onbezorgd op vakantie Restauratie van de Pieterskerk vergt ruim vier miljoen I I I NUTSSPAARBANK LEIDSE SPAARBANK Moment voor (9) 'n monument Leiden huurt barakken voor gastarbeiders REGIO DEN HAAG Italië 20/40 verzekeringen,vreemd geld, cheques, rekreatiekredieten enkluizen SGP/GPV Leiden fel tegen subsidie voor crematorium Celstraffen voor brandstichters Ontsluiting duin door aanleg paden WOENSDAG 11 MEI 1977 Trouw/Kwartet (Van een onzer verslaggevers) LEIDEN De gehele restauratie van de Pieterskerk in Leiden zal zo n slordige vier miljoen gulden gaan vergen. Binnenkort komt het voorstel in de raad om voor de eerste fase van de restauratie alvast zeveneneenhalf ton beschikbaar te stellen. Het ligt in de bedoeling om dit restauratieplan in verschillende fasen uit te voeren. Over de toekomstige bestemmingen van de Pieterskerk kan op dit tijdstip nog niet met zekerheid worden aangegeven, welke deze zullen zijn. Het stichtingsbestuur Pie terskerk Leiden streeft naar een zo passend mogelijk multi functioneel gebruik. Van onze correspondent LEIDEN De gemeente Leiden is een huurovereenkomst aan gegaan met de stichting ..Woonoord Arbeiders" in Leiderdorp. Het gaat om de huur van drie barakken voor gastarbeiders. De Leidse raad heeft bovendien besloten om een commissie „Huis vesting Migranten Leiden" in het leven te roepen. De Leidse gemeenteraad ging boven dien unaniem akkoord met de ver bouwing van het Heerenlogement en het Van der Heidencomplex voor de Openbare Bibliotheek. Het Van der Heidencomplex tussen de Hoog landse Kerkgracht en de Nieuw- straat krijgt bovendien een ge deeltelijke woonbestemming. De commissie krijgt als taak de huis vesting van buitenlandse werkne mers te verzorgen en de daarvoor bestemde gebouwen te beheren Er heeft in Leiden al eens een dergelijke commissie gefunctioneerd Dat was de stichting ..Migrantencentra die echter In 1975 in financiële moeilijk heden verzeild raakte De stichting gaf het beheer van de panden voor buitenlandse werknemers aan de Morssingel op. Om de eerste nood te lenigen wil de gemeente een aantal buitenlandse werknemers tijdelijk huisvesten in de drie barakken in Leiderdorp Er zijn daarvoor 7500 gulden strikt noodzakelijke opknapwerkzaamhe- den uitgevoerd. Op aandringen van de heer Driessen (CDA) stelde de raad vast dat in de te vormen commissie ..HuisvesUng Migranten Leiden" één wethouder en twee raadsleden zitting moeten hebben Vla vakcentrales wordt ge probeerd een Marokkaanse of een Turkse vertegenwoordiger van de buitenlandse werknemers te vinden voor het werk in de commissie DELFT-Dinsdag is in de Blokken zaal in het gebouw voor Bouwkun de in Delft aan de Berlageweg de tentoonstelling Rationalisme en architectuur Italië 20'40 van start gegaan Deze tentoonstelling, geor ganiseerd in het kader van het Ita liaans-Nederlands cultureel ver drag geeft een overzicht van de architectuur in Italië's fascistische periode De expositie is samenge steld door de Biennale van Venetië en duurt tot en met 17 juni. Van daag begint een symposium in het genoemde gebouw over de ten toonstelling De ambassadeur van Italië Antonino Morozzo della Roc- ca en dekaan prof ir M Gout open den gisteren de expositie. (ADVERTENTIE) Van onze correspondent LEIDEN De SGP/GPV een mansfractie in de Leidse ge meenteraad is fel van leer ge trokken tegen een voorstel van b. en w. om de hervormde kerk van Leiden financieel te steu nen bij de bouw van een cre matorium. In de raadsvergadering noemde het SGP/GPV-raadslid crematie een vorm van lijkbezorging die in een op een christelijk verleden gestoelde samenleving niet bevorderd zou moeten worden. ..Crematie hoort thuis in een materialistische samen leving" zei hij. De wethouder van financiën. Van Dam. stelde echter dat het college slechts een verzoek van de Leidse hervormde kerk inwil ligt. ..Bovendien", aldus de wet houder, „bestaat er al eeuwen een scheiding tussen kerk en staat". Het betoog van de SGP/GPV-fractie weerhield de andere raadsleden er niet van om het voorstel van b. en w. te ondersteunen. De hervormde ge meente wil een crematorium omdat Leiden tot nu is aangewezen op het crematorium Ockenburg in Den Haag. Het crematorium komt naast de bestaande begraafplaats „Rhijnhof". DEN HAAG De rechtbank in Den Haag heeft dinsdag een 23-jarige Hagenaar wegens brandstichting veroordeeld tot twee jaar cel met aftrek van het voorarrest. Zijn maat. een 19-jarige uit Den Haag. kreeg van de rechtbank voor hetzelfde feit anderhalf jaar met aftrek van het voorarrest opgelegd. Het restauratieplan kan worden on derscheiden in twee afzonderlijke gedeelten. Aan de ene kant de werkzaamheden voor de consolida tie van dit zo nauw met de geschie denis van de stad Leiden verbonden fraaie monument. Anderzijds be staat het restauratieplan uit het tref fen van voorzieningen, welke nodig zullen zijn voor de toekomstige be stemming en exploitatie van het ge bouw als cultureel centrum, zoals de nog resterende restauratie werkzaamheden aan het interieur, het aanbrengen van een verwar mingsinstallatie en de restauratie van het kerkorgel. De kosten verbon den aan de uitvoering van het totale plan worden geraamd op 4.149.574. In deze kosten heeft het bestuur van de stichting Pieterskerk Leiden sub sidies gevraagd aan het rijk, de pro vincie en aan de gemeente. CRM heeft zich in peginsel verenigd met de opzet van het restauratie plan. Omdat hij de uitvoering van de werkzaamheden voor de consolida tie van dit monument op korte ter mijn noodzakelijk acht. heeft hij zich bereid verklaard in de kosten van uitvoering (zijnerzijds geraamd op 2.500.000) een rijkssubsidie te verlenen van 50% of 1.250.000. Van dit bedrag kan nog dit jaar 500.000 worden uitbetaald en het restant van 750.000 in 1978. Verwacht wordt dat G.S. een subsidie zullen verlenen van 250.000. Naar de me ning van B. en W. kan de gemeente eveneens een subsidie van 30% of 750.000 verlenen, zodat in dat geval slechts 10% of 250.000 ten laste zal blijven van de stichting Pieterskerk. Volgens de stichting is het voorts noodzakelijk, dat de bestaande kerkbanken in het middengedeelte van het gebouw, de zogenaamde kuip, worden vervangen door ver plaatsbare stoelen. Het restauratie plan voor de Pieterskerk is in opdracht van de Stichting Pie terskerk Leiden opgesteld door het architectenbureau Van Dam. Van der Sterre en Van Straten in Leider dorp. van een onzer verslaggevers DEN HAAG Als de gemeenteraad van Den Haag akkoord gaat met het voorstel van het college van b. en w. dan zal worden begonnen met de ontsluiting van het duingebied tus sen Kijkduin en de gemeentegrens van Monster voor gebruiksrecreatie. De ontsluiting voorziet in de aanleg van wandel- en ruiterpaden, terwijl verder enige voorzieningen getrof fen moeten worden om het duinge bied voor gebruiksrecreatie ge schikt te maken. De aan te leggen paden staan aan de landzijde in verbinding met de Machiel Vrijen- hoeklaan en het recreatiegebied Oc- kenburgh. De wandelpaden naar het strand sluiten aan op de nog aan te leggen centrale achteruitgang van het kampeerterrein Ockenburgh. De verbindingen naar zee zijn zodanig gesitueerd dat de bestaande strand- afgangen normaal blijven functio neren De aan te leggen wandelpa den zullen grotendeels als schelpen paden worden uitgevoerd. De ont sluiting van het duingebied voor de liefhebbers van de paardensport krijgt gestalte door de aanleg van een ruiterpad, dat een verbinding gaat vormen tussen het bestaande ruiterpadennet van Ockenburgh en de strandafgang ter hoogte van strekdam 23. Op verschillende plaatsen zullen er banken, picknicksets en papierbakken wor den geplaatst, terwijl een beperkt gedeelte van het duinterrein voor recreatie beschikbaar moet komen. Katwijk Door Leen Post Bij het speuren naar oude monumenten van historische waarde valt het in deze rubriek soms moeilijk om voor de nodige afwisseling te zorgen. Te snel immers vervalt men uitsluitend in historische kerkgebouwen, wanneer men het verleden tot leven brengt. Alle zichzelf respecterende voorvaderen begonnen im mers bij het zich vestigen in een plaats uit dankbaarheid een bedehuis op te trekken. Hoe interessant de historie van vele kerken in ons land ook mag zijn. meenden we, om de rubriek zo leven dig mogelijk te houden, ook aan an dere monumenten aandacht te moe ten schenken Vandaag willen we de op een na oudste vuurtoren van ons land naar voren halqn Deze staat in Katwijk aan Zee De vroegste ver melding van een vuurtoren in Kat wijk is wel die uit het reisboek van de Harderwijk.se burgemeester Ernst Brlnck. die zijn van 1595 tot 1607 opgedane ervaringen te boek stelde Hij schreef „Te Catwijck is wonder te sien. hoe de zee die duynen aldaer met geheele huysen henwech spoelt. Op een duyn staat een toren" en dan volgt in het Latijn „als een vuurtoren des nachts branden daar vuren voor de zeevarenden" Vermoedelijk be doelde Brink al de vuurbaak, die sinds 1968 door het Genootschap Oud Katwijk als expositieruimte is ingericht en ook als uitzichttoren graag door de badgasten wordt be zocht Uit het reisverslag van Har- derwijks burgemeester zou men kun nen opmaken, dat de toren veilig stond en dat was de bedoeling ook van schout, gezworenen en vuur- bootmeesters van den dorpe van Catwijck op See. toen zij de Grafe lijkheidsrekenkamer in 1605 ver zochten een plaats meer landin waarts aan te wijzen om een nieuwe vuurboet te bouwen en duinzand te mogen gebruiken voor de metsel- mortel Waarschijnlijk was de nood groot, want na de duinmeijer JanClaesz van der Plas (van wie vele Katwijkers afstammen) gehoord te hebben, gaf men al na drie dagen toestemming. Natuurlijk werden er voorwaarden gesteld, zoals de betaling van vier entwintig schellingen erfpacht In 1628 stond stadhouder Frederik Hendrik, die toen ook Heer van de beide Katwijken en 't Sandt was. aan de vuurbaakmeesters toe een duit van elke vijftien stuivers, die de visafslag opbracht, te vorderen voor het onderhoud van de toren en het branden van het vuur. Waarschijn lijk werd toen nog met hout ge stookt. want de betreffende akte ver meldt nog geen vrijdom van de be lasting op de kolen, die de vuurbaak- meesters in 1750 beweerden te heb ben. hoewel zij de bewijsstukken kwijtgeraakt waren De Baron van Wassenaar, die nogal wat invloed in Den Haag had, beloofde er wat aan te doen en dat is gelukt, want zelfs in de Franse tijd was deze vrijstelling van kracht. De vuurbaakmeesters hebben een goed beheer gevoerd, want uit de gekweekte reserves kon men een stuk land in t Heen en wat obligaties kopen Van hun archief is evenwel niet veel bewaard gebleven. De laatste rekening van ontvangst en uitgaven is van 1817 en werd gedaan door de gezamenlijke reders, aangevuld met enkele gecommit teerden van het zeevarend volk. Hieruit blijkt wel het algemeen be lang, dat de Katwijkse visserij bij de vuurbaak had. Werd aanvankelijk een vuur op roosters bovenop de vlak afgedekte toren gestookt, later kwamen er grote olielampen met reflectoren en kon een dakhuis wor den opgericht, waar oud-zeelieden hun functie van vuurbaakstoker vervulden. In de volksmond heeft de vuurbdsk nog een andere rol gespeeld. Kwa men in andere delen van ons land de baby's uit de kool of per ooie- vaarspost, in Katwijk werden ze uit „de vierboet" gehaald, als je de ba ker (in Katwijk ook wel „baakster" genoëmd) wilde geloven Deze diste de jonge kinderen graag het volgende verhaal op: „Als je schemeravond langs de vierboet liep. dan kon je vaak de kindertjes binnen horen huilen." Maar ook de seinpaal werd wel ver antwoordelijk gesteld voor de komst van de nieuwe burgers. Al rijst de vraag, wie ze dan aan het seintuig hing. Het systeem van de kustbeseining stamt nog net uit de achttiende eeuw. Want in 1797 werd de Scheveninger Th. Pansier belast met het opzicht over de langs de kust van Den Helder tot Hoek van Holland (later ook op de eilanden) op te richten seinposten, van welke de Katwijkse bezetting bepaald niet van ijver blaakte Want tegenover vele rapporten uit andere kustplaat sen is er in het bewaard gebleven archief maar een uit Katwijk. In 1803 meldde seinmeester Jacob Zuy- derduyn de stranding van een En gels schip, dat door de Fransen ge nomen was De geringe Katwijkse IJver zal wel de rivaliteit met Sche- veningen tot oorzaak hebben gehad, zoals het omgekeerd ook Schevenin- gers waren, die in januari 1814 de Katwijkse seinpaal omverhaalden en het ernaast staande huisje afbra ken. Dat was overigens wel legaal, want Koning Willem I nam in die maand het besluit om de kustbesei ning op te heffen, wegens bezuini ging De aanwezige kijkers moesten netjes worden ingeleverd. Toch is de seinpaal, met een wat eenvoudiger tuigage, weer teruggekeerd, want op prentbriefkaarten uit de jaren 1900 zien we deze inrichting, compleet met bergschuurtje, weer naast de vuurbaak staan Seinwachter was toen Jan Plug, die een winkeltje in de Blommersstraat had en de ont vangen weerberichten zichtbaar moest maken. Een zwarte bal be duidde bij voorbeeld: ..Weest op uw hoede", een zwarte kegel met de punt naar beneden deed storm uit het zuidwesten verwachten en wer den er twee exemplaren gehesen, dan kon men op een zware storm rekenen. Gedurende de mobilisatie tijd 1914-1918 was de seinpaal nog in gebruik. De vuurbaak was toen ook bemand met een wacht van drie matrozen. Ze hadden als taak de territoriale wateren vanaf hun uit kijkpost waar te nemen en moesten ook op het strand surveilleren om met name aangespoelde mijnen op te sporen. Zo had de oude vuurbaak ook weer een nuttige functie, die in 1939-'40 een herhaling kreeg. Want al is de omloop dan maar dertig meter boven de zeespiegel, een goed uitzicht biedt hij wel. Deze we tenswaardigheden over de Vuurto ren op Katwijk ontleenden we aan „Katwijkse knipsels" dat geschre ven werd door ing. J P van Brakel Wandelen Wie vanavond zin heeft wandeling door de duinen, zorgen dat hij of zij om 7.0 aanwezig is op de hoek van Fuutlaan Laan van Poot in Haag. De wandeling is georgl/ seerd door de Koninklijke Ne n landse Natuurhistorische Vi ging afd. Den Haag en staat leiding van Do Foppes Ver li toa jj Jaarfeest Vanavond om 8.00 uur is er ir. Licht der Wereldkerk, Steenvi delaan 364 te Rijswijk het j feest van de Nederlandse CI ten Vrouwenbond afd Rijswi Politiek Café In De Poort, Hoofdstraat 17 in Lier is vanavond om 7.30 uun het oog op de komende verkiez gen politiek café. Er zijn l toespraken, maar informatie o D'66, CDA, PvdA, PPR en 1 zal ruimschoots aanwezig zijn bestaat gelegenheid tot discus Spreekuur Het spreekuur van de werkei jongeren organisatie Werker Jeugd CNV afd Delft wordt v plaatst: tot op heden werd I spreekuur gehouden in de Got Herderkerk in de Diepenbnx straat. Voortaan is er elke twee donderdagavond om 8 00 uur spreekuur in het Ti centrum. Dienstverlening Donderdagavond van 7.30-8 uur houdt het Bureau Dienstv lening van de P.S.P.-Rijsw haar spreekuur in het wi centrum Stervoorde op de hoek W. Churchilllaan/Van MookU te Rijswijk. Haga Vocalis Donderdag vertrekt het i 1 mengd Koor Haga Vocalis vfll Voorburg per bus en boot Engeland om aldaar onder lei(M van de dirigent Rocus van YpeiM concerten te geven in Oxford 4 Witney. Het Voorburgse koor isi; gast bij „The Wenrise Singerf die tesamen met Haga Vocalisl december vorig jaar op basis vf uitwisseling geconcerteerd hels ben in de Oude Kerk van Schevi ningen. Verpleging Donderdag is het de Dag der Ver pleging. Ter gelegenheid daarvai geeft de politieverenging Onder ling Kunstgenot een concert voo bewoners en personeel van Lozerhof", verpleegtehuis voo psychisch gestoorde en dubbi gehandicapte bejaarden in De Haag. Het concert zal 's avont worden uitgezonden door Haagse ziekenomroep Rano De Lozerhof Vrijdagavond is er in „De Loze hof" een feestavond voor het pe soneel met medewerking van He man Emmink, Lee Towers. Rosi en Andres, Nico Haak's Showo kest, Red Stomp Filterband e The New Orleans Syncopators Vierde Lustrum De Showband en Fanfare St. Ji cob uit Den Haag viert 13,14 en 1 mei het vierde lustrum. Vrijdag; vond 8.00 uur is er ter gelegenhe; hiervan een Galaconcert in Prins Willem Alexanderzaal vi het Ned. Congresgebouw. Aan ht concert werken mee Die FanI renzug Die Kratscher, de Rijksp litiekapel. Rita Hovink. Shoi band en Fanfare St. Jacob. To" gangsprijs voor dit concert is 7 De Showband en Fanfare St. J cob houdt zaterdagmiddag o 3.00 uur receptie in Ons Huis in Vlerheemskinderenstraat in D Haag. Kamerkoor Het Voorschotens Kamerko dat onder meer bekendheid niet doordat het reeds driem achtereen de Zilveren Tulp v het Internationale Tulip Til Festival kreeg uitgereikt, tref zaterdagavond om 8.30 uur op de Laurentiuskerk aan de Leid weg in Voorschoten. Mede*) king wordt verleend door San< van Marion (orgel) en Han K paan (hobo). Het geheel staat der leiding van Rita Eriks. toegangsprijs bedraagt 0,75. Bioscoopbond De Nederlandse Bioscoopba krijgt van b. en w van Den H» een garantiesubsidie 20.000,- voor de vertoning t kunstzinnige films in een aanl Haagse bioscopen Het colle heeft zich bij zijn belsuit get seerd op de stelling dat. terwl van de verbetering van het Hai se filmklimaat, het commercii en het niet-commerciële fikr beuren geïntegreerd moet w( den. Een van de middelen oml dit doel te komen is het toeta nen van een subsidie

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1977 | | pagina 6