Manusama durft dromen te dromen
rSöÜ
AISHETNOU
BEWEZEN IS DDT
DEWAS00K
MILIEUVRIENDELIJK
MNHffllfe VERDER
Commentaar
De Zuidmolukse gemeenschap in Nederland is diep verdeeld
Treurig (1)
Treurig (2)
Lente niet te koud
18
klok bet schone alternatief
eten met politieke overtuiging
onsmakelijk
rattenliefde
beharen
VRIJDAG 3 JUNI 1977
BINNENLAND
Trouw/Kwartet5
Van een onzer verslaggevers
CAPELLE AAN DEN IJSSEL „Gelukkig zij die durven dromen en bereid zijn de prijs te betalen
om hun dromen waar te maken".
Een poster met deze tekst hangt aan de wand in de flat van ir. J. A. Manusama de man die door
de meerderheid van de Zuidmolukse bevolking in ons land wordt gezien als het staatshoofd, de
president van de RMS.
De heer Manusama is allerminst gelukkig met de jongste ontwikkelingen binnen de Zuidmolukse
gemeenschap. In het volgende gesprek komen aan de orde de verdeeldheid binnen die ge
meenschap. zijn eigen opvattingen over geweldloosheid en de vraag wat er moet gebeuren als
straks de gijzelingen achter de rug zijn.
De voorzitter van de Algemene Re
kenkamer, dr. Peschar, heeft niet
de indruk dat de ambtenaren bij het
nemen van financiële beslissingen
een kritischer en zuiniger mentali
teit aan de dag leggen dan enkele
jaren geleden. Dat is een treurig
stemmende mededeling van deze
bij uitstek deskundige.
Bijna twee jaar geleden kondigde
minister Duisenberg namens de re
gering de een-procents-operatie"
af. Omwille van de werkgelegen
heid moest de groei van de collec
tieve uitgaven (overheid, sociale
uitkeringen) krachtig worden inge
damd. Er is sindsdien wel twijfel
gerezen over deze operatie. Die
twijfel betreft echter niet of de
operatie wel nodig is, maar uitslui
tend of zij in de huidige vorm wel
voldoende is.
Intussen zijn de politici met elkaar
en met hun achterban in de slag
gegaan over de onontkoombare be
zuinigingen. Er zijn zware
weerstanden tegen bezuinigingen
tot ontwikkeling gekomen, vanuit
politieke partijen (tegen de kinder-
bijslagvoorstellen bijvoorbeeld),
vanuit belangengroepen (zoals de
ambtenarenbonden en inzake de
In zijn rede voor de technische
hogeschool in Eindhoven, vorige
maand, werd door PvdA-leider Den
Uyl een passage gewijd aan de vrees
vansommigenvoordreigende staats-
almacht. Ook Den Uyl ziet bureau
cratie in vele vormen. Maar de
gevaren van Kafka-achtige toestan
den schuilen zijns inziens niet in het
overheidsapparaat op zich, maar op
het raakvlak van vierde en vijfde
macht, van ambtelijke apparaten en
particuliere organisaties en instel
lingen, waar doorlopend overleg is
en op elkaar wordt ingespeeld. ,,En
waar niet meer valt na te gaan waar
de beslissingen worden voorbereid
en waar genomen."
Zonder deze analyse nu meteen tot
in detail te willen onderschrijven,
kan niet worden ontkend dat er veel
waars in zit. De ervaringen van de
voorzitter van de rekenkamer zijn
ermee in overeenstemming.
Een van de belangrijkste taken voor
het nieuwe kabinet wordt het door
voeren van de voorgenomen bezui
nigingen, al dan niet in aangepaste
vorm. Bovendien is het lang niet
onwaarschijnlijk dat het nieuwe ka
binet zich gesteld zal zien voor de
noodzaak nog meer nieuwe
beleidsombuigingen te bedenken.
Het nieuwe kabinet zal er goed aan
doen de ervaringen van de Reken
kamer grondig te bestuderen. Een
eerste nieuwe maatregel zou erop
gericht moeten zijn binnen het
ambtelijk apparaat een kritische en
zuiniger mentaliteit bij beslissingen
over uitgaven te doen postvatten.
Een mentaliteitsombuiging is altijd
een omvangrijke en trage operatic.
Wij vermoeden echter dat ze een
even omvangrijke uitwerking zal
kunnen hebben.
In de sector volksgezondheid is al
enigszins duidelijk geworden hoe
zeer een veranderende mentaliteit
tegenover uitbreiding van zieken
huizen en inrichtingen, stoelend op
een kritischer beleid vanuit het mi
nisterie, kan uitwerken. De angst
aanjagende ramingen van kosten
stijgingen in de gezondheidszorg
zijn geloogenstraft. Mede daardoor
ontstonden de grote onverwachte
meevallers" die minister Boersma
WAO-verlaging invalidenbon-
den), vanuit de vakbeweging, van
overal eigenlijk. Nu pas wordt het
goed duidelijk hoe moeilijk en pijn
lijk het is tot werkelijke beleidsom
buigingen te komen.
Vooral in de afgelopen verkiezings
strijd hebben de politici het zwaar
te verduren gehad, met hun achter
ban en ook met zichzelf. De mede
deling van dr. Peschar, dat de amb
tenaren die de feitelijke uitgaven
verrichten, nog allesbehalve in een
bezuinigingsroes verkeren, moet
voor deze politici als een ontgoo
cheling aankomen.
Verantwoordelijke politici vragen
zich bezorgd af welke wegen zij
kunnen bewandelen om de beleids
ombuigingen bij het volk geaccep
teerd te krijgen. Er wordt zelfs
overwogen dat het juist om deze
reden zo gunstig is om een partij als
de PvdA in de regering te houden.
En intussen lijkt het erop dat de
uitvoerende instanties ongestoord
en ongehinderd doorgaan met hun
uitgavenpatroon, en constateert de
voorzitter van de Rekenkamer dat
men nog wel eens wat kritischer zou
kunnen zijn en minder gemakkelijk
zijn gang zou moeten gaan.
vorig najaar keer op keer be
kendmaakte.
Dr. Peschar vond ook dat de Ka
merleden best nog eens wat meer
aandacht zouden kunnen besteden
aan de jaarverslagen van de Reken
kamer. Wij zijn het hiermee volle
dig eens. Juist Kamerleden, die
straks zullen staan voor moeilijke
beslissingen over bezuinigingen,
moet bedenken dat meer invloed
van de politici op de ambtelijke
beslissingsmomenten het moeizame
bezuinigen wel eens zou kunnen
verlichten.
En zo hebben we dus toch nog een
normale lente gehad, afgaande ten
minste op de gemiddelde tempera
tuur van De Bilt. Gemiddeld over
maart, april en mei was de tempera
tuur daar 8.6 graden Celsius, precies
overeenkomstig het dertig jaar ge
middelde. Daarmee heeft onze sei
zoenprognose een royale marge: Na
een zeer strenge winter in het noord
oosten van de Verenigde Staten
volgt er in Nederland een zacht voor
jaar of een lente met normale tempe
ratuur uitgekomen. (Zoals trouwens
Een volk in ballingschap raakt ge
makkelijk verdeeld. Ook de Joden
vormden in hun ballingschap niet
altijd één groep. Dat is op zichzelf al
een grote ellende. Maar het wordt
uitermate gevaarlijk als andere groe
pen van buiten infiltreren in deze
versplinterde samenleving en ge
bruik maken van de ontevredenheid
bij diverse groepen.
Ik hou het er op dat ondanks alle
verdeeldheid het streven van al die
mensen hetzelfde is. Maar er zijn
groepen die het allemaal te lang
duurt die ook kritiek hebben op
onze wijze van handelen en dan ge
makkelijk luisteren naar vreemde
ideologieën. Daarom verschilt wat er
nu in Onnen en Bovensmilde ge
beurt totaal met de gebeurtenissen
in Wijster uit december 1975.
Trouw: Hoe zou u het verschil tussen
toen en nu willen definiëren?
U moet de mensen in de trein en de
school onderscheiden van de groe
pen buiten. De mensen in de trein en
school stelden geen politieke eisen.
Zij vroegen alleen vrijlating van de
gevangenen. Nu komen er opeens
ook politieke eisen, maar dat zijn
eisen van de groepen buiten de
school en de trein.
Ook hebben zij geprobeerd verdeeld
heid te zaaien ln onze gelederen door
de heer Lokollo uit te nodigen voor
een gesprek in Assen. Uit alles blijkt
dat zij er op uit zijn hun positie en
macht te versterken. Gelukkig heeft
de heer Lokollo geweigerd op de uit-
in alle eerdere tien gevallen van deze
eeuw). Voor het gevoel is het voorbije
seizoen echter te koud geweest. Die
indruk kregen wij vooral na het ver
wennen door een veel te warme
maart, in april en in wat mindere
mate ook in mei. Nu dient gezegd te
worden, dat de gemiddelde dagelijk
se maximumtemperatuur van lente
1977 maatstaf voor de middagtem-
peratuur, wel te laag is geweest: 12.8
graden Celsius tegenover 13.5 graad
Celsius. De lentezon hield zich zo
ongeveer aan het normale
nodiging in te gaan. Ook de Vrije
Zuidmolukse jongeren hebben steun
geweigerd. Toch geven de actievoer
ders een verklaring uit, die de indruk
moet wekken: wij zijn een stevige
groep. In wezen stelt het niet veel
voor.
Maar je mag het natuurlijk niet on
derschatten. Een extremistische
groep kan heel wat moeilijkheden
veroorzaken. Dat zie je nu wel. Maar
wat daar gebeurt, staat in wezen
buiten onze strijd. Het is begrijpelijk
dat de verontwaardiging erg groot is,
maar daardoor worden alle Zuidmo-
lukkers wel over één kam geschoren.
Trouw: De Zuidmolukse jongeren
schermen ook erg met internationale
contacten. U bent wel eens in Senegal
geweest. Hoe zit het daarmee?
Die contacten met Senegal zijn niet
zo levendig. Wij zijn indertijd bij de
regering daar geïntroduceerd door
de heer Wormsior van de vrije Pa
poea's. Ik moet eerlijk gezegd altijd
een beetje lachen als ik in de krant
lees dat wij contacten hebben met
Senegal. Grote invloed is er niet.
Trouw: Maar heeft u dan veel inter
nationale contacten?
Nee, hoewel wij daarvoor wel moeite
doen. Maar wij zoeken het niet al
leen bij landen. Kijk er zijn ook
organisaties die zich inzetten voor
beter begrip van het zelfbeschik
kingsrecht. Dat begrip wordt nogal
eens eenzijdig geïnterpreteerd, bij
voorbeeld alleen maar het westen
schijnplan met 496 tegen 501 norma
le uurtjes.
En dan nog even de obligate cijfer-
sommetjes van het meiweer. De Bilt
berekende gemiddeld over het et
maal 11.9 graden Celsius tegen 12.4
normaal en voor de gemiddelde da
gelijkse maximum- en minimum
temperatuur achtereenvolgens 16 7
graden Celsius (normaal 17.7) en 6 8
graden Celsius (7.1). Twintig van de
31 meidagen waren aan de koude
kant. Er was één zomerse dag tegen
twee normaal. De zon scheen 225 uur
tegen 211 normaal, althans in De
Bilt. Ten Post kwam op 281 zonuren
tegenover 208 normaal: de zonnigste
bloeimaand sedert 1943 daar. De ge
middelde landelijke neerslag was
ruim 50 millimeter tegen 49 normaal,
het aantal regenuren in mei 32 tegen
35 uur normaal en er werd op tien
dagen onweer gehoord tegen op vier
normaal.
Uitgebreide wolkenvelden van de
Noordzee hebben ons gisteren het
zicht op de zon geruime tijd ontno
men. Wat later op de dag werd het
weer vriendelijker, met name in de
noordelijke helft van Nederland.
Het viel daarbij op dat bij onveran
derlijke noordelijke wind toen zach
ter en zelfs wat broeierig aanvoelde.
De vochtigheid was groter dan de
voorafgaande dagen. Begin deze
week hadden we zo het vermoeden
dat een van de oceaan komende
zuidelijke circulatie in de hogeere
niveau's, zich verder in de richting
van de Noordzee en later Scandina
vië zou uitbreiden met ook een ver
warmend effect op aarde.
Dat is er niet van gekomen. Een
hogedrukgebied trok van de Far Oer
naar de Britse eilanden en is daar
sindsdien blijven hangen. Gisteren
lag het minimum met 1035 millibar
boven Noord-Ierland. In de hogere
dat het oosten onderdrukt. Maar er
zijn goddank ook mensen op de we
reld, die dat anders willen bekijken.
Maar om op dit punt iets te berei
ken. is geduld nodig. Daarom vind
ik het onjuist de mensen voor te
spiegelen: hou maar vol, dan ben je
er zo.
Ik geloof integendeel dat wij tegen
de mensen moeten zeggen dat zij er
zich duidelijk voor moeten inzetten
ongeacht hoelang het duurt. Op
het ogenblik is de situatie allesbe
halve gunstig voor ons. Ook dat
moeten wij durven uitspreken, al
wordt je dat niet in dank afgeno
men. Ze zeggen dan: die Manusama
sleept er altijd de Bijbel bij. Maar
dat is ook ons grootste wapen. Wan
neer het geen zaak van geloof is, kan
je het onmogelijk volhouden.
Trouw: Ik zag bij uw huisdeur de
affiche hangen van Pax Christi: „Ge
weld begint waar liefde eindigt".
Bent u tegen geweld?
Ja, dat ben ik. Maar ik zeg ook: als je
door een overheid of welke instantie
dan ook diep gegriefd wordt, dan
kan het gebeuren dat je je verzet.
Dat is dan niet alleen je plicht, maar
zelfs je recht. Dat verzet kan zich
ook tegen een gevestigde rechtsorde
richten, want ook die kan onbillijk
optreden. Maar als je dat doet, heb
je wel de plicht duidelijk te maken
op grond waarvan je zo handelt en
het is nodig je aan bepaalde regels
te binden. Maar wij bevinden ons
niet in de situatie om zo te handelen.
niveau's ligt het centrum ook al ten
westen van de Britse eilanden. Als
gevolg daarvan is de wind in onze
omgeving tot op grote hoogte vijf
tien tot twintig kilometer, noord
oost tot oost-noordoost. Die koppig
heid van het honkvast maximum
heeft tot gevolg dat het weer later
dit weekend (zondag) weer eens on
standvastiger zal worden. Storingen
van de oceaan worden in de gelegen
heid gesteld in een grote boog om
het hogedrukcentrum heen te draai
en in een richting met de wijzers van
de klok mee. Zo zal een gebied met
bewolking en regen langs Schotland
en over de Noordzee er kunnen
ook wel wat buien bij zijn ons in
de loop van het weekeinde naderen.
Het algemene temperatuurniveau
wordt wel iets hoger met name nu
zich voor de komst van het front een
uitloper van hogedrukzich opmaakt
wat meer zon te produceren, maar
de temperatuur haalde negentien
tot twintig graden niet of nauwe
lijks. Later gaat de wind via noord
oost naar west of zuidwest krimpen.
Regenen deed het gistermiddag op
de Shetlands, de Lofodden (tien mil
limeter in zes uur) in zuidwest Polen
vier millimeter, Rome acht, Ancona
twaalf millimeter sinds 's morgens
acht uur.
STRANDWEER
Vandaag eerst vrij zonnig later van
het noorden uit wolkenvelden.
Droog. Zwakke tot matige wind uit
noordoost tot noord. De zee trekt.
Temperatuur van twaalf graden in
het noorden tot vijftien a zestien
graden in het zuidwesten. Zeewater-
temperatuur twaalf graden. Verdere
vooruitzichten: zaterdag nogmaals
vrij zonnig, zondag meer bewolking
en kans op enige regen of een bui.
Hoogwater zaterdag 4 Juni. Vllssingen 4 21-
16 44, HaringvUeUlolzen 4 42-17.11, Rotterdam
6 40-18 56, Schevenlngen 5.35 18 05. IJmuiden
6 09-18 39. Den Helder 10.32-22.49 Harllngen
0 26-12 42. Delfzijl 2.31-14 46
Trouw: In hoeverre is uw geweldloze
standpunt representatief? Bent u in
eigen groep op deze manier niet een
outsider?
Ik geef toe dat er maar weinigen
zijn, die mij op dit punt kunnen
volgen. Maar ik ga er van uit dat het
je plicht is, het elke keer weer uit te
dragen teneinde aan de toekomst
van je volk te bouwen. Hoe lang het
duurt, weet ik niet. maar ik word
geleid door de gedachte dat wat ik
uitzaai niet vergeefs zal zijn. Er zal
een deel tussen de doornen en
stenen vallen, maar er is ook een
deel dat in de goede bodem valt. Ik
reken er wel op dat ik de oogst niet
meer zal zien.
Trouw: U had hel zoéven over hel
gekrenkt zijn van het Zuidmolukse
volk. Waar doelde u toen op?
Ik denk aan heel veel. Bijvoorbeeld
onze opstelling van trouw en aan
hankelijkheid uit het verleden. Dat
kwam spontaan niet om later te
kunnen zeggen: daar willen we wat
voor terughebben. Maar als je nu
ziet hoe politieke verlangens worden
genegeerd Als ik dat zeg bedoel ik
beslist niet dat Nederland onze
RMS had moeten erkennen. Maar
Nederland had wel het principieel
recht kunnen erkennen, met de toe
voeging dat door praktische
omstandigheden daar verder niets
aan gedaan kon worden.
Ik wil ook nog wel herinneren aan
recente uitlatingen van Vondeling
en Van Doorn, maar om niet afge
zaagd te worden neem ik een ander
voorbeeld. Daar heb je de IKON-
televisie-serie over Ambon van Van
Kaam en Biersteker. Die hebben
proberen duidelijk te maken dat die
onafhankelijkheidsgedachte niet
meer leeft in de Zuidmolukken.
Waarom doen ze dat? Om ons te
irriteren?
Trouw: Nee ik neem aan: om feiten
tc ontdekken en onder ogen te zien.
Dat is een kwestie van journalistieke
integriteit.
vrij zonnig
0
er*_ r
J L-.
ANP/KNMI >-«^1100
Weerrapporten
Weerrapporten van
gisteren 17 uur
Station
Amsterdam
De Bilt
Deelcn
Eclde
Eindhoven
Den Helder
Rotterdam
Vlissingen
Zd Limburg
Aberdeen
Athene
Barcelona
Bordeaux
Brussel
Frankfort
Geneve
Helsinki
Innsbruck
Klagenfurt
Kopenhagen
Liwabon
Luxemburg
Madrid
Mallorca
Munchen
Nice
Oslo
Rome
Split
Stockholm
Wenen
Zurich
Casablanca
Istanboel
Tunis
U moet eens horen. Het is erg ge
makkelijk op de Molukken een film
te maken dat de onafhankelijkheid
niet leeft. Je kan ook een film over
het tegendeel maken. Het is onmo
gelijk dit op het ogenblik te onder
zoeken. Een plebisciet, omgeven
met de nodige waarborgen dat
zou misschien kunnen. Maar zó
moet het niet. Dit is de gemoederen
prikkelen.
Trouw: De reportages van Van Kaam
en Biersteker zijn niet van de over
heid. De Nederlandse overheid doet
het anders. De instcling van de com
missie-Kobben bijvoorbeeld is een
poging de zaak op een ander spoor te
zetten dan het traditionele spoor van
Ambonezenzorg en maatschappelijk
werk.
Maar wanneer is die commissie ge
komen? Na de gijzelingen in Wijster.
Ik mag zeggen dat ik erg gelukkig
ben met die commissie, maar de
jongeren hebben het over „een zoet
houdertje". Het geloof, het vertrou
wen Is er niet meer.
Trouw: Is het niet mogelijk, niet no
dig ook dat die romantiek van het
geweld bij de Zuidmolukse bevol
kingsgroep wordt afgebroken: dat in
uniformen lopen en exerceren, die
hele militaire rim-ram?
Ik ben dankbaar dat u het zo stelt.
Als de overheid dat zou afbreken
ik geloof ook niet dat dat in de
bedoeling ligt van Van Agt
Trouw: Nee zou dat moeten doen.
Deze mensen hebben een zekere uit
laat nodig. Dat levert geen enkel
gevaar op. Ja, op het moment dat
het uit de hand loopt, moet je ingrij
pen. Maar wapens bijvoorbeeld mo
gen ze niet hebben. Die jongens die
in Drente actie voeren, hebben wa
pens. Maar dat is illegaal, er zijn ook
Nederlanders die illegaal wapens
hebben. Dat is moeilijk tegen te
gaan.
Je moet het volk wat ruimte geven.
Als Je dit volk bepaalde dingen af
neemt, roep je juist spanningen op.
Het ligt niet aan dat semi-militaire
optreden. Natuurlijk wel de com
mando-oefeningen ln het veld. Dat
is volkomen fout.
Trouw: Maar de overgang tussen het
een en het ander is toch wel erg
vloeiend. Als je gaat marcheren, wil
je ook in het veld oefenen.
Als ik in een wijk kom. dan staan ze
daar in de houding. Daar wordt op
getraind. Maar al het andere willen
wij niet. Daarover bestaat geen ver
schil van mening.
Trouw: Uit alles wat u zegt, wordt de
indruk bevestigd dat er een groot
probleem is binnen dc Zuidmolukse
bevolking. Heel wat mensen en groe
pen voelen zich niet vertegenwoor
digt. Is het niet mogelijk desnoods
met Nederlandse hulp goede verte
genwoordigende organen te kiezen?
Ik heb al in 1962 met de gedachte
rondgelopen (toen was er nog geen
Badan Persatuan) om een soort par
lement te laten kiezen. Dat zou dan
eens per jaar in Utrecht in het open
baar bijeen komen. Maar dan denk
je door: een parlement heeft pas zin
als het de leiders naar huis kan
sturen. Dat kan bij ons niet. Het is
goed bedoeld wat u daar zegt ik
heb er ook over nagedacht, maar de
uitvoering is erg moeilijk.
Een lid van de commissie-Köbben
heeft mij gezegd: als dit alles achter
de rug is, moeten we aan kadervor
ming doen. Dat is belangrijk. Maar
hoe moeten we het doen? In 1965
hebben we een kadercursus gehad,
maar de mensen wonen nu zo ver
spreid en ze hebben hun werk. Dan
ben je op de avonden en de weekein
de aangewezen.
Er zijn plannen te over. Maar de
uitvoering wordt belemmerd door
factoren die wij ook niet in de hand
hebben. Dat is de moeilijkheid.
Maar wij moeten wel blijven zoeken
al zie ik het op net ogenblik
eerlijk gezegd niet.
IADVERTENTIF)
Klok 5 totaulwiiMniddcl Klok Hagelwit foslaat.irm
/onder loslaten. gc/inswasmiddcl.
onder redactie van Loes Smit
Als een communist uit eten gaat, is
hij heel wat meer kwijt dan een
socialist of een meer rechts ge
oriënteerd persoon. Althans, als die
communist een Fransman is en ook
alleen maar als het onderzoek
klopt dat twee van Frankrijks be
kendste voedsel- en wijnspecialis
ten hebben laten instellen. Die
twee, Henri Gault en Christian Mil-
lau, lieten een betrouwbaar enquê
tebureau uitgebreid onderzoeken
wat voor smaak mensen van ver
schillende politieke overtuigingen
er op nahouden.
Uit de resultaten van het onder
zoek blijkt, dat communistisch ge
zinde Fransen verreweg de duurste
smaak hebben. Gaan die een
avondje uit. dan willen ze het liefst
kreeft en een licht gebraden vlees
gerecht met een smakelijk, als het
kan exclusief sausje. Socialisten en
conservatieve Fransen voelen meer
voor een eenvoudig stukje vlees
van de grill, niet te gekruid Met het
bijbehorende glas wijn liggen de
zaken iets anders. De duurdere
kwaliteiten zullen op de tafels van
socialisten staan, terwijl de conser
vatieven en communisten het op
een goedkoper wijntje houden.
In de enquête werd ook gevraagd
wat volgens de ondervraagden de
beste restaurants zijn. De meeste
mensen wezen de bekendste gele
genheden aan, maar op het lijstje
van de allerbeste restaurants vulde
bijna tien procent ook „Borel" in.
Zo heten de eethuizen van een
voormalige computerharidelaar.
die de hamburger in Frankrijk
heeft geïntroduceerd en daaraan
blijkbaar zoveel verdiende, dat hij
de computers meteen liet vallen.
Jacques Borel bezit nu meer res
taurants in het land dan welke
Fransman ook. tot in moderne ho
tels toe. maar zijn produkten zijn in
de ogen van voedingsdeskundigen
niet van een al te beste kwaliteit.
Toch prijkte zijn naam op de lijst
direct achter een wereldberoemd
restaurant als Maxim's.
Het kan best zijn dat de Fransen
gewoon geen verstand meer heb
ben van wat goed, gezellig en be
taalbaar Is. Want wat er uiteinde
lijk in de Gault-Milau-gids (een
maandblad voor restaurateurs)
over het onderzoek gepubliceerd is,
doet niet direct vermoeden dat de
Fransen hun eethuizen platlopen:
als ze mogen kiezen hoe een vrije
avond door te brengen, dan blijft 30
procent het liefst thuis met een
goed boek, 45 procent wil naar een
spannende film en maar 21 procent
gaat lekker buiten de deur eten.
Wel zijn ze het er zo goed als over-
eens wat de beste keuken is: de
Franse. Niet minder dan 84 procent
van de ondervraagden gaf dat
antwoord. De Italiaanse keuken
kwam op de tweede plaats, de Chi
nese op de derde. De tiende en
laatste plaats was een gedeelde:
Indiaas, Russisch en Engels eten
kregen ongeveer evenveel (of beter:
even weinig) stemmen, waarvan
het Engelse het met een nog iets
lager percentage moest doen dan
zijn medeverliezers.
Zo goed kunnen de negen leden van dc vrijwillige brandweer van het
Wcstduitse Klein Berkel met elkaar opschieten, dat ze zelfs hun vrije tijd
samen besteden. Nu weer hebben ze een negenpersoons voertuig gebouwd,
speciaal om er met z'n negenen op naar feestjes te kunnen. Niet om er met-
naar de branden uit te rukken, want dan zou alles al afgebrand zijn voordat
zij er eindelijk arriveren. F.en motor hebben ze er namelijk expres niet op
gezet; dat kun je als brandweerman niet maken als je met z'n allen erg
vrolijk van een feestje komt.
„Leg de kikker even in kokend wa
ter en vul hem daarna met het
gebrad n eiermengsel De gevulde
kikker enige tijd zachtjes laten
doorkoken
Een recept van ene Sabina von
Dagen uit Neurenberg, dat we von
den in het Duitse ..Handelsblad
Lekker en niet duur, voegt de krant
er aan toe, want wat kosten een
paar kikkers? Hoogstens een beet
je geduld, omdat de onervaren ja
ger eerst wat behendigheid moet
ontwikkelen in het vangen van de
nog levende lekkernij. Kortom zet
eens kikkers op tafel. Een onsma
kelijke grap van het „Handels
blad", dat het recept van Sabina
von Dagen uit 1752 ontdekte, en er
nu zover over doorkauwt, dat het
zijn lezers zelfs „instructies" geeft
hoe met een simpel vergiet een
passerende kikker of egel in de
avondschemering te verschalken
Want ook gebraden egel schijnt een
voordelige delicatesse, maar dat la
ten wc verder maar aan de Duitse
krant over.
Zelfs bij ratten moet de liefde door
de maag gaan. Inge Schulze van de
universiteit van Münster kwam na
allerlei proeven en testen met man
netjes- en vrouwtjesratten ten
minste tot de conclusie, dat de
mannetjes meer belangstelling
voor eten hebben dan de vrouwtjes.
Met haar proeven wilde ze eigenlijk
alleen te weten komen welke van
de twee seksen het slimst is, het
mannetje of het vrouwtje, meldt
het tijdschrift De Bejaarden. Ze
liet ze daarom kunstjes doen, waar
bij de dieren een hefboompje om
hoog moesten laten gaan om bij
een hapje eten te komen Het hef
boompje zat dan weer links, dan
weer rechts, soms aan de onder- en
soms aan de bovenkant van de
kooi, steeds op een andere plek in
elk geval. De deelnetpers aan dit
behendigheidsspel waren jonge
dieren; zolang ze jonger dan zeven
tig dagen waren hadden zowel de
vrouwtjes als de mannetjes even
gauw in de gaten hoe ze aan hun
lekkere hapje konden komen Een
maandje later en dus ouder bleken
de mannetjes er het vlugst bij te
zijn. Nou hóeft dat niet te beteke
nen dat de liefde ook bij de ratten-
man door de maag gaat. de dames-
rat is met zeventig dagen al op haar
volwassen gewicht, de heer heeft
daar twee weken meer voor nodig,
zodat hij dan behoefte aan meer
voedsel blijft houden. Het slimst
hoeft hij dus ook al niet te zijn;
misschien zijn de vrouwtjes zelfs
wel verstandiger te noemen, omdat
zij kennelijk precies weten wan
neer ze moeten ophouden.
Heel wat vastelanders, dat is be
kend. steken speciaal over naar En
geland om daar koopjes te halen.
Niet alleen voor aardige confec-
tiekleren. een maatkostuum of an
dere textielgoederen. maar ook bij
voorbeeld voor wat haar. Steeds
meer Duitsers. Italianen. Fransen
en Zwitsers gaan met hun kale of
kalende hoofden naar Londen om
normaal behaard weer thuis te ko
men Ze hebben dan een haartrans-
plantatle laten uitvoeren, die mees
tal niet zoveel tijd kost en in elk
geval dankzij het goedkope Engel
se pond minder kost dan ln eigen
land Voor een enkele kale plek
hebben ze maar drie dagen nodig,
de dag van aankomst en vertrek
inbegrepen, maar wie geen haar
meer op zijn hoofd heeft mag wel
twee. drie weken voor de transplan
tatie uittrekken; gewoonlijk zijn er
dan wel drie operaties nodig. Hoe
kaler de klant, hoe meer geld hij
uiteraard op zak moet hebben Een
eenvoudige kale plek kan al voor
een paar honderd gulden behaard
worden. Voor de behandeling van
grote stukken bloot hoofd bereke
nen de klinieken enkele duizenden
gulden cn wie zo goed als helemaal
kaal is. moet op zo n achtduizend
gulden rekenen.
HET WEER door Hans de Jong
geheel bew.
iichl bew
/waar bew
half bewolkt
regenbui
half bewolkt
geheel bew
half bewolkt
onbewolkt
half bewolkt
half bewolkt
onbewolkt
licht bew.
licht bew.
licht bew.
onbewolkt
licht bew.
regenbui
zwaar bew.
/waar bew
half bewolkt
geheel bew
half bewolkt
licht bew.
regen
regen
licht bew.
licht bew
onbewolkt
licht bew
half bewolkt
licht bew.
