Professor Hasselaar: aandachtig luisterend mens
P
33
Uit brieven van lezers
Lutherse aandacht
voor lekentraining
Dominee van Plains
zit met de brokken
4
Alle kerken zelfde liturgische jaarorde
Nostalgie teken
van angst
VANDAAG
VOORBIJGANGER
Aanbeveling raad van kerken:
Conferenties
VRIJDAG 13 MEI 1977
KERK
Trouw/Kwartet
door M. G. L. den Boer
Ter gelegenheid van zijn zestigste verjaardag wordt vandaag aan prof. dr. J.
M. Hasselaar een bundel aangeboden met een keuze uit zijn werk, samenge
steld door E J. Beker. H. W. de Knijff, G. G. de Kruijf en J. Muis. De bundel
draagt als titel „Al luisterend". Met deze titel is de bundel èn prof. Hasselaaar
getypeerd. Prof. Hasselaar is voor alles een aandachtig luisterend mens,
luisterend naar de stemmen uit het verleden en het heden, vooral luisterend
naar de Heilige Schrift.
In een inleidend artikel schrijft prof. Beker:
.Als wij Hasselaar horen spreken en doce
ren. als wij zijn meditaties lezen, dan is er
om die werkzaamheden steeds de stilte van
het luisterend leven. Dat ziet Hasselaar zelf
ook als de kern van het leven van een mens
vor Gods aangezicht èn dus ook van een
theoloog. Met het oog daarop bedrijft hij
ascese laat hij allerlei kerkelijke drukte en
lawaaierigheid. vergaderzucht en z.g. actue
le problematiek, die hem in zijn aandacht
storen, aan zich voorbijgaan. Maar deze
stilte dient om tijdig een enkel woord te
zeggen dat hout snijdt ten dienste van de
kerk en de samenleving nu".
Prof. Hasselaar laat niet toe, dat teveel
mensen hem voor de voeten lopen. Je kunt
niet met al te veel mensen de conversatie
beginnen. Zulk een conversatie wordt ver
ward. Hasselaar heeft gekozen voor een be
perkt aantal gesprekspartners: Calvijn.
Heppe, Kierkegaard. Gunning, Barth. Mis-
kotte. Noordmans. Van Ruler, Rosenzweig
en Rosens toe k-Huessy. maar hen weet hij
dan ook op een nieuwe verrassende manier
te sprake brewngen. Prof. Beker geeft daar
van een opmerkelijk voorbeeld. „Toen ik-
met Hasselaar een Gunning-kring .leid
de op Hydepark, besprak hij daar een ge
schrift van Gunning, dat ik zeil meerdere
malen gelezen had. omdat ik het zo wonder
schoon vond. Maar toen lk zijn „enkele
opmerkingen" hoorde, dacht lk eerst: maar
dat zégt Gunning toch niet. Later bij her
nieuwd doorlezen ontdekte ik: ja, dat zijn de
perspectieven, die Gunning hier opent".
Zelf heb ik soortgelijke ervaringen in de
omgang met Hasselaar opgedaan. Hij ver
telt Je een uitermate boeiend verhaal. Je
bent diep onder de Indruk. Aan het einde
van het verhaal zegt hij: „Dat zegt Barth, Je
kunt het daar en daar vinden in de „Kirchli-
che Dogmatik". je snelt naar huis om de
desbetreffende passage op te slaan om dan
vervolgens te ontdekken dat Je het verhaal
van Hasselaar maar beter had kunnen op
schrijven, want hij heeft je veel meer verteld
dan je bij Barth kunt vinden.
„Verstrooide professor"
In prof. Hasselaar kunnen we nog de beken
de „verstrooide professor" ontmoeten. We
komen elkaar tegen in het Wllhelminapark
en dan kan het gebeuren, dat hij je niet
opmerkt. Hij is in gedachten verzonken. Je
noemt zijn naam en hij kijkt Je wat verwe
zen aan. Je hebt dan altijd een beetje het
schuldige gevoel, dat Je hem hebt losgerukt
uit de conversatie met een heilige, een
kerkvader, een geleerde of een rabbijn.
Soms zet hij met je in het park de conversa
tie voort waarmee hij bezig was. Dat is even
wat wennen.
De „verstrooidheid" van Hasselaar is een
uiting van uiterste concentratie. In deze
concentratie laat hij zich niet afleiden. Hij
maakt de indruk van een Introvert en we
reldvreemd mens. maar deze indruk is toch
niet Juist. Op zijn wijze ls hij wel degelijk
betrokken met wat er in de wereld gebeurt,
met de cultuur, de kunst, de politiek en de
maatschappelijke vragen. Voor anderen uit
ontdekte hij bepaalde aspecten van de crisis
in de westerse cultuur, getuige zijn dies-rede
uit 1957 aan de Universitat Kristen Indone
sia. In deze rede (pp 82w) ziet hij de cul
tuurcrisis ten nauwste samenhangen met de
wetenschapscrisis. Als een vertolker van de
eenzaamheid, de vertwijfeling en de gesple
tenheid van de hedendaagse mens noemt
hij de door mij bewonderde Kafka. Veelzeg
gend tekent hij hem in één zin: „En iemand
is gekomen, die de zin van de onzin, de
doelloosheid-ln-detail, het propvol gevulde
vacuuym, de ontzielde mens heeft beschre
ven met de etsnaald van het nameloos ver
driet, de jood (natuurlijk de joodf) Franz
Kafka."
„De twee H's"
Prof. Hasselaar gaat door het leven met een
naam die ook met een H begint: Heppe
(1820-1879). Deze man schreef een dogma
tiek, die door Hasselaar ijverig is bestudeerd
en door hem wordt gebruikt bij zijn onder
richt. Het boek wordt, zoals de ingewijden
weten, alleen maar aangeduid met de naam
van de schrijver, Heppe. Volgens Hasselaar
kunnen we alles in Heppe vinden. Ik moet
hem hier op zijn woord geloven, want ik heb
het boek nooit gelezen en zal het ook niet
lezen. Fijntjes laat hij mij steeds voelen, dat
ik veel mis. Wanneer ik mijn onkunde be
treffende een bepaald onderwerp moet belij
den (en dat gebeurt nogal eens) krijg ik
steevast te horen: „Dan had Je Heppe ook
maar moeten lezen."
Met Heppe komt Hasselaar waar hij wil
wezen: bij de grote lijnen van de theologie,
bij Barth en Miskotte, bij Noordmans en
Gunning. Aan de hand van Heppe laat hij
zijn studenten de schoonheid van de theolo
gie zien. Met Heppe in de hand zal hij nog
aan de hemelpoort komen (maar dat mag
van zijn vrienden en studenten nog lang
duren!). Wie zo met. Heppe kan omgaan,
moet een meester in de theologie zijn!
Israël
Prof. Hasselaar leeft, denkt en schrijft in
verbondenheid met Israël, niet alleen met
het Israël van het verleden, maar ook met
het Israël en het jodendom van het heden.
Over Hasselaars verbondenheid met Israël
schrijft prof. Beker: „Juist Israël heeft Has
selaar mystiek leren denken. Israël, dat door
God gesteld is om te blijven horen. Hasse
laars mystiek gaat daarom nooit boven het
Woord uit. Het luisterend leven van Hasse
laar is geënt op de mystfek van Israël, op
Israël als de horende gestalte van de ge
meente van God. een gestalte waarin Israël
de kerk steeds voorgaat. Hasselaar weet
alleen dan solidair met de wereld te kunnen
zijn, als hij solidair is met Israël als het
sacrament van Gods trouw aan de wereld."
Hasselaar zelf zegt, dat de verbondenheid
met Israël betekent dat de kerk geen triom
fale kerk kan en wil zijn. Deze niet-triomfale
kerk „weet, dat zij vanuit de wortel alles aan
Israël dankt en in haar kerkgeschiedenis tot
op deze dag, veel, zeer veel, aan Israël schul
dig is gebleven. En zij schaamt zich niet in
de naam 'Israël' verschillende betekenissen
te horen, die in historisch verband (en wat is
'Israël' buiten haar historische verbanden?)
een laatste helderheid in de weg staan. Wij
overzien 'Israël' voor en na Christus niet!".
Levensloop
Tenslotte, heel in het kort. de levensloop
van prof. Hasselaar. Hij werd geboren op 13
mei 1917 en groeide op in Amsterdam, waar
zijn vader organist was van de Westerkerk.
In Utrecht studeerde hij en in Leiden pro
moveerde hij bij prof. Miskotte op het proef
schrift „Erfzonde en vrijheid" (1953). Als
predikant begon hij in Boxmeer. In 1954
vertrok hij naar Indonesië om de Protes
tantse Kerk aldaar te dienen. In 1959 werd
hij wijkpredikant in Utrecht, in 1961 univer
siteitspredikant. Op 1 oktober 1964 werd hij
benoemd tot wetenschappelijk hoofd
ambtenaar aan de theologische faculteit
van de Rijksuniversiteit van Utrecht. Na het
overlijden van prof. Van Ruler werd hij
benoemd tot kerkelijk hoogleraar op 1 au
gustus 1971.
M. G. L. den Boer, hervormd predikant te
Utrecht, kondigt aan de bundel „Al luiste
rend een keuze uit het werk van prof. dr.
J. M. Hasselaar aangeboden ter gelegenheid
van zijn zestigste verjaardag" (240 pagina's).
Het boek is een uitgave van de Huisdrukkerij
van de Rijksuniversiteit Utrecht, niet ver
krijgbaar in de boekhandel maar te bestellen
door 10,- te storten op postrekening 3.760.804
t. n. v. G. J. Smit te Zeist. Bijgaande portret
van prof. Hasselaar is getekend door Bert
Kuipers.
'EI
Korte duidelijk geschreven, liefst aan één kant getypte, brieven kunnen worden
gestuurd naar Secretans Hoofdredactie Trouw/Kwartet, Postbus 859, Amsterdam. Bij
publikatie word! de naam van de schrijver vermeld.
Verstoring (7)
Een paar lezers beweren dat de ver
storing van een politieke vergade
ring van het CDA te Rotterdam
door socialisten is gedaan. Hoe weet
men dat? Ordeverstoring en het af
scheuren etc. van affiches is fout!
Maar uitgesproken daders aanwij
zen is al te goedkoop! Wat wel duide
lijk een zeer ernstige ordeverstoring
is. maar op een heel andere wijze, is
wat Van Agt over den Uyl zei: .Als je
met hem schaakt en je draalt Je
even om, dan heeft hij de stukken
verzet" Dat is veel erger! Dat is
iemand verdacht maken, beschuldi
gen dat hij gemeen is! Ik heb geen
ingezonden stuk gelezen van een
CDA-er, die dit ten zeerste afkeurde.
Wel van Wiegel, die dit een ontoe
laatbare uitdrukking vond.
Dankwoord
Het zal ongetwijfeld mede namens
vele werkende vrouwen in Neder
land zijn, dat wij onze dank willen
overbrengen aan mevrouw M.
Kloosterhuis-Duinker, arts, voor
hetgeen zij door haar rede op de
studiedag van de Vereniging voor
Arbeids- en Bedrijfsgeneeskunde in
Eindhoven omtrent de overbelas
ting van de werkende vrouw naar
voren heeft gebracht Moge haar
wens dat de resolutie van 1967 door
Nederland zal worden geratificeerd,
bewaarheid worden!
Den Haag J. J. Elenbaas
A. Knip
Van een onzer medewerkers
Na de verkiezing van de nieuwe synodale commissie waarover
wij reeds meldden, werd de lutherse synode, die deze week in
Den Haag vergaderde, door de president ds W. Bleij officieel
geopend. Uit de samenstelling van de synode bleek, dat deze uit
20 procent vrouwen bestond.
Oprechtheid
Drachten
H. Stelwagen
Van een onzer verslaggevers
LEEUWARDEN - Nostalgie is een
teken van angst voor de toekomst
Wij moeten niet te veel teruggrijpen
naar het oude. Dit betoogde me
vrouw A Geense-Ravestein uit Oro-
ningen gisteren op de ledenjaarver
gadering van de hervormde vrou
wengroep.
Ongeveer achthonderd dames uit
het hele land waren voor deze verga
dering naar Leeuwarden gekomen,
waar mevrouw Geense sprak over
.Xeven in een veranderende we
reld". Elke eeuw heeft wel een crisis
tijd gehad, waarin men dacht, dat
de cultuur op haar einde liep, maar
men is er toch steeds weer uitgeko
men, aldus mevrouw Geense. Be
langrijker is, dat een christen niet
bang voor de toekomst hoeft te zijn,
want hij heeft de belofte van Gods
nieuwe koninkrijk. Mevrouw Geen
se -drong er bij de dames op aan.
zoveel mogelijk open te staan voor
wat er om Je heen gebeurt en zich
niet terug te trekken in het eigen
besloten kringetje.
De actie voor een onderwijsproject
in Ohana, die de hervormde vrou
wengroep het afgelopen seizoen
heeft gevoerd, werd gisteren afgeslo
ten met een opbrengst van ruim
elfduizend gulden. Komend Jaar zal
een actie worden gevoerd voor
„Vrouwen voor vrede", de Ierse
vrouwenvredesbeweging.
Als christen. AR en CDA'er, heb ik
moeite met de verkiezingspropagan
da van de andere christelijke partij
en. Soms heb lk het gevoel dat men
het negende gebod uit wil schake
len. Dat de nlet-chrlstenen het CDA
als schoppaal gebruiken, verbaast
mij niet. Van geloofsgenoten ver
wacht men dit niet. Van RPF tot de
RKPN ls alles „Hun richtsnoer van
uit Gods Woord ls niet echt" Ze zijn
voor abortus, voor vrij onderwijs,
ondermijnen het gezag, gebrek aan
verantwoordelijkheidsbesef enz. De
christenen in de niet-christelijke
partijen hebben ook een lijstje van
aanvallen, maar dan in het tegeno
vergestelde. Van oprechtheid en ver
draagzaamheid is geen sprake meer.
Men is wel één in het geloof, zit soms
in dezelfde kerk, gezamenlijk viert
men het H. Avondmaal enz. WIJ to
nen ons voor de buitenwereld onge
loofwaardig. doordat men allemaal
zijn idee en leer hoger stelt dan zijn
Heiland en Heer.
Maasland A. Noord am
Meer brieven op pag. 8
Wellicht het hoogste percentage in
enigerlei landelijk bestuursorgaan
van een Nederlandse kerk. Voor de
tweede maal was, als proef, de syno
de tot stand gekomen door een ver
kiezing waaraan alle leden van de
kerk hadden kunnen deelnemen.
Amerikaan
Met Instemming van de vergadering
werd een hartelijk welkom toegeroe
pen aan ds John Melin, predikant
van de lutherse kerk in Amerika, die
zich met zijn echtgenote gaat verbin
den aan de lutherse gemeenten
Zaanstad en Enkhuizen om daarmee
de Nederlandse zusterkerk die mo
menteel met veel vacatures worstelt,
terwijl pas over enkele jaren vol
doende afgestudeerden beschikbaar
zullen komen, te helpen. Een resul
taat van de samenwerking van de
lutherse kerken in de lutherse we
reldfederatie.
Ook tijdens het verdere verloop van
de vergadering bleek hoezeer de lu
therse wereldkerk de kleine Neder
landse kerk wilde steunen om haar
in staat te stellen ln het oecume
nisch orkest de lutherse stem te la
ten klinken. De opzet van de luther
se lekenopleiding uitgaande van het
evangelisch luthers seminarium be
gint vrucht te dragen. Een aantal
belangstellende gemeenteleden zal
beschikbaar komen voor pastorale
en liturgische taken onder begelei
ding van de stal van de opleiding.
Voor de verdere uitbouw van dit
werk werden verschillende be
leidslijnen uitgezet. Met steun van
de lutherse wereldfederatie zal een
speciale coördinator-docent voor en
kele jaren kunnen worden aange
steld. In de uitvoerige discussie die
in de synode over de opzet en voort
gang van de lekenopleiding werd ge
voerd kwamen verschillende visies
naar voren op de structurering van
het leerproces. De synode besloot
aan de nieuwe onderwijsmethodiek
een duidelijke kans te geven. Daar
bij ls verondersteld dat het leerpro
ces in feite nooit eindigt en zich in
eng verband behoort te voltrekken.
Nieuwe aanpak
Evenals ln de hervormde kerk
vormde de zorg voor de pensioenen
een belangrijk onderwerp van over
weging. Een uitvoerig rapport drong
aan op een nieuwe aanpak waarbij
het bestaande omslagstelsel weer zal
worden omgebogen in de richting
van kapitaaldekking. Eventueel in
samenwerking met een groot lande
lijk pensioenfonds. Zowel de
dienstdoende en emeriti-
predikanten als de Instellingen met
lutherse vermogens zouden daarbij
offers moeten brengen.
Avondmaal
Na enige discussie nam de synode de
verklaringen betreffende ambt en in
tercommunie van de desbetreffende
commissie van de raad van kerken
aan. Daarbij sprak de synode de
wens uit, dat op grond van het ge
loof. dat de eenheid in Christus reeds
gegeven is, de kerken wederkerig
zouden komen tot erkenning van het
ambt van mannen en vrouwen, die ln
deze kerken het sacrament be
dienen.
POLITIE
Als goede burgers van een
democratische staat hebben we
achter de politie te staan. En dat
doen we ook. We lezen wel eens vl11 1
gevallen waarover we de kab:
wenkbrauwen fronsen, maar wetjorn
ook onmiddellijk dat het
kinderachtig zou zijn om op het pe P
gedrag van enkelingen het hele
korps aan te kijken. Er is een tijd Eer
geweest dat allerlei beroepsgroejpor
achter elkaar in het zonnetje getfriin
werden. Maar we zijn dat al weer Eei
vergeten en zijn bereid het geheéroei
naar de besten te beoordelen of Sien
nuchter aan te nemen dat er ovet
wel eens wat is. Toch gebeuren ei
wel eens dingen waarvan je denkl M
kijk, als de politie wil dat we achljL
hen staan, dan moeten ze het on<
ook wat gemakkelijker maken. C>7L
een voorbeeld te noemen. Die v v
dubbeldekker van Ria Beckers «r r
haar politieke vriéndinnen en V
vrienden.
Staatssecretaris Van Huiten w<
desgevraagd zelf op hoe vreemd I
was dat in de ene provincie dit
kleurrijk vehikel politie-gelelde
kreeg, terwijl het elders een dag!
de roulatie genomen werd door
diezelfde politie. Ik kan me best
indenken dat een pientere
politieman zich die bepalingen
omtrent het reclame maken met
voertuigen met een buitenlands
nummerbord herinnerde. Maar d$ita
hoef je zo'n campagne nog niet
meteen een dag te stoppen. Danljiik;
je best eens even praten en contaëen
opnemen en afspraken maken
waardoor de zaak gewoon kan
doorgaan. Laat niemand zeggen,i
zoiets niet kan. Er kan altijd veel
meer dan je denkt als je maar evefcan
creatief bezig bent. Ik denk in dit ken
verband ook aan de vele
verkeersopstoppingen in onze
steden.
Vaak sta je een kwartier te wacht
omdat iemand ergens wat moet Op
of inladen. Ik moest ln een volger Fin
straat zijn en kon daar makkelij! teld
komen als ik even een klein stuk
„verboden inrij" nam. Een stukji
dat bovendien op andere uren vt
de dag wèl in beide richtingen
bereden mag worden. Ik vroeg hl
aan twee agenten die niets deden
alleen maar toezagen. Het mocht
niet. Het kon niet, zeiden ze. Ze
hadden duidelijk geen zin. En
daarmee maakten ze de chaos no|
groter. Wat leren ze op zo'n
politieschool.
on
far
Die
em
iali:
lig
nfde
Joo
)p<
verj
noe
Een foto uit de tijd, dat Plains nog in de aandacht stond van de wereldpers.
Carter maakt bekend, dat zijn kerk besloten heeft, zwarten toe te laten tot het
lidmaatschap (14 november 1976). Nu is Carter weg en de wereldpers is weg en
de kerk is als gevolg van het besluit gescheurd.
PLAINS (UPI) Jimmy Carter zit in het Witte Huis, maar er
heerst geen vreugde meer in zijn geboortedorp Plains. Integen
deel, er hangt een sfeer van somberheid, onzekerheid en bitter
heid.
Het hele dorp vertoont er sympto
men van: de toeristenstroom is de
laatste weken afgenomen en sommi
gen menen, dat het hoogtepunt vóor-
bij is. Er staan veel huizen te koop.
Carters beste Jeugdvriend ls van zijn
vrouw gescheiden.
Het ergste is de toestand in de kerk
van het dorp, een baptistengemeen
te. Twaalf families hebben de kerk
verlaten uit protest tegen het ge
dwongen ontslag van dominee Bruce
Edwards in februari van dit jaar. Een
recente collecte leverde slechts vier
honderd dollar op, terwijl men 711
dollar dacht op te halen. „De kerk
AMERSFOORT Met elf stemmen vflór bij vier onthoudingen
heeft de raad van kerken zich uitgesproken voor een Interkerke
lijke liturgische Jaarorde. Het volgen van deze jaarorde zou
inhouden, dat de kerken dea zondags ln hun eredienst allemaal
dezellde teksten uit de bijbel lezen en als uitgangspunt voor hun
verkondiging nemen.
Onze adressen:
AMSTERDAM:
Postbus 859
Wibautstraat 131
Tel. 020-913456
Telex 13006
ROTTERDAM/DORORECHT:
Postbus 948
WestWaak 9. Rotterdam
Tel 010-115588
DEN HAAGO.EIDEN:
Postbus 101
Parkstraat 22. Den Haag
TeL 070-469445
ZWOLLE/GRONINGEN
Postbus 3
Melkmarkt 56. Zwolle
Tel. 05200-17030
Momenteel worden ln ons land drie
Jaarorden gehanteerd: de klassieke,
de nieuwe romelnse en het torah-
project van de Prof. dr O. van der
Leeuw-stichting. Een aantal kerken
houdt er geen jaarorde op na, maar
in hun boezem groeit de behoefte
aan een zekere discipline en een le
zingenboek.
De raad kon het niet eens worden
over de bewoordingen, waarin hij de
Jaarorde aan de leden-kerken wil
aanbevelen. Met moderamen zal die
op zijn eerstvolgende vergadering
formuleren en daarover vertegen
woordigers van de leden-kerken
raadplegen.
De raad van kerken nam zijn besluit
op basis van een lijvig rapport, dat
op zijn tafel was gedeponeerd door
de raad voor contact en overleg be
treffende de bijbel via de sectie ere
dienst van de raad van kerken. De
sectie stelde voor. de Jaarorde op de
eerste zondag van de aanstaande ad
vent te laten Ingaan. In een aantal
Jaren zou dan ln de liturgie van de
Nederlandse kerken heel de bijbel
gelezen zijn.
Overigens wilde de sectie niets op
leggen. maar liet zij zich lelden door
het beginsel van dienstbare soepel
heid. Ook wilde zij zo rijk mogelijk
gebruik maken van de Jaarorden, dia
ln ons land al worden aangehouden.
Het voorstel zou de kerken in staat
stellen, saamhorig op weg te gaan in
eredienst, katechese, leerhuizen en
vormingswerk, desgewenst ook op
de scholen en hopelijk zelfs ln de
kunst, de media, de theologie en de
gezinnen.
Porseleinwinkel
Het moderamen had met het rapport
niet goed raad geweten. Zijn advies
noemde het creatief, maar be
twistbaar. Voorzitter prof. dr H.
Berkhof had zelfs de woorden „litur
gische overval" horen klinken. Ook
was hij gestoten op de vrees, dat hier
een siervogel met klepperende
wiekslagen de porseleinwinkel van
de kerkelijke gevoeligheden was ko
men binnen vliegen
Dat bleek op de vergadering van de
raad allemaal erg mee te vallen. Kar
dinaal WUlebrands zei. dat hij ge
boeid was door de verrichte studie
en stak „een zekere bewondering"
niet onder stoelen of banken. Een
gemeenschappelijke Jaarorde zou hij
toejuichen. Maar hij waarschuwde,
dat hij de bisschoppenconferentie ln
de arm diende te nemen over de
vraag. In hoeverre een aanpassing
van de nieuwe romelnse jaarorde
die per slot van rekening een
uitvloeisel ls van niets minder dan
een algemeen concilie, Vaticanum II
mogelijk is.
Hij en trouwens ook anderen,
onder wie ds C. Mak (gereformeerd)
vonden dat de zaken goed moes
ten worden doorgepraat en getimed.
Het gaat niet aan, dat voor
tijdige Inwerkingstelling van een
enorme machinerie, met inbegrip
van omroepverenigingen, de beleid
sorganen van de kerken voor het
blok plaatst.
Aartsbisschop Kok (oud-katholiek)
noemde het rapport van enorm be
lang voor de groei van de oecumene.
Hij pleitte er warm voor, dat de
Nederlandse kerken de moed zou
den hebben te experimenteren met
deze ernstige poging tot praktische,
zichtbare eenheid.
De sectie eredienst had bij haar
voorstel maar meteen een handrei
king ten behoeve van de liturgie en
de verkondiging voor de komende
winter gevoegd. Hier werd het bij
zonder moeilijk. Kardinaal Wille-
brands vond het niet op de weg van
de raad van kerken liggen, de leden-
kerken liturgisch materiaal voor te
schotelen. Prof. Berkhof meende ln
geweten te moeten opmerken, dat
de raad zijn ledenkerken een
handreiking met enkele theologisch
zeer aanvechtbare passages niet
mocht aanbevelen. Ook over het
vraagstuk van de begeleiding van de
Jaarorde gaat het moderamen zich
nu buigen.
Dooprapport
Unaniem aanvaardde de raad ver
der het oecumenisch dooprapport
als een bijdrage tot bezinning en
oecumenische katechese. Dit rap
port is in eerste instantie opgesteld
door mevrouw dr E. Flesseman-van
Leer. Een zwaartepunt van het rap
port is het pleidooi, dat de kerken op
weg naar de eenheid elkaar de ruim
te laten voor een verschillende
doopbediening. Bovendien dat zij
zich de vraag stellen, of bepaalde
aspecten van de ene doop in een
andere dooppraktijk niet beter tot
hun recht komen dan in de hunne,
waaruit de conclusie zou kunnen
worden getrokken, dat verschillen
de dooppraktijken elkaar kunnen
aanvullen.
Het rapport besluit met zes zielzor
gelijke aanbevelingen, bijvoorbeeld
dat de doop niet mag worden be
schouwd als een vanzelfsprekende
zaak en niet als een soort automatis
me bediend. De doop moet, aldus
het rapport, worden voorafgegaan
door een bewuste geloofskeuze van
de ouders en hun erkenning van de
plicht hun kind christelijk op te
voeden.
Voor een interessante bijdrage aan
de gedachtenwisseling zorgde de
doopsgezinde ds C. F. Brüsewitz.
Hoewel hij met een paar moeilijkhe
den bleef worstelen, achtte hij het
van bijzonder belang, dat zijn ge
loofsgemeenschap het document
terdege zou bespreken. „Zoals de
landvoogd Festus bijna door Paulus
werd overgehaald christen te wor
den, zo zou lk er bijna toe gebracht
worden, de kinderdoop als een geldi
ge mogelijkheid te beschouwen",
merkte hij onder hilariteit op.
ligt in de puin", zeggen verscheidene
mensen.
Sommigen geven de schuld voor dit
alles aan de president, anderen aan
diens broer Billy, omdat deze kritiek
op Plains heeft gespuid. Weer ande
ren geven de schuld aan mensen, die
al jarenlang wrok koesterden jegens
de familie Carter.
„Het lijkt eerlijker te zeggen, dat
niemand speciaal aangewezen kan
worden als de schuldige," zegt domi
nee Edwards. „Het gaat niet zozeer
om het feit, dat het dorp overspoeld
door toeristen en dat traditionele
dorpswinkeltjes worden veranderd
,in souvenirzaken. Het gaat vooral
om wat er in het innerlijk van de
mensen ls omgegaan."
„Plains heeft de uitdaging niet opge
vangen," aldus de dominee. „Ieder
een is kwaad op iedereen. De kerk is
uiteengevallen. Je kan niemand de
schuld geven en toch kan Je iedereen
de schuld geven. Wat het dorp nodig
heeft, is een terugkeer naar zijn ele
mentaire christelijke levensopvat
ting: God en zijn naaste liefhebben."
NED. HERV. KERK
Bedankt voor Ouderkerk a d. IJss<
J. P. Verkade te Montfoort.
GEREF. KERKEN
Aangenomen naar Enter: E. Ov
eem te Luttelgeest-Kuinre.
Mevrouw T. de Nie
Mevrouw T. de Nie (40) is benoei
tot secretaris van de hervorm
raad voor de zending voor Indone
en voor het contact met de vr»
wengroepen in Nederland. Het is
bedoeling, dat zij predikante woff
voor buitengewone werkzaamhed
in de hervormde kerk. Mevrouw Mi"
Nie is thans voorlichtster van ais
afdeling textielreiniging van TN ej
De afgelopen jaren studeerde zij
vens aan de extranei-opleiding
Utrecht theologie en legde het k*va
didaatsexamen en het kerkelloc
examen af. ci
Ron Cox
Generaal Clarence Wiseman van Ié ge
Leger des Heils heeft lultendge
kolonel Ron Cox aangesteld st<
chef-secretaris (tweede man) vim
het Leger des Heils in Nederlai de
met ingang van 26 mei. Per dezell all
datum worden luitenant-koloi ar
Cox en zijn vrouw bevorderd I W:
kolonel. Hij volgt kolonel A. Ki da
singa op, die op 26 mei na sti
dienstjaren uit de actieve diei >op
treedt Kolonel Krulsinga was ch| ei)
secretaris sinds 1974.
Morris Cerullo
De Joods-christelijke evant
Morris Cerullo komt op 27 juni
Nederland voor een ontmoeting!
evangelische voorgangers
Utrecht. Daar zal gesproken w<
over de mogelijkheid van een
evangelisatiecampagne met Cel
in ons land.
Bijbel kind gemeente. Studie
dag van de vereniging voor
godsdienstige opvoeding Westhill,
t.g.v. haar 60-Jarig bestaan, zaterdag
14 mei van tien uur tot half vijf, in
het Interkerkelijk centrum ln win
kelcentrum De Clomp, Zelst-West.
Inleiders dr. J. van Goudoever, drs.
R. H. Wissink en drs. F. H. Kuiper.
Opg. en Inl. tel 020-351267.
De identiteit van de prot. chr. in
stelling voor maatschappelijke
dienstverlening en de verhouding
overheid-confessioneel particulier ini
tiatief. Zaterdag 14 mei van half elf
tot drie uur ln De Aker te Putten.
Voor bestuurders en werkers. Inl. tel.
03480-13182.
Wij en (de) trouw, 16-18 mei op De
Hoorneboeg te Hilversum, m.m.v. ds.
L. H. C. Friederich, ds. W. Overdlep
en mevr. ds. G. 8. Westerouen van
Meeteren. Inl. en opg. iel 02157-231.
Stijlvol, weekend met zelfstandig
wonenden vanaf 30 Jaar, 14-15 mei.
Den Alerdinck, Laag Zuthem (tel.
05290-541).
Ontmoeting en gemeenschap. Bij
belstudieweek 14-22 mei. De Hezen-
berg. Hattem (tel. 05206-1648).
Habelgaarn
De zwarte lutherse bisschop Hak
gaarn uit Zuld-Afrika verwachtHE
de naaste toekomst geen revohèm
in zijn land. De president van be
federatie van lutherse kerken
zuidelijk Afrika zei ln een toesp
spn
in Hannover (West-Duitsland).
het daarom niet tot een revolu L
van de niet-blanken zal komen, <r01
dat het grootste deel van hen ch..e"
ten is. De regering dient echter 1
concrete veranderingen niet meet 0 1
wachten, daar de haat van „bep* e
de kringen" steeds groter wordt, e
hij.
ad
Hans Küng
nu
Onder de kop „Küng speelt vd
vrije geest" heeft de Russische 4.Pc
soof en atheïsmespeclalist Kryflria
lew een bespreking gewijd aan HWae
Küngs boek „Christen zijn". Wat
deed dit in de jongste editie ter
„Nauka i religia" (wetenschap
godsdienst), een atheïstisch, »*re
tenschappelijk rijdschrift in de SeHei
Jet-Unie. Volgens Krywelew heften
Küng voor de genezing van KM
christendom zulke krasse midderinii
aanbevolen, dat alleen daaruit jker
blijkt, dat het christendom
'ar
ai
neeslij k ziek ia.
t
