Andries Treurnicht sluit de ogen in
Credo van 'n Afrikaner"
Gemeenteopbouw nu
definitief bankroet
„APARTHEID UITVLOEISEL VAN CALVINISME"
Ir. Van der Graaf (Geref. Bond):
„Gemeenteleden
moeten zelf
evangeliseren"
Lefebvre komt naar bezette kerk
Priesters: zorg
over opvolging
UIT DE KERKBLADEN
Waar was de
kerk tijdens
de staking?
VANDAAG
VOORBIJGANGERS
MAANDAG 28 MAART 1977
Trouw/Kwartet
door Hans Ester
De naam Andries Treurnicht duikt In
publicaties over Zuid-Afrika steeds
vaker op. Zijn naam wordt voortdu
rend in verband gebracht met geïrri
teerde racties van het behoudend
deel der Afrikaners, wanneer hier en
daar de strenge scheiding der rassen
wordt verlicht of opgeheven.
Dat dr Treurnicht niet alleen ln Nederland
als vertegenwoordiger van een onvoor
waardelijk apartheids beleid wordt gezien,
bewijzen de ingezonden brieven in Zuidafri-
kaanse kranten. In het bijzonder in ..Rap
port". waarin deze theoloog en politicus ter
verantwoording wordt geroepen.
In publicaties over dr. Treurnicht wordt
dikwijls verwezen naar het boek. waarin hij
zijn gedachten over de verhouding van ge
loof en samenleving heeft geformuleerd:
..Credo van 'n Afrikaner" (Kaapstad 1975:
Tafelberg Uitgewers) Andries Treurnicht
studeerde theologie te Stellenbosch en
Kaapstad. Aan de Universiteit van
Kaapstad behaalde hij ln 1957 de graad van
dokter ln de theologie op een proefschrift
over de verhouding van kerk en staat. Van
1946 tot 1960 was hij predikant en daarna
zeven Jaar lang redacteur van ..Die Kerkbo
de". In 1967 werd hij aangesteld als eerste
hoofdredacteur van het nieuwe Pretoriase
dagblad „Hoofdstad". In 1971 volgde zijn
verkiezing tot Ud van het parlement, de
..Volksraad", voor het kiesdistrict Water
berg.
Begin 1976 werd Treurnicht ln het kabinet
Vorster opgenomen, een stap van deze pre
mier. die door de meer verlichte Afrikaners
met afwijzing en verbazing werd begeleid.
Andries Treurnicht Is momenteel adjunct
minister bij het departement van onderwijs
en ontwikkeling voor de zwarte bevolking.
De verwachting bestaat, dat deze functie
niet de laatste zal zijn en dat dr. Treurnicht
binnen afzienbare tijd tot minister zal wor
den bevorderd.
Geloof
Opvallend is. dat premier Vorster in het
verleden achter zijn adjunct-minister Is
gaan staan, wanneer binnen Zuid-Afrika
verzet ontstond tegen de opstelling van
Treurnicht. We mogen aannemen, dat
Vorster „Credo van 'n Afrikaner" als ver
woording der beginselen van de Nasionale-
Party-politiek herkent en als zodanig ook
èrkent Waarom gaat het Treurnicht in zijn
boek?
Voor Treurnicht la het beleid van afzonder
lijke ontwikkeling uitvloeisel van het Calvi
nistisch denken van de Afrikaner, oftewel
van zijn „begrip" van de BlJbeL Het beginsel
van samenhang in verscheidenheid leidt tot
christelijk roepingsbesef en naastenliefde,
maar tegelijkertijd tot waakzaamheid tege
nover het behoud van de eigen Afrikaner
idenUteit, tot ..nasieliefde". Deze gedachten
berusten op een bepaalde wijze van bijbel
lezen.
Is de Bijbel de hoogste waarheidsinstantie,
dan dient ze ook met betrekking tot de
sociale ordening der mensen het laatste
woord te hebben. Het begrip „sociaal" ziet
Treurnicht in de context van volk. natie,
taalgemeenschap, gemeenschappelijke cul
tuur en geschiedenis. Voor de visie van de
Bijbel op het belang van natie of volk in het
geheel der schepping legt Treurnicht zijn
oor vooral bij het Oude Testament te luiste
ren. Hij haalt verscheidene teksten aan. die
als bewijs moeten dienen, dat de verschei
denheid van volkeren op aarde een door
God gewilde ordening is (Bijv. Deuterono-
mium 32. vs. 8).
Vanuit deze basisgedachte worden alle ont
wikkelingen in de richting vaneen vervagen
van grenzen tussen volkeren en rassen als
een inbreuk op Gods wil beschouwd Treur
nicht wil geen grensvervaging, maar erken
ning van grenzen, die echter niet moeten
verhinderen, dat de zo onderscheiden volke
ren en gemeenschappen elkaar respecteren
en elkaar in naastenliefde helpen Met be
trekking tot de praktijk ln Zuid-Afrika bete
kenen deze grondgedachten, dat scheiding,
of dit nu woongebied, werk. kerk of inter
menselijke relaties betreft, gehandhaafd
moet worden, opdat ieder volk en iedere
groep de eigen identiteit zal bewaren en de
identiteit van de ander zal respecteren.
bezat Daarom kan Treurnicht zich in ieder
hoofdstuk van zijn boek op publicaties van
Nederlanders beroepen. Maar ook al zou de
theologische basis van Treurnicht onweer
sproken blijven, toch komen vanzelf klem
mende vragen op. wanneer ik aan de prak
tijk van alledag in de Zuidafrikaanse sa
menleving denk.
Vragen
Song
Treumichfs „Credo van 'n Afrikaner" heeft
duidelijk een bepaald lezerspubliek voor
ogen. Het is niet voor Nederlanders maar
voor jonge, in hun oriëntatie „gestoorde"
Afrikaners geschreven. Dit boek dient ertoe,
om via bezwerende formules de politieke
denkbeelden van Malan en Verwoerd tot
hernieuwd leven te wekken Om het heel
direkt te zeggen: het feit. dat Treurnicht de
behoefte voelde, dit boek te schrijven, be
wijst. dat de situatie van de Afrikaner in de
Zuidafrikaanse samenleving niet overeen
komt met de in dit „Credo" geformuleerde
gedachten.
Over de theologische uitgangspunten van
Treumicht's boek valt ongetwijfeld het een
en ander te zeggen. Het gaat hierbij om een
vorm van denken, die voor de Tweede We
reldoorlog ook in Nederland in Calvinis
tische kringen grote vanzelfsprekendheid
Zijn de Afrikaners in 1977 nog wel zo makke
lijk te isoleren van Engelstalige Zuidafrika
nen, dat van een apart volk gesproken kan
worden9 Eigen ervaring in Johannesburg
heeft mij geleerd, dat verstedelijking van de
Afrikaner tevens een proces van culturele
en morele aanpassing inhield, dikwijls ge
paard gaande met overname van het Engels,
de taal van de grote steden van Zuid-Afrika.
Waar zo veel contactmogelijkheden zijn,
verandert het traditionele onder invloed
van het nieuwe. De groep Afrikaanstaligen,
die zich primair Zuidafrikaan voelt, onge
acht hun spreektaal, zal dr. Treurnicht niet
als echte Afrikaners beschouwen. Trekken
we. zoals Treurnicht daet, van de groep
potentiële Afrikaners ook nog de groep Afri-
kaanstalige Kleurlingen en de groep „on
trouwe", verlichte Afrikaners af. dan blijven
er niet zo veel mensen over. die gezamenlijk
aan Treumicht's ideaalbeeld beantwoorden.
Daarmee wordt het spreken over het Afrika
nervolk al minder vanzelfsprekend dan de
schrijver graag zou zien.
Er komt nog een probleem bij, datweel meer
belang heeft. De strijd voor het behoud van
de identiteit van minderheden vindt aller-
wege sympathie in deze tijd. Ook een
soortgelijk Afrikaner streven zou aanspraak
op onze sympathie kunnen maken, ware het
niet, dat de identiteit van andere groepen
daarbij in het geding is. Zuid-Afrika bestaat
niet uit volkerengemeenschappen, die ge-
•Andriej Treurnicht
scheiden naast elkaar leven, maar uit groe
pen van verschillende afkomst, die samen
de steden bevolken en samen de agrarische
en industriële produktie op gang houden.
Dat actuele perspectief ontbreekt in Treur-
nicht's boek. Het bevat zelf een tijdloos
perspectief en sluit de ogen voor het voor de
hand liggende, de realiteit, zoals elke straat
in Johannesburg die te zien geeft. Gedach
ten over de Zuidafrikaanse samenleving
zonder zich op de integrerende werking en
gevolgen van industrialisering en verstede
lijking en zonder de vraag, wat bij de andere
groep eigenlijk aan gerechtvaardigde wen
sen en behoeften leeft, waren vroeger, in een
anders gestructureerde samenleving,
misschien mogelijk. Nu. na de voor iedereen
zichtbaar geworden onvrede van mei 1976 in
Soweto en elders is een andere, realistischer
kijk op de toekomst van Zuid-Afrika nood
zaak.
(Dr. Ester, de schrijver van deze bijdrage, is
wetenschappelijk medewerker van de katho
lieke universiteit te Nijmegen)
Van een onzer verslaggevers
AMSTERDAM - Het synode-
voorstel Inzake de deelgemeen
ten sanctioneert in feite de „ho-
telkerk" en maakt het faillisse
ment van Kerkherstel en Ge
meenteopbouw definitief, vol
gens secretaris ir. J. van der
Graaf van de gereformeerde
bond.
Morgenochtend moet de hervormde
synode beslissen over een voorstel,
om de buitengewone wijkgemeenten
in wording (tot nu toe geregeld ln
overgangsbepalingen) als zogeheten
deelgemeenten op te nemen in de
kerkorde. In het orgaan van de gere
formeerde bond „De Waar
heidsvriend noemt Ir. Van der Graaf
dit voorstel „het bankroet van wat
met goede voornemens begonnen Is
maar niet tot ln de wortels van de
belijdenis ls doordacht".
Belijden
zoals de toelating van de vrouw ln
het ambt en vernieuwingen in de
liturgie.
De voorstellen voor de deelge
meenten gaan nu van de kerkelijke
nood volgens Ir. Van der Oraaf een
deugd maken. „Het tragische bij dit
alles is, dat er nauwelijks nog sprake
is van echte theologische bezinning
op deze punten of ln het algemeen op
het vraagstuk van de kerk. De han
den liggen moe in de schoot en we
roeien kennelijk nog wat met de rie
men die we hebben of en dat ls óók
een realiteit we investeren al het
theologisch kapitaal ln de
vraagstukken van de wereldverhou
dingen. maar gemeenteopbouw
wordt het kind van de rekening."
De secretaris van de gereformeerde
bond herinnert aan de „gouden tijd"
van vlak na de oorlog, „toen diep en
breed en op niveau het kerkelijk
vraagstuk werd besproken, met na
me ook als het ging om het belijden
der kerk". Nü bergen we de discus
sies op in commissies, waar weinig
meer uitkomt"
CONFERENTIES
Gespreksdagen over lecf-woon-en
werkgemeenschappen, belegd door
PRO (Deventer), zaterdag 2 april elf
tot vijf uur in Arnhem, De Coe-
hoom. Coehoomstraat 11 en zater
dag 23 april, elf tot vijf uur in Em-
men, hotel Grimme, Marktplein 5.
Inf. tel. 05706-1523.
Oriëntatiedag voor jongeren, die
theologie willen gaan studeren, vrij
dag 1 april in De Voorhof te De Bilt.
Inf. teL 034-382548.
Gaandeweg zien wie God is. Over
geloofsoverdracht aan kinderen en
Jongeren. Zaterdag 2 april van half
elf tot half vijf. Toerustingscentrum.
Leusden (tel. 033-43244, toest. 123).
De grote godsdiensten, 2-3 april.
Den Alerdinck, Laag Zuthem (tel.
05290-541).
Van een onzer verslaggevers
NIJKERK De hervormde bond
voor inwendige zending op gerefor
meerde gTondslag (IZB) gaat naast
de blijvende inzet van evangelisten
steeds meer aandacht geven aan in-
structiewerk. De IZB werkt ernaar
toe, dat gemeenteleden zelf meer en
meer hun roeping tot evangelisatie
waar kunnen maken.
Uit het jaarverslag van secretaris
prof. dr. C. Graafland op de algeme
ne ledenvergadering, zaterdag in
Nijkerk, bleek, dat er in 1976 72
voorlichtingsbijeenkomsten en in
structie-avonden zijn gehouden
voor kerkeraden. evangelisatie
commissies en groepen mensen, die
zich met evangelisatie bezighouden.
Het is de bedoeling,» dat in de staf
een speciale man komt (en mogelijk
zelfs meer) voor dit lnstructiewerk.
De IZB heeft thans zeventien evan
gelisten in dienst, onder wie een
jeugdevangelist, Gert van den Bos
te Reeuwijk. Dit jeugdevangelisa-
tiewerk groeit hard. Van den Bos
houdt zich bezig met weekends voor
scholieren en voor werkende jeugd
en stimuleert kinderevangelisatie
en allerlei koffiebar-achtig werk.
De omzet van het evangelisatie-blad
Echo blijft groeien. Samen met het
christelijk gereformeerde „Licht en
Waarheid", waarme nauw samenge
werkt wordt, bedroeg de totale op
laag in 1976 578.700 exemplaten (in
1975 567.000).
Zaterdag werd afscheid genomen
van ds. Jac. Vermaas uit Huizen, die
bijna vanaf het begin (in 1935) be
stuurslid van de IZB geweest is,
waarvan lange tijd tweede voorzit
ter. De thans 74-jarige ds. Vermaas
werd benoemd tot erelid.
Drs. Iz. Kok uit Zoetermeer hield
een referaat, uitgaande van Chris
tus' opdracht en belofte aan zijn
kerk „Gij zijt het zout der aarde"
over de evangeliserende gemeente.
Het is de bedoeling, dat dit onder
werp opnieuw en uitgebreider aan
de orde komt op vier regionale da
gen, te weten ln Zoetermeer en
Zwolle en op 7 mei en in Amsterdam
en Amersfoort op 14 mei.
PARIJS In de parochiekerk van
St. Nicolas-du-Chardonnet, die nu al
een maand door traditionalisten
wordt bezet, is bekendgemaakt, dat
aartsbisschop Lefebvre daar in mei
komt vormen. In april zou Lefebvre.
die vanwege zijn verzet tegen de
paus een verbod heeft gekregen zijn
bisschoppelijke functies uit te oefe
nen, de eerste communie uitreiken
aan kinderen van de bezetters.
Vorige week hebben tachtig pas
toors van Parijs overlegd over de
pastorale opvang van de traditiona
listen in hun stad. Hun aantal moet
vrij groot zijn, al zijn de meesten het
niet eens met de methoden van de
kerkbezetters. Gezocht werd naar
mogelijkheden, om de traditionalis
ten hun geloof op hun wijze binnen
de kerk te laten beleven.
Intussen blijft de situatie rond de
bezette kerk gespannen. Er wordt af
en toe gevochten. Kardinaal Marty,
de aartsbisschop van Parijs, heeft
de pastoor van de kerk toestemming
gegeven, de bezetters een kort ge
ding aan te doen.
BREDA Veel priesters in het r.k.
bisdom Breda hebben tegenover
hun bisschop uiting gegeven aan
hun bezorgdheid over de priesterop
leiding, met name over de gang van
zaken aan de theologische faculteit
van Tilburg, de spirituele vorming
en de oriëntatie op pastorale arbeid
en het priesterlijk ambt. Bisschop
Ernst heeft dit ervaren tijdens de
gesprekken, die hij de afgelopen
twee jaar met alle pastores van zijn
bisdom heeft gevoerd.
If. Van der Graaf herinnert aan de
reorganisatie van de hervormde
kerk. die haar beslag kreeg met de
kerkorde van 1951: de oude richtin-
genkerk maakte plaats voor een
Christus belijdende volkskerk, we
rend wat haar belijden weersprak:
een kerk die zou leren en handelen in
gemeenschap met de belijdenis der
vaderen Maar met het kiezen voor
een belijdende kerk is de kerk nog
niet belijdend, aldus ir. Van der
Oraaf.
Het samen-kerk-zijn is niet gereali
seerd in die zin. dat er een open
verkeer kon komen tussen her
vormde gemeenten van verschillen
de modale snit „Er is eerder een
verharding van posities ingetreden,
die mede bepaald wordt door het
nieuwe modernisme in de theologie,
waardoor gemeenten weggetrokken
zijn van de gronden, waar het anker
der belijdenis nog haken wil en kan."
Ir. Van der Oraaf herinnert ook aan
nieuwe barrières, die het onderling
verkeer in de kerk moeilijk maakten.
Onze adressen:
AMSTERDAM
Postbus 859
Wibautstraat 131
Tel 020-913456
Tele* 13006
ROTTERDAM/DORDRECHT:
Postbus 948
Westblaak 9 Rotterdam
Tel. 010-115568
DEN HAAG/LEIDEN:
Postbus 101
Parkstraat 22. Den Haag
Tel. 070-469445
ZWOLLE/GRONINGEN:
Postbus 3
Melkmarkt 56 Zwolle
Tel 05200-17030
Ds. L. H. Ruitenberg in Woord en
Dienst:
De kerken in hun officiële gestalten
hebben niet of nauwelijks zich met
de stakingsgolf bemoeid. Ik consta
teer dat zonder iemand daarvan een
verwijt te maken. Noch de Raad van
Kerken, noch synodes, noch het
episkopaat hebben iets gepubli
ceerd. Er zullen in preken wel toe
spelingen zijn gemaakt. In menige
kerkeraadsvergadering zijn er zeker
woorden gewisseld en wij kunnen
ons wel ongeveer voorstellen hoe die
gesprekken verlopen zijn. Verschil
lend. dacht ik. onafhankelijk van de
samenstelling van het gezelschap.
Misschien is hier en daar een predi
kant of ouderling pastoraal bezig
geweest met een staker, de vrouw
van een staker, met een werkwillige,
met een bedrijfsleider, maar daar
van is niets naar buiten gebleken
Naar bulten bleek, dat de kerk in dit
grootste arbeidsconflict ln Neder
land siads 1945 afwezig was. Dit met
enige nadruk te constateren ls nodig
terwlüe van ons denken over de
„kerk". Er waren onder de werkge
vers en werknemers ongetwijfeld be
lijdende christenen. In zoverre was
„de kerk", maar dan niet ln organi
satorische gestalte, wel aanwezig.
Maar het ls met aanwijsbaar, dat
deze aanwezigheid enige invloed
heeft gehad op dit conflict Van de
diaconieën hebben wij evenmin iets
gehoord, ofschoon de hervormde
kerk hun toebehouwt de taak om.
slaande te midden van de sociale
noden van het volk „hun kennis
dienaangaande dienstbaar te ma
ken aan de voorlichting van de kerk.
opdat deze ook overheid en samen
leving wijze op haar roeping de ge
rechtigheid te betrachten. Conclu
sie: de christelijke gemeente in al
haar geledingen zal moediger, onbe
vreesder dan tot nu toe de spanning
tussen mensen moeten gaan bespre
ken, al was het alleen maar om haar
eigen grenzen en mogelijkheden te
leren kennen.
Signaleren
,.Een kerk als de remonstrantse kent
'linkse' en 'reehtse' leden. Het politie
ke spectrum in de broederschap zal
zeker lopen van WD tot PPR",
schrijft mr. W. G. C. Mijnssen in het
Remonstrants Weekblad. Hij doet
een voorstel, hoe een kerk in zo'n
situatie toch tot eensgezinde, zinvolle
politieke uitspraken zou kunnen
komen:
De kerken zouden meer op zoek moe
ten naar die toestanden, die (nog)
géén algemeen erkend politiek pro
bleem zijn (bijv. de positie van de
Indianen in het Amazonegebied), of
die géén probleem meer lijken (Waar
ligt Biafra ook al weer? Is dat nog
allemaal goed gekomen?) Op zo'n ma
nier zouden de kerken niet achter de
politiek aanlopen, maar voorop
de problemen „ontdekken" en „sig
naleren", öf oude en „vergeten" pro
blemen weer onder de aandacht bren
gen. Komt die aandacht in ruimte
mate, dan zouden de kerken zich be
scheiden (weer) kunnen terugtrek
ken. Een dergelijke wijze van „aan
politiek doen" lijkt mij principieel
aan te sluiten bij zowel het wezen van
een kerk als de positie die de kerken
in onze huidige West-Europese sa
menleving innemen. Daarnaast is er
nog een wat platvloerser argument.
Mijden de kerken bij hun uitspraken
de politieke bijwagen-rol. dan kan
daarmee veel nodeloos geharrewar
over die uitspraken vermeden wor
den. „Links" zal daartoe het perio
diek plegen van modieuze moties
moeten opofferen, „rechts" het dolce
far niente.
Preciesheid
Prof. dr. H. N. Ridderbos ln het
Gereformeerd Weekblad over
degenen,
die (in de kerk) voor een steeds gro
tere pluraliteit van gevoelen en vrij
heid van christelijke interpretatie
pleiten, zolang het over belijdenis en
leer gaat. Deze plurale „rekkelijk
heid" ten opzichte van de C in de
kerk houdt terstond op zo spoedig
het over de C in de politiek gaat en
wordt daar tot een tamelijk intole
rante „preciesheid". Hetzelfde
verschijnsel diet zich voor t a.v. het
spreken van de kerk. Terwijl de kerk
confessioneel steeds mnder mag
zeggen, althans „oordelen", als zij
daaraan de onopgeefbaarheid van
haar C (als Christelijke kerk) ver
bindt, wordt haar steeds méér ka-
rakterloosheidd verweten wanneer
zij in allerlei vraagstukken van poli
tieke en sociale aard net exclusief,
ondubbelzinnig positie kiest. En
dan niet ,4n het algemeen", maar
hoe concreter hoe beter. Men kan uit
deze ontwikkeling leren, dat het ver
leggen van het zwaartepunt in de
Christelijke religie niet alleen het
Christelijke van de politiek maar
ook van de kerk naar geheel andere
criteria be-meet. Bijna alle „christe
lijke" begrippen ondergaan daarbij
een zekere .her-ijking". Er ontstaan
niet alleen geheel andere maatsta
ven, maar ook andere soorten van
verdenkingen en verdachtmakin
gen. Het examen ligt daarbij niet
meer in de orthodoxie, maar ln de
volgens deze nieuwe maatstaf ont
worpen maatschappelijke orthop-
raxie.
Modelboerderijen
Dr. A. H. van den Heuvel preekte
laatst in de Bijlmer en praatte na de
dienst met de kerkgangers over zijn
werk als algemeen secretaris van de
hervormde kerk („Ik krijg zo'n 120
brieven per week. waarin mensen
reageren op uitspraken en
standpunten van de synode of van
mij. Het valt me de laatste tijd op.
dat de tendens van de brieven nega
tiever wordt. Er komt meer kritiek
en minder bijval"). Op de vraag, wat
hij van de toekomst van de her
vormde kerk dacht, zei hij (wij cite
ren de Bijlmer kerbode Voorloper:
Ik denk dat er gemeenten zullen
blijven met een traditioneel karak
ter. De gereformeerde bond zal ze
ker een bepaalde groep mensen blij
ven aanspreken en Ik vind het goed
als er meer Bondspredikanten ko
men in de grote steden. Maar er
zullen ook allerlei nieuwe vormen
gevonden worden. We zullen meer
afraken van het wijkgemeente-idee,
waar de grenzen van de gemeente
territoriaal bepaald zijn, en toe
groeien naar een kerk, waarin ver
schillende soorten gemeenten naast
elkaar bestaan zonder elkaar liet
recht op het eigen karakter te ont
zeggen in Den Haag zien we dat
gewone wijkgemeenten moeite heb
ben om de mensen te bereiken, maar
dat er ook een paar gemeenten zijn,
die langzamerhand een eigen karak
ter hebben opgebouwd. Daar komen
mensen uit de hele omgeving op af.
Zulke gemeenten noemen we de
'modelboerderijen' van de kerk. De
ene 'boerderij' is erg bezig met litur
gie en kunstzinnige vormgeving van
de diensten, de andere is meer ge
richt op vragen van de politiek en de
samenleving. Weer in andere ge
meenten wordt veel aandacht be
steed aan de deelname van kinderen
en geestelijk gehandicapten aan de
dienst. Iedere gemeente zal een ac
tieve kern hebben, die lekker bezig
is en die zeker één twee avonden
per week besteedt aan de gemeente.
Anderen worden daardoor aange
trokken en zo vormt zich er een
groep omheen, die de toeschouwers
zijn. Dat ls op zich ook een goede
zaak: Beethoven zou toch ook nooit
zijn symfonieën hebben geschreven
als hij geen publiek had gehad?
Cartoon in het maartnummer van Mi
litia Christi, het maandblad van
„Kerk en Vrede".
DAG VOOR MENSEN
Weer zo'n kwestie. Weer wordt Jezus
iets gevraagd met het oog op het
doen en laten van zijn leerlingen.
Die zijn er namelijk op betrapt dat
ze op sabbat aren plukken in het
veld. Ze doen op sabbat wat niet
mag. En weer moet Jezus de vragers
verbijsterd hebben met zijn
antwoord. Hij herinnert hen eraan
dat ook David eens deed wat niet
mocht. Hij en die met hem waren
kregen honger en toen hebben ze
van de broden in het heiligdom ge
geten. Dat was volstrekt tegen de
regels. Toch hebben ze het gedaan.
Blijkbaar ziet de Heer er geen
kwaad in. Hij spreekt zich er wel
niet over uit. maar als Hij het had
afgekeurd was het hier niet als een
voorbeeld te voorschijn gekomen.
Maar 't belangrijkste is dat Jezus
een nieuwe regel formuleert: De sab
bat is gemaakt voor de mens en niet
de mens voor de sabbat. En Hij
voegt er iets aan toe: Zo is de men
senzoon een heer van de sabbat. Ik
denk dat vooral dit laatste woord
veel opzien gebaard heeft. Dat zul
len ze Hem niet in dank afgenomen
hebben, t Leek'erop of Hij helemaal
geen eerbied had voor die oude in
stelling van de wet. Is Hij dan toch
gekomen om de wet af te breken? Je
hoort ze met elkaar praten. Wij we
ten dat dit het nieuwe was dat Jezus
bracht. Hij haalde het oude op en
maakte het nieuw. Hij liet de echte
bedoeling van de sabbet zien. Niet
als een taboe-instelling, maar als
iets fijns „voor de mensen". Daar
moesten God en de mensen plezier
aan kunnen beleven. Voor dat nieu
we heeft Hij zelf op de sabbat de
dood geleden, want op sabbat lag hij
in het graf. vertelt ons het evangelie.
Zo was Hij de heer van de sabbat.
Hij vierde die op zijn manier: voor
de mensen. En daardoor kregen we
alle dagen terug. Ons hele leven.
(Markus 2, vers 23-28).
beroepingswerk
NED. HERV. KERK
Beroepen Te Boven-Hardinxveld. te
Wekerom (toez.) en te Veenendaal:
J. Jongerden te Harderwijk: te
Wierden: J. L. W. Koppenhol te Hui
zen (NH)
GEREF. KERKEN
Beroepen te Honselersdijk: P. Pau-
lus te Scharendijke.
Benoemd tot legerpred. in lang ver
band: F. van der Veen te Wartena,/
GEREF. KERKEN (VRIJG.)
Beroepen te Zuidwolde en Avereest-1
Dedemsvaart: A. van Hout kand. te
Zwijndrecht.
GEREF. GEMEENTEN
Beroepen te Genemuiden: J. Mol te
Rijssen.
NED. HERV. KERK
Beroepen te Rotterdam-Pernis: C.
van Wijngaarden te Makkum.
GEREF. KERKEN
Aangenomen naar Luxemburg (Ned.
prot. gem.): drs. P. K. Pilon, miss.
pred. te Ujung Pandang (Indonesië).
Ratzinger
De Duitse theoloog Joseph Ratzin
ger wordt aartsbisschop. Paus Pau-
lus heeft hem benoemd tot aarts
bisschop van München. Ratzinger
(49) is een van de toonaangevende
theologen van deze tijd in de r.k.
kerk. Verschillende van zijn boeken
zijn in het Nederlands vertaald. Op
het tweede Vaticaans concilie was
hij een van de officiële „periti" (des
kundigen). Sinds 1958 is hij hoogle
raar ln de dogmatiek, thans aan de
universiteit van Regensburg
Magnus Magnusson
Via Meulenhoff-Bruna NV in
Amsterdam is in ons land te krijgen
het nieuwe boek van Magnus Mag
nusson: „B C The archeology of the
bible lands" (239 pagina's, veel kleu
renfoto's en tekeningen). Het boek ls
gebaseerd op een televisieserie van
de BBC. Het boek is populair-
wetenschappelijk van aard, ver
werkt de jongste oudheidkundige
vondsten in het nabije Oosten en
brengt o.m. de val van Jericho, Sim-
son, Salomo en de koningin van
Scheba ter sprake.
Petru Plesca
Door de dood van de 72-jarige
bisschop Petru Plesca is het episco
paat van de r.k. kerk in Roemenië
bijna uitgestorven. Van de vijf bis
dommen heeft alleen Alba Julia nog
een bisschop, de 81-jarige Aaron
Marton, die wordt bijgestaan door
zijn coadjutor met recht van opvol
ging, mgr. An tal Jakab. De r.k. kerk
ln Roemenië telt 1,3 miljoen gelovi
gen, verdeeld over 667 parochies.
Personalia
Ds. C. M. de Vries te Genève heeft de
benoeming aanvaard tot chef van de
televLsiedienst van de protestantse
kerken in Franstalig Zwitserland.
Hij zal zijn huidige functie (hoofd
radio en televisiesectie van de We
reldraad van Kerken) per 31 Juli
neerleggen, na een dienstverband
van vijftien jaar. Nadat hij van 1950
tot 1956 als predikant de Evange
lisch Lutherse gemeente van Nijme
gen had bediend, was ds. de Vries
van 1956 tot 1962 directeur van de
toenmalige Ikor televisie.
