r
Met Nederlands geld wordt in Franse Savoie
vakantiedorp gebouwd
3xM
Plaatselijke stichting garantie tegen
corruptie of wanbeheeri
Spoorwegen willen ook eigen vliegreizen
DEELNEMERS
ALS SCHIPHOLLIJN KLAAR IS
OP LEPRA-VERKENNING IN COLOMBIA (4 EN SLOT)
Sociale
begeleiding
even
noodzakelijk
als medisch
werk
«AAI
NDAG 21 FEBRUARI 1977
BINNENLAND
Trouw/Kwartet
:eling>.
an it*.
ulpdf
/ordtL
k vo»
ide at-
nat».
R he$
ramrta
ïnt va
t m<
k mi
dat
e Go
dele
;ente
inde
Vurei
jdagi
Het eerste hotel van Valmorel: nu nog dik onder de sneeuw.
Met Nederlands kapitaal
wordt ln de Franse Alpen een
nieuw dorp gebouwd: Valmo
rel, in de Savoie, in de buurt
van Moutiers en 150 km ten
westen van Genève.
Ruim 160 miljoen gulden legden de
bank- en verzekeringswereld, pen
sioenfondsen en een projec
tontwikkelingsmaatschappij op ta
fel, waarmee (aangevuld met 40
miljoen Frans kapitaal over acht ft
Uen Jaar een heel nieuw centrum
moet zijn gebouwd. Een vakantie-
dorp, dat zowel 's winters (win
tersport) als 's zomers toeristen wil
trekken.
Nog op geen enkele kaart zal het
plaatsje te vinden zijn, want waar
nu het eerste hotelletje en de ap
partementen zijn verrezen, stond
vroeger slechts een handvol scha
mele boerenstallen. Valmorel is een
nieuwe naam en verrijst uit het
niets. Over een dikke acht jaar zal
dat anders zijn, want dan moet het
Deelnemers aan het project
zijn: Rabobank en Centraal Be
heer, die elk voor 17,5 procent
aan Valmorel deelnemen, het
pensioenfonds metaalnijver
heid, het pensioenfonds ver
voer- en havenbedrijven, het
sociaalfonds bouwnijverheid
en het pensioenfonds Hoog
ovens, die elk 7,5 procent beta
len en de projectontwikkelings
maatschappij Pan Eurohome
Holding, die voor 15 procent
deelneemt.
dorp 8000 bedden hebben, verdeeld
over een paar hotels en een groot
aantal appartementencomplexen.
Nieuwe stijl
Een project, waarmee de (Franse)
architecten heel nieuwe wegen heb
ben willen inslaan en zijn afgestapt
van de stijl van de vakantiecentra,
die in het recente verleden werden
gebouwd. Niet het kille beton van
de torenhoge toeristenbergplaat
sen als Tignes en Les Menuires of
het wat sfeerloze van de overigens
smaakvoller ingerichte, maar even
massale centra als Les Arcs en La
Plagne. Valmorel moet een dorp
worden, dat helemaal ls aangepast
aan de omgeving. Dat betekent dat
zowel hotels als appartementen
worden opgezet in de vorm van
chalets, dat er veel hout wordt ge
bruikt. dat nergens hoger dan drie
hoog wordt gebouwd dat wat er
aan bebouwing al stond, zal blij
ven. dat (onder meer door het aan
leggen van intieme pleintjes, waar
voor oude bomen worden ge
spaard) de dorpssfeer zal worden
bewaard.
Fransen
Valmorel zal vooral bestemd zijn
voor de Franse toerist, zeker in de
winter omdat de 2.5 miljoen Franse
wintersporters nu eenmaal met na
me ln deze streek vakantlen plegen
Als de Schiphollijn klaar is
zullen de spoorwegen
waarschijnlijk ook met de or
ganisatie eri verkoop van ei
gen vliegvakanties beginnen.
Bij NS ziet men dat als een
logisch vervolg op de toeris
tische ontwikkelingen sinds
1962, toen werd gestart met
de eerste eigen treinvakanties
(vervoer per spoor plus het
verblijf ter plaatse).
Sinds dat begin is het aantal bui
tenlandse vakanties gestaag uitge
breid. vooral toen ook de ferry's
zich meer en meer op de toerist
gingen richten.
NS heeft daarop ingehaakt met
pakketreizen (Engeland, Scandina
vië) op de markt te brengen waarin
begrepen zijn spoorvervoer van elk
station in Nederland naar de haven
waar de ferry vertrekt, de zeetocht
het verblijf op de plaats van be-
;temming en wanneer het een
rondreis betreft vervoer per trein
of bus in het vakantieland. Tot nu
toe is de belangstelling daarvoor
nog steeds groeiend, reden waarom
de spoorwegen ook toekomst zien
ln de vliegvakantlemarkt. Men wil
met die reizen echter pas beginnen
wanneer het spoor zelf daarin een
wezenlijk bestanddeel kan leveren.
dat wil zeggen, dat de vakantiegan
ger over de rails tot aan Schiphol
kan worden gebracht.
Plafond
Een van de redenen, waarom NS
haar activiteiten ln het buitenland
vergroot is dat mogelijkheden in
eigen land min of meer een plafond
bereikt lijken te hebben. Dat geldt
niet voor de dagtochten, waarvan
er vorig Jaar 500.000 werden ver
kocht (100.000 meer dan het jaar
ervoor en dit Jaar zullen het er wéér
meer zijn.) maar wel voor de meer
daagse binnenlandse vakanties. Al
enkele Jaren blijft de verkoop hier
van hangen rond de 15.000 en vol
gens mr. G.H. Rameijer, chef ver
koop en toerisme, zal Ns daar ook
dit Jaar niet overheen komen.
Belangrijke oorzaak daarvan
noemt hij de afnemende kwaliteit
van de hotels." Elk Jaar opnieuw
moeten we hotels afstoten omdat
ze niet voldoen aan onze eisen.
Daarvoor alternatief onderdak te
vinden wordt steeds moeilijker.
Wanneer er meer goede hotels zou
den zijn. zouden we veel meer kun
nen verkopen, want de vraag naar
binnenlandse vakanties is er. Dat
het publiek ook graag in eigen land
rondreist, bewijst wel de explosieve
groei van de dagtocht
arrangementen."
Dat gemis aan goede hotels be
perkt NS in haar mogelijkheden
vooral doordat in deze vakantie
pakketten veelal bus-excursle« zijn
opgenomen". Dat houdt in", aldus
Rameijer." dat Je met eenheden
van 40 mensen werkt. Meestal ls
dat meteen het maximum, want
zodra Je een tweede bus kunt vul
len heb Je een tweede hotel nodig
en dat is er veelal niet. We moeten
ons dus kunstmatig inhouden."
Meer steun
Zijn idee: meer overheidssteun
voor de hotellerie. Dat ls in het
recente verleden wel al eens ge
beurd (in de vorm van bijdragen
voor verbetering van het sanitair),
maar volgens Rameijer is dat niet
voldoende Hij wijst ln dit verband
op het buitenland, waar (bijvoor
beeld in Duitslandikredietfacilitei-
ten worden verleend voor uitbrei
ding of verbouwing. „Ook al met
het oog op de werkgelegenheid zou
dat zijn aan te bevelen. Werken er
in Duitsland 1,5 miljoen mensen ln
de recreatieve en toeristische sec
tor. in Nederland zijn dat er hoo
guit 200.000. Dat aantal zou veel
groter kunnen zijn. En het zou niet
eens veel hoeven te kosten, want
het creeëren van een arbeidsplaats
in deze branche vraagt maar een
fractie van een werkplaats in de
industrie.
Coördinatie
Meer stimulering door de overheid
vraagt Rameijer ook ten aanzien
van andere zaken op dit gebied. „Bij
voorbeeld," zegt hij, „verbetering
van de accommodatie ln Hoek van
Holland voor de op Engeland varen
de schepen van de maatschappij
Zeeland."
Een andere overheidstaak ziet hij
waar het de binnenlandse vakanties
betreft in het coördineren van
activiteiten. „Op het ogenblik
worden de krachten te veel versnip
perd. Het Nationaal Bureau voor
Toerisme propageert het voor- en
naseizoen, de WV's doen wat, de
spoorwegen hebben hun program
ma, reken eens uit wat dat allemaal
kost. Als we weer zouden bundelen
zou het effect groter zijn en de kos
ten lager. Ik geloof dat de overheid
ook hier zinvol kan stimuleren."
te vieren. Voorzitter van de raad
van beheer van Valmorel mr. J. de
Valk (directeur van het pensioen
fonds voor de vervoer- en havenbe
drijven, één van de vier pensioen
fondsen die geld staken ln het pro
ject) schat dat zij de bedden voor
zeker 80 procent zullen bezetten.
En van de overblijvende 20 procent
zal maar een deel uit Nederland
komen. Desondanks is er al één
Nederlandse touroperator, die het
project ln zijn programma wil gaan
opnemen. Hotelplan in de komen
de winter.
Overigens zal niet alle accommo
datie de vakantieganger worden
aangeboden: 30 procent van alle
appartementen ls bestemd voor de
verkoop.
Accommodatie
Op het ogenblik is accommodatie
met ongeveer 500 bedden gereed
Aan het eind van dit jaar zal dit
aantal zijn uitgegroeid tot 2000 be
dden; Pas tegen die tijd ook lijkt
Valmorel enigszins gereed te zijn
om de eerste gasten te ontvangen.
Het eerste winkelcentrum zal dan
klaar zijn en ook anderszins zal de
organisatie gestroomlijnder zijn
dan nu het geval ls.
Wat de ski-accommodatie betreft:
daarmee ls men nu al een eind op
weg. Er werken 15 liften en de tota
le lengte van de pistes bedraagt 35
km (als het project af is zullen er 30
liften zijn en 120 km pistes, ln hoog
te variërend van 1200 tot 2550
meter).
Over het algemeen zijn ze niet te
moeilijk en dus geschikt voor de
beginnende en gemiddelde skiër.
Wie niet aan alpine-skiën wil doen
kan ln Valmoral ook de Langlauf-
latten onderbinden.
Prachtige natuur
Waar men althans voor de vol
gende winter wèl rekening mee
zal moeten houden, dat het après-
ski-gebeuren nog beperkt is. Welis
waar zal er dan een discotheek zijn,
maar daar houdt het ook mee op:
dorpen ln de buurt met enig
avondvertier zijn er niet
Dat geldt evenzeer voor hen. die 's
zomers ln Valmorel willen aanleg
gen. Men zit er (nu nog) vrij geïso
leerd. Wél midden ln prachtige na
tuur met veel wandelmogelijkhe
den. maar het gezellige terrasje
wordt nog gemist.
Dat betekent wél. dat op prijzenge-
bled daarmee rekening wordt ge
houden. Voor de huur van een vier-
persoons appartement betaalt men
komende zaaier 250 guldea per
week (wordt volgend jaar 400 gul
den). Dat laatste bedrag ls dan
overigens nóg maar de helft van
wat men in luxere centra als Les
Arcs en La Plagne kwijt ls.
medische zorg
milieu
mentaliteit
door Hans W. Ledeboer
OGOTA (COLOMBIA)
towel drs P. L. M. L. Schuur-
ans als de heer A. van Uden,
cretaris-penningmeester en
>orzitter van de Fondacion
rancisco van Galen, welke na-
ens het Nederlands Lepra-
IJ nds in Colombia optreedt, is
mand met dusdanig aanzien-
eedijfke particuliere geldmidde-
dat zij financieel volstrekt
lafhankelijk zijn," zegt prof.
H. L. Zeegers, voorzitter van
!t Nederlands Leprafonds, in
n gesprek dat wij met hem
idden tegen het eind van on-
Colombiaanse lepra-
Tkenning.
vervolgt. „Beiden hebben in een
i ige loopbaan op vooraanstaande
sten in handel en industrie be-
?n. <x zen kundige zakenlieden te zijn en
hop* tr een grote mate van diplomatie
OPEf beschikken. Wij zijn blij dat deze
'nsen voor ons het werk ln Colom-
i doen en wij zien hun financiële
afhankelijkheid, hun verweven-
ld met de Colombiaanse samenle-
ig. hun diplomatie en hun met dat
es gepaard gaande nuchtere Ne-
rlandse zakeninzichten als de bes
garantie dat het geld dat wij in
derland bijeenbrengen, in Colom-
1 op de juiste manier wordt be-
W en besteed.
den worden uitgegeven, werkt het
Nederlandse Leprafonds altijd. Dat
moet wel, want wij pakken het lepra-
vraagstuk van de basis uit aan. We
moeten van de sociale en hygië
nische situatie in de landen uitgaan
en samen met het zuiver medische
werk moeten we die toestanden ver
beteren.
„Het is bekend, dat lepra vooral ls
gebonden aan arme samenlevingen
met slechte sociale en hygiënische
toestanden. De medicus kan nooit
zijn werk effectief doen zonder dat
anderen de zaak op sociaal gebied
aanpakken. Nu is financieel be
zien het uitzenden van een me
disch team een betrekkelijk over
zichtelijke en daardoor eenvoudige
zaak".
Men kan precies berekenen hoeveel
geld er voor een bepaalde medische
expeditie nodig ls, er zelfs een tot ln
details uitgewerkte begroting voor
opstellen. Voor het werk van de soci
aal-hygiënische hoek uit ligt dat heel
anders. We hebben te maken met
ontwikkelingslanden en we willen
daar niet zonder meer voor sin
terklaas spelen, gewoon het geld
overmaken en de mensen er mee
laten doen wat ze willen.
Don Pedro Schuurmans - rechts bij zijn auto - ln een van de dorpen
bezuiden Bogota Links een heel oude taxi. Voertuigen van twintig tot
dertig jaar oud blijven in Colombia op de weg: door de hoge belasting op
een nieuwe wagen is aanschaf daarvan voor de „kleine man" een onmoge
lijkheid.
HCHTING
die manier, het vormen van een
chting in het land waar onze gel-
TOEZICHT
„Dan verdwijnt dat geld en er ge
beurt niets. In de ontwikkelingslan
den heb Je te maken met allerlei
„strijkstokken" waaraan heel wat
kan blijven hangen, allerlei mensen,
die vol enthousiasme zeggen dat ze
mee willen werken, maar die dat
alleen werkelijk willen als zij er beter
van worden. Daarvoor is het geld,
dat het Nederlandse Leprafonds In
zamelt natuurlijk niet bestemd".
„Wij zorgen dus eerst, dat in het land
waar wij een projekt op het oog
hebben, een eigen stichting wordt
opgericht, waarin liefst vooraan
staande Nederlanders en Inwoners
van het land zelf samenwerken. Zo'n
plaatselijke stichting kan toezien op
het besteden van de gelden, maarzij
kan en moet ook de autoriteiten van
het land, waar wordt gewerkt, Inte
resseren en tot meewerken bewegen,
zo mogelijk ook financieel. Wat er
gebeurt is per slot van rekening de
verantwoordelijkheid van de desbe
treffende regering. Voor ons is zo'n
stichting als in Colombia de Fonda
cion Francisco Van Galen de enige
manier om te garanderen dat ons
werk behoorlijk wordt uitgevoerd."
OUD-DIRECTEUR
Don Pedro Schuurmans, zoals hij ln
de Colombiaanse samenleving
wordt aangeduid. Is directeur ge
weest van de Phllips-vestigingen ln
Colombia. Tevoren heeft hij het Phi
lips-concern ook elders in de wereld
gediend: hij ls directeur geweeest ln
Indonesië en hij bewaart aan zijn
Indoneslche tijd heel goede herinne
ringen. Een gemakkelijk mens ls hij
niet, zijn dochter ls de enige die hem
mag tegenspreken. Hij bewoont een
heel groot huls en zijn trots daarin is
een prachtige kunstverzameling,
waarvan de stukken uit alle delen
van de wereld afkomstig zijn.
Zijn huls staat ln een „compound",
een streng bewaakte ruimte, samen
met woningen van vooraanstaande
Colombianen. Die bewaking is no
dig tegen diefstal. Binnen de „com
pound" patrouilleren zwaar bewa
pende wachtlleden. die snel en goed
raak schieten. Hij wil tot zijn dood
ln Colombia blijven wonen, zijn
dochter is getrouwd met een lid van
een vooraanstaande Colombiaanse
familie.
Don Antonio Van Uden bewoont een
hacienda, een landgoed, gerieflijk,
landelijk en smaakvol ingericht. Hij
ls oud-directeur van de Curagaose
Handelmaatschappij ln Colombia
en trouwde met een vooraanstaand
lid van een Colombiaanse familie.
Zijn liefhebberij: buitenleven en
paardrijden. Don Antonio heeft eni
ge prachtige paarden. Ook hij wil
Colombia nooit meer verlaten, heeft
ln zijn optreden misschien nog meer
de allure van een „grande" dan Don
Pedro Schuurmans. Directe invloed
van zijn vrouw Dóna Esther en haar
familie?
Prof. Zeegers is zelf geen medicus,
maar socioloog. Hij ls buitengewoon
hoogleraar in de empirische sociolo
gie in Nijmegen. Hij vervolgt: „In
Thailand ls de heer H. Bos voorzitter
van de daar optredende stichting.
Ook hij is directeur van Philips, een
Jonge, energieke man, die nog steeds
in functie is. Over het werk van onze
stichting in India heeft minister
Pronk schriftelijk zijn waardering
geuit."
„Het ls de bedoeling, dat in de toe
komst afgevaardigden van de bestu
ren van de diverse stichtingen ln de
landen waar het Nederlands Lepra
fonds werkt, worden opgenomen in
het Nederlands bestuur van het Ne
derlands Leprafonds. Daarmee
wordt de communicatie bevordert
en krijgen we een nog beter Inzicht
in alle financiële mogelijkheden en
moeilijkheden."
WERKLOOSHEID
Er ls ln Colombia een heel hoog
werkloosheidscijfer en aan
werkloosheidsuitkeringen ls men
nog niet toe. In het kader van het
moderne gezondheidsprogramma
heeft de regering iedere lepra
patiënt die zich laat behandelen een
uitkering van 31 peso's (21 gulden)
per dag toegezegd. Bij hospitaal
opname wordt daar 26 peso's afge
trokken. Een leprapatiënt laat zich
nu zodanig behandelen, dat de ziek
te tot staan komt, maar hij toch ziek
blijft. Men voelt. Immers niet dat
men ziek is bij lepra. Het ls voor
iemand, die lepra heeft gehad, ui
terst moeilijk, zo niet onmogelijk
waar ook werk te krijgen, zoveel
vooroordeel is er nog altijd in onze
maatschappij. Hij heeft dus liever
zijn 31 peso's per dag ziekengeld,
dan helemaal niets als werkloze en
men kan hem niet eens ongelijk
geven."
PRIORITEITEN
Een andere moeilijkheid is de priori
teitenstelling van het Colombiaanse
ministerie van gezondheid. Dr Hec
tor Herrera, medicus in dienst van
de Fondacion Francisco Van Galen,
zegt daarover: „Zeventig procent
van de mensen op mijn spreekuur
heeft ernstige buikklachten. Dysen
terie ls hier een echte volksziekte,
het cijfer buikziekten kan veel hoger
zijn dan die zeventig procent, omdat
natuurlijk lang niet alle buikzieken
zich laten behandelen. De regering
weet eigenlijk niet goed. waaraan zij
prioriteit moet geven ln de ge
zondheidszorg. Te velen gaan er van
uit, dat als men de lepra-patiënten
maar buiten de samenleving houdt,
er voor hen genoeg wordt gedaan
Die mensen willen eerst aandacht
voor allerlei andere ziekten, zoals
malaria ln de laag gelegen gebieden
en dysenterie. Die houding maakt
ons werk moeilijk. Bovendien zijn
de meeste van mijn collega's niet
eens geïnteresseerd ln lepra, voor
hen betekent dit hard werken ln een
bulten de samenleving gelegen post.
ZIJ hebben liever een goede praktijk
in de hoofdstad Bogota, die veel
opbrengt en hun de gelegenheid
geeft, grote onkosten als belastin
gaftrek op te voeren. Ik ken colle
ga's. die voor de belasting vrijwel
géén Inkomen opgeven!"
Ten slotte de mentale situatie: „Die
is nog altijd héél moeilijk." meent dr
Herrera, „Van werkelijke Integratie
van reeds genezen leprapatiënten ls
geen sprake, slechts bij uitzonde
ring kunnen deze mensen buiten
Agua de Dios of Contratacion een
baan krijgen. We hebben zelfs op de
schooldiploma's het woord Agua de
Dios moeten vermijden, anders ls
zo'n diploma eerder een handicap
dan een hulp. De school ln Agua de
Dios ls nu een soort „dependance"
van de school ln Oirardot, zodat op
het diploma de naam van de dis
trictshoofdstad Girardot ls vermeld.
Zelfs het persoonsbewijs, waaruit
blijkt dat Iemand ln Agua de Dios of
Contratacion ls geboren, is een han
dicap.
Het aantal leprapatiënten neemt
eerder toe dan af. Misschien omdat
er nu meer mensen zich komen aan
melden dan vroeger, zij weten nu
dat Agua de Dios en Contratacion
geen concentratiekampen meer zijn,
maar dat wij er hulp bieden Maar
als bij iemand waar ook ln Colom
bia, lepra wordt geconstateerd,
heeft hij als enige mogelijkheid naar
Agua de Dios of Contratacion te
gaan. Zijn eigen gemeenschap stoot
hem uit Een moeilijke factor ls ook
het te grote medische optimisme
van mijn collega's. Dat ls over de
hele wereld het geval. We hebben de
lepra nog lang niet overwonnen. Pa
tiënten zijn nog altijd bang zich te
melden." Een paar cijfers: het Ne
derlands Leprafonds heeft de
laatste vijf Jaar 5,9 miljoen bijeengè-
bracht, waarvan 3,7 miljoen ls uitge
geven aan projecten. Agua de Dios
slokte daarvan 2,3 miljoen gulden
op Er staat dus nog 2,2 miljoen vast.
•dat is. aldus prof. Zeegers. belegd ln
Nederlandse valuta en Amerikaanse
dollars en het kan zó worden ge
bruikt. De verwervingskosten van
de acties bedroegen 8.8 procent.
