Verzekeraars verrast door
gedrag Amerikaanse advocaat
Het boek dat
je niet voor
mogelijk houdt.
Totdat jeï ziet:
DIT IS
JE WERELD
Bestel 'm.
De tekening van een lezer
Commentaar
Streng (I)
De touwtjes in eigen hand
giftig
reservewiel
zomertijd
tenentrapper
oud
paaseieren
DONDERDAG 7 APRIL 1977
BINNENLAND
Trouw/Kwartet5
Minister Lubbers heeft beslo
ten zijn strenge prijsbeleid
voort te zetten. Industriële be
drijven mogen zelfs de
loonstijging in het geheel niet
doorberekenen in de prijzen.
Dat lijkt niet erg te sporen met
de jongste prognose van het
Centraal Planbureau, waarin
sprake is van „een zwakke po
sitie van de industrie". Organi
saties van werkgevers hebben
al geklaagd dat met dit prijs
beleid van de zo noodzakelijke
winstverbetering weinig te
recht kan komen.
Lubbers' prijsbeleid balan
ceert tussen twee kwaden. Te
strakke regels kunnen bedrij
ven in moeilijkheden brengen.
Maar elk kwart procentje in
flatie dat vermeden had kun
nen worden, is evenzeer een
bedreiging voor de werkgele
genheid. Vooral door de grote
gasexporten heeft Nederland
een groot overschot op de be
talingsbalans. En dat veroor
zaakt op zijn beurt weer de
langzame maar zekere stijging
van de waarde van de gulden
in het buitenland.
Nederlandse produkten wor-
Streng (2)
Het is daarom ook in het be
lang van de industriële bedrij
ven zelf dat minister Lubbers
zulke strenge prijsregels blijft
hanteren. Vooral wanneer niet
uitsluitend wordt gelet op de
enge eigen bedrijfsbelangen
op korte termijn. Daar komt
bij dat de minister open staat
voor uitzonderingsgevallen.
Bedrijven waar werkgelegen
heid wordt bedreigd door de
strengheid van prijsvoorschrif-
ten, kunnen terecht op een in
dividuele. soepeler behande
ling van de minister rekenen.
Een algemene soepelheid zou
echter onnodig de sterkere be
drijven ruimte bieden die in de
huidige situatie nuttiger voor
wat extra inflatiebestrijding
kan worden aangewend.
Om dit juiste prijsbeleid van
de minister niet in gezag te
den daardoor duurder in het
buitenland. Daardoor ver
wacht het planbureau dan ook
een geringere groei van onze
export dan in september nog
werd voorspeld. Bovendien
zien „vrijwel alle bedrijfstak
ken een verder, soms groot ver
lies in aandeel op de binnen
landse markt," als gevolg van
goedkoper wordende im
porten.
Tegen zo'n achtergrond is het
een eerste vereiste dat loon- en
prijsstijgingen tot een mini
mum worden beperkt. Ver
slechtering van concurrentie
kracht tegenover het buiten
land betekent zonder meer
binnen enkele jaren toenemen
de werkloosheid. Nederland
loopt bijna vooraan in de wes
terse wereld wat betreft de ge
ringe loon- en prijsstijgingen.
En de nieuwste cijfers van het
planbureau zijn weer wat lager
dan de voorspellingen van sep
tember.
Maar er is in diezelfde westerse
wereld ook vrijwel geen land
dat zijn munt Zo gestaag in
waarde ziet stijgen. Alleen
Duitsland kent zowel minder
ondermijnen blijft het wel
noodzakelijk dat ook de over
heid zich zelf strenge regels
oplegt met haar prijzen en ta
rieven. In de afgelopen jaren
viel daarop wel het een en an
der aan te merken, hoewel zich
de laatste maanden een wen
ding ten goede lijkt af te
tekenen.
Wat uit de jongste gegevens
van het planbureau ook duide
lijk wordt, is dat geringe infla
tie slechts een grondvoorwaar
de is voor bestrijding van
werkloosheid, met andere
woorden: zonder ingetoomde
inflatie is de strijd tegen de
werkloosheid bij voorbaat ho
peloos, doch met een inge
toomde inflatie moet die strijd
nog helemaal beginnen.
Zo vermeldt het planbureau
dat in de industrie dit jaar de
inflatie als een nog sterkere
munteenheid. In zo'n situatie
is geringe inflatie in Nederland
nog geen winstpunt, maar
slechts een van de voorwaar
den om de economische crisis
te overleven.
In dit verband is het betreu
renswaardig dat de „incidente
le" loonstijging zo omvangrijk
blijft (2 procent). Dit betreft
loonsverbeteringen buiten de
CAO-verhogingen om, waaron
der promoties en dergelijke.
Een deel van deze incidentele
stijging vloeit voort uit het
loonsysteem. Maar er is ook
een deel dat in principe door
de ondernemingen valt te ver
mijden. Dat zou eigenlijk moe
ten gebeuren. Niet alleen van
wege de inflatiebestrijding,
maar ook vanwege een goed
inkomensbeleid. Nu is van de
koopkrachtverbetering van 2,5
procent voor de gemiddelde
werknemer in 1977 liefst 2 pro
cent het gevolg van inciden
teel. Juist bij zulke smalle
marges voor reële inko
mensverbetering is het erg on
dankbaar te moeten zien, dat
de bulk van die verbetering
langs oncontroleerbare en niet
bestuurbare wegen tot stand
komt.
produktie zal stijgen met 5,5
procent, terwijl de industriële
werkgelegenheid tegelijkertijd
nog afneemt met 1,8 procent.
Er zal dus heel wat meer ver
zonnen moeten worden om op
langere termijn de werkgele
genheid veilig te stellen. Hoe
moeilijk dat is, bleek het
jongste weekeinde nog weer
eens op een conferentie van
vakbondsleiders en socialis
tische politici in Oslo, waar de
goede oplossingen ook nog
niet werden gevonden.
Minister Lubbers zelf leek met
zijn wet op de investeringsre
kening (premies voor investe
ringen) aardig op weg in de
goede richting. Helaas heeft
ook hier de val van het kabi
net-Den Uyl een spaak in het
wiel gestoken, zodat deze nieu
we wet voorlopig wel kan wor
den vergeten.
door Dick Ringlever
AMSTERDAM In kringen van Nederlandse verzekeraars is nogal verbaasd gereageerd op acties
van de Amerikaanse advocaat Meivin Belly, die voor Nederlandse nabestaanden van de op
Tenerife omgekomen KLM-passagiers schadeclaims wil gaan indienen. Volgens verzekeringsdes
kundigen maakt hij vrijwel geen enkele kans zijn hoge claims uitgekeerd te krijgen.
Gisteren diende Belly namens zijn
Nederlandse collega mr. J. W. Ver
hoef bij de KLM een claim van twee-
en-een-half miljoen gulden in voor
de nabestaanden van een omgeko
men gezin bestaande uit man. vrouw
en drie kinderen. De helft van dit
bedrag betreft directe schadevergoe
ding, de andere helft de zogeheten
punitive damage, een begrip dat in
Nederland onbekend is en neerkomt
op een soort boete voor schending
van burgerlijke rechten.
Nederlandse verzekeraars zijn over
het optreden van de Amerikaan
déarom verbaasd omdat zijn eisen
op geen enkele manier zouden stoe
len op wettelijke argumenten.
'Conventie
Eén van de belangrijkste gronden
voor het indienen van een eis tot
vergoeding, is nog steeds de
Warschau Conventie (aangevuld met
het Haagse protocol en de Malta
overeenkomst). Daarin is vastgelegd
dat nabestaanden, ongeacht de
schuldvraag, een claim van ten
hoogste ongeveer 150.000 gulden
(plus eventuele proceskosten) bij de
luchtvaartmaatschappij kunnen in
dienen. Dit dan alleen wanneer dui
delijk kan worden aangetoond, dat
de nabestaanden schade ondervin
den van de dood van passagiers. Vol
gens verzekeringsdeskundigen zal
dit slechts in een beperkt aantal
gevallen mogelijk zijn. namelijk in
die gevallen waarin nabestaanden
„voor het overlijden van het slacht
offer door diens arbeid werden on
derhouden en die inkomsten nu der
ven". Dat houdt dus in, dat wanneer
een heel gezin is omgekomen het
voor anderen dan eerste graads fami
lie van de omgekomenen veelal zeer
moeilijk zal zijn die schade aan te
tonen.
Smartegeld
Amerika vervoerders soms voor mil
joenen guldens worden aangespro
ken. Nederlandse jurisprudentie
leert, dat de rechters hier daar veel
gereserveerder tegenover staan dan
hun Amerikaanse collega's en aan
zienlijk lagere bedragen toewijzen
(de hoogste uitkeringen lagen tot nu
toe in de orde van enkele tienduizen
den guldens).
Afgezien daarvan echter wordt het
indienen van een claim in Neder
land. die uitgaat boven de in de
conventie gestelde limiten pas mo
gelijk wanneer een antwoord is gege
ven op de vraag wie de schuldige
(ADVERTENTIE)
Nederlandse verzekeraars wijzen er
op, dat de Amerikaanse advocaat bij
zijn acties veel meer uitgaat van in
Amerika geldende regels, dan de Ne
derlandse. Maar één aspect daarvan
is het begrip smartegeld, waarvoor in
Een Spectrum uitgave. Nu hij de boekhandel.
was. En dat kan alleen wanneer be
wezen wordt dat dc
luchtvaartmaatschappij „de bedoe
ling had schade te veroorzaken dar
wel roekeloos is geweest met de we
tenschap. dat schade daarvan
waarschijnlijk het gevolg zal zijn"
En dat is in de meeste gevallen nau
welijks of geheel niet aan te tonen
Zeker niet in het geval van de ramp
op Tenerife. aldus Nederlandse ver
zekeraars.
Mentaliteit
Dat er desondanks in Amerika soms
toch hogere bedragen worden uitge
keerd dan die welke zijn vastgelegd
in de Warschau Conventie schrijven
verzekeringsdeskundigen meer toe
aan een andere meptaliteit van de
Amerikaanse rechters, dan aan een
verschil in rechtsinzicht.
In dit verband was kenmerkend de
recente opmerking van Belly in
Avro's Televizier dat in dit soort
gevallen veel afhangt van de sa
menstelling van de jury ..Als daar
boekhouders inzitten die elk dubbel
tje omkeren voor het uit te geven,
heb je minder kans dan met mensen
die gewend zijn in grote bedragen te
rekenen." Een Nederlandse verzeke
raar: „Bij ons speelt dit aspect geen
enkele rol omdat wij geen juryrecht
spraak kennen"
Weinigen
Alleen met die Nederlandse recht
spraak hebben nabestaanden van de
KLM-passagiers te maken. In Amen
ka procederen zou alleen mogelijk
zijn wanneer de tickets voor de reis
van Amsterdam naar de Canarische
eilanden in Amerika zouden zijn ge
kocht (wat bij geen van de passa
giers het geval was) dan wel wanneer
uit het onderzoek zou blijken dat
Pan Am grove schuld aan de ramp
ten laste zou kunnen worden gelegd
Voor Nederlandse verzekeraars staat
het dan ook zo goed als vast. dat
slechts weinigen, zo niet niemand,
van de nabestaanden van de Neder
landse slachtoffers aanspraak zou
kunnen maken op meer dan het in de
Warschau Conventie vastgelegde
maximum bedrag van 150.000 gul
den per persoon. En zelfs om dat
bedrag uitgekeerd te krijgen zal zeer
duidelijk bewijsmateriaal op tafel
moeten worden gelegd, aldus de ver
zekeraars.
HET WEER door Hans de Jong
Tekeningen, bij voorkeur in liggend formaat, sturen aan Trouw, jury politieke prent.
Postbus 859. Amsterdam. Naam en adres aan de achterzijde vermelden.
._fcewe§<V)§
In de winterjas
Het is niet slecht dat een weer
man zo af en toe eens wat op zijn
boterham krijgt. Vooral door op
langere termijn voorspellingen
te doen, maakt hij zichzelf
kwetsbaar. Nu zijn het niet de
lezers, die je dan bij de kraag
pakken zij reageren niet,
misschien wel uit vriendelijk
heid maar gelukkig is er nog
wel een of andere collega (welke
je geen amateur kunt noemen),
die je bij de kraag pakt en je
voorhoudt: „Wat blijft er van je
vorige week donderdag geschre
ven prognose: „Met pasen niet
al te ver meer. lijkt het mij be
slist een positieve ontwikkeling
(bedoeld wordt: depressie
activiteit boven de oceaan),
waarbij ik uiteraard alleen let
op de temperatuur (direct geen
kou-inval met hagel en sneeuw
meer)".
't Was na die zachte winter, toen
anderen dan Hans de Jong her
haaldelijk een vorstinval uit
Scandinavië zagen komen en
het publiek er wel eens wat mee
in verwarring brachten, terecht:
Leer om leer, ik pak je weer.
Want immers je behoeft op
het ogenblik geen helderziende
te zijn om vast te stellen, dat het
eerder weer voor de winterjas is
en blijft dan om te zonnebaden
met die hagel- en sneeuwbuien,
die dreigende nachtvorsten en
die harde of stormachtige
windvlagen, vandaag opgewekt
door een randstoring van een
depressie boven zuid-Zweden.
Verwacht dus ook in de tweede
helft van deze week maar niet te
veel van de temperatuur en
evenmin met Pasen, hoewel de
zon periodiek dan misschien wel
voor een vriendelijke compensa
tie weet te zorgen. Ter vergelij
king nog even wat temperaturen
van gistermiddag op vijfduizend
meter hoogte: Corsica -15, Lyon
-18, Ukkel -20. Hannover -24,
Sleeswijk -28 en Kopenhagen -
33 graden Celsius. Verder nog
even gesignaleerd een be
langwekkend temperatuurver
schil op Groenland: tot 9 a 10
graden boven nul door föhn
effecten van het Plateau aan de
westkust, zelfs tot op 69 graden
noorderbreedte tegenover -33 gr.
C. op het nu weer in de telexbe
richten opgenomen station
Noord in het uiterste noordoos
ten van Groenland, bij minus 36
graden Celsius dauwpunttem-
peratuur. De positie van het sta
tion is 81 gr. N. Br.
Zo de wind waait, waait mijn
rokje. Hier een paar reacties op
een variant daarvan: „Zo de
wind met Pasen waait, waait hij
met Pinksteren" van een lezeres
uit Den Haag: „Wijlen mijn
vader, die nu 87 jaar oud zou zijn
en in Oudewater geboren en ge
togen is, lette op le Paasdag 's
morgens altijd scherp op de
windrichting. In zijn omgeving
gold als volkswijsheid: „Als er
met Pasen onder de Hoogmis
een hoge (noorden) wind waait,
zal er zes weken een hoge wind
waaien."
In IJmuiden sprak men van
„Hoge dagen. Hoge winden". De
betekenis ervan: wanneer er met
de paasdagen een noordenwind
was, kon dat duren tot Pinkste
ren of de langste dag. Ik heb het
dikwijls nagetrokken en getest
en waar bevonden."
En nu de temperatuur toch win
terse capriolen maakt en het
binnenkort weer tot nachtvorst
komt, hier ook nog even een
verlate brief uit Alphen aan den
Rijn over de strenge winter van
1917: „Als militair waren wij in
1917 ingekwartierd op een on
verwarmde pakhuiszolder in
Voorschoten. Het werd zo erg.
dat alles bevroor, eten en drin
ken. geen waswater enzovoort
Eindelijk kwam er op mijn mon
deling verzoek aan de kapitein
namens de manschappen een
potkachel. Maar de winter zette
Weerrapporten
onverminderd door met alle na
righeid van paarden scherp zet
ten. onhandelbare paarden, be
vroren materieel. Waar het nu
om gaat is. dat alle vaarten zo
dik bevroren waren, dat wij ijs-
oefeningen kregen, dat wij bij
voorbeeld naast een brug paar
den en stukken over het ijs
brachten. Het slotnummer van
die ijsrevue was. dat de hele
batterij volledig achter elkaar
de Witte Singel te Leiden opreed
en daar ook gefotografeerd is.
Eén batterij was drie vuurmon
den en drie caissons, elk met zes
paarden bespannen, benevens
twaalf paarden van officiers,
wachtmeesters en korporaals.
Er werd toen gezegd, dat het ijs
dan minimaal 35 centimeter dik
moest zijn. Wel weet ik nog. dat
hartje zomer hier en daar de hal
vorst) nog in de grond zat en
veel wegen daardoor ook onbe
gaanbaar werden."
Ecldc
Eindhoven
Den Helder
Roltrrdam
Vintinnen
Zuid Limburg
Aberdeen
Athene
Barcelona
Berlijn
Bordeaux
Brustcl
Frankfurt
Geneve
Innsbruck
Klj*cnfun
Locarno
Luxemburc
Madrid
Malana
Mallo.ra
Munchen
N icc
Otlo
Parijs
Rome
Spin
Stock hulm
Wenen
Zurich
Casablanca
Ittanbocl
regen
regen
Jegeh|
onbewolkt
half beu-
regen
licht beu-
regen
geheel beu
onbewolkt
half beu
onbewolkt
licht beu
cuuai beu
Hoogwater, vrijdag 8 april Vllstingen
5 28 17 5b Haringvliet-.luizen 59 18 24
Roltrrdam 7 50 20 16 Schrvenir.gvn
6 48-19 13. IJmuiden 7 38-19 53 Den Hel
der 11 29-23 48 Harlingen 133 Uil
Delfzijl 341 16 04
onder redactie van Loes Smit
Denk je dat het veel uitmaakt of je
een mannelijke chef of een vrouwe
lijke chef hebt?
Zou je zelf chef willen worden?
Is het niet onverstandig om alies
maar te accepteren?
Waarom wordt veel vrouwenwerk
niet door mannen gedaan? Zou dat
zo zijn omdat het rotwerk is. omdat
ze het niet kunnen, omdat het
slecht betaalt, omdat het raar is of
weet je nog andere redenen? En
waarom wordt veel mannenwerk
niet door vrouwen gedaan?
Denk je dat het er bij je eigen
schoolkeuze wat toe deed of je een
jongen of meisje was?
Zomaar een paar vragen uit „Neem
je touwtjes in eigen hand", een
discussieboekje over en voor in de
eerste plaats werkende meisjes,
maar ook voor jongens. In het
boekje wordt uitgelegd, dat „je zou
kunnen zeggen dat meisjes op al
lerlei gebied nog meer achterge
steld zijn dan jongens. Maar het
blijkt nogal eens, dat meisjes die
werken er niet zoveel voor doen om
hun situatie te verbeteren en niet
zo erg op hun rechten staan". Om
die meisjes aan het denken te zet
ten. zijn in het boekje vier
vraagstukken aangesneden: 1. zijn
meisjes dommer? 2. is vrouwen
werk minder waard? 3. mogen
vrouwen de baas zijn? 4. waarom
vechten meisjes niet voor hun
recht? Stuk jor stuk worden deze
vragen eers' toegelicht, waarna een
voorgebakken gesprekje tussen
een jongen en een meisje over het
zelfde onderwerp volgt; in dat
laatste zijn duidelijk de bestaande
vooroordelen verwerkt.
De bedoeling is dat er aan de hand
van een paar vragen aan het eind
van zo'n hoofdstukje in groepsver
band over het probleem wordt na
gedacht en gepraat.
De brochure is dan ook bestemd
voor instituten als vormingscentra
en scholen, die 'm door storting van
1,50 op postgiro 557376 van NW-
Jongerencontact, Plein '40-'45 nr 1,
Amsterdam (dat het boekje uit
geeft) in hun bezit kunnen krijgen.
Maar op scholen hoe belangrijk
het ook is om de schooljeugd al
over deze problematiek in en
voor te lichten vind je geen wer
kende meisjes, en evenmin zullen
ze allemaal op een vormingsinsti
tuut komen. We hebben er hier dan
ook aandacht aan geschonken om
dat de informatie die in het boekje
staat, belangrijk is voor élle wer
kende meisjes.
Vermoedelijk is de „men"-figuur
uit het volgende bericht (een eeuw
geleden al in de Leeuwarder Cou
rant afgedrukt) geen geneesheer
geweest:
„Te Meerlen viel iemand van de
trede van een rijtuig, waardoor hij
eene wonde boven het oog kreeg.
Men raadde hem aan er blaauwsel
op te leggen, doch het gevolg was.
dat de man spoedig daarna over
leed. Door de vergiftige be-
standdeelen van het blaauwsel was
het hoofd geweldig gezwollen".
Met zo'n 'reservewiel' op je auto
kun je alleen maar vurig hopen dat
je niet met een lekke band komt te
staan. Hoewel het wiel voor het
zelfde geld een grapje kan zijn van
een zakenman uit West-Berlijn,
waar dit plaatje werd gemaakt.
loen in 1916 de zomertijd werd
ingevoerd, kwamen er behalve van
de kant van de boeren ook felle
protesten van het Kamerlid Braat
De iieer Spaan uit St. Pancras her
innert zich uit die tijd een in de
krant afgedrukt rijm van Clinge
Doorenbos over de kwestie. Het
bijzondei ingewikkelde vers gaat
zo:
Op mijn klok is 't kwart voor
negen,
Dus nou is het kwart voor acht,
Maar, doordat de zomertijd ons
Een vervroeging heeft gebracht.
Is het werk'lijk kwart voor negen
Dus mijn klok wees toch wel goed.
Zoodat nu mijn groote wijzer
Wel een uur naar acht'ren moet.
Maar dan is 't weer kwart voor
achten.
Waar weer dit op tegen is.
Dat 't dan feit'lijk kwart voor tien
is.
Hoewel 't kwart voor negen is.
Wordt mijn wijzer niet naar achter,
Maar naar voren toe gebracht.
Dan is het om kwart voor zeven
Net zoo laat als kwart voor acht.
Kwart voor acht is kwart voor
negen
Als het kwart voor zeven slaat.
Zoodat slechts die klok gelijk is
Die op kwart voor tienen staat.
Dus: als 't vroeger is. is 't later,
Vroeg is niet zo vroeg als laat.
Laat het voor 't laatst later laat
zijn.
't Is al zoo laat laat. zegt Braat.
Hij kan verder best een aardige
man zijn. maar dat ene misselijke
trekje maakt hem toch meteen al
een stuk onsympathieker. Dat
heeft de 28-jarige George Mitchell
trouwens al een paar keer in de cel
doen belanden. De man, die in de
Amerikaanse stad Atlanta woont,,
maakt er de laatste jaren een spel-
letje van om in drukke straten
wildvreemde vrouwen met zijn gro
te schoenen hard op de tenen te
trappen en dan gniffelend te blij
ven toekijken hoe de getrapte rea
geert. Al enkele malen eerder is hij
voor hetzelfde feit opgepakt, maar
nu zal hij de eerstkomende drie
jaren in de gevangenis moeten blij
ven. Een onredelijke en ongepaste
straf, vinden psychiaters en psy
chologen die de tenentrapper aan
de tand hebben gevoeld. Zij had
den de rechter aangeraden Mitchell
naar een psychiatrische inrichting
te sturen, want helemaal gewoon is
zo'n liefhebberij toch niet. Maar de
rechter vond dat onzin: „U hebt
ruimschoots de kans gehad op zo'n
behandeling", sprak hij tot de ver
dachte. „Steeds hebt u korte straf
fen gekregen en bent u vrijgelaten
op voorwaarde dat u psychia
trische hulp zou zoeken, u hebt dat
niet gedaan. Jammer, maar nu is
die kans verkeken."
AtUe kwam op een keer uit het
zwembad en zei met alle eigenwijs
heid van haar zeven jaar: „O mam.
er was in het zwembad een me
vrouw, die nog veel ouder was dan
u". Haar moeder had toen net de
eerbiedwaardige leeftijd van dertig
jaar bereikt.
(Uit „De Bejaarden").
Voor alle kinderen die op tweede
paasdag in het park De Hoge Ve-
luwe komen, zijn langs een drie
kilometer lang pad gekleurde eie
ren tussen mos en bladeren ver
stopt. Wie ze daar tussen elf en één
uur ontdekt mag er twee mee naar
huls nemen, en wie onverhoopt niet
één eitje zou vinden krijgt aan het
eind toch een verrassing Het
„paashazenpad" begint bij de par
keerplaats van restaurant De Ko
peren Kop en slingert zich onder
andere door het „Blauwsparren-
laantje". waar duizenden bollen in'
bloei staan, en door het pas weer
geopende beeldenpark van Króller-
Müller
Op Flevohof mogen de kinderen
eieren komen schilderen en zoeken,
niet alleen op tweede, maar ook op
eerste paasdag De eieren zijn ver
stopt in het kinderdorp, waar de
gebruikelijke activiteiten gewoon
doorgaan. Dat wil zeggen dat kin
deren er allerlei creatieve werkjes
kunnen doen. maar ook pannekoe
ken bakken, trimmen en pony-
njden.
