Podgorny stelt Afrika gerust
if m
EVEN GEDULD AAJ.B.:
VOOR EEN VRIENDEUJK GEBAAR
VAN UW BOEKHANDELAAR.
Argentinië schendt
rechten van de mens
Zuid-Afrika schort perscode op
S 'Jiet uit op bases of bijzondere voorrechten'
geleid Giscard
^ïog niet duidelijk
$ome staakt
Ekn demonstreert
l3CliKI=NWI=l=K
Communisten in Spanje wacht erkenning
Bloedwraak op
kardinaal Kongo
Vance: Afrika
moet Zaire"
zelf regelen
jONDERDAG 24 MAART 1977
BUITENLAND
T rouw/Kwartet
(ADVERTENTIE)
/)NDEN (Reuter, UPI) In
Lrgentinië zitten 5000 tot 6000
nensen om politieke redenen
;evangen. Dit is een schatting
an Amnesty International,
en internationale organisatie
er verdediging van de mensen-
echten. Het cijfer is afkomstig
lit een rapport van een com-
oissie die een onderzoek heeft
ngesteld in Argentinië.
jnnesty International stelt dat fol-
eringen in Argentinië op grote
chaal voorkomen. Sinds de militai
re staatsgreep, vandaag een jaar ge
iden. zijn tussen de 2000 en 5000
insen spoorloos verdwenen. Men
ïmt aan dat een groot deel van de
nsen die verdwijnen zonder meer
rdt gedood.
w»ot de commissie die vorig jaar een
onderzoek heeft ingesteld naar de
situatie van de politieke gevangenen
in Argentinië behoorden onder ande
ren Robert Drinan, lid van het Ame
rikaanse huis van afgevaardigden en
Lord Avebury, lid van het Britse
hogerhuis. De bevindingen van deze
commissie zijn volledig in tegen
spraak met de bewering van de Ar
gentijnse president Videla, die zegt
ervan overtuigd te zijn dat er geen
enkele Argentijn wordt vastgehou
den vanwege zijn politieke overtui
ging.
Uit de bekendgemaakte getuigen
verklaringen van ex-gevangenen
blijkt dat bewakers voortdurend
wreedheden begaan Jegens de ge
vangenen. Daarbij wordt gebruik ge
maakt van elektrische schokken, on
derdompeling in water tot verstik
king toe, aframmelingen, onthou
ding van eten en drinken en seksueel
misbruik.
Agenten
De missie spreekt haar waardering
uit voor het feit dat de Argentijnse
regering haar te woord wilde staan.
De werkzaamheden van de commis
si e werden echter belemmerd door
de voortdurende aanwezigheid van
twintig politieagenten die de men
sen die contact zochten met de com
missie, intimideerden en ondervroe
gen en een enkele maal arresteerden.
Amnesty International vraagt de Ar
gentijnse regering een onderzoek
van de Verenigde Naties toe te staan,
de namen bekend te maken van alle
gevangenen, een onderzoek in te
stellen naar verdwenen personen en
stappen te nemen om de veiligheid
van buitenlandse vluchtelingen die
in Argentinië verblijven, te garan
deren.
Een Argentijnse groepering ter ver
dediging van de mensenrechten
heeft president Videla gevraagd alle
gevangenen vrij te laten tegen wie
geen bepaalde beschuldigingen zijn
ingebracht. Ook deze groep vraagt
om publikatie van een lijst van ge
vangenen die door de veiligheids
troepen worden vastgehouden.
0 ARIJS (UPI) De Franse presi-
ent Valery Giscard d'Estaing heeft
isteren gezegd dat de regerings-
ïeerderheid een einde moet maken
an onderling gekissebis en een
pen en loyaal bondgenootschap
ïoet vormen met het oog op de
omende verkiezingen. De stembus-
itslag van de afgelopen en vorige
n%eek zondag gehouden gemeente-
sj »adsverkiezingen duidt erop dat
et Franse volk een werkelijke ver-
ndering wil.
lü )e Franse president heeft het ont
zag geweigerd dat twee van de mi-
°J isters uit zijn regering die werden
1 erslagen bij de gemeenteraadsver-
iezingen, bij hem hadden inge-
iend. Het is in Frankrijk gewoonte
at ministers vaak ook een burge-
ïeestersambt bekleden.
DAR ES SALAAM (Reuter, UPI, AP) De Sovjet-Russische president Nikolai Podgorny heeft
gezegd dat zijn land er niet op uit is bases of bijzondere voorrechten in Afrika te verwerven. Eeder
deze week gaf de Cubaanse premier Fidel Castro een dergelijke verzekering.
et
edjlOME (UPI, Reuter, AP) Arbei-
irs en studenten demonstreerden
steren gescheiden in de Italiaanse
lofdstad Rome. Ze werden door de
Idedienst van de vakbonden uit
kaar gehouden.
ageveer 200.000 arbeiders protes-
eerden gisteren op het plein voor de
asiliek St. Jan van Latheraiien te-
.ien het pakket noodmaatregelen
*7an de regering Andreotti. De de
monstratie vormde het hoogtepunt
an een 24-uurs staking die was uit-
eroepen in verband met de bezuini-
u ingen. In Rome en omgeving staak-
en 1,5 miljoen arbeiders, waardoor
et openbare leven vrijwel stil
wam te liggen.
J>p geringe afstand van de arbei-
^"rsdemonstratie hielden extreem
ïkse studenten een betoging tegen
1 naar hun bewering halfzachte
Jouding die socialisten en commu-
isten innemen tegenover de chris
tin-democratische minderheidsre-
iring. De linkse partijen onthou-
;n zich in het parlement van stem
ing wanneer het lot van de rege-
ig in het geding is, zodat ze zich
ilzwijgend medeplichtig maken
an het beleid van deze regering, zo
lenen de studenten. Tot moeilijk
eden tussen beide demonstraties is
Beide communistische leiders bren
gen op het ogenblik onafhankelijk
van elkaar bezoeken aan Afrika.
Podgorny kwam kwam gisteren in
de Tanzaniaanse hoofdstad Dar es
Salaam aan, vanuit het noorden van
het land. (Zijn supersone vliegtuig,
de 'Russische Concorde' kon niet op
de luchthaven van Dar es Salaam
landen).
Podgorny zei bij zijn aankomst dat
het aanhalen van de banden met
Afrikaanse landen een belangrijke
doelstelling is in het buitenlands be
leid van de Sowjet-Unie. De Tanzani
aanse kranten deden eveneens een
oproep tot nauwere samenwerking.
Het regeringsblad Daily News
schreef dat Afrikaanse landen zich
tegenwoordig niet meer hoeven te
verontschuldigen voor nauwe ban
den met communistische staten. Het
noemde beide partijen bondgenoten
in de strijd tegen racisme en kolonia
lisme.
Podgorny en zijn Tanzaniaanse
ambtgenoot Julius Nyerere zullen
vooral praten over het racisme in
zuidelijk Afrika en mogelijke vergro
ting van Russische wapenleveran
ties aan bevrijdingsbeweging. De
blanke Rhodesische minderheidsre
gering heeft hiervoor gisteren een
ernstige waarschuwing laten horen.
Koele ontvangst
In Tanzania verluidde gisteren dat
het bezoek van Podgorny aan Tanza
nia zeker twee keer is uitgegesteld.
Moskou zou er op hebben gestaan
dat de president net zo'n groots ont
haal ten deel viel als wijlen de Chine
se premier Tsjoe En-lai in de jaren
zestig. Het leek er gisteren bij lange
na niet op. Er waren maar twee dui
zend mensen op het vliegveld waar
Podgorny slechts de gebruikelijke
ontvangst voor staatshoofden ten
deel viel. Het welkom was stukken
koeler dan de ontvangst die de Cu
baanse premier Fidel Castro vorige
week kreeg.
Deze is op zijn Afrikaanse safari op
het ogenblik in Angola, waar woens
dag tot een nationale feestdag was
uitgeroepen. Mede dankzij Cubaan
se steun slaagde de bevrijdingsbewe
ging MPLA erin de burgeroorlog in
Angola te winnen.
Castro kwam gisteren in Angola aan
vanuit een andere vroegere Portuge
se kolonie Mozambique. Ondanks
eerdere plannen heeft Castro op zijn
safari Zambia niet meer aangedaan.
Dit land wordt wel bezocht door
Podgorny, die vervolgens naar Mo
zambique gaat. Volgens eerdere be
richten zou hij daar een ontmoeting
hebben met Castro, maar niet duide
lijk is of dat de komende dagen nog
te gebeuren staat.
Vandaag begint de Boeken
week. Die staat dit jaar in het
teken van de Televisie. En daar
gaat het Boekenweek-geschenk
dan ook over. Een alleraardigst
boekje met 34 kleine verhaaltjes,
versjes, liedjes cn anekdotes. Ze
zijn zo kort, dat u ze precies
kunt lezen tijdens een televisie-
storing.
Vandaar ook de titel: Even
geduld a.u.b. Een handvol
"stonngen", geïllustreerd door
de grafische afdeling van de
NOS. Alleen tijdens de
Boekenweek gratis bij f 17,50
aan boeken.
v Bij uw Boekhandelaar."''
24 maart t/m 2 april.
Als ti tic boekenmolen not; nier in tk* brieven hm
heelt "cli.ul ile/e haiKligcgidft vol nuttige hockentips ligtgr.itis
MADRID (Reuter, UPI) De beslissing over de legalisatie van de Spaanse communistische partij
zal mogelijk morgen al vallen. Politieke waarnemers achten de kans heel groot dat de partij (PCE)
door het hooggerechtshof zal worden erkend. In Madrid nemen de speculaties toe dat de Spaanse
premier Suarez aan de verkiezingsstrijd zal gaan deelnemen.
Podgorny na zijn aankomst samen met de Tanzaniaanse president Nyerere.
Deze kreeg van zijn Russische ambtgenoot een berenmuts ten geschenke.
De communistische partij van Span
je deelde gisteren mee dat er voorbe
reidingen worden getroffen voor een
massale viering van het herstel van
de politieke rechten van de partij, na
38 jaar van illegaliteit. „We zullen
een begin maken met de verkiezings
campagne, zodra de legalisatie een
feit is," zo zei een woordvoerder van
de PCE.
Op een slotbijeenkomst van de par
tij zal het woord gevoerd wordên
door de tijdens haar leven al legen
darisch geworden voorzitter van de
partij, Dolores Ibarruri. beter be-
ft niet gekomen.
z' erdere demonstraties deze week
:pen uit op gewelddaden, waarbij
gelopen dinsdag twee agenten om
Tt leven kwamen.
*>or Johan ten Hove
lojj de verrassende aankondiging van de verkiezingen in India zei de nu demissionaire premier
utdira Gandhi dat „een parlementair bewind aan het volk verslag moet uitbrengen en toestem
ming moet vragen om voor het welzijn van de natie programma's uit te voeren.
UI
it de premier beoogde was een legalisering door het Indiase volk van de noodtoestand die haar
nijwel dictatoriale bevoegdheden verschafte. Haar uitspraak getuigde van een groot vertrouwen
een overwinning van haar eigen regerende Congres-partij. De verwachte toestemming heeft zij
yjt gekregen. Nimmer heeft het Indiase volk zo duidelijk laten blijken dat het niets voelt voor een
of halve dictatuur en daarmee alle commentatoren te kijk gezet, die volhielden dat
jjJemocratie van geen belang is voor miljoenen analfabeten die op de rand van het bestaansmini-
lim leven".
KAAPSTAD (Reuter. UPI, AP) Zuid-Atrika zal de
omstreden perscode, die werd gezien als een bedreiging
voor de persvrijheid in het land, opschorten. De kranten
krijgen een jaar de tijd om te bewijzen dat zij over
zelfdiscipline beschikken.
Premier John Vorster heeft dat gisteravond in het
parlement gezegd, en voegde eraan toe dat de stap is
gedaan op verzoek van de Persunie, waarin journalisten
en eigenaren van kranten zitten. Het wetsontwerp had
vandaag in een tweede lezing zullen worden behandeld.
Het had fel verzet opgewekt in Zuid-Afrika maar ook
daarbuiten. Onder de wet konden journalisten die zich
niet hielden aan regels van de regering worden veroor
deeld tot boetes en gevangenisstraffen.
Volgens minister van binnenlandse zaken Connie Mul
der was de wet nodig om „oneerlijke en tendentieuze
berichtgeving" te voorkomen. De Zuidafrikaanse rege
ring had de kranten hiervan met name beschuldigd na de
rassenrellen van vorig jaar.
Op verzoek van de Persunie zal er nu een perssecretari
aat komen, direct onder premier Vorster, dat contact met
de pers zal onderhouden en eventuele klachten behan
delt.
kend'als „la Passionaria". Dolores
Ibarruri zal binnenkort, naar wordt
verwacht, haar 38 jaar durende bal
lingschap kunnen beëindigen, wan
neer de Spaanse autoriteiten haar
een paspoort geven. Momenteel
woont „la Passionaria" nog in
Moskou.
Kieswet
Het Spaanse staatsblad heeft giste
ren de nieuwe kieswet bekend ge
maakt die de algemene verkiezingen
die begin juni worden gehouden,
moet regelen. De wet voorziet in fi
nanciële steun aan de partijen die
aan de verkiezingen deelnemen. De
strijd zal gaan om de 350 zetels van
de Tweede Kamer en 207 zetels in de
Eerste Kamer. 40 leden van de
Eerste Kamer zullen door de koning
kunhen worden benoemd.
De nieuwe kieswet bepaalt dat hoge
regeringsfunctionarissen niet mogen
deelnemen aan de verkiezingsstrijd.
De gekozen formulering maakt ech
ter een uitzondering voor premier
Suarez en parlementsvoorzitter Tor-
cuato Fernandez Miranda. De ge
ruchten nemen dan ook toe dat pre
mier Suarez van plan zou zijn zelf
mee te doen bij de verkiezingen. De
Spaanse pers is echter niet enthousi
ast hierover. Men vraagt zich af of de
regering nu de behoeder of de me
despeler van het democratisch pro
ces is, zo concludeerde een krant.
De Spaanse oppositie had liever ge
zien dat de kiesgerechtigde leeftijd
18 jaar was geworden, zoals in de
meeste Europese landen en niet 21,
zoals de huidige kieswet bepaalt.
BRAZZAVILLE Kardinaal Bia-
yenda, de rooms-katholieke aarts
bisschop van Brazzaville, (de hoofd
stad van vroeger Frans Kongo), is
vermoord door drie familieleden van
de onlangs om het leven gebrachte
Kongolese president Marien
Ngoeabi.
In een regeringsverklaring werd ge
zegd dat de moordenaars van de
kardinaal „op dezelfde manier, die
tot voorbeeld moet strekken, zullen
worden gestraft als degenen, die
president Ngoeabi hebben gedood.
Het militaire comité kan dergelijke
daden, die een toonbeeld zijn van
blinde drift en bandietisme. niet
toestaan."
WASHINGTON/KINSJASA (UPI.
AP) De Afrikanen moeten de
kwestie Zaïre zelf regelen, vindt de
Amerikaanse minister van buiten
landse zaken Cy Vance. Voor een
commissie uit de senaat juichte de.
bewindsman de bemiddelingspogin
gen van met name Nigeria toe.
Na de inval in de Zairese Sjaba (het
vroegere Katanga) hebben de Ver
enigde Staten, extra, naar wordt ge
zegd niet-militaire steun, aan de Zai
rese regering van president Moboe-
toe gegeven.
Ondanks beweringen van het tegen
deel in de hoofdstad Kinsjasa zag
het er gisteren naar uit dat de
opstandelingen zich goed hebben
verschanst. Er zou hevige strijd wor
den gevoerd, waarbij de binnendrin
gers steun krijgen van de plaatselij
ke bevolking. De stad Kasaji is vol
gens berichten van het front niet
heroverd door regeringstroepen,
maar nog steeds in handen van de
opstandelingen. Verder houden deze
stand in Sandoa, Kapanga, Dilolo
en Kisenge, ondanks zware bombar
dementen door de Zairese lucht
macht. De opstandelingen in Sjaba
streven naar onafhankelijkheid
voor de koperrijke provincie.
t strekt mevrouw Gandhi tot eer
t zij zich zonder meer heeft neer-
egd bij de uitslag van de verkie
zen „Het collectieve oordeel van
volk moet gerespecteerd worden,
jn collega's en ik aanvaarden het
fdeel zonder terughoudendheid en
ken geest van nederigheid", aldus
.«vrouw Gandhi. Een opmerkelijke
Ispraak van iemand die er nooit
I geheim van gemaakt heeft haar
u chtspositie te willen handhaven,
kans hierop is voorlopig verke-
Samen met haar al even ambi-
iize zoon Sanjay. heeft Indira aan-
"c ;ondigd zich uit de actieve poli-
c terug te trekken.
iteren werd de aftredende minis-
van buitenlandse zaken. Yeswan-
o Chavan op een bijeenkomst van
parlementsfractie van de
•jjtigrespartij gekozen tot fractie-
üd tfzitter. De 64-jarige Chavan. die
ids in 1962 minister was in het
Jinet van mevrouw Gandhi's va-
Jahawarlal Nehroe, zal moeten
"ojmen aan zijn nieuwe functie als
D' K>sitie-leider Het is voor het eerst-
de Congres-partij, die sinds de
B-ffhankelijkheid van 1947 aan de
ht is geweest, teruggewezen
naar de oppositiebanken.
het aftreden van Indira Gandhi
is tevens een einde gekomen aan wat
een Nehroe-dynastie in India leek te
worden. Tijdens de noodtoestand
kwam Indira's zoon Sanjay sterk op
zetten als de toekomstige leider van
het land. Maar ook hij werd in zijn
district verpletterend verslagen.
Nieuwe premier
Belangrijker voor de toekomst van
het Indiase volk is echter de nieuwe
regering en de nieuwe premier. De
premier zal vandaag formeel geko
zen worden en volgens de verwach
tingen zal morgen een nieuwe rege
ring worden samengesteld.
De belangrijkste kandidaat voor het
premierschap is de voormalige vice-
premier Morarji Desai, de 81-jarige
leider van de afsplitsing van de
Congres-partij in 1969, die nu samen
met de Jan Sangh (hindoe-partij), de
socialisten en de BLD (conservatie
ven en zakenbelangen) de nieuwe
Janata-partij vormt. Deze partij was
gisteren zeker van 270 van de 542
zetels in het Indiase Lagerhuis Lok
Sabha. Twee zetels verwijderd van
de absolute meerderheid, met nog
drie zetels te verdelen
Een tweede belangrijke kandidaat
is oud-minister van landbouw en
voedselvoorziening, de 68-jarige
Jagjivan Ram, die kort voor de ver
kiezingen de Congrespartij verliet
cn zijn eigen Congres voor Democra
tie (CDF) oprichtte. De uittreding
uit de Congres-partij en de regering
van de nationaal geziene Ram wordt
als één van de belangrijkste oorza
ken gezien van de verkiezingsneder
laag van mevrouw Gandhi. De CDF
werkte tijdens de verkiezingscam
pagnes samen met de Janata-partij
en haalde 28 zetels. Verder zullen
aanhangers van de BLD hun leider
Charan Singh naar voren willen
schuiven, maar deze maakt weinig
kans.
Binnen het Janata-verbond heeft
Desai de steun van de Jan Sangh en
zijn eigen Congresafsplitsing, ter
wijl de socialisten meer voelen voor
Ram als nieuwe premier. Tot giste
ren hadden besprekingen tussen de
Janata- en CDF-lelders nog weinig
tastbaars opgeleverd. Ram heeft al
aangekondigd „geen enkele ver
antwoordelijkheid te schuwen als
het volk hem vraagt de leiding op
zich te nemen". Maar van de vete
raan Desai kan gevoeglijk hetzelfde
gezegd worden.
Gisteren kwam de oude en nu al
legendarische Jayaprakasj Narajan
in New Delhi aan om de leiders van
Twee kandidaten voor het Indiase premierschap Jagjivan Ram (links) en Morarji Desai (rechts)
Janata en CDF te adviseren over de
keuze van de nieuwe premier en de
vorming van de nieuwe regering. Na
rajan was de leider van de campag
ne tegen de corruptie binnen de
Congres-regering en heeft Indira
Gandhi genoeg last bezorgd. Tij
dens de noodtoestand zat hij enkele
maanden gevangen In de verkie
zingscampagnes heeft hij zich sterk
gemaakt voor de eenheid van de
niet-communistische oppositie te
gen d| Congres-partij.
Hechte eenheid?
Van grote betekenis is nu de vraag
of de eenheid binnen de Janata-
partij en de samenwerking met de
CDF hecht genoeg is, nu het be
langrijkste samenbindende element
het verslaan van de Congres
partij Is weggevallen. Het Is voor
de eerste keer in de Indiase geschie
denis dat de oppositie tegen het
Congres zijn verdeeldheid wist te
overwinnen.
Over het na de verkiezingen te voe
ren beleid is de Janata-partij nogal
vaag gebleven. In de verkiezings
strijd was men vooral tégen Iets;
tegen de noodtoestand en tegen de
sterilisatiecampagnes. De partij
staat een „Gandhiaans socialisme"
voor, geïnspireerd door de ideeën
van de vroegere nationalistische lei
der Mahatma Gandhi. (Geen familie
van Indira Gandhi). Dat houdt vol
gens Janata In:
decentralisatie (spreiding) van de
politieke en economische macht;
nieuwe economische plannen die
de groeiende kloof tussen rijk en
arm moeten verkleinen;
een algemene bevolkingspolitiek
zonder dwang tot sterilisatie en
„verwezenlijking van de agrarische
hervormingenVoorwaar een nobel
streven dat echter nog wel ln concre
te daden omgezet moet worden. Het
is te hopen dat de nieuwe regering
en de nieuwe regeringspartijen het
niet, zoals de Congres-partij jaren
gedaan heeft, bij schoonklinkende
leuzen laten, maar een werkelijk al
ternatief voor de Congresregering
worden.
Verschillen
Enige terughoudendheid is op zijn
plaats omdat er tussen de verschil
lende groeperingen die samen de
Janata vormen wel enige verschillen
bestaan. Zo heeft de Jan 8ang zich
altijd heftig gekeerd tegen de ideeën
van George Fernandez, de radicale
leider van de socialisten. Verder bo
tert het niet tussen de BLD en de
CDF van Jagjivan Ram. De harij-
ans, de onderste laag van de Indiase
paria's hebben zich steeds verzet
tegen de conservatieve boeren bin
nen de BLD en het zijn de harljans
die Ram aan een zege hebben ge
holpen.
Op buitenlands gebied staat Janata
„werkelijke nlet-gebondenheid"
voor. Dit als reactie op de politieke
lijn van Indira Gandhi die met haar
„nlet-gebondenheid" volgens Jana
ta te veel ln het Sowjet-kamp ver
zeild was geraakt. Nu de Congres-
partij en de op Moskou georiënteer
de communistische partij (die me
vrouw Gandhi altijd trouw gesteund
heeft) gereduceerd zijn tot minder
dan een derde in het Lagerhuis be
staat de mogelijkheid dat de grond
wetswijzigingen die mevrouw
Gandhi tijdens de noodtoestand
door het parlement Joeg. weer onge
daan gemaakt zullen worden. Waar
mee in India dan alle formele belem
meringen die een democratische
ontwikkeling ln de weg kunnen
staan, uit de weg geruimd zouden
zijn.
