H.M. Kuitert
IWAT HEETI
BELOVEN?!
Vakantie
met pijn of.
EVERSUN
Jij zet even
dat Knoopje
aan.
Dan maak ik
intusseneen
paar lekkere
Kaastosti's.
Kaastosti
Medische opvang gemartelden nodig
Eerste doorbraak
in gijzelingszaken
CHU boos op NCRV
Uitvoering van sociale
wetten meer per
regio
Artsen schorten actie
tegen parkeerverbod op
Betere contacten noodzakelijk"
Rond half miljoen
schade na brand
in bouwloodsen
binnen 2 maanden de 3e druk van
Menten mag niet
mee naar Rusland
Boersma in Amsterdam:
Goed beschermd bruint beter.
Overleg over nieuw terrein
Weet je wat7
Wie 't eerst klaar is.
Pa's goed eten.
Bestrijding van
iepziekte kan
aanvang nemen
Nederlandse medici en verpleegkundigen willen meer aandacht voor slachtoffers
ZATERDAG 4 JUNI 1977
BINNENLAND
Trouw/Kwartet 3
(ADVERTENTIE)
Vervol* van pagina 1
Soumokil, die In Assen woont, groot
gezag heeft onder de jongeren
Bij de gijzelingen in Beilen waren
behalve mevrouw Soumikll inder
tijd ook ir. Manusama, de Asser pre
dikant Metiary, dr. Delima en de
onderwijsdeskundige Kuhuwael be
trokken. De laatste heeft vorige
week een vergeefse poging gedaan
om in gesprek te komen met de
kapers in de school te Smilde
Zoals we in een deel van onze edities
al berichtten, zijn Manusama en en
kele andere kopstukken uit RMS-
kringen met de dood bedreigd als ze
zich met de gijzelingsacties zouden
bemoeien. Noes Sollssa, woordvoer
der van de Vrije Molukse jongeren,
heeft overigens ontkend dat de be
dreiging van hem of een van zijn
medestanders afkomstig is. Solissa
acht het mogelijk dat vanuit Indo
nesische kring dergelijke bedreigin
gen worden geuit om paniek te
zaaien.
Aanvankelijk hadden de kapers ge
zegd in het geheel niets te willen
Een van de Zuidmolukkers beves
tigt een RMS-vlag op de punt van de
trein.
Van onze verslaggever
DEN HAAG/HILVERSUM
De NCRV heeft de CHU
moeten beloven dat in de toe
komst meer contact zal worden
gezocht met de CHU en ook
met het CDA. In een gesprek
heeft een afvaardiging van de
CHU, onder leiding van voor
zitter mr. baron O. W. A. van
Verschuer, aan een delegatie
van de NCRV laten weten bij
zonder ontevreden te zijn over
het feit dat tijdens de campag
ne voor de verkiezingen zo wei
nig steun is gegeven aan de
CHU. De AR zou iets meer be
langstelling hebben genoten.
Mr. Van Verschuer herinnerde aan
de binding die bestaat tussen VARA
en PvdA en D'66 die hij met koekoek
een zang aanduidde. Het CDA heeft
een dergelijke promoting nooit ge
had, vindt hij. (De VAR A-binding is
in de statuten van de omroep vastge
legd. De NCRV kent deze met poli
tieke partijen niet red.)
Maar omdat uitgegaan wordt van
dezelfde uitgangspunten vindt de
CHU-man dat toch ten minste mag
worden gerekend op een volstrekt
behoorlijk objectief verslag.
Voor de CHU-delegatie deed de Hier
ADVERTENTIES
VERKENNING EN
BEZINNING
Reeks geschriften - over de verhouding van de
kerk en het loodse volk - Herv Gerei en Chr
Gerei - 4 x per jaar voor 13.50 elk nummer
gewi|d aan één speciaal onderwerp - losse nrs
3 75 - juni a s aanvang 11e jaargang.
Een greep uit eerder verschenen en nog ver
krijgbare losse nummers
de. J. Dijk:
Hal Llndaey: profeet of fantast
dra. J. Slomp
Joden, christenen en muslima:
een driehoeksverhouding?
(3e druk)
dr. J. L. Koole:
Sabbat en zondag (2e druk)
dr. U. H. Kollaard:
Israél en de Palestljnen (2e druk)
drs. H. G. Lelh
Karl Marx en de emancipatie
der Joden enzovoort.
Besteladres: Dienstencentrum Gerei Kerken
Leusden postrek 513153, telef. 033-43244,
aid. brochure-verkoop
en Nu-uitzending van zaterdag 21
mei de deur dicht. Daarin werden de
kijkers in de gelegenheid gesteld
lijsttrekker Van Agt van het CDA
telefonisch vragen te stellen om hem
in de gelegenheid te stellen op de
thans levende problemen in te gaan.
Om hem te confronteren met chris
tenen met een andere politieke in
slag werden ds. J. J. Buskes, Bas de
Gaay Fortman en de heer P. Jonge
ling ook in de uitzending gehaald.'
Van NCRV-zijde wordt uitgelegd dat
de bedoeling goed was, maar dat
door een misverstand in de regie de
telefoontjes van kijkers Van Agt ble
ven bereiken, ook toen hij in gesprek
was met drie genoemde personen.
Daardoor bleef voor hem te weinig
tijd over om zijn standpunt tegeno
ver dat van hen uiteen te zetten.
De NCRV betreurt dit en zegt dat
net de opzet ook niet was. Een en
ander heeft prof. dr. J. W. van Hulst
van de CHU zo boos gemaakt, dat hij
in een brief aan de NCRV heeft ge
dreigd zijn lidmaatschap op te zeg
gen. Na het gesprek met de NCRV
van deze week zegt hij dat het bevre
digend is verlopen, maar dat het van
de komende ontwikkelingen zal la-
Van een verslaggever
GRONINGEN Een felle brand in
een aantal bouwloodsen op een ter
rein in Groningen heeft een schade
aangericht van rond een half mil
joen gulden. Op het betrokken ter
rein wordt gewerkt aan de bouw van
kantoren voor de rijksdienst voor
studietoelagen.
Vijf bouwketen gingen in de
vlammen op. In de loodsen was
kostbare apparatuur opgeslagen.
Verder gingen veel bestektekenin
gen verloren. Bijna twee uur na het
uitbreken van de brand had de
brandweer het vuur onder controle.
De oorzaak van de brand is nog
onduidelijk. De brandweer ver
moedt dat er ergens een peukje in
een prullemand is terecht gekomen.
Alles worden in het werk gesteld om
de werkzaamheden normaal voort
te kunnen zetten.
Marie Edwards
Eleonor Hoover
met een voorwoord van
ds. Alje Klamer
nu al
2de druk verschenen
dus weer te koop in de boekhandel
Alleenzijn beleven als een posi
tieve uitdaging. Bestemd voor al
die alleenstaande mannen en
vrouwen die niet wensen te leven
alsof zij slechts een wachttijd
doormaken.
221 bladzijden
paperback f 18,50
'n boek van Bosch Keuning.
Baarn
ten afhangen of hij NCRV-lid zal
blijven of niet.
Op de jaarvergadering van de CHU
die vandaag wordt gehouden, zal mr.
Van Verschuer op deze kwestie uit
voerig ingaan.
Ten slotte is van NCRV-zijde in het
gesprek, van deze week, opgemerkt
dat de contacten tussen de CHU
naar de NCRV toe niet zo sterk zijn.
Van CHU-zijde was het antwoord dat
men ook nooit gevraagd wordt. Er
zal aan verbetering worden gewerkt
en de NCRV heeft speciaal gevraagd
om in kennis te worden gebracht
met contact-personen in verband
met de publiciteit.
De toekomstplannen zijn ook be
doeld voor de eerstvolgende SUten-
verkiezingen in maart 1978. De ont
moeting tussen CHU en NCRV zat al
heel lang in de pen, maar kon niet
voor de laatste verkiezingen worden
gehouden, omdalt men van CHU-
zijde geen tijd had, aldus een NCRV-
woordvoerder.
AMSTERDAM De van oor
logsmisdaden verdachte Pieter
Menten mag niet mee naar Rusland,
wanneer daar over een paar weken
in aanwezigheid van een Amster
damse justitiedelegatie een massa
graf wordt geopend in Urycz. Dit
gebeurt door de Russische autoritei
ten. Menten had verzocht bij de ope
ning van dit graf aanwezig te mogen
zijn.
Rechtbankpresident mr. J. A. schrö-
der zei dat de rechtbank buiten haar
arrondissement niet bevoegd is een
dergelijk bezoek mogelijk te maken.
In aanvulling daarop deelde officier
van justitie mr. A. F. J. C. Haber-
mehl mee, dat het ministerie van
justitie heeft gezegd, dat er geen
verdrag bestaat, dat voorziet in deze
mogelijkheid, zodat de Nederlandse
regering het daarom niet aan de
Russische autoriteiten kan vragen.
Op 14 juni vertrekt de delegatie uit
Amsterdam naar Rusland. De rege
ring heeft gezegd wel bereid te zijn
te bevorderen dat de raadsman van
Menten, mr. van Heijningen deze
reis kan meemaken, zij het op diens
eigen kosten. Op 25 en 26 augustus
zullen, als ze kunnen komen, zes
Russische getuigen van de oor
logsmisdaden worden verhoord.
99
Van een verslaggever
AMSTERDAM Minister
Boersma van sociale zaken
acht een regionalisering van de
uitvoering van de sociale zeker
heid vereist, zowel om de stij
gende lasten te kunnen beheer
sen, als ook om de vooreienin-
gen beter bereikbaar en toe
gankelijk te maken voor dege
nen die erop zijn aangewezen.
Boersma zei dit gisteren in Amster
dam op een bijeenkomst wegens het
25-jarig bestaan van de Organisatie
wet Sociale Verzekering. De verschil
lende wetten voor sociale uitkerin
gen worden thans nog door een reeks
van uiteenlopende instanties uitge
voerd, gespreid naar bedrijfstak en
naar soort van de uitkering. Onder
regionalisatie wordt doorgaans ver
staan dat er per regio één kantoor
komt van waaruit alle soorten van
sociale uitkeringen worden verzorgd.
Boersma pleitte verder voor „een
zorgvuldige overweging" of de ver
schillende wetten voor uitkering bij
werkloosheid (de WW en de WWV) en
bij arbeidsongeschiktheid (de Ziek
tewet en de WAO) niet samenge
voegd zouden moeten worden tot
één nieuwe wet. Dat zou mogelijk
kunnen bijdragen tot betere beheer-
weten van bemiddelaars. Later kwa
men zij hierop terug en gingen in
principe akkoord met bemiddeling,
waarna dagenlang werd onderhan
deld over de Zuidmolukkers die
voor beide partijen acceptabel zou
den zijn.
Behalve over de bemiddeling is gis
teren met de kapers ook gesproken
over de voeding. Na contact met de
medisch studente in de trein werd
besloten dat voedsel vetarm te hou
den Er zal wellicht een diëtiste wor
den ingeschakeld om een zo afgewo
gen mogelijk voedselpakket samen
te stellen. Het voedsel werd gister
morgen in de regen naar de trein
gebracht. De rechercheurs die dit
deden droegen doorzichtige regen
jassen om de kapers te laten zien
dat er geen wapens onder zaten. De
kapers in de school weigerden gis
termorgen voedsel aan te nemen
van een ander dan van de onderwij
zeres die dit tot nu toe heeft gedaan,
maar die gisteren weer aan het werk
moest. Er zou worden gepoogd de
kapers over te halen ook een andere
voedselbrenger te accepteren.
Het contact met de school beperkt
zich overigens tot voedsel-perikelen.
De onderhandelingen worden vanuit
de trein steeds door een en dezelfde
kaper gevoerd met de psychiater dr
Mulder. De kapers in de school zijn
voor hun informatie daarover geheel
aangewezen op de radio en televisie
in de school. Gistermiddag om een
uur of vijf, ongeveer op het tijdstip
dat er overeenstemming werd be
reikt over de bemiddelaars, stapten
vier Molukkers uit de trein om een
vlag op de trein om een vlag op de
trein te planten.
In Den Haag had Lokollo. vice-
president van de RMS, een gesprek
met minister Van Doom. Dit ge
sprek, zo werd gezegd, zou alleen
betrekking hebben gehad op de ver
houding tussen Molukkers en Neder
landers.
Tussen de bedrijven door wordt in
Den Haag ook druk overlegd over de
vraag hoe het verder moet tussén de
Molukse gemeenschap en de Neder
landers na afloop van de gijzelingen.
Concrete gedachten hebben zich
daarbij echter nog niet ontwikkeld,
aldus Den Uyl, die zei dat de aan
dacht nu primair gericht is op de
afloop van de gijzelingen.
ue onderwijzer van Beetz die samen
met de schoolkinderen uit de school
in Smilde is vrijgelaten, ligt nog
steeds in het ziekenhuis. Hij is niet
besmet foor het virus waarvan de
kinderen ziek werden.
De Nederlandse Spoorwegen heb
ben bekendgemaakt dat in de ge
kaapte trein nog dertig postzakken
zitten. Men heeft er geen idee van
wat er in zit. Het betreft een zending
die onderweg was van Rotterdam
naar Groningen.
De eerste dag in
de zon en
meteen verbrand.
Dat overkomt u dit
laar niet meer
Dank /u Eversun
Het enige anti-
zonncbrandmiddel,
dat uw huid echt
beschermt.
Van binnenuit, met het
biologische bestand
deel Guanin. En de
stofd-Panthcnol zorgt
voor natuurlnke
pigmentvorming,
dus snel bruin
worden.
Eversun, bu apo
theker en drogist.
Van een onzer verslaggevers
LEIDEN De demonstrerende artsen en verpleegkundigen van
het academisch ziekenhuis Leiden hebben gisterochtend beslo
ten hun acties tegen de nieuwe parkeerregeling op te schorten.
In een verklaring hebben zij laten
weten dat door de nieuwe parkeerre
geling vele artsen en verpleegkundi
gen worden gedupeerd. Tevens we
zen zij erop dat aan de demonstratie
van afgelopen donderdag ook vigne
thouders (degenen die dus wel moch
ten parkeren op het terrein bij het
ziekenhuis) meededen. Zij hebben de
ziekenhuisdirectie gevraagd hen als
nog aan parkeerplaatsen te helpen.
De nieuwe parkeerregeling werd in
gevoerd op aandrang van de Leidse
brandweer uit oogpunt van
brandveiligheid. Het totaal aantal
parkeerplaatsen op het terrein bij
het ziekenhuis werd hierdoor terug
gebracht van 800 naar 500.
Na de demonstratie van afgelopen
donderdag, waarbij artsen en ver
pleegkundigen de toegangswegen
naar het ziekenhuis versperden,
werd door de directie van het zieken
huis en het college van bestuur van
de Leidse universiteit de artsen en
verpleegkundigen bevolen weer aan
het werk te gaan.
Staatssecretaris Klein van onderwijs
en wetenschappen noemde deze
maatregel „passend en van een juis
te gestrengheid". Eerder die dag
hadden patiënten klachten inge
diend bij de staatssecretaris over het
(ADVERTENTIE)
sing en meer doelmatigheid, zo
dacht de minister.
Bevriezing
Een andere spreker tijdens de bij
eenkomst, prof. dr. D. J. Wolfson,
hoogleraar openbare financiën aan
'de Erasmus Universiteit, meende,
dat de regering tijdelijke bevriezing
van de sociale uitkeringen moet
overwegen, wanneer de uitslag van
het loonoverleg tussen werkgevers
en werknemers niet strookt met de
centraal vastgestelde economische
uitgangspunten. Volgens de hoogle
raar is de mogelijkheid om de aan
passing van sociale zekerheidsuitga
ven tijdelijk op te schorten nodig als
alternatief voor een loonmaatregel.
„De mogelijkheid van sancties op
het niveau van de sociale zekerheid
zal de vakcentrales meer steun ge
ven tegen het ten koste van anderen
prijsopdrijven vanuit de achterban,
dan de dreiging van een loonmaatre
gel alleen," aldus de heer Wolfson.
De eventuele achterst and moet dan
een volgend jaar worden ingehaald
„Mijn centrale stelling is," aldus de
hoogleraar, „dat de sociale partners
niet de lusten van een meepraten
over de collectieve voorzieningen
kunnen opeisen zonder de lasten van
medeverantwoordelijkheid voor het
economisch evenwicht te aan
vaarden."
opschorten van het operatieschema
en de problemen rond de bereikbaar
heid van het ziekenhuis.
Leeuwenhoek
Overigens zouden de parkeerproble
men makkelijk op te lossen zijn door
de aanleg van een nieuw parkeerter
rein met 850 plaatsen naast het zie
kenhuis in de Leeuwenhoek. Een ge
deelte van dit terrein was oorspron
kelijk bedoeld als bouwterrein voor
de nieuwbouw van het AZL.
Door de beslissing van het ministerie
van onderwijs en wetenschappen de
nieuwbouw neer te zetten op het
huidige terrein van het AZL, komt
de Leeuwenhoek nu in aanmerking
als parkeerterrein. Hiervoor zal ech
ter eerst overleg gepleegd moeten
worden met de gemeente Leiden en
het ministerie in Den Haag
DEN HAAG Het ministerie van
landbouw en visserij kan van nu af
aan de gevreesde iepziekte serieus
te lijf gaan. De ministerraad heeft
gisteren een speciaal besluit voor de
bestrijding van deze ziekte goedge
keurd. Daarin is onder meer gere
geld dat de iepziekte ingedamd
moet worden door Intensieve opspo
ring en opruiming. De maatregelen
zijn des te meer noodzakelijk nu een
variant van de iepziekte optreedt
waartegen onze iepen nauwelijks te
genweer hebben. Het gevolg is dat
vele iepen moeten worden gekapt
met name ook In de steden en dat
heeft op het stadsbeeld een zeer
verarmende werking.
„Als u hel waagt mij met die hamer te
slaan, dan krijgt u een reactie die u
nog nooit geiien hebt."
Van een onzer verslaggevers
AMSTERDAM In tientallen landen worden politieke gevangenen, incidenteel
of systematisch, gemarteld. Het aantal slachtoffers van martelingen moet
daarom in de tienduizenden lopen. Het is een groep die dringend aandacht moet
hebben van de medische stand.
Dat is de mening van een
groep van veertien Neder
landse medici en verpleeg
kundigen die nu ongeveer
een jaar bezig zijn met het
verschijnsel martelingen. Zij
werken binnen het kadeT van
Amnesty International, dat
momenteel over de hele we
reld probeert artsen en speci
alisten te betrekken bij de
campagne tegen het mar
telen.
Er zijn twee redenen waarom
die medische deskundigheid
dringend nodig is. In de
eerste plaats moeten mensen
die gemarteld zijn goed wor
den opgevangen. Ook in Ne
derland is er een groeiende
groep van politieke vluchte
lingen die in hun vaderland
de afschuwelijkste behande
lingen hebben doorgemaakt.
Het zijn mensen die bijna al
tijd wel bij een arts terecht
komen voor de gevolgen van
de martelingen die zij hebben
moeten ondergaan. Wat die
gevolgen precies zijn, wat de
specifieke problematiek is
van ex-gemartelden is nog
niet bekend. In tal van lan
den wordt daarom gepro
beerd daarover zo snel moge
lijk informatie te verzamelen.
Het verst daarmee gevorderd
is een groep van Deense me
dici, die de afgelopen Jaren
bijna zeventig slachtoffers
van martelingen uitvoering
hebben onderzocht. De resul
taten van hun werk hebben
ze vast gelegd ln een brochu
re die gisteren in Amsterdam
werd gepresenteerd. Een
droog, deskundig verslag van
een afschuwelijke werkelijk
heid.
Vergelijking
De Nederlandse groep zal
voorlopig niet ln staat zijn
zo'n uitgebreid en stelselma
tig onderzoek op te zetten als
de Denen hebben gedaan.
Wel hoopt de groep steun te
krijgen van meer collega's zo
dat ook ln Nederland de be
handeling van mishandelde
politieke vluchtelingen veel
beter kan worden.
Woordvoerder van de groep,
dr Herman van Greuns, vindt
dat dit een plicht ls van de
medische stand. Hij maakt
een vergelijking met de op
vang van de mensen die na
de Tweede Wereldoorlog uit
de concentratiekampen kwa
men. Jarenlang ls onvoldoen
de onderkend dat deze groep
zeer bijzondere problemen
had. De hulp voor die groep
kwam daardoor erg laat op
gang met als waarschijnlijk
gevolg dat het probleem van
het zogeheten „post-
concentratiekamp-
syndroom" nu zo lang na de
oorlog, nog steeds le
vensgroot is. Dr Van Geuns
vindt dat de medische stand
een vergelijkbare gang van
zaken bij de groep ex-
gemartelden kan en moet
voorkomen. „Na de tweede
oorlog gold nog het excuus
dat wij het probleem niet
kenden. Dat geldt nu in eik
geval niet meer," aldus dr
Van Oreuns en hij laat duide
lijk merken teleurgesteld te
zijn dat er vanuit de Neder
landse medische wereld niet
meer belangstelling is ge
toond voor dit probleem.
Methoden
Naast de opvang van ex-
gemartelden moeten de me
dici zich ook bezig houden
met de bestrijding van mar
telingen. Het martelen van
gevangenen is al lang niet
meer eenvoudig „beulen
werk" Er bestaan tegen
woordig „verfijnde" metho
den om mensen aan het pra
ten te krijgen. Er wordt ge
bruikt gemaakt van bijvoor
beeld elektriciteit en che
mische middelen Dat maakt
het moeilijk om te bewijzen
dat er is gemarteld. Als ie
mand in elkaar is geslagen, is
dat na enkele dagen zonder
moeite te constateren. Als er
tussen het slaan en het on
derzoek een wat langere tijd
ligt wordt dat al een stuk
moeilijker. En als iemand
met elektrische schokken ls
behandeld is dat uiteraard na
vele maanden nauwelijks
meer vast te stellen. Landen
waar martelen systematisch
gebeurd hebben zo langza
merhand een grote deskun
digheid op dit terrein. Ge
vreesd wordt dat steeds meer
zal worden geprobeerd geen
sporen na te laten bij marte
lingen. Amnesty vindt dat dit
ook met „deskundigheid"
moet worden bestreden. Er
moeten methoden worden
ontwikkeld waarmee on-
omstootbaar kan worden
aangetoond dat er inderdaad
ls gemarteld Ook op dat ter
rein is er nog veel medisch
onderzoek te doen, waarvoor
ook in Nederland dringend
deskundige mankracht nodig
ls. (Het secretariaat van de
Nederlandse groep ls: Jan
Vermeerlaan 23. Oegstgeest.)
paperback ^19,50 - in de boekhandel
een uitgave van Ten Have, Baarn
