Opening Holland- fiSPKSw
Festival mist sfeer foor vu-koor
erest roken.
KUNST
Teller: energie uit
wind is hier onzin
Acteurs-avontuur
met Samuel Beckett
Treurig gesteld met
naleven milieuwetten
<£H£>
Kom naar Eastbourne of Bournemouth
voor een onvergetelijke vakantie in Engeland.
Agenda
VS zou raketten
sterk verbeteren
Amerikaanse fysicus met andere visie
adJunct-hoofd
Comité komt op
voor vluchtelingen
Equatoriaal Guinee
Everest/teer en nicotine-arm.
Maar wel: Je eigen smaak.
DONDERDAG 2 JUNI 1977
BINNENLAND
Trouw/Kwartet P 6 - RH 10 - S 8
DONDEBDAG 2 JUNI
AMSTEBDAM: Stadsschouw
burg 20.IS uur Jennifer Muller
and The Works
AMSTERDAM: Concertge
bouw 20.IS uur: II Complesso
Barocco
AMSTERDAM: Mickery 20.30
uur: Vox Populi. Vox Dei
AMSTERDAM: SonesU Koe
pelzaal 20.15 uur: Peter Schat-
concert
DEN HAAG: Diligentia 20.15
uur: The King's Singer*
UTRECHT: Stadsschouwburg
20.30 uur: Recital Gisela May
door WIM JANSEN
AMSTERDAM. De Amsterdamse Nes mocht gisteren ter
gelegenheid van de opening van het Holland Festival weer zijn,
wat het Jaren geleden ook geweest ls: het levendige centrum van
kleine theaters en tlngel-tangels. Voorstellingen op straat, ter
rasjes ln de Nes, de geur van pannekoken en de klanken van
rondtrekkende muziekgroepen konden echter niet de bedoelde
sleer brengen
NEW YORK (AFP) - Amerika be
reidt volgens de New York Times
een nieuw militair programma voor
om de precisie en daarmee de be
trouwbaarheid van strategische ra
ketten aanzienlijk te vergroten.
Atoomkoppen uit het nieuwe pro
gramma. dat als „12A" wordt aange
duid. zouden tachtig van de hon
derd bestookte vijandelijke raket
bunkers vernietigen, een verbete
ring met een factor vier.
Volgens het blad zijn 8owJet-
deskundigen erg ongerust over het
nieuwe project, daar dit de Verenig
de Staten een zekere strategische
superioriteit zou verschaffen.
Om drie uur 's middags kunnen kin
deren hun hart ophalen aan een
elftal voorstellingen in de theaters
De Brakkegrond. De Engelenbak en
Prascaü en op een aantal plaatsen ln
de open lucht. De veie terrasjes blij
ven nog leeg en de bierkranen geslo
ten, maar de venters met gratis ijs en
drop hebben moeite overeind te blij
ven onder de stroom van kinderen.
De kleintjes nemen geen genogen
met de minieme Holland Festival-
ballonnetjes. ZIJ klimmen tegen de
regenpijpen omhoog om de enorme
ballonnen met een doorsnee van
meer dan een meter los te snijden.
Het smalle straatje bij de Amster
damse Dam ls voor dit „Nestlval"
gesloten voor alle verkeer. Op het
Nesplein, dat anders vol staat met
geparkeerde auto's, speelt nu de the
atergroep Kip .JDlcky en N icky en
het geheim van Meer": een maat
schappijkritische kindervoorstel
ling, waarvan hooguit de ouders de
bedoeling begrijpen. Het Amster
damse circus Elleboog heeft meer
succes, vooral als de toekijkende
kinderen zelf levensgevaarlijke toe
ren uit mogen halen op de trapeze.
Van onze redacteur wetenschappen
DEN HAAG „Er worden volstrekt onverantwoordelijke verha
len opgehangen over zonne- en windenergie. Dat zijn best
redelijke mogelijkheden op plekken waar Je veel zon respectieve
lijk wind hebt: midden In Colorado, of op Hawaï. Maar voor uw
onstandigheden is het eenvoudige, onvervalste onzin".
prijs zal dan niet weer zakken tot de
oude drie dollar per vat, maar wel tot
acht (het ls nu twaalf). Niet eens
omdat dat voor ons zo prettig ls,
maar omdat het essentieel Ls voor de
mensen ln de derde wereld, die zon
der betaalbare olie zullen verhonge
ren. Die zijn met kernenergie niet te
helpen, omdat dat alleen te gebrui
ken ls wanneer Je al een elektrici
teitsnet van een zekere omvang
hebt, aldus Teller. En wat dat laatste
betreft, had hij ontegenzeggelijk
gelijk.
Niemand zal het in zijn hoofd halen,
te twijfelen dat dr Edward Teller (69)
een briljant natuurkundige is. Zijn
uitspraken hebben een stelligheid
die daarmee ln overeenstemming ls.
Wie het niet met hem eens is, heeft
gewoon ongelijk, of krijgt het in le
der geval. Dat overkomt prof dr W.
van Gooi. die zich als voorzitter van
de Landelijke stuurgroep energieon
derzoek inderdaad aangesproken
mag voelen. Het eerste Initiatief van
de LSEO was een landelijk program
ma windenergie, op grond van de
gedachte dat dat hier een zinvolle
zaak zou zijn. Die gedachte hebben
de Nederlandse deskundigen nog
steeds, brengt hij voorzichtig ln het
midden. Teller legt hem onverstoor
baar de grondbeginselen van de
windmolen uit Op Hawaii, met een
gemiddelde windsnelheid van tien
meter per seconde, ls windenergie
net concurrerend. En als jullie ge
middeld zeven meter hebben, ls het
hier dus onzin. Einde van de discus
sie. Van Gooi gaat maar weer zitten.
Geen microfoon
Teller, die ooit aan de wieg van de
waterstofbom stond, maar zich ook
met vreedzamer toepassingen van
energie bezighield, sprak ln het zaal
tje van de Amerikaanse ambassade
over de toekomst van kernenergie.
„Ik gebruik geen microfoon, omdat
Ik onvoldoende vertrouwen ln de
technologie heb. Uitgezonderd
kernreactoren". Dat grapje bij het
binnenkomen bepaalde de strekking
van het verdere betoog. Als we doel
bewust kernreactoren bouwen, niet
paniekerig maar ln een tempo dat we
prettig aankunnen, hebben we in
1085 het o 11ekartel gebroken. De
éénwiellge fietsen en allerlei ba
lanstoestellen.
Willem Breuker
In Frascaü luisteren en kijken een
paar honderd kleintjes met verbaas
de gezichten naar het oorverdoven
de geluld van het Willem Breuker-
KoUektlef. Dtle blazers, een basglta-
rist en een drummer knallen hun
tonen over de hoofden van de kinde
ren, die met hun balonnetjes strak
aan het lijntje stilletjes zitten te
kijken. Maar als de „Jass Bent" zo
als de groep zich voor deze gelegen
heid noemt, de muziek verpakt in
een voor de kinderen aangepaste
act, komt er meer leven in de zaal.
De ballonnetjes dansen mee op het
snelle ritme van de drummer, terwijl
andere leden van het Willem Breu-
ker-Kollektief over het podium hol
len en elkaar met water nat gooien.
De ballonnen die de opgewonden
kinderen niet meer onder controle
houden stijgen op om vervolgens
tegen de hete schijnwerpers met een
zachte plof uit elkaar te knallen.
De organisatoren moeten op veel
meer toeschouwers gerekend heb
ben, hooguit achthonderd kinderen
zitten ln de theaters of kijken op
straat naar de fratsen van de clown
Pasettl en SmakkaronL Aan de toe
gangsprijzen kan het niet Uggen: op
straat ls alles gratis en ln de theaters
kan men met een tramkaart van één
gulden naar binnen, kinderen half
geld. Het gemeentelijk vervoerbe
drijf heeft aan de ingangen van Fra-
scatie. Brakke Grond en Engelen
bak stempelautomaten aange
bracht die ook in de trams zitten.
's Avonds ls het aanzienlijk drukker,
maar de zorgvuldig geplande sfeer
komt er niet ln. De terrasjes blijven
leeg en de satéh's liggen aan te bran
den ln afwachting van kopers. Al
leen de pannekoeken vinden gretig
aftrek. De theaters zitten echter wél
voL Dat kan ook haast niet anders
met de toegangsprijs van slechts
één gulden.
Aan het begin van de Nes krijgt het
Lage Landen Cabaret de handen
nog op elkaar en het Jordaan Caba
ret weet de toekijkers aan het ande
re eind van de Nes zelfs zover te
krijgen; dat zij meezingen. Maar
langs de theaters ls het vrij süL
Alleen de op rolschaatsen voorijlen-
de leden van de Friends Roadshow
lukt het, met hun reclame voor het
komende Festival of Fools de voor
bijgangers aan bet lachen te krijgen.
door Jac. Kort
AMSTELVEEN Woensdagavond
bracht het VU-koor onder leiding
van Sam ten Velden het bijbels ora
torium „Le rol David" van Arthur
Honegger ten gehore in de Carmel-
kerk, te Amstelveen.
Solisten waren: Djoke Winkler
Prins, sopraan, Guurtje Schermer,
alt. Rob Sturkenboom. tenor en
Claude Mathis, declamatie. Het Ne
derlands Begeleidingsorkest teken
de voor het Instrumentale aandeel.
Toen Willem Pijper het werk kort na
zijn ontstaan gehoord had, had hij
er ernstige aanmerkingen op. Het
een was „veel te kort", het ander
„veel te lang", de „constructie mis
lukt" en als oratorium „nogal
vreemdsoortig".
Toch was het ook hem niet ontgaan,
dat „Le rol David" een werk was, dat
Jets had". Zelfs deed hij voorstellen
om het om te werken. Zou Honegger
daarop Ingaan „dan was onze mo
derne muziek een meesterwerk rij
ker geweest", zo schreef Pijper in
1926. Indien Honegger al kennis ge
nomen heeft van Pijpers kritiek,
toch heeft de componist zijn werk
gelaten als het was en in de vijftig
jaar, die Inmiddels zijn voorbij ge
gaan, heeft het zijn plaats op het
concertpodium behouden.
Dat is, getuige de uitvoering die Ik
gisteren van het Studentenkoor der
Vrije Universiteit hoorde, ook heel
goed te begrijpen. Want het werk
heeft zeer veel goede kwaliteiten en
een aantal schitterende hoogtepun
ten, die het een uitvoering stellig
waard maken.
Natuurlijk wijkt het ln veel opzich
ten af van de manier waarop voor
dien een oratoriumtekst behandeld
werd, maar dat is ln dit geval dan
een verdienste.
De uitvoering voldeed aan de eisen
die men mag stellen. Het flinke, fris
zingende koor toonde grote slag
vaardigheid. De solisten, jonge be
roepsartiesten, beschikken over een
fraaie stem en toonden veel begrip
voor het karakter van deze muziek.
Dit laatste geldt evenzeer voor de
declamator. Ik kan mij Indenken,
dat het betreurd wordt, dat Sam ten
Velden zijn taak gaat beëindigen.
HIJ leidde zowel het koor als het
mooi spelend orkest met grote be
kwaamheid.
Ralph lobar, sinds november 1975,
belast met de leiding van de afde
ling „gevarieerde programma's" van
de TROS-tele visie, heeft de directie
verzocht hem per half september
a.s. van zijn functie te ontheffen. Hij
blijft derhalve deel uitmaken van de
Tros televisiestaf.
door André Rutten
Samuel Beckett
ROTTERDAM Het Onafhankelijk Toneel speelt nu de laatste van zijn zeven „Favorieten":
„Wachten op Godot" van Samuel Beckett, ook alweer 25 jaar geleden verschenen en onmiddellijk
na de eerste opvoeringen in heel de internationale toneelwereld ervaren als een openbaring.
Nu verschijnt het dan dinsdagavond voor het eerst in De Lantaren in de nuchtere maar
speelse versie van het O.T. Je kunt ook zeggen: een bewust-naieve, minimale aanpak.
Voor het geval u het niet precies
meer weet: twee zwervers wachten
op een kale landweg bij één boom op
Godot, met wie zij een vage afspraak
hebben. Die stuurt twee keer een
jongetje om te laten weten, dat hij
vandaag niet komt, maar morgen
wel. De zwervers, die al onafzienbaar
lang met elkaar optrekken, korten
zich de tijd met babbelen. Twee keer
het stuk is verdeeld over twee
dagen krijgen zij bezoek van Poz-
zo en diens knecht Lucky, die op
bevel kunstjes vertoont als dansen
en denken. Er is al veel uitleggend
over dit en andere stukken van Bec
kett geschreven. Bijna altijd zelfs
als zij „metafisische kluchten" wor
den genoemd ls er gewezen op de
verschillende kluchteffecten, waar
van Beckett gebruik maakt. De
zwervers Gogo (Estragon) en Didi
(Wladimir) zijn dan een soort
clowns, Pozzo en Lucky een circusdi
recteur en ook weer een clown, de
clown die de klappen krijgt.
Die richting is het O.T. ook inge
gaan. Maar wel aan de hand van
Beckett, die aan de verschillende
clownstypes gedacht zal hebben,
maar dan vooral aan hun technie
ken, en niet zozeer aan hun stereo
tiep uiterlijk en gedrag, zij het wel
aan de potsierlijkheid van dat
laatste.
Het O.T. heeft ook niet aan stereotie
pe clowns gedacht, wel aan de eigen
aardige, tamelijk minimale, maar in
ieder geval persoonlijke komische
vermogens van zijn acteurs. Daar
bedoel ik mee: ze laten je niet van je
stoel vallen van het lachen, maar ze
bezorgen Je wel voortdurend bin
nenpretjes, omdat ze je op een ande-
.re manier naar toneel laten kijken
Idan je gewoonlijk doet. Zij zijn er op
luit de gebruikelijk relatie tussen
delers en publiek door te prikken.
Zij springen nogal vrijmoedig om
met de originele door Jacoba van
Velde vertaalde tekst, maar even
zeer met Becketts aanwijzingen. De
boom, die Beckett voorschrijft, is er
niet (een beetje Inspiciënt zou ge
zorgd hebben dat hij er wel was, zegt
Kees van Hulst, die Gogo speelt),
maar de landweg eigenlijk ook niet.
Wat is er wel? Een speelruimte, een
„toneel', waarop acteurs proberen
waar te maken wat de schrijver van
hen vraagt, maar waar ook een teke
naar op de achterwand tekent en een
fotograaf bezig is. De acteurs werken
op hun manier, op hun begrip van
wat de schrijver zou kunnen bedoe
len, niet gehinderd door wat een be
lezen regisseur, eventueel gecorri
geerd door een nog belezener drama
turg er in zou kunnen zien. Er is een
groep jonge acteurs aan de gang, die
een gerenommeerd stuk beproeven
op hun persoonlijke affiniteit ermee
en je daardoor deelgenoot maken
van het avontuur, dat zij er met
vallen en opstaan van gemaakt heb
ben. Zelfs als je het niet geslaagd zou
vinden heb je een avontuur meege
maakt, datje bij het gangbare toneel
zelden ontmoet.
Deze voorstelling is nog te zien: 3 en 4
juni Toneelschuur Haarlem, 9, 10, 11
juni Shaffy Amsterdam.
Het bestuur van de
Stichting Philadelphia „Dordrecht en Omstreken"
roept sollicitanten op voor de funktie van
voor het G.V.T. „Singelborgh" te Dordrecht. Wij bieden een
werkkring waar zelfstandig werken, initiatieven ontplooien
en teamgeest noodzakelijk zijn.
Vereisten.
een positief christelijke levensovertuiging
leeftijd boven 21 jaar
een afgeronde opleiding zoals Z-diploma O.P.M. V.S.I.D.,
m M.S.O. of gelijkwaardig.
In diensttreding 15 aug. 1977.
Inlichtingen bij het hoofd van het G.V.T. Dhr. J. Overduln tel. 078-30231 of thuis
01807-18997.
Sollicitaties bij het bestuur van de Stichting: Minnaertsweg 50 te Dordrecht
Sis spijkers met koppen
word lid van het CNV'
Samen sta je sterk'
Bel 030 941041.
Chml'hjk Natmnjll «Jmfbord
lltrcch* Rjvrlliin I hdtmi 't
Bod urn CdUlf Sussex
Stonehenge. Wiltshire. 4000 iojt oud.
Ga deze zomer eens met vakantie naar
Eastbourne of Bournemouth. U kunt er
logeren in een luxe $-srerren hotel,
majr ook in een van de gezellige "bed fic
breakfast" pensions waar u al snel
bevriend raakt met de Engelsen. Er is
keus genoeg. De plaatselijke VVV geeft u
graag advies. U vindt er een overvloed
aan sportaccomodatie. En veel vermakelijk
heden - theaters, concerten, musicals en
Ehgtlse vanetcshows. Deze twee bekende,
mooie badplaatsen liggen aan de Engelse
zuidkust en zi|n omringd door een
prachtig landschap.
Eastbourne ligt beschut door de
180 meter hoge rotsen van Bcachy Head.
De 11 km. lange kustlijn is erg indruk
wekkend. Op korte afstand liggen
Chartwell, het landhuis van Churchill,
Bodiam Castle met z'n oorspronkelijke
600 jaar oude slotgracht en Knole, een
van de mooiste 16e ceuwse herenhuizen.
I
Bij Bournemouth begint het westen van
Engeland. U kunt er zeilen, zwemmen of
genieten van het plaatselijke symfonie
orkest. Ook treft u daar de Beaulieu Abdij
(tic eeuw) van Lord Montagu naast ziin Straat:
wereldberoemde automuseum. j
En verder het statige huis van de markies I
van Bath en de 4000 jaar oude stenen
cirkel van Stonehenge.
Bon voor Britaia
Stuur mij s.v.p. 1
vakanticmogc!i|kncdcn in Eastbourne ci
Bournemouth aan de Engelse zuidkust.
Stuur de bon op naar:
BRITISH TOURIST AUTHORITY.
Postbus 8311, Amsterdam.
Naam:
£7^
zöKS
DEN HAAG Er is in Nederland
een „Comité tegen terreur in Equa
toriaal Guinee" opgericht om hulp
te vragen voor de ongeveer 100.000
vluchtelingen uit dit land, die nu
onder zeer moeilijke omstandighe
den leven in landen als Gabon, Ka
meroen en Nigeria. Verder wil het
comité de aandacht vestigen op de
wantoestanden ln deze, wat men
noemt, „vergeten dictatuur", waar
zeker 10.000 mensen om politieke
redenen gevangen zitten, en waar,
sinds de onafhankelijkheid, vele
honderden mensen door executies
en massamoorden om het leven zijn
gekomen.
Het verzet in dit land is gericht
tegen het dictatoriale regiem van de
president Francisco Macias Ngue-
ma. Equatoriaal Guinee, een klein
Westafrikaans staatje, werd in 1968
onafhankelijk van Spanje.
Initiatiefnemers tot het Neder
landse hulpcomité zijn o.a. de Twee
de-Kamerleden Bas de Gaay-
Fortman (PPR), Relus ter Beek
(PvdA), C. Berkhouwer (WD) en J.
Mommersteeg (KVP).
's-GRAVELAto Het is treurig gesteld met de naleving van de
milieuwetten. Vijfenzeventig procent van de bedrijven heeft
geen of geen juiste hinderwetvergunning. Als hierin geen verbe
tering komt verliezen de vergunningenstelsels hun zin.
De heer J. F. van
den Wall Bake, sinds 2 augustus van
het vorig Jaar chef „aankoop" Tros
televisie, heeft de directie verzocht
hem ontslag uit zijn functie te verle
nen ln verband met zijn benoeming
tot directeur van een Amsterdams
Reclamebureau.
Dit constateert de Stichting Natuur
en Milieu in haar jaarverslag over
1975 en 1976. Volgens Natuur en Mi
lieu is de afgelopen jaren duidelijk
geworden dat vooral semi-
overheidsbedrijven (zoals elektrici
teitsbedrijven) zich niet houden aan
de vergunningsprocedures van de
wet op de luchtverontreiniging. Aan
gedeputeerde staten van Gelderland
en Noord-Brabant is gevraagd om
stopzetting van de bouw van elektri
citeitscentrales in Nijmegen en
Geertruidenberg zolang de vereiste
milieuvergunningen niet zijn ver
strekt. Deze acties deden wel stof
opwaaien, maar bleven tot nu toe
zonder resultaat, aldus Natuur en
Milieu.
Herbezinning
volgens de stichting is een herbezin
ning op het functioneren van de
landbouw dringend noodzakelijk,
omdat het Nederlands landschap ln
biologisch, landschappelijk en cul-,
tuur-historisch opzicht steeds meer
wordt verschraald door de voort
gaande schaalvergroting en intensi
vering van de landbouw. Natuur en
Milieu wijst een mogelijke verdeling
van het landelijk gebied in 90 pro
cent produküelandbouw en 10 pro-
ceiTt landschappelijk aangepaste
landbouw van de hand. De oplossing
moet niet gezocht worden in een
„bloempottencultuur" met geïso
leerde waardevolle gebieden tussen
pure produktielandbouwgronden,
maar ln een vergaande integratie
van alle belangen die in het landelijk
gebied in het geding zijn, aldus het
jaarverslag. Met het oog op de Euro
pese overschotten ligt het volgens
Natuur en Milieu overigens voor de
hand, dat een modem getitegreerd
landbouwbeleid meer aandacht
dient te richten op verbetering van
de voedselkwaliteit dan op vergro
ting van de hoeveelheden.
Het tot nu toe in EG-verband ge
voerde markt- en prijsbeleid is vol
gens de stichting ontoereikend om te
komen tot een goede marktordening
en het stabiliseren van de produktie.
Er dient volgens haar een herzien
landbouwstructuurbeleid te komen
dat uitgaat van de realistische stel
ling dat mogelijkheden voor produk-
tiegroei nog maar zeer beperkt zijn,
dat de energievoorraden schaars
worden, dat een goed beheer van
milieu en landschap moet worden
betaald en dat zoveel mogelijk
werkgelegenheid in de landbouw
moet worden behouden.
3.1*0 fUER CIGARETTES
nicotine-arm
Ik wilde een nicotine-arme sigaret. Maar dan wel een lekkere
Anders val je toch weer terug op je oude merk.
