ssTiel' houdt oogje
=)p alle kredieten
KNP vreest weer
een moeilijk jaar
PvdA staat progressieve grondpolitiek in de weg
Centraal Beheer sticht
eigen hypotheekbank
jentrale registratie: Geen „zwarte lijst"
Grontmij niet pessimistisch
Japanners staken
om loonsverhoging
Iran heft verbod
op bierimport op
POMPEN
Pleidooi voor
economie op
'kleine schaal'
systematisch alle voorstellen van de hand gewezen
FINANCIËN EN ECONOMIE
Trouw/Kwartet
33
:EL Dodewaardlaan 1 is een wat moeilijk te vinden adres voor een „vreemdeling" in Tiel: De
aatselijke bevolking kijkt lichtelijk ongelovig, wanneer men hen de vraag stelt waar precies het
jreau Krediet Registratie (BKR) wel mag zitten.
nor J.G. Wolters
voju moet direct worden gezegd, dat
Jrecteur Rip en de zijnen, niet aan
weg timmeren. Geen lichtre-
ames of wat dan ook, die aangeven
er zit het BKR. Integendeel. De
laste omgeving werkt eerder afsto
nd.
oge, van prikkeldraad voorziene
ikken en doornige struiken omslui-
n Dodewaardlaan no. 1. De entree
ePa niet aan de straatzijde, maar aan
Ir achterkant van het gebouw. AI-
'j h ien een simpel bordje met het cijfer
>515 erop naast de toegangsdeur geeft
e bezoeker, die uit dit alles de in-
uk krijgt dat zijn aanwezigheid
er minder op prijs wordt gesteld,
zekerheid dat hij tenslotte op het
lede adres is beland.
e deur wordt van binnenuit na een
ik op een knop voor de bezoeker
opend. Een trap op en we staan in
kamer van de heer H. Rip (42), die
is allervriendelijkst ontvangt. An-
irs dan de entourage rond het BKR
iet vermoeden, wil hij best iets
■ijt over de activiteiten van dit
ireau, dat momenteel met 115
ensen werkt, waaronder zeven
annen. Een typische vrouwenge
meenschap dus. waarin directeur
tip zich alleszins thuisvoelt. De ge-
jaiddelde leeftijd van de dames, in
Öienst bij het BKR, is momenteel 21
jaar „'dat was vroeger anders", zegt
Ie heer Rip. ,.Toen wij begonnen,
tas de gemiddelde leeftijd van onze
ïeisjes 15 jaar. We vergrijzen dus
'ts", stelt hij lachend vast. omdat
leer en meer vrouwen ook na hun
uwelijk blijven werken bij ons.
De Nederlander gaat in toene
mende mate „op de pof" leven.
In het afgelopen jaar, zo be
richtten wij dezer dagen, werd
in ons land voor niet minder dan
5,3 miljard gulden geleend voor
wat wordt genoemd con
sumptieve doeleinden.
Vandaag de dag gaat dat vrij
gemakkelijk. Toch gaan al deze
instellingen niet oyer één nacht
ijs bij het lenen van geld. Zo
houden zij steeds „rugge
spraak" met de enige centrale
instantie in ons land, die alle
kredietovereenkomsten regi
streert, te weten het Bureau
Krediet-Registratie in Tiel. Met
directeur H. Rip van het
„BKR" hadden wij een
gesprek.
Srote vlucht
'oen wij ons hier in 1965 vestigden
:gon het consumentenkrediet een
rote vlucht te nemen onder invloed
an de toenemende welvaart, Naar-
iate de kredietverlening omvangrij-
er werd, werd het voor de kredietge-
ers steeds moeilijker daar van een
otaal beeld te krijgen. Hetinforma-
iebureau. destijds de enige bron
'oor het verkrijgen van inlichtingen
ver kredietnemers, voldeed steeds
linder. En zo ontstond èn bij de
redietverstrekkers èn bij de over-
teid de behoefte aan een centrale
egistratie van aangegane krediet-
ivereenkomsten.
)it niet alleen om een evenwichtig
in gezond kredietbeleid te kunnen
lewerkstelligen en om te voorko
nen, dat de geldverstrekkende in-
tanties te grote risico's op zich zou
den nemen, maar ook om een over-
creditering bij de daarvoor in aan-
nerking komende kredietnemers te-
ten te gaan. Anders gezegd, om er-
oor zorg te kunnen dragen, dat het
mbliek niet te veel hooi op zijn vork
zou nemen door in verhouding tot
zijn inkomsten te veel leningen aan
te gaan.
En daarom registreert het BKR nu
(passief) alle contracten, die een kre
dietnemer in dit land heeft lopen bij
zijn deelnemers. Die deelnemers aan
het BKR een kleine 200 momen
teel zijn praktisch alle banken en
financieringsinstellingen, die ons
land rijk is, dus de beroepsmatige
kredietverstrekkers. Instellingen,
die van de kredietverstrekking een
nevenberoep maken (postorderbe
drijven bijv.) zijn niet aangesloten,
tenzij zij over eigen financierings
maatschappijen beschikken.
,.,Er wordt nogal eens gedacht",
merkt de heer Rip op, „dat wij een
soort informatiebureau zijn. Dat is
echter beslist niet het geval. Wij
registreren alleen de kredietcontrac
ten. die de deelnemers aan ons opge
ven en dat voor zover het ongedekte
kredieten betreft aan natuurlijke»
personen en deze kredieten liggen
tussen de 250 en 40.000. Hypo
theken vallen er dus niet onder,
maar wel weer debetstanden (,rood
staan') op rekeningen, als dit ,rood
staan' het karakter krijgt van ter
mijnfinanciering. Verder houden we
ook gegevens bij teizake van door
de staat gegarandeerde studielenin
gen, aan de verstrekking waarvan
de banken meewerken en van de
door gemeentelijke kredietbanken
verstrekte zgn. saneringskredieten
(kredieten, bedoeld om andere kre
dieten af te lossen).
Onregelmatigheden
Tenslotte registreren we dan ook
nog de onregelmatigheden met be
trekking tot aflossingen op de door
onze deelnemers verstrekte kredie
ten. Wanneer iemand het niet zo
nauw neemt met het voldoen van
zijn betalingstermijnen, houden we
ook daarvan aantekening. Evenwel
alleen dan, als de kredietnemer
meer dan drie maanden achterstal
lig is met zijn terugbetalingen en
uiteraard wanneer de deelnemer ons
dit meldt."
Wat registreert het BKR nu precies
voor gegevens? De heer Rip: „Uiter
aard het bedrag van het krediet.
Verder de afspraken, die gemaakt
zijn met betrekking tot de aflossing
ervan. En dan natuurlijk ook de
naam, woonplaats en enkele andere
gegevens van degene, die geld leent.
Omtrent de kredietwaardigheid van
een geldlener leggen we geen gege
vens vast. Evenmin houden we een
zgn. .zwarte lijst' bij. Goed en kwaad
worden bij ons geregistreerd. Wan
neer iemand in ons computerbe
stand voorkomt zou je dat zelfs een
pré kunnen noemen. Een deelnemer
kan dan nl. iets te weten komen over
een kredietnemer."
Per dag vinden gemiddeld zo'n
10.000 mutaties plaats in het compu
terbestand van het BKR, uit hoofde
van nieuwe en afgelopen contrac
ten. „Daarnaast verwerken wij hier
nog eens een 7500 .toetsingen' (aan
vragen om inlichtingen door de deel
nemers) per dag. Soms wel eens
10.000. Jaarlijks draait het om onge
veer 1,8 miljoen toetsingen."
Iedereen heeft het recht te vragen,
of hij in Tiel bij het BKR geregi
streerd staat. Daarvoor kan hij bij
een van de deelnemers van het BKR
na deugdelijke legitimatie een for
mulier invullen. De deelnemer
stuurt dit formulier naar Tiel en het
BKR stuurt aangetekend het
antwoord terug aan de krediet
instelling in kwestie. Kosten van
een en ander 10 gulden. Is men het
niet eens met de régistratie in Tiel,
dan kan men de bron, dus de kre
dietgever, daarvoor aanspreken.
Blijkt er reden te zijn voor een recti
ficatie, dan ontvangt men zijn tien
tje „terug".
Het aantal mensen, dat wil weten of
het bij het Bureau Krediet Registra
tie staat genoteerd was vorig jaar
ongeveer 1100. „Op een aantal van 6
miljoen geregistreerde contracten
dat wij hier hebben dus minimaal,"
aldus de heer Rip.
Geen pieken
Veiligheid
De gegevens bij het BKR worden
gezien de vertrouwelijkheid ervan
opgeslagen in computers. Veiligheid
en privacy spelen de eerste viool bij
het BKR. „Alleen onze deelnemers
APELDOORN De verzekeringsgroep Centraal Beheer in Apel
doorn gaat binnenkort een eigen hypotheekbank oprichten.
Centraal Beheer was al langer actief op het gebied van hypothe
caire leningen maar vooral de laatste tijd was er een toenemende
vraag.
ADVERTENTIE
Het gebouw, waarin het Bureau
Krediet Registratie in Tiel is
gevestigd.
kunnen een toetsing aanvragen per
telefoon, telex of schriftelijk. In de
eerste twee gevallen via een geheim
nummer en met opgave van een
eveneens geheim codenummer
dat elk van onze deelnemers heeft
en dat wekelijks wisselt. Pas wan
neer wij die gegevens binnen heb
ben kunnen wij het gevraagde op
een scherm projecteren.
„Dat wijzigen van de weekcode van
de deelnemers, hebben wij gedaan
om te voorkomen, dat iemand die
bij één van de deelnemers uit dienst
zou gaan, later nog informaties zou
kunnen inwinnen. In totaal zijn er
maar drie of vier mensen, die alle
gegevens over iemand kunnen zien
bij ons. Verder heeft niemand toe
gang tot de gegevens, zelfs het be
stuur niet. Uiteraard is ons gebouw
dag en nacht beveiligd," merkt de
heer Rip op. „Het deel, waarin de
computers staan, is zelfs beschermd
met kogelvrij glas. Van de compu
terbanden bestaan duplicaten, die
ergens in een kluis in Nederland
(waar precies weet maar één man)
liggen opgeslagen. Ook overheid,
politie e.d. vangen bij ons bot als ze
wat zouden willen weten. Slechts
met een bevel van de officier van
justitie kan de politie bij ons terecht
voor inlichtingen."
Hoe lang blijft een contract bij het
BKR in het bestand.
„Vijf jaar nadat het contract is afge
lopen gaat het uit het bestand. Zijn
er onregelmatigheden geweest, dan
geldt een termijn van zeven Jaar,"
aldus de heer Rip.
De hypotheekbank zal voor-hel krij
gen van middelen een beroep doen
op de kapitaalmarkt. Tot nu toe was
de hypotheeklening een van de ma
nieren waarop Centraal Beheer het
door polissen binnenkomende geld
belegde. Tussen de verschillende be
leggingsvormen moet een zeker
evenwicht bewaard blijven. Door het
geven van al te veel hypotheeklenin
gen zou dat evenwicht verstoord zijn
geraakt.
BALAST NEDAM vindt het te
ruglopen van de orderportefeuille
van 1,75 miljard eind 1975 tot 1,3
miljard eind 1976 niet verontrus
tend. Wel is er aanleiding om de
pogingen nieuw werk binnen te krij
gen. uit te breiden, zo verklaarde
topman ir. Ph. J. W. A. Diderich in de
ondernemingsraad. Ir. Diderich was
optimistisch over de vooruitzichten
op nieuw werk. Met opzet heeft het
concern het iets rustiger aan gedaan
om zich zo veel mogelijk te con
centreren op de nog lopende mam
moetopdracht in Saoedi-Arabië.
TOKIO (Reuter) In Japan zijn
meer dan 3 miljoen werknemers in
staking gegaan, hetgeen tot gevolg
had, dat treindiensten en postbe
stellingen vervielen en de produktie
in de metaal- en textielindustrie ge
stoord werd.
De stakingen, variërend van een
half uur tot 24 uur, maken deel uit
van het jaarlijkse „voorjaarsoffen
sief" van de werknemers ter verkrij
ging van loonsverhogingen ter
grootte van 15 tot 19 pet,
Bepaalde pieken in de aanvragen
om toetsing zijn er eigenlijk niet. In
april (vakantieplannen) en in okto
ber is er doorgaans sprake van enige
opleving. „Wel merkten wij destijds
duidelijk de gevolgen van de oliecri
sis. Toen deed zich een enorme da
ling in de toetsingen voor, o.a. om
dat de auto-aankopen op krediet
een flinke knauw kregen."
Een toetsing kost gemiddeld 3,10.
„Daarom moeten we het van de
massa hebben", zegt de heer Rip,
„willen we jaarlijks quitte spelen".
Winstoogmerken heeft het BKR
niet. „We zijn een stichting, die haar
middelen o.a. krijgt uit een stich
tingskapitaal, leningen en de ver
goedingen voor de verleende
diensten.
TEHERAN De regering van Iran
heeft het verbod op de invoer van
bier opgeheven omdat de eigen in
dustrie niet in de toenemende vraag
kan voorzien. Dat meldt het
weekblad „Kayhan International"
in zijn uitgave van woensdag. Iraan-
se importeurs hebben volgens het
blad al onderhandelingen aange
knoopt met Nederlandse, Deense,
Westduitse en Britse brouwerijen.
Heineken heeft desgevraagd beves
tigd, dat Iran het invoerverbod heeft
opgeheven en het Nederlandse bier
concern is thans in de markt.
Ondanks een verlaging van de in
voerrechten blijven deze hoog. De
regering stelt hoge eisen, terwijl
voort-s de havencongesties een pro
bleem vormen.
Van een onzer verslaggevers
MAASTRICHT De directie van de Koninklijke Nederlandse
Papierfabrieken verwacht dat 1977 opnieuw een moeilijk jaar
voor de onderneming zal worden. Het vertrouwen bestaat echter
dat dit jaar met een positief resultaat kan worden afgesloten.
Ook 1976 kon na het forse verlies
in 1975 met een winstje worden
afgesloten, al was dat te danken aan
enkele eenmalige baten. Het resul
taat in 1976 bedroeg bij een omzet
van ruim 673 miljoen 1.16 miljoen
waarvan, na aftrek van een belas
tingvoorziening van ƒ0.11 miljoen,
netto 1.05 miljoen overbleef. In
1975 resulteerde uit een omzet van
535 miljoen een verlies van 25.62
miljoen, maar door het vrijvallen
van een belastingvoorziening van
14.76 miljoen, bleef toen het ver-
liessaldo beperkt tot 10.86 miljoen.
Zoals reeds eerder werd aangekon
digd, zal de winst over het afgelopen
jaar aan de reserves worden toege
voegd, zodat de aandeelhouders de
divldendschaar in het vet kunnen
houden. (Over 1974 werd voor het
laatst dividend betaald en wel 5
per aandeel.)
Buiten bereik
Het herstel dat het afgelopen jaar
werd bereikt, was te danken aan een
GRONTMIJ (aannemer) is niet
pessimistisch over 1977. Het eigen
resultaat zal iets lager zijn dan in
1976 maar de deelnemingen zullen
het wat beter doen. De directie ver
wacht wel een korrel te kunnen mee
pikken van de in totaal ca. 10 mil
jard aan overheidsopdrachten in
bouw en waterbouw die ons in de
komende periode per jaar te wach
ten staan. De overheid (33 procent
van het Rijk en 40 procent van ge
meenten is trouwens de grootste
opdrachtgever van het bedrijf.
Grontmij kreeg vorig jaar 483 (in
1975: 350) miljoen aan orders waar
van 30 procent op het gebied van
recreatieprojecten. De nettowinst
steeg van 2,41 tot 2,61 miljoen.
OCE: Het bod van Océ-Van der
Grinten op Ozalid gaat definitief
door nu 95 procent van de geplaatste
aandelen van Ozalid zijn aangemeld.
SHELL: De produktie bij Shell-
Moerdijk wordt tussen 16 april en 20
mei gestopt in verband met een gro
te schoonmaakactie. Kosten: 10 mil
joen gulden, nog afgezien van het
produktieverlies. Deze grote schoon
maak moet eens in de vier jaar
plaats vinden.
SONESTA, de Amerikaanse maat
schappij die het gelijknamige hotel
in Amsterdam exploiteert, wordt
waarschijnlijk overgenomen door de
eveneens Amerikaanse hotelmaat
schappij Loews. „De besprekingen
over de overneming worden op zeer
korte termijn afgerond.
SCHEEPSHYPOTHEEKBANK
Nederland wil 210 (was 190) per
gewoon aandeel uitkeren. De porte
feuille scheepshypotheken is met
86 miljoen gegroeid tot 720 mil
joen in 1976. De winst voor belastin
gen bedroeg 13,8 (12) miljoen.
betere bezettingsgraad. Daarmee
was de verdere verkrapping van de
marge tussen prijzen en kosten op te
vangen.
De directie zegt echter in toenemen
de mate de gevolgen te merken van
steunmaatregelen door de overhe
den aan bepaalde ondernemingen in
verschillende landen van de Europe
se Gemeenschap. Hierdoor onder
gaat de markt veranderingen, die
bulten de invloedssfeer van de on
derneming liggen. Dat is ook het
geval met de koersontwikkelingen
van vreemde valuta's.
Het blijkt dat de ontwikkelingen die
buiten de eigen invloedssfeer liggen,
sterk bepalend zijn voor de vraag, of
een verantwoord rendement op het
geïnvesteerde vermogen zal worden
bereikt.
Het besluit van de Koninklijke Ne
derlandse Papierfabrieken ten aan
zien van het voorgenomen bod op
Kappa, kan uiterlijk 20 april worden
verwacht.
Limburg dreigt met
„mars op Den Haag"
HEERLEN Een delegatie van per
soneelsleden van het in ernstige
moeilijkheden verkerende schroef-
boutenbedrijf Everts en Van der
Weijden in Heerlen heeft gisteren
een petitie overhandigd aan de bur
gemeester J. Reijnen.
In deze door 210 van de 275 perso
neelsleden ondertekende petitie,
wordt een dringend beroep gedaan
op de burgemeester, zijn invloed te
willen aanwenden om op korte ter
mijn met premier Den Uyl en de
ministers van Economische en van
Sociale Zaken, Lubbers en Boersma.
een onderhoud te hebben.
Burgemeester Reijnen beloofde de
delegatie alle steun. Hij zei te hopen
dat eind volgende week de minister
raad zal besluiten wanneer de ver
antwoordelijke ministers naar de
oostelijke mijnstreek zullen komen
Hij liet doorschemeren aan een
mars naar Den Haag te zullen deel
nemen indien het gesprek met de
ministers niets mocht uithalen.
Bij Everts en Van der Weijden is aan
130 van de 275 personeelsleden ont
slag aangezegd. Onder de ontslage
nen bevinden zich 50 oud
mijnwerkers, die al eerder zijn ont
slagen en 26 Marokkaanse gastar
beiders. Het personeel van Everts en
Van der Weijden noemde het teke
nend voor de afbouwpolitiek van
het hele bedrijf, dat de huidige di
recteur al twee Jaar lang in Wasse
naar woont.
DEN HAAG - Arie Groenevelt
voorzitter van de Industriebond
NW, pleit voor een kleinschalige
economie ln ons land.
„De overheid moet ophouden met
globale stimuleringsmaatregelen,
waarvan als regel alleen de grote
bedrijven profiteren. Het staat als
een paal boven water dat zowel de
ondernemers als de werknemers in
kleinere ondernemingen meer kan
sen hebben voor de ontplooiing van
hun vakmanschap, hun creativiteit
en inventiviteit. Een kleinere orga
nisatie heeft ook meer kansen om
aan te sluiten bij de menselijke ont
wikkeling dan een grote," aldus
Groenevelt.
De vakbondsleider sprak gisteren
ter gelegenheid van het 50-jarig be
staan van een Haags autoverhuur
bedrijf. Groenevelt zei, dat hij als
vakbondsbestuurder veelal aan het
graf van ondernemingen staat, „dat
gedolven moet worden nadat de op
zelfoverschatting gebaseerde
machtsdromen leidden tot de onder
gang van wat voordien gerenom
meerde ondernemingen waren."
Bedrijfssluitingen zijn volgens hem
als regel de slotsom van de ongebrei
delde lust te streven naar schaalver
grotlng, hetgeen vaak gepaard gaat
met onnoemelijk veel menselijk
leed," aldus Groenevelt. Hij zei een
fel tegenstander te zijn van
machtsconcentratie, niet alleen om
dat hij kapitalisme verfoeit, maai
meer nog omdat dit verschijnsel
vrijwel altijd gepaard gaat met af
braak en ontbinding van wat men
sen als goed hebben ervaren. „Wij
hechten aan kleinschaligheid en de
overheid dient Juist daar te stimu
leren waar de economische besluit
vorming gedecentraliseerd is, Dat
bevordert de spreiding van macht,
die van zo grote betekenis is voor
het voortbestaan van onze democra
tie."
door prof. mr P. de Haan
|Na een drie jaar durende poging om
-^een grondpolitiek-compromis tot
stand te brengen tussen PvdA en
CDA en na alle ervaringen voor,
tijdens en na de kabinetscrisis kan
ik tot geen andere conclusie komen,
dan dat de PvdA het eigen kabinet
heeft laten vallen en een progressie
ve grondpolitiek in de weg staat.
Systematisch heeft de PvdA alle voorstel
en van onze kant, ook de meest redelijke.
van de hand gewezen. Zulks niette
genstaande het feit dat de christen
democratische fracties, voor het eerst in de
'esclïiedenis en tegen hun eigen partijpro-
iramma in, bereid bleken de ge-
>ruikswaarde als grondslag voor de ontei-
Seningsvergoeding te aanvaarden. Nooit
eerder was dat het geval geweest, want alle
compromissen die na de oorlog over deze
kwestie gesloten werden, kwamen in de
boezem van een kabinet tot stand.
*n plaats van nu deze gelegenheid met
belde handen aan te grijpen en daarbij
gebruik te maken van de brug van de
negatieve ontwikkelingsschade (NOS) die
iota bene door de PvdA-fractie zelf in het
voorlopig verslag was aanbevolen, trekt
deze partij zich later weer goeddeels terug
°P het ook in eigen ogen slechte compro
mis dat eerder in het kabinet was bereikt.
Zich daarbij beroepende op de handteke
ning van Van Agt, met welk beroep men
niet anders kan hebben bedoeld dan actie
beschadiging lijstaanvoerder CDA, num
mer twee. Ook deze actie is echter tot
mislukking gedoemd.
Handtekening-Van Agt
Immers, op geen enkele wijze is door mi
nister Van Agt woordbreuk gepleegd. Inte
gendeel, onverkort is hij blijven vasthou
den aan de letter en strekking van de
regeringsverklaring van 1973, waarin de
gebruikswaarde met correcties voor onbil
lijkheden werd overeengekomen. Tot die
onbillijkheden behoorde stellig ook een
regeling van de bedrijfsontwlkkelings-
schade (beter woord voor de NOS), zoals de
PvdA zelf in het voorlopig verslag uitdruk
kelijk erkend had. Veeleer kwam deze par
tij zelf op haar aanvankelijk ingenomen
standpunt terug door de vergoeding van
deze ontwikkelingsschade in al haar voor
stellen ook die welke laatstelijk door de
progressieve ministers werden aanvaard
en waarover het kabinet kwam te vallen
te minimaliseren en op termijn te stellen.
En wel zodanig, dat ieder die enig verstand
van deze zaken heeft, kon weten dat zij
voor het CDA absoluut onaanvaardbaar
moesten zijn. t
Amendement-De Bekker
En het amendement-De Bekker dan, zal
men vragen. Was dat geen Inbreuk op de
regeringsverklaring van 1973? In mijn
ogen niet, omdat daarmee in wezen het
zelfde werd beoogd als met de ge
bruikswaarde. namelijk uitschakeling van
de invloed van overheidsingrijpen op de
waardebepaling, en wel langs een princi
pieel veel juistere weg, namelijk door uit te
gaan van de werkelijke waarde en niet van
de fictieve gebruikswaarde.
Dit neemt niet weg, dat men de overwe
gende bezwaren van de PvdA tegen een
ander uitgangspunt als een gegeven feit
moest accepteren. Minister Van Agt heeft
er dan ook nooit twijfel over laten bestaan,
dat hij zich niet op het standpunt van het
amendement-De Bekker, zoals dat ook ln
het CDA-programma was neergelegd, stel
de. Ook de CDA-fracties gaven blijk daar
aan niet zonder meer te willen vasthouden.
ij werden echter, zoals Ik al een week vóór
de openbare behandeling in Trouw van 26
februari schreef, tot indiening van dit
amendement gedwongen, omdat het kabi
net, dat wil zeggen de progressieve minis
ters, weigerden een regeling van de NOS
tijdig bij nota van wijzigingen in te dienen.
Een amendement strekkende tot een der
gelijke regeling zou te riskant zijn geweest,
omdat een meerderheid in de Kamer daar
voor niet was verzekerd, zodat het CDA in
dat geval gedwongen kon worden tegen
het wetsontwerp te stemmen.
Wiardi Beekman Stichting
De bereidheid van het CDA om, zelfs met
terzijdestelling van het eigen programma,
werkelijk tot het uiterste te gaan om tot
een compromis over de gebruikswaarde te
komen, staat in een frappante tegenstel
ling tot het afwijzende standpunt dat de
werkgroep Grondpolitiek van het we
tenschappelijk instituut van de PvdA, de
Wiardi Beekman Stichting, verleden jaar
tegenover diezelfde gebruikswaarde heeft
ingenomen. Onder de opschriften: schone
doelstellingen, averechtse resultaten en
ontduikingsmogelijkheden, worden de
wetsvoorstellen op het stuk van de ge
bruikswaarde ln feite naar de prullenmand
verwezen.
Begrijpelijkerwijs 2at de PvdA-leiding met
dit rapport zodanig in haar maag, dat zij
het zoveel mogelijk heeft weggemoffeld.
De VARA maakte het 2elfs nog bonter,
door dezer dagen een Interview met de
voorzitter van die werkgroep en met een
medewerker van de anti-revolutionaire
Kuyperstichting maar niet uit te zenden,
zogenaamd, „om Journalistieke redenen in
verband met de gecompliceerdheid van de
materie Diezelfde VARA ontziet zich
overigens niet om zeer eenzijdige en on
juiste grondpolitieke voorlichting te
geven.
Kind en badwater
Hoe dat zij, ln ieder geval gooit de PvdA
met het badwater van de kritiek op de
gebruikswaarde ook het kind van een wer
kelijk progressieve grondpolitiek weg. In
een tweetal artikelen die ln de op 16 april
a.s. verschijnende gemeenschappelijke
uitgave van de drie CDA-weekbladen wor
den opgenomen, zal lk dit uitvoerig aanto
nen. Want de gebruikswaarde is een oer
conservatief en zelfs van oud-liberale oor
sprong stammend begrip uit de vorige
eeuw, waarmee men voor de huidige ruim
telijke en agrarische problematiek eenvou
dig niets oplost.
Daartegenover staat dat er, mede dankzij
mijn compromis-pogingen, een toenemen
de overeenstemming te bespeuren viel tus
sen CDA- en PvdA-rapporten en -pro
gramma's over vrijwel alle essentiële pun
ten die voor een werkelijk progressieve
grondpolltlek op dit ogenblik van prak
tisch belang zijn. En die punten worden nu
door de PvdA-leiding volledig in de
waagschaal gesteld. Ik zal ze voor alle
zekerheid even opnoemen.
Progressieve grondpolitiek
Op vele punten stemde het uitstekende
PvdA-rapport over de gTondpolitiek van
1976 met het CDA-rapport van 1975 over
een. Met name wat dc wetenschappelijke
grondslag ervan betrof. Ook principieel
bleek men in dit rapport bereid om de
oude marxistische leuze dat de grond in
gemeenschapshanden moet komen, wat
meer plaats te laten maken voor de chris
telijke opvatting dat de eigendomskwestie
in wezen ondergeschikt moet zijn aan het
beheer. Of, zoals het ln het CDA-rapport
heet: het schriftuurlijk rentmeesterschap
van gemeenschap én individu over de
schepping.
Vanuit die gemeenschappelijke aanpak in
beide rapporten zou 'mijns inziens over
eenstemming tussen CDA en PvdA moge
lijk zijn geweest op de volgende punten:
invoering van enig systeem van prijsbe-
heersing van landbouwgronden, al dan
niet ln combipatle meteen voorkeursrecht
ten behoeve van meestgegadlgden;
een publiekrechtelijke regeling van het
gemeentelijk grondbeleid ter zake van
planning en financiering, stedelijke her
verkaveling, voorkeursrecht en onteige
ning. erfpachten andere ultgiftevoorwaar-
den, fiscale en andere verhaalsmogelljkhe-
den van kosten en speculatlewlnsten, pro-
jektontwikkelingsovereenkomsten.
rechtsbescherming, enzovoort.
Afdoende zou daarmee ook het overi
gens in dit geheel minder belangrijke
verschijnsel van speculatie door particu
lieren én gemeenten tot het verleden zijn
komen te behoren.
Harry Nak en Ome Joop
In plaats daarvan blijft de PvdA-leiding
halsstarrig grondpolitieke hersenschim
men (socialistische en liberalistische) uit
de vorige eeuw najagen. ZIJ doet mij daar
bij denken aan één van de vele figuren die
door André van Duin ln zijn zaterdagmid
dagprogramma voor de NCRV worden uit
gebeeld, namelijk Harry Nak. die telkens
zijn eigen grammofoonplaten kapot gooit.
In dit geval betrof het dan echter niet een
plaat, maar een kabinet van overwegend
progressieve signatuur. En Ome Joop (ook
een figuur uit dat programma) maar roe
pen: nee, nou wordt-ie mooi!
