M? Il-rwr»
kl1
Vf l >V\
Ar
'Hart van Engeland'
gaat meer aan
de weg timmeren
Olau-Line
)oe wat je hand vindt om te doen
4>- ff*
j adoptie van buitenlandse kinderen:
KONING
EN KEIZER
- TH» v
Goeie gedachte
Ruime keuze
1977 - Een Vorstelijk Jaar
Nieuwe Olau-route
Beter af en aan Doeoeoen..
23 APRIL 1977
BINNENLAND
T rouw/Kwartet11
or dr. A. J. G. Spoelstra
i aanzien van het artikel „vragen rond adoptie" van de
id van ds. Van Kampen op de Podium-pagina van vorige
»k vrijdag zijn een aantal opmerkingen te maken.
I nood van kinderloosheid bij
{ewild kinderloze echtparen is
ar in een beperkt aantal der
•allen sprake; bij een groot per-
itage dezer echtparen wordt de
derloosheid niet als nood erva-
Wèl kan men zeggen dat de
eidheid tot adoptie, met name ShOCk
buitenlandse pleegkinderen bij
;e echtparen in het algemeen
iter is dan bij echtparen, welke
ds kinderen bezitten.
meest optimale oplossing, welke
men zich maar kan bedenken. Juist
de ouder-kind relatie is één der
meest essentiële relaties in dit le
ven, met name voor de ontwikke
ling van een kind.
t verwijt dat men zou kunnen
ken bij onzorgvuldige afweging
tot adoptie van een buitenlands
egkind over te gaan, dat die
yptie een vorm van neo-
onialisme zou zijn, is theore-
:h geleuter. Geen enkel echtpaar
zo'n kind gaan beschouwen als
jdkope grondstof uit een ontwik-
ingsland.
aanleiding om tot adoptie van
1 buitenlands pleegkind over te
an is bij ongewild kinderloze
itparen en bij niet-kinderloze
ïtparen dezelfde en verschilt
ar mijn mening beslist niet. Dat
Iden zich daarbij bepaalde vra-
n moeten stellen is natuurlijk
st.
nige vraag
eerste en enige principiële vraag
ater, welke men zich hierbij moet
tllen is: wil en kan ik zo'n kind
e liefde en mogelijkheden geven
i het als mijn eigen kind tot volle
tplooïng te laten komen. Alle an-
re vragen zijn secundair van
rd.
tn Kampen noemt als eerste
aag of de adoptie van enkele kin-
ren niet werkt als bliksemaflei-
ir, zodat de werkelijke nood van
i ontwikkelingslanden wordt ver-
tezeld. Dit is voor een adoptief-
iderpaar geen vraag van beteke-
s. Geen enkel ouderpaar heeft
ik maar de illusie door adoptie
in een buitenlands pleegkind de
ructurele problemen rond de der-
wereld op te lossen. De adoptie
een zuiver individuële zaak tus-
in dat bepaalde kind en het ou-
irpaar en is in die situatie de
Dit sluit aan bij de tweede vraag,
gesteld door Van Kampen, name
lijk of het wel gerechtvaardigd kan
zijn een kind uit eigen leefwereld
en cultuur weg te halen. Daarover
twee opmerkingen.
De eerste is al gemaakt, namelijk
de meest primaire relatie ouder
kind wordt bij deze kinderen, die
vrijwel altijd uit een tehuis komen,
hoe goed ook verzorgd, door adop
tie weer of opnieuw geformeerd, zo
u wilt gereformeerd. Ten tweede
zou ik willen stellen dat deze relatie
verre uitgaat boven verschillen in
cultuur. Van een zogenaamde cul
tuurshock van een gezond kind bij
overgang naar de westerse wereld
is geen sprake, misschien alleen bij
een enkel kind dat in zijn eigen
cultuur ook wel psychische moei
lijkheden zou hebben gegeven.
Dit punt wordt nog steeds, zelfs in
medische en psychologische krin
gen naar mijn gevoel overgewaar
deerd. Men heeft wel eens beweerd
dat het beter zou zijn de kinderen
in een tehuis ter plekke te laten
opgroeien, eventueel met financië
le steun, dan hierheen te halen en
op te laten nemen door een gemoti
veerd echtpaar. Theoretisch lijkt
deze bewering aardig, maar ze gaat
voorbij aan de voor de opvoeding
en ontwikkeling van een kind
meest essentiële liefdevolle ouder
kind relatie. Kindertehuizen, hoe
goed ook, kunnen nooit hiervoor
voldoende vervanging zijn. Ieder
een die daar ervaring mee heeft
weet wel beter.
Verkeerd licht
Het is jammer dat de hierboven
genoemde beweringen het vaak zo
goed doen in de pers, maar juist
zo'n verkeerd licht werpen op deze
dingen. Dit leidt alleen maar tot
een onjuiste negatieve belichting
van een goede zaak en is daarom zo
kwalijk.
Hierbij kom ik op een ander punt in
het kader van negatieve journalis
tiek nl. de publiciteit rond de BIA
(bureau voor interlandelijke adop
tie) door de NCRV en ook in dit
dagblad. Zeer kwalijk waren de
suggesties, welke met de NCRV te
levisieuitzending van 22 maart jl.
werden gewekt (zie ook de tekst in
de NCRV-gids), dat de BIA er op uit
zou zijn geld te verdienen aan de
regeling van adoptie en de moge
lijkheden voor eigen regeling van
adoptie zou tegenwerken.
Niets is minder waar. Beide sugges
ties werden geïllustreerd aan slecht
geanalyseerde gevallen, waarbij in
derdaad wat misverstanden en on
juistheden waren voorgevallen,
welke overigens waren gecorri
geerd. Op zichzelf misschien niet zo
belangrijk, maar toch blijft bij het
publiek ten onrechte een slechte
indruk hangen, welke zich moeilijk
laat corrigeren. Die correctie is ook
door de NCRV beslist onvoldoende
uitgevoerd.
Dezelfde kansen
Van Kampen maakt verder in zijn
artikel de opmerking dat de
adoptie zal moeten gebeuren van
uit de erkenning van eigen rechten
en eigen identiteit. Wat hij daar
mee bedoeld is niet duidelijk. Een
ieder ouderpaar weet dat bij de
opvoeding van kinderen de identi
ficatie met de ouders en het actuele
milieu essentiële sturende factoren
zijn en, behalve de primaire erfelij
ke eigenschappen, de meest bepa
lende factoren zijn voor het latere
gedragspatroon.
In hoeverre cultuurfactoren in de
erfelijke eigenschappen aanwezig
zijn is een open vraag en mijns
inziens van ondergeschikt belang.
Bij de opvoeding van een gezond
.buitenlands pleegkind zal een ieder
dezelfde mogelijkheden en moei
lijkheden ondervinden als met een
bloedeigen kind. Ouders die daar
ervaring mee hebben weten ook
dat er geen verschil bestaat tussen
de binding aan bloedeigen kind en
buitenlands pleegkind. De vroeger
veel geprezen en bezongen bloed
band met eigen kinderen bestaat
niet. Binding aan kinderen en om
gekeerd aan ouders groeit pas ge
durende de opvoeding en is sterk
afhankelijk van de bestaande wis
selwerking gedurende deze perio
de. Adoptie-kinderen hebben hier
bij dus dezelfde mogelijkheden als
bloedeigen kinderen en gelukkig
maar dat dit zo is.
Geen overwaardering
Dat de kinderen een brugfunctie
tussen de westerse wereld en derde
wereld zouden kunnen vervullen,
moet niet worden overgewaar
deerd. Dat ouders de kinderen la
ter, mochten zij belangstelling heb
ben voor het land van herkomst,
deze belangstelling alle ruimte
moeten geven is duidelijk, doch
men moet het niet vanuit de ouders
cultiveren.
In de praktijk blijkt deze belang
stelling vaak tegen te vallen en kan
ongezonde cultivering leiden tot
desillusie. Kind en land van af
komst ontgroeien elkaar in hoge
mate. Hoe snel verandert de situa
tie vaak in een ontwikkelingsland.
Kinderen willen primair ten volle
deelnemen aan hun eigen actuele
wereld en omgeving, wat duidelijk
blijkt uit hun gedragspatroon. Dat
een buitenlands pleegkind ooit na
opvoeding en opleiding hier, terug
zou willen keren naar het land van
afkomst en zich daar dienstbaar
zou willen gaan maken is een ideaal
van adoptiefouders, doch zelden
van het kind.
De enige winst is vaak dat de adop
tiefouders zelf wat meer belangstel
ling krijgen voor de derde wereld,
vooral wanneer zij hun kind zelf uit
het land van afkomst hebben ge
haald en, hoe gering ook, toch eni
ge ervaring en herinnering ge
meenschappelijk aanwezig is.
Al met al moet hier toch duidelijk
als conclusie worden gesteld, dat
de adoptie met name van een bui
tenlands pleegkind een goede zaak
is, vooral wat betreft de creatie van
één der meest fundamentele rela
ties in het leven. Dat het slechts
een individuële oplossing is en wei
nig bijdraagt aan de oplossing van
de problemen rond de derde wereld
is natuurlijk een uitgemaakte zaak.
Het moet dan ook duidelijk gezien
worden in het licht van: doen wat je
hand vindt om te doen.
Dr. A.
Wilnis.
J. G. Spoelstra is arts te
(ADVERTENTIE)
DE VAL
VAN DE ADELAARS
boek van George
Marek over het tragische
van keizer Frans
Jozef van Oostenrijk en
r Clzijn vrouw Elisabeth, en
ondergang van het
er 'Habsburgse rijk. 318 blz
met 17 foto's. Gebonden
f 3£,-. Bij elke boekhandel.
>rkr
>-\ ,,,4» m 1
t A v JF j r*
Koortsachtige drukte gisteren rond het middaguur in de oliehoek van de Amsterdamse
effectenbeurs, waar zich in verband met de energierede van de Amerikaanse president Carter een
uiterst drukke handel ontwikkelde.
Slenteren door de oude straatjes van Worcester: verrassende onderbreking na een autorit.
King Richard laat hij zich noemen, de 38-jarige Richard Booth, nooit helemaal afgestudeerd
historicus uit Oxford, nu bewoner van een villaatje even buiten Hay on Wye aan de grens tussen
Engeland en Wales en eigenaar van een tiental florerende zaken in tweedehands boeken.
Daarnaast van een bouwwerk, dat
in vroeger eeuwen een kasteel moet
zijn geweest, maar nu niet meer
toont dan een slordige ruïne, van
waaruit hij straks na het referen
dum, komend najaar, zijn eigen
rijkje wil gaan regeren. Samen met
zijn tuinman als minister van,
landbouw, zijn administrateur als
schatkistbewaarder, nog wat vrien
den en zijn hooggelaarsde vriendin
Annabelle.
risten-organisatie BTA, die hel
hart van Engeland best met Booth
als trekpaard in het buitenland be
kendheid wil geven.
Het hart van Engeland; een streek,
die niet als zodanig op de kaarten
wordt aangegeven, maar grofweg
wordt begrensd door de cirkel van
Bristol in het zuiden, Hay on Wye
in het westen, Worcester in het
noorden en Stow off the Wold in
het oosten.
Toeristisch tot nu toe wat in de
vergeten hoek, maar daarin wil
Londen verandering brengen in het
kader van een grote campagne
waarmee de Britten het accent van
het toeristisch bezoek wat uit de
Londen- en shopping-sfeer willen
halen.
Want Hay on Wye moet onafhanke
lijk worden, heeft hij de Britse nati
onale pers en de televisie laten we
ten. Met grote koppen haalde hij de
afgelopen maanden de voorpagi
na's, liet zich fotograferen bij het
hijsen van het nieuwe nationale
dundoek, poseerde voor zijn eerste
marinevaartuig, een omgebouwd
plezierjachtje, dat de zalmvissers T\#nicrh
op de Wye onder de 1500 inwoners 1
moet beschermen tegen vijandige
elementen van bulten en maakte
zijn even simpel als bondig beleids
plan bekend: weg met de bureau
craten!
Een goed geslaagde practical joke?
In het stoffige pluche van het door
gezakte bankstel aan het open
haardvuur in de enige nog bewoon
bare kamer van zijn ruïne wijst gen rond de bovenloop nogal ruig
Booth die veronderstelling in landschap, vooral in de black
eerste instantie ferm van de hand, mountains, maar beneden een stuk
„No, no, zo moeten de heren dat vriendelijker met glooiend groen,
niet zien." Pas na zijn met royale veel vakwerkhulzen in de stille dor-
hand door Annabelle volgeschon- pen en wat drukkere streekcentra
ken derde whisky-glas, geeft hij Worcester, Ross, Malvem, Glou-
toe, zij het aarzelend, zijn campag- cester, Monmouth, pubs en Groot-
ne te zien als een propaganda-actie britten: een omgeving die men ty-
voor zijn tien boekwinkels én voor piSCh Brits pleegt te noemen. Nog
Hay on Wye, dat zegt hij het niet geplet door de wals van het
Las Vegas van de boeken moet toerisme,
worden, het grootste centrum voor
Het hart van Engeland vormt daar
in één van de actiedoelen, of liever
het dal van de Wye, een wat onge
disciplineerd stromend riviertje,
dat midden in Wales ontspringt en
zich tenslotte bij Chepstow even
benoorden Bristol kolkend in de
Severn stort.
strc
'7 0
aa$
resi
M VI
a IM
tol)
(Hul
it ui
ne«
itar
tweedehands boeken in de wereld!
Publiciteit
Een commerciële stunt dus. Wat
niet wegneemt, dat de hele bevol
king, waarvan er honderd in
Booth's branche hun dagelijks
brood verdienen, er even serieus
aan meedoet als Booth zelf de bui
tenwereld doet blijken. Want acties
als deze plaatsen Hay in het licht
van de publiciteit, zullen de streek
meer toeristen en dus deviezen er niet "et vermaak van de
brengen en krijgen dus ook de volle badplaatsen aan Engelands zuid-
steun van de nationale Britse toe- ^USL wordt men geacht niet al te
laat naar bed te gaan. Kortom: een
oord voor op rust gestelden. Voor
hen, die er niet aan tillen in een wat
verlaten gebied te avonturieren, te
rijden langs stille slingerwegen en
door schijnbaar in slaap gevallen
dorpen, die alleen tot enig leven
lijken te komen tijdens pubtime
van twaalf tot twee.
Verlaten
Derhalve een reisdoel om nu maar
gelijk voor in de auto te stappen en
er pakweg zo'n twee weken te gaan
zitten? Dat hangt er maar helemaal
van af wat men van een vakantie
verwacht. De Wye-valley is bepaald
geen gebied, waar geijkte vakantie
pret kan worden genoten. Daar
voor is het te ingetogen en te veel
nog in bezit van autochtonen, vindt
Dal Has het wel. die nieuwe lijn
tan Vlissincen naar Sheerness in
de I heenis-niondini;. /u tlak bjj
I .unden. Inmiddels duur 3/4
miljoen passagiers duidelijk op de
kaart rc/i-I en dal met al die
konkurrentie.
Maar ja. Vlissincen is véél dichter
bjj dan werd Ri-ducht en 'n ideaal
tertrekpunl. Kn wal Sheerness
hel reft: niemand kan ontkennen,
dal ueen andere Britse haten
dicht bij l.undcn en dicht bij de
autoweK liut- En toch ook dicht
hij dat fraaie landschap.
Dal is het unieke tan Olau-I.ine.
als eniKc in VlivsiiiRi-n en als cnicc
in Sheerness. In uw bclanc-
andaar dat we stellen, dal u met
Olau-I.ine altijd beter aankomt.
1/1
k/ Den Hoog/^
ê'Jlfechl
a/ RoMcrdom
London
^Söfcdo
2—
"O"-
Olau-I.ine biedt teel. Dacelijks
twee komfort abele aftaarlen in
beide richlincen. 's Nachts en
overdaRs dus. Om tijdbesparend te
slapen of te Renieten van een
echte zeereis. Op moderne en tóch
Re/elliRe schepen met hun
Skandinatische restaurants,
cafetaria's en bars. Met speel
ruimte toor uw kinderen, met
tideo-lv of een kansjc-waRcn en
taak lite entertainment. Ku ruime
dekken tour een frisse of bruine
Ruimt- keuze ook aan akkum-
modalie. Hutten in alle
kaleRorieën. couchettes en
slaapstoelen.
Gespijsd. Relaafd en uilRcrust komt
u ook al heter aan.
lier Majesty 25 jaar op de troon.
|)e Britten houwen een feestje.
Ktenemenlen alom en niet alleen
in de drukke zomermaanden. Dat
maakt Britain dit jaar hór
aantrekkelijker, korl of lanR, er is
altijd wat te doen en nooit li-
duur.
Tussen l'asen en Pinksteren is hel
hor niet zo druk en juist ere mooi.
Olau zou Olau niet zijn, als er niet
wal nieuws was. ken nieuwe route:
Duinkerken - Sheerness (vanzelf).
Ook twee maal per dac maar wal
korter varen (ruim 4 uur) kn ook
Duinkerken liRl Roed. Allemaal
autoweK lol bijna t our de deur van
onze nieuwe terminal daar. (Via
Breda-Gent-I.illc-Duinkerkcn)
Voor wal wij bieden zijn onze
tarieven heel redelijk. Of u nu met
of zonder auto oversteekt, kr zijn
4K-uurs reloers zonder auto en
5-daaRse retoers voor u, uw auto en
noR 3 medeRenielers. Kinderkor-
tinRcn, JonReren- en 65+-
tarieljes. Al met al rchocr om zeer
prijsbewust in Britain Ie komen.
VraaR om alles precies Ie welen
onze dienslreRelinR aan. Bij uw
reisburo of (zonder pustzeRel) bij
Olau-I.ine. Antwoordnummer 27.
MiddelburR. Als u erRe haast
heeft. uiaR u ook bellen
(ÜIIH4-654IIII).
„King" Richard Booth, de
man, die Hay on Wye in het
wereldnieuws bracht.
nostalgie zijn verwezen. Een paar
andere van die centra. Ludlow met
zijn vele antiekwinkeltjes, Tenbury
(als was het alleen maar voor een
ploughman's lunch voor vijf gulden
in een van de vele pubs), Ross met
zijn rommelmarkt en vanuit de
dorpskom schilderachtig uitzicht
op de kronkelende Wye, Monmouth
met zijn Rolls Royce museum,
Hereford, het stadje van cider-
miljonair Bullmer, die nog dage
lijks de oude stoomloc George V
voor toeristen laat rijden om de tijd
van toen terug te roepen (en zijn
cider te verkopen). Het zijn evenzo-
vele trekpleisters voor de anglofiele
toerist, die de typische sfeer van dit
soort attracties weet te proeven. En
wat de natuurliefhebbers in die ca
tegorie betreft, trek behalve door
de black mountains ook eens door
het Dean Forest Park, een handvol
kilometers ten zuiden van Ross:
een uitgestrekt wild bos, waar uren
lang in een éndere wereld gewan
deld kan worden.
Die verlatenheid kenmerkt met na
me de black mountains, een zeer
ruig stil gebied, waarvan de toerist
alleen maar mag hopen dat het zo
blijven zal. Een rit van bijvoor
beeld Abergavenny naar Hay,
dwars door die zwarte bergen,
langs slingerweggetjes, die geen
ruimte laten voor een tegenligger,
pony's en schapen op het spaar
zaam glooiend groen, geeft de in
druk van een ongeoorloofd bin
nendringen van een gebied, waar
geen mensen horen.
Dorpen
Zo'n toch is natuurlijk maar een
uitschieter. Wie meer levendigheid
zoekt, vindt die in het hart van
Engeland ook. Op de marktjes van
de wat drukkere streekcentra bij
voorbeeld. In Worcester waar Enge-
Arrangementen
Om dat alles te ontdekken, zijn er
•ook voor de Nederlandse toerist,
die een arrangement wil laten ma
ken, mogelijkheden. Het Brits ver
keersbureau ln Amsterdam (Leid-
sepleln 5-7. teL 020-234004) heeft er
brochures voor: van Nederlandse
touroperators, die Britse autova
kanties (benzine nog 80 cent per
liter!) aanbieden en van Britse
reisorganisaties. Wat de program
ma's van die laatste betreft: daar
onder zijn ook speciale Jeugd-
arrangementen voor hen, die het
hart van Engeland per kano. fiets,
pony of zeilboot laten verkennen.
Voor wie helemaal individueel op
stap wil, beschikt het bureau over
programma's met vakantiehuisjes,
hotels en pensions. De prijzen van
de hotels variëren grofweg van 35
gulden tot 60 gulden voor een twee-
lands grote warenhuizen binnen persoonskamer (met ontbijt voor
comfortabel loopberelk rond de ka- twee personen), de pensions zijn
thedraal in het centrum koopjesja- (voor bed and breakfast) aanzien-
gers voordeel bieden en waar men lijk goedkoper Deze brochures zijn
ook. in de nauwe winkelstraatjes, ook te gebruiken voor hen, die het
als was het de gewoonste zaak nog hart van Engeland willen gebrui-
die artikelen vindt, die in onze wa- ken als etappe-overnachting voor
renhuizen allang naar de afdeling een trip naar Wales.
