EZORGDHEID NA GIJZELINGEN
'Waardevolle' bespreking
Waarschijnlijk nog in juni
Kamerdebat over gijzelingen
et Nieuwe Haagse Courant n niet Nieuwe Leidse Courant
Omgekomen Zuidmolukkers
worden morgen begraven
Maatregelen op komst Politiebewaking blijft
tegen 'ordediensten' voorlopig in Bovensmilde
T
Uitschakelen gijzelaars
was doel militaire actie
Bovensmilde,
verscheurd dorp
deze krant
rrij zonnig
,ng eens een
zemde vogel
imen omgekomen
5 inkapers
Incident in Capelle
Prof. Kobben: het was bijna roerend
Politiek Den Haag over het algemeen instemmend
35STE JAARGANG NR. 10162 MAANDAG 13 JUNI 1977
rouw
PAGINA 3:
Advertenties voor deze zaterdagse fubne* moeten uiterh|k donderdag
de post) m ons beul zijn Inlichtingen tel 020-913456 1st 783
AVE TROUW/KWARTET B.V. HOOFDREDACTEUR J. TAMMINGA DIRECTEUR ING. O. POSTMA - POSTBUS 859 AMSTERDAM ABONNEMENT 14,82 (MAAND) 44,45 (KWARTAAL) - 175,60 (JAAR)
r- fOIRO 660000 BANK NED CRED BANK REK.NO. 23.00.12.574 GEMEENTEGIRO XII000
ekti
LOSSE VERKOOPPRIJS 0.60; FRANKRIJK FRS 3.50, DUITSLAND DM 1,80, LUXEMBURG FRS 13.
maf
jge^GINA 3:
Kapers wilden
levens sparen
Ons commentaar:
Na de actie
AGINA 5:
f Wereldforum
voor
minderheden
Namenlijst
gijzelaars
Einde van
gijzeling
in beeld
'AGINA 6:
ta"i» Den Uyl:
Geweld
was nodig
Van Agt: Hoog
houden rechtsorde
I Manusama:
Verslagenheid
PA
(ANDAAG: Vrij zonnig, maar
i de middag en avond kans op
fen regen- of een onweersbui,
latige, later nu en dan krachti-
oostelijke wind. Maximum
mperaturen van 22 tot 27
aden.
OBGEN EN OVERMOR-
EN: Aanhoudend zomerweer
et enkele regen- of onweers-
lien. Maximumtemperaturen
n 21 tot 27 graden.
orgen: zon op 5.19, onder
.01. Maan op 4.04, onder 19.39.
ftj heten ook wel water
aaf Voor vissen zijn
rij nimmer braaf
ikeningen, die in volgorde staan,
m u aan de niet alledaagse naam
het dier, dat wordt gevraagd. Let
letters, die zoals bij een rebus
uikelijk is, moeten worden toege-
1 of weggelaten. Hebt u die ge
in. dan bewaren tot zaterdag. De
tregels onder de tekeningen kun-
meehelpen uit te zoeken welk
hier wordt bedoeld.
1TERDAM Officieel zijn door
Kering nog geen namen bekend
itaakt van de bij de militaire ac-
I in Drente omgekomen, gewonde
opgepakte gijzelhouders. Uit
Umolukse kringen verluidt ech-
i dat de zes omgekomen kapers
11 de trein bij De Punt zijn: Max
tpylaja (25), uit Bovensmilde,
tnsina Oktoseja uit Bovensmilde,
xnalesil uit Bovensmilde, Ruma-
y uit Assen. Matulessy uit Assen
Jozef H. uit Bovensmilde. ZWaar
EB^ond raakte Rimasse uit Boven-
llde Namen van de gijzelhouders
de school in Bovensmilde, die
p gevangen werden genomen,
niet bekend.
Van onze verslaggevers
ASSEN/DEN HAAG Bezorgdheid en onzekerheid
over de geschonden verhouding tussen Nederland en
de Zuidmolukkers heersen allerwege, nadat zaterdag
op gewelddadige wijze een einde is gemaakt aan de
gijzelingen in Onnen en Bovensmilde. Over de ont
knoping na negentien bewogen dagen zijn de
gevoelens gemengd: vreugde over de bevrijding van
49 gijzelaars, verdriet over de dood van twee treinpas-
sagiers en zes treinkapers
De ex-gijzelaars uit de school te Bo
vensmilde, die er allen het leven af
brachten. Van links naar rechts: E. J.
van der Vliet, mevrouw D. J. Har
kink, mevrouw S, Abbink-De Vos, S.
van Beetz (die eerder vrijgelaten
was) en A. H. Weijnholt. Het blijkt
dat zij een kans om te ontsnappen
hebben laten voorbijgaan uit angst
voor represailles in de trein. Een ver
haal daarover staat op pagina 7.
CAPELLE AAN DEN IJSSEL
Twee Nederlanders en zes Zuid-Mo-
lukkers waren betrokken bij een in
cident zaterdagmiddag, kort voor
het begin van een vergadering van
Zuidmolukse leiders in Capelle aan
den IJssel.
Een Nederlandse automobilist had
op de Rondweg bij Capelle een fiet
sende Zuidmolukker aangereden.
Na dit niet ernstige ongeluk
ontstond een korte vechtpartij tus
sen toegesnelde Zuid-Molukkers en
twee Nederlanders, onder wie de au
torijder.
Van een onzer verslaggevers
UTRECHT „Zelden heb ik
een vergadering meegemaakt
die zo'n indruk op me heeft
gemaakt", zei prof. dr. A. J. F.
Kobben gisteren na afloop van
een spoedvergadering van de
commissie waarvan hij voorzit
ter is: de overlegcommissie
Zuid-Molukkers-Nederlanders,
ingesteld na de vorige treinka
ping in Wijster.
Vijf uur lang praatten de leden van
de commissie in aanwezigheid van
de ministers Van Agt en Van Doorn,
staatssecretaris Zeevalking en het
kabinet van ir. Manusama, de presi
dent van de Zuidmolukse regering
inballingschap. „De wijze waarop
men van beide kanten zijn hart
opende, was bijna roerend", zei prof.
Kobben.
Allen ervoeren de bespreking als
waardevol en constructief. Minister
Van Agt zei dat iedereen het heel
belangrijk vond dat dit gesprek kon
plaatsvinden met deze deelnemers
en op dit tijdstip.
Vooral de Zuidmolukse deelnemers
aan het gesprek kwamen met kriti
sche vragen en kregen openhartig
antwoord van de Nederlandse be
windslieden. Prof. Kobben zei het
geduld, de openhartigheid en de aan
dacht van de bewindslieden te be
wonderen.
De commissie had na de laatste gij
zelingen de keus uit drie mogelijkhe
den: doen of haar neus bloedt, den
ken: „Wat haalt het allemaal uit" en
er mee ophouden, of met verdubbel- Begrafenis
de ijver aan de slag gaan, nieuwe
initiatieven ontplooien, contacten
leggen en gespreksmogelijkheden
bevorderen. „Ondanks twijfels"
heeft de commissie voor het laatste
gekozen. Wel is van alle kanten de
Vervolg op pagina 3
In het Molukse woonoord Heer (bij
Maastricht) was zondagavond ook
het een en ander te doen. De mobiele
eenheid van de rijkspolitie werd te
hulp geroepen, nadat eerder Moluk-
kers hun woongebied voor buiten
staanders hadden afgesloten. Een
Molukker zou met een groot mes
hebben gedreigd, terwijl anderen
spijkerplanken over de weg legden
om auto's tegen te houden.
In het Academisch Ziekenhuis te
Groningen werden gisteravond nog
steeds zes mensen verpleegd die bij
de acties, zaterdagochtend in alle
vroegte, hetzij door schoten hetzij
door rondvliegende glasscherven
werden gewond. Vijf van hen zijn ex-
gezijzelden. Volgens een woordvoer
der van het ziekenhuis was hun toe
stand geruststellend te noemen
Binnen niet al te lange tijd zullen zij
van hun verwondingen hersteld zijn.
De zesde gewonde is een Zuidmo
lukse treinkaper, die nog in levens
gevaar (zij het niet meer actuut)
verkeerde. Een gewonde marinier
kon gistermiddag, na een informeel
bedoek van koningin Juliana aan
het ziekenhuis, gezond en wel naar
huis.
In de psychiatrische kliniek van het
ziekenhuis waren nog twee ex-gegij
zelden in behandeling ZIJ maken
deel uit van de 49 gegijzelde trein-
passagiers die de acties overleefden.
Twee anderen, de 40*jarige heer M.
van Baarsel uit Eist en de 20-jarige
mejuffrouw J Monsjou uit Gronin
gen, kwamen om het leven. Hun
lichamen waren gisteren nog niet
vrijgegeven.
felijke resten zullen vanmiddag a
naar de families in Assen en Boven
smilde worden gebracht. Vanavono
zullen ze worden opgebaard in de
Zuidmolukse Evangelische kerk in
Assen, waar om negen uur een rouw
dienst wordt gehouden. Morgenoch
tend vindt opnieuw een rouwdienst
plaats. Hiervoor wordt een massale
belangstelling verwacht.
Maatregelen
Morgenmiddag om twee uur zullen
de zes Zuidmolukkers uit Assen en
Bovensmilde, die bij de acties zijn
omgekomen, gezamenlijk worden
begraven op de Asser begraafplaats
De Boskamp. De kisten met de stof-
Premier Den Uyl heeft zaterdagmid
dag verklaard dat op korte termijn
maatregelen zullen worden getrof
fen tegen de Zuidmolukse ordedien
sten en andere semi-militaire activi
teiten als excercities en dergelijke.
Hij zei dat sinds de treinkaping in
Wijster en de bezetting van het In
donesische consulaat al gewerkt
wordt aan dergelijke maatregelen
Hij noemde het onvermijdelijk dat
uit de gewelddadigheden van de
laatste drie weken consequenties
worden getrokken.
Minister Van Agt zei dat de regering,
hoewel die geen voorkennis van de
recente kapingen heeft gehad, niet
van mening is dat de Binnenlandse
Veiligheidsdienst heeft gefaald Op
een opmerking dat de BVD
blijkbaar bijzonder weln.g greep
heeft op de Molukse activisten, ant
woordde Van Agt dat het „onmoge
lijk is in een land als Nederland alles
van iedereen te weten" Dat zou ook
niet juist zijn. voegde hij eraan toe
Over het illegaal wapenbezit onder
de Molukkers zei de bewindsman
dat er in het algemeen sprake is van
te veel illegale wapens in Nederland
En niet alleen onder de Zuidmoluk
kers, zo zei hij.
Na afloop van een openlucht-kerk
dienst op een voetbalveld in Bo
vensmilde heeft burgemeester P. de
VERVOLG OP PAG. 16
(ADVERTENTIE)
Van onze parlementsredactie
DEN HAAG De Tweede Ka
mer wil zo snel mogelijk een
verantwoording van de rege
ring over de voorgeschièdenis,
het verloop en de nasleep van
de beide gijzelingen in Drente.
Het staat nu al vast dat er aan
de hand van dat regeringsver-
slag een Kamerdebat zal
plaatsvinden, waarschijnlijk
nog deze maand.
In politiek Den Haag is het afgelo
pen weekeinde over het algemeen
instemmend gereageerd op het
moeilijke besluit van de regering om
een eind aan de gijzelingen te maken
door toepassing van geweld. Alleen
de PSP wees het ingrijpen af.
Oppositieleider Wiegel (WD) zei za
terdagochtend dat naar zijn mening
„een eind moest worden gemaakt
aan de gijzelingen vanwege de zorge
lijke situatie waarin de gegijzelden
verkeerden, maar ook omdat de in
breuk op de rechtsorde ongedaan
moest worden gemaakt". Wiegel wil
antwoord op een lange rij vragen,
zoals: in hoeverre was de regering
van te voren op de hoogte van de
acties, wat heeft de regering gedaan
aan de bestrijding van het illegaal
wapenbezit, en aan het uniform dra
gen en oefenen van Zuidmolukse
jongeren?
De fractievoorzitter van de PvdA,
Van Thijn, constateerde zaterdag
middag op grond van de toen beken
de gegevens dat de regering geen
andere weg meer openbleef dan het
gewelddadig ingrijpen. Hij sprak be
wondering uit voor het geduld waar
mee langdurig naar een geweldloze
oplossing is gezocht. Van Thijn 'NpHprlnna-'
meent dat het gevoerde beleid van
de afgelopen weken en het nu te
voèren beleid nu op parlementair
niveau in alle rust bekeken moet
worden, waarbij dan volgens Van
Thijn wel haast geboden is.
niet van overtuigd dat alle middelen
om tot een geweldloze afloop te ko
men al beproefd waren.
PSP
De partijraad van de PSP die giste
ren het ingrijpen van de overheid
met geweld in de gijzelingszaken af
wees, noemt het middel van gijzeling
weliswaar verwerpelijk, maar meent
dat de nu gekozen gewelddadige op
lossing geen bijdrage zal zijn aan de
bestrijding van het terrorisme. De
PSP vreest nu verharding van stand
punten. De partijraad is er verder
Minister-president Den Uyl zei zater
dagmorgen dat hij de noodzaak om
met geweld een einde aan de gijzelin
gen te maken ais een nederlaag erva
ren heeft. De regering heeft geweld
steeds gezien als een uiterste, en
alles gedaan om het te voorkomen,
aldus Den Uyl. Nadat alle wegen van
overleg die er maar waren bewan
deld, maar gesloten bevonden wa
ren, heeft de regering terwille van de
gegijzelden, maar ook van de recht
sorde met verdriet, maar met over
tuiging tot deze ingreep besloten,
aldus Den Uyl. Minister Van Agt liet
zich in dezelfde geest uit. De verkla
ringen van beide bewindslieden
staan op pagina 6 afgedrukt.
Van onze verslaggevers
DEN HAAG/ASSEN De militaire actie bij de (rein, waarbij zaterdagmorgen
twee van de 51 gijzelaars en zes van de negen Zuidmolukse kapers om het leven
kwamen, was erop gericht de kapers direct uit te schakelen. De betrokken
ministers, die deze beslissing na lang beraad hebben genomen, durfden de gok
niet aan de kapers eerst nog de kans te geven zich over te geven.
De ministers in het crisiscentrum vreesden dat de kapers een waarschuwing
zouden gebruiken om hun woede te koelen op de gijzelaars.
VERVOLG OP PAG. 16
Het verheugende nieuws, dat zaterdagochtend een einde
kwam aan de kwelling waaraan de gegijzelden waren
blootgesteld, wordt overschaduwd door de gevolgen van
het geweld dat onvermijdelijk bleek. Doden, gewonden,
ernstig geschokten vormen de hoge prijs, die werd
betaald.
Onze gevoelens van diep medeleven gaan allereerst uit
naar de nabestaanden van hen die om het leven kwamen
Zij zijn slachtoffers geworden van de verfoeilijke
middelen, waarnaar gegrepen werd in de strijd van een op
zichzelf te eerbiedigen ideaal.
Dankbaarheid overheerst in de gevoelens, die uitgaan
naar de gewonden en de zonder lichamelijk letsel
bevrijden.
Van harte hopen wij, dat hen een spoedig en volledig
herstel, zowel lichamelijk als geestelijk, gegeven wordt.
Onze erkentelijkheid gaat uit naar allen, die in
overheidsdienst of anderszins zich hebben ingezet voor
leven en welzijn van onze in de gekaapte trein
verblijvende reizigers. Dat geldt zowel voor de
wekenlange tijd van de gijzeling, als voor het uur der
bevrijding en de daarop volgende opvang en verzorging
Ook onze „eigen" mensen, van wie in deze weken zoveel
extra inspanning is gevraagd en die hun werk onder
dikwijls zware druk moesten verrichten, betrek ik in die
dank.
Van harte hoop ik, dat Nederlanders en Zuid-Molukkers,
niettegenstaande het ernstige leed dat wederom is
toegebracht, de weg zullen vinden naar een vreedzaam
samen leven.
Utrecht, 11 juni 1977.
De Bruin
President Dlrekteur
NV Nederlandse Spoorwegen
