„Kunnen wij u helpen?" Nieuw! British Airways Businessman's Special naar Londen. Vertrek Schiphol 8.45. Aankomst Londen 8.45. Leon Garfield, auteur voor alle uren UIT DE WEEKBLADEN Homofielen en CDA CDA-VVD Syndicaat Corruptie Zwevende kiezers Tribunaal zaak Menten Ideaal omi morgens vroeg in Londen te zija Bovendien directe doorverbindingen naarvl Noord-Amerikaanse zakencentra. CDA-economen Van dolle dinsdag tot bevrijding ONDERDAG 5 MEI 1977 BINNENLAND Trouw/Kwartet 13 De Tijd: De Tijd filosofeert na over de adver tentie die „een aantal homofielen uit CDA-mllleus en hun geestver wanten hebben geplaatst In de Volkskrant, Trouw, Hervormd Ne derland en De Tijd". „De advertentie lijkt haar doel aar dig te hebben bereikt. BIJ het CDA ls de zaak (van andere samenle vingsvormen dan het huwelijk) dui delijk aan de orde gesteld en onder druk van de komende verkiezingen hebben politici eerder gedane, enigszins discriminerende uitlatin gen afgezwakt. Nu maar afwach ten of zij na de verkiezingen het zelfde goede geheugen zullen heb ben als de ondertekenaars van de advertentie zullen blijken te be zitten." In De Tijd een uitvoerig vraagge sprek met minister Lubbers over de kabinetscrisis en de totstandko ming van het CDA. Lubbers meent dat de crisis niet alleen aan de grondpolitiek te wijten was. „Er zat natuurlijk al zand ln de machine". En over de kans op een nieuwe coali tie: „Van het CDA uit gezien denk lk dat die kans niet kleiner ls gewor den. Van de socialisten uit ligt het echter veel moeilijker. Je maakt niet gauw coalities vanuit een anti houding". Verder een smakelijk Interview met Adèle Bloemendaal en een royale, 28 pagina's tellende onderwljsbljlage. Elseviers Magazine: Elseviers Magazine brengt een uitge breid interview met CDA- lijsttrekker Van Agt. „Een tweede kabinet Den Uyl staat niet ln de sterren geschreven.". Over de kabi netsformatie na 25 mei zegt de „fak keldrager" van het CDA; „Als de PvdA eraan vasthoudt dat ze alleen in een meerderheidspositie wil deel nemen aan een nieuw kabinet, dan zet ze zichzelf buitenspel en mag ze zich er niet over beklagen dat we na 25 mei besprekingen met de WD openen". Dr F. A. Hoogendljk be wijst aan de hand van een NIPO- onderzoek dat „het CDA en de VVD naar dezelfde kiezers hengelen". Uit het onderzoek is duidelijk geworden dat de WD door een groot publiek als een rechtse partij wordt gezien. Het publiek in zijn geheel ziet het CDA weliswaar vooral als een mid denpartij, maar wel duidelijk leu nend naar rechts. Interessant is dat mensen die erover denken om op het CDA te gaan stemmen in doorsnee nog wat rechtser zijn. Dit toont nog eens aan hoe liberalen en christen democraten op dezelfde kiezers mikken". Het blad laat in een artikel over de sterk stijgende koffieprijzen de heer Eijgendaal van Van Nelle zeggen wie er ln Nederland profiteert van de hoge koffieprijzen; „Dat is eigenlijk alleen de staat. Nederlanders drin ken gezamenlijk ongeveer 120.000 ton koffie per Jaar". Verder ln Elseviers Magazine een artikel rond de „dubieuze restaura tie van de Nachtwacht in het Rijksmuseum". De recente restau ratie van de Nachtwacht is foutief, onzorgvuldig en te snel geweest. „De schrijver van het stuk, dr Van de Graaf, komt vla vrijgegeven stuk ken tot de slotsom dat de Nachtwacht over tien jaar opnieuw een behandeling zal moeten onder gaan. Vrij Nederland kabinet als gevolg van de zaak- Menten gevallen en zijn reputaties op het spel komen te staan." En: „Als de officier vorig, Jaar zomer naar ons geluisterd zou hebben, had hij kunnen weten welk vlees hij met Menten ln de kuip had." Knoop opent een aanval op de verdediger van Menten, mr. Van Heljnlngen. Bovendien wordt een foto gepubli ceerd van Menten in het vooroorlog se Podhoroce met zijn vriend Alexander Nowletsj, die volgens ge tuigen ook door hem is vermoord. Menten verklaarde echter tegenover de rijksrecherche Nowletsj nooit te hebben gekend. In een interview met prof. G. Dulsterwinkel, hoogle raar in het straf- en procesrecht, zegt deze: „Bureau Warmoesstraat, een ruw bureau in een verloederde buurt." De professor voorspelde ja ren geleden de corruptie bij de Amsterdamse politie en vindt „wat nu ontdekt wordt, nog maar het begin." De communist Joop Wolff zegt ln een gesprek met Theo Jonge- dljk samenwerking tussen CPN en PvdA best mogelijk te achten. Frank de Jong brengt zijn vierde aflevering uit de serie: „Hoe fout was oom agent in '40-'45." De Groene: De Groene schrijft over de corruptie bij de Amsterdamse politie en venti leert tussen de regels door wel enig begrip voor de zwakheden van de meest onervaren Amsterdamse agenten. Het blad suggereert niette min dat er meer aan de hand ls dan alleen een „bedrijfsongevalletje". „Het deksel ls met een knal van de doofpot gevlogen. Dat heeft lang geduurd. Want niet alleen onregel matigheid van allerlei soort cor ruptie, mishandeling, ongeoorloofd vuurwapengebruik maar ook een falende criminaliteitsbestrijding is Jarenlang met de mantel van vaag heid, prestige, bluf, bravoure en bu reaucratie gedekt". „De politie wordt een steeds machtiger Insti tuut en het zal op dezelfde manier ln toom gehouden moeten worden als ieder ander machtig Instituut: door openbaarheid, door decentralisatie, door klachten serieus te nemen en van fouten te leren", aldus het blad. Naar aanleiding van verwijten dat „rechts" niet aan zijn trekken komt ln de publiciteitsmedia, heeft De Groene een eigen, geheel pretentie loos onderzoekje Ingesteld naar de .hoeveelheid" aandacht die de poli tieke stromingen ten deel viel ln vier landelijke dagbladen: NRC- Handelsblad, De Telegraaf, Trouw en De Volkskrant. De redactie van De Groene telde het aantal regels. Resultaat: CDA 1762 regels. Na een hele tijd niets volgt de PvdA met 697 regels en de WD met 683. In de achterhoede bungelen PPR (294) D8'70 (209) D66 (169) en CPN (126). „Geen letter over de kleine partijen ter rechterzijde, en evenmin over de P8P. Op het punt van de dagelijkse berichtgeving laat De Telegraaf het geheel afweten, waarbij D8'70 nog meer ruimte krijgt (38) dan de PvdA (25)". KINDERBOEKEN KINDERBOEKEN KINDERBOEKEN KINDERBOEKEN KINDERBOEKF NDERBOEKEN De wonderlijke geschiede nis van Adelaide Harris opent met de schitterende inzet over meester Brett, die aan de Academie van dr Bunnlon les geeft omtrent de gewoonte van de Sparta nen om zwakke of gebrekki ge kindertjes te vondeling te leggen ln de bergen, en die zich daarbij afvraagt waarom dat gebruik toch ooit is afgeschaft. Van zijn leerlingen slapen er tien, meneer Brett kijkt naar Bostock en Harris, die nog belangstelling schijnen te hebben. Naast elkaar zaten ze op de voorste rij, en ze let ten scherp op hem. Bostock was de grootste van de jtwee, maar Harris was de gevaarlijkste. Hoewel Bos tock al heel wat onheil had aangericht, en vermoedelijk wel aan de galg zou eindi gen, geloofde meneer Brett dat Harris zijn kwade geest was." Het bespottelijke ver haal over Adelaides (de ba by van dr en mevrouw Har- ris) verdwijning, en de ver reikende gevolgen in allerlei hulzen In Brighton, vanaf de Academie tot het armhuis en de kroeg waar de sinistere detective Ra ven als een spin zit te loe ren) zou ondenkbaar en on waarschijnlijk zijn als niet die beide Jongens de ruw heid en gewetenloosheid van hun leeftijd (14) had den; én als Leon Garfield niet de geniale schrijver was die hij is. Want hij vertelt volwassen, maar vanuit het oog van een kind. Het vondelingen idee raakt verbroddeld in Harris brein met het ver haal van Romulus en Re- mus. Stel eens dat ze voor zoiets één van zijn talrijke zusters uitkozen. Adelaide van zeven weken was er bij zonder geschikt voor; hij was geheeld bereid haar door Bostock naar de krlj- theuvels van Sussex te la ten dragen, om haar daar achter te laten. Stellig zou dan de wolf of moervos met een bulk vol melk komen. „Het is een warme avond," besloot hij met ongewone menslievendheid, dus ik denk niet dat het haar veel kwaad zal doen. En dan nog, mij pa zegt dat het een wonder ls wat ze kunnen verdragen." Zo gezegd zo gedaan. Maar de opgewon den Jongens, loerend vanuit de struiken, zien niet een wolf maar een mooi meisje aankomen, dat het kind vindt gelijk Mozes ln zijn biezen kistje of Perseus ln zijn bootje. Daarmee begint een verhaal barstensvol personen, gebeurtenissen, messcherpe humor en een perfecte plot. Vermakelijk als Koot en Bie, niettemin voortdurend met die twee Jongens als uitgangspunt. De beschrijving van dron kenschap, ongunstige slemppartijen, alles wordt gezien door de ogen van Harris en Bostock die vol- wassenan spannend en sta pelgek vinden om gade te slaan. Leon Garfield ls een woor densmid, een woordenkie zer, een schrijver voor alle seizoenen en uren, zoals je niet vaak aantreft. Zijn boe ken moetje langzaam lezen, savoureren, voorlezen. Al tijd wordt hij „de Dickens van de Engelse jeugdlitera tuur" genoemd. In Enge land vindt men hem veel meer verwant aan Fielding en Hogarth. Hij gebruikt ln zijn historische romans over het Engeland van 200 Jaar geleden („omdat je daarmee niet zo gauw ver ouderd raakt als met toe standen van twee jaar gele den," zo verklaart hij zijn voorliefde en zijn genre) het belachelijke en het on gewone als brug tussen bij zonder en algemeen. Zo als Zwarte Jack ln bljvoorbeel „Tussen galg en gekken huis", die komt en gaat als een wervelstorm. Beschrijvingen bij Garfield zijn fascinerend, zijn perso nages adembenemend be schreven. Een schrijver van zijn allure is zelfs in Enge land bijzonder, alleen al wat vakbekwaamheid en fanta sie betreft. Toch is hij dui delijk op zoek, altijd, naar menselijke liefde en emo ties, bezig met hun angsten, voorgevoelens, bijgeloof. Het boek beschrijft gevech ten tussen onschuld en zie ke, niet slechte, machten. Zijn verhalen zijn vol van de zee en van schepen, (die mogelijk voor vrijheid staan), afgewisseld met een bizarre stoet van kwakzal vers, grafdelvers, moorde naars en vagebonden. Hij doet geen moeite op een be paalde toon tegen zijn Jeug dig publiek te praten. Zijn ingewikkelde plot en ironi serende toon (nu ja, elf Jaar moet je misschien wel zijn, ongeveer) liegen er nooit om. „Tussen galg en gekken huis" begint als de schurk Zwarte Jack ls gehangen en het vreselijke wijf Gorgun- dy onder de galg zit, om de slachtoffers die door nie mand geclaimd worden op te eisen als „mijn arme man", of zoon, en de lijke aan de snijkamers verpatst. Ze sleurt de weesjongen Tolly van straat om „de wa ke" te houden tot zij van haar duistere boodschap te rug ls. Men moet die scène lezen om te zien hoe Qar- field die lugubere achter buurt en dat Londen op roept. Hoe Zwarte Jack zijn ogen open. En hoe Tolly te gen wil en dank de vervaar lijke kerel tot leven helpt brengen, zichzelf daarmee tot slavernij veroordelend. Want Zwarte Jack kan ui teraard niet hebben dat zijn verrijzenis bekend wordt. Het eigenaardige tweetal verdwijnt ln het duister. Niet veel later sluit het krankzinnige meisje Belle bij hen aan, dat op de vlucht ls. Met een troep ker- door Gertie Evenhuis misgasten ziet men dit stel letje uitschot verder trek ken, tot Belle tenslotte toch weer ln het gekkenhuis te recht komt. De toestanden daar (en elders) zullen meni geen de lust over de „goeie" ouwe tijd te nostalglseren doen vergaan. Trouwens, er gebeurt op het gebied van geestenzleken vandaag ook nog best éen en ander. Dat de vermeende zelfmoord van Belles vader moord ls wordt later bewe zen, want Zwarte Jack deinst er niet voor terug, graven op te spitten en in een kist te graaien, waar geen lijk ls. Zodat hij ra zend, met Tolly ln zijn kiel zog, naar mevrouw Gorgun- dy rent. Het verhaal gaat van crisis naar crisis, vol mensen en historische fei ten, maar perfect ln elkaar geweven. De waarschuwin gen van Mitshell, baas van het gekkenhuis, nu godsdienstwaanzinnig sol daat (waanzinniger wor dend naarmate Belle's krankzinnigheid; opklaart) betreffen de knap gebruikte aardbeving van 1750. Plaats van handeling is vaak Sus sex: gebeurtenissen worden gebruikt op een manier die aan Stevenson doet denken. En ln dezelfde traditie zit het in fijnzinnig evenwicht houden van gebeurtenissen en gevoelens, goed en kwaad van personen. Maar het duidelijkst is Garfields „compassie", die je ziet in de instinctieve liefde van Tolly voor het meisje Belle. En zelfs ln Zwarte Jacks bonk geweld waar toch een grein geweten uitspringt. In de tegenstelling tussen ziekte en dood, leven en ver langen, ln de prachtige be schrijving van de heuvels van Sussex waar het meisje Belle eindelijk normaal kan leven. BIJ Leopold, 17.90, met frappante tekeningen van Antony Maitland, in ADE LAIDE HARRIS van Fritz Wegner, met overdreven, fraaie, gezichtsuitdrukkin gen (en met maar éen fou tje: dat de baby van 7 we ken eruit ziet als een ro buuste kleuter). Hervormd Nederland; Hervormd Nederland interviewt deze week CDA-topman Van Agt. Over zijn houding ten opzichte van de PvdA en de WD zegt hij het volgen de: „Het ls vervelend dat ik steeds de WD moet verdedigen. Dat komt omdat de PvdA mij ln die positie dringt. De PvdA gedraagt zich on verantwoordelijk. Als we allemaal zo zouden redeneren als de PvdA zou ons land onbestuurbaar worden. De indruk kan ontstaan dat lk ln mijn hart verlang naar samenwerking met de WD. Dat is niet zo. Het ligt natuurlijk voor de hand het gesprek op 26 mei met de PvdA te openen. We verkeren niet ln een blanco situa tie maar in een verbond-zij het nu ontluisterd-met de mensen van links". Nog meer verkiezingsartikelen: Al- bert van den Heuvel, secretaris generaal van de hervormde kerk, zegt hoop te hebben „op voortzetting van de huidige politieke coalitie. Wie Inziet dat Nederland alleen maar door coalities kan worden geregeerd, weet ook dat hij niet alleen op zijn eigen partij stemt, maar ook op een coalitiepartner. En dan ls het toch aardig dat van tevoren te kunnen meebepalen". In de Jacht op de zwevende kiezers vraagt Hervormd Nederland zich af of de verkiezingscampagnes van de politieke partijen voorlichting zijn of domweg reclame. H. Zeevalking D'66: Nederland ls nog altijd een domineesland, het grootste deel van het electoraat ligt al vast". Op de middenpagina's 5-mei-blj dra gen. Verder een artikel over werk tijdverkorting en een bijdrage over de taak van de politie. Egbert Myjer, van de Rijksuniversiteit te Leiden zegt hierover: „Er wordt binnen de politie ook te weinig gedaan aan de bestrijding van stereotypen. Wie krijgt de schuld? De debiele Joodse homofiele neger met een bult. Zo lang dat nog ls, ls het goed mis". De Nieuwe Linie Bakkers Schut publiceert ln De Nieuwe Linie een artikel over de commissie van onderzoek die een tribunaal voorbereidt naar aanlei ding van de dood van Ulrike Mein- hof, precies een jaar geleden. Over de doodsoorzaak van de extremis te zijn de nodige twijfels. Hoewel het Federaal Openbaar Ministerie de dood betitelde als 'zelfmoord' denkt de commissie van onderzoek daar geheel anders over. Kees Boonman was in gesprek met Wlm Kok die over een mogelijke coalitie van CDA-WD zegt: „Dan gaan we een tijd tegemoet die niet zal uitblinken ln economische mogelijkheden en veranderingen. De maatschappelij ke verhoudingen zullen volstrekt worden verwaarsloosd. Als de WD een stempel drukt op het beleid zal dat haaks staan op de FNV. Het verzet zal toenemen en het kan uit de hand lopen! Een artikel over de corruptie bij de ADVERTENTIE Een vette grijns op de gezichten van goed gekostumeerde heren tooit het voorpagina-artikel van Vrij Neder land getiteld „Het Nollen-syndicaat, handelend over de katholieke Bra bantse zakenman Nollen „die barmhartigheid bedrijft aan vier duizend zwakzinnigen en geestelijk gestoorde bejaarden" onder de pa raplu van de Stichting Samivoz. Kort en goed: de multimiljonair A. C. J. A. Nollen levert volgens Vrij Nederland vlees, meubelen, machi nes en keukenapparatuur aan voor zitter A. C. J. A. Nollen van de stich ting Samivoz. Een onderzoek. Blbeb was op bezoek bij Amster dams nieuwe burgemeester Wim Po lak: „Mijn jood-zijn wens lk niet te verloochenen. Ik voel een zekere band, maar niet ln de zin van; wij zijn Joden onder mekaar". Even ver der vooruitblikkend ln de toekomst: „Iedereen zegt en schrijft nu zulke aardige dingen over mijn benoe ming maar die bananeschil wacht ook op mij". Verder ln VN artikelen over VMF, Portugal („Van socialisme zonder armoede tot armoede zonder socia lisme") en de textielindustrie, als mede een Interessante 5-mei bijlage waarin een pleidooi wordt gehouden voor het veilig stellen van een oor- logspensieon voor Joodse overleven den van Nazl-terreur. Willem Jan Otten doet verslag van „een weekje lachen". HIJ bezocht ln een week voorstellingen van Frans Halsema, Funhouse en Toon Her mans, die volgens de schrijver erin ls geslaagd de laatste Jpren een grap te worden ln plaats van te maken. De goedgemutstheid vindt een ver volg ln de Rubriek Terzijde: „Het kort geding ls ook niet Enlth Brigl- tha's sterkste afstand". Accent: Accent wil best weten dat het de zaak-Menten heeft aangezwengeld. Het schrijft: .indirect is zelfs bet Deze 08.45 vlucht is een belangrijke uitbreiding van onze dienstregeling Schiphof-Londen: 08.45 15.10 10.55* 1720 12.10 19.30 13.25 20.15 Alleen op werkdagen [TriStar] Amsterdamse politie besluit met de conclusie dat „als het onderzoek krachtig wordt voortgezet, zal blij ken dat de thans ontdekte malversa ties slechts een topje van de ijsberg vormen. Er kunnen nog heel wat koppen rollen. Al ls er slechts een kleine kans dat enkele van de nu hoog geplaatsten, Jaren na hun esca pades op bureau Warmoesstraat nog kunnen worden ontmaskerd". Verder ruim aandacht aan de Be- rufsverbote ln Duitsland en hoe Ne derland daarop reageert. Een lid van de actiegroep die protesteerde bij de Miss Amsterdam verkiezingen zegt: „Het was heel beangstigend om te zien wat er gebeurden toen het ver- nisje beschaving er af was". Tenslotte een relaas over de malle molen rond het Songfestival. „Een uit zijn krachten gegroeide Sterspot". „Wat zouden de financiële en economische consequenties zijn geweest als het Songfestival niet was gerealiseerd door de BBC. of als het ln het geheel niet was doorgegaan?" De Haagse Post: De derde verkiezingsspecial van de Haagse Post bestaat uit een Inter view met de CDA-top: Van Agt en zijn economische adviseurs Peijnen- burg, Goudzwaard en Van Leeuwen. De schrijvers De Kam, Nypels en Tamboer hebben ln het gesprek niet „de Indruk gekregen dat het CDA een diepgaand Inzicht heeft in de aard van de economische crisis waar mee de geïndustrialiseerde wereld worstelt". Verder ln de Haagse Post. een repor tage over het Basklsche stadje Ouer- nlca, veertig jaar na de bombarde menten op bevel van generaal Fran co, een portret van Ischa Meijer over Israël „het land van de zwarte sui ker". In de serie „Werk" heeft Martin Schouten een gesprek met een ambtenaar van het Centraal Bureau voor de Statistiek. René de Groot maakte een rondgang door kennis land en kwam tot de conclusie dat de kermis „op sterven ligt". Maarten 't Hart bezichtigde voor HP de Amsterdamse Miss-verkiezing en kwam tot de volgende overpeinzing. „Misschien ls het feminisme wel niets anders dan een onorthodoxe verdediging van burgerlijke waarden". Een interview met de Amerikaanse zangeres Emmylou Harris onthult een weinig boelende persoonlijkheid en onderstreept daarmee bijna het vermoeden dat deze country-dame een kortstondig modeverschijnsel zal zijn. Voor informatie en reiervenngen kunt u terecht bij uw IATA reisbureau of bij British Airwayi. ia*® j-reL"' Op 24 oktober 1944 wordt Boxtel genomen na heftige gevechten. Angstige dorpelingen xien vanuit hun schuilplaats toe hoe Britse soldaten de vijand bestoken. Een van de vele illustraties uit het hierbij besproken boek. Door W. F. Stafleu In de boekwinkels liggen nu sta pels van een lees- en kijkboek dat de strijd behandelt om de bevrij ding van ons land van dolle dinsdag (5 september 1944, wilde vlucht van NSB'ers en Duitsge- zlnden na geruchten over de komst van de geallieerden) tot de elndelijke bevrijding, die voor Brabant ln september begint en voor Holland pas in mei 1945 vol tooid wordt. Dat betekent: de slag om Arnhem, de doorbraak naar het noorden, de hongerwinter, in undatie, voedseldropplngs, capi tulatie. bevrijdingsfeesten. De tekst ls, origineel genoeg, van een bekend auteur die als Brits tanksoldaat tot de bevrijders be hoorde en een Limburgse journa list die toentertijd vermoedelijk nog ln de wieg lag. Hun verhalen zijn duidelijk. Informatief, over zichtelijk. en afgewisseld met al lerlei korte kadertjes en enkele interviews o.a. met prins Bernhard en de heer Luns (die ln oorlogstijd achter de schermen als diplomaat o.a. in Bern en Lis sabon goed werk gedaan heeft). Maar vooral ls dit een kijkboek. Het schitterende fotomateriaal bestaat uit 350 vaak zeldzame, soms overbekende zwartwit fo to's, een aantal reprodukties van affiches en een aantal kaarten die de opmars der geallieerden duide lijk aangeven. Zonder twijfel zijn het vooral de foto's die ontroeren, na zoveel jaren nog steeds ten minste als je die barre tijd hebt meegemaakt. Unieboek (De Haan) heeft het boek royaal uitge geven. Van Dolle Dinsdag lot Bevrijding ons langste oorlogsjaar, door Ch. Whiting en W. Trees. Uitgave De daan, Bussum, 176 blx. Prijs tot 1 juni 19,S0 daarna 27.50

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1977 | | pagina 13