4
10
Marianne
altijd
boeiende
vriendin
u wilt nog een ander
probleem-comité? De Fransen
hebben geen olie en maar weinig
gas in hun grond. Dus is er een
energieprobleem dat naar een
comité werd overgeheveld. Dit
comité kreeg een zeef grote
ZATERDAG 7 MEI 1977
TROUW/KWARTET PAGINA 37
fn.li
TX7IJ vinden elkaar eigenlijk maar
een vreemd volkje. Wij de
Fransen niet serieus,
chauvinistisch, te modieuze
mooipraters. De Fransen ons lomp,
eigenwijs, krentenwegers. Nu is het
probleem dat ik niet goed meer
weet wat WIJ voor mij betekent.
Wij de Nederlanders? Dat wordt
moeilijk, wanneer je meer dan de
helft van je leven tussen de
Fransen woont. Wij Fransen? Dat
is moeilijk wanneer je in Nederland
bent ontstaan en opgegroeid.
Waar zit het hem in dat we elkaar,
ondanks alle Europese
samenwerkingen, toch meteen
soort wantrouwen blijven
bekijken? De taal speelt daarbij
een grote rol. Toen ik zes maanden
in Parijs woonde, dacht ik vrij
aardig Frans te spreken. Toen ik er
drie jaar woonde wist ik dat ik er
nog heel weinig van terecht bracht.
Nu weet ik dat de Fransen in
dezelfde situatie iets heel anders
zeggen dan wij. Dat Frans spreken
dus niet is je Nederlands vertalen.
Maar je inleven in een tdtaal
andere mentaliteit en je
taalgebruik daarbij aanpassen.
Dat is gecompliceerd en daar
wortelt heel wat onbegrip in.
Omgekeerd vinden Fransen die
Nederlands leren dat onze taal
vaak netzo onbegrijpelijk is. Als
voorbeeld geven ze het woord
werkgever. Daar komen drie e's in
voor. Die in dat ene woord op drie
verschillende manieren worden
uitgesproken. En ga dan maar eens
uitleggen waarom.
Ik krijg vaak te horen dat ik me te
veel met de randverschijnselen in
Frankrijk bezig houd. Dat ik me
nooit eens serieus kwaad maak om
een stommiteit die Giscard begaat.
Dat ik wel schrijf hoe plezierig het
is, dat Je 's morgens om zeven uur
al warme croissants kunt krijgen in
Parijs, maar niet over de asociale
wetgeving die de bakkers dwingt al
zo onmenselijk vroeg te beginnen.
Ik heb Nederlandse vrienden die zo
sociaal voelend zijn dat ze die
croissants beslist niet voor 9 uur 's
morgens eten.
Dit vind ik bewonderenswaardig,
maar nutteloos. Wat waarschijnlijk
een bewijs is, dat een aantal
verwerpelijke Franse
eigenschappen, zoals egoïsme en
niet serieus zijn, reeds diepgaand
bij me wortel hebben geschoten.
7IJN de Fransen egoïstisch?
Vergeleken bij de soms wat
driftig overkomende manier
waarop de Hollanders bezig zijn
aan een gemeenschap, waarin de
een niet meer zal hebben dan de
ander, lijken de Fransen meer
egotrippers, die eerst aan zichzelf
denken en dan aan de
maatschappij. Dat komt omdat
hun regeerders sinds eeuwen vaak
te modieuze mooipraters waren,
die veel beloofden en weinig (voor
anderen) deden. Speciaal ook veel
Parijzenaars hebben daaruit de
conclusie getrokken datje meer op
Jezelf moet rekenen dan op de
overheid. Ze werken meer voor hun
gezin dan voor de samenleving.
Een voorbeeld kan dat duidelijk
maken:
In alle landen zoekt men politiek of
technocratisch hoe men het
geliefde volk tevreden, liever nog
gelukkig kan maken. Castro en
Carter volgens daarbij
verschillende wegen. Den Uyl en
prins Rainier ook. Maar het doel is
hetzelfde. Hoewel de resultaten
vaak bedroevend zijn, vind Je
steeds weer nieuwe gelukzoekende
regenten, die er met een brede
glimlach aan beginnen. Er is geen
vak waar zoveel ambitieuze
koppen er steeds weer zo hopeloos
weinig van maken, en dat toch een
zeker aanzien houdt, als minister.
Een minister vindt zijn
Intelligentie pas terug wanneer hij
ex-minister wordt. Dan pas
ontdekt hij hoe zijn opvolger het
moet doen.
Moeten we nu bij de pakken gaan
neerzitten omdat het toch altijd
wel een rommeltje zal blijven? Nee,
want er is wee'r hoop. In Frankrijk
heeft men het wondermiddel
gevonden dat het wat zorgelijke
maatschappelijke bestaan in de
Republiek In een lachende
welvaart kan veranderen. Door dit
wondermiddel zal men de prijzen
kunnen verlagen, de belastingen
verlagen, de industrie op volle
toeren laten draaien, de
werkloosheid doeltreffend
bestrijden, ziekenhuizen, scholen
bouwen, de sociale wetten
vervolmaken.
T~)EZE succesmethode is precies,
J-/ radikaal en kan zijn doel niet
missen. Het welvaartswachtwoord
is: alle Fransen besluiten hun
belasting te betalen. Nu zult u
opmerken dat meer landen ontdekt
hebben dat de mensen belasting
moeten betalen om de
staatsuitgaven te dekken. Het
wondermiddel zou dus niet nieuw
zijn.
Voor Frankrijk is het echter wel
nieuw. De Fransman vindt datzijn
buurman eerlijk dient op te geven
wat hij verdient. Maar dat het wel
heel erg naïef zou zijn wanneer hij
dat zelf ook deed. De directeur van
de Franse belastinginspectie heef t
voor de tv verteld dat de (weinige)
Fransen die niet proberen de
belasting te ontduiken, dit niet
doen uit eerlijkheid of
maatschappelijk plichtsbesef,
maar omdat ze het niet durven, of
omdat ze werkelijk niet weten hoe
ze de boel zouden kunnen
beduvelen.
Het positieve van dit alles is dat
men precies heeft uitgerekend wat
dit nonchalante belastingopgeven
de staat jaarlijks kost. Deed
iedereen gewoon zijn
belastingplicht dan zou dat per
jaar 50 miljard gulden meer
opleveren. Genoeg om dezorgen in
vreugden om te zetten.
Het enige probleem is dus de
Fransen te overtuigen dat er geen
problemen meer zullen zijn
wanneer iedereen bereid is zijn
belasting te betalen.
„Denkt u dat dit spoedig zal
lukken?" vroeg men de
staatssecretaris voor de
belastingzaken.
„Ik denk," zei deze optimist
voorzichtig, „dat de
belastingfraudeurs in 1983 tot de
marginalen zullen behoren."
Maar aangezien er in onze
samenleving steeds meer
marginalen komen, haalde
iedereen opgelucht adem. De
eerste zes jaar is er dus zeker niets
aan de hand.
/"}M toch niet helemaal met zich
te laten spelen heeft de
minister van financiën besloten dat
iedereen naar het gemeentehuis
kan gaan om te vragen wat zijn
buurman aan belasting opgeeft
Daarbij wordt vooral ook op
burenruzie gespeculeerd. Je mag je
buren met en Je wilt ze een hak
zetten. Je weet dat hij een grote
auto, zijn vrouw een kleine auto,
dat ze een buitenhuis in Spanje
hebben en een Jacht in Cannes. Nu
dan is het heerlijk om eens even na
te gaan wat die welvaartsprofiteurs
aan belastingopgeven: 60.000
francs per Jaar. De oplichters. Het
wordt hoog tijd dat iemand de ogen
van de fiscus eens even opent.
Tot nu toe heeft deze
belastingverraderij nog maar
pijnlijk weinig opgeleverd. Wie
daaruit afleidt dat er dus weinig
burenruzies zijn in Frankrijk
vergist zich. Het is meer dat
iemand die zich met de belasting
van zijn buren gaat bemoeien, er
zeker van moet zijn dat hij zelf
geen boter op het hoofd heeft. En
op die hoofden ligt
gemeenschappelijk een boterberg
waar Brussel helemaal geen raad
mee zou weten.
TX7ANNEER men hier een
probleem officieel wil
oplossen, benoemt mén graag een
comité. Een van die problemen is
hier b.v. het alcoholisme. Er zijn
veel te veel Fransen die meer
drinken dan nodig is om hun dorst
te lessen. Aangezien je hier geen
serieus mens kunt vinden dat in
het openbaar durft te verklaren:
„Ik drink melk" zoekt men het
meer in de wijn, de cognac en de
andere produkten, die de.
vaderlandse bodem met zoveel
bouquet voortbrengt. Daarbij
wordt het glas te veelvuldig
gehanteerd.
Dus werd het alcoholisme
uitgeroepen tot een nationale
plaag. En dus werd er een Hoog
Comité voor de bestudering van, en
de voorlichting over alcohol
benoemd. Rechtstreeks vallend
onder de eerste minister.
Het Hoge Comité krijgt een flinke
subsidie om het dorstige volk met
reclamespots op de tv en grote
affiches langs de weg te komen
tonen hoeveel ellende dat ene glas
te veel kan veroorzaken.
Nu is het ook een probleem dat
vooral de wijnboeren van
Zuid-Frankrijk hun wijn niet
kunnen verkopen. Dus werd er een
comité voor de bestudering van en
de voorlichting over de wijn
benoemd.
Dit comité krijgt van de minister
van landbouw een flinke subsidie
om het volk met reclamespots op
tv en affiches langs de weg de
weldaden van de Franse wijn te
verkondigen. En zo kon het
gebeuren dat er in de Franse
stertijd voor het nieuws van acht
uur eerst een spotje zat van het
Hoge Comité met een vreselijk
auto-ongeluk verborzaakt door dat
glas wijn te veel. En daarna een
spotje van het comité dat er aap
hielp herinneren dat volgens
niemand minder dan Pasteur
zuivere wijn de meest hygiënische
drank is, die Je kunt drinken.
subsidie om de Fransen spaarzaam
met energie te maken.
Belangrijkste beslissing was dat
officiële gebouwen tot niet meer
dan 20 graden verwarmd mogen
worden. Het comité benoemde
controleurs die met thermometers
naar postkantoren,
gemeentehuizen, ministeries,
ziekenhuizen, scholen en
belastingkantoren ging. Waar het
kwik boven de 20 was gekropen,
werd straffend opgetreden.
Toen is een Journalist met een
thêrroomèter naar het bureau van
het energiebésparingscomité
gegaan. Daar washet 23'.
TE hebt in dit mooie, vaak
0 zachtaardige land 23.000
gemeenten waar minder dan 500
mensen wonen. BIJ die 23.000 zijn
er 1000 waar de voltallige bevolking
de 50 koppen niet haalt. En toch
hebben deze mini-dorpjes een
eigen burgemeester, twee
wethouders en zeven
gemeenteraadsleden. Vaak komt
dat er op neer dat alle volwassen
mannen in de raad zitten. Door op
Jezelf te stemmen kom Je in de
raad.
Van de 12.000 gemeenten die
tussen de 300 en 500 Inwoners
hebben, is het grote probleem de
school. Ze willen allemaal hun
eigen school hebben met een
directeur en twee onderwijzers.
Maar de Franse wet zegt dat zo'n
school alleen mag blijven bestaan
wanneer er minstens 56 leerlingen
zijn. In die kleine dorpen is het
vaak erg moeilijk 56 schoolgaande
kinderen te vinden. Een gezin
verhulst, de 56 zijn er nog maar 54.
En de school zit in de gevarenzone.
Wanneer zo'n dórpsschool in
gevaar koirit; begint meteen de
Jacht op schoolklnderan. In het
eigen dorp valt niets me^r té
vangen. Alles wat.schoolgaaqd
géacpt kan worden, ts reedó
gemobiliseerd. Dus moet men wel
eens in buutdórpen gaan kijken.
Nu is de nïoeilljkheld dat die
buurdorpen vaak even groot zijn.
En dat die ook met probleem-56
worstelen. Lukt het aan de
concurrentie een paar leerlingen te
strikken dan komen zij weer in de
rode cijfers. Met het gevolg dat
deze bedreigde school opzijn beurt
in een aangrenzend dorp gaat
stropen.
In dit soort scholen hebben de
onderwijzers het vaak moeilijk.
Een slechte leerling een slecht
cijfer geven kan heel gevaarlijk
worden. Sommige ouders pikken
het niet, dat hun kinderen een
slecht rapport krijgen. Ze worden
heel boos en kondigen duidelijk
aan dat ze hun zoontje naar een
andere school zullen sturen waar
de meester meer begrip voor zijn
intelligentie weet op te brengen.
Gebeurt dit in één Jaar een paar
keer dan staat de school op
springen. Voor de kinderen zijn dit
soort scholen echter paradijzen. Ze
hoeven maar even verstoord te
kijken om hun onderwijzer te doen
verbleken. Dit komt cle kwaliteit
van het onderwijs niet altijd ten
goede. Het is irritant een leerling
geen onvoldoende te kunnen geven
wanneer hij blijft volhouden dat
Barcelona de hoofdstad van Italié
is.
TN de wat modernere dorpen van
Akleln formaat probeert men het
schoolprobleem demografisch op
te lossen. Hoe moeten we aan meer
kinderen komen? vraagt de raad
zich af. De burgemeester van een
plaatsje in de Vogezen had een
s originele oplossing. „Ik stel voor
Viat we ieder meisje, iedere vrouw in
het dorp die kan aantonen dat ze
zwanger is geworden een premie
geven van 300 franc." De raad nam
dit voorstel met algemene
stemmen aan. Het bericht haalde
heel de nationale pers in Frankrijk
en heel de republiek moest er om
lachen. Voor 300 franc kindertjes
kopen om de dorpsschool straks
niet te verliezen.
Maar het bleek wél een goed idee.
Want de resultaten van deze
revolutionaire
bevolkingsaanwasmethode zijn au
bekend. Hel aantal
zwangerschappen (en zelfs het
aaqtal geboortes) werd met 7
vermenigvuldigd. Ook nationaal
kan het dorp nu als een voorbeeld
worden genoemd. De
bevolkingsaanwas door geboorte is
er nu tweemaal zo hoog als in de
rest van Frankrijk.
Toch is het niet waarschijnlijk dat
deze methode ook In veel andere
dorpen meteen teruglopende
bevolking zal worden toegepast.
Psychologen en seksuologen
verkondigen dat deze
zwangerschapspremie freudiaans
volkomen verkeerd is. Want deze
premiekinderen zullen later tegen
hun ouders zeggen dat de
burgemeester hen voor 300 franc
bij hun moeder heeft gekocht. Hun
prille oorsprong is niet het gevolg
van pure liefde, maar van
commercie. Heel Je leven te weten
dat Je als koopwaar op de wereld
bent gekomen kan de vreselijkste
frustraties ontwikkelen.
Premiekinderen dreigen
zorgenkinderen te worden,
waarschuwen de seksuologen, die
menen dat de betaalde liefde toch
elders thuishoort.
TpRANKRIJK is een typisch
vrouwelijk land. In opvallend
veel gezinnen worden ook de
belangrijkste beslissingen door de
vrouw genomen. Aangezien het
volk bestaat uit 51% vrouwen en
49% mannen zouden de Francalses
op een democratische manier alle
macht in handen kunnen krijgen.
Waren ze solidair, dan kozen ze een
vrouw tot presidente van de
Republiek. Die een vrouw zou
benoemen tot eerste minister,
waardoor alle ministers,
parlementsleden en burgemeesters
vrouwen kunnen worden.
Maar ze zijn liever solidair met hun
man. En ze stemmen wat hun man
stemt. Met uitzondering van een
vrij beperkte groep van Vrije
Vrouwen (Dolle Mina heet hier
MLF) houdt de emancipatie hen
niet uit de slaap. Daarover zijn vrij
amusante cijfers gepubliceerd.
„Marie-France" heefteen enquête
laten houden over Trouw en
Ontrouw in het land van Marianne.
Eerste vraag: Wanneer een man
zijn vrouw bedriegt is dat minder
erg dan wanneer een vrouw haar
th^'n bedriegt? Het egalitaire
fcntwoord was: Dat is precies
hetzelfde.
l^weede vraag: Is het noodzakelijk
om trouw te zijn? En toen keek
Plgalle wat vreemd op want de
grote meerderheid zei: Ja, het is
noodzakelijk om trouw te zijn.
Nu kun je wel vinden dat trouw
noodzakelijk is, maar is het ook
mogelijk? De duidelijke vraag was:
veel huwelijken duren nu 50 Jaar.
Denkt u dat het mogelijk is dat
iuor Jhn IlruBHe
beiden In die halve eeuw nooit met
iemand anders naar bed gaan? Een
verpletterende meerderheid van
83% zei, zonder blikken of blozen,
dat zo'n 50-Jarig huwelijk zonder
één slippertje heel goed mogelijk
is.
T"\ E Fransen zijn dus voor de
totale gelijkheid in de wufte
wereld van het overspel. Maar ze
vinden dat het noodzakelijk is het
niet te doen. En mogelijk dat 50
Jaar vol te houden. Betekent dat
dat Marianne totaal afwijzend
staat tegenover het vreemd gaan?
Nee, zo zwart-wit moeten we het nu
ook weer niet zien. „Als een
getrouwde man een avontuur heeft
van één nacht met een vrouw, die
hij daarna nooit meer terugziet, is
dat dan erg? „Welnee, zeggen vier
van de vijf ondervraagden. Dat is
vergeeflijk en niet erg."
„Maar wanneer die ontrouw nu 14
dagen duurt?" Dat wordt
moeilijker. De helft gaat dit nu
toch wel erg vinden. Aangezien het
dus een kwestie van hoeveelheid en
niet van principe blijkt te zijn gaan
we nog een stapje verder: „Zes
maanden ontrouw, wat vindt u
daarvan?" 80% zegt nu: „Dat is
verkeerd en onvergeeflijk." Eén
keertje is dus niet erg, veertien keer
is een beetje erg en 180 keer (we
gaansuit van viriele amants) is
gewoon erg.
Laatste vraag: „Een echtgenoot
komt thuis en vindt zijn vrouw in
de armen van een andere heer. Wat
moet hij doen?" Het logische
antwoord lijkt: Vragen of het de
eerste, de veertiende of de 180ste
keer is. En gelang het antwqord
zeggen dat het niet erg, een beetje
erg, of heel erg is. Maar nee, zo
logisch redeneren we niet aan de
rand van het overspelige bed.
„Wanneer de echtgenoot die
andere heer dan doodschiet is dat
begrijpelijk en vergeeflijk", vindt
de helft van de Fransen.
Ret feit dat er loch maar
betrekkelijk weinig „crimes
passlonnels" gepleegd worden
bewijst dat de Fransen trouwer zijn
dan men in het buitenland vaak
denkt. Of dat ze. op het kritieke
moment, geen revolver op zak
hebben.
krijgt nog wel eens te horen:
Parijs is niet meer wat het
vroeger was. En dan komt er een
wat teleurgesteld verhaal van een
meneer of een mevrouw die, toen ze
Jong waren, regelmatig naar Parijs
gingen. Maar toen trouwden ze,
kregen kinderen en minder tijd. De
kinderen werden groot en toen
kregen ze weer meer tijd. En 20 Jaar
later gingen we opnieuw naar
Parijs. Dat viel toen tegen. Parijs
was minder charmant, veel harder,
drukker geworden.
Nu denk ik Juist dat Parijs een
wereldstad is die in wezen weinig
verandert. De stad verandert niet,
maar de mensen die er op
verschillende leeftijden heengaan.
Ze zien het niet meer met de
enthousiaste ogen van 20, maar
met de toch wat bekoelde ogen van
in de 40.
Natuurlijk, sinds ik hier nu ruim 25
Jaar geleden ben gaan wonen zijn
de Hallen verdwenen. Dat is een
onherstelbaar verlies, ondanks het
feit dat de wijk om het diepe
Hallengat een nieuw en zeer
aantrekkelijk leven heeft
gevonden. Waarin het Centre
Pompidou verbijsterd staat te
kijken.
Het oude hart van Montparnasse
klopt ook niet meer. Daar heeft
men enkele wolkenkrabbers gezet,
die Imposant en schrikwekkend
zijn. Zo schrikwekkend dat de
president van de republiek
persoonlijk heeft besloten dat er
geen wolkenkrabbers meer in
Parijs gebouwd mogen worden.
Maar de sfeer van Parijs verandert
weinig. Dat komt ook omdat de
Fransen zo chauvinistisch zijn dat
ze dat wat individualistische
bestaan van hen eigenlijk heel
goed vinder.. Parijs blijft een stad
waarin miljoenen ik(ken) hun eigen
rolletjes willen spelen. In hun wijk
die ook zijn eigen karakter wil
behouden.
Wie van zijn pen leeft, vindt in
Frankrijk zoveel wonderlijke,
vertederende of ergerlijke zaken
dat hij nooit uitgeschreven raakt.
Met Marianne leven is nooit zelfs
ook maar de kans krijgen Je te
vervelen. Ze wordt Je wijzp.
veeleisende, soms wat decadente
maar altijd boeiende vriendin.
Die Je nooit ontrouw zult worden.
Misschien wel eens één keertje.
Misschien zelfs wel eens veertien
maal.
Maar nooit zes maanden. Want dan
krijg Je helmwee naar haar.
JdÏ
Produktie Dick Ringlever Vormgeving Henny Turpijn
