Bijen houden in je
achtertuin?
De gewichtige
Koekoek
■"ÊSbmI
De kracht van
de tussenzet
Kunst openingsvoordeel vast te houden
ta m
r-
■A%,
9IMC
Vleugelvin voor
vrediger varen
Niet piekeren maar puzzelen
Oplossing opgave nr. 601
SAiï tfir
AAM EASLA
m q
AH
van ZATERDA3 7 MEI 1977
BINNENLAND
Trouw/Kwartet
23
Bijen houden in je achteuin? Ik zou het best willen, al is het
alleen maar om het doeien laten van zo'n volk van nabij en
van dag tot dag te kunm volgen. En om dat te fotograferen
natuurlijk, wat ik jarerachtereen bij een bevriende imker
deed en waar je nqoit gioeg van krijgt.
Het vervelende is alleen d het
houden van bijen in de tuin een
rijtjeshuis al gauw op praische
bezwaren stuit. Huisgenote kun
nen het er niet mee eenszijtouren
kijken argwanend en prosteren
zeker na de eerste steek, ie wel
lang kan uitblijven, maar th eens
gegeven wordt En als j<het al
klaar speelt om al die weekenden
te overwinnen, dan sto je je
hoofd tegen een plaatselte poli
tieverordening. die verbit bijen
te houden in de beboute kom.
zoals in veel gemeentenat geval
Als ik bijen zou houder«ou ik er
de voorkeur aan geverfagelijks
met de bijen om te p»n. maar
nodig is het niet als jbijen als
hobby hebt. Als je ma geregeld
het in- en uitvliegen o je bijen
observeert en al en tcde volken
inspecteert, is dat erf- wel vol
doende. En wie daan* tevreden
is, kan zijn kasten netetten in de
bijentuin van de plaailijke bijen
vereniging. Daarvan-ijn er zo'n
driehonderd in ons*nd. met in
totaal ongeveer vijen een half
duizend leden, bijnallemaal ama
teurimkers
Al die verenigingerijn afdelingen
van de overkoepelde Vereniging
tot Bevordering d Bijenteelt in
Nederland. Wie erd van wil wor
den. kan alle info»atie krijgen bij
het Bijenhuis. Grtweg 273 te Wa-
geningen, telef. 18370-12863. De
contributie aan*n bijenvereni
ging bedraagt ssen de vijf en
dertig en de vWg gulden per jaar.
wat afhangt vi de activiteiten die
de vereniging>ntplodit. Sommige
zijn erg acti. zoals de nu juist
vijftig jaar tstaande en zeventig
leden tellede Bijenvereniging
Amstelland.ie voorlichtingsavon
den houdt, arsussen geeft en de-
monstratielsten uitzet in volks-
en schooltinen.
Hoe tebeginnen
Secretaris H. S. Kooy van de
Amstellaiise vereniging vertelde
me hoe j-met bijen houden kunt
beginnen.Een volk koop je in een
kast of iieen korf bij een imker of
op de bijnmarkt. De prijs van zo'n
volk loot uiteen van 75 tot 150
gulden. >at is afhankelijk van de
Bienkast met komende en
veitrekkende bijen op de aan-
vlhgplank.
grootte van zo'n volk. Eind mei.
begin juni komen de natuurzwer-
men af. Dat betekent dat er een
jonge koningin op uitkomen staat
en dat de oude koningin plaats
voor haar maakt door met een deel
van het volk de kast te verlaten en
op zoek te gaan naar een nieuwe
woning. Het is gebruikelijk dat een
nieuw lid van de vereniging een
zwerm krijgt, eventueel met ver
goeding van de gemaakte onkos
ten. Voor de kast of de korf moet
hij zelf zorgen. Korven worden
haast niet meer gebruikt, omdat
het imkeren met korven te bewer
kelijk is.
Een nieuwe kast kost zo'n tweehon
derd gulden en bestaat uit een bo
dem. twee broedkamers. een ho-
ningkamer. een dekplank en een
dak. In de kamers zitten de houten
raampjes, waarin de bijen hun ra
ten moeten bouwen. Tussen de
broedkamers en de honingkamer
zit het koninginnerooster, dat moet
verhinderen dat de koningin de ho
ningkamer binnendringt en daar
eitjes legt.
Verder heb je kunstraat nodig,
dunne wasplaat waarin de bodems
van de toekomstige cellen al zijn
geperst en die wordt aangebracht
in de houten raampjes. Bij dat aan
brengen wordt een gaatjespriem en
draad gebruikt.
Om de bijen te kunnen hanteren en
om honing te winnen kun Je een
bijenvegertje. een hefboompje an
nex krabber om de raampjes uit de
kamers te wippen, een ont2egel-
vork om de dekseltjes van de afge
sloten honingcellen te lichten, een
honingzeef en een goede handlei
ding niet missen. En als Je niet
gestoken wilt worden, wat het ene
bijentype makkelijker doet dan het
andere, horen daar ook nog een
bijenpijp, een kap of sluier en even
tueel handschoenen bij. Alles bij
elkaar komen de aanvangskosten
je op ongeveer vijfhonderd gulden.
Maar dan ben je wat de apparatuur
betreft meteen klaar. Alleen heb je
dan nog maar één volk en in de
praktijk is het minste dat je moet
hebben toch een grote kast en een
reservekast (zesramer). Die tweede
is nodig om een koningin in reserve
te houden voor als die in de grote
kast het niet goed doet."
Waar koop je die imkersartikelen?
..Bij het Bijenhuis, bij handdaren
als Bijenstand Bijenkorf in Eem-
nes en Van Dam in Jubbega en
eventueel bij een lid van de plaat-
selijke vereniging die een cepot
heeft."
Bijenmarkten
Mocht u met plannen rondlipen
iets met bijen te gaan doen. dan
kunt u allicht eens een bijenirarkt
bezoeken. Juist vandaag. 7 m'i, is
er een in Purmerend in het Vei
linggebouw. Andere bijenmakten
zijn op 28 mei «Leiden, mlieu-
bijenmarkt), 4 juni (Drachtei), 11
juni (Paterswolde) en 3 sepUnber
(Bussum).
En het is natuurlijk heel ged om
van tevoren wat over bijenen im
keren gelezen te hebben. lestijds
gebruikte ik bij het fotografn „Het
grote bijenboek" van R. P Groen
veld (uitg. J. B. Wolters, kronin
gen). dat een heel praktsche en
overzichtelijke handleidig bleek.
Raat met werksters en ver
schillende soorten broedcel-
len: links werkstercellen,
rechts de zakvormige konin
ginnecellen, links daarvan de
grote darrecellen.
Sommige 'makke' rassen als de
grijsbruine Krainers zijn zon
der kap ook best te hanteren,
wat bij het fotograferen een
groot voordeel is, foto onder.
*kM
IV X/a
•v I ftR* *"V
m 9 -
ook voor iemand die nooit met bij
en heeft omgegaan.
Een paar maanden geleden ver
scheen de tweede druk van „De
wonderbaarlijke bijenstaat" van
de Zweed Nils Gonnert (uitg. Zo
mer Keuning. Wageningen. 96
blz.. 34.50). Dit door Wim
Oudshoorn vertaalde bijenboek
met louter kleurenfoto's is niet al
leen bedoeld voor imkers, maar
voor iedereen die iets meer wil we
ten over bijen dan dat ze nectar
halen, bloemen bestuiven en
steken.
Zowel de foto's als de tekst geven
een uitstekende beschrijving het
jaar rond van het leven van een
bijenvolk. En ook van de individue
le werkbij zelf. die in haar leven een
aantal heel verschillende klussen
te doen heeft, die niet tegelijk.
maar achter elkaar worden afge
werkt. Eerst is ze schoonmaakster
en moet ze cellen reinigen voor de
koningin er een ei in legt en als dat
nodig is. de larven en poppen warm
houden. Van de vierde tot de zesde
dag van haar leven voert ze oudere
larven met honing en stuifmeel. De
volgende zes dagen wordt ze
voedster van de koningin en van de
allerjongste larven, die ze een be
paalde klierafscheiding te eten
geeft. Dan volgen zes dagen dat ze
zich uitsluitend met de cellenbouw
en het bereiden van de door de
verzamelaarsters binnengebrachte
nectar bezighoudt. Van de negen
tiende tot de eenentwintigste dag
heeft ze wachtdienst bij de ingang
van de kast en daarna wordt ze
haalbij, die haar dagen vult met
nectar, stuifmeel, water en hars
van boomknoppen verzamelen.
wat ze in de zomer ongeveer drie
weken volhoudt. Gepensioneerde
bijen bestaan niet: als ze op is. gaat
ze dood.
Gonnert is zelf een gerenommeerd
imker en weet bij zijn magistrale
foto's, waaronder micro-opnamen
van de angel, de hersenen, de voel
sprieten en de spijsverteringsorga
nen, duidelijk en goed te vertellen
wat de bijentaai inhoudt, hoe een
haalbij op haar voedselvluchten te
werk gaat. welke taak de koningin
heeft en welke functie de darren.
En hij laat ook zien hoe bijen voor
tijdig aan hun eind komen door
dieren die zich met een zekere voor
liefde met hen voeden. Het is alleen
jammer dat aan dit boek een regis
ter ontbreekt, want dat zou men na
lezing wel eens nodig kunnen heb
ben om snel iets op te zoeken als
men eenmaal zelf bijen houdt.
Kleine boten, voorzien van een bui
tenboordmotor, schieten vaak als ech
te racers met de neus omhoog door
het water. Forse golven hinderen de
rustige hengelaar en het opgestuwde
aat doet weinig goed aan oevers en
rietkragen. Een eenvoudige, maar
aiet minder doeltreffende Ameri
kaanse vinding met de naam ,,Doel-
fin", kan het genoemde ongemak
gaan beteugelen. De afgebeelde vin
van kunststof werkt als bootstabilisa
tor en past op vrijwel alle typen bui
tenboordmotoren. Er zijn drie uitvoe
ringen voor lichte en zware motoren.
Ook met kajuitjachten tot zo'n zeven
meter is de golfslag minder en het
spreekt voor zich dat juist de lichtere
(en rubber-) boten aanmerkelijk hori
zontaler op het water komen te lig
gen. De betere ligging leidt tot aan
zienlijk minder benzineverbruik, be
ter uitzicht en naar men ons verzeker
de kan men zeer redelijke waterski
prestaties leveren als er 20 pk aan de
spiegel hangt. Vanaf nog geen hon
derdvijftig gulden kan uw staart van
een vleugel worden voorzien.
In het kampioenschap *n Neder
land zijn enige tgjentvoe jongere
spelers danig tegengevalln. maar zij
hebben samen met de rneste ande
ren volop in de publicist gestaan.
Een van de weinigen, die et liefst op
de achtergrond verblijft^ de.Friese
onderwijzer uit Damwoüe, die juist
in dit laatst toernooide meeste
imponerende partijen M zijn carriè
re gespeeld heeft.
U zult waarschijnlijk «1 begrijpen,
dat ik doel op SJoerd isser, een van
de weinige topdamtfrs. die het
dammen niet meer e niet minder
beschouwt dan als ee leuke hobby.
Hij vindt dat wij hie op aarde wel
belangrijker dingen doen hebben
dan enkel en alleen r*ar te dammen
en het staat natuuijk buiten kijf
dat hij volkomen gijk heeft. Toch
zijn de meeste topotnmers in ons
land dermate vertaald aan de
damsport, dat zij ch op zijn minst
als eenzijdig be.émpeld kunnen
worden, wat echt niet wegneemt,
dat zij ons vaak gsoeg vergasten op
schitterende parten en vondsten en
toch ook een piduktieve bijdrage
leveren.
Niettemin hee Visser zijn beste
kampioenschap Nederland juist
gespeeld in dfJaar, waarin hij be
wust nog mintr tijd aan het dam
men heeft bteed. Vooral bij de
insiders heer* de mening, dat Vis
sers partijojet en openingen van
een buiteng'oon hoog gehalte wa
ren. Enkel ?mme pech en onvol
doende co-'entratie hebben een
veel hoge klassering dan de
achtste in weg gestaan In onder
staande ptlJ profiteert hij van een
slordige <eningsbehandeling van
Geert vt Aalten. behaalt groot
voordeel" zal dit niet meer uit
handen Ken Visser hanteert in dit
duel de 'arte schijven.
1. 33-29 17-21 2: 32-28 21-26 3: 39-33 16-21
4: 44-39 11-16 5: 50-44 7-11 6: 37-32 26x37
7: 42x31 26-21 8: 47-42 26x37 9: 42x31 1-7.
Bewust heeft zwart op de tweede zet
gekozen voor 21-26 in plaats van het
gebruikelijke 20-25. Dadelijk zal u
•blijken welke verrassing de Fries
voor zijn jonge tegenstander in petto
heeft. 9: .1-7 hoort ook in het
zwarte plan thuis, want na b.v. 10:
41-37 16-21 staat wit voor de keus.
Moet hij na 11: 31-26 21-27 met ver
eenvoudiging toelaten of moet hij
zijn lange vleugel maar op laten slui
ten. De zet waarvoor wit zal kiezen
ligt voor de hand. maar mijns inziens
is op dit ogenblik 10: 29-24 met drie
dubbel slaan de aangewezen zet.
10: 48-42 16-21! Met deze zet schakelt
zwart over op het klassieke spelsys
teem met als doel gebruik te kunnen
maken van wits zwakke lange vleu
gel en het ontbreken van de in deze
spelvorm zo belangrijke kroonschijf.
Immers nu is 29-24 al lang zo aan
trekkelijk niet meer.
11: 31-26 20-24! 12: 26x17 12x21 13: 29x20
15x24. Het is nu al duidelijk, dat
zwart stukken beter staat. In de hal
ve finale heeft niemand minder dan
Bronstring dit in zijn duel tegen de
toen nog kans hebbende Pippel aan
getoond.
14 34-29 10-15 15: 29x20 15x24. Tevens
is nu al te zien. dat er van een witte
aanval op de zwarte schijf op veld 24
geen sprake kan zijn. doordat dam-
combinaties naar het open veld 48
wit parten zullen gaan spelen. Bij dit
alles komt ook nog, dat de witte
positie ontzettend statisch is en de
zwarte daarentegen zo flexibel als
het maar kan.
16: 40 34 5-10 17: 44-40 10-15 18: 49-44
8-12 19: 41-37 21-26 20: 34-29 4-10 21:
29x20 15x24 22: 40-34 10-15 23: 34-29
18-23 24: 29x20 15x24 25: 45-40 12-18
26: 40-34 zie diagram 1.
Natuurlijk ia 7-12 verhinderd door 28-
22 gevolgd door 33-29, maar dat is
verder van geen belang.
Wel belangrijk is de dreiging 35-30
gevold door 33-29. maar op dit
ogenblik heeft zwart daarvan nog
niets te vrezen en met zijn volgende
zet legt hij deze actie voorgoed het
zwijgen op. Toch ben ik van mening,
dat de tekstzet beter zou kunnen
worden vervangen door 11-16, om
dat wit er dan nooit meer in zal
slagen zijn massieve centrum te ont
wikkelen en het zodoende de nodige
speelvrijheid te verschaffen. Na de
tekstzet krijgt wit nog enige kans op
redding.
2614-20 27. 34-29 (met deze zet
schept wit zich weer enige ruimte)
23x34 28. 39x30 20-25 29. 44-39 25x34 30.
39x30 7-12. Natuurlijk moest zwart
niet cllrect 18-23 spelen, aangezien
wit dan met 28-22 zijn problemen
Er zijn exacte, vernuftige, slimme,
listige, argwanende, naïve oplossers
In déze opgave kwam dat heel goed
uit Sommigen lieten de gewichten
optrekken terwijl de koekoek aan
het roepen was. anderen deden dit
precies op de minuut. En de slim-
heidsprijs gaat wel naar de heer J H.
A. Harbrink Numan (183) te Apel
doorn. die in de periode van 12 uur
juist de wintertijd liet ingaan!
Worden de gewichten „op de mi
nuut" opgehaald, dan zijn de tijden
waarop het koekoeksgewicht het
uurwerkgewicht inhaalt (dus voorbij
gaat al is het nog zo weinig):
1) bij nul maal passeren precies om
12.00 uur; het eerste tijdstip na 12
uur waarop dit geschiedt is voor
de slagen van 7.00 uur;
2) éénmaal passeren 12.01 uur:
3) tweemaal passeren 12.23 uur;
4) driemaal passeren 12.53 uur;
5) viermaal passeren 13.23;
6) vijfmaal passeren 16.40 uur of
16.00 juist vóór het slaan;
7) zesmaal passeren 14.29 uur;
8) zeven maal passeren 15.45 uur;
9) acht maal passeren 14.59 uur;
10) negen maal passeren 15.51 uur.
Vele listigheden zijn eveneens goed-
gekeurd!
Uiterst merkwaardig is. dat de opga
ve vrijwel gelijk is aan NPMP 306
van de heer H. Dekkers. (64) te
Eindhoven, wiens naam eveneens
vrijwel gelijk is aan die van de au
teur van déze opgave, de heer J.
Dekker (142» te Amsterdam! De heer
H. Dekkers meent, dat dit het gevolg
is van het feit. dat zijn sterrebeeld de
„tweeling" is! De eenvoudigste ma
nier van oplossen is grafisch, maar
dan sluipen er. als men niet he
1 precies is. gauw onnauwkeurighe
den in. Uitzonderlijk lange dichtwer
ken zijn gewijd aan de koekoek en
zijn klok. waarbij de heer H. R. J.
Hassink «196) te Twello de kroon
steekt. Helaas, de plaatsruimte
Hoewel de liefhebbers de opgave uit
bundig prijzen zijn er ook. die dit een
„waardeloos peuterwerk" vinden.
Het gemiddelde waarderingscijfer is
7,72; verkregen uit 1 (1.4*). 2 (1.6*1.
3 (1.7*), 4 (0.4*5 (2.0*6 (10.6*7
16.4*8 (29.4*9 (28.1*10 (8.4*
Nagekomen prijswinnaar van NPMP
600: drs B. Jansen. Arnhemseweg 43.
Ede (voor de 12e maal).
Prijswinnaars van déze opgave: DJ.
H. Abbink. Crosusstraat 2. Son (20e
keer!); 2) Henk Koekoek. Burchtweg
16. Bant. NO P. Ge maal); 3) A. Koe
ne. Walewelnlaan 279. Eindhoven (5e
keer); 4) W. Pietersma. Prinses Bea-
trixlaan 63. Rijswijk ZH (le keer); 5)
J. E. Vogel. Albrechtlaan 20, Bussum
(voor de 25e maal; de eerste, die 25
ladders heeft voltooid!); 6) J J M.
Verbakei. Puttendijk 9A. Maarheeze
(5e keer). En de ladder staat nog
steeds boven 234 punten!
Correctie NPMP 602: In de figuur
moet in het derde vakje onder 13 een
nulletje worden ingevuld; n hor (15
i.p.v. 16; bb hor (13 i.p.v. 14).
mr G. van Vorden
oplost en beslist niet slechter meer
staat wegens de formatie 33. 38, 42.
die behulpzaam is bij het combine
ren via schijf 22.
31. 46-41 2-8 Nog steeds was 18-23
enigszins gevaarlijk wegens 28-22.
Na de tekstzet krijgt wit het toch
wel moeilijk.
32. 32-27 12-17. Nu ZOU Op 18-23 27-22
zijn gevolgd met nog steeds kansen
op redding, maar Visser laat zich
daartoe niet verleiden.
33. 37-32 18-23 Eindelijk wordt het
belangrijke veld 23 weer door zwart
in bezit genomen nu moet het wel
gaan lopen, maar Van Aalten geeft
zich nog niet gewonnen en gaat nog
wat op combinaties spelen.
34. 42-37 8-12 35. 27-21. Met 35. 27-22
zou zwart kunnen hopen op 9-14 36.
32-27 23X21 37. 33-29 enz. maar na 35.
24-29 36. 33x24 23-29 37 24x33
19-23 38. 28x8 17x48 39. 8x17 48x25!!
beschikt wit niet over een tempo,
zodat 35-30 na 11x22 niet tot de
mogelijkheden behoort. Vandaar de
tekstzet. Het zal u overigens wel
duidelijk zijn, dat wit na b.v. 43-39
kansloos ten onder zou zijn gegaan
wegens de onbeweeglijke positie en
de slechte lange vleugel
3511-16 36. 32-27 (ook 30-25 ver
liest. zodat Van Aalten nog maar
gokt op een blunder van zwart) 23x32
37. 37x28 13-18. Zwart loopt er niet in.
37. 26-31 biedt wit nog redding
door 43-39 gevolg door 28-23, waarbij
wel aangetekend dient te worden,
dat zwart eerst met schijf 31 moet
slaan aangezien wit anders met 39-
34-29 nog vervelend kan worden.
38. 41-37 18-23 39. 38-32. Wit staat hier
Bij berekening van manoeuvres en
combinaties maakt men vaak de
fout. dat men slechts „normale"
antwoorden op dwingende zetten in
aanmerking neemt, bijvoorbeeld bij
het slaan van een stuk. Er doen zich
echter soms ook mogelijkheden voor
tot giftige „tussenzetten" zoals in de
volgende gespeelde partij. In het
eindspel van deze week is een tus
senzet nodig voor het winnen van
een tempo! Beide partijen van deze
rubriek werden verleden week bij
het Europees landenkamploenschap
in Moskou gespeeld.
Dame-indisch
GHEORGHIU-HARTSTON.
1. c4 b6. 2. d4 Lb7, 3. Pc3 e6. 4. a3 d5.
5. cd ed5, 6. Pf3 Le7 (verhindert de na
Pf6 gebruikelijke ontwikkeling 7.
Lg5) 7. g3 Pf6, 8. Lg2 0-0. 9. 0-0 Pbd7.
10 Lf4 a6, 11. Pe5 Te8. 12. Db3! Hier
blijkt, dat zwart in plaats van a6 c6
had moeten spelen. 12. Pf8 13. e4
Pe6? Steeds moest nog c6 gespeeld
worden. 14 ed5 Pf4: 15. d6! Na 15. gf?
Ld6 met Ph5 of Dc8-I5 zou zwart
voldoende tegenspel krijgen. De
tekstzet vernietigt deze verwach
ting!
15. Lg2: (Dd6: 16. Lb7:) 16. Pf7:
Ld5 17. Pd5: P4d5: 18 Pd8: Ld8: 19.
Tfel Tel:t 20. Tel: cd6 21. Te6. Drie
stukken zijn meestal sterker dan een
dame. maar zwart krijgt hier geen
tijd. zijn stelling te consolideren. 21.
Kf8 22. Td6: Pe7. 23. Df3 Tc8 24.
Tf6:t! gf6 25. Df6:t Ke8, 26. Dh8t
Kd7 27. Dh7: b5 28. d5 Tc5 29. Dh3t
Kc7. 30. De6 Td5: 31. h4 Td6 32. De2.
Drie verbonden vrijpionnen garan
deren een zekere overwinning. Pc6
33. Kg2 Lf6 34. Kb3 Pe5 35. f4 Pc4 36.
b3 Pa3: 37. g4 Pbl 38. g5 Pc3 39. De8
Ld4 40. f5 Pd5 41. h5 Pf4t 42. Kg4
Pd3 43 h6 Pe5+ 44. Kf4 Pd3t 45. Ke4
Pc5t 46. .K13 Td8 47. Df7t Td7 48.
Dg8 Te7 49. h7 Te3t 50. Kg4 Pe4 51.
Kf4 Pf2 52. f6 Pd3t 53. Kf5 Te5t 54.
Kg6 Le3 55. Kh6. Opgegeven.
A. HERBERG
1938.
Een belangrijke (ussenrel.
Wat voor een probleem zit er in dit
eindspel? Wit kan toch met een pion-
doorbraak de loper winnen? Ja.
maar voorzichtig. Zo rechtlijnig gaat
het niet. want 1. b6 Lf2 2. b7 Lg3 3.
Ke7 Kb3 4 Kd7 Kb4 5. Kc8 Kb5 leidt
tot remise! Wit moet ergens een tus
senzet doen.
Koningsindisch.
POPOW-GOODMAN.
1. C4 g6, 2. d4 Lg7 3. Pc3 d6 4. e4 Pf6 5.
f3 0-0 6. Le3 Pc6 7. Pge2 Tb8 8 Dd2
Te8. Of a6 9. h4 b5 10. Lh6 enzovoort.
Stelling na 8. Te8.
De Weekendpuitel «taat van
daag elders in dc krant
toch al verloren, maar na de tekstzet
neemt zwart de probleemloos en di
rect winnende meerslagcombinatie
naar dam met 3917-22 40. 27x20
16x49 41. 20-15 9-14 42. 33-29 49-44 43.
30-25 44x11 44. 37-32 12-18 en wit gaf
'zich gewonnen.
Een interessant duel. waarin de
zwartspeler dankbaar gebruik heeft
gemaakt van de hem geboden kan
sen en waarin hij heeft aangetoond,
dat een openingsvoordeel wel dege
lijk belangrijk is. maar ook dat het
een kunst op zich ünom dat voor
deeltje tot het eind van de partij
vast te houden. Dat Visser dit heeft
gedaan is een groot compliment
waard.
9. g4. Nauwkeuriger is de voortzet
ting. 9.0-0-0 a6 10. h4. Na 10 h5!?:
zou wit zelfs met de doorbraak 11.
Lh6 Lh8 12. g4! hg 13. h5! gf 14. hg!!
fe2 15. g7! prachtig kunnen winnen!
In de partij speelde zwart na 9. g4 a6.
maar ni 10. h4 speelde hij zwak h5?
(b5!) 11. gh5 Ph5: 12. Tgl e5 13. Lg5
Dd7 14. d5 Pd4 15 Pd4: ed 16 Pe2 c5
17 Pg3 Pf6 18. h5! Te5 19. hg6 fg6 20.
0-0-0 Ph7 21. Lh6 Da4 22. Lg7: Kg7:
23. f4 Te7 24. Ld3 b5 25. cb5 Da2: 26.
Pf5t Lf5: 27. ef5 Dalt 28. Kc2 Da4t
29. Kbl PI8 30. Dg2 Tb5: 31 f6t.
Opgegeven.
Oplossing eindspel: 1. b6 Lf2 2. d4ü
(tempowinst) Ld4: 3. b7 Le5 4. Ke6!
(Hier blijkt het.) Lh2 5. Kd7 enzo
voort.
VRAAG AAN DE LEZERS.
Ten slotte volgt hier de partij, die
Donner onverwacht en fraai won van
Timman in de laatste ronde van het
toernooi om het kampioenschap van
Nederland, in Leeuwarden, deze
week woensdag.
Vraag 1. Met welke zet had Timman
op z'n laatst nog remise kunnen
houden0
Vraag 2. Met welke zet had Timman
op z'n laatst nog kunnen winnen?
Inzendingen vöór 12 mei aan Redac
tie 8chaakrubriek TROUW, Postbus
859, Amsterdam. Onder de goede in
zenders zullen enkele schaakboeken
verloot worden.
TIMMAN-DONNER
1. e4 d6 2 d4 Pf6 3 Pc3 g6 4. f4 Lg7 5.
Pf3 0-0 6 Ld3 Pc6 7. 0-0 Lg4 8. e5 de5
9. de5 Pd5 10. h3 Pc3: 11. bc3 Lf3: 12.
Df3Pa5 13. Tdl Dc8 14. c4 c5 15 Lb2
16 16.15 fe5 17. Dd5t e6 18 De6:t De6
19. fe6 Tfe8 20. Le4 Pc4; Omstreeks
deze zet bood Donner remise aan. In
dat geval zou Timman de tweede
prijs hebben 3000. en Donner
zou met Ree de derde (f 2.000) en
vierde prijs 1500) gedeeld hebben
Na afloop deelden Donner en Tim
man de tweede en derde prijs, terwijl
Ree de vierde prijs ontving Timman
wees remise van de hand „omdat hij
tegen elke tegenstander in dit toer
nooi goed doorgevochten had 21.
UI Tab822. Tbl Pb6 23 Td3Te6:24
Ta3 Td6 25. Le3 Pc4 26 Lc5: Pa3: 27.
Ld6: Pbl: 28. Lb8: Pc3 29 Lb7: a5 30.
Kf2 Kf7 31. Lc7 a4 32 La5 e4 33 Ke3
Ke« 34. Le4: Pa2: 35. Kd3 a3 36. Kc4
Pb4 en wit geeft het op.
LUDEK PACIIMAN.
