=1
Elk
jaar
komen
er duizenden lege schoollokalen bij
fiW'TTTffc VERDER
Commentaar
Hulpverlening.
In zes jaar
waarschijnlijk
tweeduizend
scholen dicht
Plutonium
„Lubbers moet maar
met Carter praten
over kernenergie"
Minder guur
zij mag geen zij meer zijn
niet spuwen
showfiguur
stuur een brief
dubbeldekker
krÉROAG 9 APRIL 1977
BINNENLAND
Trouw/Kwartet
De minister van economische zaken
i$ afgestapt van zijn aanvankelijk
voornemen om de individuele steun
aan in noodverkerende bedrijven te
stoppen.
Wel zullen de criteria om in de
toekomst steun te verlenen worden
verscherpt.
Nu is de financiële hulp aan indivi
duele „zieke" bedrijven de laatste
jaren nogal fors gestegen van onge
veer negentig miljoen gulden in
1974 tot bijna zeshonderd miljoen
gulden in 1976.
Op zich zijn dit aanzienlijke bedra
gen, maar niet vergeten mag wor
den dat het gezamenlijke bedrijfsle
ven alleen al aan vennootschapsbe
lasting de laatste jaren gemiddeld
zo'n zeven miljard gulden afdraagt
aan de fiscus.
Van die totale opbrengst gaat dus in
feite via de ministeries van finan
ciën en economische zaken weer
een deel terug naar de bedrijven die
voornamelijk door de depressie
zwaar in de rode cijfers zijn komen
te zitten.
Niettemin is en blijft het belas
tinggeld, en ook na deze steunverle
ning is het geboden er scherp op toe
te zien dat verspilling wordt ver
meden.
Dat de minister meer deskundigen
wil inschakelen voor een goede
;ontrole kan daarom alleen maar
worden toegejuicht.
Eveneens heeft de minister er goed
aan gedaan te bepalen dat de
hulpverlening ook in de onderne
mingsraad van zo'n zwak bedrijf
aan de orde behoort te komen.
Ook op die manier kan heel wat
onnodige onrust in een bedrijf wor-
"den weggenomen.
De minister heeft verder beslist dat
het aanvragen van surséance
(uitstel) van betaling eerder voor
waarde zou zijn voor steunverle
ning.
Bij deze beslissing kan de vraag
worden gesteld of de minister op dit
punt niet wat te ambtelijk gehan
deld heeft. Men moet zich voorstel
len wat het voor een bedrijf bete-
.kent om uitstel van betaling te moe
ten aanvragen. In commercieel en
sociaal opzicht is het dikwijls fnui-
frey
kend. Vrijwel niemand, leveran
ciers, krediet-verstrekkers, en afne
mers hebben nog vertrouwen in een
dergelijke onderneming. Vacatures
zijn, zelfs in een tijd als deze bijzon
der moeilijk te vervullen. En de
concurrentiepositie van zo'n bedrijf
wordt er bovendien niet zelden ern
stig door aangetast.
Dit zo zijnde kan, men zich afvra
gen of hulpverlening op basis van de
door de minister vastgestelde regels
niet schadelijke neveneffecten op
roept die de weerstand van een
dregelijk bedrijf nog verder aan
tasten.
En dat kan niet de bedoeling van
deze hulp zijn.
Deze verbinding tussen kernenergie
en kernwapens heeft Amerika nu
demonstratief verbroken. Het ziet
af van opwerkingsfabrieken. Het
ziet af van plutonium als brandstof
voor kernreactoren. Opnieuw: het
is een voorbeeld dat waarschijnlijk
niet door alle landen zal worden
gevolgd. Maar het is een moreel
zwaar wegende demonstratie dat dit
kén.
Het is een demonstratie die het
bijvoorbeeld Brazilië mogelijk kan
maken, eveneens van een opwer
kingsfabriek af te zien, zonder zich
daarmee naar eigen gevoel tot twee
derangs natie te stempelen. Het is
een demonstratie die vurige kolen
stapelt op het hoofd van bondskan
selier Schmidt, die nog steeds van
plan was, die opwerkingsfabriek
aan de Brazilianen te verkopen.
Uit de Westduitse. hoek viel nogal
eens te beluisteren dat Amerika's
heftige verzet tegen die transactie
werd gevoed door overwegingen
van commerciële concurrentie. Die
suggestie is na de verklaring van.
Carter rijp voor de prullebak. Ame
rika zal geen opwerkingstechnieken
exporteren. Amerika snijdt zelfs ge
voelig in eigen vlees door zelf van
die techniek af te zien terwijl de
fabriek al in aanbouw was.
Daardoor heeft de Amerikaanse
demonstratie een onmiskenbaar
moreel gewicht. Wij kunnen alleen
maar hopen dat dit morele gewicht
ook de reacties zal beïnvloeden op
de oproep om nu internationaal
werkelijk doeltreffende maatrege
len te nemen tegen de spreiding van
kernwapens. Zoals bijvoorbeeld
een «internationale beheersregeling
voor de opslag van plutonium. De
tijd lijkt er nu rijp voor.
De beslissing van president Carter,
dat Amerika voor onbepaalde tijd
zal afzien van plutonium voor het
opwekken van kernenergie, is moe
dig en van verstrekkende betekenis.
Hoewel veel mensen dat zullen ho
pen, gaat die betekenis waarschijn
lijk niet zo ver dat nu ook landen als
West-Duitsland, Frankrijk en de
Sowjet-Unie de ontwikkeling van
de op plutonium werkende
snelle kweekreactor zullen laten
schieten. Zij zijn met die ontwikke
ling aanzienlijk verder gevorderd
dan de Amerikanen. De technische
ervaringen in met name Frankrijk
en Engeland zijn gunstig.
Een dergelijke invloed heeft Carter
ook niet bedoeld. Hij presenteerde
de beslissing wat dat betreft als een
Amerikaanse aangelegenheid, pas
send in een Amerikaans kernener
giebeleid.
Het belangrijke gegeven op de ach
tergrond is daarbij dat de Verenig
de Staten binnen de eigen grenzen
kunnen beschikken over uranium-
voorraden waarmee zij nog geruime
tijd toekunnen. Kweekreactoren
maken uit een gegeven hoeveelheid
uranium via een omweg zo'n vijftig
maal meer energie vrij dan de nu
gebruikte licht-waterreactoren. Zij
hebben daardoor een andere bete
kenis voor landen die op de krappe
internationale uraniummarkt zijn
aangewezen.
De Amerikaanse beslissing kan wel
van doorslaggevende betekenis zijn
voor het tot nog toe wankelmoedige
streven om internationaal een ver
dere verspreiding van kernwapens
tegen te gaan. Dat proces leek tot
nog toe bijna onverbrekelijk te zijrT
verbonden met de verdergaande
toepassing van kernenergie. Im
mers, in elke werkende kernreactor
ontstaat in de brandstofstaven plu
tonium. Een goed brandstofbeheer
vergde dat die staven na gebruik
werden opgewerkt in een chemische
fabriek. Daar moesten het pluto
nium en het niet gebruikte uranium
worden gescheiden van het splij-
tingsafval om opnieuw te kunnen
worden gebruikt. En het daar ver
kregen plutonium was een bruikba
re zij het niet ideale grondstof
voor atoombommen.
door Piet Hagen
DEN HAAG Als gevolg van
de snelle daling van het ge-
boortencijfer zullen jaarlijks
een paar duizend klaslokalen
komen leeg te staan. Dit blijkt
uit een onderzoek dat is inge
steld door een werkgroep van
het ministerie van onderwijs.
De daling van het aantal geboorten
is nu reeds merkbaar In het kleuter
en lager onderwijs. Tussen nu en
1983 zal deze ontwikkeling enorme
gevolgen hebben voor de werkgele
genheid van kleuterleidsters en on
derwijzers. In 1983 zal de helft van
de afgestudeerden geen baan vin
den in het onderwijs. Daarnaast zal
een geweldige leegstand van lokalen
en gebouwen optreden.
Een voorlopige schatting wijst uit
dat in de komende zes jaar ongeveer
16.000 lokalen vrij komen. Dat is
ongeveer eenvijfde van het totaal
aantal lokalen. Het is moeilijk te
zeggen hoeveel schoolgebouwen
voor kleuter- en lager onderwijs
dicht moeten. Waarschijnlijk zullen
het er minstens tweeduizend zijn tot
1983
Nu Is leegstand van lokalen en slui
ting van schoolgebouwen geen
nieuw verschijnsel. In 1974 (recente
re gegevens ontbreken) stonden zo'n
tweeduizend lokalen leeg. Per jaar
worden ongeveer honderd scholen
gesloten. Het verschil is alleen dat in
de komende Jaren dit proces van
ontvolking van schoolgebouwen
veel sneller zal verlopen.
Behalve de daling van het aantal
geboorten is er nog een andere oor
zaak van de leegstand van schoollo
kalen. Doordat de mensen wegtrek
ken uit binnensteden en platte
landsgebieden neemt het aantal
leerlingen op daar gevestigde scho
len eveneens af.
Het gebeurt ook dat nieuwe school
gebouwen na korte tijd al weer loka
len over hebben. Als ergens een
nieuwe wijk gebouwd wordt, is het
moeilijk te schatten hoe de school
bevolking zich zal ontwikkelen. Het
komt voor dat er een gebouw met
Uen lokalen wordt gebouwd dat
nooit voor honderd procent in be
drijf is. Er zijn ook scholen die na
enkele jaren uit hun krap aangeme
ten jasje barsten, vervolgens twee.
drie jaar ruimte tekort komen (wat
soms opgelost wordt met noodloka-
len), en tenslotte precies goed zitten.
Er zijn ook wel nieuwe scholen met
een vrijwel permanente bezetting
Overheid
Voor de rijksoverheid is het niet
eenvoudig invloed op de leegstand
te krijgen. Via een thans in te stellen
werkgroep van Onderwijs. Finan
ciën en Binnenlandse Zaken zal wor
den nagegaan wat er kan en moet
gebeuren ten aanzien van financie
ring en beheer van schoolgebouwen.
De gemeenten zijn financieel ver
antwoordelijk voor de scholenbouw
zowel in het openbaar als bijzonder
onderwijs. Zij schieten de bouwkos
ten voor en krijgen op grond van het
jaarlijks gebruik vergoedingen uit
het gemeentefonds (voor de lagere
scholen) en van het ministerie van
onderwijs (voor de kleuterscholen).
Die vergoedingen zijn gebaseerd op
een afschrijving van het gebouw in
veertig Jaar (lager onderwijs) of zes
tig jaar (kleuteronderwijs). Als nu
een school al na twintig jaar leeg
loopt, zit de gemeente met de strop:
de bouwkosten zijn nog niet afge
schreven, maar de vergoeding wor
den snel beëindigd.
Een probleem is dat de bevolking
niet daar woont waar de schoolge
bouwen staan. Terwijl duizenden lo
kalen leeg staan, is op andere plaat
sen nog^teeds nieuwbouw nodig.
Vorig jaar werden ruim driehonderd
nieuwe schoolgebouwen neergezet,
meestal een combinatie van kleuter
en lagere school.
De kosten van een achtklassige
school zitten al gauw tussen de an
derhalf en twee miljoen. Zolang de
buurt barst in de kinderen heel nut
tig. maar tien, vijftien jaar later
staan die scholen soms al half leeg
doordat de buurt „vergrijst".
Nu zijn er ergere dingen dan de
leegstand van lokalen. Werkloos
heid onder leerkrachten bij voor
beeld. Of de gevolgen die schoolslul-
ting voor de gemeenschap in een
bepaalde wijk of dorp kan hebben
Maar dat neemt niet weg dat hier en
daar ruimte onbenut blijft en geld
verspild lijkt te worden. In een vol
land als het onze toch iets om op te
letten.
Medegebruik
Hoe kan de leegstand van schoollo
kalen bestreden worden? Een van
de mogelijkheden is het gebruik van
leegstaande schoollokalen voor an
dere doeleinden. Onder schooltijd
voor peuteropvang. voortgezet on
derwijs, moedermavo's, enzovoorts.
Na schooltijd voor muziekscholen,
expressieclubs, vergaderingen,
buurtwerk en wat dies meer zij. In
het wetsontwerp basisonderwijs
probeert minister Van Kemenade
dat „medegegrulk" te bevorderen.
Ook bijzondere scholen zouden hier
toe verplicht kunnen worden.
Soms zal fusie van twee zieltogende
scholen een oplossing kunnen bie
den. Maar ook fusies lelden niet al
tijd tot besparing. Als in 1983 de
nieuwe wet op het basisonderwijs
ingevoerd wordt, moeten alle kleu
ter- en lagere scholen samenge
voegd worden tot nieuwe basisscho
len Die onderwijskundige operatie
stelt nieuwe eisen aan de schoolge
bouwen. Soms zal dat verwezenlijkt
kunnen worden in oude gebouwen,
soms zal een nieuw gebouw nodig
zijn. Dan worden de problemen nog
erger.
Wanneer een schoolgebouw wordt
afgestoten kan het soms tegen een
redelijke prijs worden verkocht
Maar als de school in een ontvolkt
gebied staat, is dat moeilijker. Wat
kun Je met een oude school doen?
Een supermarkt beginnen, een kan
toor openen, misschien is er hier en
daar een school die zich leent voor
bewoning (zoals in het verleden ook
hulzen werden vertimmerd tot scho
len). Bij nieuwbouw wordt tegen
woordig soms geprobeerd die twee
de functie van het complex in te
bouwen. Maar dat valt tegen, omdat
een schoolgebouw toch aan zeer spe
cifieke voorwaarden moet voldoen.
Aan leegstaande kerken en fa
brieksgebouwen zijn we gewend
Leegstaande schoolgebouwen zul
len weldra een vast bestanddeel in
het dorps- en stadsbeeld zijn.
Van een verslaggever
ZWOLLE Kernenergie is volgens
PPR-UJsttrekster Ria Beckers geen
wezenlijke oplossing van het ener
giebeleid. Zij sprak in Zwolle op een
landelijke manifestatie over het en
ergiebeleid. „Minister Lubbers zou
maar eens met president Carter
moeten gaan praten. Die heeft de
bouw van een snelle kweekreactor
stilgelegd. U kunt ervan op aan dat
wij ons standpunt tegenover kerne
nergie dat in het regeerakkoord is
verwerkt niet laten vallen."
Ria Beckers
ZIJ merkte op dat de PPR een ander
energiebeleid voorstaat De bewa
king van de toepassing van kerne
nergie levert teveel risico's op. Met
de thans beschikbare fossiele
brandstof kan de huidige stijging
van de energiebehoefte niet worden
opgevangen. Energiebeperking zal
dus nodig zijn. De vertraging van de
economische groei zal daartoe wel
iets bijdragen, maar meer resultaat
is te verwachten van een vergroting
van het energierendement en toe
passing van alternatieve mogelijk
heden, zoals zonne- en windenergie.
HET WEER door Hans de Jong
Weerrapporten
De temperatuur blijft met Pasen
onder de maat, maar het wordt wel
wat minder guur. We mogen name
lijk aannemen dat de wind het „ge-
scheur" zo langzamerhand zat
wordt. Vooral tijdens zonnige perio
den zal het daardoor aanvankelijk
iets aangenamer aanvoelen, ook al
blijft de kans op enkele hagel- of
sneeuwbuien wel voortduren. In de
loop van het paas-weekend neemt
verder de kans op regen toe. samen
hangend met het doordringen van
wat zachtere lucht uit het gebied
rond IJsland. We geloven niet dat de
neerslag van een Middellandsezee-
depressle in belangrijke mate tot
over Nederland zal reiken.
Gisteren was het hek van de dam.
Onze man in Uithuizenmeeden
maakte mij er vlak na zeven uur
's morgens attent op, dat er een erg
vuile lucht in het westen en noord
westen zichtbaar was boven de
Noordzee. „Het zit daar stikvol
buien", zei hij. Dat was niet te veel
gezegd. Kort daarna hadden veel
intensiever en massiever sneeuw
buien dan donderdag een uitweg
gezocht over Noord-Nederland. Vlak
na acht uur werd uit de Martini-stad
één centimeter sneeuw opgegeven.
Uit die hoge buien-gevaarten met
cirruspruiken (een bewijs dat de
lucht tot op grote hoogte erg koud
was, hoevéél onder normaal zo dade
lijk) ploften ook harde valwinden
omlaag. Zeer onaangenaam dus het
weer tijdens zulke buien, waarbij de
kustprovincies op de eerste rang za
ten. Tot een uur of elf kwamen er in
het noorden gladde weggedeelten
voor, maar de geruchten dat in Gor-
redijk en Stlens korte baan-
schaatswedstrijden op natuurijs
zouden zijn afgelast, zoals de TROS
wereldkundig maakte, moeten op
een misverstand hebben berust. Ze
zijn in de loop van de middag, toen
het weer iets draaglijker werd. ge
woon doorgegaan, zelf met meer pu
bliek dan men had verwacht. (Moge
lijk vanwege Goede Vrijdag?) De
temperatuur in Den Helder was om
één uur 's middags dan ook nul
graden.
Hogere luchtlagen.
Uit radiosonde-waarnemingen van
vrijdagmiddag één uur bleek, dat
zich ongeveer boven het zeegebied
ten westen van Jutland een koude-
put bevond. SleeswlJk pijlde op vijf
duizend meter hoogte de laagste
temperatuur, namelijk min 38.3
graad Celslus. Ook De Bilt deed
geweldig mee. min 37 (graden boven
normaal) en sleepte daarmee zowaar
een tweede plaats in de wacht. Zelfs
Kopenhagen kon niet tegen ons In
stituut op (min 36) om maar te zwij
gen van Hemsby, Zuidoost-
Engeland en Hannover met min 33.
de Scllly-eilanden min 32, Aberdeen
min 31 graden. Zoals wel vaker ge
beurt was de koude laag tot over
Parijs uitgezakt: min 35 graden, wat
een stuk lager was dan Brest en
Nancy (min 29), Marseille (min 25),
Berlijn (min 23) en Corsica (min 22).
Boven Rome was het op 5000 meter
hoogte min 21. boven 8icillë min 20
graden. Op hetzelfde hoogtekaartje
vielen op de nog steeds zeer krachti
ge noordelijke tot noordoostelijke
winden over het zuldwstelijk deel
van de Noordzee en Engeland. Daar
door blijft de toestand met voor
jaarsbuien zich vooreerst nog wel
handhaven.
En nu de grondkaart. Na opvullen
van een Finse depressie worden de
luchtdrukverschlllen in het zeege
bied kleiner (hierboven werd dat al
gezegd), maar een complicatie
vormt een uitgebreid lagedrukge
bied boven Italië met gistermiddag
vrij veel onweer, een noordoostelij
ke stormwind bij zeventien graden
op Pantellaria (donderdagmiddag
was het daar tien graden warmer!),
een door een klein lagedruk-kerntje
tussen Nice en Marseille aangetrok
ken noordelijke Mistralwind van het
Centraal Plateau, sterk bevorderd
door drukstijgingen van de Oceaan
uit in Frankrijk: de klassieke
luchtdrukverdeling voor zo'n Mi
stral. en ook krachtige koude (elf
graden) noordoostenwinden op Mal-
lorca en omgeving.
Door die depressieontwikkeling zet
te zich over Joegoslavië een warme
luchtstroom in beweging. Het was
daar gistermiddag vrijwel overal 20
tot 25 graden. Ook Zuid-Hongarije
profiteerde ervan maèr op slechts
korte afstand meer naar het noor
den wees het kwik niet meer dan
acht graden aan. Een frappant groot
temperatuurverschil was er ook tus
sen Udine in Noordoost-Itallë (veer
tien graden) en München (één). Nu
de warme Balkanlucht de weg aan
de grond naar het noorden en noord
oosten geblokkeerd ziet door pool-
kou, gaat zij haar uitbreiding vooral
in de hogere niveau s volvoeren. Ge
volg: een toenemende kans op uitge
breide bewolking ten noorden van
de Alpen en naderhand ook regen in
die gebieden. De kans is echter niet
groot dat Nederland daar echt veel
van mee zal krijgen.
HOOO WATER, 10 april
Vltsslngen T17-16 50. HarlngvlleUlulzen 7.32-
20 04, Rotterdam 6 30-21.50. BchevrnLngen 8 20-
20 50. U muiden 007-21.40, Den Helder 12J6.
H&rlLngrD 2.50-15.06. Delbijl 5.18-17 32.
HOOO WATER. 11 aprU
VUutngen 8.30-21.08. HartngvUeUlutten 1)5
21 14. Rotterdam 10.35-22 56. Schewilngen
6 27-22 12. IJ muiden 1018-23.01. Den Helder
13 32-0 54. Harlingen 324-18.02. Delfcljl «01-
1124
Hagelbui
neeuwbui
•neeuwbui
hall bew
half b*-w
Licht bew
licht bew
nreuwbui
hagelbui
ineeuwbui
zwaar bew
onbewolkt
half bew
geheel bew
half bew
tneeuwbui
•neeuwbui
nreuwbui
licht bew
meeuw
onbewolkt
rwaar bew
sneeuwbui
geheel bew
regen
onbewolkt
rwaar bew
Eelde
Eindhoven
Den Helder
Rotterdam
Twente
Vliuingen
Zd. Limburg
Aberdeen
Athene
Barcelona
Berlijn
Bordeaus
Brunei
Frankfort
Geneve
Helsinki
Innsbruck
Klagenfuri
Kopenhagen
Londen
Luiemburg
Madrid
Malaga
Mallorea
Munchea
Nice
Oslo
Parijs
Rome
Split
Stockholm
Wenen
Zurich
Casa blanca
Istanboel
Tunis
HOOO WATER. 12 april
VUsalngen 6 50-22 35, Hanngvlieuiuuen 6 55
22.43. Rotterdam 12 01. Schevenlngen 10 51
23 43. Umulden 1140. Den Helder 1 53 14 51.
Hvtlngen 4 38-17 21. Delfzijl 7 21-10 43
onder redactie van Loes Smit
Voor de postchèque- en girodienst
bestaan er geen (ongetrouwde)
vrouwen meer. Postgiroklanten die
tot voor kort 'mej. of 'mevr.' op hun
betaalpasje hadden staan, hebberf
ontdekt dat er weliswaar een num
mer op hun nieuwe pasje is bijge
komen, maar dat juist die paar
letters waaruit bleek dat zij een zij
zijn, verdwenen zijn.
De dienst is allang tot deze ont-
vrouwing van de pasjes overge
gaan. vertelt een PTT-voorlichter.
Dat is vooral makkelijker in het
buitenland, waar betaalkaarten,
kaschèques en pasjes met voor bui
tenlanders vaak onbegrijpelijke
toevoegingen als mej. dhr of mevr
maar verwarring kunnen zaaien
Die toevoegingen zijn volgens de
postglrodienst al van alle chèques
en betaalkaarten afgehaald en dus
zouden de pasjes er niet meer mee
kloppen ais de sekse daarop wél
gehandhaafd werd. Buitenlanders
zouden bijvoorbeeld kunnen den
ken dat 'mevr' een typisch Hol
landse voornaam is, maar dat staat
dan weer niet op de bijbehorende
papleren.
Tot zover is het best begrijpelijk,
ware het niet dat getrouwde
vrouwen die mèt echtgenoot op één
pasje staan, waardoor ze belden
over het echtelijk saldo bij de
postgiro kunnen beschikken, wél
de toevoeging 'mevr' behouden
hebben. En dat terwijl hun meisjes
naam er ook bij staat, zodat alle
- twijfel daardoor toch al uit de weg
geruimd moest zijn Bovendien
blijkt dat vrouwen met een alleen
voor hen geldend pasje nu welis
waar een pas zonder vrouw
aanduiding op zak hebben, maar
desondanks nog betaalkaarten mèt
die vermelding in hun bezit
hebben.
Is het voor heren die kwaad willen,
nu niet veel makkelijker zich ook
met zo'n ootvrouwd vrouwenpasje
op oneerlijke wijze contanten te
verschaffen? Want tot dusver kon
den zij zich moeilijk voor de per
soon van het pasje uitgeven, zolang
daar mevr of mej op stond. Ook dat
schijnt niet zo. Integendeel. Het
systeem is er volgens de girodienst
des te waterdichter op geworden
Misschien bedoelen ze het dus alle
maal niet zo kwaad, en zijn voor de
postglrodienst niet alleen vrouwen
man geworden, maar ook mannen
vrouw, of nog eenvoudiger:
misschien is iedereen simpelweg in
dezelfde geslachtsgroep Ingedeeld
behalve die getrouwde vrouwen
op de gecombineerde pasjes dan.
Noemen ze zoiets niet unisex?
Wij moeten ons lichaam dage
lij ksch wasschen. vooral hoofd,
hals. borst en mond, onze handen
telkens reinigen, voordat wij gaan
eten of eetwaren aanraken en de
nagels kort en schoon houden.
Onze kleeren en schoenen of klom
pen moeten dagelljksch van stof en
vuil worden ontdaan.
WIJ moeten bij de schooldeur onze
voeten afvegen, geen vuil of afva!
in de school neerwerpen, niet op
den vloer spuwen en een zindelijk
gebruik maken van de privaten en
waterplaatsen.
Wij moeten geen onzuiver water
drinken.
Een zwaardwalvis of orka vind je
van de Noordelijke IJsxee via de
tropen tot in het Zuidpoolgebied.
Eigenlijk overal dus, en zelfs zie
foto in het Dolfinarium in Harder
wijk, een van de weinige plaatsen
waar orka's zich net niet plegen op te
houden. Dit jonge exemplaar is vo
rig najaar bij IJsland gevangen en 34
uur later zwom het al in Harderwijk
rond. Deze vrouwtjesorka doet ook
mee in de dolfijnenshow. Zelf hoort
ze tot de ongeveer zestig soorten die
de dolfijnenfamilie telt. De orka is
een van de grootste soorten, al is
deze nu „pas" 3'A meter. Maar als se
eenmaal volgroeid is en dat zal
wel niet zo lang meer duren nu het
dier 25 tot 30 kilo verse vis per dag
naar binnen slokt tal se zes tot
zeven meter lang zijn.
WIJ moeten rechtop staan en
loopen en onder het zitten het bo
venlichaam zooveel mogelijk rech
top, de handen niet onder bank of
tafel en de beenen stil houden.
WIJ moeten het den onderwijzer
zeggen, als wij op onze plaats niet
goed kunnen zien of hooren, als wij
ons ziek gevoelen en als er thuis
eene besmettelijke ziekte la
Wij mogen op onze leien niet spu
wen, maar moeten deze met een
natte spons reinigen.
Deze „wenken voor de school
jeugd" hingen aan het eind van de
vorige eeuw in Amsterdamse scho
len en de leerlingen hadden zich er
maar aan te houden. Het ge
meenschappelijk centrum van on
derwijsbegeleidingsdiensten in
Friesland wist een exemplaar te
pakken te krijgen en hing dat op ln
zijn gebouw ln Dokkum. en de
Leeuwarder Courant maakte er een
-foto van.
Wie deze week een brief wil
schrijven voor een door Amnesty
International geadopteerde gevan
gene. moet die brief misschien wat
uitvoeriger maken dan anders. Het
gaat er ditmaal om, de Argentijnse
autoriteiten zoals steeds ln be
leefde bewoordingen te vragen
hoe dat zit met de niet ophoudende
ontvoeringen van Chllenen die zich
ln Argentinië hebben gevestigd. Uit
de laatste tijd zijn er een paar ver
dwenen Chllenen met name be
kend: het echtpaar Lose Luis en
Carmen Angelica Appel de ia Cruz-
Delard Cabezas en hun vijf maan
den oude dochtertje Victoria Lucia,
van wie de man op 10 Januari ln
Cipollettl (provincie Neuquen) ont
voerd werd. de vrouw met haar
kind kort daarna, toen ze op het
politiebureau naar haar man ging
Informeren. Mevrouw Xlmen Mele-
ro-Delard Cabezas (familie van me
vrouw De la Cruz), haar man Ro
berto Christin en hun belde kinde
ren Robert (9 maanden) en Pala (18
maanden) werden op 17 Januari uit
hun huls ln Ramos Mejlas, Buenos
Aires, gehaald. De kinderen werden
op straat neergezet. Voorbijgan
gers brachten ze naar een weeshuis
en hoeveel moeite hun grootouders
in Frankrijk ook doen om hun
kleinkinderen uit Argentinië te ha
len, tot nog toe hebben ze geen
toestemming gekregen. Op 21 fe
bruari en 9 maart verdwenen ach
tereenvolgens Hern an Medina Cea
en Ronaldo Ampuero Ayaray
spoorloos ulf Buenos Aires, nie
mand is ook maar lets over hen te
weten gekomen. Alleen de laatste
twee waren als politieke vluchtelin
gen uit Chili naar Argentinië ge
gaan; de overigen hadden daar
niets mee t« maken, maar waren
wettige, geregistreerde bewoners
van Argentinië geworden
8chrijven kan naar: Capitan de Na-
vlo Ouaiter Allara, Subsecretario
del Mlnisterio de Reiaciones Exte-
rlores Arenaies 761 Buenos
Aires. Argentina; naar Sr Dalla
Tea, 8ecretarlo Oeneral del EJercl-
to Comando General del EJerclto
Azopardo 270 Buenos Aires.
Argentina; en/of naar de Argentijn
se ambassadeur in ons land, Z. E.
de heer Rafael M. Vazquez. Java-
straat 20. Den Haag. En u weet. een
luchtpostbrief (75 cent) is voor het
buitenland altijd voldoende ge
frankeerd.
Terwllle van de toeristen heeft het
gemeentevervoerbedrijf van Lon
den een stokoude dubbeldekker
van stal gehaald: een bus uit de
Jaren dertig, waar Je nog vla een
buitentrap naar boven moet klim
men. Het gevaarte vervoert toeris-
t*p van het centrum van de Britse
hoofdstad naar de Tower. Het rijdt
nog maar nauwelijks een week. en
of die pret van lange duur zal zijn
staat te bezien: al bij de eerste rit
weigerde de motor aan te slaan en
moest de bus worden opgeduwd.
De school In Kat-
woude is een van
de honderden
scholen die de ko
mende jaren ge
sloten worden.
Meester Hepkema
gaat met pensioen
en de elf leerlin
gen van de school
zullen elders hun
heil moeten zoe
ken. Rechts het
schoolgebouw.
