Opruimen, iedere dag weer! deTijd tekening ran een lezer Commentaar [Argentinië (1) Argentinië (2) 'Schillen en dozen' nog steeds slorig weggesmeten Onderzoek nodig naar 'zwerfvuil' Weekblad i i i Lekker zacht 11| (Hy i)E ff-fe VERDER 'terwille van de solidariteit kan niet f ietswedstrijd ONWETTIG -VRIJDAG 25 MAART 1977 BINNENLAND Trouw/Kwartet Het is deze week een jaar gele den dat het Argentijnse leger een einde maakte aan de rege ring van de tragische president Isabel Peron, die met de erfenis van haar man volstrekt geen weg "ïad geweten. Alles beter dan de :haos van de nadagen van het Peronisme, vonden velen op dat moment en ze achtten het lang verbeide ingrijpen van het leger ^dniet eens zo slecht. De militaire regering van presi- nt Videla is echter niet ontko men aan de kennelijke wetma tigheid van de meeste militaire regimes in Latijns-Amerika. Onderdrukking, marteling, ge- ■•welddadige ontvoeringen, exe- ■^icuties zijn politieke werkelijk heid van alledag in Argentinië. '(Het officiële aantal slachtoffers wan politiek geweld in 1976 be- Iroeg 1480, maar het feitelijke aantal ligt aanzienlijk hoger. (Het verslag van de internationa- |le commissie die onlangs een (onderzoek instelde naar de schending van de rechten van de burgers is schrijnend. Ondanks de onderdrukking zijn de militairen er niet in geslaagd de tegenstand tegen hun regime te breken. Telkens zijn er in verschillende sectoren van de in dustrie stakingen. De twee guer rilla-organisaties, de peronis- tische Monteneros en de marxis tische ERP, zijn ondanks zware verliezen nog lang niet aan het einde van hun latijn. Ze hebben hun krachten inmiddels gebun deld. Het verzet tegen de Argentijnse regering komt niet alleen van binnenuit, maar ook van buite naf. De Amerikaanse regering van president Carter heeft de wapenleveranties aan het land beperkt zolang de regering zich schuldig maakt aan de schending van de rechten van de mens. De Argentijnse regering heeft de twijfelachtige eer aan zichzelf gehouden door daarop van alle wapenleveranties af te zien. Kie- benauwende vraag dringt i d«zich op wat het resultaat zal zijn Re^van de binnenlandse en buiten landse druk. Helpt het als een jregering wapenhulp stopt of als Nederlanders demonstreren jvoor een ambassade? Er zijn tekenen die erop wijzen 'dat de positie van president Vi dela steeds meer omstreden wordt door de voortdurende kri- Jtiek. Het gevaar is echter niet (denkbeeldig dat de president pn de kant gezet zal worden bor militairen die nu van me ning zijn dat hij nog lang niet hard genoeg optreedt. De secretaris-generaal van de Latijnsamerikaanse vakorgani satie CLAT, Emilio Maspero, achtte het deze week echter mo gelijk dat de militaire regeringen in Latijns-Amerika door de toe nemende kritiek op hun in alle opzichtend falend beleid zo in hun hemd komen te staan, dat ze zich genoodzaakt voelen naar de kazernes terug te keren om de militaire eer niet langer te grabbel te gooien. De juistheid van dit denkbeeld valt pas na verloop van tijd te constateren, maar het ontneemt toch en igszins de hopeloosheid aan de acties die gevoerd worden en aan de druk die door regeringen wordt uitgeoefend. Het is im mers onmogelijk zich bij dit on recht neer te leggen. door Hans Schmit DEN HAAG In 1916 voeg de ANWB voor de eerste keer aan de zich toen verpozende Nederlanders, de „eigenaar van 'tbos" niet als dank de schillen en de dozen te laten. Ruim zestig jaar later is de slagzin van toen nog springlevend, evenals de neiging van velen zich op de gemakkelijkste wijze van rommel te ontdoen. Gestileerde handjes op een blikje herinneren er vaak (tevergeefs) aan dat het lege blik in een vuilnisvat hoort, reinigingsdiensten roepen op de stad schoon te houden, terwijl ons op het hart wordt gedrukt dat de hond in de goot hoort. Wie dagelijks in de stad wandelt, kan constateren dat deze oproep aan voornamelijk hondebezitters voorbij moet zijn gegaan. Zwerfvuil is de verzamelnaam van allerlei soorten rondslingerende rommel; een naam die enkele jaren terug opdook in de inmiddels door de Tweede Kamer aangenomen Af valstoffenwet van minister Vorrink (milieuhygiëne). Zwerfvuil stelt de genen die onze steden en ons platte land schoon moeten houden voor grote problemen. Want naast het feit dat het erg vervelend is overal rom mel te zien en veel mensen zich er aan ergeren, is zwerfvuil ook uit hy giënisch oogpunt uiterst onaange naam: hondepoep. weggegooide voedselresten en rottend fruit trek ken insecten en ongedierte aan. Ook kan door weggeworpen resten van ook huis-, tuin- en keuken-) bestrij dingsmiddelen ernstige verontreini ging van bodem en water ontstaan. Weggeworpen glas en blik (vooral de scherpe lipjes) veroorzaken meer dan de helft van de verwondingen in badplaatsen en zwembaden. Tenslotte kost het opruimen van zwerfvuil veel geld: volgens een zeer ruwe schatting zou, als niemand meer iets wegwierp, dat de reini gingsdiensten de helft van de kosten schelen. Amsterdam bijvoorbeeld is jaarlijks aan het vegen van vuil 38 miljoen gulden kwijt. Coördinator De Nederlandse Vereniging van Rei nigingsdirecteuren heeft om te zien wat er zoal tegen het milieubederf door zwerfvuil te doen valt, vorig jaar met steun van het ministerie van volksgezondheid en milieuhy giëne de heer L. J. Melsen aange steld. De heer Melsen. landbouwscheikundige en gespecia liseerd in bodemverontreiniging, krijgt drie jaar de tijd meer inzicht in zwerfvuil en vooral in de wijze waar op het ontstaat, te vergaren, om ver volgens de weg te wijzen hoe in de toekomst dit probleem kan worden aangepakt. De heer Melsen: „Er is praktisch geen onderzoek geweest naar zwerfvuil, hoe het is samengesteld, waar het het meeste voorkomt. In het buitenland gebeurt er wel meer, in de Verenigde Staten heb je de actie „Keep America Beautiful", in West-Duitsland de „Aktion Sauber Landschaft". Het bezwaar van deze organisaties is dat zij niet zozeer naar de oorzaak kijken, dat zij vin den dat als je het vuil maar in de papierbak gooit, het probleem is op gelost, Zwerfvuil kan van alles zijn. Verpakkingsmiddelen, voedingsres- ten, patatzakken, glas, flessen, blik ken. uitwerpselen, buskaartjes, landbouwplastic, folders, kranten, matrassen, meubels, wrakhout, voer tuigenonderdelen en zo kun je nog wel even doorgaan". Onderzoek Een eerste daad zou kunnen zijn op. grote schaal te onderzoeken wat er het meest in zwerfvuil voorkomt en ADVERTENTIE Boekenweek? Boekenbijlage! De fraaie fysiek van Hester Albach, nieuwe poezie, drie erotomanen, thriller over een huismoeder Oók Roots, het verhaal van iedere zwarte Amerikaan, de Bonnie en Clyde van de pruikentijd; de tragiek van vechter Frits Lang; TV- mensen op zoek naar een boek; Komrij als geval van publiek afkicken Ennog heel veel boekennieuws méér Zesendertig extra pagina's lang Overal ie koop: I 2.2S Abonnementen tel. 020 - 23 39 14 Internationaal symbool voor het weggooien van vuil in speciale bakken. Dit wordt momenteel gebruikt in de Verenigde Staten, Groot-Brittannië, Ierland, West-Duitsland en Frankrijk. waar zwerfvuil het meest wordt aan getroffen. Er zijn plaatsen waar je veel vuil kunt verwachten, bijvoor beeld waar gewerkt wordt (laad- en overslagplaatsen, visafslag, bouw en sloopwerken) en bij kam peerplaatsen en gebieden voor dag recreatie. De heer Melsen: „Langs spoorlijnen zie je erg veel kleine stortplaatsen, op zo'n strook van vijftien meter langs de spoordijk wordt vaak rommel neergegooid. Toch zijn de mensen wel gevoelig als het om bij voorbeeld de woonomgeving gaat. In een straat in Amsterdam waar mensen wonen, waar wordt gewin keld en waardoor mensen op weg gaan naar hun werk, heb ik op 125 meter stoep 350 voorwerpen (twintig soorten) geteld. Vlak erbij, in een straat met een blinde muur waar hoofdzakelijk werd geparkeerd, la gen veel meer hondekeutels. Als er meer gegevens zijn, krijg je een handvat voor maatregelen. Kun Je bijvoorbeeld ook de industrie over tuigen van de schade van bepaalde verpakkingsmiddelen. Nu kunnen ze, als Je vindt dat er te veel blikjes liggen, zeggen: ach, er ligt nog zo veel andere rommel." Waarom? Wie het zwerfvuil wil aanpakken, stuit al direct op de vraag: waarom? Waarom wordt iets weggegooid en waarom wordt het zomaar wegge gooid? De heer Melsen: „Er zal zeker een sociaal-psychologisch onder zoek naar milieu-verontreinigend gedrag moeten worden gehouden. Er is nog maar weinig onderzoek bekend. Het Gemeenschappelijk instituut toegepaste psychologie in Nijmegen heeft in 1973 een onderzoek inge steld naar milieuvervuiling op open bare wegen, wateren en terreinen. Interessant daarbij was het excuus van mensen die worden betrapt. Bij na niemand zegt niet te hebben ge weten het niet te mogen. De mensen waren vaak machteloos, vooral hon debezitters. zo van: waar laat ik 't anders? Als er al veel vuil ligt, wordt er nog meer bijgegooid. Ook wordt vaak de eigen verantwoordelijkheid afgeschoven, zo van: hoe kan die hond nou weten dat-ie in de goot moet, en: kijk eens naar Rijnmond en al die illegale stortplaatsen. Die bevindingen zijn nog zeer op pervlakkig, maar zeker de moeite waard verder te worden onder zocht." zwerfvuil gaan bundelen vuilnis bakken plaatsen, containers bij campings. Maar ook dan nog moet je het vuil ophalen, je moet de bak ken legen. De heer Melsen: „Je moet de mensen geen schuldgevoel opdringen, maar alternatieven bie den. Je moet stapsgewijs te werk gaan. veel mensen zijn zich niet be wust dat het een probleem is. Je moet dan ook de mensen duidelijk maken hoe groot het probleem is en wat zij eraan kunnen doen." „Ik hecht veel waarde aan voorlich ting en opvoeding. hêlieu- organisaties hebben het probleem van zwerfvuil nooit zo'n hoge priori teit gegeven en dat is jammer. Want het gaat niet alleen om een smeer pijp of om wat in Rijnmond in de lucht komt, het gaat er ook om wat je zélf doet. wat je zelf kunt doen door iets niet zomaar op straat te gooien. Er is. denk ik. zeker wel een samenhang in gedrag tusssen het bedrijf dat zomaar loost en degene die iets weg gooit op straat. Je kunt op school veel doen: laat kinderen maar eens zwerfvuil rond de school verzamelen. Ze kunnen het wegen, het volume bepalen, evenals het soortelijk gewicht. Ik geloof dat je pas daarna, als je de mensen bewust hebt gemaakt van het probleem, als je voorlicht en opvoedt, aan de be strijding aan de bron toe bent. Dan kun je blikjes gaan vervangen door een verpakking waar statiegeld op staat en die retour moet." Weerrapporten Amsterdam Do Bilt Dooien Eelde Opruimen Voor het bestrijden van zwerfvuil geldt als eerste parool: opruimen, iedere dag opnieuw. Wel kun Je het Den Helder Rtd. Twente VUuingen Zd. Limburg Aberdeen Athene Barcelona Berlijn Bordeaux Brussel Frankfort Genéve Helsinki Innsbruck Kopenhagen Lissabon Locarno Luxemburg Madrid Malaga Mallorca Munchen Nice Oslo Parijs Rome Split Stockholm Wenen Zurich Casablanca Istanboel Las Palmas New York Tcl-Aviv Tunis zwaar bow geheel bew geheel bew geheel bew geheel bew geheel bew zwaar bew onbewolkt onbewolkt licht bew onbewolkt zwaar bew geheel bew onbewolkt zwaar bew licht bew geheel bew zwaar bew zwaar bew licht bew. licht bew zwaar bew zwaar bew regen licht bew onbewolkt onbewolkt onbewolkt onbewolkt Tekeningen, bij voorkeur in Postbus 859, Amsterdam. liggend formaat, sturen aan Trouw, jury politieke prent, Naam en adres aan ae achterzijde vermelden s' stoai weer toe... HET WEER door Hans de Jong Het was gisteren in het binnen land behaaglijk zacht. Met be hulp van een wazig zonnetje kon het kwik in oost-Brabant 17 gra den bereiken, in Maastricht en De Bilt 16. In midden Europa liep de temperatuur voor de eerste keer dit jaar tot boven de zomerse grens van 25 grademop. De krachtige föhn van woensdag is dus niet zonder uit werking gebleven. De betere len- te-achtige temperatuur, die ook in het noorden de kastanjeknop pen een kikje gaf (Gorredijk 16 graden), kwam tot stand in een mildere luchtsoort uit het zuid oosten. aangevoerd door een kleine depressie uit zuidoost- Frankrijk. Deze trok vrijwel zonder regen in onze omgeving naar de Noordzee. Maar niet overal was het zo aangenaam: in de kustgebieden drongen mistvelden van de Noordzee binnen en om 16 uur meldde Vlissingen geen hogere tempera tuurwaarde dan negen graden, gelijk aan die op het lichtschip Noordhinder. Achter de depres sie was de wipd gedraaid van zuidwest tot West, vandaar dat die mistvelden het land binnen konden vallen en zich gistera vond verder uitbreidden. De westelijke stroming werd mee voorbereid door een stelsel van twee hogedrukgebiedjes van 1025 millibar: één bij Tou louse en een ander ten westen van Mallorca. Dit hogedrukge- bied heeft een verbinding met een ander maximum van IJs land tot Groenland. Deze zich nog versterkende zone komt over de Britse eilanden lang zaam op ons af. Als gevolg daar van zal het weer vooreerst rustig en droog zijn met de mogelijk heid van gunstige temperatu ren. Vooral daar waar de zon flink actief wordt kunnen maxi ma van 17 k 18 graden Celsius worden bereikt. Die kans hierop is in het midden en oosten van het land groter dan in het westen. Ten westen van de Golf van Biscaye ligt een stroomdepressie van 982 milli bar, die langzaam naar het oos ten koerst. Het weerschip Ro meo. ten westen van Bretagne, had er gisteravond matige regen van bij harde zuidoostelijke wind en een luchtdrukdaling van twee millibar in drie uur. Het zou wel eens kunnen zijn dat deze depressie samen met de naar het oosten opschuiven de hogedrukzone in de loop van het week-end of maandag de stoot geeft tot een nieuwe warmtegolf in de richting van west-europa. De luchtdrukver deling wijst echt wel in die rich ting met zeer krachtige zuidwes telijke hoogtestromingen boven de Golf van Biscaye en west- Frankrijk. Daar kan best een slap warmtefront met bewol king en wat motregen aan voor afgaan. Loopt het allemaal gesmeerd, volgens dit schema, dan mogen speciaal het midden en het zui den van het land binnen afzien bare tijd de primeur van een 20-graden-temperatuur tege moet zien: zondag of maandag. Het in een eerdere rubriek aan gehaalde weergezegde: „Als op 20 maart de wind uit het noord oosten waait, blijft 'ie daar tot de laatste dag", zit er wel goed naast. Het is en lk herhaal het nog maar eens weer dan ook geen gewone lente. Het huidige seizoen ziet het met de koude lucht in WestrEuropa niet zo zit ten en sluit veel gemakkelijker compromisjes met zachtere zuidelijke stromingen, uitvloei sel van blokkades in de luchtdrukverdeling In een peri ode met gewijzigde druk- en stromingssystemen, in een ver houding zoals wij de laatste we ken en maanden meemaken, la ten de hagel- en sneeuwbuien het afweten en behoeven wij hier in west-Europa ons direct geen grote zorgen te maken over kou-invallen (scherp of niet) in 8candinavie, want die bereiken Nederland niet of in afgezwakte vorm. Met dat al is de gemiddelde tem peratuur van maart over de eerste drie weken erg bloeiend geweest: in De Bilt 7.3 graden Celsius over het etmaal tegen normaal vijf graden. Deze eeuw zijn er maar drie warmere maan den maart geweest en wel die van 1957 (8.4 graad Celsius: re cord hoog over de laatste twee- en-een-halve eeuw) en die van 1939 (7.7) en 1912 (7.5). moes Ifl onder redactie van Loes Smit ,Wie in het swahili over solidariteit en broederschap praat, gebruikt het woord ..undugu". wie datzelfde undugu uitspreekt inMathare Val ley. de grootste krottenwijk van de Keniase hoofdstad Nairobi, kan het haast niet anders dan over de Nederlandse pater Naud Grol of ,de resultaten van diens werk heb ben Pater Grol, die al meer dan 'vijfentwintig jaar van zijn leven in Oost-Afrika werkt, heeft dat woord „undugu" hoog in zijn vaandel ge- toeschreven. Zelfs de ambachtschool üdingdie hij voor zijn beschermelingen stichtte, heet zo. J AfVfll de Nederlandse pater in die 19 t>ê sloppenwijk uitvoert heeft al eer- 31 ideT in deze krant Sestaan: hiJ Pro' q FJbeert er de jongeren vaak wezen 'of halfwezen die zichzelf maar imoeten zien te redden met alle ge- k®®!?olgen randien kansen op een ^redelijk bestaan te geven. Najaren °^™iploeteren heeft pater Grol bereikt, es- ,dat er nu enkele huizen in Mathare 1, M-iValley staan, waar in elk daarvan ongeveer twintig van die dakloze kinderen als een gezin samenwo nen en alles samen doendat er nu scholen (onder meer die Undugu- ambachtschool) zijn waar de jon gens een vak leren om zelf in hun levensonderhoud te kunnen voor zien; dat een groeiend aantal van de jongeren intussen een eigen be drijfje kon openen. Ontspanning moest er ook zijn. De onvermoeibare pater zette een aantal clubs op poten, waaronder sportverenigingen en een jazzband. Die laatste is samenge steld uit vooral wat oudere jon gens, die met zoveel succes uitvoe ringen geven soms ook in het buitenland en dit jaar zelfs in Eu ropa dat ze door, de helft van hun met de muziek verdiende geld aan pater Grol af te staan, al een aardige bijdrage aan diens werk leveren. Maar hun optreden zou veel meer kunnen opbrengen als de jongens over een „discoset"(draai tafel. boxen, lichteffectenkonden beschikken. Vorig najaar, toen pa ter Grol een paar weken in Neder land was, heeft hij via kranten en t.v. geprobeerd gebruikte voet balschoenen en allerlei andere sportartikelen voor „zijn jongens" te krijgen. Hij is toen ook door lezers van Trouw'Kwartet aan een flink voorraadje geholpen. Weliswaar is pater Grol nu niet zelf in ons land, maar hij heeft hier wel een trouwe „fanclub": het thuisfront, dat hem waar mogelijk helpt. Daartoe hoort de „Pater Naud Grol Club" in Groningen (postgiro 1002426die nu de f 6500 die de discoset kost, bij elkaar tracht te halen. De club vertrouwt er op, dat er genoeg mensen zijn die iets op dat gironummer willen storten. Uit solidariteit met de ver schoppelingen van Nairobi, terwil le van de „undugu". Wat hij ook zei, welke bewijzen van zijn schuld hij ook op tafel legde, Ronald MacGillivary kon de rechtbank in de Britse stad Leices- ter er niet van overtuigen ëat hij een café beroofd had. „Kan niet", zei de rechter, net als eerder al de politie. Ten eerste kende hij Mac Gillivary wel, en verder is de ver dachte blind, dus wilde de rechter er niet aan dat hij in z'n eentje tot zoiets in staat was. Omdat de be klaagde er zo op aandrong, besloot de rechtbank uiteindelijk de proef Met je voeten in de kille sneeuw en een letterlijk ijzige 'medestudent' naast je merk je niet veel van de lente. Omdat het hier in de Amerikaanse stad Boston desondanks mooi, zonnig weer was, kwamen deze twee allebei op een bank in het park terecht De één werd er neergezet, de ander ging er zelf zitten. De één kreeg een boek in handen gedrukt, de ander had het zelf bij zich. Hoewel dus de overeenkomsten tussen beiden vele zijn, is er minstens één in het oog lopend verschil: de bleke buurman van de donkerharige student haalt het einde van het studiejaar beslist niet. op de som te nemen. MacGillivary moest mee en werd bij het beroofde café neergezet. Hij vond een leeg vat, rolde dat tot onder een raam aan de achterkant van het etablis sement. klom naar binnen en vond feilloos zijn weg naar roox- en drankwaren. De onthutste rechter heeft het pro ces geschorst. Dat is nog eens een ander soort fietswedstrijd: eentje waar ieder een, jong of oud, goed of slecht ter been, met of zelfs zonder fiets aan mee kan doen. Geen gehijg met de tong op de schoenen, want het gaat er niet om wie het hardst kan. Er hoeft alleen getekend te worden. De „Stichting: Flets!" heeft een fiets-tekenwedstrijd uitgeschre ven. waarin de fiets uiteraard in het middelpunt moet staan. Het mo gen gewone tekeningen zijn of car toons die. zoals het reglement zegt. „de fiets, het gebruik of het ge- bruiksklimaat van de fiets" uit beelden, kortom: het mag van alles voorstellen, zolang de fiets er maar veel mee te maken heeft. De teke ningen moeten in zwarte Inkt wor den uitgevoerd en ze moeten minstens 15 bij 15 centimeter zijn, dus groter mag ook. Wie meer leuke tekeningen weet te maken, mag ze allemaal Inzenden. Achterop moet behalve naam. adres en leeftijd van de inzender een flinke K, J of V staan. Dat betekent kind (Jonger dan 12 jaar), jeugd (12 tot en met 17) en volwassen (18 of ouder); ver melding van de letter scheelt de sorteerders een hoop werk Wie wint In elke categorie wordt een zeer fraaie fiets uitgeloofd en bo vendien zijn er nog dertig troostprijzen krijgt zijn of haar tekening niet terug; die houdt de stichting. Wie niets wint. kan zijn werk wel terugkrijgen, op voor waarde dat er een geadresseerde en voldoende gefrankeerde envelop voor retournering met de inzending is meegestuurd. Uiterlijk op 1 Juli moeten alle teke ningen binnen zijn bij de Stichting: Fiets!. Europaplein 2. Amsterdam. Op de envelop moet duidelijk 'fietstekeningen' staan De ultstlag wordt nog vóór 1 oktober be kendgemaakt Het zal je maar gebeuren: nog maar koud terug van de huwelijksreis word Je in Je dorp met de vinger nagewezen, omdat Je zou hokken', terwijl je er zelf al die tijd heilig van overtuigd bent heel eerbaar voor de wet getrouwd te zijn. Dat is een aantal Jonge echtparen in het dorpje Foilonlca, middenin Italië, overkomen Nog weken na zijn schorsing was de burgemeester van het dorp rustig doorgegaan met het in de echt verbinden van zijn on derdanen. Die waren niet van de schorsing op de hoogte en kwamen er zo ongeveer na de witte broodsweken pas achter, dat hun huwelijk daardoor nooit geldig was geweest. De plaatsvervangend bur gemeester kon hen ook niet helpen; hij was, net als zijn baas, geschorst wegens het plegen van valsheid In geschrifte.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1977 | | pagina 5