Colombiaanse boeren
weten wat ze willen
Het dal
der
Graddocks
Achter het Nieuws over ANUC-congres
MAANDAG 2 MEI 1977
RADIO EN TELEVISIE
Trouw/Kwartet 4
TV-COMM ENTAAR
Tussen bijval en ijdelheid
U mag het een afwijking van mij
vinden, maar op Koninginnedag heb
ik altijd een beetje meelij met de
Jange v on tin. Urenlang staan om te
ondergaan wat zij alle Jaren weer
zonder noemenswaardige variatie
meemaakt Zij weet precies wat er
komen gaat De taarten die open en
bloot te midden van een
transpirerende menigte worden
aangedragen De niet te tillen
krentemikken. die zij al evenmin zal
eten. Niemand heeft zo vaak en
zoveel oude ambachten zien
demonstreren als de Koningin. En
dan de vrijwel constante en
oorverdovende presentatie van
showbands en muziekkorpsen die
zelden een toepasselijk nummer
spelen. Ook al weinig reden tot echt
genieten.
Ach. het is natuurlijk prachtig dat
allerlei groepen uit de bevolking hun
aanhankelijkheid kunnen betuigen
Maar. tussen uitingen van spontane
bijval signaleert het televisieoog ook
talrijke manifestaties van ijdelheid
a
door Ton Hydra
ASTERIX EN CLEOPATRA
Van opgedofte meneren en
mevrouwen die zich op het bordes
installeren of zij van plan zijn er
wortel te schieten Hoe de Jarige ook
probeert duidelijk te maken dat
anderen eveneens een kans moeten
krijgen, de uitverkorenen zetten zo
lang mogelijk hun prevelement
voort.
Dat défilé was overigens het enige
feestelement op de televisie. De
TROS stond het dichtst bij het volk
door de vertoning van Het kind van
de buurvrouw. Puur volkstoneel
werd de voorstelling van Beppie
Nooys gezelschap echter niet. Als Je
een oud volksdrama probeert te
moderniseren met kolderieke
charges en musicaleffecten,
vermoord Je de ontroering Ik vond
de bewerking door mevrouw Nooy
bovendien te veel gerekt. De
inzinkingen die daarvan het gevolg
wel moesten zijn, waren dan ook
herhaaldelijk merkbaar. Met haar
creatie van pleegmoeder Da liet
Louise Ruys als uitblinkster zien wat
volkstoneel behoort te zijn.
Het wil nog maar geen feest worden
bij Hint Dat is ook moeilijk te ver
wachten wanneer Je Je uitgeeft als
uithuilbureau. Als er één hint werke
lijk overkomt, dan is het die om het
uithuilen te staken en opnieuw te
beginnen. Anders en beter.
In Hier en Nu was een reportage te
zien over kinderen die zeer schade
lijke gevolgen ondervinden van het
eten of drinken van reinigingsmid
delen. Dat ouders er veel van zullen
hebben geleerd, waag ik te betwijfe
len. Moeders bleken nog nooit de
waarschuwingen op de verpakkin
gen te hebben opgemerkt. Ze had
den trouwens ook niet in de gaten
dat hun kleuter het gevaarlijke spul
had bemachtigd Op onnadenkend
heid en onvoldoende attent zijn had
In deze reportage wel scherper kun
nen worden gewezen.
Ook Hier en Nu besteedde uiteraard
aandacht aan gevallen van corrup
tie bij de Amsterdamse politie. Ik
had echter het gevoel, hier voor de
eerste keer een bijzonder heldere
doorlichting van een complex van
factoren te beluisteren. De visie van
de heer J. C. van der 8teen. als
oud-hoofdinspecteur bij de hoofd
stedelijke politie een man die naar
binnen kon kijken, vond ik het aan
horen en overdenken alleszins
waard. Hij raakte aspecten aan. die
waarschijnlijk ook in andere
korpsen voor verbetering vatbaar
zijn. Met name de aandacht van de
leiding voor de menselijke verhou
dingen.
Met veel bewondering heb ik giste
ren gekeken naar de film over de
loop der seizoenen in de tuin van de
Engelse koningin. De camera's wer
den bediend door vakmensen die
gevoelig bleken te zijn voor overeen
komsten in het menselijk handelen
en de bewegingen in de natuur. Dat
leidde dikwijls tot verrassende beel
den en een boeiende ritmiek.
door Herman Amelink
De Colombiaanse boeren weten wat ze willen. Het juk van de grootgrondbezitters trachten ze op
eigen kracht kwijt te raken. Hierover gaat de film die de VARA vanavond uitzendt in Achter het
Nieuws (22.10). De film ls een kleurrijke weergave van het in februari gehouden congres van de
Colombiaanse boerenbond ANUC.
De boerenbeweging ANUC is een
oorspronkelijk door de Colombiaan
se regering opgezette organisatie ten
behoeve van de arme landloze boe
ren en landarbeiders. De in 1970 op
gezette organisaUe week na enige
tijd af van de door de regering ge
baande wegen door zich metterdaad
en met alle kracht vboor de landlo
zen In te zetten.
De meest krachtdadige vorm van
acUe was de landbezetting Boeren
die da afgelopen decennia hun land
waren kwijtgeraakt aan de plaatse
lijke grootgrondbezitters, eisten hun
familiebezit terug. Eeuwenlang was
de grond het eigendom van deze
families geweest De grond was ech
ter verloren gegaan door de afhanke
lijkheidsverhouding van de groot
grondbezitter die veelal in een van
de steden woont. Deze njke uitbuiter
<of zijn zaakwaarnemer) kocht de
oogsten van de kleine boeren op.
leende hun geld als ze zonder zaten
en bond hen zo steeds nauwer aan
zich. De schulden van de arme boe
ren Uepen zo op en se werden ge
dwongen hun bezit aan de groot
grondbezitter af te dragen In andere
gevallen pikten de grote hereboeren
ook grond in omdat de boeren die
erop woonden niet konden aantonen
dat het rechtens hun eigendom was
Macht
Vaak bewerken deze grootgrondbe
zitter! hun land niet eens of ze ge
bruiken bet voor zo extensieve vee-
teelt, dat er per koe zes of zeven
hectare beschikbaar ia. Grond is
macht In Colombia. Hoe meer grond
Je hebt. des te meer tel Je In het land
mee Daarom hebben de grote boe
ren akker aan akker gevoegd.
De ontrechten ln Colombia nemen
dit niet langer. In februari kwamen
ze voor de vierde achtereenvolgende
BORGER - De 59-Jarige B Kok en
zijn 26 jarige zoon Wessel uit Gas-
selternijveen zijn in de nacht van
vrijdag op zaterdag in Borger om
het leven gekomen door een ver
keersongeluk Hun auto vloog uit
een bocht en botste tegen een boom.
ENSCHEDE De 70-jarige H. Jan
sen uit Eschede is zaterdagavond op
zijn flets onder de trein Enschede
Zwolle gereden Het ongeluk ge
beurde op een met automatische
knipperlichten beveiligde overweg
tussen Enschede en Hengelo De be
jaarde wielrijder was op slag dood.
keer in een groot boerencongres bij
een om de resultaten van vorige ac
ties te bespreken en om zich te bezin
nen op nieuwe acties. Deze vergade
ring werd gehouden ln het district
Sucre De openingsdag vond plaats
in het stadje Magangué. Ongeveer
5000 boeren namen hier deel aan een
demonstratieve optocht en de dele
gaties uit de verschillende delen van
het land presenteerden zich hier:
mensen die vaak vele dagen moesten
reizen om ln het afgelegen stadje ln
het noordwesten van Colombia te
komen.
Na de openingsceremonie trokken
de vertegenwoordigers van de ver
schillende districten naar Tomola.
een klein gehucht op 100 kilometer
afstand van Magangué. De film laat
hiervan schitterende beelden zien.
De boerenafgevaardigden werden
vervoerd op grote veeboten wat in
deze streek waar nooit Iets bijzon
ders gebeurt, veel bekijks trok. De
waterstand in de Magdalenarivier
was echter zo laag dat de congres
gangers acht uur te voet met hun
bagage over een dodor velden en
struikgewas uitgehakt pad moesten
lopen.
Argwaan
De aanwezigheid van een westerse
filmploeg bij dit congres was iets
heel bijzonders. Filmmaker Jan de
Graal vertelt dat zijn aanwezigheid
niet zonder argwaan bekeken werd.
Een filmcamera uit het rijke blanke
Westen kan immers altijd nog
functioneren als het spiedend oog
van de uitbuiter. Bij de uitgebreide
discussies mocht de Achter het
Nieuws ploeg dan ook niet aanwezig
zijn.
Toch is de ANUC geen organisatie
die mensen bij voorbaat als verdacht
uitsluit van deelname. Politiek ge
sproken is ze een beweging aan de
basis van de samenleving. Binnen de
andere politieke stroming geïdentifi
ceerd worden Uitgaande van de
concrete ellendige situatie waarin de
landloze boeren en de landarbeiders
verkeren, willen zij zoeken naar ma
nieren om daarin verbetering te kun
nen brengen. Wie daarbij achter hen
staat, is welkom.
Gast aan tafel
De deze week begonnen actie van de
NOVIB Gast aan Tafel vraagt aan
dacht en geld voor deze boerenbewe-
ging. In het verleden heelt de NOVIB
al geld beschikbaar gesteld voor on
derwijsprojecten van de ANUC. Ook
de Nederlandse regering heeft geld
ter beschikking van de ANUC ge
steld. Om het werk onder de Colom
biaanse boeren verder op gang te
helpen vraagt de NOVIB om nog
meer deelnemers aan de actie Oast
aan Tafel Meer dan een miljoen boe
ren zijn nu al bij het werk van de.
ANUC betrokken, maar de beweging
wil haar werk nog verder uitbreiden
door onderwijs, voorlichting en be
wustwording zodat de arme boeren
inzien dat hun situatie niet hopeloos
is.
In de veertien Jaar dat de actie Oast
aan Tafel nu loopt, heeft de NOVIB
het aantal deelnemers zien groeien
van 35.000 naar 75.000. Allemaal
mensen die 35 cent per dag opzij
leggen voor de tweederde wereld.
Dat komt neer op 63 gulden per half
jaar of 126 gulden voor een heel jaar.
Geld voor Colombia. Ouatamala, Sri
Lanke, voor de medemens in nood.
Horizontaal. 1. vreemde munt, 5.
voorteken, 9 papegaal, 10. familie
lid, 11 plaatsje onder Gramsbergen,
12. zuiver, 14. kaasworm, 15. soort
bril. 19. oude munt. 21. rivier in
Frankruik, 22. zuidvrucht, 23. plaats
in N. Br. 26. bouwstof, 29. fris, 31.
nobel, 33. plaats ln Gelderland. 34.
schrijfgereedschap, 35. tijdperk, 36.
overschot, 37. kettingraadje in een
uurwerk.
Verticaal. 1. wandelplaats, 2. vlakte
maat, 3. spoorstaaf, 4. griekse letter,
6. makker. 7 eind, 8 water ln Lim
burg. 13. regelmatig. 14. meisjes
naam. 16. riviertje op de grens van
Drente en Overijssel, 17. dichter, 18
duikereend, 20. vertragingstoestel,
24. sein, 25. putemmertje, 26. vogel,
27. lusthol, 28. weekdier, 30. loflied,
32. roem.
Oplossing vorige puzzel
Hor. 1. store. 5. abeel, 9. penibel. 11.
A.M. 13. netel, 14. p.s. 15. rats, 17.
tras, 19. tra, 20. emt, 22. Epe, 23.
kaal. 24. Umea, 25 kar, 26. Sri, 28.
eva, 30. ante, 32. slem, 33. Rt. 34.
Deest. 37. Rb. 38. ventiel, 40. Leens,
41. klaar.
Vert. 1. start. 2. op. 3. rens, 4. ene. 5.
Abe, 6. belt, 7. el, 8. Lesse, 10. item,
12. markant, 14. papaver, 16. taart,
18. reéel, 20. els. 21. tul, 25. Karei, 27.
riet. 29. amber, 31. eden, 32. stel. 35.
Ens, 36. sik, 38. V.E. 39. la.
Speciaal vandaag
•Van het Internationaal Opera
concours is de laatste voorron
de te volgen.
Ned. 1/21.50
•Actualiteiten worden belicht
in Achter het Nieuws.
Ned. 2/22.10
•Vrienden van Hans Moser ha
len herinneringen op aan deze
beroemde filmkomiek.
Duitsl. 1/22.00
•Over pijn gaat het in de uit
zending van Radio Volksuni
versiteit.
Hilv. I 1.40
•Poërama is gewijd aan het
Geuzenliedboek 1940-1945.
Hilv. 2/22.25
Radio vandaag
HILVERSUM I M ca FM-haaalcai
TBOS 7 00 Nieuw i 7 02 (S) Ontbijt *00»
7 30 Ntvuwr* 7 41 Aktwa-orMendedittv S 30
Nieuws 8 36 Gymnastiek voor dc
huisvrouw 10 00 Open schoot, voorlich
tingsprogramma RVU 10 20 (S> Sphina.
voor haar. voor hem en de kleintjes <10 30
Nieuws. 10 33 KaboutertijJ R V V 1140
pijn. een teer punt VPRO 12 00 Piet
Ponskaart presenteert <12 26 Mrdedehn
gen 12 30 Nieuws.) 13-30 (S> Muriek 15 00
Permanent Wave IS 30 Nieuws 13 33 (St
No% a Zrmbla EO 16 15 Licht en Uitricht
1:00 (Si Eigen Wg». kinderprogramma.
17 15 (S3 EO Metterdaad en grammofoon
mutiefc OVERHEIDSVOORLICHTING
17 2* L'itxending voor de landbouw NOS
l'JdNmtvra EO 17 32 Klankbord. IS 00(5)
De Trek vogeU. lichte muaiek 18.30 Nieuw*.
II 41 Lectuur op tafel Informatie over en
bespreking ven nieuw uitgekomen boeken
16 SS <S< EO Metterdaad Christelijke
hulpverlening 1606 <S» Rondv*. 16 40 <S»
De Bijbet open 36 00 (Si Snaer en apel 20 25
«Si Een werkelijk groot Nederland» 20 45
(Si Ga uit uw land. hoorspel 21.15 fSl Avon-
doverdenking. NOS ?l 36 (Sl Openbaar
Kunstbent 21 40 Voor blinden en
NirchWienden 21 S3 (61 Tambu 22 23 Bond
Zonder Naam 22 36 Nieuws NCRV 22 46
s Hit cn Nu Veronica 22 33lSiMuaiek
en informatie 52 35 fS» Muziek en Informa
tie 23 53 24 00 Nieuws
HILVERSUM II (465 m eo rM-kaoalen.
NCRV 7 00 Nieuws 7.11 Ochtendgymnas
nek 7.20 Vandaag maandag <8 00
Nieuws 8 11 Hier en nu.) 8.30 Hef levende
Woord 8 33 Te Deum Laudamu» gewijde
muziek 9 00 Wat is er aan de hand op
Ameland*, mei om 9 33 Waterstanden 11.00
Nieuws II 03 Plein Muziek 12 00 Het nutti
gen van etenswaren is toegestaan 13.00
Nieuws. 1311 Hier en nu. 13.30 Onder
schooltijd NOS 14 30 Boerenbont 14 50
Den Haag de re week. 13 00 Kijk op buiten
land NCRV 1330 NCRV leerhu.s 15 42
Een goed kwartier 16 00 Nieuws. 16 03 Ro-
zegeur en prikkeldraad 17.35 Mededelin
gen 16 00 Nieuws 18 i I <S) Hier en nu 18.40
(S) Muziek in vrije tijd 19 45 <S) Met uw
instemming het lied van de week. 20 00
Nieuws 20.63 (S) Omroeporkest: klassieke
muziek 21 10 (Si Cellorecitsl moderne mu
ziek. 21 33 (Sl Literama kroniek over boe
ken. schrijvers en toneel 2225(3) Poërama
poëzieprogramma 22 43 (S) De vijand,
hoor»pel NOS 23 00 (Sl MH het oog op
morgen 23 33-24 00 Nieuws.
HILVERSUM III 1443 m en FM-kanalcai.
KRO 7 02 (S> Drie op de boterham muziek
met informatie voor de werk mees AVRO
9 03 (Sl "n Goed begin 16 03 <S*M> Pep-op
drie Arbeidsvitaminen 110) Radiojour
naai 1106 (S> Drie draait op verioek
Postbus 700 12 00 IS). Joost mag niet eten
14 03 Radiojournaal 14 06 (Sl De Hitmees-
Irr met de Telefoon top 3 (17 36 RadiO)our
naali NOS 16 03 De Vacaturebank. 1010
(S1 NOS maal AVRO 19 02(Sl 'tkan vneae.
•t kan dooie 20 05 (S) Supercieon Dreamma
chine 21 02 fS) De negen-uur-Jazz-show
22 02 Radiojournaal. 2205 (S) Blues, ballads
A beat 23.02 <S) CandJelightshow. (0 01 Ra
diojournaal.! VPRO I 00 (Sl Muziek, terwijl
u slaapt. NOS 4.02-7 00 (S) De maandag
nachten van mei.
HILVERSUM IV. (FM-kanalea). VARA:
7 00 Nieuws 7 02 (Sl Begin de dag met J. S.
Bach. 9 00 Nieuws. 9.02 Kinderen een kwar-
TV vandaag
22.14 NOS: Journaal
NEDERLANDU
19.45 NOS: Tv-irilom»at>« voor Sunnai
1819 TELEAC W, en hef «ear (18)
18.45 NOS: Barbapapa
16.55 Journaal
19.64 NCRV: MmvooAabhow
20 00 06 >00 woesRn
20-25 De bfd stond e»en su
91 35 NOS Joumaat
21 -M NCRV: tmwnabonaal Opera Concours
23 00 ia.i-aa'
2319 SYMBIOSE
16-S5 Journaal
»1 50 VARA; Chart* Brown on hot kiemo gn*
19 30 Oat Adit nog mag «noomaken
20 00 NOS: Journaal
20 25 VARA: Tuaaen wal an achp
21.15 KmwtgKlam
21 40 Terug naar de neluur
trio Achter het nieuws
23.00 NOS. Journaal
16:
„Meneer Boltje!" riep Kareltje
Knetter en hij liep snel het alweer
gesloten deurtje van de oude boom
af. HIJ zette zijn eigen sparretje te
gen de stam van de boomwoning en
begon met zijn knuistjes een stevige
roffel op het houtwerk van de toe
gang te slaan. „Meneer Boltje. doe 's
open! Ik heb u nodig!" riep hij uit.
Onder een pijnlijk geknars van roes
tige scharnieren vloog toen het ven
stertje open en de kleine Ko Boltje
stak zijn gebaarde snuitwerkje naar
buiten. „Wat nou?" riep hij ver
baasd uit. „Daar hebben we dat
mensenkind alwéér! Niet tevreden
met die mooie kerstboom? Moeten
er soms nog kaarjes in óók?" „Ik
ben met de boom héél tevreden,
meneer Boltje," antwoordde Karel
tje. „Maar er is iets anders. Ik ben de
weg kwijt. Het is zo donker, ziet u.
Kunt u mij misschien vertellen hoe
ik weer in het dorp Rijkhuyzen
kom?" Boltje, de erkende boska
bouter liet het licht van zijn kaarsje
eens goed over Kareltje heenspelen
en zei toen: „Zeg, mensenkind, dat
was jij toch, hè, die een uur geleden
op dat droevige gehinnik van de
ouwe Sybil afging? Je weet wel, van
ouwe Sybil, die met haar ene onge
wassen hoef in een klem van Simon
de Stroper zat." „Ja, dat ben ik,"
antwoordde Kareltje. „Daar sta
ik nou paf van," riep Boltje uit en hij
schudde verwonderd met zijn hoofd
je. „Heb je haar werkelijk uit de
klem bevrijd? Ondanks dat ik je
hardnekkig heb aangeraden haar
maar rustig daar te laten zitten? Dat
had je werkelijk moeten doen, ven
tje! O, o, 0, wat zou Simon de Stro
per opgekeken hebben, als-ie die
taaie buit in zijn klemmetje aange
troffen had? Hahaha. ik lach me nou
al tranen bij het idee! Hahaha, een
uitgehongerde winterhaas brengt
nog méér op dan die taaie ouwe
Sybil! Hahaha!"
FERD'NAND
tje? Een programma over schooi en thui>
9 27 Wonen, verschil tussen huis en ihui».
9 50 Schoolradio 10.00 Richard Hickox Ka
merorkeat. (S) 11 00 (S) Muziek van formaat:
moderne en klasaieke muziek. 13 00 Cello en
piano. 14.00 Nieuws 14.02 Keuren en kiezen:
ons koop- en leefgedrag. 14 30 San Francis
co stad op een breuklijn (S). 15 00 (S)
Slagwerk, piano en saxofoon: hedendaagse
muziek. 15.45 (S) Moderne muziek. 16.15-
17.00 Klassieke kamermuziek (S)
- 163 -
Ze kwamen net terug in de hal toen
Claire de trap afdaalde en verwon
derd uitriep: „O, Paul, ben je er
eindelijk weer? We moeten zorgen
dat de mensen stoelen krijgen, want
ze moeten even kunnen uitrusten.
Sommigen van hen moeten nog een
heel eind lopen voordat het donker
wordt."
Edward Derwent keek Paxil aan met
een betekenisvolle blik en ze wissel
den kameraadschappelijk een knip
oog vanwege die onredelijke vrou
wen, die het je zo lastig konden
maken.
HOOFDSTUK ZESTIEN
I
Op de laatste ochtend van de april
maand 1908 glipte Claire stilletjes
het bed uit zonder Paul wakker te
maken. Ze was nu precies een jaar
getrouwd. Blootsvoets schuifelde ze
de tuin in en genoot van de geur der
wilde bloemen tussen het gras. Paul
was de vorige avond laat thuis geko
men en zou zeker tot hall acht
doorslapen, of tot Chivers hem even
voor achten kwam wekken.
Het Jaar dat achter haar lag had haar
slechts een enkele teleurstelling ge
bracht Toen ze een hall jaar ge
trouwd was kreeg ze een miskraam,
maar dit leed was alweer vergeten,
want ze was voor de tweede maal
zwanger. Sinds Maureen OKeefe
haar twee maanden geleden had me
degedeeld dat ze in augustus moest
bevallen, was ze erg voorzichtig ge
worden. De vorige maal was ze veel
„De Boekerij, Baarn"
te actief geweest en had ze zich te
druk gemaakt. Ze was blijven
paardrijden en zwemmen, ze bleef
laat op 's avonds en raakte overver
moeid. Nu zou ze die fout niet meer
maken, bedacht ze.
Paul was ongelooflijk teder geweest
ln de eerste weken dat ze samen
waren. Claire had aan een minder
waardigheidscomplex geleden, om
dat ze meende, zich niet te kunnen
meten met zijn vroegere echtgenote,
Grace Lovell, die van zijn eigen
stand was geweest, waardoor Claire
zich in een hoek gedrukt voelde.
Haar moeder was op haar negende
gestorven en eigenlijk wist ze weinig
van de lichamelijke kant van het
huwelijk af. Haar stiefmoeder. Liz
Derwent, was al even onervaren en
kon haar daardoor niet hierin tot
steun zijn.
Toen Paul en zij pas getrouwd waren
bleek haar tot haar geruststelling
dat hij erg toegeeflijk en geduldig
was. Langzaam leerde ze zijn liefko
zingen te beantwoorden, in stilte ver
rukt. omdat hij openhartig verklaar
de haar mooi te vinden. Maar bij alle
eensgezindheid en genot in eikaars
armen ontbrak nooit een lach. Paul
kon in het begin met genoeg van
haar krijgen. Tenslotte had hij twee
jaar lang geen vrouw gehad en intus
sen geen troost gezocht bij een
ander.
Nu stond ze er aan te denken dat ze
bang geweest was. een tweederangs
echtgenote te zullen worden. Dit was
wel heel anders gelopen. Omzichtig
ging ze het grote huis weer binnen.
Ze liep naar Pauls werkkamer en
greep het dagboek van Paul. in de
oude Bijbelband. Paul had haar ge
vraagd het bij te houden voor hem.
wat ze bijna de grootste eer had
gevonden die haar te beurt kon
vallen.
Ze bladerde het dagboek door. langs
opmerkingen als: ..Smut Potters
tweede plantenkas is vandaag ge
bouwd." en „Vier huizen in de Vallei-
baai aangekocht en opnieuw met
riet laten dekken." Tenslotte be
landde ze bij de 22e april: „Jem
Pollek aangenomen als voorman,
voor De Onderste Vallei. Probleem
aldaar opgelost, maar slechts onder
voorbehoud."
Ze stond op en legde het boek weer
in de kast. Vervolgens zette ze thee,
vulde twee mokken en bracht die
zonder theeblaadje naar de tweeper
soons slaapkamer.
(wordt vervolgd)
