bk maatschappelijke kant van
bespreken op scholen
Irueghelstoet wordt
leurrijke gebeurtenis
3r
Prijstreffer
25.-
in de WelüsN
A, Sft uit-rrt auörrs
Voor-
schotens
koor
geweldig
op dreef
»Belvëdëre«
Si van VU-werkgroep voor vwo
4iviteiten op Koninginnedag
Delft
Leiden
se/inningen b.v.
ELRI
swindregt
BAR-BISTRO PACO
Restaarant Sckeffe»
Kunstenaars gaan
koepel verfraaien
.dineren „afeau"!
3 29 APRIL 1977
TROUW/KWARTET H 11
•V-V»'*.»"
kt»ze onderwijsredactie
d
nBRDAM Kernenergie mag dan wetenschappelijk en
!«k een belangrijk probleem zijn, scholen doen er weinig aan
'"Hingen op dit punt wegwijs te maken. Ook dit jaar komt
,t)t voor in het lijstje van verplichte onderwerpen voor het
n. Dat betekent dat zelfs een gymnasiast of atheneum-
tg met natuurkunde in zijn pakket met een mond vol
au staat als de wenselijkheid van kerncentrales ter discussie
si
gen. Er is een programma opgezet
onder de titel „natuurkunde in de
samenleving" en dertien scholen
hebben dat nu uitgeprobeerd. Prof.
dr E. Boeker (theoretische natuur
kunde), drs H. M. C. Eijkelhof (leraar
en medewerker VU), dr J. H. Raat
(lerarenopleiding VU) en drs N. J.
Wijnbeek (medewerker VU) hopen
dat „natuurkunde en samenleving"
straks op alle v w o.-scholen een keu
ze-onderwerp wordt voor leerlingen
die natuurkunde gaan doen. Om dat
te propageren organiseren zij
in de VU een studiedag over dit
thema.
De werkgroep heeft in eerste instan
tie vier onderwerpen gekozen: ener
gie, geluid, vervoer en wapens. Bi;
elk van die onderwerpen levert dc
toepassing van de natuurkunde pro
blemen op. Daarom wordt in d€
leerstof uitvoerig aandacht besteed
aan politieke, sociale en econo
mische factoren. Omdat het voor
beeld van de kernenergie het verst is
uitgewerkt, besteden we daaraan d«
meeste aandacht Maar het verhaal
gaat ook op voor andere gebieden
Het gaat de werkgroep erom dat de
maatschappelijke kant ais iets van
zelfsprekends wordt meegenomen in
het natuurkunde-onderwijs.
a3erwerp kernenergie moet of-
"vel behandeld worden in de
klassen van gymnasium en
~*im. Maar omdat de meeste
zich concentreren op de ver-
Jonderwerpen, valt kemener-
luw af wanneer het niet bij de
^en stof hoort.
ig wordt dat in de toekomst
«In het nieuwe examenpro-
i dat vanaf 1979 zal gelden is
«rgie wel een vast onderdeel.
met natuurkunde in zijn
dan tenminste iets te ho-
over de natuurwe-
wippelijke kant van dit onder-
&e is nog niet bereikt dat deze
eben later (als kiesgerechtigde
en wie weet ooit als Kamerlid)
ël&rbereid zijn op politieke dis-
1 Uover kernenergie. Want dat is
5 gescheiden. Bij natuurkunde
hoe je plutonium produceert
""olgens gebruikt voor energie
ks of kernwapens. De vraag of
maatschappelijk ver-
rd is doet in dat verband niet
kgroep aan de Vrije Univer-
ril daar verandering in bren-
Prof. Boeker: „De meeste schoolboe
ken roeren het probleem niet aan.
Soms wordt in een enkele zin gezegd
dat de toepassing van kernenergie
ook kwalijke gevolgen kan hebben,
maar verder wordt het aan de leraar
over gelaten daar dieper op in te
gaan. Een aangezien deze ook weinig
ervaring heeft met discussies over de
maatschappelijke gevolgen van na
tuurkundige toepassingen, komt
daar niet veel van terecht."
Eenzijdig
Prof. Boeker vindt over het alge
meen het niveau van de discussie
over kernenergie redelijk, maar hij
maakt zich toch zorgen over de een
zijdigheid die soms optreedt. Som
mige natuurwetenschappers bijten
zich te veel vast in de technische
kant van het probleem, zoals som
mige politici bepaalde maatschap
pelijke gevolgen overdrijven. Uiter
aard is het ieders goed recht eigen
accenten te leggen, maar dan is het
wel prettig als men met kennis van
zaken oordeelt. Daarom zou het
goed zijn dat natuurkundigen iets
meer begrip hadden voor de maat
schappelijke kant. Ze kunnen wel
uitrekenen dat de kans op een ramp
een op miljoen is, maar in een men
selijke samenleving gebeuren er nu
eenmaal dingen die men voor onmo
gelijk had gehouden. Denk maar
aan Hitler. In ieder geval zullen zij
de economische en sociale gevolgen
van hun technisch kunnen moeten
laten meespelen in de discussie.
Harry Eijkerhof heeft zelf als leraar
goede ervaringen met het thema na
tuurkunde en samenleving opge
daan. De verslagen van andere scho
len zijn ook positief, zegt hij. Wel
merk je dat het voor sommige lera
ren moeilijk is over te schakelen van
een min of meer docerende aanpak
(de leraar vertelt hoe het zit) naar
een meer begeleidende rol (de leraar
draagt materiaal aan, stimuleert de
discussie, geeft zijn mening, maar
respecteert ook de mening van leer
lingen). In het lesmateriaal krijgt de
natuurkundige kant van de zaak
veel aandacht. Verschillende vor
men van energie worden behandeld,
er wordt uitgelegd hoe kern
reactoren werken en hoe je de zon
voor de verwarming van water kunt
laten zorgen. Daarnaast wordt uit
voerig ingegaan op de bevolkings
groei, het toenemend tekort aan
brandstoffen, de voorspellingen van
de club van Rome, de verspilling
van energie, de pleidooien voor
kleinschaligheid, het Chinese mo
del, enzovoorts.
Aan het werk
Via vragen en opdrachten wordt de
leerling aan het werk gezet. Hij moet
de hoeveelheden energie vergelijken
die verkregen worden uit 1 kg olie, 1
kg kolen en 1 kg uranium. Hij mag
het elektriciteitsgebruik van Neder
land in het jaar 2000 berekenen als
dit toeneemt met 1,3 of 5 procent per
jaar. Bezoek een Hollandse windmo
len en bereken het vermogen in kilo
watt, luidt een van de opdrachten.
Waar zou je liever je huis bouwen, zo
wordt gevraagd, aan een rivier
stroomafwaarts van een stuwmeer
of bij een kerncentrale? En als je het
echt spannend wilt maken, nodig
dan een actievoerder van de Aktie
Strohalm en een directeur van een
elektriciteitsbedrijf uit in de klas.
De leerlingen blijken over het alge-
ie
v' HAAG Een hoogtepunt tijdens de festiviteiten op Koninginnedag in Den Haag vormt
fcwijfeld de Brueghelstoet, die zich tijdens de middaguren door het centrum van de stad zal
aaeren. De Brueghelstoet is geen stoet, waarin gecostumeerde deelnemers in groepen door de
en lopen. Integendeel, de gehele optocht wordt door honderden amateur-toneelspelers
en beleefd",. Het is een geheel van kleurrijke toneeltjes, waarin tientallen spreekwoor-
>n zegswijzen, waarvan er vele nu nog in Vlaanderen gangbaar zijn, worden uitgebeeld. De
i vertrekt om half drie van het Burgemeester De Monchyplein.
meerd in het veld tegen het be
stuur van de wijkvereniglng.
Tenslotte is er het traditionele, door
de Leidse Oranje Vereniging georga
niseerde Koninginne-concert in de
Stadsgehoorzaal. Medewerking
hieraan verlenen het Rijnlands
Christelijke Mannenkoor, de
Brassband van het Leidsch Politie
Muziekgezelschap en het Folkloris
tisch Dansensemble „Achalay".
irrBrueghelstoet lopen niet min-
aran zestig groepen mee. Het
gedeelte van de groep vormt
leiding, waarbij de tijd wordt
>epen, waarin Brueghel leefde,
net Nele, Lamme Goedzak,
mechten en Spaanse soldaten,
^n zullen de sfeer van het verle-
proepen.
jni
er groepen als „De Koning
of de pittige uitbeeldingen
1% oud-Vlaamse lied „Zeg Kwe-
9fyilde gij dansen", die dezelfde
'ertolken. Het tweede gedeelte
i stoet toont aan de toeschou-
Spreekwoorden en kinderspe-
ie tal van menselijke zwakhe-
i ondeugden uitbeelden. Zoals
Dorbeeld „Vrijen onder een
„Onder de pantoffel zitten",
e duivel te biecht gaan", „Als
s de passie preekt" en „De
etjes buiten zetten". Verder
!n zien meelopen: „De muggen-
en „De pilaarbijter". De
is de vrome huichelaar, die
n vroomheid te huichelen in de
n een pliaar bijt. Daartussen
eren luid-blazende typisch
ise blaaskapellen, die er de
reugde inhouden. Het derde
Jeel van de groep is een loflied
schilderijen van de grote
ise schilder. Groepen, die door
beweging, ritme en vooral door
ïur en verve onmiddellijk de
ran zijn werk oproepen. Zo kan
>ij voorbeeld: „De trouweloze
l', „de Oogst", „de Strijd tus-
irnaval en vasten" en „Luilek-
Ad" zien. Daartussen speelt „Zo
hij kan" een rijdende Vlaam-
oiieghelmaaltijd
ïtte ziet men als het hoogte
van het feest het meetorsen
et eten, dat na afloop van de
ht tijdens de Brueghelmaaltijd
ifte verorberd: worst, kaas,
ïai4p, pannekoeken en tonnetjes
>ier. De stoet wordt besloten
iwierig zwaaiende vlaggen, een
Vlaams muziekgezelschap en
wagen „Boerenbruiloft"
-hgende en feestvierende brui
Na de stoet begeven de
id deelnemers zich recht-
:s naar de Nassaulaan en de
alaan, waar een grandioze Bru-
aiaaltijd in de openlucht is in-
lt. Het menu zal bestaan uit 150
frse wo st, 150 kg. droge worst,
ter rijstpap, 75 kg kaas en 3500
tkoeken en 1000 liter bier.
indfeest
(t
it historische Binnenhof wordt
avond van Koninginnedag van
i uur tot half elf 's avonds bij
ke belichting een Bruegheli-
avondfeest verzorgd door enke-
ioepen uit de Brueghelstoet.
beiaardiers uit de steden St.
as en Zottegem en een koor van
ird personen zullen afwisselend
S oud-Vlaamse liederen ten ge
hore brengen. Ter afwisseling zal de
Bruegheldansgroep De Viking uit
Gistel bij Oostende een aantal mee
slepende dansen opvoeren.
De Brueghelstoet, die om half drie
van start gaat, volgt de route: Burge*
meester de Monchyplein, burg. Pa-
tijnlaan, burg. Van Karnebeekiaan,
Carnegieplein, Paulownastraat, Piet
Heinpleln, Prinsessewal, Veenkade,
Torenstraat, bij Grote Kerk, Jan
Hendrikstraat, Prinsegracht, Grote
Markt, Grote Marktstraat, Spui,
hoek Kalvermarkt, Spui, Hofweg,
Buitenhof, Vijverdam, Kneuterdijk,
Parkstraat, Alexanderstraat, Plein
1813, Alexanderstraat, Javastraat.
Alexanderpleln, Burgemeester De
Monchyplein.
Om elf uur begint op het Binnenhof
de traditionele taptoe door de Ko
ninklijke Militaire Kapel in ceremo
nieel tenue onder leiding van ma
joor-directeur A. Posthumus.
LEIDEN Een singelloop, een
oranje-wandeltocht en verschillen
de optochten vormen de hoofdmoot
van feestprogramma op Koningin
nedag in Leiden. Daarnaast worden
in iedere wijk andere feestelijke ac
tiviteiten georganiseerd, zoals kin
derspelen, poppenkastvoorstellin
gen en optredens van muziek
korpsen. Om elf uur 's ochtends be
gint de singelloop, waarvan de af
stand ongeveer zeven kilometer be
draagt. De inschrijvingsgelden voor
deze loop komen ten goede van de
Nederlandse Invaliden Sportbond.
De oranje wandeltocht start vanaf
de Kaasmarkt. Wie een flinke wan
deltocht van vijf, tien of vijftien
kilometer wil maken kan tussen elf
uur 's morgens en kwart over twee
'smiddags starten.
Voor de kinderen zijn er optochten
in de wijken Merenwijk, Pancras-
West, Zuid-West en de Burgemees-
terwijk. Alle optochten beginnen
om half tien, behale die in Leiden
Zuid-West. Deze kinderverkleed-
tocht met de Leidse Harmoniekapel
begint om half elf twee dameselftal
len de wel in en in het Morskwartier
treedt 's middags om half vijf de
Z.V.V. „Het Muiderslot" gekostu-
DELFT De centrale Koninginne
dag-activiteiten in Delft vinden
.plaats op de Markt, voor de
Stadsdoelen en het Waagtheater.
Naast optredens van verschillende
muziekkorpsen zal de toren van de
Nieuwe Kerk door een alpinist be
klommen worden. In het Waagthea
ter zal een fakir een voorstelling,
geven van zijn kunnen.
Voor de Doelen treedt onder meer
een stuntman op, die zich de
sterkste man ter wereld noemt. La
ter op de middag speelt op deze
plaats een steelband. Op de Markt
en voor het Waagtheater zullen een
tweetal kluchten worden opgevoerd
resp. door de balletgroep van Paul
Eliazer en het Delfts Toneelge
zelschap. Ook het Westnederlands
Jonge Vrouwenkoor Pen en Ui zal
zich aldaar vertonen.
Daarnaast zijn er in Delft een
fietstocht, een bootjestocht, een Ju-
lianawandeltocht en een stadsrond-
rit voor bejaarden georganiseerd, 's
Avonds heeft in de Waag een Konin-
ginnebal plaats met de Boy Edgars
Band en Gerrie van der Kleij. Ook in
de Stadsdoelen is er een muzikaal
programma met onder meer
volksmuziek, dixieland en een
folkloristische dansgroep. Het over
grote deel van de Delftse wijken
heeft voor Koninginnedag een eigen L.G VQfldlQ
programma samengesteld.
"•uur katoen-mt 98 t/m
itoen Bleu en lichtgroe
Prima |ongens blue leans. Puur katoen, mt 98 t/m 116.
Stoere f1|nrlb-broek. Puur katoen Bleu en lichtgroen
mt 116 t/m 170.
Echte Virginian blue Jeans.
Puur katoen,
mt 116 t/m 170
Elke broek In alle malen.
Alleen deze week
meen enthousiast over de lessen
„natuurkunde en samenleving". „Ik
vind de problemen van kernenergie
nu eenmaal belangrijker dan hoe
een dynamo werkt", schrijft een van
hen. „Omdat het boeiender is wil Je
er meer tijd instoppen en leer je
gemakkelijker", zegt een ander. Er
zijn er ook die de stof wel aardig
vinden, maar toch bang zijn dat de
voorbereiding op het examen In het
gedrang komt. Toch is de teneur van
de opmerkingen van leerlingen over
wegend positief. Voor veel leerlin
gen blijkt het een openbaring dat
natuurkunde zoveel maatschappe
lijke vragen oproept.
Dat is ook de bedoeling van de
werkgroep. Daarom vindt zij het zo
belangrijk dat „natuurkunde en sa
menleving" erkend wordt als keuze-
onderwerp voor het examen. Prof.
Boeker zou graag nog een stapje
verder gaan en ook aan de Vrije
Universiteit een vaste plaats Inrui
men voor de maatschappelijke vra
gen rondom het vak natuurkunde.
Een beetje spijtig constateert hij
dat deze levensbeschouwelijk inge
stelde universiteit daar nog bitter
weinig aan doet. Maar dat is een
volgend verhaal.
Door Adr. Hager
VOORSCHOTEN Voor de
jaarlijkse uitvoering van het
Voorschotens Christelijk Vo
caal Ensemble had dirigent
Louis van Wijngaarden dit
maal de keuze bepaald op één
werk. Maar dan ook een werk
van zeer grote klasse, namelijk
„Die Jahreszeiten" van Haydn,
na „Die Schöpfung" zijn twee
de grote oratorium. In 1801
voor de eerste maal in Wenen
opgevoerd en nadien hebben
vele duizenden koorleden over
de gehele wereld het machtige
opus ingestudeerd en voor een
veelvoud aan toehoorders uit
gevoerd. Tot muzikaal genoe
gen van vertolkers en publiek.
Zo was het ook gisteravond ln de
stampvolle Moeder God's-Kerk
Reeds eerder kon Ik gewag maken
van het goede materiaal van dit en
semble en het was duidelijk dat de
koorleden met hart en ziel, met over
gave en overtuiging dit loflied op de
jaargetijden hebben verklankt.
Haydn, die het werk schreef op een
gedicht van Thomson, dat door Van
Zwieten werd vertaald, vertelt over
de sfeer op het platteland kleurrijk,
boeiend en vol afwisseling. Koor, so
listen en orkest schilderen de karak
ters van Simon, Hanne en Lucas, van
het landvolk en de jagers. Vier „can
tates" als een onverbrekelijk geheel.
Cifé-Bistro
Voor reserveringen telefoon 50.26.63
BOERDERIJ IN OEN HOUTKAMP
Waar wij in rustieke sfeervolle omgeving raarne aan uw
culinaire wensen willen voldoen. Dag. geop. van 11 uur
v.m. lot 10 uur "s avonds.
TIJDENS HET WEEKEND TREEDT VOOR U OP HET
BEKENDE HONGAARSE DUO LAJOS EN ILONKA
VERES.
Ook zondag*. V. Dlepenlngenlaon 2. Tel. 071-691288
Leiderdorp.
wHhl l'm unlek fle,eflen «an de
flQUI UI luis 2e binnenhaven te
bar bodega
Our people
make it better
Noordeinde 140c
Den Haag, tel. 468511
PijKP
•Hut
V1S-SPECIALITEITEN RESTAURANT
Deltaplein 327-328, Kijkduin,
tel. 233801.
Geopend v. 6-1 uur. Zondags vanaf 1 uur.
T//ie Wousc of ^otds
CULINAIR
ANDERS
Iedere avond gele
genheid tot dansen
met Herman Wege-
wijs aan de plano.
Vrijdags ên zaterdags wordt hij verge
zeld door een violist.
5-gangen menu's f 42,50
(ïncl.apéritiel en koffie) tevens la carte
Tafelreserveringen: Tel. 070-644771
Hotstraet 4, Den Haag
Zondags gesloten
HOTEL-CAFÉ-
RESTAURANT
TE ZWUNDRECHT
BIEDT ZUN GASTEN:
Gerenoveerde hotelkamers met
tel., douche en toilet. Zalen voor
alle doeleinden van 20 tot 180
pers. A la carte restaurant en
plate-service. Reductie mogelijk
heden voor grotere ge
zelschappen.
Direktie Hubert Kusters
Commandeur du Tastevin
Tel 078-27877
Zoekt u voor uw etentje een romantische steer
Bar-Bistro 'PACO'
rustiek gelegen aan de Rotte
exclusieve diners „by candle light"
sfeervolle bar
ouderwets gezellig
Bergse Linkerrottekade 323 (bij Irenebrug),
telefoon 010-201087
Keuken geopend van 12.00 tot 14.00 uur en van 17.00 tot 22.00 uur.
Keuken 's maandags gesloten.
Het vocaal ensemble heeft het ver
haal op levendige wijze gebracht,
men had de partituur „in de vin
gers," zodat men wezenlijk toekwam
aan de geest van het werk. Het pu
bliek het koor heeft in Voorscho
ten grote aanhang heeft genoten,
met bewonderende aandacht heeft
men de muziek gevolgd. De solisten
Ank Reinders, Chris van Woerkom
en Max van Egmond verleenden aan
het geheel extra glans.
Zij bleken stuk voor stuk uitstekend
voor hun taak berekend. Het Resi
dentieorkest brengt „Die Jahreszei-
ten" op 6 mei onder leiding van Uri
Segal in het congresgebouw en de
leden van het orkest die gisteravond
de begeleiding verzorgden, kregen
dan ook reeds een voorproefje. Niet
onvermeld mag blijven het aandeel
van klaveciniste Ada van der Bent.
Een fijne avond waarvoor terecht
een overweldigende belangstelling
bestond.
Lijnbaan 87, Rotterdam
Laatste woensdag
v.d. maand
INDISCHE RIJSTTAFEL
Iedere donderdag
VISSPECIALITEITEN
Tel. 010 -12 66 99
Café Restaurant
Er is gelegenheid voor het ontvangen
van
gezelschappen
en busreizen
Reservering gewenst.
C. A. Henrion Verpoorten
Sportldan 2
Tel 01883-3219 (5355)
Hellevoetsluis
'skiU/ SCHIEDAM
Een goede accommodatie. Iedere kamer heeft een
huistelefoon, douche en toilet.
Dan da keuken "gastronomie" zoals U maar zelden
vindt, met vele specialiteiten
Zeer geschikt voor zakenlunchea en recepties
HOTEL-CAFÉ- RESTAURANT
R IJ N M O N D
Nieuwl.ndf.lnn 12 Telefoon 010 70«OM
Chinees Indisch Restaurant
'ORIËNT.'
Ontdek bi/
ZOETERMEER Vier kunstenaars
gaan een proefontwerp maken voor
de verfraaing van de in aanbouw
zijnde sportkoepel aan het Zalker-
bos ln Meerzicht te Zoetermeer. De
vier kunstenaars zijn geselecteerd
door de Commissie Beeldende
Kunsten uit een groep van 49
kunstenaars. Volgende maand komt
de commissie bijeen om de uitge
werkte proefontwerpen van de
kunstenaars te bekijken.
Omdat er eigenlijk twee plaatsen
van de sportkoepel voor verfraaiing
zijn uitgekozen, is het niet uitgeslo
ten dat er twee ontwerpen zullen
worden toegepast. In het ene geval
gaat het om verfraaiing van de gevel
boven de ingang van sportkoepel, in
het andere geval om de verfraaiing
door middel van een beeld.
Westoningel 4 Rotterdam
010-360019
Kcsfmffonr
_Öc luit Won"
RUUVIMN GEWENST
TEL. 01862-1829
MUN8HEERENLAN0
■omw %'onmnmouk
3* 0/81*0 KCHTS
•0*0 RfCO(*TlEOQOO
QAftRESTAURA/VJ.
SCHOONHOVEN
Telefoon 01823-2377
|fc£2[IULT2lCHT OP L
