Planbureau somber over werkloosheid Robeco „Oslo" uitdaging aan financieel sterke landen Economie in cijfers (Centraal Planbureau) Reisverzekeringen zullen duurder worden Kans op korter werken in vleeswarenindustrie casal Hyacinteteelt steeds minder winstgevend Prof. Van den Beid: optimisme is voorbarig Werkgelegenheid teleurstellend, vooral industrie aandeelhoudersrekening het fundament van uw vermogen Directeur Europeesche Verzekering: Werkgelegenheid 'Als varkenspest niet wordt bedwongen Tabakswinke- zelden op winst Heerlijk thuis Uitvoer sterk teruggelopen Sociaal-democraten bespreken economisch herstel VRIJDAG 1 APRIL 1977 FINANCIËN EN ECONOMIE Trouw/Kwartet PS 19 - RH 21 Van onze Haagse redactie DEN HAAG Optimisme over het verloop van de werkloosheid is voorbarig. De daling van de werkloosheid in de afgelopen maanden betekent niet dat de ontwikkelingen op de arbeidsmarkt een keer ten goede hebben genomen. De vooruitzichten blijven, ook op de iets langere termijn, overwegend somber. Dat zegt prof. dr. C. A. van den Beid, directeur van het Centraal Planbureau in het centraal economisch plan 1977. (ADVERTENTIE) Prof. Van den Beid verwacht, dat het jaargemiddelde voor de werkloos heid dit jaar uitkomt op 210.000 a 215.000 mannen en vrouwen. Vorig jaar bedroeg het cijfer 224.000. De raming van het Planbureau duidt erop. dat na de gunstig verlopen eerste maanden de werkloosheid in de loop van dit jaar toeneemt. De werkgelegenheidssituatie is met na me in de industrie teleurstellend. Bij het aanbod van arbeidskrachten kan een sterke toename van de vrouwe lijke beroepsbevolking een probleem van betekenis worden. „Het pro bleem van de werkgelegenheid heeft weinig of niets van zijn scherpte ver loren," aldus het Centraal Econo misch Plan. Er mag dan ook getornd worden aan het beleid, dat gericht is op het scheppen van arbeidsplaat sen en op het beperken van de kos tenstijging van overheidsuitgaven en sociale voorzieningen. Investeringen Het Centraal Planbureau handhaaft de prognose uit september 1976 dat de investeringen door het be drijfsleven dit jaar met acht procent zullen toenemen. Niettemin zei prof. Van den Beid gisteren, dat dit cijfer „wel eens overtrokken zou kunnen zijn". Hij erkende, dat over het aan-, trekken van de investeringen „grote onzekerheden" bestaan. De acht procent zal voor een belangrijk deel gevormd moeten worden door inves teringen in de woningbouw, die al een „verrassend herstel" achter de rug heeft, en de gezondheidszorg. Prof. Van den Beid verwacht, dat de bouw ook op langere termijn een gunstige invloed kan hebben op de werkgelegenheid in ons land. Winst De winstmafges voor het bedrijfsle ven zijn vorig jaar iets ruimer gewor den, aldus het Centraal Planbureau, dat daar direct aan toevoegt: „In zeer veel gevallen zal echter geen- sprake zijn van hogere winsten maar van geringere verliezen". Het Centraal Planbureau is iets optimis tischer over de winstmarges dan in de prognoses van september vorig jaar. Optimisme is er ook over het reële, vrij beschikbare inkomen, waarover de „modale" Nederlandse werkne mers dit jaar zal beschikken. Werd in september '76 nog een stijging van de koopkracht met 2.5 procent Vakbonden gaan samen tegenover General Biscuit UTRECHT Nederlandse, Bel- gische en Franse vakbonden hebben in Brussel een werkcomité in het leven geroepen, dat moet waken over de belangen van de werkne mers in de vele vestigingen van het Amerikaanse concern General Bis cuit in Europa. Een woordvoerder van de Voedings bonden FNV zei dat de bonden ver ontwaardigd zijn over de verwerving van 70 procent van de aandelen in General Biscuit door het Franse concern L'Aimant Essentiel. Bij de ze transactie zijn de werknemers in het geheel niet betrokken geweest. Om de belangen van de werkne mers, die van dergelijke internatio nale financiële manipulaties het slachtoffer worden, zo goed moge lijk te beschermen, willen de bonden onderling nauw samenwerken in hun politiek ten opzichte van Gene ral Biscuit. Wereldinvoer Investeringen bedrijven Prijsindex gezinsconsumptie Reëel vrij beschikbaar Inkomen (modale werknemer) Werkloosheid (in duizendtallen) 1976 1977 1977 (prognoses (prognoses uit sept. "76) maart 77) II 8 7 -6,5 8.5 k 9 0,5 224 6,5 1.5 215 6 2,5 210 a 215 In de verwachtingen van het CPB stijgt de wereldhandel dit jaar met 8 procent, niet met 7 procent. Met het verschil van één procent correspondeert een aantal werklozen in Neder land van circa 3000. In bovenstaand overzicht komt niet tot uitdrukking de sterke stijging van de particuliere consumptie in 1976, te weten vier procent (terwijl het reëel beschikbare inkomen slechts met een hall procent steeg). Als mogelijke reden noemt het CPB de verkleining van inkomenverschillen, waardoor de lager betaalden enige vooruitgang in hun vrij beschikbare inkomen boekten. Ook kan de consumptie bevorderd zijn door de aanhoudende inflatie, die het sparen niet erg aantrekkelijk maakt. Koopkracht Negatief Kritiek verwacnt, nu valt de prognose een vol procent hoger uit. Daarbij is een opmerkelijk hoog cijfer voor het zo genaamde incidentele loon (voor promoties, bijzondere uitkeringen en dergelijke aangenomen, namelijk twee procent. Vorig jaar betaalden de werkgevers samen ongeveer twee procent „incidenteel", waarmee een streep gehaald werd door de ver wachtingen over de loonkostenstij ging. De ze ervaring maakt het aan geven van het incidentele loon voor 1977 onzeker, aldus het Planbureau. De koopkrachtverbetering met 2.5 procent (inclusief incidenteel) is vol gens het Planbureau voor een be langrijk deel te danken aan een nog al forse inflatiecorrectie (die immers uit een periode van sterke prijsstij ging stamt) en wat lagere premielas ten. Van die verlaging wordt niet geprofiteerd door de hoger betaal den. Mede daardoor zal voor hen de koopkracht met ongeveer anderhalf procent toenemen. Het economische beeld van Neder land in 1977 vertoont onmiskenbaar positieve punten, aldus het Planbu reau: de loonstijging zou beneden de acht procent kunnen blijven (tegen elf procent vorig jaar), de prijsstij ging „zwakt af", mede als gevolg van de waardestijging van de gulden en de beperking van de overheidstarie- ven, er is een sterk herstel van de woningbouw en „enig herstel" van de investeringen door het be drijfsleven. De belegging gericht op rendement en waardestijging. Extra gemakkelijk gemaakt met een rohixos voordelige "rekening-courant" in aandelen. Documentatie? Stuur een envelop met Uw naam en adres aan: robcco Antwoordnummer 1957 (505). 3000 VB Rotterdam. Bellen kan ook: 010-650711 (toestel 157). AMSTERDAM De heer F. L. Botman, directeur van de Europeesche Verzekering Maatschappij, verwacht dat de pre mies voor reisverzekeringen omhoog zullen gaan. „De herverzekering van onze scha den eiste al een steeds groter deel van onze marginale premies op. en dat zal nu.(na de vliegtuigramp op Tenerife, rednog wel meer wor den", zo zegt hij in het „Verzeke ringsblad". „De herverzekering wordt duurder en in de straks hogere premie voor de consument zit een stukje inhaalpremie". treft al niet gering zijn, maar voor de PanAm gaat dat helemaal in de tien tallen miljoenen lopen, ook al door dat ln Amerika smartegeld na over lijden een gewone zaak is". Volgens directeur H. Caviet van ver zekeringmaatschappij De Neder- landsche Luchtvaartpool, waarbij de KLM voor ongeveer 15 procent is verzekerd, zullen de uitkeringen aan de nabestaanden van alle KLM- passagiers gemiddeld 100.000 be dragen. Dit. krachtens de zgn. Con ventie van Warschau en Den Haag. waarvan de voornaamste bepalingen in ieder vliegticket staan afgedrukt. De nabestaanden van de PanAm- passagiers, aldus de heer Caviet in het „Verzekeringsblad" zullen ver moedelijk voor iedere omgekomene een bedrag van tussen de 200.000 en 300.000 dollar (500.000 a 750.000 gul den ontvangen. Daarnaast kost elk van de verwoeste vliegtuigen de in ternationale luchtvaartpool, waarin de nationale luchtvaartpools zijn on- dergebrac. i, een 40 miljoen dollar (100 miljoen gulden). „Maar de voor naamste claims", zo merkt de heer Caviet op, zullen die van de individu ele aansprakelijkheid zijn". Die zul len voor wat de KLM-machine be- Als negatieve punten worden in het Centraal Economisch Plan 1977 on der meer genoemd: een schamelige verbetering van de ongunstige con currentiepositie van ons land, juist door de gestegen waarde van de gulden, en een nog te hoog cijfer, dat aangeeft welk deel van het natio naal inkomen gebruikt wordt voor beloning van de arbeid. „Een groot aantal sectoren van het bedrijfsle ven blijft dan ook in een kwetsbare, zo niet zeer kwetsbare positie", al dus het Centraal Planbureau. De ramingen van het Planbureau zijn gegrond op de beleidsvoorne mens, die de regering tot op heden heeft ontvouwd. De omzetting van de kinderaftrek en kinderbijslag komt niet in de ramingen voor. evenmin als het verlagen van het WAO-percentage, maatregelen, die niet voor 1 januari hun beslag kun nen krijgen. De vermogensaanwas- deling komt ook niet ter sprake, de wet op de investeringsrekening wel. Het effect van laatstgenoemde wet bedoeld om de ihvesteringslust te vergroten, is echter nauwelijks aan te geven, aldus prof Van den Beid; „We moeten maar afwachten hoe dit nieuwe instrument uitpakt. Vervolg van pagina 1 Het VNO wijst daarbij op ae waardestij ging van de gulden die de Neder landse concurrentiepositie geen goed doet. Het NCW meent, dat een lagere export en hogere prijzen voor grondstoffen zeker niet uitgesloten zijn. Woordvoerders van FNV en CNV toonden zich nogal verbaasd over de hoogte van het zogenaamde „inci dentele loon" (bijzondere toeslagen, extra geld bij promoties en dergelij ke), die het Planbureau verwacht. Vorig jaar bleken de werkgevers, tot. verbazing van vakbonden en rege ring bijna twee procent „inciden teel" betaald te hebben, terwijl op een half procent gerekend was. Nu verwacht het Planbureau twee pro cent. Volgens het CNV betekent dat „een onnodig grote stijging van de loonkosten, net als vorig jaar." De FNV komt tot de slotsom, dat er bij de bedrijven meer loonruimte is dan vaak gesuggereerd wordt. Investeringen De vakbeweging vraagt zich af of het Planbureau wel goed zit met de ra mingen omtrent investeringen. Die nemen, volgens het Planbureau, dit jaar met acht procent toe. Is dat. vragen FNV en CNV, bereikbaar zon der de Wet Investeringsrekening, die de regering ontworpen heeft om in vesteringen te bevorderen? Volgens de FNV is de verwachte groei „een wankel gegeven," omdat nog niets vaststaat over behandeling van het wetsplan door het parlement. UTRECHT Als de varkenspest niet snel wordt bedwongen, dan dreigt er massale werktijdverkorting in de vleeswarenindus trie. Die dreiging is des te groter als de varkensprijs door de grote opslag en de aarzeling tot kopen van de consument in elkaar zou storten. Dit zegt de heer R. van Wensen, vice-voorzitter van de voedingsbond CNV in het blad „Samenwerking". Hij bepleit een wettelijke regeling waardoor de varkenshouders ver plicht worden de biggen tegen var kenspest in te enten. „De var kenspest, die ln de afgelopen maan den ln vooral Centraal Nederland is uitgebroken, dreigt een catastrofe te worden." Een ramp, niet alleen voor de mesters en de vleesverwerkende industrie, maar ook voor een deel van de 12.500 werknemers in deze sector. Een tiental bedrijven heeft reeds een aanvraag tot arbeidstijd verkorting ingediend, aldus Van Wensen. Bovendien bestaat de kans volgens hem dat enkele bedrijven het hoofd niet boven water kunnen houden. Verplichte inenting van biggen kan een nieuwe varkenspestepidemie in de toekomst voorkomen. „Dat is me disch en technisch mogelijk." Een inenUng kost per big enkele guldens. Nederland wordt regelmatig getrof fen door de varkenspest. De laatste grote uitbarsting was in 1973. De huidige epidemie heeft nog slechts 40 procent van de omvang van de vorige. De gevolgen zijn echter gro ter, omdat de EG besloten heeft de grenzen voor vers varkensvlees te sluiten. De ziekte wordt verspreid door het vervoer van biggen van de fokkerijen naar de mest bedrijven, terwijl de zeer besmettelijke pest ook nogal eens wordt overgebracht tijdens het vervoer van varkens naar de slachthuizen, markten of de vlees verwerkende bedrijven. ACF HOLDING stelt voor het di vidend over 1976 vast te stellen op 8,40 per aandeel van 25 (v. j. 8). Verder zal een agiobonus van 2,5 pet worden verstrekt die vrij zijn van inkomstenbelasting en ten volle ge rechtigd zijn tot het dividend over 1977 en volgende Jaren. De winst per aandeel steeg van 22,37 tot 22,46. De omzet steeg van 336 min tot 358 min. Van een onzer verslaggevers DEN HAAG De meeste sigaren winkeliers verdienen niet of nauwe lijks genoeg om een gezin te kunnen onderhouden. Dit op zich zelf niet nieuwe feit wordt weer eens beves tigd door een enquête van het Eco nomisch Instituut voor het Midden- en kleinbedrijf onder 156 tabaksde taillisten. Volgens het onderzoek komt een winkelier met een omzet van 260.000 in het jaar op een bruto jaarinkomen van 17.320 en een detaillist die 340.000 omzet (een veel voorkomende omvang) tot 23.500. Laatstgenoemde ondernemer lijdt in feite 2.100 verlies, zegt het EIM. want in een gelijkwaardige functie in loondienst zou hij 25.620 kun nen verdienen. Van de 156 bedrijven bereikten er volgens de EIM- berekeningen slechts 66 een positief economisch resultaat met de aante kening dat vooral de kleinere zaken in de rode cijfers zaten. Een sigaren zaak is in doorsnee pas rendabel, als per Jaar meer dan een half miljoen wordt omgezet. Dit alles gold in 1975; in 1976 was het nog slechter. Ook „service-activiteiten" (verkoop van tram- en buskaarten en het ver zamelen van toto- en lottoformulie ren) blijken pas rendabel te zijn bij grote winkels als ingecalculeerd wordt hoeveel werk daar in gaat zitten. Overigens is de service bij de eerder genoemde cijfers niet meege teld. ADVERTENTIE Heerlijk thuis, lekker relaxen bij zo'n gezellig open vuur. glaasje wijn, wal tijdschriften inkijken Dc grote sfeermaker, het open vuur, dat geheel in uw interieur past maken wij in overleg mei u of uw architect. In onze toonkamer zult u met plezier rondkijken. Casal, Wetcringdijk 18. Ocne bij Epc. lel <)S7Ki 442. Open ma. t/m vr. 9-12 uur en 2-5 uur, zal 2-5 uur. (Route u njdl vanuit het doip Ocnc dc Hon- hoekcrwcg af naar de Wetcringdijk). OPEN VUUR ARCHITECTUUR Prof van den Beid wees de kritiek van de hand, die vanuit enkele uni versiteiten (Rotterdam, Groningen) geuit is aan het adres van het Centraal Planbureau. Deze week hebben Groningse econometristen (wiskundige economen) zich afgezet tegen de manier, waarop het Centraal Planbureau ramingen opstelt. Buitengewoon kwalijk noemde prof. Van den Beid de aan tijging uit de universitaire wereld dat politieke uitgangspunten een rol spelen bij de ramingen van het Plan bureau. Zowel Rotterdamse als Gro ningse economen hebben de progno se van het Centraal Planbureau te optimistisch genoemd. DEN HAAG De teelt van hyacintenbollen ls de laatste jaren voortdurend minder rendabel geworden. Weliswaar bleven de reële produktiekosten per hectare nagenoeg constant maar de geldopbrengsten zijn sinds 1972 sterk gedaald, zo blijkt uit een publicatie van het Landbouw-economisch instituut. De oorzaak van de prijsdaling is de aanzienlijk teruggelopen vraag uit Engeland en West-Duitsland. Toen die lagere prijs eenmaal een feit was, heeft dit ook al geen positieve gevol gen gehad voor de uitvoer. Wel bete kenden de lagere prijzen een zekere stimulans voor de binnenlandse af zet van hyacintebollen maar door de beperkte omvang van de binnen landse afzet was dat voor het totaal van weinig betekenis. Het op zich zelf opmerkelijke feit van de nagenoeg constante kosten per hectare had te maken met een vergroting van de gemiddelde be- drijfsoppervlakte. In de periode 1968 tot en met 1975 verminderde het aantal bedrijven met hyacinteteelt met gemiddeld 4 procent per jaar maar de gemiddelde oppervlakte hy acinten per bedrijf steeg van 1 tot 1.5 hectare. Deze vergroting ging ge paard met een verdere mechanise ring en rationalisering van de teelt. wat een drukkend effect had op de arbeidskosten. De geteelde hoeveelheid hyacinte bollen bleef in de periode 1966 tot 1975 in grote trekken hetzelfde. Door de eerder genoemde afneming van de vraag ontstonden daardoor grote overschotten. De surplusregeling die tot doel heeft een bodem in de markt te leggen door parUjen uit de markt te nemen heeft een te sterke prijsda ling voorkomen. door Johan van Workum DEN HAAG Dit weekeinde vergaderen in Oslo leiders van de sociaal-democratische poli tieke partijen en sociaal democratische vakbewegingen van West-Europa. Daar zal gro te druk worden uitgeoefend op financieel sterke landen als Duitsland (en in diens kielzog Nederland) om zich meer in te spannen voor internationaal economisch herstel en vermin dering van werkloosheid. Het treft dat in de bondsrepubliek Duitsland socialisten aan het be wind zijn. Bondskanselier Schmidt heeft toegezegd naar Oslo te gaan, dus dat belooft een interessante confrontatie. Door financieel zwakkere landen als Italië en Engeland, en ook vanuit de derde wereld, wordt al veel langer op internationale ontmoetingen ge lonkt naar de dikke buidel van met name Duitsland. Het bijzondere van die conferentie in Oslo is echter, dat nationale leiders zich daar niet meer gemakkelijk zullen kunnen ver schuilen achter nationale belangen en pressiegroepen. De socialisten en sociaal-democraten verkondigen im mers de internationale solidariteit als hun leidend beginsel. En daar zal men Schmidt nu gaarne aan houden. De conferentie wordt georganiseerd door de vakbewegingen van de vijf noordse landen: Noorwegen, Zwe den. Denemarken, Finland en IJs land. die veel onderlinge culturele samenwerking hebben. Er komen politici en vakbondsleiders uit de noordse landen zelf. uit Duitsland, Nederland, Engeland, Ierland. Frankrijk. Zwitserland. Oostenrijk. Italië. Spanje en Turkije. Tijdens voorbesprekingen hebben de noordse vakbondslui de Duitsers ai zitten uitdagen, met verwijzing naar de internationale solidariteit. En misschien komt dit weekeinde ook Nederland nog in het beklaag denbankje. De Nederlander bij de voorbesprekingen, een FNV'er, heeft al toegegeven dat terecht op landen als Duitsland en Nederland een be roep wordt gedaan. Maar, vindt de FNV, dan moeten de betalende lan den wel mogen meepraten over wat er met het geld zal gebeuren. (Dus niet een betalend land uitsluiten van topconferenties als die van begin mei in Londen, omdat dit land toe vallig klein is). Het economische probleem van Eu ropa is dat sommige landen (Italië. Engeland) grote tekorten hebben op hun betalingsbalans en andere lan den (Duitsland. Nederland) grote overschotten. Terwijl sommigen veel meer verteren dan ze verdienen, we ten anderen over te houden. De lan den met tekorten konden hun bin nenlandse vraag afremmen. Die poli tiek drukte wel de inflatie, maar ver oorzaakte ook werkloosheid Nu komt de strijd tegen inflatie lang niet altijd ln conflict met de strijd tegen werkloosheid. Maar als het ge beurt, kiezen sociaal-democraten voor de werkgelegenheid. In het do cument dat is opgesteld ln voorbe sprekingen voor de conferentie in Oslo, wordt met lede ogen vastge steld dat de inflatiebestrijdlng het op Internationale conferenties heeft gewonnen als eerste doelstelling van de strijd tegen de werkloosheid. In Oslo willen de sociaal democraten een antwoord zien te geven op de uitdaging om zowel de werkgelegenheid te bevorderen als de Inflatie ln de hand te houden. Het voorbereidend document wil dat landen met overschotten (Duits land, Nederland) hun binnenlandse vraag aanjagen. Dat zal hun impor ten vergroten. En hun Importen zijn de exporten van de landen met te korten. Niet revolutionair De maatregelen die in het voorberei dende document worden aanbevo len, zijn bepaald niet revolutionair. Over typische socialistische stok paardjes als nationalisaties wordt met geen woord gerept. Daarente gen staat er wel de oude econo mische wijsheid: „de eerste en be langrijkste stap naar volledige werkgelegenheid en lagere prijsstij ging is een hogere economische acti viteit in de westerse geïndustriali seerde landen." Dat geldt dan speci aal de economisch sterke landen, want die hebben hun prijsstijging al teruggebracht, zo voegt het docu ment er aan toe. Met andere woor den landen als Duitsland, Neder land, Zwitserland mogen nu wel eens wat meer gaan letten op de werkloosheid in landen om hen heen. dan op hun eigen inflatie. Als mogelijke maatregelen noemt het document maatregelen inzake de arbeidsmarkt, steun voor inves teringen en voorraadvorming, speci ale steun voor regio's en bedrijstak- ken met moeilijkheden, algemene stimulering van Investeringen. Aan vullend kan de overheidssector bij dragen door eigen investeringen en door faciliteiten voor investeringen in de energievoorziening, ln ontwik keling van alternatieve energiebron nen, in investeringen voor betere werkomstandigheden in bedrijven en door tegengaan van milieuver vuiling. Nederland komt tegen deze ach tergrond eigenlijk met zijn 1n de maak zijnde „Wet op de investe- ringsrekening" van de KVP- minister Lubbers al als erg progres sief uit de bus onder de Westeurope- se sociaal-democraten. Ontwikkelingslanden Niet onbesproken blijft de positie van de ontwikkelingslanden, die geen olie te verkopen hebben. Zij mogen onder soclaal-dempcraten nog veel eerder rekenen op interna tionale solidariteit dan Westeurope- se landen met wat economische zwakte. Het voorbereidend docu ment bepleit onder meer leningen van rijke aan ontwikkelingslanden en internationale overeenkomsten voor de internationale markt van grondstoffen. Dit aspect is tijdens de voorbespre kingen aangekaart door Zweden. Nederland en merkwaardigerwtjs Duitsland, het land dat op inter nationale conferenties zo'n slechte naam heeft gekregen vanwege het ontbreken van internationale soli dariteit met arme landen. (Minister Pronk van ontwikkelingssamenwer king zit ln de PvdA-delegatie naar Oslo.) Baanbrekende nieuwe oplossingen voor de economische problemen worden niet verwacht van de confe rentie in Oslo. Dat kan ook moeilijk bij een eerste ontmoeting van deze soort van politici en vakbondslei ders met zo sterk uiteenlopende be langen en Inzichten, ook al noemen ze zich allen sociaal-democraat". De noordse vakcentrales hebben dan ook al het plan gelanceerd om over een Jaar de conferentie te her halen. De conferentie van dit weekeinde zou alvast kunnen beslutien tot in stelling van drie werkgroepen van deskundigen. Een voor het pro bleem van de betalingsbalansen, een voor investeringspolitiek en een voor arbeidsvoorzieningen Volgend Jaar zouden dan wellicht meer concrete afspraken kunnen worden gemaakt, waarmee men dan huis waarts kan keren om te proberen ze in de nationale politiek tot gelding te brengen.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1977 | | pagina 21