Albeda hoopt dat breuk niet onherstelbaar is [eeste CDA-ers gestemd Adoptiebureau woedend over film van NCRV Watergate en Peyton Place tegelijk' Juffrouw van de002. Draagt u toevallig 'n Seiko Qir Rennies moet je altijd bij je hebben.. I Bukman (CBTB) vindt zaak crisis waard Crisis had vermeden kunnen worden Ria Beckers: CDA speelt een spel Druk op de maag? Kennies helpen direkt. Bijna helft van muziekleraren is niet bevoegd Omroep zegt rectificaties toe Vrije Zuidmolukse jongeren nemen afstand van overval Seiko Quartz. Eens zullen alle horloges zo nauwkeurig zijn. «K Hans Knoop over zijn boek ,De zaak Menten' FLEUR OP NSDAG 23 MAART 1977 BINNENLAND 9 Trouw/Kwartet Mifan onze verslaggevers IÏIMSTERDAM - Prof. dr W. •nUbeda. die mede aan de wieg in het kabinet-Den Uyl heeft itaan. noemde de breuk in t kabinet „niet onvermijde- k". Voor het zakelijke ver- :hil van inzicht was een oplos- ig denkbaar geweest. Maar was kennelijk méér aan de ind: een vertrouwensbreuk len progressieven en CDA. s oorzaak daarvan zag Albeda de jl van politiek bedrijven van het ktste halfjaar, de zware tijdsdruk de behandeling van de vier maat- iappijhervormende wetsvoorstel- die tot toetssteen waren uitge- pen voor de betrouwbaarheid van t CDA als regeringspartner. „Deze •rlegsituatie is voor de onderhan- [jlaars te veel geworden." ïof. Albeda hoopte dat de breuk let onherstelbaar zou zijn. „De sa menwerking tussen socialisten en DA vind ik erg belangrijk voor Ne erland.Hij waarschuwde voor het voorbeeld, waar bij gebreke een politiek midden jinks en chts als blokken tegenover elkaar n. Uit het feit dat de zes CDA- isters gezamenlijk ontslag na- i (de mogelijkheid heeft er in leten dat Boersma en De Gaay tman (AR) één lijn zouden trek- met de progressieven), leidde Albeda af dat het CDA kenne- k al vrij hecht geworden is. Dat is uitgang sinds 1973 toen de f uit de boot viel. „Die tijd is bij." zaak van de wijziging van de fyelgeningswet is zo diep ingrij- De zes christen-democratische ministers die gisteren koningin Juliana hun ontslag hebben aangeboden: -. Van Agt en drs. Lubbers (beiden KVP), mr. De Gaay Fori. .IP), mr. Van der Stee (KVP), drs. Boersma (ARP) en th :lerp (KVP). pend voor de landbouw en hakt zo zwaar in op de stemming onder de boeren, dat ik meen dat deze zaak wel een kabinetscrisis waard is", al dus drs. P. Bukman, voorzitter van de Nederlandse Christelijke Boeren en Tuindersbond op het heengaan van het kabinet-Den Uyl. Een kabi netscrisis is bijna nooit goed. aldus de CBTB-voorzitter, maar dit is dui delijk een zaak die wel zo'n crisis waard is. Blij over de gang van za ken was de heer Bukman niet, maar, m onze parlemëntsredac m onze parlemëntsredactie ÏN HAAG De stemming in de CDA-Tweede Kamerfracties was 1 ^enkele uitzonderingen na, weinig feestelijk, ml Bij de meeste CDA-Ka- overheerste het gevoel dat ze crisis vermeden had kunnen >rden. Dit ondanks de algemene itatie die in het CDA bestaat over opstelling van de PvdA de laatste ïken. „We moeten nu de rijen slui- d j", werd herhaalde malen beklem- Jond in de CDA-fractievergaderin- n. maar dit nam niet weg dat er k in ruime mate kritiek werd gele ed op het optreden van Van Agt. mmige fractieleden verweten m rondweg „politiek gestuntel", ntjes, die de CDA-vergadering vai voorzat, toonde zich aJ^zorgd" over Van Agts optreden. k de KVP-fractieleider Andries- s L die de tactiek in het conflict ■oter de grondpolitiek heeft uitge- >peld, was zaterdag volledig ver- 5;|t door Van Agts ultimatum aan PvdA. Van Agts mededeling dat Int breuk in het kabinet een feit zou j indien de PvdA geen concessies doen, kwam voor Andriessen als i „donderklap bij heldere hemel", l verklaarde hij. Hij ontkende ook aI Irukkelijk zelf op een val van het linet uit te zijn geweest, it ongenoegen over de hele gang |i zaken was met name in A.R- adcek tastbaar aanwezig. De AR 51<jerderheid had vanaf het begin de }de lijn van Andriessen afgewe- 1 en zij verweet hem nu dat zijn (tiek deerlijk mislukt is. 1 fmier Den Uyl wees er in zijn eringsverklaring op dat het oor- "lonkelijke wetsontwerp over ndpolitiek zoals dat in 1975 door kabinet bij de kamer is inge- J nd geheel overeenkomstig de re lingsplannen uit 1973 was. „Mid- februari heeft de minister van itie de ministerraad doen weten het wetsontwerp niet door de ner zou worden aanvaard". al- Den Uyl, die eraan toevoegde, minister Van Agt daarom het lnetsberaad een gewijzigd wet- voorlegde. dat het kabinet niet aanvaardde. Daarop ver- Ie Van Agt in het kabinet niet ild te zijn het oorspronkelijke ntwerp verder in de kamer te igen. Volgens de uiteenzet- van Den Uyl zijn daarna tal van elijkheden onderzocht onder L r samen met fractievoorzitters r»af~ woordvoerders om uit tot voor zowel PvdA als CDA aan- dbaar compromis te komen het- i echter voortdurend mislukte. aa "Wop doorgehakt slotte hakte maandagavond een ro Inetsmeerderheid de knoop ni r de progressieve meederheid 11111 een voorstel aan van premier Uyl, dat, zoals deze gisteravond utinaar het oordeel van het kabinet ïn*en bevredigende behandeling in s Pweede Kamer zou kunnen lei- n* Dat besluit hield In dat er een ng zou worden aangebracht r. wetsontwerp tot wijziging van m nteigeningswet, waardoor er bo de gebruikswaarde ook een be te vorm van ontwikkelings- schade zou worden uitgekeerd. Die ontwikkelingsschade zou echter pas in 1981 gehanteerd kunnen worden, wanneer de vergoeding van ontwik kelingsschade ook voor anderen die schade ondervinden van over heidshandelen, zoals huurders en pachters, is geregeld. Er zou alleen schade in aanmerking worden geno men die in de zeven jaar voorafgaan de aan de onteigening is geleden. gezien het belang van de boeren dat er mee gemoeid is, is wat nu gebeurd is toch verantwoord. De CBTB- voorzitter was er erg verheugd over dat ólle CDA-ministers een lijn heb ben getrokken, anders zouden we een moeilijke tijd tegemoet zijn gegaan. Minder plezierig vond hij dat mr. Van der Stee nu deze week als de missionair minister in Brussel zal moeten deelnemen aan de zo be langrijke bespreking over de nieuwe EG-landbouwprijzen. Over mr. Van der Stee als minister van landbouw: er is wel vaak terecht kritiek op hem geleverd. Maar de laatste tijd heeft hij toch dingen gedaan die niet zo slecht waren. Drs. Bukman is ook voorzitter van het landbouwschap maar wilde in die functie liever geen commentaar geven. vMevrouw Ria Beckers, de lijsttrek ker van de PPR, meent dat het CDA een spel speelt. „Door al het touwtrekken is veel tijd verloren ge gaan. De wet op de investeringsre kening en de huurprijzenwet kun nen we wel vergeten. En als het nog even duurt, ook de vermogensaan- wasdeling", aldus mevrouw Bec kers. De regeringsvoorstellen over de onteigening en het voor keursrecht voor gemeenten waren een allereerste stap in de richting van het brengen van de schaarse (ADVERTENTIE) Maagzuur overvalt je. Komt onverwachts. Goed als je dan een paar Rennies bij je hebt. Brandend maagzuur? Opgeblazen gevoel? Van een verslaggever DEN HAAG Van alle muzie klessen op mavo. havo athe neum en gymnasium wordt 45 procent gegeven door onbe voegde leraren. Dit is het hoogste percentage dat het Centraal Bureau voor de sta tistiek in het schooljaar "75-'76 tegenkwam. Het hoogste per centage bevoegd gegeven les sen kwam voor bij het vak li chamelijke oefening (99 pro- cent), gevolgd door klassieke talen (96 procent), natuur- en scheikunde (95 procent), Ne derlands en Frans (beide 90 procent). Van alle leraren had vier pro cent geen bewijs van be kwaamheid. Ruim één op de vijf had als hoogste bewijs van bekwaamheid een doctoraal- of ingenieursexamen, nog eens één op de vijf had een MO-b- akte. Zeventien procent had een MO-a-akte, twintig pro cent een hoofdakte of akte van volledig bevoegd onderwijzer. De overigen. 17 procent, had den een ander bewijs van be kwaamheid. grond in handen van de ge meenschap, aldus Ria Beckers. Mevrouw len van den Heuvel, voor zitter van de PvdA, zei geen toe komst meer te zien in samenwerking met het CDA betreffende de proble men over de grondpolitiek. „Ik moet vaststellen dat voor de derde keer na de tweede wereldoorlog een kabi net in verband met de grondpolitiek is gevallen en dat is iets waar je uitermate treurig van wordt", aldus len van den Heuvel in een interview voor de KRO-radio. Zij had dit niet meer voor mogelijk gehouden; er lag een compromisvoorstel waar de handtekening van de minister van Justitie onder stond, „en dan neem je aan dat iemand ook staat voor de verdediging in de kamer, en dat is niet gebeurd," aldus mevrouw Van den HeuveL Het Verbond van Nederlandse On dernemingen vindt de gang van za ken van dinsdag betreurenswaardig. „Maar het kabinet heeft het aan zichzelf te wijten", aldus het VNO, „omdat het de behandeling van de vier uiterst belangrijke en contro versiële wetsontwerpen naar het einde van de kabinetsperiode heeft verschoven, waardoor de conflictstof zich heeft opgehoopt. Nu moeten we de verkiezingen van 25 mei afwachten en daarna met frisse moed verdergaan", aldus het VNO. Voorzitter Wim Kok van de FNV-fe- deratie Nederlandse Vakbeweging) vond het een zwarte dag voor de werknemers in Nederland. Hij vreest dat de vakbeweging de her vormingsvoorstellen inzake de on dernemingsraden, de vermogen- saanwasdeling en de wet op de in vesteringsrekening wel kan verge ten. „Ik heb bange vermoedens dat er helemaal niets van terecht komt", zo zei hij in een eerste reactie. Volgens Kok is het CDA, en vooral de KVP met als belangrijkste expo nent minister Van Agt, in eerste instantie verantwoordelijk voor het feit dat de belangrijkste hervor mingsvoorstellen van het kabinet- Den Uyl wellicht voorgoed de ijs kast ingaan. „Van Agt en zijn poli tieke vrienden moeten goed besef fen dat zij een zeer grote politieke verantwoordelijkheid dragen en op zich hebben geladen. Op sociaal- economisch terrein is de klok terug gezet", aldus Kok. CNV Voorzitter Jan Lanser van het CNV zei het bijzonder jammer te vinden dat het kabinet in het zicht van de haven (de verkiezingen) toch nog is gestrand. Hij betreurde het dat de belangrijkste hervormingsvoorstel len van het kabinet nu blijven liggen. Evenals voor FNV-voorzitter Kok kwam voor Lanser de val van het kabinet niet als een complete ver rassing. „Het slijtageproces van dit kabinet was al geruime tijd zichtbaar. Er zijn al eerder proble men geweest waarbij ik dacht dat die op een crisis zouden uitdraaien. Maar dat dat nu nog zo vlak voor de verkiezingen zou gebeuren is te be treuren". Lanser vindt in tegenstelling tot Kok niet dat het CDA nu als hoofd schuldige moet worden beschouwd voor het veroorzaken van de kabi netscrisis. In het verleden heeft men zowel aan confessionele als aan pro gressieve zijde problemen gemaakt, aldus Lanser. Het is dan ook volgens hem onjuist nu de CDA-regerings- partijen als de grote boosdoeners aan te wijzen. Van een onzer verslaggevers HILVERSUM Het bestuur van de stichting Bureau Interlandelijke Adoptie (het BIA) is bijzonder verontwaardigd over de film die de NCRV-televisie gisteravond heeft uitgezonden over moeilijkheden rondom adoptie van buitenlandse kinderen. In deze film werd gesuggereerd, dat het BIA geld zou verdienen aan het plaatsen van buitenlandse adoptief kinderen bij Nederlandse ouders, door hen meer geld te laten betalen dan de adoptie in feite kost. Verder werd gesteld dat het BIA de duur van een adoptie onnodig zou verlen gen, dat men opzettelijk het aanbod van adoptief-kinderen zou beperken en dat men een goedlopend contact met majoor Eva den Hartog (die tot voor kort voor het Leger des Heils in Bangla desh zat) onnodig zou heb ben verbroken, waardoor er weer minder kinderen naar Nederland zouden komen. Het BIA is een sinds anderhalf jaar bestaande organisatie, opgericht door de drie instellingen, die zich tot dan toe afzonderlijk bezighielden met de adoptie van buitenlandse kinderen (Wereldkinderen, het SIA en de Nederlandse Vereniging van Pleeggezinnen). Deze stichting wordt voor een groot deel gesubsidi eerd door het ministerie van Justitie. Geen wederhoor Ds. Krijn Smit, voorzitter van het BIA en Hans Temmink, vice- voorzitter over de NCRV-film: „Wij zijn er werkelijk woedend over, we worden daar zonder meer neergezet als een stelletje figuren, die verdie nen aan de adoptie. Het ergst vin den we trouwens, dat we zelf vol strekt niet in de gelegenheid gesteld zijn om in de film of aansluitend eraan onze visie op de zaak te geven. Het principe van hoor en wederhoor is hier niet toegepast. We zijn alleen maar belasterd en zwart gemaakt. Nu heeft de NCRV ons wel toege zegd, dat we in de actualiteitenru briek Hier en Nu van zaterdag onze visie mogen geven, maar ja, dat is natuurlijk mosterd na de maaltijd. Het kwaad is al geschied. Onze tele foons staan nu al roodgloeiend van de mensen, die boos opbellen en vragen bij wat voor kwalijke instel ling ze in vredesnaam zijn aangeslo ten. Extra beroerd was het, dat in de NCR V-gids al een smerig stukje voorpubliciteit was geschreven. Goed, daar komt ook een rectifica tie in, maar nogmaals: waarom heb ben ze ons niet eerder bij de zaak betrokken, dan hadden we gelijk bepaalde zaken kunnen corrigeren". Over de suggestie dat het BIA teveel geld vraagt voor de adoptie, zeggen beide bestuursleden:„Een gemiddel de adoptie kost 4500 gulden. Dat bedrag is opgebouwd ui 2250 reis- AMSTERDAM De organisatie de Vrije Zuidmolukse Jongeren distan tieert zich van de overval, die Zuid molukse jongeren zaterdag op de Surinaamse sociëteit Sosa in Amsterdam hebben gepleegd. Dit staat in een gezamenlijke verklaring van de Vrije Zuidmolukse jongeren, het opvangcentrum voor Surinaam se drugsverslaafden in Amsterdam „Wan Piepel" en de stichting Apoera. De organisaties willen dat er af stand wordt genomen van „de hetze, die tegen minderheidsgroepen zoals Zuldmolukkers en Surinamers wor den gevoerd en die eventuele te genstellingen tussen beide groepen in de hand werkt." kosten (voor kind en begeleiding) 750,- voor het minsiterie van justitie een stuk restitutie op een door dit ministerie verleend subsidie), 1000,- als donatie aan de tehuizen, waar de kinderen vandaan komen voor de verpleging en de verzorging van de kinderen, en 500 - procedu rekosten in Nederland, die niet door de rijkssubsidie gedekt worden. We kunnen werkelijk elke cent ver antwoorden en dat had men bij de NCRV ook kunnen weten, als men even bij ons navraag had gedaan of alleen maar een van onze folders had opgevraagd, die we voor de as pirant-adoptief ouders hebben laten maken, waarin de prijs precies ver- aantwoord wordt. Verder over het feit, dat het BIA opzettelijk het aan bod van buitenlandse kinderen zou beperken over 1976 het eerste jaar dat het BIA volledig in werking was zijn er ongeveer zeshonderd kin deren naar Nederland gekomen, te gen ongeveer 450 in 1975. Eva den Hartog Wat de zaak Eva den Hartog betreft: Wij hebben inderdaad het contact met haar verbroken, omdat wij het ons als officiële organisatie niet lan ger konden permitteren te werken met iemand, die werkelijk continu voorrang gaf aan vrienden en ken nissen. zonder ook maar enigszins rekening te houden met de bestaan de wachtlijsten. Het BIA is onder andere juist opgericht om een stuk rechtvaardigheid te krijgen op dit punt: ieder wordt op z'n beurt gehol pen. Eva den Hartog doorkruiste dit beleid volledig door te pas en te onpas aan vrienden en kennisen kin deren te beloven (en te sturen), al dus ds. Smit en Hans Temmink. (ADVERTENTIE) Seiko dames-horloges vanaf f 145,— Seiko Quartz dames-horloges al vanaf f 370,- 'la t 0 1 van ADVERTENTIE Van een onzer verslaggevers DEN HAAG In de uren dat het kabinet onstuitbaar aan het vallen was, presenteerde Hans Knoop gistermiddag in het Haagse perscentrum Nieuwspoort zijn boek. getiteld „De zaak Menten". Terwijl hij het woord richtte tot een schare van ongeveer 75 persvertegenwoordigers en vrienden, klonken uit een ander Nieuwspoortzaaltje hamerslagen. Jm *n ?J ttw Dit verleidde de hoofdredac teur van Accent, die met zijn publikaties vorig jaar minis ter van justitie Van Agt in een precaire positie dwong, tot de constatering: „Aan het kabinet worat blijkens dit ge luid nog getimmerd, maar er had hier iemand uit dit kabi net moeten zijn. die onze uit nodiging heeft afgeslagen om het eerste exemplaar in ont vangst te nemen". Vervol gens schamperde Knoop: „Minister Van Agt was zeker bang dat dit het dertiende hoofdstuk uit de Actie Be schadiging Lijsttrekker CDA zou worden, terwijl niets min der waar is, want ik heb hem in mijn boek zeer mild behan deld." Hans Knoop weidde hiema uit over de ongehoorde uitge breidheid van de zaak Men ten. die hij in slechts een lut tele 182 pagina's had moeten samenvatten. „Iedere fase uit het leven van Menten zou be licht moeten worden. Men- tens leven tot het uitbreken van de oorlog is op zichzelf al een boek waard, ook de perio de van 1941 tot 1943, toen Menten in Polen verbleef kan een boek worden geschreven van duizenden bladzijden en zijn terugkeer naar Neder land tot zijn arrestatie in 1945 is ook p.l een boek." meende de auteur. Hij zei de afmetingen van de zaak Men ten met een „Nederlandse Watergate" nog schraal om schreven te vinden en voegde daaraan de kwalificatie Pey ton Place toe. „De vergelij king met Peyton Place snijdt ook hout. omdat er zo veel persoonlijke elementen in zitten." Bekende personen Overigens waren op de persconferentie personen aanwezig die. aldus Knoop, „allen hun sporen nog dragen van het jaren geleden bezig zijn met de zaak-Menten": mr. Rohling, raadsheer- commissaris bij het bijzon der gerechtshof ln Amster dam, toen de zaak-Menten ln 1949 daar speelde, de gepen sioneerde politiecommissaris P. van IJzendoom en mr. B. J. Besier, voormalig aankla ger tegen Menten bij het bij zonder gerechtshof in 1949. Knoop bracht hulde aan mr. Rohling, die hem had aange spoord met de zaak door te gaan. De naam van mr. Besier noemde hij niet. maar dat bleek ook niet nodig, 'want de heer Besier vroeg zelf de aan dacht. HIJ zei ln Knoops om schrijving een verwijt te proeven. „Het is hoogst merkwaardig dat mr. Besier na ontvangst van Kanafins brief (waarin namen en adressen van getuigen tegen Menten) niet onmiddellijk een nieuw proces tegen Men ten heeft geopend." Door tijdnood zou er Immers geen gelegenheid zijn geweest een nieuw proces te beginnen en bovendien aldus mr. Be sier „was Kanafins brief onvoldoende gepreciseerd stukken niet." Zo verzandde dit enige interessante steekspel van de persconfe rentie ln een welles-nietes, waarin volgens Hans Knoop het historisch onderzoek licht zal moeten brengen. Tegenspel Hans Knoop geeft een toelichting op zijn boek. voor de Nederlandse officier van justitie doordat namen en adressen ontbraken." Knoop: „Maar die namen gaf Kanafin wél." Besier:„Ik kan me die namen niet meer her inneren gezien te hebben en ik heb die stukken niet Ik doe alles uit mijn hoofd." Knoop weer: „Die brief met namen ls ln mijn boek opge nomen." Besier. „Ik heb die Knoop kreeg nog enig te genspel van een Journalist, die in de naoorlogse Jaren op heel wat corruptie was ge stuit. De man onderhield de auteur op scherpe toon over diens uitlating, dat de zaak- Menten nu journalistiek ls af gesloten. Hij las staande voor, welke affaires er alle maal nog onopgelost zijn, zo als de zaak-Schellenberg. Daarop trad hij dreigend naar voren en schudde Knoop de hand, toen deze had betoogd, dat slechts de zaak-Menten Journalistiek tot een einde is gebracht. Een vraag, waarom uitgever H. J. W. Becht en auteur Knoop twee dagen voor de uitspraak ln het kort geding van aanstaande donderdag (Pleter Menten eist beëindi ging van de verkoop op straf fe van twee miljoen gulden) het boek toch presenteert. „Het feit dat de president donderdag met zijn uit spraak komt, was voor ons geen reden de persconferen tie uit te stellen." Een ander, volgens Knoop niet bij name te noemen schrijver, zal een boek over de Velser affaire samenstel len. „Deze zaak kan alleen al negentienduizend bladzijden opleveren." Of de opbrengst van zijn boek, evenals het tipgeld voor het opsporen van Menten ook aan liefdadi ge doeleinden kan worden besteed? Knoop kortaf: „Die bestemming ls nog niet be kend." Einde persconferentie en de aanwezigen, onder wie ook de oud-verzetsman en vriend van prins Bernhard Teengs Gerritsen en CPN-Tweede Kamerlid Wolff, wijden zich aan een glas. Knoop signeer de de recensie-exemplaren van zijn boek. Dit leidde bij een verslaggever tot verwar ring, doordat Knoop in zijn nerveuze handschrift een opdracht in zijn exemplaar had geschreven. De verslag gever las: „Voorzichtig colle ga, H. Knoop." Het was niet zo dreigend bedoeld, want er stond: „Voor mijn collega. H. Knoop". Onenigheid aan de knikker? Maak t goed mei een Fleurop bloemengroet Vandaag besteld, morgen waar dan ook fleurop Inlerflora staal er/, voor in Koninginnegracht 135. V Den Haag „U spreekt met de moeder van Rita. Ze kan helaas niet naar vioolles komen"

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1977 | | pagina 3