panorama van
jaar dagelijks leven
bureau behandelt klachten
•ver de justitie en politie
Rotterdamse wijken
boeken huursucces
Rijswijk wil wijkenboek
REGIO DEN HAAG
"Smakelijk verteld, rijk geïllustreerd
Vorrink tegen
gemeente Voorburg
Aandacht
voor
geluids
hinder
Vrouw bij brand
omgekomen
ixperiment Coornhertliga blijkt aan te slaan
IDERDAG 17 MAART 1977
Trouw/Kwartet H 17
Moor R. N. Degens
het laatstverschenen deel van de serie „Vijfduizend jaar dagelijks leven"
lat de 19e eeuw tot onderwerp heeft, wordt de snelle groei van de
geïllustreerde pers aan het eind van die eeuw toegeschreven aan „de
vaarheid van een bedaagd Chinees spreekwoord: Eén plaatje zegt meer
lan duizend woorden."
%e samenstellers van genoemde (achtdeli-
p e) serie, die „een fascinerende kijk (biedt)
ichter de dorre jaartallen en roemruchte
lamen van het geschiedenisboek" houden
ich aan hun belofte het panorama van de
lagelijkse beslommeringen en geneugten
fan de gewone mannen en vrouwen in stad
en dorp door alle eeuwen heen, kleurrijk
aan de ogen van de lezer te laten voorbij-
ollen. Daarbij hebben zij dat Chinese
ipreekwoord wel zeer te harte genomen.
Want, evenals de al eerder verschenen afle
veringen in de eerste plaats kijkboeken
geworden. En het moet nogmaals worden
;ezegd dat het vooral dit overstelpend
gevarieerde illustratiemateriaal is, dat de
lantrekkelijkheid van deze serie boeken
lepaalt. Behalve de tekstschrijver Willem
fan Stuyvenberg is een aantal redacteuren
in vormgevers met de samenstelling van
leze serie bezig geweest. Het schijnt voor-
aan de speurzin van Snezana Pejakovic
danken te zijn, dat er zo'n grote ver-
heidenheid aan kostelijke platen kon
worden afgedrukt.
Geen twijfel
De hele serie omvat een tijdsbestek dat
:rgens in de „antieke wereld" begint en in.
„Een tippelaarster In Regent Street" uit deel „De
negentiende eeuw" van „5000 jaar dagelijks
leven".
het heden eindigt. Middeleeuwen, renais
sance, Barok, Revolutie en burgeroorlog,
Negentiende eeuw, Wereldoorlog en crisis
tijd, en Tweede Wereldoorlog en heden
(dat laatste deel moet nog verschijnen)
zijn de perioden waarin de historie voor dit
doel is ingedeeld. Wie ook maar in geringe
mate met wetenschappelijke twijfel, of
historisch verantwoordelijkheidsbesef be
hept is, zou zich aan een monografie over
een zo veelomvattend tijdperk niet wagen.
Van Stuyvenberg is er „pour besoin de la
cause" van uitgegaan dat feitelijke juist
heid hier minder belangrijk was dan pretti
ge leesbaarheid. Over die feitelijke juist
heid zouden gespecialiseerde historici on
getwijfeld zeer kritische opmerkingen
kunnen maken, maar ik neem aan dat zij
populariserende werkjes als deze niet le
zen. Jammer, want zij zouden er wèl uit
kunnen leren hoe je geschiedenis smake
lijk kunt opdienen.
Pakkende titels
En hoe je de eenvormigheid van een syste
matische indeling kunt wegmoffelen onder
pakkende titels. Elk deel van precies 155
bladzijden behandelt in gelijke volgorde
tien aspecten van het dagelijks leven. De
erotiek komt bijna overal aan haar trek
ken, maar de specifieke behandeling ervan
in de desbetreffende hoofdstukken wordt
in elk deel anders aangekondigd. In de
Renaissance bijvoorbeeld als „Charmes
van de liefde", in het Barok-deel heet het
„Noblesse de lit", in de negentiende eeuw:
„Op de huwelijksmarkt", en in deel zeven
(Wereldoorlog en crisistijd) staat er „Een
erotisch paradijs" boven.
Van Stuyvenberg is zonder meer een boei-
„Het roemruchte Café d'Orsay in Parijs" aldus het onderschrift bij deze illustratie in deel 6 van „5000 jaar dagelijks leven".
„Een pasgetrouwd stel omstreeks het Jaar 1830"
end verteller wie men halve waarheden of
zelfs hele onjuistheden graag vergeeft.
Bezwaar
Toch blijf ik het een bezwaar vinden dat
hij ervan is uitgegaan dat de lezers geen
verdergaande belangstelling voor de be
handelde onderwerpen hebben. Waarom
zou dan anders elke informatie die tot
verder ingaan op, of meer lezen over, die
onderwerpen zou kunnen stimuleren ont
breken. Er wordt nergens naar bestaande
literatuur verwezen, er wordt niet vermeld
waar de illustraties vandaan komen en,
wat kwalijker is, die illustraties zijn meest
al van misleidende, foutieve, en altijd te
weinigzeggende bijschriften voorzien.
Ik heb daarvan al lezend en kijkend een
hele reeks aantekeningen gemaakt die te
uitgebreid is om hier zelfs alleen maar te
vermelden. Ik laat ze dan ook achterwege
met de gedachte dat de niet al te op
pervlakkige lezer-kijker zelf wel de lacunes
en onjuistheden zal ontdekken. En dat is
dacht ik een van de mogelijkheden tot
boeiend bezig zijn met deze serie die, dat
staat buiten kijf, wat de gevarieerdheid en
de druktechnische kwaliteit van de illu
straties betreft, tot het beste behoort wat
op dit gebied sinds vele jaren in Nederland
is verschenen.
Willem van Stuyvenberg: 5000 jaar dagelijks
leven. Uitg. Amsterdam Boek B.V. Per deel
van 155 blz. 29,50.
Van een onzer verslaggevers
VOORBURG Minister Irene Vorrink (volksgezondheid en
milieuhygiëne) heeft b. en w. van Voorburg verzocht meer
aandacht te besteden aan de geluidshinder, veroorzaakt door het
verkeer op de Prins Bernhardlaan.
Hiermee steunt de minister de me
ning van de wijkverenigingen Mid
den-Voorburg en Oud-Voorburg. De
ze hadden zich in een brief tot o.a.
het ministerie van volksgezondheid
en milieuhygiëne gericht, nadat van
de de zijde van de gemeente op ge
nerlei wijze op hun bezwaren werd
gereageerd. De wijkverenigingen
hadden de gemeent Voorburg er her
haaldelijk op gewezen dat ze zich
ernstig ongerust maakten over de
aantasting van het woon- en leefmi
lieu. „Met name zij, die aan of in de
omgeving van deze weg wonen het
gaat hierbij om vele honderden ge
zinnen - zullen zeer veel hinder van
het verkeer ondervinden", aldus de
wijkverenigingen in een brief die in
september vorig jaar naar vier minis-
teriën gestuurd werd.
B. en W. van Voorburg is, volgens de
wijkverenigingen, nooit van plan ge
weest het geluidsprobleem serieus
aan te pakken. Dit ondanks het feit
dat deze aan de hand van een door
deskundigen opgestelde geluidsbe
rekening er op gewezen hebben dat
ten gevolge van de doortrekking van
de Prins Bernhardlaan het toelaat
bare geluidsniveau ver overschreden
zal worden.
In een brief aan b. en w. van Voor
burg verzoekt de minister de ge
meente Voorburg „aan de hand van
een akoestische studie in overleg
met de Inspecteur van de Volksge
zondheid, belast met het toezicht op
de hygiëne van het milieu in de pro
vincie Zuid-Holland, na te gaan wel
ke voorzieningen getroffen dienen te
worden om te voldoen aan de aanbe
velingen van het ministerie, zoals die
zijn weergegeven in de Circulaire
Geluidshinder en het wetsontwerp
geluidshinder"
Al in '73 heeft minister Vorrink de
gemeente Voorburg duidelijke
richtlijnen betreffende de toelaatba
re geluidsniveaus toegezonden. „Uit
het feit dat u voor het gedeelte van
de Prins Bernhardlaan tussen Da
Costaplein en Maanweg, dat met fi
nanciële steun van het Rijk is aange
legd, wel volgens voornoemde aan
bevelingen te werk gaat, had ik aan
vankelijk afgeleid dat u dit beleid
ook zou voeren ten aanzien van de
doortrekking van de Prins
Bernhardlaan naar de Noordsingel",
aldus de minister van volksgezond
heid en milieuhygiëne in haar brief
aan het college van b.en w. van Voor
burg.
De brief van de minister geeft, zo
menen de wijkverenigingen Oud-
Voorburg en Midden-Voorburg, de
hoop dat de geluidshinder nu serieus
aangepakt zal worden. De wijkvere
nigingen hopen in het toekomstig
overleg betrokken te worden.
DEN HAAG Een brand in een
dubbelbovenhuis aan de Vaillant-
laan in Den Haag heeft in de nacht
van dinsdag op woensdag het leven
gekost van de 64-jarige mevrouw J.
Pruisen-Dekker. De vrouw bewoon
de de tweede etage van het pand. De
brandweer moest een reddingsactie
naar de vrouw halverwege wegens
de enorme hitte staken. Drie bewo
ners van de eerste etage en twee
brandweerlieden liepen verwondin
gen op. Zij hoefden niet in het zie
kenhuis opgenomen te worden.
Op het moment dat de brand
uitbrak, rond kwart voor vier bevon
den zich vijf personen in de woning.
RIJSWIJK B. en W. van Rijswijk willen in de wijken Cromvlict en
Leeuwendaal beginnen met het verzamelen van gegevens voor een wijken
boek.
Aan de hand van dit wijkenboek wil de gemeente planmatiger dan nu gebeurt,
bekijken welke voorzieningen in een wijk al voorhanden zijn en welke er nog
moeten komen. In het boek worden daarom per wijk allerlei gegevens
opgenomen over de bevolking (leeftijdsopbouw, hoe vaak men verhuist e.d.),
bestemmingsplannen, werkgelegenheid, scholen, winkels en andere voorzie
ningen. Tevens wordt rekening gehouden met de wensen van de bewoners, de
gemeentelijke plannen voor de wijk en meningen van de bewoners over de
woon- en leefsituatie.
tor Jan Sloothaak
ÏONINGEN „Ieder die klachten heeft over politie, rechters, gevangenis, officier van justitie,
vocaat, huis van bewaring, reclassering, kan bij het justitieel klachtenbureau terecht". Affiches
It deze opmerkelijke oproep kan men aantreffen in kroegen, buurthuizen, wetswinkels en
erlei andere gebouwen in Groningen.
Coornhertliga wil graag het rei
en zeilen van de instanties op het
ied van het strafrecht volgen.
blijkt echter moeilijk om aan
irmatie te komen. Dat komt door
gesloten systeem van het justiti-
apparaat. Door het klachtenbu-
lu hopen we toch inlichtingen te
Jgen waar iets mee valt te doen.
nsen die in contact komen met of
I deel uitmaken van het systeem
Dnen hier hun klachten kwijt. Het
reau wordt dan een soort centrale,
idpost voor informatie. Met af-
Iderlijke klachten is weinig te
tn, met een bundeling van klach-
I misschien wel," zegt Peter van
aren (27). die het eerste half jaar
D het bestaan van het klachtenbu-
iu als die centrale meldpost heeft
fcmgeerd.
cperiment
irnhertliga begon een half jaar
len het justitieel klachtenbu-
ondergebracht bij het Jonge-
viescentrum te Groningen
:n experiment. Die periode is nu
ij en inmiddels blijkt het idee
elders aan te slaan. In Breda
t sinds twee maanden een
;elijk justitieel klachtenbureau
door de Belangenvereniging
Wetsovertreders (BWO). In
ven en Rotterdam heeft de
dergelijke bureaus in voorbe-
EP-.g en de Coornhertliga is ook
p het voorbereiden in Den Haag.
|s liga benadert het meer vanuit
i academische stelling, de BWO
er vanuit mensen die zelf in het
uitje zitten," aldus Van Haaren.
filosofie achter de negen jaar
geleden opgerichte Coornhertliga is
dat binnen het kader van het straf
recht de kansen voor iedereen gelijk
moeten zijn. „Dan moeten klachten
serieus worden genomen. Het gaat
om mensen die in contact komen
met instanties die hen berispen of
die hen willen verbeteren. Die in
stanties oefenen controle op hen uit.
Dan moeten die instanties zelf ook
openstaan voor controle," zegt Peter
van Haaren.
Hij meent dat de rechtspositie van
de mensen die met justitie in aanra
king komen verbeterd dient te wor
den. „Men heeft gunsten, geen rech
ten. Als iemand vanuit een huis van
bewaring wil telefoneren, is dat een
gunst. Krijgt hij niet de kans dat vrij
te doen, dan mag hij daarover niet,
klagen. Een klacht zal ongegrond
worden verklaard, want een gedeti
neerde heeft immers geen rechten,
alleen maar gunsten."
Voorzichtig
Tot nu toe zijn er honderdtwintig
reacties binnengekomen, meren
deels klachten maar deels ook ver
zoeken om informatie. De Coomhert
liga timmert met die klachten niet
aan de weg. „We willen niet beginnen
met de instanties tegen ons in het
harnas te jagen. We gaan voorzichtig
te werk, maar als blijkt dat een cor
recte houding geen effect heeft, die
nen we onze opstelling te veran
deren".
Peter van Haaren meent dat het
nuttig is het experiment na dit
eerste half jaar te vervolgen. Zelf zal
hij dat overigens niet doen. Hij krijgt
twee opvolgers: Nico de Jong (30) en
Lilian Schulte (23). Beide zijn net
als hij zelf studenten psychologie.
„Als het om juridische informatie
gaat, verwijzen we door naar andere
instellingen, wetswinkels of instan
ties. Wij zelf houden ons bezig met
klachten. Normaal komen die vaak
niet boven tafel, ook al omdat de
klagers hebben gemerkt dat ze niets
bereikten. Ze worden gelaten; de
hoop op verandering hebben ze ver
loren," meent Van Haaren.
De mensen die met justitie en poli
tie in aanraking komen verkeren op
een terrein dat altijd is verwaar
loosd zegt hij een stiefkindje
van alle begrotingen.
„De mensen denken vaak dat ge
vangenen in een soort Hilton-hotel
zitten. Maar dat is kolder. Je moet
de gebouwen eens bekijken waar ze
gevangenen in houden. Dan schrik
je je dood, dat daar mensen vier tot
vijf jaar moeten verkeren".
In het algemeen stuiten de betrok
kenen op een wereld van bureaucra
tie, bij justitie, bij het gevangenis
wezen, maar ook bij instellingen als
sociale ëh psychiatrische diensten
en maatschappelijke werkinstellin-
gen. Ze behoeven bescherming te
gen die bureaucratie. Bestaande in
stellingen als wetswinkels. de offi
ciële bureaus voor rechtshulp, ko
men daar niet aan toe en Peter van
Haaren verwacht wat dit betreft ook
niet zo veel van de van rijkswege
aan te stellen commissaris van on
derzoek („ombudsman") die zich
vooral bezig zal houden met klach
ten over onbehoorlijk gedrag van de
centrale overheid.
Affaire Assen
Hoe voorzichtig het justitieel klach
tenbureau ook opereert en niet aan
de weg wil timmeren met de klach
ten die men binnen krijgt, één geval
is duidelijk naar voren gekomen.
Dat kwam door de onenigheid die er
ontstond over het negatieve advies
van directeur H. Nieboer van het
hiiis van bewaring in Assen over de
definitieve aanstelling van ds. W. J.
H. Hoekert.
Deze dominees-kwestie die lande
lijk aandacht trok en een spoedbe-
zoek van staatssecretaris Zeeval-
king aan Assen tot gevolg had
speelde overigens nog in het geheel
niet, toen bij het justitieel klachten
bureau in Groningen een net in vrij
heid gestelde gedetineerde kwam
klagen. Al sinds eind 1975 bleken er
geen rijks-reclasseringsambtenaren
in het huis van bewaring meer te
komen. De gedetineerden blijven
dus verstoken van begeleiding door
de reclassering. De Coornhertliga
schreef staatssecretaris Zeevalking
hierover aan. maar er kwam volgens
Van Haaren een weinigzeggende
reactie.
Directeur Nieboer speelde in deze
kwestie ook een rol, omdat nij een
clausule wenste dat er een bewaker
bij de gesprekken tussen gedeti
neerden en reclassering moest zijn,
Ook onbehagen hierover speelde op
de achtergrond mee toen gedeti
neerden in verzet kwamen tegen het
negatieve advies over ds. Hoekert.
Ook de vorige gevangenispredikant,
ds. A. Bongenaar. had na de gevan-
genisoproeren (in Groningen) het
veld al moeten ruimen. Het ontbre
ken van reclassering in Assen kwam
pas onder de publieke aandacht
toen de kwestie-Hoekert ging
spelen.
Overigens zijn de klachten uit de
huizen van bewaring en die over
Peter van Haaren (links) en zijn opvolgers Nico de Jong en Lilian Schulte.
justitie en andere instanties minder
in getal dan die over de politie.
„Maar," zegt Peter van Haaren. „dat
betekent niet dat de politie het er
slechter afbrengt. De oorzaak is ge
woon dat de politie de buitenste ring
vormt en met veel meer mensen te
maken krijgt dan de instanties en
instellingen die in de binnenring van
het systeem zitten. Informatie uit
die binnenring dringt ook veel moei
lijker naar de buitenwereld door".
ROTTERDAM Staatssecre
taris Schaefer (stadsvernieu
wing) heeft voor drie nieuw
bouwprojecten in Crooswijk
(Heineken- en Veemarktterrein
en de Linker Rottekade) en
voor het nieuwbouwproject
Zwarte Paardestraat in Cool
garantiehuren vastgesteld.
Ook voor een vernieuwbouw-
coraplex in Oud-Charlois
(Wolphaertsstraat) heeft de
heer Schaefer een huur
vastgesteld.
De genoemde nieuwbouwprojecten
zijn eigenlijk in een te ver gevorderd
stadium om voor het nieuwe sys
teem van garantiehuren in aanmer
king te komen. Dat nieuwe systeem
houdt in dat zodra het schets
ontwerp klaar is, een definitieve
huurprijs wordt afgesproken. De
staatssecretaris behandelt nu de vier
projecten, alsof ze wel onder het sys
teem van garantiehuren zouden
vallen.
De huur voor 719 woningen in Croos
wijk en 28 woningen aan de Zwarte
Paardenstraat is nu gemiddeld 10
tot 15 lager geworden en gegaran
deerd tot aan de gemiddelde opleve
ringsdatum.
Uitgaande van de els van 250 per
maand (exclusief) 25 servicekos
ten, prijspeil per 1 juli 1976) past de
staatssecretaris tussen nu en de ge
middelde opleveringsdaturo geen
Jaarlijkse huurverhoging van acht
maar van zeven procent toe. Meteen
verhoging van acht procent zou de
huur op 1 april 1979 312 zijn. Door
zeven procent toe te passen komt de
kale huur op 306,45 (dus exclusief
servicekosten en water).
Voor de 279 woningen op het Helne-
ken-terTein is nu een kale huur van
306,45 gegarandeerd, hoewel de
woningen iets groter zijn en de stlch-
tlngskosten zo'n 12.000 hoger zijn
dan de voorwaarden waarop het Rot
terdamse voorstel van een kale huur
van 250 (1 Juli 1976) is gebaseerd.
De nu gegarandeerde huur is 9,25
lager dan de berekende vraaghuur
van 315,70. De eerstvolgende huur
verhoging voor de woningen op het
Helneken-terrein is op 1 april 1980.
