Belgische protestanten
gaan in 1978 samen
Uit brieven van lezers
Stuk over politieoptreden
Kaapstad op zwarte lijst
Open brief van ds. Windig
aan Zuidafrikaanse kerk
Buigt de Kerk van Engeland voor de paus?
Preken
kardinaal
Wyszinski
vervalst
VANDAAG
Diakonale
boekjes
Herdenkingsdienst
in lutherse kerk
Voorbijgangers
VRIJDAG 25 FEBRUARI 1977
KERK
T rouw/Kwartet2
BRUSSEL Er Is geen twijfel
over, dat de eenwording van de
protestantse kerk. de her
vormde kerk en de gerefor
meerde kerken van België in
1978 een feit zal zijn. zoals dat
ook van de aanvang af als
streefjaar is gesteld.
Dit blijkt uit het Jaarverslag over
1976 van de contactcommissie, die
enkele Jaren geleden ln het leven
werd geroepen om de eenwording
van deze drie kerken in België voor
te bereiden.
Het protestantisme is in België een
kleine minderheid. De protestantse
kerk. die de grootste en de oudste is.
telt ongeveer 16.000 leden, de her
vormde (voorheen christelijke zen-
dings-)kerk 10.000 leden en de gere
formeerde kerken 2000. De her
vormde kerk onderhoudt voorname
lijk relaties met de hervormde ker
ken van Frankrijk en Zwitserland.
Zij is bijna helemaal Franstalig. De
gereformeerde kerken in België (alle
Nederlandstalig) vormen een classis
van de Nederlandse gereformeerde
kerken. De protestantse kerk heeft
contacten met de Nederlandse her
vormde kerk.
Naam
De door de contactcommissie voor
gestelde naam voor de nieuwe kerk
„verenigde protestantse kerk in Bel
gië" is door de partnerkerken una
niem aanvaard. Voor het woord „pro
testant" is gekozen, omdat dit de
protestantse kerken het duidelijkst
kenmerkt in de Belgische samenle
ving. terwijl „verenigd" duidelijk wil
maken, dat de nieuwe kerk een verle
den voortzet, dat zij niet kan en wil
verloochenen, maar ook dat de kerk
haar leven wil vernieuwen door deze
tot stand gekomen vereniging.
De verantwoordelijkheden binnen
de nieuwe kerk zullen berusten bij
kerkeraad, districtsvergadering en
Korte duidelijk geschreven, lielst aan één kant getypte, bneven kunnen worden
gestuurd naar Secretaris Hoofdredactie Trouw/Kwartet. Postbus 859. Amsterdam. Bij
publikalie wordt de naam van de schnjver vernield
Loonconflict (45)
Is het u ook opgevallen dat het
gezicht van „die bonden" ln hoofd
zaak gevormd wordt door het FNV
en niet door het CNV? Doet u dat
ook wat? En heeft u zich ook afge
vraagd, hoe dat mogelijk is? Heeft u
zich mogelijk ook gerealiseerd dat
het onze schuld wel eens zou kunnen
zijn? De schuld van ons die zich
christenen noemen en daarnaar ook
echt streven? Van ons allemaal?
Van hen die wel lid zijn van het CNV
doch lang niet actief genoeg. Van
hen die geen lid zijn, in meerdere
mate. omdat ze zich opzettelijk ter
zijde houden? Want echt, het getal
spreekt! U heeft dat duidelijk en
naar ik hoop op pijnlijke wijze erva
ren. Ik ben er namelijk van over
tuigd dat. ware het CNV sterker
geweest, ons de ellende van het sta
ken bespaard was gebleven, althans
op dit tijdstip. U allen die lid moeten
zijn van onze christelijke bond.
geeft u alstublieft op. weest u zich
van uw grote verantwoordelijkheid
bewust. Zouden wij door samen be
zig te zijn het „aanzien" niet kunnen
veranderen, zodat de liefde gaat
overheersen?
Drachten G. Blok
Loonconflict (46)
Toen Ik enige dagen geleden, zonder
bepaald oogmerk mijn radio aanzet
te. hoorde ik net de stem van een der
vakbondsleiders uit een deel van
zijn toespraak het volgende: „BIJ dit
ultimate eiste ik als antwoord: Al
leen: Ja of neen! En als ze nu het lef
hebben (gejuich van het gehoor) als
ze nu het lef hebben (luider bijval)
neen te zeggen dan gaat de beuk
erin! (luid gebrul). Dit is een taal van
omstreeks 1918. Sindsdien denkt
men toch anders over het recht van
een mens om Ja of neen te zeggen.
De meeste mensen hebben de in
druk gekregen dat de staking te
maken had met de prijscompensatie
en dat hierover tot een goed besluit
is gekomen. Heeft de staking te kort
geduurd en hebben de leiders nog
niet genoeg van het tonen van hun
macht? Heer Kok wordt het nu geen
tijd een oog te hebben voor de mate
riële en geestelijke schade, welke
wordt veroorzaakt door voortduring
van deze toestand?
Alkmaar M. C. Sweers
Loonconflict (47)
Wat het NW doet Ujkt wel een twee
ledig doel te hebben, namelijk om
langs de weg van het strakke over
leg roet de werkgeversverbanden de
CNV-broer een dolkstoot ln de rug te
geven. Om mede door de gelijktijdi
ge verspreiding van de onware ver
halen van het Jullie CNV-ers krij
gen geen uitkering" en door allerlei
kleinerende opmerkingen aan het
adres van vele CNV-leden tot een
minderwaardig „opruimen" van die
bond te komen. Een minderwaardig
gedoe en een grote broer tegenover
een kleinere broer onwaardig en dat
door een bond, die het woord
„rechtvaardigheid" zo .hoog in het
vaandel voert
Arnhem
A. Groen
Loonconflict (48)
Werkgevers en werknemers, sla de
bijbel open en lees Jacobus 4 vers 5
en de staking Is opgelost Het loon
Onze adressen:
AMSTERDAM
Postbus 859
Wibautstraat 131
Tel 020-913456
Telex 13006
ROTTE RD AM/DORDRECHT
Postbus 948
Westbiaak 9 Rotterdam
Tel. 010-115588
DEN HAAG/LEIDEN:
Postbus 101
Parkstraat 22 Den Haag
Tef 070-489445
ZWOLLE/GRONINGEN:
Postbus 3
Melkmarkt 58. Zwolle
Tel. 05200-17030
der nederigheid met de vreeze des
Heeren, ls rijkdom, eer en leven.
Spreuken 22 vers 4.
Seheveningen P. Toet
Loonconflict (49)
„Arme" stakers waar moet dat
allemaal heen. Beseffen de mensen
die hier aan mee lopen, werkelijk
wel wat ze doen? Wie verafschuwt
dit lopen langs de straten niet? Ver
foeilijk. Hebben die mensen geen
hoofd met goed verstand gekregen
om dat goed te gebruiken en voeten
om goed de goede weg te lopen. En
zelfs handen om hun schoenen vast
te maken! En dit alles misbruiken,
'k Hoop dat ze bijtijds tot het goede
inzicht komen.
Assen J. Pieters
Loonconflict (50)
Iedereen met slechts weinig ver
stand kan al zien waar het in Neder
land naar toe gaat. Vakbonden die
de economie naar de bliksem hel
pen, gelijk als ln Engeland. Het ma
terialistische egoïsme van de vak
bonden plus een slappe socialis
tische regering helpen onze welvaart
snel om zeep. Particulier initiatief
en ondernemingszin worden ver
stikt (prins Philip). En dan, wanneer
onze Inflatie zo'n 25 procent per jaar
bedraagt, zullen de kiezers de ogen
opengaan en vragen om een
WD/CDA-regering om het puin te
ruimen.
Groningen Kees Bussemakers
Zelfde lijn
Arjos-voorzltter Borgman heeft het
wel Juist gezien, op dezelfde lijn te
zitten van de PvdA. Hierin komt
duidelijk het verval van de AR-
partij aan het licht, die op zich geen
reden van bestaan meer heeft, om
dat een waarachtig christelijk be
ginsel ontbreekt. Dat de PvdA zou
pogen een schild te zijn voor de
zwakkeren, bewijst dat Borgman to
taal blind is voor de werkelijkheid.
Deze regering bevordert juist ln ho
ge mate de verloedering en verpau
pering van de massa, door haar
optreden. De tolerante houding
t.a.v. sex, pornografie en abortus
evenzeer ais de gezagsondermijnen
de steun aan actiegroepen zijn Juist
de oorzaak, dat .het aantal zwakke
ren onrustbarend toeneemt. Deze
regering moet daarom 25 mei vallen,
of ons volk komt in de totale vernie
ling terecht
Z oe termeer T. v. d. Tang
Wereldgebedsdag
Ai sinds Jaren ls niet alleen ln Neder
land, maar over de gehele wereld
„vrouwen"wereldgebedsdag veran
derd ln „wereldgebedsdag." Het se
cretariaat voor Nederland ls niet
meer ln Hattem, maar in Groningen,
Planetenlaan 113.
Groningen J. G. Broertjes-Gijsbers
Hoogmoed
Ds Velema schrijft ln het Chr.
Kerkblad voor het Noorden, dat hij
misselijk wordt van het „ge-jij" en
„ge-Jou" tegenwoordig en vertelt-
dat hj zich beter thulsvoelt bij zijn
oud-leraar die voor z'n melkboer zijn
hoed afnam. Ik citeer: „Toen wij
eens vroegen waarom hij dat deed.
was zijn antwoord „die man ls niet
minder mens dan Ik. al heb ik dan
wat meer geleerd. Die man ls niet
minder schepsel Gods dan ik." Zou
ds Velema de vraag ook gesteld heb
ben als het niet een melkboer, maar
bv. de dokter betrof? Over discrimi
natie gesproken!
En dan het antwoord: „die man",
„die man." Ik wordt misselijk van
deze „nederige" hoogmoed
Bloemend**!
Mevr. Van der Ploeg-de Baad
Kerk en boycot
Wereldraad van Kerken boycot AM-
RO-bank. Het ls goed dat de kerk
recht en onrecht, waar ook ter we
reld, signaleert. Wat ze echter niet
hoeven te doen ls politieke toeren
uithalen. Wat ze wél moeten doen ls
op de knieën gaan en OOD vragen
wat ze te doen hebben. Dan zullen ze
horen: Oaat heen. en verkondig
Mijn evangelie. Er ls ln de wereld
alleen maar een geestelijke nood
omdat ze de Weg, de Waarheid en
het Leven nog steeds niet gevonden
hebben. Doe daar wat aan. Dezegen
van Ood zal dan zeker komen.
Ermclo P. A. Kits
synode. De mogelijkheid van twee
synoden, gescheiden volgens de taal,
is met nadruk van de hand gewezen.
De nieuwe kerk zal tachtig Fransta
lige gemeenten tellen (met 18.000 le
den), 38 Nederlandstalige (10.000 le
den) en twee Duitstalige (ln Eupen
en Malmëdy. met 500 leden).
Over de financiële werkwijze in lan
delijk verband moet nog over een
voorstel worden beslist. Dit legt de
financiële verantwoordelijkheden in
eerste instantie bij de plaatselijke
gemeenten, terwijl de centrale (lan
delijke) kas ter beschikking blijft
voor gezamenlijke activiteiten, het
uitbetalen van tractementen aan
predikanten in algemene dienst,
steunverlening aan minder
draagkrachtige gemeenten en uitbe
talingen in het kader van de emeri-
taatsvoorzieningen.
De contactcommissie roept in haar
jaarverslag de plaatselijke kerken
op. vooruit te lopen op de officiële
eenwording en nu al gestalte te ge
ven aan de eenheid door gezamenlij
ke activiteiten en door samenwer
king, waar die nog niet gerealiseerd
is.
Anderen
Wanneer de eenwording van deze
drie kerken een feite feit zal zijn. zal
ruim de helft van de Belgische pro
testanten in één kerk verenigd zijn.
Naast de verenigde protestantse
kerk zullen dan nog bestaan de bond
van vrije evangelische gemeenten
(BEZ) met 4965 zielen, de gemeenten
Gods (pinkstergemeenten) met 2490
zielen, diverse andere plnkstergroe-
pen (1900), de vergadering der broe
ders (1535). de vergadering van gelo
vigen (1370), het leger des heils
(1350). de bond van evangelische
baptistenkerken (1318) en diverse
kleinere en buitenlandse groeperin
gen (7300).
-Ó
„De gehandicapte ln ons mid-
den" is de titel van een 28
pagina's tellende brochure van
de generale financiële raad der
hervormde kerk. Het bevat zes
opstellen over „de kerkelijke
gemeente en gehandicapten".
Hier zijn de auteursnamen en
de titels van hun bijdragen: J.
F. van Leer, Het isolement van
gehandicapten; P. A. I. Hart,
Kunt u er iets aan doen
datL. J. M. Th. Neesen,
Revalidatiewerk en de kerke
lijke gemeente; C. J. L. M. van
Gendt, Vrijwillgge hulpverle
ning in het verpleeghuis; J. C.
van Dongen, De diaken en de
geestelijk gehandicapte, en G.
P. Zweistra, Zeg nou zelf, ge
handicapte Het treffend
geïllustreerde boekje kost drie
gulden. Het hierbij afgebeelde
vignet staat op het omslag. De
genoemde diakonale raad
geeft ook „Gaat de kerk te
ver uit, een brochure
van twee gulden, met daarin
de door ds. J. Koole, dr. A. H.
van den Heuvel en mr. G. A.
Wagner gehouden toespraken
op de diakonale vergadering
van verleden Jaar, plus een sa
menvatting van D. B. van der
Waals. Het adres van de gene
rale financiële raad ls: Malie
singel 28, Utrecht.
Van een onzer verslaggevers
AMSTERDAM - Ds. J. Windig
te Den Helder heeft de neder-
duitse gereformeerde kerk in
Zuid-Afrika ln een open brief
aan dr. F. O'Brien Geldenhuys
gevraagd, mee te werken aan
de totstandkoming van een
breed overleg tussen de verte
genwoordigers van de verschil
lende bevolkingsgroepen ln
Zuid-Afrika.
Dit overleg zou moeten dienen om
gezamenlijk een plan te ontwerpen
voor nieuwe maatschappelijke en
politieke verhoudingen, waarbij met
de verschillen in cultuur en ontwik
keling rekening gehouden kan wor
den en waarbij men in toenemende
mate gezamenlijk verantwoordelijk
heid gaat dragen voor geheel Zuid-
Afrika, zonder de verstarring van het
huidige apartheidssysteem. Dit sys
teem ls theoretisch onhoudbaar,
praktisch vastgelopen en menselijk
onverdragelijk, schrijft ds. Windig,
maar een onmiddellijke en ongekwa
lificeerde invoering van „one man,
one vote" biedt volgens hem geen
oplossing.
In de open brief, die afgedrukt is in
het orgaan van de confessionele ver
eniging, het Hervormd Weekblad,
reageert ds. Windig op het boekje
„Ras, volk en natie", dat de Zuidafri
kaanse kerk onlangs aan alle predi
kanten in Nederland heeft toege
stuurd. Ds. Windig schrijft, dat het
boekje een aantal correcte theolo
gische en ethische standpunten
weergeeft, waarmee de meeste chris
tenen in de hele wereld het eens
zullen zijn en hij waardeert het, dat
de NGkerk ln dit boekje „afrekent
met ln het verleden wel eens gehoor
de onzin, gebaseerd op het verhaal
van Noach en zijn nazaten." Wat
hem echter verbaast, is, dat te mid
den van alle woelingen ln Zuid-
Afrika, deze bezinning in feite niets
opgeleverd heeft en ln algemene
waarheden is blijven steken.
Ds. Windig, die toen hij nog diaken
was, zich als synodelld intensief met
Zuid-Afrika heeft beziggehouden,
kan er begrip voor opbrengen, dat
mensen graag ter kerke gaan, waar
zij zich door de taal, de sfeer en de
gewoonten het best thulsvoelen. Ver
plichte gescheidenheid wijst hij ech
ter af. Hij ziet het als een van de
voornaamste taken van de NGkerk,
de blanke bevolking voor te bereiden
op de schok, dat gescheiden ontwik
keling een doodlopende weg ls en
dat haar nieuwe wegen zal moeten
worden omgezien.
Dr. F. O'Brien Geldenhuys
Van een onzer redacteuren
WYNBERG Twee documenten,
die opgesteld zijn door de broe
derschap van geestelijken van Lan-
ga, Guguletu en C/anga zijn door de
Zuidafrikaanse regering „onge
wenst" verklaard. Men mag de docu
menten wel in bezit hebben, maar ze
niet verspreiden of citeren. Het be
treft een stuk dat de geestelijken, die
alle in de zwarte woonsteden rond
om Kaapstad werkzaam zijn, ge
schreven hebben naar aanleiding
van de woelingen van het vorig Jaar.
In het ene stuk roepen zij de blanke
Zuidafrikanen op tot bezinning. In
het andere wordt de oproerpolitie er
van beschuldigd dat zij actief heeft
meegedaan aan de onlusten rondom
Kerstmis in de buurt van Kaapstad.
veien neDDen ae bedoelde documen- i* i m i*
ten reeds ontvangen. Volgens de Integratie KatnOlieKe
Anglicaande bisschopsconferentie, i i i
die In Wynberj, bijeenkwam, druk- SCllOlen ODgeSCnOrt
ken de twee stukken niet meer uit
dan de.angstige roep van de zwarten -«KAAPSTAD Na een twee uur
om gerechtigheid, een roep, die niet
ontkend of onderdrukt kan worden
zonder over het hele land de wraak
van de Almachtige af te roepen. De
Anglicaanse bisschoppen hebben
zich achter de beschuldigingen aan
het adres van de oproerpolitie ge
steld. De anglicaanse leiders spra-
ken hun steun uit aan de katholieke
bisschoppen die geprotesteerd heb
ben tegen een maatregel waarbij aan
politiepersoneel dat schuldig is aan
het veroorzaken van geweld bij voor
baat onschendbaarheid wordt ver
leend.
durend gesprek zijn de Zuidafri
kaanse kardinaal Owen McCann en
de regeringsvertegenwoordiger in de
Kaapprovincie dr Lapa Munnik
overeengekomen dat de kerk voorlo
pig stopt met nadere stappen op
weg naar integratie van de katholie
ke scholen. Munnik heeft de katho
lieke primaat om uitstel gevraagd
hangende een beslissing in het kabi
net over schoolintegratie.
Volgens onofficiële zegslieden zijn
tot dusver niet meer dan honderd
zwarte en gekleurde kinderen op
blanke scholen toegelaten.
AMSTERDAM De gisteren door
ons aangekondigde herdenkings
dienst in de Oude Lutherse Kerk
aan het Spui te Amsterdam is niet
aanstaande zondagochtend, maar
zondagmiddag om hall vier.
door dr Peter Staples
Ongetwijfeld hebben veel le
zers hun ogen uitgewreven om
nog eens goed te kijken toen ze
in Trouw van 21 Januari jl. la
zen: „Anglicaanse theologen
erkennen pausschap". Onge
twijfeld hebben zij zich ook af
gevraagd wat dit wel te beteke
nen had. Een enkeling stelde
zelfs de vraag of de kerk van
Engeland zich nu werkelijk al
voor de paus had gebogen! Het
antwoord ls kortweg; geen Ja
en geen nee. Maar wat wil dat
zeggen? Deze vraag moeten we
nu gaan beantwoorden.
Een opmerking vooral. De angli
caans/rooms-katholieke internatio
nale Commissie (ARCIC) had eerder
al twee gemeenschappelijke verkla
ringen gepubliceerd. Eén in 1971
over de eucharistie (het Windsor Sta
tement) en een tweede ln 1973 over
ambt en wijding (het Canterbury
Statement). De gemeenschappelijke
verklaring waarvan sprake was op 21
Januari is de derde en vermoedelijk
ook de laatste. Zij handelt over ge
zag ln de kerk (het Venice State
ment). De cynici van de oecumene
hebben al laten horen dat „Windsor"
en „Canterbury" op een rots zijn
gebouwd. Maar van „Venetië" weten
we dat het langzaam ln de zee zakt!
Hebben de cynici gelijk? Of zijn ze
alleen maar realistisch? Wie heeft
een goed zicht op deze zaak?
Bedoeling
De oplossing van dit raadsel komt
dichterbij als we weten wat een ge
meenschappelijke verklaring is. De
drie gemeenschappelijke verklarin
gen zijn opgesteld door een Interna
tionale commissie. Die bestaat uit
twintig anglicaanse en rooms-
katholieke theologen, benoemd door Hl
de paus en de aartsbisschop van Vert&linflT
Canterbury, na hun zgn. „ge- 6
meenschappelijke verklaring" van
maart 1966.
Aartsbisschop Coggan
van Canterbury
Rome en de punten aan te geven
waar er geen overeenstemming be
staat. Nu dit alles door de commissie
is gedaan zou men kunnen vragen of
er voldoende overeenstemming is ge
vonden op deze drie essentiële pun
ten om te kunnen zeggen dat de bron
van de conflicten uit het verleden ls
weggenomen en te komen tot een
vorm van eenheid.
Hier moet men echter bedenken dat
de vraag of er voldoende over
eenstemming bereikt ls om tot een
heid over te gaan, een vraag ls die
niet valt onder de competentie en de
taak van ARCIC. Deze vraag wordt
beslist door de gezagsinstanties van
beide kerken. Nu het laatste rapport
is gepubliceerd, kan deze vraag be
handeld worden door de kerk van
Engeland en de kerk van Rome.
Maar vóór belde kerken formeel be
sluiten dat er voldoende over
eenstemming bestaat, verandert er
niets op formeel niveau; noch ln za
ken van geloof, noch ln zaken van
kerkelijke regelingen.
Het Venice Statement ls het laatste
rapport, volgens het plan dat ARCIC
opstelde ln de Jaren 1988-1790. De
bedoeling hiervan was om nauwkeu
rig de mate van theologische over
eenstemming na te gaan tussen de
kerk van Engeland en de kerk van
Verder bevat het Venice Statement
niet alleen een nauwkeurige uiteen
zetting van de moeilijkheden aan
anglicaanse zijde (zie hieronder),
maar ook een poging om de rooms-
katholieke visie op het primaat (in
dit verband; hoofd van de kerk, red.)
nauwkeurig te omschrijven. Hier
mee wil lk waarschuwen om niet een
geïsoleerde korte paragraaf te cl-
Paus Paulus
teren, want dat zou een verkeerd
zicht op het geheel kunnen geven.
Sommige katholieken hebben daar
om hun hoofd al iets te hoog geheven
en protestanten staken nodeloos
hun vuist omhoog. De tekst moet in
zijn geheel gelezen worden. De verta
ling verschijnt binnenkort ln Archief
van Kerken. ZIJ Is te compact om in
een kort artikel als dit te kunnen
samenvatten.
Kern van de zaak
De kern. van de zaak komt hierop
neer. De universele kerk heeft een
universeel primaat nodig. Maar een
primaat kan niet functioneren
zonder concilie en synode, in zijn
dienstbaarheid aan het volk Gods.
Als zo'n primaat noodzakelijk ls - en
de commissie meent van wel dan
zou dat zeer geschikt gevonden kun
nen worden in de Stoel van Rome.
De tekst spreekt hierover wat ge
noemd wordt „een eventuele een
heid" (paragraaf 23).
Eerst zullen dan echter de moeilijk
heden van anglicaanse zijde bevre
digend moeten zijn opgelost. Deze
betreffen o.m. het pausschap bij
goddelijk recht, zoals het in 1870
werd geformuleerd en de dogma's
over Maria. Er zijn dus nog enkele
serieuze problemen op te lossen.
Maar over wat genoemd worden „de
fundamentele beginselen van het
primaat" ls men tot overeenstem
ming gekomen. Er wordt gezegd dat
deze een „stevig fundament" zijn
van waaruit men de nog bestaande
moeilijkheden kan aanpakken.
Wat gaat er dus nu gebeuren? Alleen
God weet dat. In ieder geval niet
aanstonds Iets opzienbarends. Zoals
gezegd, de mate van overeenstem
ming moet nog verder worden beke
ken. De algemene synode van de
Kerk van Engeland heeft het laatste
document inmiddels vrijgegeven
voor bespreking op nationaal, dioce
saan en plaatselijk niveau, in heel
de anglicaanse gemeenschap. Dat
zal minstens twee Jaar duren. En de
psychologische barrières zijn nog
aanzienlijk groot. Een Engelse
rooms-kathollek zei onlangs dat het
enige metafysische beginsel dat de
Engelsen zich ooit echt eigen heb
ben gemaakt een vijandige houding
tegenover de paus was!
Bovendien heeft de algemene syno
de van de Kerk van Engeland de
laatste jaren een grote verschuiving
gekend. Er is een „evangelical revi
val" (een evangelische opwekking).
Een teken hiervan ls het feit dat er
in Engeland nu twee „evangelical"
aartsbisschoppen zijn. Ook het stre
ven om de niet-eplscopale kerken in
een komende éne kerk niet per se te
verplichten tot het aanvaarden van
het bisschopsambt krijgt nu meer
steun. De katholieke vleugel in de
Kerk van Engeland ls verdeeld ln
progressieven en radicalen enerzijds
en traditionalisten anderzijds. (Pre
cies zoals ook de rooms-katholleken
de laatste Jaren.)
Minder gunstig
Heeft „Venice" dan nog een toe
komst? Dat ls de vraag waar we nu
voor staan. Na Windsor en Canter
bury heeft ARCIC op veel minder
vaste grond gewerkt. Het onderwerp
was veel moeilijker. Het opstellen
van een rapport duurde veel langer.
De huidige situatie is minder
gunstig dan zo'n vijf Jaar geleden.
Als deze voorstellen echter vlot zou
den worden aangenomen, zou een
herenigde kerk veel gauwer tot
stand komen dan velen verwachten.
Maar misschien ls er Iets echt fout
gegaan met de fasering. Bestaat de
wil echt om het laatste gat op tijd te
dichten? Dat ls de uiteindelijke
vraag, die hier echter niet be
antwoord kan worden. We moeten
afwachten.
De rev. Dr. Peter Staples is ver
bonden aan de theologische faculteit
van de rijksuniversiteit te Utrecht.
WARSCHAU In de Poolse
kranten is gisteren een verklaring
van de roomskatholieke bisschop
pen verschenen, waarin zij „onbe
kenden" er van beschuldigen dat zij
een uitgave van preken van kardi
naal Wyszinski hadden vervalst.
Verschillende mensen ln Polen had
den een boek ontvangen dat zoge
naamd afkomstig was van de be
roemde katholieke uitgeverij Santa
Severa in Rome. In deze boeken
waren preken van de kardinaal in
verminkte of herschreven vorm op
genomen. Volgens de bisschoppen
staan er meningen ln deze vervalste
uitgave, die de primaat eenvoudig
weg nooit kan hebben uitgedrukt.
„Wij betreuren dat er van zulke lage
strijdmethoden tegen de heldere en
zindelijke opvattingen van de kardi
naal gebruik ls gemaakt", aldus de
bisschoppen in hun verklaring.
ROME De paus heeft ontslag
verleend aan mgr. Alois Haene als
bisschop van Gwelo ln Rhodesië en
heeft een Afrikaanse priester in zijn
plaats benoemd.
MAtfUGUA De zeven
bisschoppen van Nicaragua eisen
van de president van het land, gene
raal Somoza dat er een einde komt
aan de golf van terreur en martelin
gen door zijn nationale garde.
BIJBELSTUDIE
Zo af en toe bevinden zich onder de
vele, vele „geschriften" die ln groten
getale door de hal van onze flat
zwerven ook pamfletten die ons met
de neus op de geestelijke zaken
drukken. Van tijd tot tijd worden we
door een onduidelijke onderneming
gevraagd ons naar een ko
ninkrijkszaal te begeven teneinde
daar de nodige instructies te ont
vangen om aan oordelen te ontko
men. Dan is het weer een uitbundige
folder waarin op triomfantelijke
toon wordt aangekondigd dat me
neer zus en zo eens even zal bewijzen
dat de bijbel toch gelijk heeft Deze
week ligt al weer even op mijn
schrijftafel een oranjekleurig stuk
drukwerk waarin op bijbelstudie
wordt aangedrongen. Men kan een
gratis cursus bekomen door hierop
in te tekenen bij Esda ln Huls ter
Helde of de Stem der hoop in Brus
sel. De informatie die verschaft
wordt lijkt soms wat overdreven. Zo
wordt gemeld dat in 1973 de Bijbel
vertaald werd ln 912 talen. Dat zal
wel anders bedoeld zijn tenzij men
daar op de hoogte Is van een gigan
tische prestatie die dan weer groter
publiciteit verdient. Ik ben er achter
gekomen dat deze folder afkomstig
is van christenen die van mening
zijn dat de kerken falen doordat ze
nog steeds de zondag ln plaats van
de sabbat vieren. Door hun argu-
menten werd ik nimmer overtuigd,
maar dat neemt niet weg dat ze er
waarschijnlijk gewoon bij horen, 't
Enige wat ik tegen 'dit soort bedrij
vigheid heb, is dat 't altijd zo ver
sluierd gebeurt. „De stem der hoop",
„Esda", cursus „Gezondheid is Le
vensgeluk", 't zijn allemaal van die
vaagheden. Waarom niet met open
vizier voor de dag gekomen? In die
cursussen komt het toch aan 't licht
dat deze specialiteit deze groep van
kerken verwijderd houdt. Moeten
mensen dan blijven zitten met de
gedachte dat je bij christenen moet
uitkijken. Ze spreken vaag en be
doelen et wat anders mee?
Beroepingswerk
NED. HERV. KERK
Beroepen te Poeserooijen, Stellen
dam, Wekerom, Haaften, en te
Nieuwlekkerland: H. Roseboom
kand. te Barneveld.
Beroepbaar: H. Roseboom, Valkse-
weg 184 te Barneveld; A. Egas, Me
rellaan 9, Bilthoven; A. Terlouw, J.
de Wittlaan 204', Arnhem.
Afscheid op 27 febr. van Broek op
Langedijk: dr. H. Geurs, wegens be
roep naar de prot. gemeente te
Oranjestad op Aruba.
Intrede te 's-Gravenzande; K. Ooms
te Arnhem; te Epe: J. Korpershoek
te de Bilt; te Apeldoorn (pastoraat
vrijz. modaliteit en bejaardenpasto
raat): J. A. Labrie te Havelte.
Emeritaat: Ph. F. Faber te
Hoensbroek (blijft parttime bij
stand ln het pastoraat verlenen).
GEREF. KERKEN
Beroepen te Drachten: N. H. Heiner
te Alblasserdam.
Afscheid van Leeuwarden-Huizum:
Sj. Riemersma, die in dezelfde
dienst bevestigd zal worden als le-
gerpred. in lang verband.
Intrede te Bergentheim: drs. H. Lin
de, kand. te Kampen.
GEREF. KERKEN (VRUG.)
Intrede te Urk: J. B. van Mechelen,
voorheen pred. reformerende kerk
aldaar.
GEREF. GEMEENTEN
Bedankt voor Meeuwen: M. Mondria
te Waardenburg.
Ds. J. van der Wielen
Op 66-jarige leeftijd ls overleden de
vrij gemaaktr gereformeerde emeri
tus-predikant J. van der Wielen te
Soest. Hij was vanaf 1937 tot zijn
emeritaat, dat hem per 1 september
1975 verleend werd, predikant ach
tereenvolgens te Wierum, Warffum-
Baflo, Loenen aan de Vecht, Nlgte-
vecht, Weesp, Zoute 8pul-Axel. Ds.
Van der Wielen was van 1948 tot
1950 legerpredlkant op Java. Nadien
vervulde hij nog regelmatig de taak
van legerpredikant als invaller.
Ds. H. J. Nijenhuis
Ds. H. J. Nijenhuis te Assen onder
zoekt de mogelijkheden tot oprich
ting van een nieuwe vrijgemaakte
jongelingsbond. Tot voor kort was
hij tweede voorzitter van de be
staande jongelingsbond, maar hij
legde zijn functie neer, toen deze
bond in december besloot, voortaan
ook „gemengde" verenigingen (waar
jongens en meisjes samen studeren)
toe te laten als lid. Door middel van
een ingezonden stuk in het Neder
lands Dagblad heeft ds. Nijenhuis
verenigingen, die belangstelling
hebben voor een zuivere „bond van
gereformeerde jongensverenigin
gen" gevraagd, zlcb bU hem te
melden.
Sally Motlana
De Zuidafrikaanse politie heeft de
vlce-voorzitter van de Zuidafrikaan
se raad van kerken Sally Motlana
gearresteerd. Mevrouw Motlana was
reeds eerder gevangen. Haar
echtgenoot, dr. Nthato Motlana, een
leider van de vereniging van ouders
ln Soweto. zei dat zijn echtgenote
vast zit krachtens de wet tegen het
terrorisme.