Kruisinga wil
snelle beslissing
Manusama wil rol weten van Metiary
Vakantie
de schaduw
Den Uyl onduidelijk
over handhaven eisen
Alle schoolkinderen weer thuis
EVERSUN
Huwelijk lijdt onder gevangenisstraf
§(wtf&uwfie
Van Agt zoekt nog naar oplossing
eerst m'n
opeten
De Kuyper Export Jonge Jenever
Molukse predikant zal zich na gijzeling moeten verantwoorden
Goed beschermd bruint beter.
r m
DONDERDAG 2 JUNI 1977
BINNENLAND
Trouw/Kwartet3
Van onze Haagse redactie
DEN HAAG CDA-
fractieleider Van Agt is de afge
lopen dagen tussen de gijze-
lingsbedrijven door, druk
doende geweest een oplossing
te vinden voor het conflict over
zijn opvolging in de CDA-
fractie.
Hij heeft daarover met de
meest betrokkenen gesprek
ken gevoerd. KVP-leider
Andriessen heeft hem, aldus
een KVP-woordvoerder, „ook
een aantal voorstellen ge
daan". De fractie beraadt zich
vandaag wederom over de
zaak.
CHU-fractieleider Kruisinga zei ons
gisteren desgevraagd niet akkoord
te zullen gaan met verder uitstel van
de beslissing over de vraag wie
plaatsvervangend fractievoorzitter
moet worden. Uitstel totdat de kabi
netsformatie geregeld is, wordt door
sommigen in CDA-kring bepleit als
oplossing voor de huidige proble
men. Kruisinga verklaarde echter:
„Zo'n zaak kun je niet eindeloos sle
pend houden. De Unie (die zaterdag
een algemene vergadering houdt) zal
ongetwijfeld willen weten waar ze
aan toe is".
Verwacht wordt dat, indien Van Agt
zou voorstellen om Aantjes, in plaats
van Andriessen tot tweede man te
kiezen, deze dit alleen zal accepteren
als de fractie laat blijken voldoende
vertrouwen in hem te hebben. Stemt
de fractie zeer verdeeld dan zal Aan
tjes naar verwachting weigeren en
voorkeur uitspreken voor een minis
terspost.
Andere mogelijkheden die gisteren
de ronde deden waren dat Andries
sen toch tweede man wordt, maar
zeer nadrukkelijk uitsluitend totdat
het kabinet geformeerd is of dat
Kruisinga deze eer te beurt valt.
In CDA-kring ontstond gisteren gro
te opwinding over de publicatie
door het ANP van de geheime notu
len gemaakt van de CDA-fractiever-
gadering van 26 mei, waar het
conflict ontstond.
Uit die notulen blijkt dat er in de
fractie grote vrees bestond voor het
uitlekken van de gerezen menings
verschillen. Fungerend voorzitter
Kleisterlee (KVP) noemde het uitge
sloten dat er ook maar iets van aan
de pers verteld zou kunnen worden.
„Als wij onze kiezers in het gezicht
willen slaan, dan doen wij dat door
onze meningsverschillen in de open
baarheid te brengen", aldus Kleis
terlee volgens de notulen. Voorts
blijkt dat de uitslag van de stem
ming over de tweede man (Andries
sen 26, Aantjes 14, Kruisinga 5) voor
de betrokkenen als een grote verras
sing kwam.
Andriessen zei dat hij op deze
uitslag niet had gerekend, en dat hij
„zijn uiterste best zou doen om die
genen die zich in het thans genomen
besluit niet of onvoldoende kunnen
herkennen te tonen hoe hij in een
geïntegreerde CDA-fractie een goe
de representant van het CDA kan
zijn". Dit uiteraard voordat hij on
der AR-CHU druk besloot de benoe
ming niet te aanvaarden.
Van AR en CHU-zijde werd getuige
de notulen benadrukt dat een
KVP-fractievoorzitter en oek nog
eens een KVP-plaatsvervanger niet
overeenkomt met een redelijke ver
deling van alle drie de partijen over
de belangrijkste posten. Het feit dat
deze afspraak door de stemming
overboord werd gezet wijt de AR
aan onvoldoende voorbereiding van
de stemming, in verband met de
afwezigheid van Van Agt door de
gijzelingen.
Aantjes noemde het besluit „poli
tiek zeer onverstandig", Kruisinga
zei de stemuitslag „buitengewoon te
betreuren" en ook andere CDA-Ka-
merleden toonden zich blijkens de
notulen teleurgesteld en geschokt
door de gang van zaken.
Ondanks de pogingen van de CDA-f
ractie dit te voorkomen, lekte het
conflict al spoedig uit. Een dag na
het fractieberaad noemde CHU-lei-
der Kruisinga de berichtgeving
'daarover in Trouw desgevraagd
„buitengewoon opgeklopt" en „erg
overdreven".
De heer Kruisinga zei ons gisteren
daarover: „In het belang van het
CDA heb ik geprobeerd de zaak wat
minder hard voor te stellen.
Van een verslaggever
UTRECHT Een op de vijf huwelij
ken van mannen, die een gevange
nisstraf moeten uitzitten loopt op
een definitieve breuk uit. In de ge
vallen, waarin het huwelijk na terug
komst van de man uit de gevangenis,
wordt voortgezet, "blijkt het aanzien
lijk slechter te zijn dan voor de straf,
vindt de teruggekeerde man ten
minste. Zijn vrouw daarentegen is
van mening, dat het huwelijk beter
is geworden vergeleken met de toe
stand voor de gevangenisstraf.
Dit zijn een paar conclusies uit het
proefschrift „De gevangenis uit, de
maatschappij in", waarop de heer L.
M. Moerings uit Utrecht, we
tenschappelijke medewerker aan
het Willem Pompe-instituut voor
strafrechtwetenschappen, gisteren
gepromoveerd is.
Hij heeft voor dit proefschrift onder-
zocht wat de werkelijke betekenis is
van een verblijf in de gevangenis
voor de sociale relaties van de gede
tineerde. Hij ondervroeg daarvoor
195 kort- en langgestrafte mannen
en hun vrouwen of moeders. Van de
195 waren er 105 gehuwd of hadden
ze een duureame relatie.
Toch al niet best
De huwelijken die stuk lopen door
een gevangenisstraf zijn vrijwel alle
maal relaties, waarvan de man meer
dan een keer in de gevangenis heeft
gezeten. Het huwelijk was vaak toch
al niet al te best, volgens dr Moerings
en het opnieuw gevangenzetten van
de man, is dan de druppel, die de
emmer doet overlopen. Dat de ipan-
nen, wanneer ze uit de gevangenis
terugkomen, hun huwelijk vaak ne
gatiever beoordelen dan de vrouwen,
komt omdat de mannen in hun geï
soleerde positie een heel verkeerd en
geïdealiseerd beeld hebben gekregen
van de werkelijkheid thuis. Dat
komt ook, omdat de vrouwen op het
bezoekuur een positiever beeld
schetsen van de toestand thuis dan
deze in werkelijkheid is. De vrouwen
doen dat omdat ze het de mannen
niet moeilijker willen maken dan ze
het al hebben.
De vrouw wordt tijdens de afwezig
heid van de man geconfronteerd met
allerlei problemen waarvan de meest
voorkomende zijn: financiële moei
lijkheden en problemen bij de op
voeding van de kinderen; de vrouw
krijgt in deze periode vaak meer last
van lichamelijke of geestelijke
klachten; voor de detentie bezocht
29 procent van deze vrouwen de hui
sarts, tijdens de gevangenisstraf was
dat 43 procent.
De vrouw heeft ook slechte ervarin
gen met de buurt, zo blijkt tweeder
de nare ervaringen te hebben, die te
maken hebben met de detentie van
de man. Kinderen uit de buurt mo
gen niet meer met de kinderen van
de gevangene spelen of worden door
andere kinderen uitgescholden. Ook
volwassenen geven de vrouw van de
gevangene vaak te kennen, dat zij
niets meer met haar te maken willen
hebben. In deze tijd heeft de vrouw
de meeste steun bij haar familie, die
overigens de daad van de man wel
sterk afkeurt, waardoor de vrouw in
een soort tweestrijd komt te verke
ren tussen loyaliteit aan haar man of
haar familie. Slechts drie procent
van de vrouwen merkte op. dat zij
hulp hebben gehad van officiële in
stanties.
Discriminerend
Ook concludeert de heer Moerings
dat de overheid, als grootste werkge
ver in ons land. een discriminerend
beleid voert ten aanzien van het in
dienst nemen van ex-gedetineerden.
Aan de ene kant wil de overheid dat
deze mensen weer goed terug in de
maatschappij komen, aan de andere
kant weigert zij ze zelf in dienst te
nemen. Volgens de heer Moerings
moet dit beleid zeker worden gewij
zigd.
Gisteren heeft Koningin Juliana op paleis Huis ten Bosch in Den Haag de
fractieleiders van de kleine partijen ontvangen in verband met de kabi
netsformatie. Van links naar rechts de heren Bakker (CPN), Van der Lek
(PSP), Drees (DS'70), Koekoek (BP), Verbrugh (GPV) en Abma (GPV). Links
de Koningin, rechts Ria Beckers van de PPR.
Vervolg van pagina 1
geformeerd kan worden, zoals de
PvdA heeft geëist. Ook de PvdA-eis
dat de vier hervormingen gestalte
moeten krijgen op basis van de door
het vorige kabinet ingediende voor
stellen plus de PvdA-
wijzlgingsvoorstellen daarop, werd
niet door Den Uyl overgenomen. „Er
zijn vele stukken, van alle betrokken
partijen", mompelde hij. Hij ontken
de dat de discussie over de grondpo-
litiek weer zou aanvangen op het
moment waar die, bij de val van het
vorige kabinet was opgehouden.
„Sindsdien is er wel wat gebeurd. De
verkiezingen, de winst voor de PvdA,
die discussie begint dus opnieuw,"
zei Den Uyl.
De formateur verwacht dat de
PvdA-fractieleider (dat is Van Thijn,
zolang Den Uyl formeert) de positie
van de PPR nog aan de orde zal
stellen. De PPR wil niet meedoen
aan een kabinet met het CDA, maar,
zo zei Den Uyl, „als een partij toch
steun toezegt is dat meegenomen".
Hij verwees naar een soortgelijke
positie van de AR, kort na de oorlog.
Of die PPR-steun kan meetellen
voor de zetelverdeling binnen het
kabinet, wilde Den Uyl niet duide
lijk uitspreken. Dezelfde mistigheid
liet hij bestaan over de vraag of hij
CHU-ers acceptabel vindt voor een
progressief kabinet.
(ADVERTENTIE:
Vervolg van pagina 1
Ook de brief die twee Zuidmölukse
jongerenorganisaties dinsdag aan
de regering hebben gestuurd en
waarin zij zich achter de overvallers
opstellen, hebben volgens een
woordvoerder in het beleidscentrum
in Den Haag geen merkbare negatie
ve invloed gehad op de gesprekken
met de overvallers. Gevreesd werd
(ADVERTENTIE)
het vers gebraden
10 minuten haantje van
Herman Kramer
dat de brief die door de regering
infaam werd genoemd door onder
meer een zinsnede als; „Wij hebben
zestig mensenlevens te beiden."
de overvallers in de trein een hart
onder de riem zou steken. Hoewel de
Zuidmölukse Jongerenorganisaties
in hun brief bemiddeling afwijzen en
zeggen, alleen teillen helpen bij on-
derhandelinge, werd gisteren vanuit
het beleidscentrum in Assen bena
drukt dat de overvallers in de trein
duidelijk spreken over bemiddeling
GEÏSOLEERD
Het contact met de bezetters van de
school, die nog vier leerkrachten in
gijzeling houden is uiterst beperkt.
Ook hebben de Zuidmolukkers in de
school sinds de Pinksterdagen, toen
de telefoonverbinding tussen de
trein en de school defect raakte,
geen contact meer met de overval
lers in de trein. De Zuidmolukkers in
de school zijn geheel geïsoleerd en
reageren ook niet op de berichten
over ontwikkelingen rond de trein.
Zo is vanuit de school niet over een
bemiddelaar gesproken en nadat
het beleidscentrum in Assen had
meegedeeld, dat de overvallers in de
trein om bemiddeling hadden ge
vraagd, is daarop tot nu toe vanuit
de school niet gerageerd.
Sinds gistermorgen zijn alle kinde
ren die in de school gegijzeld zijn
geweest, weer thuis. De laatste zes
kinderen die nog in het Wilhelmina-
ziekenhuis in Assen lagen, werden
gisteren ontslagen. Het beleidscen
trum in Assen benadrukte gisteren
voorts, dat er in geen geval gebruik
zal worden gemaakt van enig aan
bod om de gegijzelden te vervangen.
Inmiddels hebben enkele honder
den mensen aangeboden, te bemid
delen.
Van onze Haagse redactie
DEN HAAG In het crisiscentrum
in Den Haag werd gisteravond ten
stelligste ontkend dat een gevolmach
tigde van de Vietnamese regering in
de loop van vorige week de Neder
landse autoriteiten zou hebben aan
geboden te bemiddelen in het contact
met de kapers in Drente.
Het weekblad Nieuwe Revu bracht
gisteren het bericht dat een
Fransman, Guy Charpentier, die ge
volmachtigde zou zijn van de Vietna
mese regering in Parijs, bemiddeling
had aangeboden. Deze Charpentier
zou zeker weten dat ten minste één
van de overvallers enige tijd geleden
met een Zuidmölukse deputatie in
Parijs is geweest om met hem te
spreken over contacten met de Viet
namese regering.
In Parijs wordt ontkend dat ene Char
pentier werkzaam is bij de Vietname
se ambassade aldaar, een ambassade
die vrij sterk bezet is met een ambas
sadeur en attachés van de Vietname
se nationaliteit.
Ir Manusama, leider van de RMS, zei
gisteravond dat een Zuidmölukse
groep, bestaande uit ds Metiari en
enige jongeren, geruime tijd geleden
inderdaad in Parijs een gesprek heeft
gehad met Charpentier, die zich voor
deed als een vertegenwoordiger van
de Vietnamese ambassade. Volgens
Manusama is de groep echter wat dat
betreft door de onbekende man „ge
fopt".
Exportjonge de Kuyper. In de luxe fles, de originele
stenen kruik en nu ook sinds kort in de voordeelfles.
Ai sinds mensenheugenis de borrel r
van klasse, de borrel voor kenners.
Ai geproefd?
PPR-steun
De beslissing van de Koningin om
Den Uyl met de formatie te belas
ten, is overeenkomstig de adviezen
die fractieleiders van PvdA, CDA,
WD en de meeste kleinere fractie
leiders hebben uitgebracht. D'66
had „lichte voorkeur" voor eersteen
informateur om de programma
tische problemen op te lossen en de
PPR adviseerde een of meer infor
mateurs om te bekijken of er geen
volledig uit progressieven bestaand
kabinet in elkaar te spijkeren was.
De PPR hoopte daarbij op steun
van de linkervleugel in het CDA.
De PPR vindt dat een PvdA-CDA-
combinatie niet zo voor de hand ligt
als wel lijkt. Mevr. Beckers wijst op
de diepgaande meningsverschillen
tussen die partijen, de grote proble
men die moeten worden opgelost en
het feit dat de progressieven tesa-
men (ondanks het PPR-verlies) toch
sterker zijn geworden.
Andere socialist
Abma (SGP) had liever een andere
socialist als formateur gezien om de
suggestie te dwarsbomen dat de kie
zers ook een minister-president en
een formateur gekozen hebben.
Bakker (CPN) sprak zich uit voor
Den Uyl. Van der Lek (PSP) zei dat
een eventueel links minder
heidskabinet overwogen moet wor
den indien de formatie van een
PvdA, CDA, D'66 en PPR-kablnet
zou mislukken.
Verbrugh zag, na eventuele misluk
king van Den Uyl, meer in een kabi
net met de WD, en als dat ook niet
kan een extra-parlementair kabinet.
Drees (DS'70) vindt dat Van Agt dan
de informatie-opdracht moet krij
gen, indien ook een Informateur niet
geholpen heeft. Koekoek tenslotte
bepleitte tegenover de Koningin de
voorzichtiger weg van eerst een in
formateur.
„Af en toe geef ik mijn goudvissen
wat bewegingsvrijheid."
door Jan Sloothaak
(ADVERTENTIE)
De eerste dag in
de zon en
meteen verbrand.
Dat overkomt u dit
jaar niet meer.
Dank zij Eversun.
Het enige anti
zonnebrand middel,
dat uw huid écht
beschermt.
Van binnenuit, met het
biologische bestand-
Guanin. En de
stof d-Panthenol zorgt
voor natuurlijke
pigmentvorming,
dus snel bruin
worden.
Eversun, bij apo
theker en drogist.
ASSEN Ir. Manusama wil weten, welke rol de Zuidmölukse predikant ds.
Metiary eventueel speelt bij de gijzelingsacties in Drente. Hij vindt het vreemd
dat Metiary ai die tijd contact met hem heeft gemeden. De heer Manusama
vindt de terughoudende houding van ds. Metiary merkwaardig genoeg om nu al
te zeggen dat de Molukse predikant zich, nadat de acties beëindigd zijn, zal
moeten verantwoorden. Dan zal ook duidelijk moeten worden of ds. Metiary
achter de kapers staat, of achter de officiële RMS-organen, waarin hijzelf altijd
een vooraanstaande rol heeft gespeeld.
De heer Manusama zelf heeft
op de tweede dag van de ac
tie contact gezocht met de
predikant van de Evange
lische Molukse kerk te Assen.
Hij kreeg toen te horen, dat
deze niet thuis was. Vanaf
het begin tot nu toe hebben
we geen contact gehad. Meti
ary heeft mij niet terugge
beld. Het was toch normaal
geweest, als hij weer contact
had gezocht", aldus de presi
dent in ballingschap van de
RMS.
Lokollo
Ds. Metiary heeft daarente
gen wèl contact gezocht met
de vice-president van de
RMS, de heer Lokollo. Hij
vroeg hem om naar Assen te
komen. Lokollo heeft dat ge
weigerd. Eerder was jie heer
Lokollo ook al benaderd door
de jongeren in Assen, die
doorgaans bijeenkomen in
het gebouw Pattimura (niet
te verwarren met een andere,
gelijknamige groepering).
Ook kinderen van ds. Metia
ry hebben Lokollo proberen
over te halen naar Assen te
komen. Direct al weigerde
deze dit en toen de predikant
zelf belde, is hij blijven vol-i
harden in die weigering. De
heer Lokollo heeft de jonge
ren uit Assen te verstaan ge
geven, dat het officiële crisis
centrum van de Zuidmoluk
kers in Kapelle, zijn
woonplaats, is gevestigd en
dat het door hem ingerichte
centrum in Assen niet zo ge
noemd mag worden.
Het verzoek an Lokollo door
de Jongeren om naar Assen
te komen, wordt door ir. Ma
nusama opgevat als een po
ging om Lokollo los te weken.
Hij wil weten, welke rol de
dominee in dit alles speelt.
„Ik vindt in de eerste plaats,
dat Metiary mij terug had
moeten bellen. Bovendien
gaat het niet aan, dat Metia
ry de zaak wil omdraaien. In
plaats van Lokollo te vragen,
naar Assen te komen, had hij
naar ons toe moeten komen.
De heer Lokollo heeft hem
dat ook gezegd, maar hij is er
niet op ingegaan."
De heer Lokollo wijst erop,
dat over de harde verklaring
die de beide jongerengroepe-
ringen, die zich de „Vrije Mo
lukse Jongeren." en „Bevrij-
dingsfront RMS" noemen,
eerst geen overleg is ge
pleegd. ZIJ hebben zich dus
los van de officiële RMS-
organen opgesteld, die zich
dan ook hebben gedistanti
eerd. Vorige week kwam de
Zuidmölukse predikant ook
al ln opspraak door een be
richt, dat de rijksrecherche
ook belangstelling zou heb
ben voor zijn eventuele con
tacten met de kapers.
Hij zou daarvan vooraf al ge-
we uen hebben. Ds. Metiary
Ir. Manusama
ontkent dit in alle toonaar
den. „Zo gek ben ik niet," zo
zei hij ons gisteren. De domi
nee heeft ir. Manusama niet
gebeld, omdat hij niet wist
wat er te bepraten vieL „Het
heeft ook geen zin, dat de
heer Manusama mij steeds
weer opzoekt, als er wat ls,"
zegt hij. Ds. Metiary was er
wèl van op de hoogte, dat de
RMS-president hem op de
tweede dag na de gijzeling
heeft proberen te bereiken.
Volgens hem had een gesprek
echter geen zin en men krijgt
toch altijd de „bezettoon"
van de telefoon bij Manusa
ma. Verder beroept hij zich
Ds. Metiary
erop wel contact te hebben
gezocht met het crisis
centrum van de Zuidmoluk
kers ln Kapelle (de heer Lo
kollo) en dat is het aangewe
zen adres, zo meent Metiary.
De predikant wil ook geen
uitspraak doen over de ver
klaring die de Asser Jonge
rengroepen gisteren hebben
gepubliceerd. Hij zegt dat dit
een zaak van de jongeren is
en dat hij er geen enkele be
moeienis mee keeft gehad.
Samenwerking
Het conflict tussen lr. Manu
sama en ds. Metiary kwam
onlangs ln het nieuws, toen
bekend werd dat de radicale
Molukse predikant uit Assen,
met een groep Jongeren, con
tacten had gelegd met de
Vietnamese ambassade in
Parijs. Het Inslaan van de
socialistische richting is niet
naar de zin van ir.'Manusa
ma. Samenwerking met
linkse groeperingen wijst ir.
Manusama, zo liet hij eind
vorig Jaar in een gesprek met
TROUW weten, overigens
niet volstrekt af. Voorwaarde
is wel. dat de samenwerken
de groepen eikaars verschil
lende politieke opvattingen
respecteren en elkaar na een
eventuele gezamenlijke over
winning ook de eigen identi
teit en zelfstandigheid laten.
Bij de treinkaping te Bellen
traden zowel ir. Manusama
als ds. Metiary indertijd op
als bemiddelaars. De RMS-
president gaat ervan uit. dat
bemiddeling via het in Ka
pelle Ingerichte Zuidmölukse
crisiscentrum thans niet
meer aan de orde is. Dat
vindt hij ook logisch, omdat
zo zegt hij de groep
kapers niet behoort tot de
onder zijn leiding staande
RMS. „Wat er gebeurt ln de
trein en de school, heeft niets
te maken met het Zuidmö
lukse ideaal." Ook ds Metia
ry rekent er niet op, te moe
ten bemiddelen.
