Leer ten goede
economie
Weer maakt het
bedwingen van
spuiter moeilijk
Lubbers praat met vakbonden
I taspmolen
Handel
bt Nieuwe Haaöse Courant en met Nieuwe Leidse Courant
[r
Amerikaan 'zag' waarschijnlijk een quark
rO(JW
r. J. Zijlstra:
Kopen bij groothandel
te gemakkelijk
Pagina 3
icii hires in d
luidheids
deze krant
IET WEER
plaatselijk regen
Ontslagaanvragen van VMF-Stork nog niet in behandeling
Loodzware buit
ging tree voor
tree omhoog
Energiebureau
positief over
plan-Carter
Verrassing voor natuurkundigen
ikteverzuim vaak
iger dan nodig
Uitzendbureaus
dagen industriebond
voor rechter
Welkomstvoordeel
hoort bij u.
35STE JAARGANG NR 10124 - WOENSDAG 27 APRIL 1977
AJ»BHi'nlies voor deie talcrdagse rubriek mgetcn uiteriijfc donderdag
(Ie post) m ons beiil ïi|n Inlichtingen lel 020-913456 Isl 783
AVE TROUW KWARTET B V HOOFDREDACTEUR J TAMMINGA - DIRECTEUR ING. O POSTMA POSTBUS 859 AMSTERDAM - VOOR ONZE ADRESSEN EN TELEFOONNUMMERS ZIE PAGINA 3
WEMENT 14,82 PER MAAND - 44,45 PER KWARTAAL - 175 60 PER JAAR - POSTGIRO 660000 - BANK NED CRED BANK REK NO 23 00 12 574 GEMEENTEGIRO X11000 - LOSSE VERKOOPPRIJS I 0.60
onze redactie economie
STERDAM Een keer ten goede in de Neder-
ise economie lijkt, gelet op de thans bestaande
vachtingen, niet geheel uitgesloten. Ons land
ft nu de kans de weg in te slaan naar herstel en
ruitgang.
PAGINA 3:
ïrkiezingsrubriek
i/V-bond tegen
^mmissarissen
PAGINA 5:
lemoed na de
Idenbergconferentie
PAGINA 7:
"lurnalisten op
obben-Eiland
°0,iGlNA 9:
lacht wegens
uthanasie
'umfgewezen
mefederlander koopt
ga>ak tweede fiets
HSTERDAM Steeds meer
te}derlanders kopen een tweede
its, speciaal voor sport of trim-
tn. Vorig jaar zijn in ons land
■B4 miljoen (in 1975: 1,07 mil-
ïn) fietsen verkocht. Wat be-
"kent dat een op de twaalf Ne-
rlandcrs vorig jaar een nieuw
wiel aanschafte. Zo heeft de
VI bekend gemaakt. Volgens
RAI zijn er in Nederland
ber dan vijf miljoen fietsen
gelmatig in gebruik op een
laai van ongeveer 8,5 miljoen,
lar raming leggen alle fietsers
men ongeveer zes miljard ki-
meter af. Dit is meer dan
ims en autobussen van het
lenbaar vervoer samen (5,3
iljard km), aldus de RAI.
verspreid voorkomende re-
n, later zonnige perioden en
ikanl meeste plaatsen droog
-''|k |er. Matige tot krachtige zuid-
S gOslelijke wind. Maximum-
npcraturen omstreeks twaalf
tden Celsius,
iden
en zPRGEN EN OVERMOR-
lOorfN: aanvankelijk zonnige pe-
<den, later enkele buien. Mid-
gtemperaturen van tien tot
ftien graden.
Morgen zon op: 6.17
zon onder: 20.59
maan op: 14.38
v i maan onder: 3.41
Tot deze uitspraak komt de presi
dent van De Nederlandsche Bank,
dr. J. Zijlstra, in het jaarverslag van
de bank. Er is echter een ernstig
„mits", zo waarschuwt hij. De te
constateren aarzelende opgang zal
slechts werkelijk zijn vol te houden,
indien bij voortduring aan enkele
voorwaarden wordt voldaan.
Als de vier geboden voor de komen
de jaren noemt dr. Zijlstra:
een verder terugbrengen van de in
flatie, het grootste kwaad dat wij
moeten overwinnen. Wanneer dat
niet lukt is geen werkelijk econo
misch en financieel herstel mogelijk;
de, aarzelend begonnen, rende
mentsverbetering zal moeten door
zetten. Wanneer weer een bevredi
gend rendementsniveau zal zijn be
reikt, zullen de investeringen met
name de arbeidsplaatsen scheppen
de investeringen opleven. Herstel
van de werkgelegenheid, waarvoor
het thans de hoogste tijd is, behoort
dan eindelijk tot de mogelijkheden.
Op het stuk van het begrotingsbe
leid is een terugkeer tot een situatie
van neutraal financieren (zodanig,
dat geen geldschepping ontstaat)
van het tekort geboden;
het monetaire beleid moet worden
gericht op het geleidelijk verdwijnen
van de overmaat aan liquiditeiten
(geld) in ons economisch bestel.
Het overgangsjaar 1977, aldus dr.
Zijlstra, lijkt internationaal en natio
naal een gewichtig jaar te worden.
Natuurlijk ondergaat de Neder
landse economie in hevige mate de
invloed van hetgeen buiten de gren
zen ten goede of ten kwade ge
schiedt. Maar wij kunnen zelf fouten
maken, die dan voor onze eigen reke
ning komen. De toekomst blijft on
zeker, maar is bij goed beleid
niet geheel zonder hoop.
Reacties
In een réactie op het jaarverslag van
De Nederlandsche Bank zegt de Fe
deratie Nederlandsche Vakbeweging
(FNV): ,,Dr. Zijlstra prijst de inflatie-
bestrijding en een verbetering van
de rendementen aan als een oplos
sing voor de huidige problemen. Hij
houdt zich dan echter alleen bezig
met symptoombestrijding en kijkt
niet naar wat de dieperliggende oor
zaken van de inflatie zijn. Hij rept
bijvoorbeeld met geen woord over de
overcapaciteit die heerst in be
langrijke bedrijfstakken." Het FNV
is niet tegen een verbetering van de
winsten. Wel vindt zij. dat zij beter
moeten worden besteed dan in het
verleden gebeurde.
Vervolg op pagina 19
Meer bijzonderheden uit het jaar
verslag van De Nederlandsche Bank
op de pagina Economie. Ons com
mentaar staat op pagina 5.
STAVANGER (Reuter, DPA, UPI) Na zes uur
koortsachtig werken op het glibberige booreiland
„Brgvo" in het Ekofisk-veld heeft de ploeg van Ameri
kaanse en Noorse experts het booreiland weer moeten
verlaten.
De experts moesten de Bravo ver
laten omdat de wind gistermiddag
ging liggen. Daardoor bleef boven
het booreiland een dichte zeer ont
vlambare gaskolom hangen, die niet
meer door de wind verspreid werd.
Vanwege het explosiegevaar werd de
ploeg per schip geëvacueerd. Om de
zelfde reden is de oliewinning op de
andere booreilanden in het Ekofisk-
veld. die gisterochtend hervat was.
weer stopgezet.
Technici wezen er gisteren op dat
zelfs bij gunstig weer het werken
Minister Lubbers voor zijn gesprek met VMF-directeur jhr. Sickinghe
Van onze Haagse redactie
DEN HAAG Minister Lubbers (economische zaken) wil vrijdag met de
aan het arbeidsbureau om de ont
slagkwestie bij SPPM nietinbehan-
j,J* deling te nemen deelde hij mee dat
vakbonden praten over de moeilijkheden bij VMF-Stork. De bewindsman zei dat hij de ontslag aanvragen niet eige-
gisteren na afloop van een ruim twee uur durend gesprek met de leiding van VMF. ner beweging naaat zich neer kan
Het gesprek heeft niet of nauwelijks
nieuwe gezichtspunten opgeleverd,
zo bleek uit opmerkingen van de
minister. Wel had hij een zekere be
reidheid bespeurd bij de VMF-top
het voortbestaan van VMF-bedrij-
ven in „onderlinge samenhang" te
bekijken. „We zijn nu zover, dat
VMF niet meer op ieder bedrijf af
zonderlijk een bedrijfseconomisch
onderzoek loslaat om vervolgens na
te gaan of het, eventueel met verlies-
dekkend overheidsgeld, kan blijven
bestaan," aldus Lubbers.
VMF heeft eerder geweigerd vijftien
miljoen gulden van de overheid te
ontvangen, dat bedrag wilde Lub
bers beschikbaar stellen om de
werkgelegenheid bij de plasticma
chinefabriek SPPM (339 man perso
neel) in Hengelo te behouden. VMF
wil dit bedrijf sluiten en heeft het
zelfde voornemen met twee gieterij
en, in Hengelo (240 man) en Utrecht
(300 man). De mogelijkheid dat alle
drie bedrijven zullen blijven draaien
achtte Lubbers gering, zei hij gis
teren.
Mr. Aantjes, fractievoorzitter van de
AR in de Tweede Kamer, heeft giste
ravond in Hengelo een dringend be
roep gedaan op VMF om de aange
boden overheidssteun alsnog te aan
vaarden.
Demonstratie
Vakbondsbestuurder Bas Nieuw-
land van de Industriebond CNV ver
klaarde gisteravond dat de uit
komsten van het gesprek tussen mi
nister Lubbers en de VMF-top geen
enkele aanleiding oplevert om de
aangekondigde acties te stoppen.
Zoals bekend hebben de drie indus
triebonden en de Unie.BLHP alle
vakbondsleden in de VMF-
bedrijven opgeroepen om vandaag
van 11.00 uur tot. aan de middagpau
ze het werk neer te leggen: De
werkonderbreking is bedoeld als
protest tegen de aangekondigde
sluiting van de SPPM en één van de
gieterijen in Hengelo of Utrecht.
Van een verslaggever
ARNHEM Een 21-jarige dief
heeft zich bijkans een breuk
gesjouwd aan zijn buit. De man
heeft een kostbaar bronzen
beeld uit de beeldentuin van
een museum weggehaald en
naar zijn zolderkamer ge
transporteerd. Daartoe heeft hij
het loodzware beeld op een krui
wagen getild en zo is hij zwoe
gend, tree voor tree met zijn
buit boven gekomen.
Hij viel door de mand toen hij
een uit de St Eusebiuskerk ge
stolen paaskleed als gordijn
voor het zolderraam hing. Dat
werd gesignaleerd door een pas
serende parochiaan van de
kerk, die de politie
waarschuwde.
Uit de kerk zijn ook twee zilve
ren kandelaars gestolen, maar
de man zegt daar niets van te
weten.
De werknemers zullen in Hengelo
een demonstratie houden langs de
VMF-vestigingen in die stad. De
bonden verwachten, dat in totaal
ongeveer 1.500 VMF-werknemers
aan deze demonstratie zullen deel
nemen. Het is een onderdeel van de
acties, die ook zullen worden ge
voerd in Utrecht, Zwolle en
Amsterdam.
Uit het gesprek op het ministerie is
volgens Nleuwland van het CNV op
nieuw gebleken dat de VMF geen
overheidshulp wenst te aanvaarden
voor het behoud van de SPPM. „Dat
vinden we een slechte zaak. De In
dustriebond CNV blijft op het
standpunt staan, dat een bedrijf we
liswaar op zijn financieel-
economische positie moet letten,
maar dat het ook een maatschappe
lijke functie heeft. In dat kader past
het niet dat een bedrijf hooghartig
overheidssteun weigert, terwijl er
honderden arbeidsplaatsen worden
bedreigd," aldus Nieuwland.
Ontslag-aanvragen
Het gewestelijk arbeidsbureau in
Hengelo heeft de ontslag-aanvragen
van de werknemers bij het VMF-
bedrijf Stork nog niet in behande
ling genomen, nu er over het moge
lijk voortbestaan van het bedrijf
nog gesprekken worden gevoerd.
Dit heeft de directeur van het ar
beidsbureau meegedeeld. Hij heeft
inmiddels contact opgenomen met
het ministerie van sociale zaken,
hoewel dat formeel niet nodig is. Er
is geen termijn voorgeschreven,
waarbinnen de directeur moet be
slissen.
Over de oproep van de vakbonden
PARIJS, WASHINGTON (Reuter,
UPI) Het internationaal energie
agentschap IEA heeft zich gisteren
positief uitgelaten over de energie-
politiek van de Amerikasanse presi
dent Jimmy Carter maar zet wel
vraagtekens bij de plutonium-
politiek. De voorzitter van de IEA,
een onderneming van de OESO, het
economisch samenwerkingsver
band van negentien Westerse geïn
dustrialiseerde landen, vroeg zich af
of de VS nu tegen verspreiding van
plutonium zijn of dat het er meer om
gaat dat de VS het plutonium meer
voor zichzelf willen houden
aan de afsluiting van de spuiter
twee tot drie dagen zal duren. Als
het plan om met een kraan vanaf
een schuit een 700 kilo wegend dek
sel op de pijp te plaatsen mislukt,
moet een nieuwe boorput worden
gemaakt om de druk van de spuiter
weg te nemen. Die operatie zou 35
tot 50 dagen in beslag nemen Tot
dusver is ongeveer 15.000 ton olie in
zee gelopen Volgrns de leider van
de crisisstaf in Stavanger, Hans
Christian Bugge, is de olievlek nu in
twee delen gesplitst, die langzaam
naar de kust van Zuid-Noorwegen
drijven.
Vlek verdeeld
„Wij denken dat de vlek door de
grote beweging van de golven verder
verdeeld zal worden en onder deze
omstandigheden geloven wij dat de
kans zeer klein is dat de olie de kust
van een Noordzeestaat zal berei
ken". aldus Bugge, directeur van het
Noorse staatsbureau voor Milieu-
controle
Bugge stelde een onderzoek in en zei
dat de ene vlek 25 bij zes km groot
was en de andere negen bij een
„Negentig procent van de vlek is een
dun, blauwachtig gestreept vlies De
rest is bruin of roodbruin. De vlek is
verrassend dun."
De Noorse regering heeft een onaf
hankelijke commissie ingesteld die
de oorzaken van de „spuiter" mout
onderzoeken. De oorzaak kan zowel
liggen in technische fouten als in
menselijk falen, zo verklaarde mi
nister van industrie Bjartmar Gjer-
de. Kennelijk hebben verscheidene
veiligheidsvoorzieningen het gelijk
tijdig laten afweten, of waren ze
vanwege bedieningsfouten buiten
werking.
Volgens zegslieden van het verzeke
ringswezen in Londen is Phillips, de
exploitant van „Bravo", mogelijk
niet afdoende verzekerd tegen de
schade die de spuiter te weeg kan
brengen. Phillips zou een aanspra
kelijkheidsverzekering van 25 mil
joen dollar hebben, mogelijk niet
voldoende om eventuele schade
claims te betalen.
lij woelt zich steeds bloot,
Ier
Van onze redacteur
wetenschappen
AMSTERDAM Amerikaan
se natuurkundigen hebben de
tot nog toe meest directe aan
wijzing gevonden voor het be
staan van quarks. Dat zijn ele-
Van een verslaggever
AMSTERDAM De Algemene
Bond Uitzendbureaus (ABU) in
Amsterdam en 63 afzonderlijke uit
zendbureaus hebben bij de
rechtbank in Utrecht een proces
aangespannen tegen de industrie
bond NKV. Aanleiding is een artikel
over uitzendbureaus in het vak
bondsblad „Industrierevue'' van 8
april, waarin wordt betoogd dat
„fatsoenlijke uitzendbureaus niet
bestaan".
De bond acht hierdoor niet alleen de
uitzendbureaus, maar ook de uit
zendkrachten en de opdrachtgevers
voor wie zij werken „onnodig en ten
onrechte" beledigd.
mentaire bouwstenen van de
materie, die (nog) nooit apart
zijn waargenomen en waarvan
niemand dus zeker weet of ze
bestaan.
Maar de natuurkunde doet al Jaren
alsof ze wél bestaan en boekt daar
grote successen mee. De veronder
stelde quarks en hun al even veron
derstelde eigenschappen maken het
mogelijk veel te „begrijpen" van de
anders onoverzichtelijke dingen die
gebeuren wanneer materiedeeltjes
met bijna de snelheid van het licht
tegen elkaar botsen ln grote versnel
lers.
Volgens de al in 1962 door Gell-Mann
geformuleerde theorie zou bijvoor
beeld een proton, een tot dan toe als
elementair beschouwd onderdeel
van een atoomkern, zijn opgebouwd
uit drie quarks. De meest in het oog
lopende eigenschap van die quarks
was de grootte van hun elektrische
lading: 'i, of van die van een
elektron.
Dat klonk als ketterij, want tiental
len jaren stond het elektron bekend
als de drager van de eenheidshoe-
veelheid van elektrische lading, een
soort natuurkonstantle. Maar het
werkte theoretisch erg leuk, en het
proton leek van buitenaf toch zo'n
eenheidslading te hebben. (Twee
quarks met lading ^J/5 en één met
lading - dus in totaal een lading
één).
Dr. William Fairbank van de Stan
ford universiteit kondigde gisteren
op een vergadering van de Ameri
kaanse natuurkundige vereniging
aan. dat hij bij het bepalen van de
lading van piepkleine metalen ko
geltjes een-lading van éénderde van
die van het elektron heeft gemeten.
De kogeltjes, ter grootte van een
kwart van een ballpoint-kogeltje,
waren gerrtaakt van het metaal nio
bium en waren tot bij het absolute
nulpunt afgekoeld.
De ironie wil. dat de gebruikte meet
techniek verder dezelfde was waar
mee de Amerikaan Millikan in 1912
de lading van het elektron bepaalde
Fairbank wil nog niet hardop bewe
ren dat hij een quark heeft gezien.
Maar „iets" met een lading dat
géén quark zou zijn, zou het voorstel
lingsvermogen nog verder belasten
dan dit voor de natuurkunde toch al
schokkende verhaal. En hoe die los
se quark in dat kogeltje komt, mo
gen nu de theoriebouwers weer be
denken.
AOVERTENTIE
Bekend van TV.
Raspt kaas, wortelt]es,
chocolade,
noten enz. /f
Vanaf
Het verschil tussen weilandwinkel en weilandgroo
thandel vervaagt bedenkelijk, vindt het winkelwe
zen. Zelfs staatssecretaris Hazekamp mag nu met
een pasje doen of hij een detaillist is die zijn nering
komt bevoorraden. Bij wijze van demonstratie.
Trouw
Eerlijk is eerlijk
Nieuwe abonnee:
Straat:
Plaats:Giro
Betaalt per kwartaal
Opgegeven door:
Naam:
Adres:
Plaats:
Ik ontvang graag naar keuze:
[~1 4 fraaie zwart-kunstlrderen onderzetters met zilver bedrukte ouder
wetse locomoliefmodellen. Werkelijk een sieraad op mijn tafel
[~l Praktische, kleurrijke eeuwigdurende riemkalendrr. Modern, origi
neel.
0 Voor de kinderkamer, de keuken of waar dan ook.
Tekening van bel vroegere IJ te Amsterdam
De nieuwe abonnee krijgt een welkomstvoordeel Hij be
taalt (na twee weken gratis ter kennismaking de krant ti
hebben ontvangen) 6,55 minder voor de eerste termijn
x
Trouw/Kwartet, antwoord-
Schrijf op de open envelop
nummer 2792, Amsterdam
Een postzegel is niet nodig Die betalen wij
maakt méér mogelijk
voor minder geld
