Schot in de roos van René van Nie
-ill
Wraaklustige oude dame
Bogart in klassieke film
iHISWA WEER
maar ruimte
I probleem
op water
nijpender
t'
Ook gehandicapten
kunnen water op
Èr
PROLONGATIES
EN REPRISES
Zó op het land
Record-omzet
Wijs beleid
Computer helpt
bij het kiezen
~!fllJDAG 4 MAART 1977
T rouw/Kwartet PSH 11
EEN STILLE LIEFDE
let is altijd plezierig om een
roede film te signaleren en als
Het om een Nederlands pro-
tlukt gaat telt de vreugde dub-
fcel. René van Nie's nieuwste
ppeelfilm (met een sociaal-
psychologisch thema, evenals
{ijn voorgaande „Kind van de
Zon") geeft reden tot tevreden
heid en zelfs tot een greintje
opgetogenheid. Want het is
geen Eénoogje in het blinden-
land van de vaderlandse film:
ook naar internationale maat
staven gemeten kan hij de
toets doorstaan.
Jn ons land wordt één op de vijf
huwelijken vroeg of laat door schei
ding ontbonden Meestal verloopt
idit proces noch in vriendschap, noch
in redelijkheid. Rancune blijft aan
de partners vreten, de kinderen wor
den maar al te vaak het kind van de
rekening.
Over de gevolgen van zo'n ont
bonden huwelijk gaat „Een stille
Liefde". Een man mag om verschil
lende redenen een half jaar lang zijn
kind niet zien. Vlak voor die tijd om
is houdt hij het niet meer uit. Hij
gaat naar de school van zijn zoontje
Sem en neemt hem mee. Eerst is hij
van plan hem na een paar dagen
weer netjes af te leveren, maar als
zijn vroegere vrouw in paniek en
woede de politie inschakelt gaat het
veel op een regelrechte ontvoering
lijken. Hij sleept het kind mee naar
België, ze rijden in een caravan en
slapen in een tentje.
Telkens verschuift hun verhouding:
de jongen, eerst onwillig en achter
dochtig door de leugens die de man
vertelt, verlangend naar zijn ver
trouwde leven thuis en op school.
kiest de kant van zijn vader als de
politie het paar op het spoor komt.
Maar ook de man verandert.
In het begin waren zijn motieven
lang niet zo zuiver als hij zichzelf
wilde toegeven, maar allengs wordt
hij zich van zijn grote liefde en ver
antwoordelijkheid voor het jongetje
bewust. Tenslotte maakt hij een
eind aan de verscheurdheid van het
kind door met hem naar huis terug
te keren, waar een politieverhoor en
misschien de gevangenis wacht.
Men moet René van Nie prijzen om
het feit. dat hij alle spectaculaire
effecten heeft weten te vermijden en
slechts zeer zelden afglijdt in de sen
timentaliteit. Met effectieve terug
houding heeft hij de elementen van
deze kwetsbare relatie gehanteerd
en in evenwicht gebracht: benauwe
nis en vertedering, frustratie en woe
de. teleurstelling, onrust, liefde en
klein geluk.
door W. Wielek-Berg
Het landschap vormt een functione
le aanvulling en achtergrond voor de
mini-drama's die zich tijdens de reis
afspelen. Op de scènes waarin vader
en kind bij elkaar zijn valt nauwe
lijks iets aan te merken, die van de
vrouw met vriendin of moeder vallen
enigszins uit de toon, omdat daarin
bijna uitsluitend betogen worden ge
houden en stellingen worden betrok
ken: voor psychologische nuances is
niet voldoende ruimte.
Maar' het niveau zakt gelukkig niet
zo laag, dat de film erdoor wordt
bedorven, hoogstens is er sprake van
een stijlbreukje waar men niet al te
zwaar aan hoeft te tillen. René van
Nie heeft zijn medewerkers (vooral
cameraman Anton van Munster) en
zijn acteurs uitnemend gekozen. Cor
van Rijn is in zijn rol van de vader zo
natuurlijk als men van een Neder
lands acteur kan verwachten, hij
heeft zich bewonderenswaardig in
geleefd.
Het jongetje Sem de Jong. dat uit
vele gegadigden werd gekozen, ziet
er niet alleen hartveroverend uit,
maar maakt ook de indruk te zijn
wat hij speelt. Met andere woorden:
hij gaat rustig zijn gang en vervalt
nooit In de declamatie-toon, die het
filmoptreden van kinderen soms zo
onverteerbaar maakt. Marielle Fio-
let als de vrouw. Dore Smit als de
vriendin en Chris Lomme als luxe
boerin in België (om enkelen te noe
men) vullen het rollenspel vakkun
dig in.
Amsterdam-City I; Alkmaar-Harmonie;
Amersfoort-Euro Cinema; Arnhem-Saskia;
Eindhoven-Select; Enschede-City; Den Haag-
Odeon I; Groningen-Concerthuis; Haarlem-
Studio; >leerlen-H3; Den Bosch-Casino; Hil-
vrrsum-Churchill; Leeuwarden-Studio F;
Leiden-Trianon; Maastricht-Festival; Nijme-
gen;Scala; Rotterdam-Lumière I; Sneek-
Amicilia; L'trecht-Camera; Zwolle-Studio Z,
14 jr.
H
Sem de Jong en Cor van Rijn in „Een stille Helde
D« Komedianten. Meesterlijke Griekse film
van Theo Angeiopoulos over een bewogen
ijdvak van de geschiedenis dat zich sple
en in de wederwaardigheden van een rei
end toneelgezelschap. De gehele week in
linetol II. Amsterdam en 6 maart Filmhuis
(otterdam
Jarry Lyndon PrachUge film van Stanley
(ubrick over de verre, mooie, koude wereld
van het verleden. De gehele weck ln Alpha.
Zeist
Some like it hot Klassieke comedie van
Billy Wilder met Marilyn Monroe inde vrou
welijke hoofdrol. De gehele week in Oscar,
(otterdam.
Maman et la Putain. Briljante film van
Jean Eustache over het klimaat in Frank
rijk na de mislukte revolte van 1968. 7 t.e.m.
i maart Filmhuis Den Bosch
Ir Klein. Een film van Joseph Losey over
en persoonsverwisseling in de kou van het
lezette Parijs met een prachtige (hoofdirol
van Alain Delon De gehele week in City 4.
Amsterdam en Lido 3, Leeuwarden.
Death in Venice. Film van Luchino Visconti
over verval en dood in Venetié naar de
novelle „Der Tod in Venedig" van Thomas
Mann De gehele week in Metropole 4. Den
maag.
Prima della Revoluzione. Het opvallende de-
ibuut van Bernardo Bertolucci met uitste
kende sfeertekening De gehele week. behal
ve 6 en 7 maart, in het Shaffytheater in
Amsterdam.
De Markiezin van O. Een Juweel van een
I..morele vertelling" van Eric Rohmer. geba
seerd op een novelle van Heinrich von
Kleist. De gehele week in Leidsepleinthea-
ter, Amsterdam
1)00. Schitterend epos van Bernardo Berto
lucci over Italiaans landleven met opko
mend socialisme en fascisme in de jaren
1900 tot 1945.
Deel I: Tuschinski 3. Amsterdam; Casino.
Breda. Select. Delft; Saskia. Eindhoven;
Roxy. Haarlem Euro 3. Den Bosch
Deel li: Tuschinski 4. Amsterdam. Casino 3.
Breda; City. Delft; Grand. Groningen; Stu
dio. Leiden
Viridiana. Boosaardige film over goed en
jkwaad van grootmeester Luis Bunuel. 5
maart Zienema Oktopus. Amsterdam.
LINA BRAAKE
Lina Carstens (links) in Lina Braake
Oud zijn is langzamerhand niet
meer taboe, althans in films.
Misschien komt het, omdat het
percentage bejaarden (en daar
mee het potentiële publiek)
steeds toeneemt, misschien is
de jeugd na mislukte revoltes
en uitgeblust hippiedom niet
interessant meer, waarschijn
lijk is de reden een combinatie
van beide motieven.
Hoet het ook zij: vreugden en proble
men van de ouderdom geworden ons
niet alleen ln werkelijkheid (mits we
tijd van leven hebben) doch ook via
het witte doek.
In de op-jaren-reeks, die langzamer
hand zo Is uitgedijd dat namen noe
men weinig zin heeft, neemt „Lina
Braake" van de jonge Westduitse
filmer Bemhard Sinkel een eervolle
plaats in. Kennelijk heeft hij zich
laten Inspireren door „La vieille da
me indigne" („de opstandige oude
dame") van de Fransman Allio, een
film die overigens ls gebaseerd op
het Duitse verhaal „Die unwürdige
Greisin" van Bert Brecht, maar bij
inspiratie bleef het: zijn eigen in
breng is groot, verhaal en uitwerking
zijn origineel.
De belangen van de bank kunnen
niet de belangen van Lina Braake
zijn dat vertelt ons de ondertitel
en we ontdekken het trouwens gauw
genoeg. Nauwelijks ls de film begon
nen, oï we zijn er getuige van dat de
81 -Jarige heldin door de bank uit
haar huis wordt gezet en naar een
(armetierig) bejaardentehuis wordt
gemanoeuvreerd.
Ze dreigt het niet te overleven: ze
wordt depressief, apathisch, bedle
gerig. Maar ze heeft het geluk daar in
die semi-gevangenis een oude
schelm te ontmoeten: een door de
wol geverfde oplichter, die alles van
bankzaken afweet, alleen door zijn
leeftijd (84) voor gevangenisstraf ls
behoed en na een faillissement onder
THE MALTESE FALCON
De vier films, die zijn uitverko
ren om twintig jaar na
Humphrey Bogart's dood op
nieuw te worden uitgebracht
teneinde zijn onsterfelijke
roem te onderstrepen („The
Treasure of the Sierra Madre",
„To have and have not", llThe
Maltese Falcon" en „The Big
Sleep") hebben het voordeel,
dat ze door kundige regisseurs
zijn gemaakt.
John Huston en Howard Hawks wis
ten de ster-waarde van hun kleine,
tengere, lispelende en allerminst
mooie held te onderkennen en te
accentueren. „The Maltese Falcon"
uit 1941 was het regisseursdebuut
van John Huston, gaf Bogart het
onbetaalbare image van de cynische
man met de slappe hoed en de ver
kreukelde regenjas en lanceerde
Sydney Greenstreet in de eerste afle
vering van een lange reeks „fat men"
(„dikke mannen"), rollen die hem
een tweedeplans beroemdheid zou
den bezorgen.
Pessimisme
Het was niet de eerste maal dat de
klassieke detective van Dashiell
Hammett werd verfilmd (Roy del
tuth zette er in 1931 de tanden ln en
filliam Dieterle ln 1936), maar Hus-
stelde zijn voorgangers in de
ïaduw. Hij hield zich in zijn script
nauwgezet aan Hammett's precieze,
geconcentreerde, onderkoelde dia-
loogXbracht diens pessimistische le
venshouding onvervalst over en
zorgd^ lest best, voor een snelle,
spannende filmverhaal-trant.
„The Maltese Falcon" („De Maltezer
Valk") is een onschatbaar kleinood
uit de zestiende eeuw, dat in verge
telheid raakte, werd hervonden en
opnieuw verloren ging. De schone
cliënte van Sam Spade, een particu
liere detective die zich streng houdt
aan de stelregel dat je geen mens
kunt vertrouwen, weet er veel meer
van. maar het duurt lang voor ze
haar leugens inruilt tegen de waar
heid.
Ongekend einde
Intussen zijn er de nodige moorden
gepleegd die vele raadsels oproepen
en heeft Spade kennis gemaakt met
vreemde, louche figuren die hij on
veranderd te slim af is. Tenslotte
schroomt hij niet de vrouw die hij
een beetje lief heeft aan de politie
over te leveren. EEn ongekend einde
van een Hollywoodfilm, maar „The
Maltese Falcon" behoort dan ook tot
de zogenaamde .zwarte serie", een
aantal detectives waarin onver
bloemd wordt gesteld dat de mens
een wolf is.
Behalve Bogart, Greenstreet en Ma
ry Astor in de vrouwelijke hoofdrol
blaast ook de uit Duitsland gevluch
te acteur Peter Lorre een niet onbe
langrijke partij mee. Onder leiding
van Huston hebben zij ervoor ge
zorgd. dat „The Maltese Falcon" een
klassieke film werd, een zwarte parel
vol vonkjes humor, waarnaar het
ook nu nog goed kijken en luisteren
is.
Amsterdam-The Movies, 18 jr.
W.W-B
curatele werd gesteld. HIJ leert haar
alle bankgeheimen en samen berei
den ze de wraak voor
Levensecht
De coup lukt. Lina reist met onder
valse voorwendselen geleend geld
naar Sardinië en koopt daar een huis
voor een bevriende gastarbeider. Ze
wordt betrapt en eveneens onder cu
ratele gesteld, maar het recht om in
Sardinië te wonen kunnen ze haar
niet afnemen. Met haar vriend
maakt ze plannen voor een levens
avond ln de zon.
„Lina Braake" ls een sympathieke
comedie met ernstige ondertonen,
die de klippen van plat „oudjes kij
ken" aan de ene. en steriel pathos
aan de andere kant knap weet te
omzeilen. HIJ komt misschien wat
traag op gang, maar vele levensechte
trekjes zorgen er al spoedig voor. dat
de belangstelling wordt gewekt.
Voor zijn hoofdpersonen heeft Sin
kel de hand weten te leggen op twee
antieke Juwelen: de 82-jarige Una
Carstens en de 84-jarige Fritz Rasp.
die onder andere in „Die Drei-
groschenoper" speelde en kortgele
den stierf. Tezamen met vele sublie
me figuranten zorgen zij ervoor, dat
Sinkel's film praktisch nergens het
rechte pad van de goede smaak
verlaat.
Amsterdam- The Movies, 18 jr.
I AMSTERDAM Tussen
iiimifl)
top
tling
sstel
t'
V
tr*- •/.-./&».• V,'*
rij&b
- x'yJm
*x
-
'en van de schepen, die de nieuwe ontwikkeling in
le zeilsport (de mogelijkheid het schip gemakkelijk
>an de wal in het water te laten, zodat geen kostbare
erging nodig is); de tweemans Tasar Het scheepje
nieuw voor Nederland) een produkt van de Laser -
abrieken, die vier jaar geleden de eenmans Laser
ntrodueeerde en er daarvan tot nu toe 52000 ver
acht De Tasar is zo windgevoelig, dat men hem
iiet onbemand aan de steiger kan achterlaten om-
lat hij dan omslaat.
AMSTERDAM Tussen
een volgbootje van nog
geen 400 gulden en de su
perluxe motorzeiler van
660.000 gulden ligt op de
komende Hiswa (van 4 tot
13 maart in de Amster
damse Rai) het hele scala
van mogelijkheden voor
de watersporter, die er
met eigen boot op uit wil.
Dat wil zeggen ongeveer 1000
vaartuigen, gepresenteerd door
bijna 400 exposanten. En ook
dit Jaar zijn daar weer primeurs
onder; niet minder dan zeven
wereldprimeurs en 72 vaartui
gen die voor het eerst in Neder
land te zien zijn.
Propvol zal de RAI wéér zijn (er werd
50 procent meer ruimte gevraagd
dan beschikbaar was), evenals trou
wens de RAI-haven en de Boerenwe-
tering. waar eveneens een groot aan
tal schepen ligt.
600.000
Een duidelijke afspiegeling van de
ondanks gestegen prijzen nog steeds
toenemende populariteit van de wa
tersport De Hiswa schat het huidige
aantal pleziervaartuigen nu al op
163.000, waarvan 68.000 zeiljachten
(inclusief motorzeilers). 63.000 mo
torvaartuigen (met kajuit) en 32.000
open motorboten.
Daarnaast zijn er dan ook nog eens
ongeveer evenveel kleine bootjes,
die voor de hengelsport e.d. worden
gebruikt Cijfers waaruit de Hiswa
afleidt, dat het aantal watersporters
in ons land op zo'n 600.000 kan wor
den geschat.
Wat dat voor de watersportindustrie
betekent, heeft de Hiswa óók uitge
rekend: dit jaar een record-omzet
van 190 miljoen gulden (tegen 175
miljoen vorig jaar). Van die totale
produktie gaat. ln geld uitgedrukt,
100 miljoen de grens over (vooral
naar Duitsland en Amerika), of wel
ongeveer 10 miljoen meer dan wij
importeren. In termen van werkgele
genheid uitgedrukt betekent dit
9000 arbeidsplaatsen. Daarvan lig
gen er 2500 in de Jacht- en boten-
bouw, 2000 in de jachthavenbedrij-
ven en de overige in de fabricage en
handel in accessoires, zeilmakerijen
enz.
Hoewel de industrie dus wel vaart bij
die ontwikkeling, levert zij al enkele
Jaren ruimtelijk gezien problemen.
Waar Nederlands waterwegen en me
ren niet alleen Nederlandse, maar
ook veel buitenlandse watersporters
trekken, lijkt ons land overvol te
raken.
Zeker in de Randstad, waar de
Loosdrechtse en Kagerplassen en de
Brielse Maas er eigenlijk allang geen
enkele boot meer bij kunnen
hebben.
Dat betekent overigens niet. dat er
een landelijk ligplaatsenprobleem
zou zijn. Daarop wijzen onder meer
de advertenties in buitenlandse wa
tersporttijdschriften, waarin nog re
gelmatig boten mët ligplaats wor
den aangeboden. Maar dat betreft
dan veelal wél ligplaatsen elders in
het land.
Ook de jachtenbouwers zien het
probleem van het volraken van Ne
derlandse wateren. Een vraagstuk,
dat elk Jaar groter wordt naarmate
het botenbezit groeit. Hoe zullen on
ze waterwegen er uit zien als in het
begin van de jaren tachtig de ma
gische kwart miljoengrens zal zijn
overschreden?
Zij pleiten dan ook (ook ln eigen
belang) voor een wijs waterbeleid,
waarbij natuurbeschermingsorgani
saties samen met de watersportor
ganisaties zich zullen moeten bui
gen over de beheersaspecten. De
ruimte, die er nog rest in (bij voor
beeld) het IJsselmeer zal verstandig
moeten worden bevaren, aldus de
industrie. Niemand ls, zeggen zij.
gediend met het "Kalverstraat"-
effect.
Meer spreiding en waar dat nodig is
zonering (scheiding van bij voor
beeld gebieden en waar uitsluitend
gevist mag worden en gebieden voor
de watersporten, met speciale gebie
den voor snelle motorboten), zal
volgens de Hiswa enige verlich
ting kunnen brengen.
En wat het llgplaatsenprobleem be
treft. ook daar zijn nog zij het
beperkte oplossingen voor. Onder
meer door het efflcienter indelen
van de havenboxen. Er zijn gevallen
bekend, aldus de Hiswa, waar daar
door 30 procent meer ruimte werd
gecreëerd.
Een andere mogelijkheid is het
"dry-parklng-systeem. dat al op
sommige plaatsen in Nederland
wordt toegepast. Na gebruik wordt
de boot met de kraan of botenlift uit
het water gehesen, op een verrijdba
re bootswleg geplaatst en dan op
een vaste plaats geparkeerd.
Dat die gemakkelijke ver
plaatsbaarheid van de boot ook
door de industrie wordt nagestreefd,
blijkt uit het grote aantal zgn trai-
lerbare boten op deze Hiswa (of bo
ten. die gemakkelijk trailerbaar
kunnen worden gemaakt).
8teeds meer Jachten worden voor
zien van een intrekbare kiel of af
neembare ballast, of hebben een
diepgang, die transport over de weg
mogelijk maakt. Weliswaar ver
plaatst men daarmee de bergproble-
men naar het land, maar daar ls
altijd nog meer plaats dan ln de
overvolle jachthavens.
door
Dick
Ringlever
Onder de vele stands bevindt zich
ook op deze Hiswa weer de stich
ting „Zeilen met Gehandicap
ten", een organisatie, die zich tot
doel stelt ook gehandicapten ac
tief de watersport le laten beoe
fenen.
Sinds de oprichting twee jaar ge
leden is dat al ten dele bereikt in
1975 werd de speciaal voor het
zeilen met gehandicapten aange
paste „Zonnetij" in de vaart ge
bracht. Een schip van het type
Catamaran (twee rompen) waar
mee afgelopen zomer enkele hon
derden gehandicapten zowel van
uit Friesland als vanuit Enkhui
zen en Bruinisse dagtochten heb
ben gemaakt.
Maar de stichting wil meer Want
die „Zonnetij" is natuurlijk wel
een mooie start, maar blijft be
perkt omdat men er niet op kan
overnachten. Wat de stichting nu
wil, is een moederschip, waarop
de gehandicapten na een dag va
ren ook nachtaccommodatie heb
ben, zodat meerdaagse tochten
mogelijk worden.
Vandaar die stand: om nieuwe
donateurs te werven teen tientje
per jaar) of om stukjes schie-
manswerk te verkopen dn stand
237 a).
Intussen zet de stichting haar ac
tiviteiten met de Zonnetijnor
maal voort. Van 6 mei tot 29 Juni
wordt er gevaren in Friesland,
van 8 Juli tot 29 september vanuit
Enkhuizen. Voor wie er meer uan
wil weten Anneke Plaatje in
Enkhuizen geeft alle informatie
Noorderhavendijk 4, tel. 02280-
4627)
Wit door het mastenbos de schepen niet meer ziet (en
die kans is ook op deze Hiswa weer groot) krijgt
technische hulp van het computercentrum Hiswa-
Bovag-IBM, dat dit jaar naast de specificaties van alle
binnen- en buitenboordmotoren ook de vitale gegevens
van de tentoongestelde boten en jachten in zijn ge
heugen heeft opgenomen.
De bezoeker hoeft sleehts een kort vragenformulier in
te vullen en de eomputers zeggen dan welke boot het
best bij hem paal, wal hij kost en wie de importeur is.
4
