iISSNSk
elen kennen gevaren
ran het werk niet
[inister weerspreekt kritiek op F 16
DeDessotaptftcoHedte'77
voor feestelijke inirodortieprflzen
Vraag onze man in Nairobi.
Vit brieven van lezers
ABN Bank
Bedrijfsvoering faalt"
Vooral klachten
over ventilatie
lawaai en stof
lachtoffers
an verkeer
iegel heeft er
n dochter bij
emerdink bereid contract weer uit te stellen
APRIL 1977
BINNENLAND
Trouw/Kwartet
VLISStNOtH: SPU1STB»«T Ot U.«, HOOFDSTRAAT
i onze sociaal-economische redactie
RECHT Door een volstrekt falende bedrijfsvoorlichting kennen bijzonder veel werkne-
rs de gevaren niet die ze in het dagelijkse werk boven het hoofd hangen. Deze conclusie trekt
Industriebond NW uit een enquête onder een groot aantal werknemers bij Zeeuwse
jrijven waar veel wordt gewerkt met elektriciteit, chemische stoffen en brandgevaarlijk of
ilosief materiaal.
dat vakbondsonderzoek bleek
maar liefst 45 procent van de
lervraagden niet weet of er op
bedrijf met gevaarlijke stoffen
rdt gewerkt. Ruim de helft weet'
t wat er op de verpakking staat
chemische stoffen, waar in het
drijf mee wordt gewerkt. Van de
dervraagden ondergaat de helft
jelmatig een medisch onderzoek,
maar vijftig prodent hoort de
ig van dat onderzoek ook.
er dan de helft van de onder-
agden is niet tevreden met de
itilatie in de werkplaats. Lawaai
irdt door bijna de helft als groot
euvel in de werkplaats aange-
d. Dan volgen het werken met
'micaliën (36 procent) en stof (35
cent). Van de geënquêteerden
eft 38 procent wel eens last van
doofheid. Bijna de helft van hen
gaf op dat oudere werknemers in
het bedrijf aan hardhorendheid
lijden.
Bijna een derde van de ondervraag
de werknemers zegt dat er in het
bedrijf klachten zijn over geixe
ogen, kelen en neuzen. Ruim een
kwart meldde klachten over een
geïrriteerde huid. Over hoesten en
niezen klaagde 22 procent, over
duizelingen en slaap 21 procent,
terwijl elf procent klachten meldde
over bloedneuzen braken en di-
arrhee.
De industriebond NW concludeert
uit het onderzoek dat de huidige,
uit 1934 daterende Veiligheidswet
aan vervanging toe is. De werkge
ver is nu niet wettelijk verplicht de
werknemer in te lichten over de
risico's die aan zijn dagelijkse werk
kleven. De bond vindt dat die ver
plichting er zo snel mogelijk dient
te komen. Maar de bond vreest dat
het nog wel even zal duren voordat
het zover is. Er werd door het kabi
net Den Uyl gesleuteld aan een
nieuwe Veiligheidswet en aan een
wet op giftige stoffen (in een zeer
pril stadium), maar door de kabi
netscrisis zullen die plannen op de
lange baan worden geschoven.
Wachten op vergunning
Indiër blijft in cel
tot na kort geding
Van een verslaggever
UTRECHT De 47-jarige Indiër
Asaya Ram mag de uitspraak af
wachten van het korte geding dat
zijn advocaat mr. D. Hartkamp uit
Utrecht tegen de Nederlandse staat
heeft aangespannen. Het geding
dient volgende week dinsdag voor
de president van de rechtbank in
Utrecht.
Ram zou gisteren worden uitgewe
zen op grond van illegaal verblijf in
ons land. Toen het ministerie van
Justitie een kopie van de dagvaardi-
ging ontving heeft zij de heer Ram,
die op dat moment vanuit het huls
van bewaring in Utrecht werd over
gebracht naar Schiphol, weer terug
gestuurd naar zijn cel. In afwach
ting van het geding blijft hij inge
sloten.
De heer Ram moet ons land uit,
omdat het ministerie meende, aldus
mr. Hartkamp, dat hij een beschik
king over het al of niet krijgen van
een verblijfsvergunning maar moest
afwachten in India. Ram wacht al
anderhalf jaar op toestemming om
ln ons land te mogen blijven.
Mr. Hartkamp zegt over bewijzen te
beschikken, onder meer een verkla
ring van een religieuze organisatie,
waarbij de heer Ram is aangesloten
die aantonen dat Ram een Jaar voor
dat hij in november 1975 vroeg in
aanmerking te komen voor een ver
gunning, al in Nederland verbleef.
I onze Haagse redactie
SU HAAG Minister Stemerdink van defensie
gisteren in een verklaring alle negatieve concili
es van de Amerikaanse rekenkamer over het door
iderland bestelde gevechtsvliegtuig F-16 tegenge-
roken. Stemerdink meent dat de Amerikaanse kri-
ik, die vorige week bekend werd gemaakt, daar niet
or feiten wordt gestaafd.
Ijn verklaring wijst de demissio-
e minister van defensie erop dat
nakers van het rapport, het Ge-
1 Accounting Office, een onaf-
kelijke instantie van het congres
D voornamelijk uit financiële ex-
bestaat. Hij stelt dat het
hts een van de 29 rapporten is die
ekenkamer dit jaar zal uitbren-
over Amerikaanse wapensys-
en.
Amerikaanse minister van defen-
Brown, heeft gisteren ook af-
id genomen van de conclusies uit
rapport. Hij stelt dat er geen
een verslaggever
MELOORD De tienjarige
ert Hakvoort uit de Noord-
tpolder is gisteren bij Urk omge-
^ien toen de auto waarin hij mee-
I slipte, dwars op de weg kwam
staan en door een betonmolen
d aangereden. De broer van het
ihtoffer, die de auto bestuurde,
d zwaargewond.
ÏIJNDEL De 22-jarige R. van
Linden uit Ravenstein (N.-Br.) is
Herpen (N.-Br.) met zijn auto ver
gelijk door te hoge snelheid uit
bocht gevlogen en tegen een
gebotst. Hij kwam om het
■LERLOOI Op de rijksweg
lo-Nijmegen onder Wellerlooi is
bestuurder van een personenau-
de 53-jarige mevrouw J. Sannen
Venlo om het leven gekomen
de wagen die zij bestuurde
rschijnlijk door een windvlaag
de linkerweghelft raakte en fron-
1 tegen de aanhanger van een
•htwagencombinatie botste.
een verslaggever
HAAG De echtgenote van
•fractievoorzitter Wiegel heeft
"ïrdagmiddag het leven ge-
ken aan een dochter, Marieke
'hie. De nieuwe aanwinst in huize
Kei, het tweede kind, woog bij de
•oorte acht en een half pond.
'P verzoek van lezers vermelden
nier het adres Van de in onze
it van dinsdag genoemde Stich-
Economisch Huishoudelijk Be-
zij is gevestigd Lobelialaan 34,
Haag. Het telefoonnummer
0-550539.
twijfel mag bestaan aan de
technische kwaliteiten van de F-16.
Minister Stemerdink ontkracht de
technische conclusies van de finan
ciële experts op een vijftal punten.
Dat er zich motorstoringen bij de
F-16 zouden voordoen omdat dat bij
de F-15 ook het geval is ontkent hij
ten stelligste. Juist het ontbreken
van motorstoringen bij de F-16 heeft
ertoe geleid dat nu de motorinlaat
van de F-15 nader wordt bestudeerd,
stelt Stemerdink. Kritiek ten aan
zien van de kwetsbaarheid wordt
niet door feiten gestaafd, aldus Ste
merdink. De onderzoekingen die tot
nu toe gemaakt zijn tonen juist aan
dat het toestel een aanmerkelijke
vooruitgang vertoont ten opzichte
van bestaande jagerbommenwer-
pers.
Dat elektronische boordapparatuur
ontbreekt noemt Stemerdink lo
gisch, omdat de Europese partner-
Minister Stemerdink
landen bewust streven naar een klei
ne goedkope jagerbommenwerper
met een beperkt takenpakket.
Uiteenzetting
Dat er achterstand in het testpro
gramma is ontkent Stemerdink.
(ADVERTENTIE)
De heer M.J.Ch. Huismans.
Direkteur van het ABN kantoor
in Nairobi.
Nederlander, zoals de meeste
managers van de buitenlandse ABN
vestigingen. 198 in totaal.
In de praktijk betekent 't, dat u
met iemand praat die uw bedrijf kent.
Dezelfde gedegen Nederlandse
zakenmentaliteit heeft.
Komt bij dat de heer Huismans uitstekend is ingevoerd
in Kenia. Niet zo verwonderlijk als u weet dat de ABN hier al bijna
25 jaar is gevestigd.
Kenia is een belangrijke leverancier van koffie, thee
en vruchten. Bovendien vindt een sterke industrialisering plaats.
U wilt meer weten over de mogelijkheden in Kenia? Dit is het
adres van de heer Huismans: Algemene Bank Nederland, Koinange
Street, P.O. Box 30262, Nairobi. Telex: 22262.
U kunt natuurlijk ook eerst kontakt opnemen met ons
hoofdkantoor. Vijzelstraat 32, Amsterdam.
Afd. Centrale Buitenlandse Kantoren, tel.: 020-293862.
ABN mensen staan op vele plaatsen in de wereld voor u klaar.
Korte duidelijk geschreven, liefst aan één kant getypte, brieven kunnen worden gestuurd naar: Secretaris Hoofdredactie
Trouw/Kwartet, Postbus 859, Amsterdam. Bij publikatie wordt de naam van de schrijver vermeld
Aantjes (3)
Halleluja
Stof (6)
Geheel eens ben ik het met de heer
Paarlberg dat de heer Aantjes het
best naar de PvdA of PPR kan gaan.
Ik ben van mening dat hij er dan
goed aan zou doen ook de heer
Boersma mee te nemen omdat deze
beiden niet in het CDA thuis horen.
Hilversum M. N. Looije
Aantjes (4)
Het is mij niet bekend in hoeverre
Aantjes en het AR-Kamerlid Van
Dam bevriend zijn met min. Pronk,
maar vast staat, dat zij Pronk steu
nen in z'n hulp aan Cuba (met z'n
politieke gevangenen). Ik weet niet
of Pronk bevriend is met Castro,
maar hij steunt Castro wel (ondanks
z'n militaristische communistische
agressiviteit). Ik weet niet of Castro
Intiem bevriend is met Khaddaffi,
maar Castro heeft hem wel openlijk
steun toegezegd. Ik weet niet of
Khaddaffi en Amin dikke vrienden
zijn, maar wel wordt Amin sterk
door Khaddaffi gesteund. Vroeger
waren we antirevolutionair. Snelle
afloop als der wateren.
Soest - W. Dekker
Aantjes (5)
Achterstand geldt uitsluitend de
aanvangsdatum van de vermoeiings-
beproeving, deelt hij mee. Stemer
dink zal de Tweede Kamer een uitge
breide uiteenzetting sturen naar
aanleiding van het door hem ge
wraakte Amerikaanse rapport. Hij
zegt wel toe ln de loop van het F-16
programma verdere kritiek nauwlet
tend te zullen volgen.
Minister Stemerdink Is bereid om
opnieuw in te gaan op het Deense
verzoek om de definitieve onderteke
ning van de F-16-contracten nog en
kele weken uit te stellen. In zijn
verklaring stelt Stemerdink begrip
te hebben voor het hernieuwde
Deense verzoek om uitstel, maar
geen reden tot ontevredenheid te
hebben over de Industriële compen
satieorders voor de F-16 in Neder
land.
Zoals bekend is het de afspraak dat
Nederland, België, Denemarken en
Noorwegen op 1 mei het definitieve
koopcontract met de Amerikanen
ondertekenen. Denemarken heeft
voor de tweede maal uitstel ge
vraagd omdat de compensatieorders
in dat land nog niet rond zijn. Dene
marken vroeg eerder dit jaar ook om
uitstel: de ondertekeningsdatum
werd toen van 1 april verschoven
naar 1 mei.
Evenals de heer Paarlberg uit Apel
doorn heb Ik de beruchte uitspraak
van de heer Aantjes gelezen over de
conservatieven in het CDA. Ik kèn
mij niet goed voorstellen, dat de
heer Aantjes werkelijk gezegd heeft:
„Ik ben op mijn hoede voor conser
vatieven, die in het CDA op de loer
liggen. Als die mensen de overhand
krijgen, is het voor mij afgelopen.
Dan zal ik niet alleen weglopen,
maar ook nog wel wat meer doen".
Hoeveel conservatieven binnen het
CDA worden met zulke domme op
merkingen op het hart getrapt en
hoeveel stemmen gaan ze kosten?
Het geschatte stemmenpercentage
voor het CDA zakt voortdurend,
maar door zulke stupide opmerkin
gen van een CDA-leider komen vast
en zeker heel wat trouwe CDA-
mensen in moeilijkheden.
Als Aantjes deze zinnen werkelijk
heeft uitgesproken, dan bewijst hij
het CDA daarmee een uiterst slech
te dienst. Ze doen mij denken aan
het aanroepen van de hemelse
krachten letterlijk door een
andere rode vriend binnen het CDA:
de heer Boersma, die in de Tweede
Kamer „de hemel aaqriep" om te
voorkomen, dat WD-mensen eens
achter de regeringstafel zouden
plaatsnemen.
M.i. kan en mag men grote rechtse
partijen in een land als het onze niet
zo achteloos aan de kant schuiven.
Enige kennis van ons politieke ver
leden kan daarbij nuttig zijn. Ik heb
niet meer dan een flauwe hoop. dat
de gewraakte opmerkingen in „Her
vormd Nederland" op een misver
stand berusten. Niet meer dan een
flauwe hoop, want de heer Aantjes
heeft reeds veel te vaak laten blij
ken een fervente vriend van links te
zijn. Overigens heeft hij dat recht,
maar hij moet niet beledigend wor
den en onnadenkend t.o.v. een nog
altijd belangrijke vleugel in het
CDA.
Dronten
Aantjes (6)
Schiedam
Wat had ik een plezier om 't verhaal
tje van Ton Hydra over die man die
het maar niet laten kon halleluja te
rorpen. Eenzelfde verhaal vertelde
mijn moeder toen ik nog een kind
was. Toen betrof het een arme wedu
we met een stel kinderen. Zij kwam
én bij „Het Leger" én ln de kerk.
Ook zij kon het niet laten om halle
luja te roepen als zij de preek erg
mooi vond. Het begon de kerkraad
knap te vervelen en de heren beloof
den de vrouw twee wollen dekens als
ze niet meer roepen zou. Nu, dat was
wat, 't zal je aangeboden worden!
Grif beloofde ook zij voortaan haar
mond te houden, maar u begrijpt
het al de preek was weer zo mooi dat
ze juichte: „Wollen dekens of geen
wollen dekens, halleluja".
Muiden Nel Kamminga-Kramer
Showbusiness
Naar aanleiding van de graag gele
zen stukjes van de heer A. J. Klei, nu
betreffende: „Dominee Buskes in
showbusiness" het volgende. Mijn
oom, ds. T. Doevendans, destijds
hervormd predikant te Amsterdam,
mocht zich in een enorme toeloop
van al dan niet kerkelijke gemeente
leden verheugen, 't Was zelfs in een
van de diensten ln de Nieuwe Kerk
op de Dam zo vol, dat iemand bij het
verlaten van het gebouw z'n been
brak. Prompt nam men in de daarop
volgende week ln Bouwmeester's
Revue de volgende zinsnede op:
„Wie graag z'n benen wil breken,
moet dominee Doevendans horen
preken". Ik weet niet of het gezegde
een dubbele bodem had Ik weet
wel, dat ook destijds ln de „showbu
siness" vaak rake dingen werden
gezegd 1
G. J. Wassens
Als er geen wonderen gebeuren
wordt het CDA straks bij de verkie
zingen behoorlijk de grond inge
boord. Oorzaken: De image van de
lijsttrekker is bar slecht. De CDA-
top mag zich daar nog wel op bezin
nen. Voorts mag men binnenkamers
zich nog wel eens beraden op wat
meer eensgezindheid. Mr. Aantjes
zet zich dreigend af tegen een zoge
naamde conservatieve stroming (zie
interview Hervormd Nederland) en
prof. Steenkamp vindt met
Boersma dat je de PPR zo spoedig
mogelijk naar de oppositiebanken
moet sturen. M.i. terecht, maar het
lijkt me wel een rommeltje. Als Je de
opiniepeilingen enigszins mag gelo
ven wint Wiegel ten koste van het
CDA. Ook deze kronkel begrijp lk
niet, want hoe meer mensen er op de
VVD gaan stemmen hoe sterker het
linkse blok wordt en Den Uyl is de
lachende derde. Is het CDA toch nog
te vroeg gevormd of is het zelfs een
dêbacle?
Dieren
S. A. Doevendans
Film
Met grote verbazing las ik het be
richt dat er een film op stapel staat
over de geruchtmakende treinka
ping bij Wijster. Na o.m. „De aanval
op Entebbe". Hebben deze heren
niets beters te doen, dan het publiek
op te schepen met waanzinnige sen
satiefilms, die bij de doorsnee
filmconsument waarschijnlijk al
leen maar angst- en wraakgevoelens
opwekken, of versterken? Of
wordt het rijtje straks gesloten met
een grootse film over de tragische
vliegramp op Tenerife? Wordt het
niet hoog tijd dat we ln de filmwer
eld eens afstappen van het „de een
z'n dood ls de ander z'n brood?
Vlaardingen Gert Hoeksma
Ermelo
In de krant van 8 april stond een
verklaring van de burgemeester van
Ermelo over de woningbouw in deze
gemeente. Ook nu weer wordt de
schuld van het falende huisvestings
beleid bulten Ermelo gezocht; deze
keer is de rijksoverheid de gebeten
hond, omdat zij slechts 59 woningen
per Jaar aan Ermelo wil toewijzen.
Dat B en W zich zeggen in te zetten
voor het oplossen van de wo
ningnood, lijkt verheugend. Helaas
berijden zij hierbij telkens weer het
stokpaardje van de nieuwbouw. Ter
wijl jaarlijks ca 1500 Inwoners uit
Ermelo vertrekken (hierbij zo'n 500
woningen achterlatend), heeft het
gemeentebestuur geen pogingen on
dernomen om ook maar een deel
van deze vrijkomende woningen be
schikbaar te krijgen voor de huis
vesting van woningzoekende Erme-
loëre. Men bewandelt liever de weg
van de minste weerstand en komt
telkens met nieuwe bestemmings
plannen, waarbij vaak waardevolle
gebieden, ln landschappelijk en
landbouwkundig opzicht, het moe
ten ontgelden. In het verleden heeft
de bouwwoede van Ermelo echter ln
het geheel niet geleld tot een duide
lijke vermindering van de wo
ningnood, doordat het percentage
betaalbare huizen veel te laag was.
Het ls nu kennelijk ook bulten Er
melo duidelijk geworden dat voort
durende nieuwbouw niet de oplos
sing kan zijn voor Ennelo's huisves
tingsproblemen.
Ermelo D. N. de Vries Reilingh
(voorzitter Ermelo 2000)
Mijn visie, afwijkend van die van ds.
Groenenberg zowel als van die van
de inzenders van brieven, (toch m.i.
op de Bijbel gegrond) ls de volgen
de: Een mens is geen mens meer als
hij alleen nog maar geest is. God
heeft op Pasen die Zoon des mensen
(zoon van de mens d.i. van Adam)
opgewekt als de door God goedge
keurde mens en heeft uit de goede,
gekruisigde, mens een nieuwe mens,
een nieuwe Adam, gevormd door het
oude lichaam om te vormen tot een
nieuw lichaam, dat niet van vlees,
maar wel stoffelijk was en dit voor
natuurlijke ogen eerst zichtbaar
werd wanneer die ogen verlicht wer
den door de Heilige Geest. Wie in
Jezus Christus gelooft als zijnde de
Zoon van God, moet ook in Hem
geloven als aldus verheerlijkte
mens; dan wordt hij t.z.t. opgewekt
als nieuwe mens, samengesteld uit
goddelijke geest en zodanige bijbe
horende stoffelijkheid als nodig zal
zijn voorzijn taak in het koninkrijk.
Baarn H. J. Zweers
Voornamen
Op de gedachtengang van dominee
H. A. Visser over voornamen kan,
naar mijn mening, nog iets volgen.
Christenouders, die in geloof, hoop
en liefde de geboorte van hun kind
verwachten, zullen ln de naamge
ving daaraan uiting willen geven,
daarbij ook denkend aan de toe
komst. Hun kind zal met die naam
door het leven moeten gaan. Heen-
wijzing naar geloof en nederigheid
bij voorbeeld, eigenschappen, die
geen enkele mens van nature bezit.
Afkortingen of fantasienamen ge
tuigen van gebrek aan eerbied voor
de ouders. In andere gevallen is er te
denken aan een geliefde relatie,
kunst, cultuur, muziek en gevoel
voor humor. Om iemand „Joop" te
noemen, die het, hoe dan ook, toch
al moeilijk heeft, is een degradatie.
Prins Bernhard had groot gelijk, dat
hij in die dagen van zijn verloving
met prinses Juliana geen „Benno
genoemde wenste te worden!
Naarden
M. P. D. Ter Braake-de Waal
Beter woord
In zijn artikel „PvdA staat progres
sieve grondpolitiek ln de weg"
(Trouw, 9 april) meent prof. mr P. de
Haan een beter woord te kunnen
aanbieden voor de te corrigeren
schade bij de gebruikswaardebepa
ling van te onteigenen grond,
laatstelijk als „negatieve ontwikke-
lingsschade" aangeduid, namelijk
„bedrijfsontwikkelingsschade". Mij
dunkt: alweer een even raar en onlo
gisch woord! „Ontwikkeling" en
„schade" vormen, aaneengevoegd,
een contradictio in terminis, 't Zou
nog een beetje te verhelpen zijn met
een streepje: negatieve-
ontwikkeling-schade. Maar waarom
niet liever een logisch klinkend
woord gekozen naar analogie van
brand-, water- of vorstschade? Mag
ik voorstellen: frustratieschade?
Even verder spreekt prof. De Haan
van „de werkelijke waarde" als uit
gangspunt en dat werkte wel even
op mijn lachspieren. Immers welke
Salomo zal die vaststellen?
Lochem J. van Leeuwen
Fruit
Vroeger Ja. vróeger, leverden de
Betuwse boomgaarden volop fruit,
(Jutteperen bestaan ze nog?) dat in
de steden, óók voor de minder-
draagkrachtigen te koop was. Zelfs
in oorlogstijd konden we onze mage
re groenterantsoenen nog met goud-
relnetten aanvullen. Tegenwoordig
toert alleen de toerist met z'n auto
door de bloeiende Betuwe, waar nog
'n schijntje overgelaten is van 't
vroegere bomenbestand. HIJ mag
kijken, fotograferen, soms wat pluk
ken en opetea De teler kan niet op
tegen de Zuid-Europeaan, 't Zal wel
waar zijn. Vinden de heren econo
men 't ook niet droevig, dat die
Jonge fruitteler van 't plaatje zich
breedlachtend laat wegslepen naar
het loketje van die o, zo vrijgevige
Sociale Dienst?
De Bilt
W.J. Waaning.
Ds. J. Nierop
Synode en Ikon (6)
De communisten beschouwen het
christelijke bolwerk als hun gevaar
lijkste en hardnekkigste vijand. Via
allerlei kanalen en organisaties
trachten zij dit bolwerk te ondermij
nen. Laat het Ikon daar niet één van
zijn. De gereformeerden en her
vormden hebben de plicht hierop
toe te zien, en het Ikon met zijn
socialistische maatschappij
beschouwing terecht te wijzen. Ge
loof niet ln het sprookje „christen
marxist". U moet kiezen óf voor
Christus óf voor Marx. Het commu
nisme is anti-godsdienst, landen als
Angola, Mozambique, Vietnam enz.
waar de zendelingen de deur gewe
zen wordt, zijn er het zoveelste voor
beeld van.
Zwolle A. Verwey
„En toen lk on
geveer zes en
een half jaar
oud was, ge
beurde er
