I
Young niet welkom
in Zuid-Afrika
Moskou moet kiezen tussen voedsel en raketten
Betrekkingen tussen
Frankrijk en Algerije
bereiken dieptepunt
Djiboeti morgen
naar de stembus
X
Labour verliest Londen
Stalin wilde
oorlog met VS"
Amerikaanse VN-man buiten het boekje
Na aanval Polisario
Nieuwe gevechten
in Zuidlibanon
y 5 dagen
Londen of Parijs'
dat kan* maar er zijn nog
De bom®
diekonlipk
Weer nieuw plan om Russische landbouw uit het slop te halen
Amsterdam Boek
,TERDAG 7 MEI 1977
BUITENLAND
Trouw/Kwartet
HOME (AFP) De voormalige Rus
sische partijsecretaris Stalin smeed
de in 1951. twee Jaar voor zijn dood.
plannen voor een oorlog om „de
Amerikaanse invloed uit Europa
weg te vegen". Dit zegt de Tsjecho-
slowaakse historicus Karei Kaplan
in een vraaggesprek met het Itali
aanse weekblad „Panorama".
Kaplan was gedurende de „Praagse
Lente" de periode van liberalisa
tie waaraan troepen van het
Warschaupact in 1968 een eind
maakten een vooraanstaande fi
guur in de Tsjechoslowaakse com
munistische partij. Hij woont mo
menteel in München.
Voor zijn bewering over Stalins oor
logsplannen heeft Kaplan naar ei
gen zeggen geput uit de partij-
archieven in Praag. Afschriften
daaruit —zo'n 6000 pagina's heeft
hij volgens Panorama naar het Wes
ten weten mee te smokkelen.
Stalin zou zijn agressieve strategie
hebben ontvouwd in 1951, tijdens
een bijeenkomst op het Kremlin
waaraan werd deelgenomen door
een vijftigtal generaals en admiraals
van de Sowjet-strijdkrachten, twee
partijvertegenwoordigers uit elk
land van het Oostblok en de minis
ters van defensie van die landen.
Stalin," zegt Kaplan, „organiseer
de deze bijeenkomst om een nieuwe
dagorder uit te geven: voorbereidin
gen treffen om, voor het te laat zou
zijn, de groeiende politieke en mili
taire invloed van de V8 uit Europa
te verdrijven."
Stalin zou tot deze „harde lijn" heb
ben besloten na de invoering van de
Truman-doctrine en de successen
van het Amerikaanse Marshall-plan.
In de bewuste vergadering op het
Kremlin betoogde Stalin dat er naar
de wapens moest worden gegrepen
omdat „het diplomatieke spel naar
zijn mening was uitgespeeld", aldus
Kaplan. Na afloop zou er op het
Rode leger hoofdkwartier een ultra
geheim protocol zijn ondertekend
waarmee de Oostbloklanden hun
strijdkrachten rechtstreeks onder
Sowjet-commando brachten.
I
J JOHANNESBURG (Reuter, UPI) De Zuidafrikaanse minister van buitenlandse zaken, Roelof
I Botha, heeft gisteren laten weten dat de Amerikaanse ambassadeur bij de Verenigde Naties,
I Andrew Young, niet welkom is in Zuid-Afrika tenzij hij zijn bezoek volgens de gebruikelijke
diplomatieke kanalen regelt.
ALGIERS (AP) Na de ontvoering van zes Fransen uit Maure-
tanië door strijders van de bevrijdingsbeweging van de westelij
ke Sahara. Frente Polslarlo. hebben de betrekkingen tussen
Algerije en Frankrijk een dieptepunt bereikt.
Andrew Young was van plan op 19 en
20 mei een bezoek aan Zuid-Afrika te
brengen op het moment dat minister
Botha en premier Vorster in Wenen
besprekingen voeren met de Ameri
kaanse minister van buitenlandse
zaken. Cyms Vance. Volgens Zuidaf
rikaanse kranten zou Young, die zelf
een zwarte is, de zwarte voorstad van
Johannesburg Soweto willen bezoe
ken. Ook zou hij gesprekken willen
hebben met zwarte Zuidafrikaanse
leiders. Minister Botha heeft de
Amerikaanse ambassadeur in
Kaapstad bij zich ontboden om op
heldering te vragen over een eerdere
opmerking van Young dat het blan
ke bestuur over Zuid-Afrika onwetr
tig is.
Het Amerikaanse ministerie van bui
tenlandse zaken heeft daarna een
verklaring uitgegeven dat deze op
merking van Young niet Juist was.
Op een vraag van een journalist of de
weigering aan het adres van Young
iets met deze opmerking te maken
had. zei Botha gisteren: „Dat heeft er
alles mee te maken".
Verkiezingen
Professor Guerino Bozzoli van de
universiteit van Witwatersrand liet
weten Andrew Young uitgenodigd te
hebben om de studenten op 20 mei
toe te spreken. De Zuidafrikaanse
mijnmagnaat Harry Oppenheimer
heeft Young aangeboden gesprek
ken te arrangeren met vertegen
woordigers van het bedrijfsleven.
De Zuidafrikaanse regering is vooral
ontstemd over de ongebruikelijke
manier waarop Young zijn reis geor
ganiseerd heeft. Een woordvoerder
van de regering zei dat het nu aan
Young was om zijn verzoek langs de
gebruikelijke diplomatieke kanalen
te herhalen.
Politieke waarnemers wijzen er op
dat de Zuidafrikaanse minister van
buitenlandse zaken deelneemt aan
een tussentijdse verkiezing in Jo
hannesburg die op 11 mei plaats
vindt.
Rhodesië
De Britse minister van buitenlandse
zaken Davis Owen en zijn Ameri
kaanse ambtgenoot Cyrus Vance
zijn het gisteren volledig eens gewor
den over de te volgen procedure voor
een overdracht van de macht aan de
zwarte meerderheid in Rhodesië.
Bijzonderheden zijn niet bekend
gemaakt.
Owen heeft onlangs verklaard wel te
voelen voor een serie bilaterale ge
sprekken, waaraan ook wordt deel
genomen door Amerikaanse afge
vaardigden.
Op dit soort bijeenkomsten kan de
weg vrijgemaakt worden, aldus
Owen, voor een nieuwe conferentie
die een grondwet zou kunnen opstel
len voor een door zwarten geregeerd
Rhodesië. Volgens de woordvoerders
hebben Vance en Owen vrijdag naar
de „betrokken partijen" boodschap
pen gestuurd.
Hieronder worden gerekend de presi
dent van de vijf zogenaamde
„frontlijnstaten". Tanzania, Zambia,
Mozambique, Botswana en Angola,
en de premiers van Zuid-Afrika en
Rhodesië evenals de leiders van de
verschillende nationalistische bewe
gingen van Rhodesië.
Vance heeft later op de dag ook een
ontmoeting gehad met de Rhode-
sische nationalistenleider Joshua
Nkomo. Een bespreking tussen
Owen en Nkomo was, aldus een
woordvoerder, door omstandigheden
onmogelijk.
BEIROET (UPI) In Zuld-Llbanon
zijn de vijandelijkheden tussen Pa-
lestijnen en rechtse strijdkrachten
opnieuw opgelaaid. Met name in de
door rechtse krachten gecontroleer
de steden Marajoen en Klela en in
.Chlam werden beschietingen met
mortieren en artillerie uitgevoerd.
Volgens Algerijnse functionarissen
heeft de Franse regering Algerije ge
dreigd met de stopzetting van de
economische, technische en culture
le hulp aan dat land en met het
opschorten van de handelsbetrek
kingen wanneer Polisario de gijze
laars niet spoedig op vrije voet zet.
De zes Fransen werden eerder deze
week bij een aanval van Polisario op
de Mauretaanse stad Zouereta ont-
voerd. Tijdens de aanval waaraan
vierhonderd guerrillastrijders zou
den hebben deelgenomen werd een
Frans echtpaar gedood.
In Parijs hebben functionarissen
van de Franse regering ontkend dat
Algerije een ultimatum gesteld
werd. Wel geeft men in Parijs toe dat
de betrekkingen met Algerije door
de ontvoering een dieptepunt heb
ben bereikt. De guerrillastrijders
van Polisario opereren vanaf Zuidal
gerijns gebied. Woensdag trok de
Franse minister van buitenlandse
zaken, Louis de Gulrangaud impli
ciet een paralel met de invasie van
Zaire vanuit Angola toen hij stelde
dat de aanval van Polisario op Mau-
retanlë gelanceerd werd „vanaf het
grondgebied van een buurland"
Machtsmiddel
Algerije heeft tot nu toe op de Fran
se eisen nog niet gereageerd. Toen in
het verleden Polisario Fransen ge
vangen had genomen probeerde Al
gerije dit als machtsmiddel te ge
bruiken om Frankrijk te dwingen de
door Polisario gevormde regering in
Ballingschap van de Arabische De
mocratische Saharaanse Republiek
(RASD) diplomatiek te erkennen.
In Algerije vreest men dat Frankrijk
Marokko, die samen met Mauretanië
in 1975 de westelijke 8ahara bezette
zal aanzetten om het Zuidalgerijnse
gebied rond de stad Tlndoef aan te
vallen. „Een dergelijke actie zou lei
den tot een oorlog in Noord-Afrika.
dat zich gemakkelijk naar het gehele
continent zou kunnen uitbreiden"
aldus -de Algerijnen. In Parijs ont
kent men Marokko tot een dergelij
ke actie te willen aanzetten.
De Britse minster van buitenlandse zaken David Owen (rechts)
voerde gisteren met zijn Amerikaanse ambtsgenoot Cyrus Vance
besprekingen over de situatie in zuidelijk Afrika. De beide minis
ters zijn het eens geworden over een Anglo-Amerikaans plan
waarover ze echter niets wilden vertellen.
DJIBOUTI (AP.UPI, Reuter) Morgen gaat de bevolking van
Djibouti (Frans Alar en Issaland) naar de stembus.
NEGEN
BROER
ERTUSSENUIT
ANDERE
1CEBUTO
REISJES
v.a. 28 mei Eifel-Rijn Mayen 3 dgn 53.-
v.a. 28 mei Beauraing - Ardennen 3 dgn 135.-
v.a. 21 mei Clervaux - Luxemburg 3 dgn 132.-
v.a. 19 mei Beauraing - Ardennen 4 dgn 190.-
v.a. 19 mei Eifel-Rijn Mayen 4 dgn 202.-
v.a. 19 mei Münsterland - Haltern 4 dgn 206.-
v.a. 30 mei Eifel - Rijn - Moezel - Rhens 5 dgn 248.-
v.a. 6 juni Eifel - Ahrdal - Schuld 5 dgn 260.-
v.a. 13 juni Moezel - Hünsrück - Löf 5 dgn 300.-
Vraag uw reisbureau of vraag de uitvoerige reisgids bij
Broere - Cebuto, Damrak 34, Amsterdam
020 - 24 63 40
LONDEN (AP, Reuter) De Britse Labourpartlj heeft zo langzamerhand alleen haar naam nog
maar over. In Londen en tn 16 van de 17 gemeenteraden ln Engeland en Wales waar de partij van
premier Callaghan een meerderheid had, heeft deze die meerderheid verloren.
„Het land heeft Labour laten weten
dat zij moet opstappen," zo zei Mar
garet Thatcher, de leider van de con
servatieven. De conservatieven heb
ben bij de verkiezing van de raad
van groot-Londen, waarin 92 kiesdis
tricten in de hoofdstad en naaste
omgeving zijn vertegenwoordigd, de
absolute meerderheid behaald. Deze
berustte tevoren steeds bij Labour.
De Conservatieve Partij behaalde 64
zetels (winst 31). Labour 28 zetels
(verlies 29). De liberalen verloren de
twee zetels die ze hadden.
Volgens de algemeen secretaris van
de socialisten, Ron Haywood, heb
ben de Britse kiezers hun protest
geuit tegen de stijgende partijen.
„De regering heeft tijd nodig om te
bewijzen dat haar maatregelen zul
len leiden tot economisch herstel,"
zo zei hij.
De ultra-rechtse partij, het Nationa
le Front, heeft bij de verkiezing van
de raad van Groot-Londen ruim vijf
procent van de stemmen gekregen
en daarmee de liberalen in verschil
lende kiesdistricten van de derde
plaats verdrongen. „Wij zijn op weg
de derde partij van Groot-Brittannië
te worden." verklaarde gisteren de
zakelijk leider van het Nationale
Front. Martin Webster. Eerderge
noemde Ron Haywood van de La
bour partij noemde de opkomst van
het Nationale Front afschrikwek
kend.
Ulster
De militante Noordierse protestan
ten hebben alle arbeiders ln de pu
blieke diensten en ln de industrie
opgeroepen om maandag alle werk
neer te leggen. Op die manier zou het
hele openbare leven in Ulster ten
minste een dag moeten komen stil
liggen. De stakingsleiding heeft ont
kend dat men deze oproep afbreuk
wordt gedaan aan de stakingsoproep
die in het begin van deze week werd
gedaan. Alles wijst er echter op dat
ook de stakingsleiders er van over
tuigd raken dat hun acties mislukt
zijn. Gisteren ging de bevolking vrij
wel normaal naar het werk ondanks
het feit dat ze werden lastig gevallen
door Incidentele stakers. Een defini
tieve slag kreeg de staking gisteren
toen de arbeiders in de elektrici
teitscentrale Ballylumford besloten
normaal door te werken. Hiervoor
werd een geheime stemming gehou
den. Ballylumford voorzietdrie
kwart van Noord-Ierland van
stroom.
De honderddertigduizend gerech
tigden moeten over twee zaken gaan
beslissen. Op de eerste plaats of zij
op 2 Juni van Frankrijk onafhanke
lijk wil worden en op de tweede
plaats over de samenstelling van een
nieuw assemblee. Dit 65 leden tellen
de assemblee zal dan een regering
moeten aanwijzen die ae laatste we
ken voor de onafhankelijkheid de
zaken van het land moet beheren.
Volgens politieke waarnemers is het
vrijwel zeker dat de meerderheid van
de bevolking zich voor onafhanke
lijkheid zal uitspreken. Maar moge
lijk beginnen pas dan voor Djibouti
de problemen. In Djibouti is de Afar
stam verwant met Ethiopië terwijl
de Issas veel overeenkomsten verto
nen met de 8omaliërs. Sommige
waarnemers vrezen dat na de onaf
hankelijkheid van Djlboueti het tot
een oorlog zou kunnen komen tussen
Somalië en Ethiopië vanwege de
strategische ligging van Djibouti
aan de Rode Zee.
Gisteren vormde zich een vloot van
zeventien Franse oorlogsschepen om
de rust en orde te bewaren tijdens de
verkiezingen morgen. Ook zijn waar
nemers van de Verenigde Naties, de
Arabische Liga en de Organisatie
van Afrikaanse Eenheid in Djibouti
om de verloop van de verkiezingen te
controleren. Het nieuwe assemblee
zal bestaan uit 33 Issa vertegenwoor
digers. 30 vertegenwoordigers van de
Af ars en twee Arabische afgevaar
digden. De Issa-leider Hassan Goe-
led, die als de toekomstige leider van
de Jonge staat wordt gezien heeft al
laten weten dat hij zal proberen de
tegenstellingen tussen Af ars en Issas
op te lossen. Politieke waarnemers
menen dat betrekkingen met Soma
lië zal willen aanknopen. Volgens
diplomaten in Djibouti is de kans op
een oorlog ln het gebied het afgelo
pen Jaar verkleind.
Callie knight Jack Pcjrl
'een fascinerende familie-sage
Gebonden f23.50
door Victor Zorza
Zelfs zonder paardevlees, dat de Russische kranten bij hun
lezers hebben aanbevolen als een nieuwe delicatesse, is de
vleesproduktie in de Sowjet-Unie dit jaar lager dan vorig jaar en
vorig jaar was zij lager dan het jaar daarvoor.
Toen het tekort het grootste was
meldde een Moskouse krant vreug
devol dat er een nieuwe fabriek voor
worstjes van paardevlees zou wor
den geopend, maar het kwam wat
verwrongen over. Het komt tegen
woordig nog maar zelden voor, aldus
het artikel, dat iemand niet weet dat
paardevlees uitstekend te eten is en
dat veulenvlees een delicatesse is.
Partijleider Leonid Breznjew heeft
in het openbaar geen voorkeur voor
paardevlees uitgesproken. Uit zijn
redevoeringen blijkt dat hij de pro
blemen met meer gebruikelijke mid
delen wil oplossen. De Sowjetrus
slsche pers kondigde het afgelopen
Jaar met veel fanfare Breznjews
plannen voor de landbouw aan.
Plannen als deze verschijnen Iedere
paar Jaar. met eentonige regelmaat,
zowel onder de regering-BreznJew als
onder die van zijn voorgangers. En
ook al als vaak ln het verleden
roept het nieuwe plan meer proble
men op dan het oplost.
Op het ogenblik kent iedere Rus
sische collectieve- of staatsboerderij,
die soms verschillende dorpen om
vat, gemengde landbouw. Ze hebben
varkens, kippen, groenten, granen
en zo meer, zowel voor de eigen leden
als voor verkoop aan de staat, die de
produkten dan weer doorverkoopt ln
de steden.
De overgang van gemengde
landbouw naar specialisatie vraagt
veel geld voor gebouwen en andere
faciliteiten en veel ttjd door de stap
van een betrekkelijk achtergebleven
landbouweconomie naar één die ge
baseerd is op moderne technologie.
Breznjew onderkent dit en
waarschuwde in zijn oorspronkelijke
aankondiging partijfunctionarissen
voor overdreven haast en uitwassen
bij de uitvoering van de plannen
een vloek die tot nu toe over leder
Sowjetplan is gekomen.
De Sowjet-Unie wil grote varkensmesterijen opzetten, maar heeft
dat slecht voorbereid.
Richtlijnen
Specialisatie
Het plan van de Russische partijlei
der, gericht op „industrialisatie" van
de landbouw, wil pluimvee „fabrie
ken". varkens „Industrieën", broei
kas ..oogstmachtnes" enzovoort,
waarbij alle zich op een bepaald stuk
van de landbouw zouden speciali
seren.
Zodra partijfunctionarissen nieuwe
richtlijnen krijgen uit het Kremlin
denken ze dat hun promotie afhangt
van de vraag hoe snel het wordt
uitgevoerd. De carrieremakers voe
ren de opdrachten uit, zonder te let-
ten op plaatselijke beperkingen en
mogelijkheden, terwijl functionaris
sen die er de voorkeur aangeven rus
tig te leven doorgaan als voorheen en
de orders naast zich neerleggen. Er is
altijd een spanning tussen deze twee
houdingen zodra een plan moet wor
den uitgevoerd en er moet altijd
een plan worden uitgevoerd in de
8owJet-Unie.
Terwijl functionarissen werden ge
waarschuwd voor te grote haast en
van bovenaf druk werd uitgeoefend
het Breznjew-plan doordacht uit. te
voeren, werden zij aan de andere
kant gewaarschuwd voor pogingen
het te vertragen en er een plaatselij
ke. bekrompen uitleg aan te geven.
En omdat eveneens werd geëist dat
een belangrijke stap vooruit zou
worden gedaan tijdens het lopende
vijfjarenplan, kon worden verwacht
dat met de ene waarschuwing de
andere weer ongedaan wordt ge
maakt, wat precies ls wat er op het
ogenblik gebeurt. Binnen een paar
maanden na de afkondiging van het
plan herinnerde Breznjew functio
narissen er opnieuw aan dat zij
„voor zich zelf uitliepen". Sommige
boerderijen raakten hun vee kwijt
lang voor de nieuwe vee „fabrieken"
waren gebouwd De stukjes prlvé-
land waarop leden van de ge
meenschappelijke boerderijen wat
eigen vee mochten houden verdwe
nen voorbarig.
Maar de waarschuwing had weinig
effect en Breznjew was onlangs ge
dwongen toe te geven dat men zich
niet om zijn woorden had bekom
merd. Hij had het over het „alarme
rende feit" dat, terwijl er nog steeds
een gestage aanvoer van vlees nodig
is, sommige boerderijen al waren
opgehouden met het mesten van
varkens en pluimvee.
Afgelopen maand kwam een krant
in Moskou met een voorbeeld uit de
provincie Pskow waar het aantal
boerderijen waar varkens werden
gemest was gedaald van 257 tot 166.
In één geval werden duizenden var
kens „afgemaakt" omdat de stallen
voor andere doeleinden moesten
worden gebruikt.
Grote complexen werden te snel ge
bouwd, onder druk van bovenaf, on
danks de waarschuwingen van
Breznjew. Dat betekent dat ze niet
economisch kunnen werken als ze
klaar zijn. Een nieuwe boerderij
voor melkkoeien die nu wordt ge
bouwd heeft geen verzekerde aan
voer van veevoeders. Tot dan toe
had geen enkele boerderij in de hele
provincie gezorgd voor eigen be
voorrading.
Slechte oogst
De voortdurende tekorten ln de
Sowjet-Unie zijn een gevolg van de
voortdurend mislukte oogsten, die
evenzeer een gevolg zijn van de
zwakke Russische landbouw als van
het slechte weer.
Het ls goed te herinneren aan:
Breznjews problemen in eigen land
als alle aandacht uitgaat naar de
verhouding tussen de supermach
ten. van de SALT-onderhandelingen
(over kernwapens) tot de uitbreiding
van de Sowjetrusslsche marine. De
..boerderijcomplexen" vragen ook
geld en technische kennis, die éven
zeer nodig zijn om de aanspraken
van de Sowjet-Unie op de status van
„supermacht" veilig te stellen.
Een „complex" van 108 duizend
slachtvarkens, zoals die nu gepland
zijn, produceert 300 ton mest iedere
dag, maar er zijn geen industriële
plannen voor de bouw van glerwa-
gens en andere voorzieningen, aldus
een Sowjetrusslsch landbouwblad.
Veeziekten zullen zich bij dergelijke
grote aantallen snel verbreiden
maar ook hier zijn geen maatregelen
getroffen. „Belast met de zorg voor
duizenden stuks vee", aldus het
blad. „zal zelfs de meest gewe
tensvolle en deskundige veearts wei
nig kunnen doen als zijn hele appa
ratuur bestaat uit een Injectiespuit
en een thermometer.
Geld vinden
Breznjew heeft uitgelegd dat het
vinden van geld voor de ontwikke
ling van de landbouw niet gemakke
lijk is en dat het ergens anders van
daan moet worden gehaald. De „in
dustrialisatie" van de landbouw die
hij heeft gelast - en het voeden van
de Sowjetrusslsche bevolking en het
verwijderen van varkensmest kan
alleen als een deel van de gelden die
nu door de militairen worden opge
slokt, door de landbouw worden ge
bruikt. Dat ls het logische en econo
mische verband tussen raketten en
varkensmest
De bom die kon liplezen
Donald Seamen
'een explosie van spanning'
Paperback f 16,90
Het aas van de jager Heien Maclnncs
'overtuigende cn boeiende spionage
roman'
Gebonden f22.50
Nü in de bockhandel
