reznjew doet
lanval op VS
asken laten zich door Madrid niet lijmen
Cuba: geen rol in Afrika
riscard denkt aan
inti-linkse koers
Ontwikkeling Juso
bezorgt Westduitse
SPD extra zorgen
Janata wil in India 'Gandhiaans socialisme'
)ver mensenrechten"
Castro: situatie in Angola lag anders
Bonn geeft afluisteren toe
ïs
NSDAG 22 MAART 1977
BUITENLAND
Trouw/Kwartet
SKOU (Reuter, UPI, AFP, AP) De Sowjetrussische partij-
ider Leonid Breznjew heeft de Verenigde Staten gisteren
voieschuldigd van inmenging in de binnenlandse aangelegenhe-
re< en van de Sowjet-Unie. De dissidenten, waarvoor de VS in de
a res springt, zijn aanhangers en agenten van het imperialisme.
i een volgens Westerse diplomaten
d 1ste redevoering sinds het begin
an de periode van ontspanning tus-
?n Oost en West, een rede tot de
eelnemers aan het 16de congres
an de Sowjetrussische vakbonden,
si Breznjew dat de ontwikkeling
PO ossen M skou en Washington niet
n®| ormaal kunnen worden als de VS
oor blijven gaan met hun acties ten
ehoeve van de dissidenten in de
owjet-Unie. De regering in Was-
ington moet begrip tonen voor de
ussische situatie en „een minimum
1 an correctheid" opbrengen bij haar
°S ptreden jegens de Sowjet-Unie, al-
v us Breznjew.
ls voorbeelden van factoren, die
j en verdere verbetering van de Rus-
sch-Amerikaanse betrekkingen in
L e weg staan noemde de Sowjetlei-
e er de campagne in het Westen over
na de zo enaamde bedreiging" van de
r v owjetrUnie en de openlijke pogin-
B u en van officiële Amerikaanse in-
qh tanties zich te mengen in de Rus-
►U( sche binnenlandse aangelegenhe-
j jj en. De SowjetrUnie kan niet ak-
fje( oord gaan met de wens van de VS
m nderen te vertellen hoe zij moeten
a ven. Daar komt nog bij dat noch de
2j tuatie in de VS noch de Ameri-
ne aanse acties in de wereld een derge-
jke houding rechtvaardigen, aldus
Ireznjew.
i Opbouwende kritiek
t J lij zei dat het in de Sowjet-Unie
tv< liet verboden is anders te denken of
n v ipbouwende kritiek te uiten. „Het is
?rk etó anders wanneer verscheidene
2l lersonen, die met onze maatschap-
Zu lij hebben gebroken, actief ageren
egen ons socialistische systeem,
metten schenden en zich naar bui-
enlandse imperialistische subver-
ieve centra wenden voor steun, die
ria lij in eigen land niet kunnen krijgen,
iri Dns volk eist dat zulke zogenaamde
ls®penbare figuren worden behandeld
tegenstanders van het socialis
me en als mensen, die tegen hun
vaderland ageren. Het is heel nor
maal dat wij, in overeenstemming
met onze wetten, maatregelen tegen
hun hebben ondernomen en nog zul
len ondernemen," zo zei Breznjew.
De partijleider verklaarde dat er
drie factoren zijn die de toekomstige
Russisch-Amerikaanse betrekkin
gen kunnen bepalen. Als eerste zijn
dat de overeenkomsten, die beide
landen tussen 1972 en 1974 hebben
ondertekend, voorts de huidige
„stagnatie" en ten derde de goede
mogelijkheden voor verdere ontwik
keling. De Amerikanen hadden als
reden voor de stagnatie van de afge
lopen twee jaar de presidentiële ver
kiezingen opgegeven. „Er zijn nu
echter twee maanden voorbij sinds
een nieuwe regering aan de macht
kwam maar er zijn nog weinig teke
nen dat de wens bestaat een einde te
maken aan de stagnatie," aldus de
Sowjetleider.
Midden-Oosten
Volgens hem zijn er grote mogelijk
heden voor een verdere ontwikke
ling van de bilaterale samenwer
king. Deze zijn de afronding van een
nieuw verdrag over de beperking
van strategische wapens, wederzijd
se vermindering van het aantal wa
pens, gezamenlijke initiatieven ter
uitbanning van chemische oor
logsvoering en gezamenlijke actie
om een vredesovereenkomst in het
Midden-Oosten te bereiken.
Wat dit laatste betreft wil hij dat de
voorwaarden voor een overeen
komst worden gegarandeerd door
de veiligheidsraad van de VN en
enkele supermachten als de Sowjet-
Unie, de VS en Frankrijk. Breznjew
wil een bufferzone tussen Israël en
zijn buurstaten. Israël zou zich in
fasen uit de bezette gebieden moe
ten terugtrekken.
door J. den Boef
De Westduitse Sociaal-democratische partij (SPD) heeft er sinds
het afgelopen weekeinde weer enkele problemen bij: de zware
nederlaag bij de gemeenteraadsverkiezingen in de deelstaat
Hessen en de benoeming van een vertegenwoordiger van de
zogenaamde „Stamokap"-groep tot voorzitter van de Jusos
(Jonge socialisten), die de grootste werkgemeenschap binnen de
SPD vormen.
Politiemannen poken met een lange bamboestok in een brandende stapel hasj. Het ging om ruim vijf
ton, die door de Thaise regering het afgelopen jaar in beslag werd genomen.
DAR ES SALAAM (UPI AP) Cuba zal niet militair betrokken raken bij de bevrijdingsstrijd in
zuidelijk Afrika. Ook zijn er geen Cubanen bij de invasie-troepen in het zuiden van Zaire.
mf ARIJS (Reuter, UPI) Een mogelijke wijziging in de koers van
Ie Franse regering en een wijziging van het kabinet. Dat zullen
olgens ingewijden de belangrijkste gevolgen zijn van de over-
rinning van de linkse oppositiepartijen bij de gemeente-
aadsverkiezingen het het afgelopen weekeinde en de zondag
iet laarvoor.
Die verzekering gal de Cubaanse lei
der Fidel Castro gisteren voor zijn
vertrek vanuit de Tanzaniaanse
hoofdstad Dar es salaam naar Mo
zambique. „De onafhankelijkheids
strijd is in de eerste plaats zaak vooi
de betrokkenen zelf", zei Castro.
„Onafhankelijkheid zal niet van bui
tenaf komen, maar van binnenuit
met de steun van de volkeren van
vooruitstrevende landen".
Voor de Cubaanse rol in de burger
oorlog in Angola lag dat volgens de
Cubaanse leider anders. Zuidafri-
kaanse troepen rukten met grote
snelheid op, de Angolezen werden
overrompeld en zij vroegen om onze
steun. En daartoe hadden zij alle
recht onder die omstandigheden".
De regering van Zaire heeft laten
doorschemeren dat Cubaanse mili
tairen in de voorhoede zitten van de
legermacht die vorige week de zuide
lijke provincie Sjaba (het vroegere
Katanga) binnenviel. Castro be
streed dat fel. „We hebben er niets
mee te maken. Er is geen enkele
Cubaan betrokken" (bij de inval).
Hij noemde de regering van Zaire
„zwak en wanhopig" en zei dat zij de
inval gebruikt om militaire steun los
te krijgen, zodat zij kan doorgaan
met het onderdrukken van de bevol
king.
Na de Cubaanse actie in Angola
waarschuwden westerse regeringen
voor Cubaanse tussenkomst in Rho-
desië en daadwerkelijke steun aan
de bevrijdingsstrijd daar. Deze angst
is nog versterkt door de succesvolle
safari van Fidel Castro door Afrika.
Hij bezocht tot nu toe Libië, Ethio
pië, mogelijk Somalië, en Tanzania
van waaruit hij gisteren onverwacht
in Mozambique aankwam, terwijl in
Zambia op hem werd gewacht. In de
voormalige Portugese kolonie sprak
Castro met de Mozambikaanse pre
sident Samora Machel.
De Cubaan is het Russische
staatshoofd Nikolai Podgorny een
paar dagen voor: deze komt morgen
aan voor bezoeken aan Tanzania,
Zambia en Mozambique. Voor. zijn
vertrek betuigde Podgorny de steun
van de Sowjet-Unie aan zwarte vrij
heidsstrijders in zuidelijk Afrika.
BONN (DPA) De Westduitse regering heeft toegegeven dat maart vorig jaar
een telefoongesprek is afgeluisterd tussen de gevangen zittende anarchist Rolf
Pohle en zijn advocaat. Eerder was al aan het licht gekomen dat gesprekken
waren afgeluisterd van de atoomgeleerde Klaus Traube en van elders gevangen
zittende leden van de Baader-Meinhof-bende en hun advocaten. Bondskanse
lier Helmut Schmidt ziet echter geen redenen voor maatregelen.
De SPD-verliezen in Hessen zijn zo
groot dat zelfs in het vanouds door
sociaaldemocraten bestuurde
Frankfort de Christen
democratische Unie (CDU) een abso
lute meerderheid in de gemeente
raad kon veroveren. Het resultaat in
geheel Hessen bezorgt de CDU een
goede uitgangspositie voor de
Landdagverkiezingen, die volgend
jaar in deze deelstaat worden gehou
den. Hessen wordt thans nog gere
geerd door een coalitie van SPD en
FDP, waarin niet meer van harte
wordt samengewerkt.
Uiteraard zal het verkiezingsresul
taat in de deelstaat Hessen geen
gevolgen hebben voor de sociaal
democratische kanselier Helmut
Schmidt en diens coalitie-regering
van SPD en FDP. Het gaat niet aan,
alleen de regering in Bonn ver
antwoordelijk te stellen voor het ver
lies dat de SPD en in mindere mate
ook de FDP in Hessen hebben gele
den. Hessische sociaal
democratische kringen hebben ech
ter volop reden de hand in eigen
boezem te steken.
Met name is dit het geval in
Frankfort, waar „Oberbürgermeis-
ter" Rudi Arndt, een vroegere leider
van de Juso, zich met een kleine
meerderheid in de gemeenteraad
langzamerhand zó ver van de „basis"
van SPD had verwijderd, dat de za
ken bij de gemeenteraadsverkiezin
gen wel uit de hand moesten lopen.
Het tegen Amdt lopende onderzoek
in verband met het accepteren van
enkele voor de partijkas bestemde
miljoenen en het aftreden van de
premier van Hessen. Albert Osswald
in verband met de in de honderden
miljoenen lopende verliezen van de
Hessische Landesbank (Helaba) ver
ergerden de zaak alleen nog maar.
Juso's
De verkiezingen in Hessen willen
samen met de 'machtswisseling' in
de jongerenorganisatie van de SPD
De christendemocratische CDU heeft
bij de gemeenteraadsverkiezingen in
Hessen 44,1 procent van de stemmen
behaald tegen 33,3 procent in 1972. De
SPD kreeg 42,4 procent (49,5 procent
in 1972), de FDP 5 procent (4.8 pro
cent in 1972), de communisten 0.9
procent (0,7 procent in 1972) en de
vrije kiesgemeenschappen 5,3 pro
cent (11,5 procent in 1972).
de Juso's. De Juso's moesten een
nieuwe voorzitter kiezen omdat me
vrouw Heidemarie Wleczorek-Zeul,
die de functie sedert 1969 bekleede.
te 'oud' was geworden om lid van de
werkgemeenschap van Jonge socia
listen te kunnen blijven. Er leken
zich geen problemen voor te doen.
totdat enkele weken geleden de zo
genaamde 'Stamokap'-groep de
plannen van het bestuur doorkruis
te en een eigen kandidaat naar vo
ren schoof.
Tijdens het Juso-congres, dat in het
afgelopen weekeinde in Hamburg
werd gehouden, kreeg deze kandi
daat (de Berlijnse advocaat Klaus
Uwe Benneter) een kleine meerder
heid. 'Stamokap' is een afkorting
van 'Staatsmonopolltlsch kapitalis
me' waarvan de aanhangers „de bur
gerlijke staat als instrument en hel
per van het kapitaal en zijn uitbui
tingssysteem beschouwen". Zij wij
zen de hervormingsplannen van de
SPD af, omdat naar hun mening
„alleen een breed anti-
monopolistisch verbond met
centraal gestuurde activiteiten het
heersende systeem kan veranderen.
Voor de SPD als regeringspartij is
de gang van zaken binnen de organi
satie van de Juso's. waarin nu twee
groepen fel tegenover elkaar staan,
een enorme tegenvaller. Het zal voor
kanselier Schmidt nog moeilijker
worden, het zowel zijn liberale rege
ringspartners als de Juso's naar de
zin te maken.
waarschijnlijk zijn kabinet wijzigen
nu zes ministers, die kandidaat ston
den bij de verkiezingen zijn versla
gen. Waarschijnlijk is ook dat de
Franse president zijn gematigde
koers meer zal aanpassen aan de
agressieve houding van de gaullis
tische oud-premier Jacques Chirac
die in Parijs de enige winst van bete
kenis voor de regering boekte. Chi
rac heeft de president tijdens de
campagne beschuldigd van „slap
optreden". Als Discard zich aanpast
betekent dit zo goed als zeker dat hij
onder voogdij van de gaullister
komt te staan.
Raymond Barre zal <Ons commentaar staat op pag. 5
vo et linkse blok wist in totaal 51
'ocent van het aantal stemmen te
smachtigen tegen de regerinsgpar-
r jen 45. De linkse partijen wisten 55
al rote steden te veroveren op het
r idere kamp en bezet nu tweederde
Han de steden met een inwoneraan
tal dat hoger is dan 30.000. De harde
lappen zijn vooral gevallen in het
'bied ten westen van Parijs, dat tot
i toe altijd „regeringspartij" stem-
Is. Steden als Rennes, de hoofdstad
va%n Bretagne en Nantes, Le Mans,
nwrest. Angers, Cherbourg, Poitiers
i Angouleme gingen over naar het
et nkse kamp.
at
re4remier
Van een onzer redacteuren
De Janata (volks-)partij in India on
der leiding van Morarji Desai zal in
India vrijwel zeker de regering vor
men. Wat wil deze partij en wie is
haar voorman Desai?
Janata gaat in haar economische en
sociale plannen uit van de ideeën
van Mahatma Gandhi (geen familie
van Indira), die India in 1947 naar de
onafhankelijkheid leidde. De bewe
ging wil de economische en politieke
macht spreiden (met meer invloed
voor de afzonderlijke staten) en pleit
voor ontwikkeling van de landbouw
en kleine industriën, in plaats van de
huidige nadruk op zware industrie.
Janatha wil zich verre houden van
staatskapitalisme en voorrang geven
aan het particulier initiatief, en
waarschuwt in navolging van Mahat
ma Gandhi voor het klakkeloos over
nemen van het westerse systeem en
wil de ontwikkeling van India aan
passen aan de omstandigheden daar.
De partij vat haar beleid samen on
der het begrip „Gandhiaans socialis
me". Op papier staan de aangesloten
partijen met uitzondering van de so
cialisten rechts van de Congres par
tij. Afgewacht moet echter worden
hoe dit in de praktijk zal uitpakken.
Geboortenbeperking
Wat betreft het zeer gevoelige onder
werp van de geboortenbeperking in
een land waarvan de bevolking van
ruim 600 miljoen zielen met 13 mil
joen mensen per Jaar groeit, wil Ja
nata dat gezinsplanning deel is van
een algemene bevolkingspolitiek die
ook onderwijs, gezondheidszorg en
ïtijgende kosten van levensonder-
ïoud omvat. De partij vindt dat de
wijze waarop de Congrespartij een
sterilisatieprogramma invoerde, een
schending was van de mensenrech
ten en aan het doel voorbij schoot
door in grote mate afkeer te wekken.
Op het gebied van de buitenlandse
politiek wil Janata echte niet-
gebondenheid aan enig machtsblok.
Onder premier Nehroe en mevrouw
Gandhi werd India een van de lei
ders van de beweging van niet-
gebondenheid. Maar de laatste tijd
is het land afgedreven in de richting
van de SowjetrUnie en andere com
munistische landen, waarbij de be
trekkingen met de Verenigde Staten
verslechterden. Onlangs zijn er te
kenen van verbetering in de Indiaas-
Amerikaanse relaties te bespreuren
geweest en een Janata-regering zou
die tendens vermoedelijk aanmoe
digen.
Afgezien van Desai beschikt Janata
over een aantal sterke persoonlijk
heden in haar leiding. Enkelen hier
van zullen waarschijnlijk minis
tersposten gaan bekleden. Onder
hen zijn vice-voorzitter Char an
Singh, een gestreng en ervaren be
stuurder die premier van de
deelstaat Oettar Pradesj is geweest,
Chandra Sekhar, die uit de Congres-
partij trad voor de uitzonderingstoe
stand en Soebramaniam Swami, een
Jong lid van de Jan-Sangh-partij dat
in het buitenland tegen de uitzon
deringstoestand heeft geageerd.
De leider van de Janata-partij, Mo
rarji Desai, beschouwt zichzelf als
een discipel van Mahatma Gandhi
heeft en daarvoor ook een aantal
jaren in de gevangenis gezeten. Als
reactie op de verkiezingsuitslag zei
Desai: „Dit is het mooiste uur van
ons volk. Alles waarvoor Mahatma
Gandhi streed is recht gedaan." De
sai een vegetariër, en geheel
onthouder die zijn eigen katoen
spint is 81 maar ziet er Jonger uit.
Over het algemeen wordt hij meer
gerespecteerd dan geliefd, en hij
staat bekend als ernstig en onbuig
zaam. Na zijn verblijf in de gevange
nis tijdens de noodtoestand zou dat
echter wat zijn veranderd. „Hij luis
tert nu tenminste naar anderen." zei
een medewerker gisteren.
T
poor Herman Amelink
)e recente verruiming van de amnestie voor politieke gevange-
len en de toestemming om de ikurrina, de Baskische vlag, uit te
teken, hebben het Baskische nationalisme niet de wind uit de
dt eilen genomen. Het ziet er eerder naar uit dat de toenemende
'gjfrijheid in Spanje de nationalistische sentimenten in dit noorde-
k deel van het land zal versterken.
Baskische nationalisme is links
riënteerd. De dictatuur van gene
T^al Franco die het Baskenland veer-
i jaar lang in een ijzeren greep
eld, heeft het naar links gedreven.
et meest radicaal is de ETA, die
ïkenmerkt wordt door een marxis-
sch geïnspireerd nationalisme. De
TA bestaat uit een aantal groepe-
ögen, waarvan sommige alleen op
ilitlek, andere uitsluitend op mill-
u en weer anderen op beide terrei-
actief zijn. Het accent ligt mo-
.v.iteel vooral op de politieke strijd,
lu aar een hervatting van gewapende
ties tegen leger en politie blijft tot
1 mogelijkheden behoren. Een
s" oordvoerder van de ETA vertelde
e eind vorig jaar dat de Spaanse
itoriteiten nerveus zijn, omdat ze
11 Trien dat er in de afgelopen maan-
in tal van ETA-strijders de Frans-
oaanse grens zijn overgetrokken
n voorbereidingen te treffen voor
frvatting van de strijd voor een
ij-Baskenland.
itl
ft ezetting
et doel van de ETA is een onafhan-
a illjke Baskische staat, waartoe niet
leen de Spaans-Baskische maar
>k de Frans-Basklsche provincies
ulo oeten gaan behoren. Door de ETA
ordt de Spaanse aanwezigheid in
lenland ervaren als een bezet
door een buitenlandse mogend
heid. Zoals Nederlanders zich tijdens
de tweede wereldoorlog ook gewa
penderhand verzetten tegen de Duit
se overheersing, zo verzet de ETA
zich tegen de heerschappij van
Madrid.
Naast de officiële ETA bestaat er
ook nog een zogeheten ETA-6, maar
deze mag zich volgens mijn
woordvoerder eigenlijk niet zo noe
men, omdat deze beweging geheel
onder controle staat van de commu
nisten.
Geen burgeroorlog
De officiële ETA zal waarschijnlijk
niet mogen meedoen aan de verkie
zingen die begin Juni in Spanje wor
den gehouden. Het lijkt erg on
waarschijnlijk dat het Madrtleense
hooggerechtshof een partij die af
scheiding van het Baskenland wil,
zal toelaten.
De gematigde Baskische nationalis
ten zijn georganiseerd In de nationa
listische Baskische partij PNV De
PNV ls aangesloten bij de verenigde
christen-democratische partijen. De
leider van deze partij, Juan Aguria-
guerra, maakt deel uit van de onder-
handellngsdelegatle van de opposi
tie die met de regering spreekt over
de wijze waarop in Spanje de demo
cratie moet worden ingevoerd. De
Vrijwel dagelijk vinden er in San Sebastian betogingen voor amnestie voor de politieke gevangenen
plaats
PNV staat een beperkte autonomie
voor binnen een 8paanse federatie.
Een partij die volgens haar leiders
bij de komende verkiezingen een
goede kans maakt om na de PNV op
de tweede plaats te komen in Bas
kenland ls de Euskal 8ozlalista Bil-
tarrea, een Baskische socialistische
beweging. Deze heeft in tegenstel
ling tot de regionale afdelingen van
de landelijke socialistische partijen
geen bindingen met Madrid. De E8B
ls een puur Baskische partij, zo ver
klaarde mij Alvarez Enparantza, Ud
van de nationale commissie van deze
partij. Alvarez Enparantza behoorde
vroeger tot de militaire vleugel van
de ETA, maar keerde zich later af
van de praktijken van deze bewe
ging. HIJ ls momenteel een van de
redacteuren van het Baskische
weekblad Garaia, dat in San Sebas
tian verschijnt. Alvarez is van oor
deel dat het merendeel van de Bas-
ken niet geïnteresseerd is in een
nieuwe burgeroorlog. Daarom ls het
nodig zoveel mogelijk langs politieke
weg te bereiken. De regionale afde
lingen van nationale partijen die in
Baskenland actief zijn, geeft hij niet
zoveel kans. Alleen de PSOE be
schikt over enige aanhang. De plaat
selijke vleugel van de communis
tische partij PCE is goed georgani
seerd. maar weinig invloedrijk.
Wegblijvers
Zeker ls wel dat de oppositie in
Baskenland de grootste aanhang
krijgt bij de verkiezingen. BIJ het
referendum dat in december werd
gehouden bedroeg het percentage
wegblijvers in de vier Baskische pro
vincies 37 tegen een landelijk ge
middelde van 25. In de meest natio
nalistische provincies Gulpuzcoa en
Vlzcaya bedroeg het aantal wegblij
vers zelfs respectievelijk 55 en 45
procent. Deze cijfers maken wel dui
delijk hoe sterk het nationalisme
onder de Basken leeft, te meer wan
neer men weet dat tijdens de rege
ring van Franco vele arme Span
jaarden verhuisden naar Basken
land om daar werk te vinden. Het
percentage wegblijvers onder de
oorspronkelijke Baskische bevol
king zal feitelijk dan ook nog hoger
liggen.
Het ls duidelijk dat de verruimde
amnestie, het toestaan van de Bas
kische vlag en het toelaten van het
Basklsch als tweede taai onvoldoen
de is om aan de wensen van de
bevolking tegemoet te komeh. Het
Basklsch nationalisme ls zeker geen
aflopende zaak, door de enorme in
spanningen die worden gedaan om
de Baskische cultuur uit de onder
drukking van het verleden omhoog
te werken. Van de kinderen van 3 tot
7 Jaar zit 54 procent op echte Bas
kische scholen, waardoor deze kin
deren ook Basklsch gaan denken en
niet meer Spaans, zoals de generatie
daarboven nog hoofdzakelijk doet.
De verbaskisering van het onderwijs
leidt tot een verhoogde politiek be
wustzijn bij deze kinderen. Het is
opvallend dat ook veel ouders, die
geen sterke politieke voorkeuren
hebben, hun kinderen naar Bas
kische scholen sturen, omdat het
onderwijs hier vaak beter is dan op
Spaanse scholen. Inmiddels zijn er
ook Baskische lycea, maar tot een
Baskische universiteit is het nog
steeds niet gekomen omdat Madrid
hiervoor geen toestemming geeft.
Koning
Het is niet zonder reden dat koning
Juan Carlos wel een bezoek heeft
gebracht aan Catalonië, waar de na
tionalistische sentimenten ook
groot zijn, maar nog niet aan Bas
kenland. Zolang niet alle politieke
gevangenen In 8panje, waarvan het
merendeel Basken ls. vrijgelaten
zijn, doet de vorst er beter aan zich
nog niet te laten zien. De regering in
Madrid begrijpt dat heel goed. De
geleidelijke liberalisering die sedert
de dood van Franco is ingetreden is
onvoldoende om het Baskische nati
onalisme de wind uit de zeilen te
nemen. Na de verkiezingen zal de
Spaanse regering met concrete
maatregelen over de brug moeten
komen om de Basken in goede ba
nen te houden. Regionale autono
mie, zodat de de Basken een groot
deel van hun bestuur in eigen hand
kunnen nemen, is wel het minste.
