^Happening in Haarlem: /eel leven om niets ubliek ontkomt niet aan 'Op uw verzoek' Tel-Aviv Kwartet veelzijdig 2 Bartok-programma met Eliahu Inbal joed orgelconcert Kamper kerk Concertboek van een toeschouwer Inspirerende leiding aanstekelijk PREMIÈRE VAN KROETZ DE MOEITE WAARD vf» digN Nieuwe opleiding aan pedagogische academie vier jaar Twee gewonden bij schietpartij Opbrengst concert Rostropowitsj naar Wereldnatuurfonds Duitse pastors tegen kernenergie ANDAG 28 FEBRUARI 1977 BINNENLAND Trouw/Kwartet iezepor R. N. Degens e bor id zi legt lal. oem^ii een iaar< aan ortre 5verl iierbP an dlPr n geve?1, sijn ïiedi len, veriw! f tWtyii ARDEN In het Haarlem- Concertgebouw ging zater- javond de première van een >rt happening van de 36- ige Argentijnse componist i rberto Chavarri onder de ti- „Concertboek van een j schouwer". Een „verrassen- gebeurtenis voor oog en oor de bezoeker als hoofdper- m onder leiding van de com- nist, en met medewerking studenten van het Swee- ck Conservatorium en de ejhnische dienst van het Con- ctgebouw Haarlem." as het aangekondigd, en zo had ,et graag willen ervaren. Dat dat net van gekomen is. lag bepaald aan de zorg die aan dit gebeuren besteed. De uitgebreiden ctronische apparatuur en de lich- itallaties die Chavarri voor dit ;eveer anderhalf uur durende eve nement nodig heeft deden het voort reffelijk. de diaprojectie met in het Nederlands vertaalde teksten werkte feilloos, de op de band opge nomen geluiden waren goed op een Nederlands publiek afgestemd, en het kleine ensemble van conservato riumleerlingen deed wat de compo nist-dirigent van hen verwachtte. Ook het programma, het bijbehoren de ..Concertboek" van veertien hoofdstukken en de drie afzonderlij ke stencils met instructies, waren in goed Nederlands keurig gedrukt. In materieel opzicht was alles dan ook wel aanwezig om een verrassende of boeiende gebeurtenis te laten plaatsvinden. Dat kan zelfs wel met één enkele viool, of met alleen een menselijke stem. Maar bij Chavarri lukt dat zelfs niet met de hele troep apparatuur die voor hijn happening in het geweer moet komen. Hij wil in dit stuk de bezoeker zich bewust laten worden van „de rol die et publiek bij een kunstevenement speelt." In het „concertboek" heeft hij dan beschreven wat hij denkt dat die bezoeker denkt of zou moeten denken als hij de uitvoering van dit kunstevenement meemaakt: Een aanschakeling van kinderachtige constateringen, op basis van een zeer naieve levensbeschouwing. De gelui den die bij dit alles ten gehore ge bracht worden, zijn afkomstig van „evende" muziek op het podium (een stuntelige soort geleide improvisa tie) en van op de ban opgenomen klankcollages, die aan het grijze ver leden van de elektronische muziek doen denken. Om een idee te geven van de humor waarmee een en ander een enkele maal verlicht wordt: drie musici zit ten op het podium met de dirigent ervoor. Boven hun hoofden wordt op het scherm geprojecteerd wat zij on der het spelen denken. De „pointe" van het stuk vormen de gedachten van de dirigent: „wat krijg ik een een kramp in mijn buik, ik houd het niet meer uit." En dan rent hij met zijn hand tegen zijn broek gedrukt het podium af... In de pauze gaat het geluid in de foyer door een het publiek wordt Norberto Chavarri... kinderachtig... uitgenodigd de intermenselijke com municatie te bevorderen door met stokjes (daartoe uitgereikt) op el- kaars koffiekopjes en cola-glazen te slaan. Het enige verrassende van de ze avond was voor mij. dat bij zoveel mensen die met de organisatie en de voorbereiding van dit gebeuren be zig zijn geweest, er niet één was die al bij het inzien van de tekst begreep dat dit alleen maar veel leven om niets kon worden. door Adr. Hager DEN HAAG De veertigjarige te Jeruzalem geboren Eliahu Inbal voerde vrijdag en zaterdag met het Residentie Orkest een Bartók- programma uit. Inbal. die op aanbeveling van Bernstein bij Ferraro, Fourestler en Celibadache studeerde, werd In ons land bekend door de plaatopnamen van Debussy's La Mer en de Trols Nocturnes met het Concertgebouw orkest. Hij is sinds 1974 vast verbon den aan de Hesslscher Rundfunk. Het is een goede zaak een concert te wijden aan een componist zonder dat daartoe een directe aanleiding bestaat zoals bijvoorbeeld een her denking. Temeer als die componist Bartók heet. Zeker bij hem Is het van belang, dat het programma een ge sloten geheel vormt. De gekozen werken vertegenwoordigen drie peri oden uit het leven van Bartók: de twee Taferelen uit 1910. de sonate voor twee piano's en slagwerk uit 1937 en het concert voor orkest uit 1943 (en niet 1932 zoals het program mablad vermeldde). Het Jaar 1910 is het Jaar van de geboorte van zoon or Dirkje Houtman de Duitse schrijver Franz er Kroetz ging zaterdag <p uw verzoek" in première, t gebeurde in het gebouw De ifde aan de Da Costakade Duntfen vormt een onderdeel van er 1 eindexamenprogramma estaafl de theaterschool van Vi- iver len Lampe. 5: ,,E' ne* *>etz is in Nederland vooral be id door zijn „Wildwechsel", dat ner Werner Fassbinder ver- ide. In veel van zijn stukken lokt weetj de f, Jpfet Kroetz de emotioneel minder fluit deelden in deze samenleving. Zijn S- »%sonages zijn afgestompt en ver ben in een verregaande staat van inenmtactarmoede. Ze zijn uitgerust et een grote dosis vooroordelen en beperkte woordenschat. Dit kan ns leiden tot een automatisme dat fs zover gaat dat wreedheden als •ird op een familielid (zoals in Wildwechsel) onderdeel worden van de dagelijkse bezigheden. In „Op uw verzoek" gaan die dage lijkse bezigheden ongemerkt over in het voorbereiden en het plegen van een zelfmoord. In een anderhalf uur durende voorstelling zijn we getuige van de wijze waarop een vrouw van in de veertig, na thuiskomst van haar werk. de avond doorbrengt. Ze woont alleen en heeft, zo lijkt het, de boot gemist. We zien haar afwassen, televisiekijken Ted de Braak pre senteert dan juist zijn „meest geë mancipeerde" quiz —.1 eten. naar de radio luisteren een discjockey draait platen „op uw verzoek" een wandkleed voltooien, naar het toilet gaan, uitkleden, wassen, naar bed gaan en zelfmoord plegen. Deze han delingen worden in detail getoond en met een dwangmatige precisie uitge voerd, wat vaak beklemmend werkte. In deze voorstelling ligt het accent vooral op de confrontatie van het publiek met deze problematiek. Het publiek kan zich niet onttrekken aan het gebeuren omdat het er zelf een onderdeel van is. Het decor van Niek Kemps benadrukt deze onontkoom baarheid De zaal is uitgerust met een aantal, in hoogte verschillende, plateau's, die voorzien zijn van een eigen bankstel. De toeschou wersruimte gaat naar beneden toe geleidelijk over in de speelruimte en suggereert hetgeen in de speelruim te. aangevuld met de nodige requi- sieten, meer uitgesproken is weerge geven. Dat dit alles er zeer realis tisch uitziet blijkt uit mijn reactie bij het betreden van de zaal. Ik dacht fout te zitten en voelde me gegeneerd andermans uiskamer te zijn binnengegaan. Consequent spel Vivien Lampe speelt de moeilijke rol consequent. Ze beheerst de bewegin gen van een veertigjarige vrouw zon der toekomstverwachtingen. Ze spreekt niet maar mompelt zo nu en dan wat in zichzelf. Dat de illusie van een veertigjarige niet altijd houd baar is komt niet zozeer voort uit een gebrek aan spelkwalitelt alswel uit een jeugdig uiterlijk, dat schmink en pruik niet kunnen verhullen. Desondanks slaagt ze erin door een nauwgezet consequent handelen de leegheid van een bestaan aan te ge ven, dat ophoudt na de voltooiing van een wandkleed. Na het Innemen van een te grote dosis slaappillen komt er voor het eerst een meer menselijke trek op haar gezicht Onder leiding van Krijn ter Braak is het een schrijnende voorstelling ge worden. die de moeite van het zien waard is. (tot en met 7 maart) Béla. 1937 is de onheilspellende op mars van de naderende gebeurtenis sen die Bartók zouden dwingen zijn vaderland voor goed te verlaten. En 1943 zouden dwingen zijn vaderland voor goed te verlaten. En 1943 is het Jaar van zijn ernstige ziekte. Michel Béroff en Jean-Rudolphe Kars waren de pianisten van Frans van der Kraan en Luuk Nagtegaal de slagwerjers in de sonate. Het werk. geschreven in opdracht van Paul Sa- cher, wordt beheerst door het eerste deel dat meer dan de helft van het driedelige totaal beslaat. Dit be klemmende onderdeel vindt een be kroning in de vierstemmige Fuga. gevolgd door het Lento waarin aan het slagwerk een belangrijke taak ls toebedeeld. Het Allegro is In Rondo- vorm geschreven met een opvallend ostlnaat-rltmlsch karakter. Een koel en strak werk. doch meesterlijk ge schreven. De uitvoering was bijzon der boelend en technisch razend knap en devier uitvoerenden werden nadrukkelijk beloond. De twee Taferelen: Bloeitijd en Dorpsfeest zijn gebaseerd op volkslledgegevens. Kleurrijke en sfeervolle werken, uitstekend door dirigent Inbal gerealiseerd. Ook het concert voor orkest ont stond dank zij een opdracht. Het was de dirigent Serge met de medede ling. dat het nieuwe werk in eerste uitvoering zou gaan bij het Boston Symphony Orchestra Het werk moest worden gewijd aan de nage dachtenis van Natalie Koussevitzky. Een schitterend concert ontstond, een werk dat klassiek en zelfs geliefd geworden ls. Melancholie, zwaar moedigheid. tragische ernst. Ironie. Hongaarse folklore, het zijn elemen ten die tezamen een betoverend en fascinerend geheel vormen. Het Residentie Orkest heeft zich uitstekend geweerd. De Inspirerende leiding van Eliahu Inbal werkte aan stekelijk. De weergave bezat veel spanning en kleur, de afwerking war uitermate correct. Van onze onderwijsredactie UTRECHT De landelijke organi satie van studenten aan pedagogische academies (Lopas) vindt een oplei ding van drie jaar te kort. Als straks experimenten beginnen met een nieuwe opzet, zal de opleiding ten minste vier jaar moeten worden. De organisatie van studenten aan pe-, dagogische academies is vorig jaar opgericht en telt nu ongeveer duizend leden. Zaterdag trad de vereniging voor het eerst naar buiten met een congres over de nieuwe opleiding. De opleidingen van kleuterleidsters en onderwijzers zijn nu nog geschei- den. Maar als straks kleuter- en lager onderwijs worden samengevoegd (zo als het wetsontwerp van minister Van, Kemenade voorstelt), dan moet er ook één gemeenschappelijke oplei ding komen. Binnen die opleiding zal dan de mogelijkheid bestaan van spe cialisatie voor respectievelijk het on derwijs aan kinderen van vier tot acht en aan kinderen van negen tot twaalf. De studenten van pedagogische aca demies zijn bang dat bij een te korte duur van de opleiding de fraaie be doelingen van de minister de mist in gaan. Verder waarschuwen ze tegen een te sterke scheiding van vakken. Ook de splitsing in twee specialisaties vinden zij niet gelukkig, omdt hier door een nieuwe deling dreigt. Tenslotte eisen de studenten een meer democratische besluitvorming zowel op de academies afzonderlijk als op landelijk niveau bij de invul ling van leerplannen. ht Uero' De drie >e vr( ar zoi gedi pani .„"jlMPEN De 46ste jaarlijke en ispmene ledenvergadering de Gereformeerde Orga- itenvereniging vond zater- plaats in de Broederkerk. )r W. H. Wolvekamp i en 4 g te l 564. Ut. Xfl •opt, P e jaarlijkse vergadering, door n negentig leden bezocht, werd de laatste maal gepresideerd H. K. W. Frenkel. die zich na rtlen jaar voor het voorzit- :hap niet meer beschikbaar stel- In zijn plaats werd het be- jrslid Jan Pasveer benoemd, die zijn beurt vervangen werd door onge talentvolle organist Folkert ndsma. Het ledenbestand groel- let afgelopen verenigingsjaar uit 1013, dat der donateurs tot 362. zijn thans 180 bijdragende ker- Voor het nieuwe jaar is de ributie vastgesteld op 36,- per Een cursus orgelbouw van circa tien lessen is in voorbereiding, een namens de vereniging te geven koraalboek voor de psal- Voor de normexamens dden zich het afgelopen jaar ilf kandidaten, van wie er slechts het diploma behaalden. Het be- irslid Hans van Nieuwkoop werd afgelopen jaar winnaar van het ationale Rijnstreekconcours, •r de orgelbouwadviescommissie den veertien eerste adviezen uit lacht. lor ho 1 vanfcel voor als na de huishoudelijke mepi ;adering vonden twee orgelbe- haal uingen plaats op het 56 stemmen en fiifende vier klaviers Hinsch-orgel ln mapf~ Tijdens de middaguren gaf de jonge organist Nico de Raad een volledig orgelconcert op het grote Hinsch- orgel. Nico de Raad genoot zijn op leiding goeddeels bij Nico van de Hooven aan het Utrechts conserva- toruim en bereidt zich thans onder leiding van Charles de Wolff voor op het examen voor de Prix d'Excellen- ce. Het moeilijke tot zeer moeilijke door hem uitgevoerde programma bevatte de grote e-moll (preludium en fuga) en de zesde trio-sonate van Bach, een Méditation van Vierne, Messiaen en de machtige Fantasia en Fuga „Halleluja Gott zu loben" van Max Reger. Het spel liet een uitnemende technische beheersing horen bij rustige en zeer muzikale voordracht in een speeltrant, die met de aangewende kleurrijke registra ties gericht was op een grote duide lijkheid der melodische curven en van het harmoniebeeld (Messiaen). De organist hield hierbij terdege re kening met de akoestische mogelijk heden van de zeer grote kerkruimte. ^Bovenkerk. De eerste bespeling, r de vaste organist der kerk, Wil- Hendrik Zwart, was vooral be- d als een demonstratie van de j lelijkheden die dit imposante in- szlaa ment biedt- WiJ hoorden >rt<» n kreenvolgens de populair gewor- d oir *antasie over het Lutherlied van vader Jan Zwart. Enkele varia- van Anthonie van Noordt over 16de Psalo en de c-moll Passa- a van Bach. De organist huldig- n de voordracht een wat ouder- uder^ aandoende speeltrant die voor- mi tncht was op de volle, zij het wat eden oorzlchtige orgelklank. Veelvou- wisselingen van de registraties Iulk Bach-werk behoren ei- glijk tot een voorbije periode, jt, n^r zij corrigeren wel. althans ten en k/ de onduidelijkheid in het nogal Papil Pacte klankpatroon. In ieder ge- 116c ia v gaf Willem Zwart een duidelijk /ets) d van het monumentale karak- van het aan zijn zorgen toe- "ouwde instrument. AMSTERDAM Een ruzie op de Prinsengracht ln Amsterdam is za terdagnacht uitgelopen op een schietpartij, waarbij twee mensen zijn gewond. Een 25-jarige Portu gees werd door de nog onbekende schutter in de linkerzij getroffen en moest in een ziekenhuis worden op genomen. De 18-jarige Elly Snoek kreeg een schot in de linkervoet. Zij kon na behandeling naar huis. De ruzie ontstond doordat uit een groepje mannen en vrouwen opmer kingen werden gemaakt over de huidskleur van de Portugees, die ln gezelschap van Elly Snoek en haar ouders van een feestje in de Jordaan terugkeerden. Volgens de recherche trok een van de mannen plotseling een vuurwapen en loste hij drie schoten op de Portugees en het meisje. HOOGEVEEN - De dertig jarige J F Robesin. eigenaar van een schoonmaakbedrijf in Hoogeveen, is zaterdagavond laat door zijn buur man G M gedood. De heer Robesin was bij zijn buurman komen vragen, waar zijn vrouw was. die een week eerder na een heftige echtelijke ru zie door bemiddeling van een maat schappelijk werkster was onderge doken op een adres, dat voor haar man werd geheim gehouden De buurman wilde het adres niet vertel len en dit leidde tot een woordenwis seling. Hierna greep M. een aan de muur hangende sabel en stak daar mee zijn buurman neer. (ADVERTENTIE) Geldvoorraadje nu voordeliger! 'Als je er tabak van krijgt om nog langer tegen die rommelige tuin aan te kijken, is't handig om een geldvoorraadje te hebben.' 'Als je een prachtig antiek kastje ziet staan voor een krats, is het handig om een geld voorraadje te hebben.' Eigenlijk is het altijd makkelijk om wat geld achter de hand te hebben. Om over een geldvoorraadje te kunnen beschikken. Om een plotseling meevallertje niet aan je voorbij te hoeven laten gaan. Of een onverwachte tegenvaller op te kunnen vangen. Bi) de NMB heet zo'n doorlopend geldvoorraadje „Service-krediet". Het moment is nu gunstig om er over te komen praten, want de rente is verlaagd. Dus: uw geldvoorraadje is nu nog voordeliger! 't Is handig om een NMB Service-krediet te hebben. Een NMB Service-krediet betekent: doorlopend een geldvoorraadje hebben. U spreekt een keer een bedrag af en een vaste aflos sing per maand (ten minste 3% van het maximum bedrag). U neemt geld op als u 't nodig hebt. U betaalt alleen rente (fiskaal aftrekbaar) over het opgenomen bedrag. U kunt uw nog niet opgenomen geldvoorraadje altijd opnemen, evenals het reeds afgeloste bedrag, zoals in dit voorbeeld. afgesproken bedrag opgenomen beschikbaar geldvoorraadje afgelost n* 5 maanden geldvoorraadje dat u kunt opnemen f 6.000,- f f 3.OOO,- 9°°r- 1 3-900." Gemakshalve hebben wij in dit voorbeeld de rente (0.90% over het opgenomen bedrag) even buiten beschouwing gelaten. De NMB denkt met u mee. Probeert afgesproken maximum bedrag te betalen rente percentage per maand over opgenomen bedrag 3% aflossing p.m. 3.000,- 1,00% 90,- 5.000,- 0,90% 150.- 14.000,- 0,90% 420,- NEDERLANDSCHE MIDDENSTANDSBANK Service-krediet door Jac. Kort AMSTERDAM - HetTel-AvIv Kwartet, dat zaterdagavond ln de Kleine Zaal optrad, had een zodanig programma gekozen, dat het alle gelegenheid had, om zijn veelzijdigheid te de monstreren. Daar was allereerst het Strijkkwar tet nr 4 opus 32 van Paul Hlndemlth. een weerbarstig brok muziek, uiter mate knap geconstrueerd, maar het tegendeel van melodisch of roman tisch. Als tweede werk ging het klari netkwintet (K V. 581) van Mozart, waarvan de warmte, mede door de fluwelige klank van het blaasinstru ment, u tegemoet komt. En na de pauze Smetana'a Strijkkwartet nr 1 „Aus melnem Le- ben", brede gedragen romantiek) waarmee de componist, behalve de rijke natuur van zijn Bohemen. zijn blijde en droevige gebeurtenissen in zijn herinnering oproept. Vrolijke volksmuziek heeft daarin een plaats, zo goed als de strijd tegen de doof heid die omstreeks zijn vijftigste Jaar over hem komt Chalm Taub en Yeflm Boyko. viool. Daniel Benyamtni, altviool en Uzi Wisel. violoncello, op een na allen geboortig uit Tel-Aviv. vormen (sinds 1959) een ensemble, dat zich Inderdaad ln al deze uiteenlopende stijlen volledig op zijn gemak en volkomen thuis voelt. Het speelt Hindemlth scherp geprofileerd, zo dat de contrapunctlsche schrijwljze helder ls als glas. Mozart zwierig en dansant en Smetana met alle nuan ces die de componist vraagt. In Yona Ettlinger hadden zij voor het fraai spelende klarinettist gevon den. die met het ensemble een goede eenheid vormde. ZEIST Het ziet er naar uit dat het World Wildlife Fund dankzij de cel list Rostropowitsj de beschikking krijgt over minstens een halve ton ten behoeve van het natuurbehoud. De cellist schenkt de opbrengst van één concert, waartoe hij bij gelegen heid van zijn vijftigste verjaardag ln maart, het Initiatief heeft genomen, geheel aan het fonds. Ook de diri gent Kondrasjln en de leden van het Concertgebouworkest zullen belan geloos hun medewerking verlenen. Er ls voor het concert, dat op maan dagavond 14 maart ln het concertge bouw te Amsterdam zal worden ge geven. grote belangstelling. Het staat ln het teken van de liefdadige tournee die de Jarige Rostropowitsj maakt, en sluit tevens aan op de viering van het derde lustrum van de Nederlandse tak van de Inter nationale organisatie voor natuur behoud. Op de avond zelf zal bekend worden gemaakt voor welk project de opbrengst zal worden bestemd. Er worden tweeduizend bezoekers verwacht. Na afloop zullen ln kleine kring de eerste exemplaren van het boek Als de natuur Je lief ls" aan de auteur hiervan, de Hilversumse Pre dikant H. Bouma, de solist en de dirigent worden aangeboden. Het boek behandelt vijftien Jaar Wereld Natuur Fonds. Vijftig pastors uit Bremen en Hamburg van de Evangelische Klrche houden tien procent van hun elektriciteitsrekening ln. ZIJ hebben ln een verklaring ook anderen opge roepen hetzelfde te doen om daar mee te protesteren tegen het feit dat een deel van hun stroomrekening wordt gebruikt voor onderzoek ten behoeve van kernenergiecentrales. ZIJ willen hun niet betaalde tien procent storten ln een fonds, onder toezicht van een notaris. Uit dit fonds moet dan de financiering ko men voor onderzoek naar andere energiebronnen. De oproep van de Bremer en Ham- burgse pastors zal ook ter sprake komen op een congres dat de Evan gelische Kriche ln Juni ln Berlijn houdt. Men wil er een landelijke actie van maken en liever nog een Europese. De Nederlandse actie groepen tegen atoomenergie zullen nagaan of een soortgelijk Initiatief ln Nederland mogelijk ls. Dit ls afge sproken op een bijeenkomst van de Duits-Nederlandse anti-atoom ak- tion (DN AAA), die zaterdag ln Vlagtwedde werd gehouden. De vijf tig Duitse zielszorgers hebben zich verenigd ln een „initiatiefgroep ker kelijke medewerkers en geweldlos* actie". Intussen wordt er een demonstratie voorbereid die ln april vlak over de grens ln het Duitse Llngen of Mej>- pen zal worden gehouden Hoewel de deelstaat Nederaaksen het tegen de Oostdultse grens gelegen Oorle- be heeft aangewezen voor de verwer king en opslag van atoomafval, houdt men er ln het Duits- Nederlandse grensgebied rekening mee dat de Bondsregering hier niet mee akkoord zal gaan. Bovendien heeft de PWK, de onderneming die met de bouw van de opwerkingsfa briek voor atoomafval ls belast, aan gekondigd de nog op gang te bren gen procedure voor

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1977 | | pagina 7