 1
dorp neergestreken waren was eeifJN
uitermate rustige. Er is weinig fc,
veranderd. Eigenlijk is het altijd
als we hier komen logeren. Er is j*
natuurlijk wel wat veranderd in diëal
tien jaren dat we hier nu komen,
maar het gaat zo langzaam dat je<,
zelden iets van merkt. Een oude foL
laat het alleen zien. Dan zie je ine«£
hoe de oude huisjes en boerderije*^
hebben plaats gemaakt voor
modeme behuizingen en hoe de y
schots en scheef op elkaar staand(
schuren langzaam maarzeker
verdwenen zijn. En nog langzarr
verandert er iets in de gedachten 7
van deze mensen. Nog altijd lopen'
de ouderen 's morgens om een uui1
negen langs ons huis naar de
dagelijkse mis en nog altijd staai
kinderen van de kleuterschool ev«P
stil voor het raam om te zwaaien, JJ
een tekening te laten zien of iets
anders dat ze die morgen gemaakl
hebben. En ook nog altijd zweeft T
Sjef, die zo langzamerhand toch at
negentig moet zijn. 's avonds om et
uur of zeven voorbij naar het
proeflokaal. Als hij terugkomt is hc
bedtijd. De natuur is laat, zeggen
hier. en dat kunnen we zien. Van
vruchten aan de bomen is nog nietc
veel te zien. De kersenboom heeft r
iets, maar we weten nog niet wat. L
Voor het sportcomplex wordt een S
naam gevraagd, zo meldt ons
dorpsblad. En de missiepater uit r
Afrika maakt ons deelgenoot van
zijn zorgen. Hij stoot op heidendof
Drie mannen zijn in zijn omgevii
gevangen gezet omdat ze de regenj
tegengehouden hebben. Hij schri,
„Het slechte komt van de
mensen hier denken ze dat bij ii
ieder kwaad dat er bestaat. In het g
noorden zeggen ze dat het komt v%s
de meisjes die overal in de steden fe
rondlopen." Daar moet het dorp n) n
eerst eens over nadenken. ijs
Beroepingswerk
NED. HERV. KERK
Aangenomen naar Bergschenhfco
(toez.): Chr. van Andel te Hetetfc
naar Den Haag: J. de Jong te Ei^-l
hoven. de:
Beroepen te Wezep (bwiw): A.
genga te Barneveld (bwiw).
ha
Bedankt voor Arnhem: G. Postiir
Arnemuiden; voor St Annaland:
Westland te Veen; voor Neder
mert: J. den Dikken te Benthuiz
GEREF. KERKEN
Aangenomen naar Daarlen,
(parttime): E. J. Oomkes, em. p
te Uithuizen: naar Veendam-Wil
vank: H. J. Nieuwenhuis te Ho
zand.
CHR. GEREF. KERKEN
Aangenomen naar Amersfoort:
Harder te Rozenburg: naar Groi
gen: K. J. Velema te Leeuward
naar Lisse: J. van Dijken te Dede
vaart.
GEREF. GEMEENTEN
Bedankt voor Hoofddorp: J.
Vliet te Aagtekerke.
Beroepen te Zuidhom: R. Pluim
Ridderkerk.
Os. W. Bieshaar
Op 73-jarige leeftijd is overleden«4
W. Bieshaar. hervormd emerifc11
predikant te Ermelo. Van 1935 Ir
1960 stond hij achtereenvolgens 3
Benthuizen, Ederveen, VollenhdJ
en Vriezenveen. f!
aan de onze. Bekwame collega's die
trouwden hebben wij moeten laten
gaan.
Hét alternatief is dan Rolduc, het
doel waarvoor dit artikel geschreven
is, dat als kwalijk middel een aan-
éénschakeling van verkeerde infor
matie over ons nodig heeft. We heb
ben daarom geen recht op subsidie.
Omdraaien
De ambtelijke werkgroep van het
ministerie krijgt tenslotte een veeg
mee: terwijl ze vanwege rechtsgelijk
heid tussen de kerken de theologi
sche opleidingen bekijkt op of de
mensen in één van de kerkelijke be
dieningen terecht komen draait pa
ter Bots de zaak om: een andere,
minder kerkelijke rechtsgrond als le
gitimatie van onkerkelijkheid. Waar
om niet gewoon gezegd dat meisjes
studenten van de katholieke facul
teiten af moeten: dat Bots geen
boodschap heeft aan jonge mensen
die als pastoraal werker of werkster
de kerk willen dienen; dat het hem
niet interesseert dat er goede gods
dienstleraren en leraressen worden
opgeleid; dat missionarissen zijn in
teresse niet hebben? Onze kerk zit
wat de priesteropleiding betreft in
een zware crisis. Moet ze om daar uit
te komen alle andere roepingen tot
dienst aan kerk en samenleving ne
geren? Hebben we dat niet te lang
gedaan en vandaar deze crisis?
Ik gun het alternatieve Rolduc het
allerbeste, vooral andere bestaans
gronden dan enkel het wegtrappen,
veroordelen van ons.
Dr. B. Breek
Op 64-jarige leeftijd is overleden I
B Breek te Sint-Michielsgestel. 1b
1946 tot 1961 was hij hervormd p
dikant, achtereenvolgens in KattTi
dijke en in de Rekkense inrichr
gen. Daarna legde hij zijn ambt nl.
en ging hij over naar de r.k. kerW
Catharina Halkes
Per 1 september is aan de the»
sche faculteit van de katholieke
versiteit te Nijmegen een spi
plaats ingesteld voor onderz
naar de verhouding tussen fem
me en christendom. Op deze vo<
pig voor vier jaar bedoelde pi aal
de theologe dra Catharina J. M. t
kes benoemd.
t«
Ds. J. P. Rozendal t,
Onverwacht is zondag overledenb]
J. P. Rozendal (67) te Drachteaè
Rozendal was sinds 1938 gereld
meerd predikant, in Visvliet, me
kum, Gramsbergen, Wilnis en ty)
merwoude. Sinds zijn emeritai
1974 werkte hij in Drachten ais
telijk verzorger van enkele bi
dencentra. De begrafenis is vi
in Drachten.
(ADVERTENTIE)
rolgordijnen.
Laten licht door maar
houden zon tegen.
woninginnchtinq en vu
