I
lianen gaan
monstranten
rd aanpakken
Tindemans gaat
regering vormen
VS-fonds voor Rhodesië
akistan naar burgeroorlog?
Guerrilla
strijder
krijgt ook
rechten
Allernieuwste bestseller:
"NS-vakantiereizen'77"
mag schieten
iter tegen levering
ks aan Zaïre
Oud-premier doet
mee aan Spaanse
verkiezingen
j-etto's stembusoverwinning te mooi om waar te zijn
"iG 23 APRIL 1977
BUITENLAND
Trouw/Kwartet
di g
ii gii
erki
3eni
mke
irito
el
:e
tie
ekufUPI, Reuter) De Italiaanse regering heeft besloten
ai i zullen optreden tegen demonstranten die geweld gebrui-
uurb een spoedvergadering van het kabinet van premier
J*er5ti is gisteren een aantal maatregelen opgesteld. Na
;ns't£ijn daarover geen gegevens verstrekt. ,Het verdient de
n si»"" eerst te handelen en dan te spreken,' aldus de premier
>enrer journalisten.
4ieurd wel bekend dat tot 1 Juni
aal igingen In het centrum van
Prerboden zullen zijn. Dit werd
,.K(eeld door een woordvoerder
Heninisterie van binnenlandse
itemAndreotti riep gisteren zijn
;al \5 bij elkaar nadat het don-
al geot hevige vechtpartijen was
ag vi tussen studenten en de Ro-
rs oproerpolitie. Daarbij kwam
kunarige politieman door kogels
ïlgeileven. Het is de afgelopen
is gé enkele malen eerder geble-
;stat betogende studenten over
kind beschikken. „Demonstra-
Oenarbij handgranaten worden
i. E en waarbij men voortdu-
is gn toevlucht neemt tot vuur-
gaal kunnen niet meer worden
et Bnvd als studenten-protest,"
Inister van binnenlandse za
lig iNTONIO In de Ameri-
let itad San Antonio in de staat
té is woensdag een inzittende
•lan^merikaanse Pan Al? )um"
inl
ht inlangs op het eiland Teneri-
Id'ditsing kwam met een KLM-
rj ^overleden aan zijn verwon-
»est,Dat betekent dat er nu in
!tie oO mensen als gevolg van de
jest^P zün omgekomen. Zeven
ien^nen worden nog ln een zie-
ang, in San Antonio verzorgd,
el: vj hen verkeren in een kritie-
:een,and-
ken Francesco Cossiga vlak voor de
kabinetsvergadering. „Zulke beto
gingen zullen van nu af aan worden
beschouwd als gewapend verzet en
ik zal de politie opdragen te reageren
zoals Je op gewapend verzet behoort
te reageren." De minister verduide
lijkte nog dat „gewapende aanvallen
op de straat" ook met wapens zullen
worden beantwoord. „Laat me nog
duidelijker zijn: van nu af aan zullen
we niet langer toestaan dat zonen
van de boeren uit het zuiden worden
gedood door zonen van de Romeinse
burgerij," aldus minister Cossiga.
Hij herinnerde er daarmee aan dat
de Romeinse politie voor een groot
deel wordt bemand met jongeman
nen die het arme platteland in het
zuiden zijn ontvlucht
Deze uitspraak is waarschijnlijk
vooral bestemd voor communis
tische en socialistische oren. De (re
gerende) christen-democraten heb
ben al eerder aangedrongen op har
dere maatregelen tegen demonstre
rende studenten. Zo wilden zij de
politie de bevoegdheid geven men
sen te arresteren van wie alleen maar
werd vermoed dat zij terreurdaden
in hun zin hadden. Dit stuitte steeds
op verzet van socialisten en commu
nisten die er niet voor voelen de
politie teveel macht te geven. In het
parlement is de christen-democra
tische regering afhankelijk van de
steun van de linkse groeperingen.
asser
en
ijsta'
'rkg<
ite
edei
ïkuiT
t.
(ADVERTENTIE)
Een greep uit de inhoud.
Geheel verzorgde reizen.
Gedeeltelijk verzorgde reizen
Eigen land (8-daagse fietsvakantie v.a. f 288,-),
Zuid Lapland (15 dagen vanaf f 916,-).
De bestseller NS-vakantiereizen 77
is gratis te krijgen op de stations.de NS-reis-
en inlichtingenburo's.de ANWB.de meeste
reisburo's en de Rabobankcn.
En vraag daar dan meteen even naar
Eigen land (8 dagen vanaf f 292,-),
Ardennen (8 dagen vanaf f 498,-),
Moezel (8 dagen vanaf f 480,-),
Fichtelgebergte (8 dagen vanaf f 566,-),
Denemarken (8 dagen vanaf f 746,-),
Allgau.het Alpcnvoorland (10 dagen
vanaf f 684,-),
Vierwoudstedenmeer (8 dagen vanaf f 728,-),
Vierwoudstedenmeer (15 dagen v.a.f 1216,-), het reisprogramma van de Franse Toeristen
Vaudoiser Alpen (15 dagen vanaf Service.mct o.a. reizen naar: Parijs (2 t/m 7
f 1437,-), dagen vanaf f 130,-) en reizen per Zon Expres
Karinthië met Venetië (17 dagen'vanaf naar de Riviera, bijvoorbeeld Boulouris
f 1108,-) (10,17 en 24 dagen vanaf f 365,-).
Veel Britten hebben zich er nog steeds niet mee verzoend dat hun land deel
uitmaakt van de Europese Gemeenschappen. Het Britse EG-lidmaatschap
heeft geleid tot een gestage stijging van veel voedselprijzen in Engeland. Deze
huisvrouwen protesteren daar tegen voor de woning van de premier in
Downingstreet. Zij vragen onder meer om een volksstemming over de vraag of
Engeland wel lid moet blijven van de EG, die in Engeland vaak wordt
aangeduid als „de bureaucratie in Brussel".
MADRID (Reuter) Oud-premier
Carlos Arias Navarro van Spanje
heeft zich kandidaat gesteld voor
het Spaanse parlement dat 15 juni
moet worden gekozen. De 68-jarige
Arias heeft zich gisteren kandidaat
gesteld. Hij heeft zich aangesloten
bij de ultra-rechtse Volksalliantie.
In een vraaggesprek met een Spaan
se krant riep hij de Spanjaarden op
„de lessen van generaal Franco"
trouw te blijven. Arias was van be
gin 1974 tot vorig jaar Juli premier.
Hij werd opgevolgd door Adolfo Su-
arez. Arias zei dat de beslissing van
de regering om de communististi-
sche partij te erkennen voor hem de
doorslag had gegeven het stilzwij
gen te verbreken.
BRUSSEL (ANP) Koning Boudewijn van België heeft de
christen-democraat Leo Tindemans opgedragen een nieuwe re
gering te vormen. Dit betekent dat de koning, die de afgelopen
week alle politieke leiders en vertegenwoordigers van belangrij
ke maatschappelijke groepen raadpleegde, nog een informatie
periode niet nodig vindt.
WASHINGTON (Reuter, AFP) De Amerikaanse regering heeft een steunfonds van honderd
miljoen dollar opgericht voor Rhodesië. Het geld moet worden gebruikt om een vreedzame
overgang van een blank minderheidsregime naar een zwarte meerderheidregering te bevorderen.
Dit heeft John Gilligan, hoofd van het Amerikaanse bureau voor internationale betrekkingen,
gisteren aan het Amerikaanse Congres meegedeeld.
INGTON, KINSJASA (Reuter, UPI) De Amerikaanse
int Jimmy Carter heeft nog geen definitieve beslissing
e.aen over de vraag of hij het bewind van Moboetoe in Zaïre
te d jaar van tanks zal voorzien. Volgens de president is het
he 1 onwaarschijnlijk dat de Verenigde Staten over zullen
deze soort hulp.
PPa liet medewerkster op het
i.-rie van buitenlandse zaken
jenson weten dat de regering
keuring van het Congres had
d voor het zenden van M-60
en pantservoertuigen ter
lancF30 30 miljoen dollar aan de
igin' m Zaïre. Maar uit de uit-
woevan president Carter valt af
een" dat de Verenigde Staten
r mirughoudendheid rond het
jiwe de zuidelijke Zaïrese pro-
er fjaba (het vroegere Katanga)
gaaiandhaven. Volgens de presi-
e v<?ren de rapporten over een
or le zending van militaire hulp
e Rijd voor hij president werd.
heeft president Valery Gis-
Istaing van Frankrijk, dat tot
ïlis vorig jaar nog één van de
sprqjkste wapenleveranciers van
nt trika was in Dakar gezegd dat
d or westerse bondgenoten zou
y..Me wapenleveranties aan de
en; Vorster stop te zetten. Vol-
scard hebben de problemen
ielijk Afrika een belangrijke
rol gespeeld bij de verslechtering
van de algemene toestand in Afrika.
De president zei dit na afloop van de
Frans-Afrikaanse top in Dakar waar
onder meer gepraat is over de op
richting van een gezamenlijke mili
taire macht om de-Franstalige Afri
kaanse landen te behoeden voor ge
beurtenissen zoals die zich nu in
Zaïre voordoen.
Vanuit Kinsjasa blijven berichten
komen dat de regeringstroepen, met
de steun van Marokkaanse keurtroe
pen de invallers in Sjaba terugdrij
ven. De troepen zouden de plaats
Kapanga, op 60 kilometer van de
Angolese grens op de rebellen hero
verd hebben.
Gisteren kwam ook de Oegandese
president Idi Amin in Kinsjasa aan
en liet weten dat zijn troepen het
Zaïrese leger zullen versterken als de
situatie dat vereist. Daar zat Moboe
toe nu net op te wachten en hij
heette de maarschalk dan ook van
harte welkom.
Met het geld moeten zwarte leiders
economisch worden geholpen en
blanken, die Rhodesië willen verla
ten, eventueel worden uitgekocht.
Het fonds voor Rhodesië is onder
deel van een programma van in to
taal 1,9 miljard dollar economische
hulp voor Afrika en het Midden-
Oosten. Het grootste deel gaat naar
Egypte (750 miljoen dollar) en Israël
(785 miljoen dollar). Het hele pro
gramma moet nog worden goedge
keurd door het Coneres
Volgende week woensdag zullen de
ambassadeurs van de vijf grote wes
terse landen; de Verenigde Staten.
West-Duitsland, Engeland, Canada
en Frankrijk in de Zuidafrikaanse
stad Kaapstad opnieuw besprekin
gen voeren met premier Vorster over
Namibië. Volgens een zegsman bij de
Verenigde Naties zullen de bespre
kingen gaan over een resolutie die in
de Veiligheidsraad op 30 januari
1976 is aangenomen en waarin wordt
gezegd dat in Namibië vrije verkie
zingen moeten worden gehouden on
der toezicht van de Verenigde Na
ties, en dat het „illegale bestuur" van
Zuid-Afrika moet worden opge
heven.
De vijf ambassadeurs hadden op 7
april ook al een onderhoud met
Vorster gehad. Zij hebben er toen op
aangedrongen Namibië op een voor
de VN aanvaardbare manier op te
geven. Zuid-Afrika wil het gebied op
haar eigen manier naar de „onafhan
kelijkheid" voeren vla een grondwet
die door een interraciale commissie
in de hoofdstad Windhoek is opge
steld. Maar de door de VN erkende
bevrijdingsbeweging van het gebied,
de SWAPO, is niet in deze commissie
vertegenwoordigd en beschouwt de
leden ervan als stromannen van de
regering-Vorster.
In de Verenigde Naties wordt ge
vreesd dat Zuid-Afrika op korte ter
mijn een door de commissie in
Windhoek opgezette regering zal er
kennen. Dat zou ook de reden zijn
voor de vijf ambassadeurs opnieuw
met Vorster te gaan praten.
Een woordvoerder van de SWAPO
zei gisteren te betwijfelen dat zijn
organisatie ruim honderd schoolkin
deren van een katholieke missiepost
in Ovamboland naar Angola zou
hebben ontvoerd. „Zoiets past niet
in het beleid van de SWAPO".
Eerste minister van Ovamboland,
Cornelus Ndjoba, zal aan premier
Vorster vragen waarom het Zuidafri
kaanse leger de kinderen niet onmid
dellijk heeft bevrijd. Minister Pieter
Botha van defensie verklaarde don
derdag al dat zijn regering „andere
maatregelen" zal nemen als de be
staande bepalingen „ter bescher
ming van de bevolking in Namibië
niet toereikend blijken".
Sinds maandag is Tindemans leider
van een demissionaire regering. Na
dat zijn kabinet de meerderheid in
het parlement had verloren nam hij
geeh ontslag maar ontbond de
volksvertegenwoordiging en schreef
nieuwe verkiezingen uit. Die verkie
zingen, die afgelopen zondag werden
gehouden, zijn voor Tindemans per
soonlijk een groot succes geworden.
Zijn Christelijke Volkspartij (CVP)
won acht zetels terwijl hij zelf
134.163 voorkeurstemmen kreeg, een
ongekend groot aantal in België. De
55-jarige Tindemans wilde gisteren
niet zeggen wat voor regering hij wil
gaan vormen. Direct na de verkiezin
gen heeft hij gezegd dat het een
regering met een brede basis in het
parlement moet zijn. Aangenomen
wordt dat hij zelf wel een regering
zou willen van christen-democraten,
socialisten en liberalen, maar het
lijkt uitgesloten dat zo'n coalitie het
eens zou worden over een sociaal-
economisch beleid. Dan lijkt samen
werking met de socialisten het meest
voor de hand te liggen. Zij wonnen
ook bij de verkiezingen. San.an heb
ben christen-democraten en socialis
ten een tweederde meerherheid in de
kamer van volksvertegenwoordigers.
Dat kan van groot belang zijn bij de
behandeling van de grondwetsher
ziening, die een nieuwe regering zal
moeten Indienen. Doel van die her
ziening is om een grotere mate van
zelfbestuur te geven aan de drie regi
o's: Vlaanderen, Wallonië en het
tweetalige Brussel.
Er bestaan wel verschillen tussen
socialisten en christen-democraten,
vooral over het sociaal-economisch
beleid. Gezien de belabberde econo
mische toestand in België (hoge in
flatie, hoge werkloosheid) zal dit deel
van het beleid het meeste gewicht
krijgen. De programma's van CVP
en BSP lopen hier duidelijk uiteen,
maar de socialistische leiders heb
ben zich ln de verkiezingsstrijd op
vallend gematigd gedragen. Daaruit
werd afgeleid dat zij best met Tinde
mans willen regeren.
GENÊVE(UPD Ook een
guerrilla-strijder heeft zijn
rechten. Als hij in de handen
valt van de vijand moet hij
worden behandeld als een
krijgsgevangen. Dat is giste
ren bepaald op een conferentie
in Genève, waar wordt gepro
beerd de zogenaamde Geneef-
'se conventies (belangrijke
stukken in het oorlogsrecht) te
moderniseren.
Er nemen 86 landen aan de confe
rentie deel. De bepaling over guer-
raillastrijders werd aangenomen
met 66. voor, twee tegen en achttien
onthoudingen. Tegen stemden Bra
zilië en Israël. Zij vrezen dat de
regeling, die de guerrillero's een ze
kere bescherming geeft, terroris
tische activiteiten zal aanmoedigen.
In het oorlogsrecht is het onder-
scheid tussen burgers en militairen
van groot belang. Zo mogen burgers
niet deelnemen aan de oorlogshan
delingen. Daarom is ook bepaald
dat een guerrillero voor de vijand
wel degelijk te onderscheiden moet
zijn van een gewone burger Daarom
moet hij zijn wapens zichtbaar dra
gen als hij zijn vijand onder ogen
komt en wanneer hij bezig is met
militaire activiteiten voorafgaande
aan een aanval waaraan hij zal deel
nemen.'
De Engelse afgevaardigde, die zich
van stemming onthield, hekelde de
vaagheid van de resolutie. Volgens
hem is het artikel over de guerrille-
ros op vele manieren uit te leggen.
Hij wees er bijvoorbeeld op dat het
moeilijk is vast te stellen wanneer
iemand „zichtbaar" is voor zijn vij
and, omdat bij de huidige stand van
de techniek het begrip kijken zeer
ruim kan worden uitgelegd.
De conferentie zal zich ook nog be
zig houden met de vraag of huurlin
gen ook de status van krijgsgevan
gene kunnen krijgen als zij in han
den van hun vijand zijn gevallen.
Totnutoe lopen huurlingen altijd
het risico als gewone misdadigers te
worden behandeld.
SVoe
Johan ten Hove
Hf vertrouwen van premier Zoelfikar Ali Bhoetto en zijn Pakistaanse Volkspartij (PPP) na de
r JJigende overwinning bij de algemene verkiezingen van 7 maart was groot. De PPP kreeg
Irie kwart van de zetels in de Nationale Vergadering en zou met deze overgrote meerderheid
in beginnen aan de uitvoering van Bhoetto's ambitieuze plannen. Nu, ongeveer zeven weken
heerst in de grote Pakistaanse steden de staat van beleg, patrouilleren duizenden zwaar
Y lende militairen langs nog rokende puinhopen, vertoont Bhoetto's volkspartij scheuren, zijn
T m 200 doden te betreuren en kan de oppositie het bloed van de premier wel drinken.
t velende voor Bhoetto is dat
rwinnlng te groot was. Zoveel
t dat vrijwel niemand kon
dat er niet met de uitslag
t stemmen geknoeid was.
I's PPP won 155 van de 200
ellende Nationale Vergade-
rfgen zetels gingen naar onaf-
|ke kandidaten, en de groot-
•ositiepartij, de Pakistaanse
b#le Alliantie (PNA) kreeg er
lier dan 36. Voor de PNA. een
politieke groeperingen be-
t los-vaste oppositiepartij,
n leder geval vast dat er op
her^haal fraude gepleegd moest
im H name de uitslag in de pro-
?oendjaab, Pakistans rijkste
itstbevolkte provincie, ver
oppositie. De PNA. die
•vincie als haar bolwerk zag
e en succesvolle verkie-
pagnes organiseerde, had
op ten minste 80 van de 115
ze provincie te leveren zetels
hel Nationale Vergadering. Zij
dei* 8 Poend)aab-
ad<
atstbe
de
Tivlnci
"ie
Ttlj V
van woede beschuldigden
van de PNA Bhoetto en
-ij van intimidatie bij de ver-
lunen en corruptie bij de telling
fnmen. De 36 afgevaardigden
'r PNA weigerden zitting te
.in de Nieuwe Vergadering en
[pj 12 uur 118 het txkenó wor
den van de zetelverdeling hun ont
slag in. Zij eisten het onmiddellijke
aftreden van de premier en het hou
den van nieuwe verkiezingen. Zij
stuurden hun aanhang massaal de
straat op en sinds de zevende maart
zijn de grote Pakistaanse steden het
toonbeeld van gewelddadige rellen
en demonstraties die nu al aan ruim
200 mensen het leven hebben gekost.
Het aantal gewonden bedraagt een
veelvoud en de schade wordt ge
schat op ruim 200 miljoen dollar.
De premier die zelf heeft toegegeven
dat er misschien hier en daar ge
knoeid is, heeft in eerste Instantie
geprobeerd met de oppositie tot een
akkoord te komen. Maar van aftre
den en nieuwe verkiezingen kan
geen sprake zijn. Wel is hij de opposi
tie in zoverre tegemoet gekomen dat
hij het alcoholgebruik in het Islami
tische Pakistan aan banden wil leg
gen. (Dit was een verkiezingsbelofte
van de PNA). Maar de dag na de
aankondiging riepen PNA-
aanhangers nog steeds „Bhoetto
drinkt whisky" een voor de oprechte
islamiet zware zonde.
Dictatoriaal
In het algemeen verwijten de ortho
doxe islamieten ln Pakistan Bhoetto
een te zeer verwesterde levensstijl en
wil de PNA het land weer terugbren
gen op het rechte islamitische pad.
Verder wordt Bhoetto verregaande
arrogantie en autoritair optreden
verweten. „Bhoetto regeert Pakistan
zo dictatoriaal dat hij zelfs niet weet
wat er ln het volk omgaat," aldus
leiders van de PNA. Zij halen graag
vergelijkingen aan met India, waar
mevrouw Gandhi zich ook verkeek
op de hang naar democratische vrij
heden van de miljoenen arme onge-
letterden. „Ook mevrouw Gandhi re
geerde met de arrogantie van ie
mand die dacht te weten wat goed
voor het volk is. Ook zij haalde de
schouders op over de pogingen van
de oppositie als eenheid de verkie
zingen in te gaan." Net als ln India
slaagde de oppositie er in Pakistan
ln kort voor de verkiezingen de hope
loze verdeeldheid te overwinnen en
als een alliantie op te treden. Of deze
vergelijking helemaal opgaat valt te
betwijfelen. Dat er fraude gepleegd
is bij de Pakistaanse verkiezingen
staat wel vast, maar dat de oppositie
in Pakistan de regerende Volkspartij
van Bhoetto bij strikt eerlijke ver
kiezingen weggevaagd zou hebben,
zoals in India is gebeurd, lijkt vrijwel
onmogelijk.
In India regeert de voormalige oppo
sitie en de Pakistaanse PNA pro
beert nu op straat te bereiken wat ln
India via de stembus lukte, name
lijk het aftreden van de premier.
Constitutioneel zit dit ln Pakistan
erg moeilijk. De premier kan niet
aftreden als de Nationale Vergade
ring geen nieuwe benoemd heeft. De
PNA ziet de huidige Nationale Ver
gadering. die zij boycot, niet als wet
tige volksvertegenwoordiging. Zij
wil een soort voorlopig presidentieel
bewind, dat de lopende zaken behar
tigt en nieuwe algemene verkiezin
gen uitschrijft. Maar allereerst moet
Bhoetto aftreden als premier. De
Pakistaanse grondwet voorziet ech
ter niet in dit soort situaties. Waar
op PNA-leider Wazlr Ali antwoordt
dat een grondwet nooit alle situaties
kan dekken.
Tegenslagen
Intussen zijn de tegenslagen voor
Bhoetto na zijn grote triomf niet
uitgebleven. Verscheidene kaderle
den zegden het vertrouwen in hem
en zijn partij op en verlieten de
partij. Onder hen zijn mede
oprichter van de PPP Moebashir
Hasan en Poendjaab-
vertegenwoordlger Abdoel Hafez
Kardar. Verder heeft
luchtmaarschalk bulten dienst Ra-
him Khan aangekondigd dat hij zijn
ambassadeursschap in Madrid neer
legt, „omdat hij niet langer wenst te
dienen onder een premier die een
aanfluiting heeft gemaakt van de
democratie." Ook de Pakistaanse
ambassadeur in Griekenland heeft
zijn functie neergelegd.
Premier Bhoetto wil nog steeds van
aftreden en nieuwe verkiezingen
niets weten. „Ik ben de wettige, poli
tieke en morele eerste minister van
Pakistan. Het volk staat aan mijn
kant." Dat laaste liet blijkbaar en
igszins te wensen over bij de grote
demonstraties. De PNA beheerste
het straatbeeld ln de grote steden,
zodat Bhoetto vorige week aanhan
gers opriep „zich niet als vrouwen te
gedragen" en richtlijnen te vragen
aan de lokale PPP-leiders over de
manier waarop zij zich moesten ver
dedigen.
Kort daarop verschenen met mes
sen en pistolen bewapende aanhan
gers van Bhoetto in de straten en
braken er vechtpartijen uit. De op
roep van Bhoetto kan moeilijk ge
zien worden als een poging een bur
geroorlog te vermijden. In het poli
tieke centrum Lahore werd druk ge
speculeerd dat de premier met opzet
het geweld wilde laten toenemen om
daarna een nog strenger regime te
kunnen instellen. Het uitroepen van
de staat van beleg voor de be
langrijkste steden, waar het leger nu
Demonstraties in Karatsji. De betogers eisen de vrijlating van
gevangen genomen oppositieleden en het aftreden van premier
Bhoetto.
verregaande bevoegdheden heeft,
lijkt deze gedachtengang te beves
tigen.
Militairen
Bhoetto heeft de oppositie ge
waarschuwd dat als zij het op straat
wil uitvechten met de regering zij
zeker verslagen zal worden. De op
positie heeft deze uitdaging aan
vaard en de situatie ln Pakistan
begint steeds meer te lijken op een
regelrechte burgeroorlog.
Het was de eerste keer in 30 Jaar dat
er in Pakistan onder een niet-
militalr bewind verkiezingen wer
den gehouden De kans is groot dat
de militairen, die toch al de overtui
ging zijn toegedaan dat je politiek
eigenlijk niet aan politici kunt over
laten. zich genoodzaakt zullen zien,
opnieuw in te grijpen Dan kan het
lang duren voor de Pakistaanse be
volking weer eens uitgenodigd
wordt zijn stem uit te brengen
