NVV noemt 'order van e eeuw'een miskleun Gelatine, een lekkere glibberigheid Enkhuizen wil Potter behouden Wat is net zo veilig als beleggen in antiek? 810/ OIO/ OIO/ Westland/Utrecht 2/0 öï/o 02/0 De waardestukken van de Motie tegen Europese Commissie .Tegenorder' „De Berenjacht is hier op zijn plaats en niet in Den Haag" 'O Pandbrieven Pandbriefbiljetten Spaarpandbrieven Hypotheekbank nv -Wl 'OENSDkG 9 MAART 1977 BINNENLAND Trouw/Kwartet iGat tussen aantallen manjaren kan niet worden gedicht door Theo Koelé DEN HMG De aanschaf van het Amerikaanse gevechtsvliegtuig F 16 levert Nederland minder werkgeltgenheid op dan de regering in het vooruitzicht heeft gesteld. De definitieve contracten ssen de Amerikaanse bouwers van de F 16 en de Nederlandse bedrijven, die deelnemenaan de brodukte, houden de vrees overeind dat het ooit berekende aantal manjaren van 25.000 nooit ereikt sal worden. lat aantil is gebaseerd op medewer ing van iet Nederlandse bedrijfsle ren aan le bouw van 2000 vliegtui- In ce contracten gaat het om luizend .oestellen. Vijf van de zes idrijver rekenen samen op circa 1.400 rranjaren werk (zie kader). Bet gat .ussen dat aantal en 25.000 tal volgeis ingewijden niet gedicht krorden n het toch al niet erg ^aarscWjnlijke geval dat de pro- jluktie tweeduizend vliegtuigen zal lelopen. Miskeun' Volgens de Industriebond NW be vestiger de contracten van de be drijven ie sombere verwachting, dat fle „orcfer van de eeuw" de aan koop vai de F 16 door Nederland en drie andere Europese landen een (nisklein is, gezien vanuit het oog punt vm werkgelegenheid. Met deze Verwaciting sloeg de Industriebond rorig jiar alarm en werd in politiek t>en Haag nogal wat ongerustheid teweeggebracht. [lu ze?t districtsbestuurder Henk yos vm de Industriebond dat rege ring ei parlement alles in het werk jnoetei stellen om nieuwe tegenor ders it de wacht te slepen, buiten de jfeer \an de co-produktie (medewer king tan de bouw van de F 16). Volgens Vos moet over het pakket werkgelegenheid absolute zekerheid jestain op het moment, dat Neder- and let definitieve contract met de inden betrokken landen onderte- lent. De regering heeft er nooit twij fel over gelaten dat de keuze van de F 16 voor een belangrijk deel be- aaldis door de verwachte werkgele- [enheid. juni 1975 kozen Nederland, Bel- ;ië, Hoorwegen en Denemarken de F16 ler vervanging van hun vloot evechtsvliegtuigen. Het ging, in de orden van de F16-bouwer Gene- I D/namics, om „een van de meest iigevone internationale econo- sche en militaire programma's al ler tijden". Bij het programma zijn pijf regeringen betrokken (die van de VS en de vier Europese landen), twee hoofdcontractanten (General Dynamics, United Technologies) en bedrijven in de VS en Europa. De .Nederlandse bedrijven zijn Fokker, l^FW, Philips Machinefabrieken, Simmons Precision, optische indus- Irie Dude Delft en Hollandse Sig apparaten. i Redelijk concurrerend Het „memorandum of understan ding', het basiscontract dat de VS In ce Europese landen in juni '75 ekeiden, behelst de produktie van 198 toestellen. Voor de „geplande ians:haf" ziet het er zo uit: 348 rliegtuigen door de Europese lan iwaarvan 102 door Nederland) in 650 door de VS. Op de voorwaar- le, dat de Europese bedrijven tegen ITRAATSBURG (ANP) Uit pro est tegen de weigering van de Euro- tese commissie de export van nog nee: overtollige boter naar de Sow- Nfet-l'nie toe te staan, zal de Gaullis- <iscle fractie in het Europees parie nent een motie van wantrouwen Ddiraen tegen de Europese Com- nisde. Dat deze motie wordt aange- lorren is niet waarschijnlijk. In dat evd zou de commissie namelijk noeien aftreden. >e Italiaanse christendemocraat Imilo Colombo is gisteren gekozen ot voorzitter van het Europees par- :msit. Hij volgt de Franse socialist ipenale op. Fokker VFW heeft het grootste aandeel in de co-produktie, de „tegenorder" voor de Neder landse aanschaf van de F16. Er is een bedrag van bijna 650 mil joen gulden mee gemoeid en een hoeveelheid werk, die uit gedrukt in manjaren 8900 be draagt. Philips rekent op 1635 manjaren, DAF op 660. Cijfers van Hollandse Signaal appara ten ontbreken. Simmons Preci sion en de optische industrie Oude Delft hebben nog geen definitief contract met het Ame rikaanse bedrijfsleven gesloten. Zij verwachten respectievelijk 95 en 180 manjaren. De cijfers hebben betrekking op zowel het eigenlijke meebouwen aan het vliegtuig als op „ondersteunen de activiteiten". „redelijk concurrerende prijzen" le veren, is in het basiscontract het aandeel van die bedrijven in de pro duktie vastgelegd. Zij mogen veer tig procent op zich nemen van de produktie, die de Europese aankoop vergt, tien procent van de machines voor de Amerikaanse luchtmacht en vijftien.procent van de toestellen, die door „derde landen" gekocht zouden worden. Het is uiterst onzeker of er afnemers te vinden zijn, die de totale produk tie van de F16 op tweeduizend stuks brengen. En zelfs als dat het geval is wordt het aantal manjaren van 25.000 niet bereikt. De cijfers, die het ministerie van economische za ken nu ontleent aan de definitieve contracten en bijna-definitieve af spraken komen op 11.400 manjaren bij duizend vliegtuigen. Verdubbeling van het aantal toe stellen betekent allerminst verdub beling van het aantal manjaren. Voor de eerste duizend vliegtuigen moet de industrie een aantal basis activiteiten opzetten, dat bij uitbrei ding van de produktie niet of nau welijks toeneemt. Dat is duidelijk aantoonbaar bij Fokker, met 8900 manjaren veruit de belangrijkste co producent. Tweeduizend toestellen betekenen bij Fokker slechts een extra werkgelegenheid van 1800 manjaren. Uitspraak Vredeling Het heeft altijd in de bedoeling gele gen dat de Nederlandse regering de ze maand het definitieve contract met Amerika zal tekenen. Bij zoveel onzekerheid over het pakket werk mag dat niet gebeuren, zegt NVV-er Vos. Hij wijst in dit verband op een uitspraak, vorig jaar door de toen malige minister van defensie Vrede ling gedaan in de Tweede Kamer: „De compensatie is in waarde zo vastgesteld, dat er gezocht wordt naar meer compensatie-orders in andere sectoren als een deel van de industrie niet concurrerend kan le veren". Vos denkt hierbij aan orders voor tankerbouw, computerindus trie of vliegtuigen voor de burger luchtvaart. De eis, dat de Europese industrie moet leveren tegen „redelijk concur rerende prijzen" (ten opzichte van de Amerikaanse industrie) gaat, zegt Vos, zeer zwaar wegen zodra de Europese handtekeningen definitief gezet zijn. Te zwaar, vreest hij. dere landen dan de genoemde partners. Verwarring is er over de gevolgen, die de onlangs bekend ge worden aanschaf van 738 vliegtui gen door de Amerikaanse luchtmacht zal hebben voor de co producenten. Een woordvoerder van het ministerie van defensie laat zich daar ten onrechte optimistisch over uit. Hij meent, dat het Europe se aandeel in de bouw van die vlieg tuigen tien procent zal bedragen. Echter, een blik op het basis contract leert dat de „tien percent regeling" slechts geldt voor het to taal van 650 vliegtuigen, waarover dat contract spreekt. De jongste Amerikaanse aanschaf valt daar buiten, zo bevestigt het ministerie van economische zaken. De bewering van defensie, dat „eer der de 3000 vliegtuigen worden over schreden dan de 2000 niet gehaald worden", wint daarmee bepaald niet aan overtuigingskracht. General Dynamics heeft momenteel niet meer in handen dan het basis- contract voor duizend vliegtuigen en een contract met Iran voor 160 toestellen. In de zomer van het vorig jaar gaven militaire autoriteiten in Washington toe, dat de verkoopmo gelijkheden voor de F16 wel over schat zijn. Er is sindsdien niets ge beurd, dat die bewering aan het wankelen heeft gebracht. Vroeger werd gelatine erg veel gebruikt. Later is de gelatine een beetje verge ten. Dat kwam door een misverstand, omdat gela tine veel bereidingstijd zou vergen. Wel, dat is nu niet meer zo. De dunne gelatineblaadjes zijn bij de kruidenier en op super markten te koop. Gelatine is een eiwitrijk produkt, licht verteerbaar en ge zond. Ook bij dieetvoedin gen en bij maag- en darm aandoeningen kan het een goede afwisseling in de voeding zijn. Last van af brokkelende nagels? Elke dag, een maand lang, een gelatinepudding en de na gels worden weer gezond. (Maar wie houdt dat vol Hoe te gebruiken? Gelatine moet enige tijd in ruim koud water voor- geweekt worden. Dan de blaadjes voorzichtig uitknijpen. Moet de gelati ne in een warme massa geroerd worden, dan lost zij gemakkelijk op. Maar moet dat in een koude massa, dan moet de gelati ne voorzichtig op het gas even verwarmd worden. Het opstijven van de gela tine varieert al naar de aard van het recept. Het kan een uur duren maar ook enkele minuten. Af zonderlijke porties wor den eerder stijf dan een schaal voor meer perso nen. Als de gelatine stijf is komt pas de kunst: zij moet uit de vorm gehaald wordert en het liefst heel en glanzend. Minder ge schikt zijn vormen van glas, porcelein en plastic. Gewone bakvormen kun nen er beter dienst voor doen. Geleipudding Gelei smaakt als pudding lekker fris en zoet. Er zijn nodig 6 gelatineblaadjes en een halve liter vocht. Dit is voor vier personen. En nu scheelt het wat voor vocht u neemt. Dat kan gewoon water zijn maar ook champagne, wijn of vruchtesap. (Het aantal geleverde calorieën hangt dus niet af van de gelati ne, maar van het gebruik te vocht!). Elke gelei kan een dag van tevoren wor den klaargemaakt. Witte wijn Voor een gelei van witte wijn heeft u voor 4 perso nen het volgende nodig. 6 blaadjes witte gelatine, V» liter witte wijn en 20 gram suiker. De gelatine onge veer 4 minuten in koud water voorweken, uitdruk ken, in lauw water oplos sen. in een schaal overgie ten en langzaam onder voortdurend roeren de met suiker vermengde wijn toevoegen. Over 4 glazen verdelen en in de koelkast plaatsen tot de zaak stijf is. Maar behalve wijn kunnen er ook pure vruchtesappen gebruikt worden. De smaak kan dan nog lekkerder worden door er een scheut vruch tebrandewijn aan toe te voegen. Kwark met gelati ne verdraagt een gevoeli ge maag heel goed. Ook kan de gelei zonder suiker bereid worden, dat doet aan de frisse-toetjes- smaak niets af. „Gelei met prik" is lekker voor de kinderen. Voor 4 kinderen: 6 blaadjes witte gelatine, liter mandarij- nesap (iets gezoet) en 'I, liter spuitwater. De gelati ne in koud water 4 minu ten voorweken. uitdruk ken. in lauw water geheel oplossen en in een schaal overgieten. Onder voort durend roeren langzaam het vruchtesap en het spuitwater toevoegen. Over 4 glazen verdelen en in de koelkast stijf laten worden. Anders Als men de gelei eens an ders wil maken moet het zo: Zodra de massa gelei achtig wordt, met een mixer fors opkloppen. Zo wordt de gelei luchtig en licht en het wordt een gro tere hoeveelheid. Of: aan de stijfgeworden gelei het wit van 2 eieren toevoe gen, weer kloppen en het wordt luchtig en schui mig. Zo zijn er met veel fantasie van het basisre cept van gelei heel wat frisse en niet dikmakende toetjes te verzinnen. Aspic Ook'aspic bestaat uit ge latine. Het klinkt alleen wat deftiger. Een gerecht met aspic ziet er ook defti ger uit. Voor een „koud buffet" is een gerecht met aspic uitstekend geschikt en het kan een dag van tevoren klaargemaakt worden. Hier een basisre cept voor aspic: zout, pe per, azijn of witte wijn en '/.liter bouillon, 1 eetlepel dry sherry, 8 blaadjes gela tine en 300 gr. gekookt rundvlees. De hete bouil lon met de ingrediënten krachtig kruiden. De gela tine in 4 minuten in koud water laten voorweken en al roerend in de hete bouil lon oplossen. Laten afkoe len. Een beetje van deze oplossing in een vorm doen en laten opstijven. De vorm eerst met water omspoelen. Het vlees in kleine blokjes snijden en over de massa in de vorm verdelen. De rest van de bouillon erover gieten en in de koelkast plaatsen. Als de aspic stijf is uit de vorm op een schotel storten. Aspics kunnen ook met ander vlees, zoals kip, vis of met groenten tot een feestelijk geheel gemaakt worden. Inplaats van vleesbouillon kunnen oök kippebouillon of vlsnat en evenzogoed een vegeta rische bouillon of groente- nat gebruikt worden. Om te weten wat u gebruikt: de hoeveelheid calorieën hangt niet af van de gela tine, maar van de verdere toevoegingen. Een blad gelatine bevat ongeveer 1.7 gr. eiwit en 7 calorieën. Eén blad gelatine is onge veer 2 gram. door Haro Hielkema Verwarring De Kamercommissies voor econo mische zaken en defensie hopen op de komende hoorzitting te weten te komen hoe het staat met de aan schaf van F16-vliegtuigen door an- ENKHUIZEN „Als er ge sproken wordt over spreiding van kennis en macht, als het gaat over decentralisatie, dan valt kunst daar ook onder. Dan moet „De Berenjacht" van Pot ter in Enkhuizen blijven. Op dat moment zijn we bezig met een stuk regeringsbeleid." Een kribbige burgemeester mr D. J. Krajenbrink van Enkhuizen is al maanden in de weer het hart van zijn gemeente te luchten over de plannen van „Den Haag" Potters schilderij uit Enkhuizen weg te halen. Eigenlijk een vanzelfsprekende aan gelegenheid: in 1925 kreeg Enkhui zen „De Berenjacht" te leen vooreen expositie ter gelegenheid van Pot ters driehonderste geboortedag. Paulus was een Enkhuizer, al heeft dat maar vijf Jaar geduurd; toen verhuisde hij met zijn familie naar Amsterdam. Een overeenkomst voor de bruikleen vermeldde dat het schilderij in het stadhuis van het Zuiderzeestadje mocht blijven han gen tot één van de partijen (Enkhui zen en het Rijk) de afspraak wilde opzeggen. Dat gebeurde dan in december 1975, nadat De Berenjacht ruim een halve eeuw in het bijzonder fraaie raad huis had gehangen. Een brief van drs. R. R. de Haas, directeur van de dienst Gespreide Rijkscollecties van CRM, kondigde het einde van het verblijf van Potters werk in Enkhui zen aan. Het schilderij moest terug naar Den Haag om daar plaats te krijgen in de onlangs gerestaureerde schilderijengalerij van stadhouder Willem V in de Vijverhof aan het Buitenhof. Omdat het Delftse Mau- ritshuis Potters meest bekende werk „De Stier" voor deze galerij niet wil de afstaan, lijkt het een ander groot schilderij van Potter te moeten wor den, „De Berenjacht". „Juridisch hebben we geen poot om op te staan," moet burgemeester Krajenbrink erkennen. Maar niette min vinden ze het in Enkhuizen een „kunstroof" met een onaangename smaak. Hoe langer de burgemeester het principe van de CRM- mededeling bekritiseert, des te ener gieker drukt hij zich uit over de band met het schilderij en de waarde van kunst. Omdat het zo groot is „Die galerij la Willem V, daar wordt een hele wand vol met schilderijen gehangen, tegen elkaar aan. Omdat „De Berenjacht" zo groot is, moet het stuk er ook heen. Men wil er öf een Potter die in de tijd van Willem V daar hing óf een groot schilderij. Ik vraag me de zin van zo'n galerij af. Moet het precies zoals Willem V het deed? Je gaat toch ook niet meer met de trekschuit, omdat je die zo leuk vindt. Ik betwijfel of er zoveel mensen naar die galerij gaan kijken. Ik heb begrepen dat die als represen tatieve ruimte gebruikt gaat worden en op werkdagen van 11 tot 14 uur opengesteld wordt." Enkhuizen is in de loop van de vijftig jaar gehecht aan het schilderij, al heeft niemand zich om „De Beren jacht" bekommerd, voordat Den Haag zijn bezit weer opeiste. „Men realiseert zich „De Berenjacht" pas, nu Je weg moet. Men vindt het schil derij hier, in de Burgerzaal op z'n plaats. Minister Van Doorn heeft ge zegd dat het schilderij in Enkhuizen zo eenzaam hangt. Maar hier komen gezelschappen en toeristen. In Den Haag wordt het een soort wand- vulling, daar gaat het traks onder tussen al die andere schilderijen. Hier in Enkhuizen kan je er de hele dag naar kijken. Als kunstvoorwerp functioneert het hier beter, in die galerij krijgt het een wat selectief karakter. In Enkhulzen kijkt Jan en „De Berenjacht" van Paulus Potter in de Burgerzaal van het Enkhuizer stadhuis. alleman ernaar, zonder dat die ver stand van kunst heeft." Volgens Krajenbrink is minister Van Doorn bereid aan Enkhuizen een ander schilderij af te staan, over schepen of pakhuizen; „Schepen op woelige zee" van Ludolf van Bak- huysen uit de zeventiende eeuw. Hij vergeet dat je een bepaalde band kunt krijgen met een schilderij. Kunst is niet een kwestie van een schilderij ergens ophangen, maar het gaat om de relatie, die degene die er naar kijkt ermee heeft. Kunst is volgens Van Doorn een op zichzelf staande zaak, zo van: „Ik haal hier wat kunst weg en geef er daar weer wat kunst voor terug." Dat is on juist. „De Berenjacht" is een stukje stadhuis geworden, weliswaar een roerend goed, maar eigenlijk onroe rend geworden. Het kan niet meer weg." Mr. Krajenbrink bestrijdt de ge dachte van drs. De Haas dat „De Berenjacht" in Enkhuizen een pas sieve functie zou vervullen. „Ons stadhuis is een soort museum, waar in geleefd en gewerkt wordt. In de musea, die meneer De Haas voor ogen heeft, zijn schilderijen alleen maar kunsthistorisch interessant- ze zouden overal moeten hangen. Kunst geschiedt en plein publiek. Deze mensen denken kunst te be vorderen door alles in musea te proppen." De Enkhuizer burgemeester zou er nog vrede mee kunnen hebben, als het schilderij naar Gouda of Amsterdam overgebracht zou moe ten worden, „als het maar niet in een selectieve ruimte is. Er is nog meer dan Den Haag. Wij horen in het geheel van spreiding van kennis en macht. „De Berenjacht" wordt ech ter uit het volle leven gehaald en in een doodse omgeving bijgezet. Het feit dat de kamerleden dit toelaten, geeft aan dat zij weinig volksverte genwoordiger zijn. Zij zijn over het algemeen centralistisch bezig. Het zwaartepunt ligt in de randstad." Het gemeentebestuur heeft de Enk huizer bevolking gemobiliseerd in de strijd om behoud van Potters schilderij. Alle inwoners kunnen een kaart met de afbeelding van het schilderij onder het motto „Sprei ding van kennis en macht, geeft Enkhuizen de Berenjacht" aan de gemeente overhandigen omdat de protesten dan aan minister Van Doorn aangeboden kunnen worden. Conservatie Directeur De Haas van de dienst Gespreide Rijkscollecties, verwacht niettemin dat „De Berenjacht" eer daags naar Den Haag komt om daar in eerste instantie gerestaureerd te worden. „Het gaat vooral om conser- vatorische redenen. Ik ben vol be grip voor de wens van Enkhuizen om het schilderij te mogen behou den. Het is een goed teken dat de bevolking zo op de bres springt voor zaken van kunst en cultuur. Maar bij het afwegen van prioriteiten wordt „De Berenjacht" een be langrijker plaats toegedacht. Was er voorheen geen ordening, de minister probeert nu een welgericht beleid te voeren. Natuurlijk zijn wij voor spreiding van kunstvoorwerpen over het hele land; wij werken daar ook aan. Maar wij vinden dat het schilderij van Potter in de galerij van Willem V beter tot zijn recht komt. Het is een uniek schilderij; niet alleen van formaat, maar zeker van onderwerp. Het is zo'n realis tische voorstelling en mag in de naar thema geordende galerij niet gemist worden. In Enkhuizen vormt „De Berenjacht" daarentegen een eenling." Volgens de heer De Haas zal zijn dienst Enkhulzen zeker ter- wille zijn, wanneer de gemeente om een ander schilderij zal vragen als vervanging van „De Berenjacht". 'ADVERTENTIE) De pandbrieven, pandbrief biljetten en spaarpandbrieven van de Westland/Utrecht zijn niet alleen een veilige maar ook een eenvoudige manier om uw geld in hypotheken te beleggen. Het zijn waardestukken aan toonder, ze hebben een niet te lange looptijd, zijn er in handzame coupures, laten u een grote mate van vrijheid en zijn permanent verkrijgbaar. Bij afgifte wordt geen aankoopprovisie berekend. De waardestukken van de Westland/Utrecht bieden u bovendien de zekerheid, die alleen de expertise en de ervaring van een specialist in hypotheken u kunnen geven. Pandbrieven zijn stukken aan toonder met een gemiddelde looptijd van ongeveer 5 jaar en langer. Ze hebben een nominale waarde van f L000,- en zijn dagelijks ter beurze verhandelbaar. De rente wordt jaarlijks uitgekeerd. De stukken zijn verkrijgbaar bij handelsbanken, commissionairs in effekten en onze kantoren. N.B.: De afgiftekoers bedraagt 100%, te vermeerderen met opgelopen rente? Pandbriefbiljetten zijn waarde papieren aan toonder met een looptijd van 5 jaar in coupures van f 1.000,- en f 10.000,-. De rente klimt op van 5%% na twee jaar tot 8'A% na vijf jaar volgens samengestelde interest. Voor de aankoop kunt u zich wenden tot uw adviseur voor verzeke ringen en belastingen en tot onze kantoren. N.B.: De huidige afgifteprijs bedraagt f L000,- resp.f 10.000. O Spaarpandbrieven a f 1.000,- zijn ook aan toonder en ter beurze ver handelbaar. De rente wordt niet jaar lijks uitgekeerd, maar na ruim 5 jaar wordt er f 1.550,-op elk stuk betaald: het nominale bedrag plus rente. Spaarpandbrieven zijn verkrijg baar bij handelsbanken,commissionairs in effekten en onze kantoren. N.B.: De afgiftekoers bedraagt 100%, te vermeerderen met opgelopen rente? Coupon voor informatie. J Stuur mij per omgaande nadere J informatie over de door mij aange- j kruiste spaar/beleggingsvormen. j Pandbrieven j Pandbriefbiljetten j Spaarpandbrieven Naam Adres Woonplaats Tel.nr. (Invullen en ongefrankeerd opsturen aan Westland/Utrecht Hypotheekbank nv, Antwoordnr. 7738, Amsterdam). Mannetje met autoped. Parijs 1900. Victor Bonnet et Cie. Rentepercentages, afgifteprijs en koersen behoudens wijzigingen na 7 maart '77. Kantoren door het gehele land. Hoofdkantoor: Amsterdam. Sarphatistraat 1,020-252525,1st. 41 en 42

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1977 | | pagina 9