Palestijnen sterker in Zuid-Libanon Apartheid funest voor Namibië Rebellen veroveren steden in Eritrea Italiaanse guerrilla ontvoert politicus VS willen Sowjet- techniek afremmen Een boek over alles waar je als mens mee te maken hebt: DIT IS JE WERELD Bestel'm. „Oostblok eet niet af bij de Chinees" Gandhi is opgelucht Vance deed het goed in Moskou Beiroet wil leger sturen Ethiopisch leger in problemen Staking dupeert Britse toeristen Carter hervormt bestuursapparaat Sadat krijgt geen wapens in Washington Geen economische ontwikkeling door thuislanden Moskou verwachtte meer van wapenvoorstellen Cyrus Vance Basketbalwedstrijd tussen Cuba en VS wijst op toenadering I ENDERDAG 7 APRIL 1977 BUITENLAND Trouw/Kwartet BEIROET, WASHINGTON (Reuter, UPI, AP) De Palestijnen en de linkse moslims lijken erin te slagen, pet steun van Syrië het zuiden van Libanon in handen te krijgen. Ondanks druk politiek overleg in de Libanese hoofdstad Beiroet gingen de gevechten in het zuiden gisteren in alle hevigheid door. De Palestijnen en de linkse moslims krijgen in hun strijd tegen de chris telijke milities steun van de Saika- fceweging. een Palestijnse guerrilla- drganisatie die nauwgezet de beve len van Damascus gehoorzaamt. Dit betekent een verandering in de hou ding van de Syriërs die tijdens de Libanese burgeroorlog aan de kant Van de christelijke milities vochten. Syrië zou zich in toenemende mate lezorgd maken over de samenwer- ling tussen de rechtse christenen in .tbanon met Israël en zou zich roorts ergeren aan de harde houding tan rechtse leiders als oud-president kamille Chamoen tegenover de Pa- estijnen. Chamoen heeft gepleit voor het vertrek van de Palestijnen uit het zuiden van Libanon, terwijl Syrië voorstander is van hun aanwe- ligheid daar. Israël Het succes van de Palestijnse acties (schijnt vooral bewerkt te worden door steun van de Al Saika bewe- Iging, maar ook van het Syrische le ger. De Palestijnen en linkse mos lims slaagden er gisteren in het bij de grens met Israël gelegen plaatsje Taibe hun positie te versterken. De tweede plaats waar zwaar gevochten werd was Maryayoen. Hier leken de posities van de christelijke milities te verzwaicken. Ook leden van de christelijke milities die over de grens met Israël gevlucht zijn, verklaarden dat zij zware verliezen hadden gele den. Israëlische verplegers gaven medische hulp aan de Libanese ge wonden. In Beiroet vond gisteren druk poli tiek overleg plaats over de situatie in het zuiden van het land. President Sarkis sprak met de Russische am bassadeur Alexander Soldatow, mi nister van buitenlandse zaken en de fensie Boetros en kolonel Achmed Al Haji, de opperbevelhebber van de inter-Arabische vredesmacht, die een einde maakte aan de Libanese burgeroorlog. De Libanese leiders zouden overwegen troepen van het geregelde Libanese leger naar het zuiden te sturen om een einde te maken aan de gevechten. Israël heeft tot dusver steeds bezwaar ge maakt tegen de aanwezigheid van een inter-Arabische vredesmacht in het zuiden van Libanon. De Amerikaanse minister van buitenlandse zaken, Cyrus Vance, heeft n de Amerikaanse Senaat geen woord van kritiek te horen gekregen over zijn optreden tijdens zijn bezoek aan Moskou. Ook de vroegere minister van buitenlandse zaken Henry Kissinger verklaarde gisteren tijdens een rede het SALT-bcleid (gesprek over de beperking van dc strategische kernwapens) van de regering Carter te steunen. Kissinger voegde er aan toe dat Amerika geen achterstand moet oplopen ten opzichte van de Sowjet-Unie. In dc Amerikaanse senaat klonken tijdens het gesprek met Vance waarschuwende stemmen de bewapening niet verder op te voeren als het SALT-overlcg onverhoopt op korte termijn geen succes zou hebben. Voor het overleg in senaat babbelden minister Vance (links) en de voornaamste VS onderhandelaar op het terrein van de wapenbeheersing Warnke (midden) met senator Clifford Case. KHARTOEM (AFP, UPI) Eritrese onafhankelijkheidsstrijders hebben begin deze week vlak bij de grens met de Soedan twee Ethiopische steden veroverd. Dit hebben zowel de Soedanese radio als kranten in dat land gemeld. NAPELS (Reuter, UPI, AFP) Een lid van een extreem linkse stadsguerrilla-groepering heeft gisteren de verantwoordelijkheid op zich genomen voor de ontvoering van Guido de Martino, een prominent Italiaanse socialist en zoon van de vroegere socialis tische leider Francesco de Martino. „Wij zijn het .nieuwe proleta rische leger' (NAP)" zo liet een vrouw telefonisch weten aan het [communistische blad Paese Sera in Rome. „Wij hebben Guido de Martino ontvoerd. We nemen nog contact op." Het NAP heeft al enkele malen eer der guerrilla-acties ontketend, zoals de ontvoering van een rechter en aanslagpogingen op een vooraan staand politie-officier en een olie- magnaat in Rome. De ontvoering van de 34-jarige De Martino heeft veel beroering gewekt onder de poli tieke leiders in Italië, die eensgezind van mening zijn dat de actie bedoeld is om de spanning in het land te doen toenemen. Zijn vader meent eveneens dat achter de ontvoering politieke motieven schuilgaan. De Italiaanse politte heeft in en rond Napels wegversperringen opgericht. Het Italiaanse parlement heeft giste- en met stemonthouding van socia- isten en communisten het econo- misch pakket aanvaard dat nodig is wil Italië een lening van het IMF, het internationale geldfonds, kunnen krijgen. Het heeft de regering zeer veel moeite gekost het pakket aan vaard te krijgen door de verschillen de sociale en politieke partijen. Om de steden zou zwaar zijn gevoch ten. De strijd om de stad Tessenei duurde drie dagen en die om de grensstad Ali Gidder één dag. De Ethiopische strijdkrachten zouden LONDEN (Reuter) De paasvakan tie van duizenden passagiers van British Airways dreigt in het water te vallen nu het technisch onder houdspersoneel een oproep van zijn vakbondsleider Hugh Scanion naast zich heeft neergelegd om het werk snel te hervatten. Geen van de 135 vluchten naar Eu ropa, waarmee zo'n 13.500 passa giers zouden worden vervoerd, zal vandaag worden uitgevoerd. Ook het binnenlandse vliegverkeer ligt volkomen stil vanaf de Londense luchthaven Heathrow. WASHINGTON (UPI) President Carter van de Verenigde Staten heeft gisteren zijn handtekening ge- ret onder een reorganisatieprogram ma. Hij heeft hiermee een begin gemaakt met het inlossen van zijn verkiezingsbelofte om het regerings apparaat doelmatiger en minder bu reaucratisch maken. Het programma houdt in dat rege ringsbureaus zullen worden doorge licht om het zogenoemde overlap pende werk en de enorme papier winkel te verminderen. PEKING (Reuter,UPI) De Chinese vice-premier Li Hsjen-njen heeft gisteren tijdens een staatsbanket een felle aanval gedaan op de Sowjet-Unie. Traditioneel zijn de Sowjet-diplomaten daar na weggelopen met in hun kielzog de meeste andere Oosteurope- se vertegenwoordigers in Peking. Li beschuldigde de Sowjet-Unie er van invallen in Zaire te organiseren. De vice-premier zei dat het Kremlin een nieuwe reeks agressieve aanval len op het Afrikaanse continent had ingezet. Hij sprak op een banket ter ere van het bezoek van de Maure- taanse leider Moktar Ould Daddah aan China. „Ondanks de verschillende leugens die de supermacht Sowjet-Unie ver spreidt, onder meer door te zeggen dat de strijd in Zaïre een interne kwestie is, zal het Afrikaanse volk niet opgeven", aldus Li. Hij herhaal de een aanval eerder gedaan ln het Volksdagblad, dat de actie ln Zaïre zware verliezen hebben geleden, zo wel aan mensen als aan materieel. Zo'n 300 militairen werden gevangen genomen en naar anderen wordt nog gezocht. Bij de slag om Ali Gidder sneuvelden alle Ethiopische militai ren. Hier kwamen zeven Eritreërs om het leven en werden 51 gewond. Volgens Soedanese waarnemers zijn de onafhankelijkheidsstrijders door de verovering van Tessenei ln het bezit gekomen van het gehele gebied ln Eritrea, dat grenst aan de Soedan. De afscheidingsbeweging zou even eens de Sahelstreek in het noorden beheersen. De situatie voor de Ethio pische troepen zou vooral moeilijk zijn in de belegerde hoofdstad Asma ra. Volgens inlichtingen, die in Khar toem zijn ontvangen, zouden de ver schillende afscheidingsbewegingen in Eritrea hebben besloten de ver overing van Asmara uit te stellen totdat de eenheid onder hen hersteld is. Dit om te vermijden dat er mini staatjes ontstaan, die door elk van de bewegingen worden beheerst. De Ethiopische leider luitenant kolonel Mangistoe Haile Mariam heeft gisteren in een herdenking van de overwinning op de Italianen ln 1941 gezegd dat de Ethiopische revo lutie in offensieve banen moet wor den geleid in plaats van defensieve. Het volk moet ln toenemende mate worden bewapend om de gewijzigde koers van de revolutie kracht bij te kunnen zetten, aldus Mangistoe, die een felle aanval deed op de Soedane se leiding. WASHINGTON (Reuter, UPI) De Egyptische president Anwar Sadat is gisteren uit de Amerikaanse hoofdstad Washington vertrokken zonder concrete toezeggingen over Amerikaanse wapenleveranties aan zijn land. Sadat heeft de Ameri kaanse regering gevraagd om mili taire vliegtuigen en antitankwa pens. „De zaak is nog open." zei Sadat tijdens zijn laatste persconfe rentie op Amerikaans grondgebied. Sadat verklaarde zich tegenstander van de stationering van Israëlische troepen buiten de geografische grenzen van de staat Israël in het kader van een definitieve vredesre geling. Ook verwierp de Egyptische president de suggestie van de Ame rikaanse president voor de vestiging van bufferzones om de staat Israël. Sadat drong er bij de Amerikaanse regering op aan een open dialoog met de Palestijnen te beginnen Hij verklaarde dat een vredesregeling niet tot stand kan worden gebracht als de Palestijnen niet worden uitge nodigd voor de Oeneefse confe rentie. Woorden van lof had president Sa dat overigens nog wel voor Jimmy Carter. „Ik bewonder president Car ter. Ik feliciteer het Amerikaanse volk omdat deze man werkelijk het ware beeld van Amerika vertoont, een echt beeld van idealen en dis cretie." Sadat sprak zijn bezorgdheid uit over de activiteiten van de Sowjet- Unie in zuidelijk Afrika. „Ik zou niet graag zien dat in Soedan gebeurt wat eerder in Angola is gebeurd," aldus Sadat. een opvolger is van de strijd in Ango la. Li stelde dat Moskou onder valse voorwendsels overal de grijpgrage vingers naar uitstrekt. Ook een an der lid van de Chinese leiding, defen sieminister Jeh SJien-jing, roerde zich in de woordenoorlog tegen de Sowjet-Unie. Hij publiceerde een an ti-Russisch gedicht op de voorpagi na van het Volksdagblad, waarin de ondergang van het Kremlin met stel ligheid werd aangekondigd. Het ge dicht is in een commentaar bewon derd door een zoon van de overleden Chinese voorman Mao Tse-toeng. De zoon haalde meteen nog even uit naar zijn slechte stiefmoeder, Mao's weduwe en haar mede-bendeleden. NEW DELHI (UPI) De voormalige premier van India, Indira Gandhi, heeft gisteren in het eerste vraaggesprek na haar verkiezingsnederlaag verklaard zich voorlopig uit de politiek te hebben teruggetrokken. „Ik denk dat ik geen functie meer zal bekeden in de Congrespartij of ergens anders." Zij benadrukte nog geen vastomlijnde plannen voor de toekomst te hebben cn zelfs nog niet te weten waar zij gaat wonen of hoe zij zal voorzien in haar levensonderhoud. De oud-premier zei opgelucht te zijn dat zij nu verlost ia „van de grote last" van het regeren. De premier verdedigde in het vraaggesprek haar zoon Sanjay, die door leden van de Congrespartij de schuld in de schoenen is geschoven voor het verlies van de partij. iVan een onzer verslaggevers verslaggevers AMSTERDAM Een rapport over de situatie van de zwarte arbeiders in Namibië (Zuidwest- Afrika) vertoont opvallende overeenkomsten met de toestand in Zuid-Afrika zelf. „Het is erger, zegt de Britse jurist Rubin. ïij heeft in opdracht van het Inter nationale arbeidsnureau (ILO) een onderzoek ingesteld naar het lot van de zwarte arbeiders in Namibië Zuidwest-Afrika). dat tegen de uitdrukkelijke wil van de Verenigde Naties in nog steeds door Zuid- Afrika wordt bestuurd. Als verschillen met Zuid-Afrika noemt hij dat daar tenminste zwarte rakbonden zijn toegestaan en dat op het ogenblik enkele buitenlandse be drijven bereid zijn de werkomstan digheden van hun zwarte arbeiders le bekijken. „Voor Namibië zie ik op het ogenblik geen enkele verande ring". zegt Rubin, die voordat hij bij de ILO in dienst trad in Londen Afrikaans recht doceerde. Op de vraag hoe er in Namibië wat kan veranderen is het antwoord van de Britse jurist duidelijk „Door dat land de onafhankelijkheid en Jfstandigheid te geven waarop het recht heeft". Rode draad be rode draad door het rapport van de Britse Jurist is dat alle vooruit gang plaats vindt bij de blanke be volkingsgroep in Namibië, dankzij zwarte arbeid. De Zuidafrikaanse re gering heeft Namibië opgedeeld in „thuislanden" (net als in Zuid-Afrika zelf), waar rond negentig procent van de hele bevolking van Namibië woont. Toch beslaan de thuislanden niet meer dan één derde van heel Namibië. De gescheiden ontwikke ling thuislanden en blank gebied is volgens het rapport de grootste belemmering voor een modernise ring van de economie en ontwikke ling. Geen van de thuislanden is verzekert mr. Rubin economisch te ontwikkelen. Hij is overtuigd van de mogelijkheden van Namibië als geheel en noemt als voorbeeld Botswana écn land dat ook zeer woestijnachtig is. maar toch een re delijk bestaan vindt dankzij de vee teelt. „Naar mijn mening zou dat naast de minerale rijkdommen diamant, uranium, koper één van de belangrijkste middelen van be staan in Namibië kunnen zijn. Maar niet in een Namibië dat is opgedeeld in thuislanden. De grootste thuislan den zijn te dicht bevolkt en onder ontwikkeld. De natuurlijke hulpbronnen van Namibië liggen buiten de thuislanden, in de blanke gebieden. Er is geen infra-structuur (wegen, bruggen, watervoorziening, fabrieken bijvoorbeeld; red.) en iede re levensvatbaarheid ontbreekt. De thuislanden zijn te klein voor welke ontwikkeling dan ook. afgezien van enige zelfvoorzienende landbouw". Pendelarbeid Door het ontbreken van werkgele genheid ln eigen land zijn de zwarten in de thuislanden aangewezen op pendelarbeid. „Het Is het enige wat hen overblijft", zegt Rubin, „en dat terwijl zij als zwarte arbeiders in blank gebied volledig van de blan ken afhankelijk zijn". De zwarten vinden vooral werk ln de mijnen onder een strikt systeem van „contractarbeid", waarbij zij niets te zeggen hebben over de duur en de voorwaarden van hun contract. „Zij zijn overgeleverd aan de willekeur van de blanken". Volgens de wet is een zwarte geen werknemer, zodat hij geen aanspraak kan maken op aanspraak kan maken op wettelijke bescherming, zoals de blanke. Alle goede banen, aldus de ILO- functionarls, worden bezet door blanken, zodat onder hen nauwelijks werkloosheid bestaat. Onder de Afri; kanen daarentegen is de werkloos heid hoog Rubin durft geen cijfers te noemen omdat velen zelfvoor zienende landbouw bedrijven. Voor de zwarten die wel een baan hebben liggen de lonen ver onder die van de blanken en schieten vaak tekort on in de minimale levensbehoeften te voorzien „Over het algemeen zijn de prijzen in Namibië hoger dan in Zuid-Afrika zelf. omdat de produk- ten van zo ver moeten worden aange voerd". Van buitenuit Het rapport van de ILO is verzonden naar de commissaris van de Verenig de Naties voor Namibië en naar de regeringen van de leden-landen. Daarvandaan zal volgens Rubin de ruk moeten komen voor veranderen in Namibië, naast pressie van bin nenuit. „Er zijn wat werkonderbre kingen geweest van zwarte arbei ders. maar diepgaande veranderin gen zullen er alleen komen na bevrij- WASHINGTON Het voornaamste doel van de voorstellen die de Amerikaanse regering bij monde van minister Vance vorige week aan de Sowjet-Unie deed, is de Sowjet-Unie voor een periode van tien jaar te beletten haar raketten zo te verfijnen dat de Amerikaanse landbases erdoor bedreigd wordeh. Dit hebben hoge Amerikaanse de fensiefunctionarissen meegedeeld. Naar hun opvatting zou hierdoor de stabiliteit worden bewaard in het kemwapenevenwicht, zelfs al kun nen de Sowjets twee en een half keer zoveel kernkoppen voor landraket- ten startklaar maken als de Verenig de Staten. Zolang geen van beide partijen in de positie verkeert een eerste vernietigende slag toe te die nen die zo sterk is dat de ander niet meer kan terugslaan, is er nog steeds tijd om te praten over verdere oe- snoeiingen op de strategische wapens. Verworpen plan Moskou verwierp vorige week een groot pakket Amerikaanse voorstel len. Het Amerikaanse plan omvatte: Een vermindering van het aantal wederzijds toegestane „kernwa pendragers". raketten en bommen werpers, van 2400 (het ln december 1974 in Wladiwostok overeengeko men aantal) naar 2000 of 1800 stuks. De Russische Backfire- bommenwerper zou ln dit aantal bui ten beschouwing blijven. Een vermindering van het weder zijds toegestane aantal strategische raketten met meervoudige kernkop pen (MIRV's) zowel de op landbases als in onderzeeboten gestationeerde raketten van 1320 (in Wladiwostok afgesproken) naar 1200 of 1100. Een beperking van het aantal in tercontinentale MIRV-raketten tot 550 stuks. Binnen dit kader van 550 inter continentale MIRV-raketten zou het plafond voor de Russische SS-18 su perraket gelegd moeten worden bij 150 stuks. Moskou zou er. naar ver luidt. 308 willen hebben. De Ameri kanen hebben geen raketten van dit formaat. De grootste Amerikaanse raket, de Minuteman-3 is wat draag vermogen betreft kleiner dan de SS-18. Een wederzijdse beperking van de proefnemingen met raketten tot zes per jaar. Dit zou een rem betekenen op een verdere verfijning van deze wapens. De Russen zouden op dit terrein een aanzienlijke achterstand hebben op de Amerikanen. Een snel le inhaal van deze achterstand wordt zo onmogelijk. Een verbod op de bouw van nieu we afvuursilo's voor inter continentale raketten. Een verbod op de verbetering van bestaande silo's, zodat deze niet kun nen worden uitgerust met zwaardere raketten. Een verbod op proefnemingen met nieuwe typen intercontinentale raketten. Een verbod op proefnemingen met intercontinentale raketten die gelanceerd kunnen worden vanaf mobiele platforms. Tegenvoorstellen Zoals gezegd acht Moskou deze Amerikaanse voorstellen onaan vaardbaar. Washington hoopt echter dat Moskou spoedig met tegenvoor stellen zal komen om de onderhan delingen weer op gang te brengen. Op de vraag waarom de Sowjet-Unie de voorstellen heeft afgewezen, stel len de Amerikaanse militaire des kundigen dat de voorstellen mindet tegemoetkomend waren dah de Rus sen hadden gehoopt. De Amerikaanse autoriteiten rede neren dat een strikte limiet voor hot beproeven van raketten de Russen minder zeker maakt van de precisie van hun intercontinentale raketten. Aan de andere kant worden de VS ook belet hun nieuwe intercontinen tale raket MX te ontwikkelen Deze zou krachtiger en preciezer zijn dan de huidige Minuteman. Buiten beschouwing In de Amerikaanse voorstellen zijn zowel de Amerikaanse kruisraket (cruise missile) als de Russische Backfire-bommenwerper buiten be schouwing gebleven. Een mogelijke „afruil" ln de onderhandelingen tus sen deze twee ongelijksoortige wa pens was en blijft voorlopig nog een knelpunt in het overleg over de be perking van de strategische wapens. De kruisraket Is eigenlijk geen raket maar een zeer verfijnde vliegende bom die zichzelf, na geprogram meerd te zijn door een computer feilloos naar de plaats van bestem ming brengt. Volgens zegslieden in Washington (waar men de Russische Backfire wel als een strategisch wa pen beschouwt omdat het op een zelfmoordmissie waarvan geen te rugkeer mogelijk is de VS wel dege lijk kan bereiken) heeft Vance In Moskou geopperd zowel de Backfire als de kruisraket een zogenaamde tactische status te geven. Dit zou betekenen dat ze buiten een volgend SALT-akkoord blijven De actiera dius van beide wapens zou dan wel tot 2500 kilometer beperkt moeten worden, vinden de Amerikanen. Vance heeft ln Moskou voor de bo venstaande punten als alternatief de limieten van Wladiwostok voorge steld zonder dat er verder gepraat wordt over cruise-missile en Backfire. HAVANA (AFPi Voor het eerst sinds vele jaren klonk deze week op Cuba weer het Amerikaanse volkslied. Een Amerikaans basket balteam uit Zuid-Dakota trad aan tegen de nationale ploeg van Cuba. Deze wedstrijd vormtéén duidelijke aanwijzing voor de toenadering tus sen de Verenigde Staten en Cuba. Na de ping-pong diplomatie, die een verbetering van de betrekkingen tussen China en de Vereilgde Sta ten inluidde wordt nu ook gespro ken van een basketbal-diplomatic. De wedstrijd die met 81-72 door de Cubanen gewonnen werd. werd door de Cubaanse televisie uitgezonden. Op de eretribune zaten tal van voor aanstaande genodigden, onder wie de democratische senatoren McGo- vern en Abourezk. Deze beide heren zullen van hun bezoek aan Cuba gebruik maken om te spreken met Cubaanse leiders. Raul Castro, broer van de Cubaanse leider Fidel Castro en diens tweede man m de regerings- en partijhiërarchie, zwaaide McGovern deze week ai uit voerig lof toe wegens diens pro- Cubaanse standpunt. (ADVERTENTIE) ding van het land, en daarin speelt de bevrijdingsbeweging SWAPO een belangrijke rol". Rubin is ervan over tuigd dat als Zuid-Afrika in Namibië niet toegeeft niets anders rest dan een algehele oorlog om het gebied onafhankelijk te maken. Mocht het zo ver zijn. dan heeft Namibië ambtenaren nodig voor het bestuur. De ILO is ln dc Zambiaanse hoofdstad Loesaka begonnen met het opleiden van bestuursambtena ren. behalve voor Namibië ook voor Rhodesië. De „school" is vörig Jaar augustus opgericht, en op het ogenblik worden er zo n honderd mensen opgeleid op economisch, jsociaal en politiek gebied. Ook op andere wijze houdt het Internationa le arbeidsbureau zich bezig met Rho desië: midden dit Jaar zal over dit land een zelfde soort rapport worden gepubliceerd als nu over Namibië is verschenen. Een Spectrum uitgave. Nu hij de boekhandel.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1977 | | pagina 7