Nieuwe studie-financiering lijkt
niet haalbaar in 1979
De tekening van een lezer
Commentaar
|eh'
eim adviseur (1)
Studentenvakbonden 'kraken' plannen van Klein
ieheim adviseur (2)
^erdugt: 1000 gulden boete
Onbestendiger
iet wordt wel even wennen
kierkegaard
monster
paramonow
4 bENSDAG 23 FEBRUARI 1977
BINNENLAND
Trouw/Kwartet
MV-voorzilter Lanser adviseert
n tijd tot tijd het Ogem-concern
de opbouw van een sociaal be
id. Dat is een verheugende zaak,
jnt het OGEM-bestuur had nau-
•lijks een betere adviseur kunnen
nden. Ook voor het CNV is het
rheugend wanneer bedrijven
niet de eerste de besten bereid
ijken ideeën van de christelijke
kbeweging in de praktijk te pro-
ren verwezenlijken. Onderne-
ingen en ondernemers zijn
islotte geen vijandelijke elemen-
in onze samenleving, ook al
rmen ze vaak voor de vakbewe-
ïg ,,de tegenpartij".
nbegrijpelijk is voor ons dat dit
ch niet onbelangrijke succes voor
:t CNV en zijn ideeën geheim is
houden, en moest worden be-
ndgemaakt door de industriebon-
n van NVV en NKV, die daar-
ec bepaalde bijbedoelingen had
den en het vooral te doen is Lanser
en indirect het hele CNV zwart te
maken bij de CNV-leden. Toen
vorig jaar een middelgroot familie
bedrijf afstand deed van zeg
genschapsrechten voortvloeiend uit
het aandelenbezit, en deze rechten
onderbracht bij de werknemers, is
daaraan in de CNV-bladen terecht
uitgebreid aandacht besteed. Ook
in dit geval was de bedrijfsleiding
bij deze baanbrekende stap op ge
bied van medezeggenschap en me
deverantwoordelijkheid van
werknemers mede door CNV-
figuren geadviseerd.
Met Lansers adviseurschap bij
Ogem heeft het CNV echter nooit
reclame gemaakt. Integendeel. Al
leen het verbondsbestuur was ervan
op de hoogte, en nog niet eens de
verbondsraad, waarin de voorzitters
van de onderscheidene CNV-
bonden zitting hebben.
staatssecretaris Klei^ dOOf Henri KfUithOf
AMSTERDAM Al vele jaren roepen de studenten dat zij te
weinig geld hebben om ervan rond te komen. Volgens hen is het
studenteninkomen vanaf het midden van de jaren zestig syste
matisch afgebroken, nadat het in de jaren daarvoor met veel pijn
en moeite was verbeterd.
:t bericht in de actiekrant van de
dustriebonden FNV was nu een
rrassing voor onder meer de
orzitters en bestuurders van de
tuwbond en de Industriebond
ffV, twee bonden die doorlopend
iet het Ogem-concern te maken
bben, en waar over met name het
ciaal beleid bij Ogem waarover
inser nu al enige jaren adviseert
nogal wat kritiek te beluisteren
It. Dat wijst er ook op dat er
nnen de CNV-leiding een en an-
r aan de communicatie verbeterd
in worden. En wat dan nog te
nken van de CNV-leden (met
ime die werkzaam zijn bij het
gem-concern)? Neem het hun
:ns kwalijk als zij zich behoorlijk
:dot voelen.
De grootste fout is, dat de zaak zo
geheim gehouden is. En waarom
eigenlijk? De heer Lanser is ook lid
van de Adviesraad van de Algeme
ne Bank Nederland, maar dat kan
iedereen nalezen in het jaarverslag
van die bank. Zo hoort het, als er
niets te verbergen is. En als er wel
iets te verbergen is, dan hoort dat
hele adviseurschap niet. Zo eenvou
dig dienen dergelijke zaken te zijn.
Nogmaals: voor ons blijft het een
onbegrijpelijke zaak. Het CNV is
echter een particuliere organisatie
en het voorzitterschap is geen open
bare (bestuurlijke) functie. Het
CNV moet daarom zelf intern maar
zien klaar te komen met deze
kwestie.
IEL Het Chemisch bedrijf Ver
ligt is gisteren door de kantonrech-
ir in Tiel veroordeeld tot een boete
tn duizend gulden wegens overtre-
ig van de hinderwet. De officier
an justitie had veertien dagen gele
en voor drie overtredingen van de
inderwet de maximale straf van
rie maal drie duizend gulden boete
eëist.
'antonrechter mr. C. J. Suton
thtte alleen bewezen dat het be-
ftjf had gewerkt met een vergun-
kg die niet van toepassing was op
In andere bereidingswijze van na-
fumarseniet.
De officier van justitie, mr. F. Th.
Boerwinkel, had het bedrijf ook ten
laste gelegd te hebben nagelaten de
gemeente Tiel direct in kennis te
stellen van het feit dat uit het be
drijf giftig arseenhoudend stof ont
snapte. Bo-vendien had Verdugt
verzuimd onmiddellijk maatregelen
te treffen om het gevaar te voor
komen.
Vorig jaar juni en juli ontsnapte
minstens tien kilo giftig arseen-
trioxide, waardoor bomen ontbla
derden en omwoners last kregen van
hoofdpijn en duizeligheid.
Het kabinet Den Uyl onderkende al
direct bij het begin van zijn optreden
de grote nadelen, die aan het huidige
systeem verbonden zijn. Staatsse
cretaris Ger Klein, de belangrijkste
verantwoordelijke voor de studiefi
nanciering begon dan ook al meteen
met het verlagen van het collegegeld
van duizend gulden naar vijfhon
derd. Die duizend gulden was in 1972
ingevoerd door de toenmalige minis
ter van onderwijs, De Brauw (DS'70>.
Dit leidde echter tot zulke massale
protesten, dat van de betaling hier
van weinig of niets terecht kwam.
In de eerste regeringsverklaring van
dit kabinet werd al aangekondigd
dat er een nieuw systeem van studie
financiering zou komen. In januari
1974 deed Klein deze belofte gestand
en presenteerde een nota met een
geheel nieuw stelsel voor de financie
ring.
Dat nieuwe stelsel bestaat uit drie
onderdelen. Om te beginnen is er een
basisbeurs voor iedere student, onaf
hankelijk van het ouderlijk inko
men, van 3170 gulden voor niet
thuiswonende studenten. Daarnaast
is er dan een aanvullende beurs voor
de studenten uit de minder
draagkrachtige milieus, die kan op
lopen tot 3050 gulden. De minst
draagkrachtigen krijgen dus 6220
gulden van de overheid. Het derde
deel van het nieuwe stelsel bestaat
uit de mogelijkheid om een aanvul
lende rentedragende lening te slui
ten bij de banken, tot een bedrag dat
in totaal (beurs plus lening) ten
hoogste 8700 gulden bedraagt.
De gezamenlijke progressieve stu
dentenvakbonden (kortweg het
LOG genoemd) trokken onmiddel
lijk na de publikatie van dit plan,
enorm van leer tegen de staatssecre
taris. „Dit is geen verbetering, maar
een verslechtering van het studen
teninkomen", zo luidde in het kort
het protest van de studenten.
hoog genoeg. „Wij worden naar de
banken gestuurd, zodat die hun gi
gantische winsten nog verder kun
nen vergroten. Dat pikken we niet!
Wij hebben verbetering in onze inko
menssituatie nodig, we kunnen geen
verslechteringen accepteren",
schreef de Groninger Studenten
Bond vorig jaar in het universi
teitsblad.
In een nota, die het LOG begin dit
jaar publiceerde, wordt uitvoerig op
de bezwaren tegen het „plan-Klein"
ingegaan en bovendien wordt er een
alternatief geboden. Ook in deze no
ta speelt de rentedragende lening de
belangrijkste rol. Het LOG heeft
wat rekensommetjes gemaakt over
de hoogte van de te verwachten
schulden van de studenten.
Voorbeeld
In één van de voorbeeldjes gaat het
LOG uit van een student die alleen
de basisbeurs krijgt en moet bijle
nen tot 8700 gulden. Als deze stu
dent zes jaar studeert, dan loopt het
geleende bedrag op tot ruim veertig
duizend gulden. Lost hij na zijn stu
die de schuld in twintig jaar af, dan
moet hij, volgens het LOG, ruim
hondervijftigduizend gulden aan de
bank terugbetalen.
Deze berekening is echter al te sim
pel. Gemakshalve gaat het LOG bij
voorbeeld voorbij aan het feit dat
rente over schuld aftrekbaar is voor
de inkomstenbelasting. Dat kan
met name voor mensen met hoge
inkomens die studenten toch in
de toekomst veelal krijgen enor
me bedragen schelen. Bovendien
vergeet het LOG de inflatie maar
even, die voor iemand die een lening
gesloten heeft, een heel gunstig ef
fect heeft.
In augustus vorig jaar protesteerden studenten op het Binnenhof tegen de plannen van Klein.
Ander plan
Twee punten
De kritiek van de studenten richt
zich hoofdzakelijk op twee punten.
Om te beginnen zijn zij fel tegen de
rentedragende leningen en boven
dien vinden zij de basisbeurs niet
Het LOG is met een alternatief plan
gekomen. Het wil een basisbeurs
van vijfduizend gulden voor ieder
een met de mogelijkheid om aanvul
lend renteloos te lenen tot een be
drag van negenduizend gulden, in
clusief de beurs. Bovendien eisen de
studenten een jaarlijkse aanpassing
van de beurzen aan de loonstijgin
gen. Als de aanvullende verlangens
noemt het LOG dan onder meer nog
de afschaffing van collegegeld en
extra bijdragen voor bijkomende
kosten in dure studierichtingen.
Deze plannen van het LOG zijn in
de komende jaren, waarin iedereen
het financieel wat kalmer aan moet
doen, natuurlijk volstrekt onhaal
baar. „Zonder veel verbeelding en
rekentalent kan worden vastgesteld
dat het plan van het LOG vele hon
derden miljoenen guldens meer gaat
kosten dan het voorgestelde beur
zenplan", staat in het Utrechts Uni
versiteitsblad van enige weken gele
den te lezen-.
De Federatie Nederlandse Vakbe
weging (FNV) heeft heel wat minder
kritiek op de plannen van staatsse
cretaris Klein. Weliswaar zitten er
volgens de FNV wat bezwaren aan
het voorstel, maar zij vindt het be
oogde stelsel een dusdanige verbete
ring dat snelle invoering dringend
gewenst is.
De Amsterdamse Studentenvak
bond was zo boos om het feit dat de
FNV zonder overleg met haar een
commentaar had opgesteld, dat zij
een open brief aan de FNV schreef.
De brief heeft bij de FNV nogal wat
bevreemding gewekt.
Geen spaander
In een interview in het Amsterdam
se studentenblad Folia Civitatis,
zegt een onderwijsmedewerker van
de FNV Eric Crince le Roy: „In hun
open brief constateren ze zoveel
overeenkomsten tussen ons com
mentaar en hun kritiek dat ze het
juist daarom zo jammer vinden dat
we niet overlegd hebben. Maar als ik
hun kritieknota lees, dan kan ik
nauwelijks overeenkomsten ontdek
ken. Zij laten geen spaander heel
van de plannen van Klein, plus dat
ze een aantal volstrekt onzinnige
beweringen op hun naam hebben
staan."
In de laatste brief, die Klein aan de
Tweede Kamer over de studiefinan
ciering schreef, staat te lezen dat hij
hoopt dat het nieuwe systeem in
augustus 1979 ingevoerd kan wor
den. Ook dat lijkt echter al weer
ijdele hoop te worden. De onderwijs
commissie van de Kamer heeft na
melijk besloten de nota studiefinan
ciering voorlopig nog niet te bespre
ken, omdat over een van de be
langrijkste punten uit het nieuwe
systeem nog geen duidelijkheid is.
Het plan van Klein hangt namelijk
heel nauw samen met de afschaffing
van de kinderaftrek en de belasting
van de kinderbijslag Als zijn plan
nen doorgaan vervalt namelijk de
kinderbijslag en -aftrek voor ieder
een boven de achttien jaar Omdat
over de plannen met betrekking tot
die kinderbijslag en -aftrekregeling
nog bepaald geen duidelijkheid be
staat. heeft de commissie besloten
de nota studiefinanciering pas te
behandelen, nadat die plannen afge
handeld zijn; er is nogal wat ondui
delijkheid over de politieke haal
baarheid van die plannen.
Kortom. 1979 zal wel niet haalbaar
blijken. Een nieuw stelsel zal dus
waarschijnlijk tot de jaren tachtig
worden uitgesteld. Voor het LOG is
dat echter niet zo erg: het vindt het
nieuwe systeem toch een verslechte
ring ten opzichte van het oude
keningen, bij voorkeur in liggend formaat, sturen aan: Trouw, jury politieke prent. Postbus 859, Amsterdam,
am en adres aan de achterzijde vermelden. Voor geplaatste prenten is er een boekenbon.
HET WEER door Hans de Jong
Gisteren werd gewag gemaakt
van onweer in Roosendaal, het
eerste na 30 november. Een
lezer in Hattum klopte me
vriendelijk op de schouder met
de mededeling dat er betrek
kelijk dicht bij Gorredijk ook
onweer was geweest. Hij had er
maandagavond middenin ge
zeten: vlak bij Lemmer stortre
gende het tóen zo hevig, dat
auto's nauwelijks vooruit kon
den komen bij gebrek aan
zicht. Bovendien deden zich
daar drie tot vier felle bliksem-
ontladingen voor. De regenval
had een haast zomers karak
ter: dikke druppels vielen zeer
plotseling op dak en weg.
Dankzij die grote druppels
werd de waarnemer in Middel
burg wellicht rond zes uur 's
avonds een van de mooiste en
kleurrijkste regenbogen ge
waar, die hij zich kon herinne
ren. (hoe kleiner de druppels,
hoe minder de kleuren). De uit
einden van de bogen raakten
de grond ter weerszijden van
Middelburg, waarvan het sil
houet compleet met de Lange
Jan prachtig afstak. Tegen
kwart over zes viel de zeer
fraaie roodachtige en rose
kleur van de wolkenlucht op,
die deed denken aan het be
faamde kleurige noorderlicht
van 1938. Het verschijnsel had
ook wel wat weg van het Al-
penblühen.
Gisteren verwende de natuur
Nederland met een puike dag
met voorjaarsachtige trekjes.
De temperatuur liep 's mid
dags bij zuidelijke tot zuidoos
telijke wind op tot tien
twaalf graden Celsius.
Waarschijnlijk zal het vandaag
minder mooi zijn. De invloed
van een opvullende depressie
(987 millibar) bij zuid-west En
geland wordt wat groter met
name door een uitloper die
vanuit Frankrijk „hogerop"
komt. Rennes kreeg er gisteren
9 mm regen van. Kleine Brog-,
hel, vlak ten zuiden van „ons"
Limburg, meldde om 19.00 uur:
onweer en 6 mm regen na een
maximum temperatuur van 14
graden C. Er is dus een vrij
grote kans dat de Cirruswol
ken, die zich gistermiddag ver
dichtten, de eerste aankondi
ging van regen uit het zuiden
tot zuid-westen is geweest.
Februari heeft tot en met dit
moment een gemiddelde et
maal-temperatuur van ruim 5
graden C. in de Bilt. Normaal is
2 graden. De maand is hiermee
nu nog de warmste na 1967 in
zijn soort (toen 5.2). Februari
1961 bracht het tot 6.3 gr. C. De
winter van 1977 is tot nu toe
ruim één graad aan de warme
kant geweest, let wel gemid
deld.
Hier weer even een tussenrap
port! e uit Zeeland over de uit
werking van de hogere tempe
raturen in januari en februari
(na een te koude december) op
plant en dier. De anemoon
Blanda stond gisteren voor het
eerst in bloei. Verder witte en
paarse crocussen en zondag
plaatselijk buien
10
'ijk
12 7
•M* Ooo
O
al de sleutelbloem. Ook de
wilgekatjes zijn zo ver. De me
rel zong gisteren vrolijk en het
eerste rondvliegende ho-
ningbijtje ontsnapte niet aan
het „biologische" oog van me
dewerker J. C. Wets de Swart.
P. Pellikaan in Zwijndrecht
herinnerde mij er nog even aan
dat de pocket „The weather
guide" nog een veel scherper
etmaal-regenrecord vermeldt,
nl. 18697) mm in maart 1952 op
het eiland Réunion. Het boek
je geeft 73.6 inch op. Een inch
staat gelijk aan 2.54 cm.
De actualiteit
De luchtdruk stijgt op IJsland
en de Shetlands geïnspireerd
door een hoge druk gebied van
1037 mtlibaar boven de noorde
lijke IJszee. Daardoor zal de
koude winterlucht in Scandi
navië de komende dagen met
noordoostelijke winden weer
enige uitbreiding naar het
zuiden ondergaan. Denemar
ken rekent daar al op. Ook de
Britse eilanden praten nu weer
over kouder weer met vorst in
de nacht. In onze omgeying
blijft de stroming vooreerst
nog wel tussen zuid-oost en
zuid-west, zodat de middag-
temperaturen nog maar weinig
daling te zien zullen geven en
vrij gemakkelijk op een niveau
van 9 of 8 graden zullen blij
ven. maar tijdens het weekein
de zal er misschien wel wat
veranderen.
fet zal wel even wennen worden
an het nieuwe telefoonboek. De
ieuwe gidsen zullen er zó anders
itzien, dat we de eerste tijd wel
en keertje extra zullen moeten
ijken om een nummer te pakken
krijgen.
'och is het nieuwe boek straks
es list eenvo.idiger. De nummers
1aan helemaal vooraan; daar
\oet je dus niet beginnen te zoe-
en De naam van de abonnee
olgt er direct achter. Heel eenvou-
ig. behalve als het een Jansen, de
ries of Pietersen is. In de nieuwe
ids kan het gebeuren, dat Z. Jan-
en helemaal bovenaan het rijtje
taat en A. Jansen helemaal onder
en, als Z. tenminste in de Amster-
amsestraat woont en A in de
ioolsestraat bijvoorbeeld. Want
e gids houdt niet langer de alfa-
etische volgorde van voorletters
en, maar van de straatnamen,
ven wennen, maar de meesten
uthouden nu eenmaal makkelij
ker de straat waar Jan Jansen
woont dan zijn voorletters P. C. J.
K. N. V. J.
Voortaan staan er vier kolommen
op één pagina in plaats van drie en
hoofdletters zijn voorgoed verdwe
nen. Wie vroeger „Queezel
Doordouw, Mevr. X. P de" heette,
is in het nieuwe boek gewoon
„queezel-doordouw, mr. x. p. de".
En een Directeur of Hoofd wordt
simpelweg een dir. of hfd met een
even klein lettertje als de eenvou
diger abonnees.
Die veranderingen zijn niet alleen
doorgevoerd om mooiere boeken te
maken. De belangrijkste reden is
de kostenbesparing. De abonnees
die de eerste gids nieuwe stijl krij
gen die van Den Bosch en Tilburg,
in april) zullen alras merken dat
hun boek een stuk dunner is gewor
den. Bezuiniging op papier dus (15
Niet voor iedereen zal het een pretje zijn om zo op vakantie te gaan: één
voorop op de minimotor, en de ander er achter in de minicaravan, waar je
nauwelijks je benen kunt strekken. De fabrikant heeft dan ook zeker het
kampeerwagentje niet voor volwassenen gemaakt, maar presenteert het op
een kampeer- en caravantentoonstelling in de Westduitse stad Hamburg als
nieuwtje voor kinderen. Het motorfietsje, dat Paperino heet, heeft een echte
motor en is wel iets nieuws, maar niet voor kinderen.
procenten zo is er nog wel meer.
Het zou zo mooi kunnen zijn, ware
het niet dat onze toch al omstreden
spelling de dupe van PTT's bezui
nigingsdrift geworden is. In de
straatnamen en uitsluitend daar
komt geen („lange") ij meer voor,
alleen de (Oriekse) y. „Een ij", ver
klaart de PTT. „bestaat uit twee
letters, wat een letter meer voor de
computer betekent en het werk
duurder en moeilijker maakt. En
een straatnaam begrijpt iedereen
toch wel".
Inderdaad. Zolang het om een
ryksstraatweg, een w. de zwyger-
laan of een yslandpad gaat zullen
er niet zo gauw problemen ont
staan. Maar hoe weten we ooit met
zekerheid, of de adm. de ruyter-
weg, de jan luyken-, constantyn
huygens-, corn, schuyt- of de van
speykstraat goed gespeld zijn als
het telefoonboek ze allemaal met
een y schrijft? Dat moeten we dan
maar ergens anders opzoeken, vin
den ze bij de PTT, want „de straat
namen in het telefoonboek zijn al
tijd als hulpmiddel bedoeld ge
weest en nooit als adressenlijst".
Misschien heeft Amerika's nieuwe
president Carter de naam Spren
Kierkegaard wel helemaal ver
keerd uitgesproken, maar in elk
geval weet hij van de negentiende-
eeuwse Deense theoloog en wijs
geer af. Zo blijkbaar niet alle leden
van zijn staf. want volgens de offi
ciële tekst van een toespraak waar
in Carter dezer dagen Kierkegaard
aanhaalde, heeft de president het
over „Gerdy Carr" gehad
Geleerden en geïnteresseerde leken
die van tijd tot tijd verwoed naar
het monster van Loch Ness speu
ren. kunnen zich beter op Indone
sië concentreren. Al tweemaal deze
maand is daar een heus monster
gesignaleerd, dat een meter of ne
gen lang zou zijn en een soort koei-
ekop zou bezitten. Volgens het In
donesische persbureau Antara is
het dier midden op het eiland Cele
bes opgedoken en gezien door een
parlementslid. Begin deze maand
werd vermoedelijk hetzelfde (of een
zelfde) monster of Java gezien. Ne
derlandse planters op dat eiland
menen dat het hier om een prehis
torisch model dier gaat.
Voor de tweede keer binnen een
paar weken een rectificatie op een
„Amnesty"-bericht, maar ditmaal
om een verheugende reden: Am
nesty International heeft eind vori
ge week het nieuws ontvangen dat
de politieke gevangene G Paramo-*
now, door Amnesty geadopteerd en
zaterdag nog in deze rubriek opge
nomen. inmiddels is vrijgelaten.
Schrijven naar de Russische auto
riteiten is hierdoor dus overbodig
geworden.
Weerrapporten
Deelen
Eelde
Eindhoven
Den Helder
Rtd
Twente
Vlittingen
Zd-Limburg
Aberdeen
Athere
Barcelona
Berlijn
Bordeaux
Bruttri
Frankfort
Genevr
Heltinki
Inntbruck
Kopenhagen
Lit ta bon
Locarno
Luxemburg
Madrid
Malaga
Mallorca
Munchen
Nice
Oalo
Rome
Split
Stockholm
Wenen
Zurich
Caaablanca
Ittanboel
Lat Palmt*
New York
Tel Aviv
Turnt
rwaar bew
regenbui
haffbrw
regenbui
licht bew
rwaar bew
rwaar bew
regen
rwaar bew
rwaar bew
licht bew
half bew
twaar bew
«waar bew
regen
rwaar bew
licht bew
rwaar bew
geheel bew
geheel bew
