Spanning over de grondpolitiek Stakingen uitgebreid 'Erg vervelend' als de krant niet komt Man bekent arts te hebben gedood Geniet van Uw open haard Rennies moet je altijd bij je hebben. CDA en VVD boos over Vondelings bemoeienis metkwestie Zijlstra' Den Uyl en Van Agt niet eens? Prinses Chris tina dertig Na vier jaar toch rechtzaak Ook Meneba en Shell naar rechter Regeerakkoord PvdA en PPR 'vandaag rond' „Nederland naar vakbondsstaat" Druk op de maag? Kennies helpen direkt. IjOnderzoek onder door staking getroffen abonnees Vooral politiek nieuws gemist uit binnenland _j fRIJDAG 18 FEBRUARI 1977 Trouw/Kwartet 3 m q ZOl Mo we >ude vo< n d( n ee Ee boi ni n kc eei daj een i koi Van onze parlementsredactie DEN HAAG Het kabinet moet het vandaag in de weke lijkse vergadering op het Catshuis eens worden over de definitieve tekst van de wets ontwerpen over de grondpoli tiek, zoals die op korte termijn door de Tweede Kamer moeten vJworden behandeld. w .«.r t aa Premier Den Uyl en de indiener van vaa het belangrijkste van de twee wets- iicqontwerpen, minister van justitie Van ,Agt, zijn het naar verluidt in een .bespreking afgelopen woensdag niet stii Êens geworden over aanpassingen, daj die Van Agt in de oorspronkelijke tekst van het wetsontwerp wil aan brengen. Het betreft het wets ontwerp dat de onteigeningswet zo danig wil wijzigen dat onge b] rechtvaardigde grondspeculatie wordt tegengegaan. Tussen PvdA- en CDA-fracties in de Tweede Kamer bestaat meningsver schil over de wijze waarop dat in het wetsontwerp moet worden uitge werkt. De PvdA wil bij onteigening alleen gebruikswaarde vergoeden, het CDA de meestal hogere vervan gingswaarde. Het kabinet diende ruim een jaar geleden het voorstel in uit te gaan van de gebruikswaarde, met correcties voor onbillijkheden. Aan dat standpunt heeft het kabinet gedurende de hele schriftelijke voor bereiding van het wetsontwerp vastgehouden. Tekst bleef uit De wetsontwerpen over de grondpo litiek vormen één van de vier hervor mingsvoorstellen, die het kabinet, en vooral de PvdA. nog voor de verkie zingen van 25 mei door het parle ment behandeld wil zien. De Kamer had volgende week met de behande ling ervan willen beginnen, maar het kabinet diende de definitieve tekst niet op de afgesproken dag vorige week vrijdag in. Dat kwam omdat men het in het kabinet op die dag niet eens werd over aanpassingen, die Van Agt overweegt in het ont werp aan te brengen, naar aanlei ding van een dringend beroep dat de CDA-fracties een maand geleden daartoe in het eindverslag deden. Moeilijk verteerbaar In PvdA-kringen wacht men gespan nen de ontwikkeling binnen het ka binet af. Woordvoerder Wierenga van de PvdA-fractie in de Tweede Kamer stelt dat wijzigingen van het wetsontwerp over de onteigening voor de PvdA moeilijk verteerbaar zullen zijn. „Van Agt heeft zich het afgelopen jaar aan zijn wetsontwerp gehouden, hij heeft aan onze verder gaande wensen niets toegegeven, laat hij nu ook aan het CDA niets toegeven. Als hij dat wel doet haalt hij het grote risico op zich van grote spanningen in de PvdA", aldus Wie renga, die zich verbaasd toont over het feit dat minister Van Agt nu naar hij het noemt „een zwaai wil gaan maken". Een recente foto van prinses Christina, die vandaag haar dertigste verjaardag viert. door Leo Kleyn ZUTPHEN Nog voordat de politie wist dat de 84-jarige gepensioneerde zenuwarts Paul van Bork in zijn woning in Zutphen om het leven was gebracht, meldde de dader zich op het politiebureau. Met bloedspatten op zijn kleding kwam de toen 29-jarige fabrieksarbeider Martien H. uit het naburige Brummen op het politiebureau in Zutphen aangifte doen van diefstal van zijn bromfiets. Op zijn verzoek belde een politieman een taxi voor hem. Op 22 juli 1972, enkele uren na het nachtelijk bezoek van H. aan de poli tie. werd de bejaarde zenuwarts le venloos aangetroffen. Een groot scheepse speurtocht naar de dader of daders leverde geen resultaat op. Tot degenen die gedurende het on derzoek gehoord werden, behoorde ook Martien H. die. zo wist de politie, het slachtoffer had gekend. H. was. (ADVERTENTIE) Of I an ar aan Pirohlnr in Leg er een Firebloc in. Steek 't apn en geniet ruim 2'/ï uur van een gezellig vuur. Op Uw gemak. Haal ze per stuk of per doos bij de bouw- materialenhandel en andere zaken. Adviesprijs f 3.10 Firebloc... dé brandstof voor èlkeopen haard. id. B t gemakkelijke gezelligheid "n kwaliteitsprodukt van.Ringlever id 7 ttaat >ven- van Rot- Van onze Haagse redactie DEN HAAG De Tweede- Kamerfracties van CDA en WD zijn boos op kamer voorzitter Vondeling. Zij vin den dat deze zich, zeker in zijn functie van voorzitter, niet had mogen bemoeien met de vraag of dr J. Zijlstra, de huidige president van de Nederlandsche Bank, wel of niet CDA-kandidaat voor het premierschap is. De A.R.-fractielelder Aantjes heeft Vondeling namens de CDA- fracties op het matje geroepen. Vondeling moet. zo wil het CDA, dinsdag in het „seniorencon vent", de vergadering van alle fractieleiders, maar eens komen uitleggen wat hem bewoog zich met de kwestie Zijlstra in te laten. „Het CDA is bezorgd over de wij ze waarop het kamervoorzit terschap door uitlatingen uwer zijds in het geding is gekomen." aldus Aantjes. De WD-fractieleider Wiegel heeft Vondeling in een brief ook gekriti seerd. „Als voorzitter van de Tweede Kamer past het u niet de president van dè Nederlandsche Bank op de vingers te tikken, in de hoek te zetten, dan wel de les te lezen," aldus Wiegel. Vondeling had van Zijlstra een duidelijke ontkenning gevraagd van de geruchten dat hij wel CDA-premier zou willen worden omdat volgens Vondeling de pre sident van de Nederlandsche Bank moet voorkomen dat zijn persoon in de partijpolitieke strijd betrokken kan raken. Zijlstra zelf heeft inmiddels van uit zijn vakantieverblijf op Cura- gao via de NOS-radio laten weten dat het voor hem nieuw is dat Van Agt hem het liefst als de nieuwe minister-president ziet. „Ik blijf daar volstrekt buiten. Mijn ambi tie daarvoor is nul komma nul. Mijn ambitie is dat ik een goede president van de Nederlandsche Bank wil worden." Wat bitter constateert Zijlstra: „Ik kan mijn hielen niet lichten of de geruch tenmolen gaat weer draaien." Van onze Haagse redactie DEN HAAG De onderhandelings delegaties van PvdA en PPR hopen vandaag de opstelling van het vijf tien punten tellende regeerakkoord af te ronden. De partijen willen met dit regeerak koord de verkiezingsstrijd in. Knel punten in de onderhandelingen ble ken de afgelopen week de paragra fen over de economische groei en de NAVO. Over kernenergie, een ander moeilijk punt, is nog nauwelijks ge sproken. Wat betreft de economische groei verschillen de progressieve partners van mening over de mate waarin groei nodig is om de huidige sociaal- economische problemen op te lossen en over de verdeling van het geld tussen particuliere en collectieve sector. De PvdA legt er de nadruk op dat economische groei noodzakelijk is om de economie aan de gang te houden en de werkloosheid te be strijden. De PPR staat veel terug houdender tegenover economische groei gezien de invloed daarvan op de grondstoffenschaarste en de ver houding met de Derde Wereld. Ook over de defensieparagraaf is men het nog niet eens. PPR wil een harde defensie-paragraaf, zeer kri tisch tegenover de NAVO. De PvdA zit op een veel gematigder koers. Volgens ingewijden zou de PPR in het overleg de visie verdedigen die het PvdA-congres kortgeleden op de defensievraagstukken heeft gegeven. Van een onzer verslaggevers AMSTERDAM Na een lichte stabilisatie zijn de stakingsac ties opnieuw flink uitgebreid, ondanks het feit dat de gra fische sector van het stakings toneel verdween. Nieuwe sta kingen begonnen in de havens, de bouw en bij De Schelde. Blijkens een opgave van de vakbon den waren er gisteren 30.100 werkne mers bij stakingen betrokken, onge veer 4.000 man meer dan woensdag. Ook de werkgevers constateren een toenemende stakingsactiviteit. Zij telden gisteren 19.500 stakers, 2.500 meer dan eergisteren. In de grafische sector zijn alle sta kingen en stakingsaankondigingen opgeschort, zodat dit deel van het bedrijfsleven stakingsvrij is. Voor uitlopend op de CAO- onderhandelingen, die volgende week bèginnen, heeft de directie van de Ned. Dagblad Unie (uitgever van onder meer NRC/Handelsblad, Vrije Volk en Algemeen Dagblad) twee procent loonsverhoging toegezegd per 1 februari. Behalve de twee pro cent loonsverbetering en de auto matische prijscompensatie heeft de NDU ook positief gereageerd op vakbondsvoorstellen over branche vervaging (door de automatisering dreigt werk van grafici te worden overgenomen door niet-grafici) en herindeling van functies. Het personeel van de Perscombi natie (Parool, Trouw en Volkskrant) sprak zich gisteren in een vergade ring met vakbondsleiders in over grote meerderheid uit voor opschor ting van de stakingsaankondiging. De staking zou vanochtend zijn in gegaan. CAO's Ondanks de verharding aan het werkgeversfront werden gisteren toch een aantal CAO's afgesloten. De vervoersbonden NW/NKV zeg gen akkoord te zijn (de directie ont kent dat) met het luchtvrachtexpe ditiebedrijf Avio Presto op Schip- ROTTERDAM Volgens de Rotterdamse hoogleraar mr. S. W. Couwenberg is er sprake van een groeiende politieke macht van de vakbeweging. Het gaat hier volgens hem om een feite lijke politieke machtsuitoefe ning, die zich onttrekt aan be hoorlijke democratische contro le. Hij heeft de indruk dat er zonder medewerking van die vakbeweging niet meer op effec tieve wijze te regeren valt, het geen er volgens hem op zou kunnen wijzen, dat Nederland op weg is een vakbondsstaat te worden als een nieuwe linkse versie van de oorspronkelijke rechtse corporatieve staatsidee. Couwenberg zei dit gistermid dag in Rotterdam in een rede „Democratische rechtsstaat en het emancipatie-streven" bij de aanvaarding van een hoogle raarschap staats- en be stuursrecht aan de Erasmusu- niversiteit. De Rotterdamse hoogleraar constateert een toenemend ver lies van macht van het parle ment. Dit kan volgens hem het best worden tegengegaan door belangenorganisaties op basis van algemeen individueel kies recht te integreren in het parle mentaire bestel. Als hiervoor, naar Couwenberg verwacht, niet wordt gevoeld dan zou het verlies aan democratisch gehal te en parlementair verval ge compenseerd kunnen worden door de introductie in het Ne derlands staatsbestel van het referendum en het volksinitia tief. (ADVERTENTIE) Maagzuur overvalt je. Komt /s onverwachts. Goed als je dan een paar Rennies bij je hebt. Brandend maagzuur? Opgeblazen gevoel? hol. Bij Avio Presto (Pakhoed concern) werken 50 man. Het bedrijf betaalt de twee procent en de volle dige prijscompensatie. Hetzelfde doen vijf veerdiensten. Ook „rond" is de CAO bij de Vere nigde Bloemenveiling Aalspieer (VBA), waar 600 man werken, zo hebben de drie dienstenbonden meegedeeld. De directie van Windmill Holland in Vlaardingen heeft het personeel (740) laten weten de volledige prijscompensatie te zul len betalen. De Industriebonden NW/NKV kregen te horen, dat Windmill bereid is te praten over de voorstellen. Windmill heeft een sta kingsaankondiging ontvangen. Breekpunt ni kon- Minder gunstig verliep het overleg van de bonden met Unilever. Het Van een onzer verslaggevers AMSTERDAM Een van de gevolgen van de stakingsacties in de afgelopen week was het niet verschijnen van diverse kranten zoals Het Vrije Volk, Het Algemeen Dagblad, De NRC, De Gelderlander, Tubantia, de Arnhemse Courant en het Dagblad van het Oosten. De gedupeerden hebben dit persoonlijk als het meest ingrijpende gevolg van de stakingen ervaren. Dat blijkt uit een ondefzoek dat de N.V. Nederlandse Stichting voor Statistiek heeft ingesteld in opdracht van het Centraal Bureau voor couranten publiciteit van de Nederlandse Dagblad pers. Het onderzoek heeft zich ge richt op de abonnees van een van de niet uitgekomen bla den, De Gelderlander. Van de 161 ondervraagden vond veertig procent het „heel erg vervelend" dat de krant niet in de bus kwam, 48 procent drukte zich iets minder sterk uit en zei het „wel vervelend" te vinden. In eerste instantie zochten de abonnees compensatie voor het gemis van hun lijfblad door losse nummers van de concurrentie te gaan kopen. Daartoe ging negentien pro cent over. Zeven procent wil de goedkoper uit zijn en ging een krant bij buren lenen. Na twee dagen van de krant te zijn verstoken gaf zestien procent van de bij het onder zoek betrokkenen op de vraag wat ze zouden gaan doen als de staking langer aanhield, bijvoorbeeld een maand, ten antwoord dat ze zich dan op een andere krant zouden gaan abonneren. Vier procent liet weten dan een abonnement te zullen nemen op een opinieblad, in het mid den latend of ze „De Gelder lander" al dan niet zouden laten vallen. Zestig procent .vertelde dan vaker naar de radio te zullen gaan luisteren en 53 procent zou proberen bij te blijven door meer naar de televisie te gaan kijken. Waarom zij eigenlijk hun krant misten was verschil lend. Een abonnee zei: „Nou ik luister nu naar het nieuws op de radio, maar de krant heeft toch wel een stuk meer te bieden hoor dan die twee minuten op de radio". Een ander merkte op „Mijn vriend wordt in Assen voor de rechter gebracht. Nu kan ik het niet volgen. En dat Illustratie uit het rapport „Geen krant", waarin de resultaten van het onderzoek naar de reacties van abonnees op de dagbladstakingen vermeld worden. vind ik heel erg". Van geheel andere aard was de moeilijk heid van een meneer die met zijn vrouw naar de film wilde. „Dan is het wel vervelend dat je niet van tevoren kan bekij ken wat er draait". Een huisvrouw stelde triest: „Op woensdag kijk ik altijd naar de aanbiedingsadvertenties. Dat scheelt in deze dure tijd een hoop". Voor degenen die advertenties uitpluizen was de STER de belangrijkste vervanger, 32 procent scha kelde daar noodgedwongen maar op over. Van de voorlichting die men het meest ontbeerde stond die over binnenlandse poli tieke aangelegenheden met 84 procent bovenaan. Op de tweede plaats kwam het sen sationele nieuws. Van de 84 procent die van sensatie nieuws (wat sensatie is wordt niet nader omschreven) houdt, leest de helft dat in de Gelderlander, de rest kenne lijk in een andere krant. Bij het onderzoek kwam naar voren dat een dagblad een belangrijke rol speelt bij het luisteren naar de radio en het tv-kijken. Veel mensen die een abonnement hebben op een omroepblad, slaan toch de krant op als ze willen we ten wat er te zien en te horen is. Het weerbericht haalt veertig procent van de abon nees van „De Gelderlander" uit de krant. „open gesprek" is vastgelopen, Breekpunt was de eis van Unilever, dat de bonden eerst de stakingsac ties moeten beëindigen. Bij drie Uni- lever-bedrijven wordt gestaakt. De Unilever CAO betreft ruim 10.000 man. Ook de onderhandelingen over de eerste CAO voor de 130 werknemers van het chemisch bedrijf ESK in Delfzijl en de industriebonden zijn afgebroken. Het hernieuwde overleg tussen de voedingsbonden NW/NKV en CNV en het bakkerij concern Meneba is op niets uitgelo pen. Het gesprek over de CAO, waarbij 26.000 man betrokken zijn, stuitte op de weigering twee procent loonsverbetering te betalen. Even min wilde Meneba toezeggingen doen over de volledige prijscompen satie. Haven De Rotterdamse haven ligt thans voor 85 procent plat, zo delen de bonden mee. Dit komt doordat de Vervoersfederatie NW/NKV en de Vervoersbond CNV (die zich weer bij de federatie heeft aangesloten bij het voeren van acties) gisteren het stakingsparool gaven aan 2.000 ha venarbeiders bij twee grote stuk- goed-overslagbedrijven: Seaport Terminals en Müller-Thomsen. In de Rotterdamse haven staken nu 5.700 man. Het aantal stakers in de bouw is gisteren opgelopen van 7.000 man tot 7.350 man. De nieuwe stakingen betroffen objecten in Rotterdam (metro), Leiderdorp. Breda, Boxtel, Venlo, Zwolle. IJlst en Deventer. Bij de Kon. Mij De Schelde is giste ren 85 procent van het produktie- personeel in staking gegaan, zo ge ven de bonden op. Volgens de direc tie van de marinewerf in Vlissingen betekent dit, dat ongeveer 1.500 van de 3.400 personeelsleden niet aan het werk is gegaan: namelijk 85 pro cent van het werkplaatspersoneel en 15 tot 20 procent van het kantoor personeel. Het werk ligt bijna volle dig stil. De industriebonden NVV en NKV hebben ultimatums gestuurd naar Akzo Botlek (450 man) en Akzo Amsterdam-Noord (voorheen Ket- jen, 950 man). De ultimatums lopen volgende week dinsdag om 22.00 uur af. Demonstratie De solidariteitsdemonstratie in Den Haag bracht rond zesduizend werknemers op de been. De tocht, die via het Binnenhof en het VNO- gebouw naar het Malieveld leidde. Bij het VNO-kantoor riepen de de monstranten leuzen als „Van Veen ga heen". Uit het door de politie hermetisch afgesloten gebouw kwam echter niemand. Aan de de monstratie hebben weinig ambtena ren meegedaan, aldus een woordvoerder van de ambtenaren bonden. Volgens hem is dat te wij ten aan de geringe medewerking en zelfs intimidatie van de hoofden van dienst bij de overheidsinstellingen. Minister de Gaay Fortman heeft be kendgemaakt. dat er voor ambtena ren geen gewichtige redenen van dienstbelang aanwezig waren niet aan de demonstratie mee te kunnen doen. Wel kost het hun dan een vrije middag of geld. Vandaag zal in Amsterdam een demonstratie wor den georganiseerd. Kort geding Op het juridische front is de sta- kingsstrijd verhevigd. De Voedings bonden NW/NKV hebben de dag vaarding voor een derde kort geding ontvangen. Ze hebben intussen be sloten zich niet te verdedigen in het geding, dat is aangespannen door het broodconcern Meneba. „Het is toch zinloos, omdat van te voren de uitslag vaststaat", aldus een woordvoerder. Hij verwees daarbij naar de eerdere vonnissen van de Utrechtse rechtbankpresident prof. Van Dijk, waarbij stakingen moes ten worden opgeschort. Meneba eist intrekking van het ultimatum van de Voedingsbonden NW/NKV. Het CAO-overleg bij Meneba is gisteren vastgelopen. (ADVERTENTIE) 'n METZLER- brilieders oogmerk! wel eens meegegaan met zijn vader wanneer die als hovenier in de tuin van Van Bork ging werken. Zijn ver hoor leverde geen bewijs van schuld op Gisteren, ruim vier jaar na de des tijds geruchtmakende doodslag, stond^Martien H. inmiddels 34. toch nog als verdachte in deze zaak te recht voor de rechtbank in Zutphen. Na een poging tot moord op zijn vrouw werd hij op 31 mei van het vorig jaar gearresteerd Tijdens de daaropvolgende verhoren gaf hij toe Van Bork te hebben gedood. Brandstichting Behalve daarvoor moest hij zich gis teren ook verantwoorden voor brandstichting in zijn woning in Brummen, die in januari van het vorig jaar geheel uitbrandde. De Zutphense rechtbank, die voor de behandeling van de zaak tegen H twee dagen heeft uitgetrokken, zal zich vandaag bezighouden met de ook ten laste gelegde poging tot moord. Na bekend te hebben Van Bork te hebben gedood, trok H. tijdens het vooronderzoek zijn bekentenis weer in. Gisteren gaf hij toe de zenuwarts om het leven te hebben gebracht Hij ontkende daarbij met voorbedach ten rade te werk te zijr. gegaan. Van Bork zou hem bij een inbraak heb ben betrapt, waarna hij in paniek de zenuwarts met een in de kamer lig gende schaar te lijf zou zijn gegaan. De president van de rechtbank, mr- R. W. Reindersma, vroeg H. of hij wel reden had in paniek te raken, mede gezien de hoge leeftijd van het slach toffer. H. antwoordde daarop dat de krasse zenuwarts die leeftijd niet was aan te zien en dat deze boven dien de deur van de studeerkamer, waar zij zich bevonden op slot had gedaan. Met het oog op de mogelijk heid dat H. wilde voorkomen dat hij bij de politie zou worden aangege ven, wilde de president ook weten of H. door Van Bork was herkend. H. antwoordde ontkennend; de zenuw arts zou hem nog gevraagd hebben: „Wie bent u en wat doet u in mijn woning?" Horloge Na zijn slachtoffer te hebben neer gestoken. had H. het huis verlaten met in zijn zakken een paar gestolen horloges en bankbiljetten en onder zijn arm een eveneens ontvreemd radiotoestel. Die radio gooide hij in de IJssel, nadat een maand later een soortgelijk toestel in een opspo ringsbericht op de televisie was ge toond. Een deel van het gestolen geld gaf H. uit in cafés die hij na het gebeurde bezocht. Ook voordat hij de woning van Van Bork was bin nengedrongen, had H. al dergelijke etablissementen bezocht. Eén van de twee verdedigers van H.. mr. J. G. M. van Horn, vroeg zich gisteren af of er na het vertrek van H. wellicht een tweede inbraak is gepleegd. Ook achtte hij het moge lijk dat H. bij zijn inbraak ge zelschap had. Daarbij wees hij er ondermeer op dat een aantal sleu tels uit het huis spoorloos verdwe nen ls, terwijl H. zegt die niet te hebben meegenomen. Ook de gesto len horloges zijn nooit boven water gekpmen. De president reageerde op die speculaties kortaf met de opmer king dat er geen enkele „aanwij zing" bestaat dat H. niet de enige dader is. De brandstichting in zijn woning, waarover hij en drie politiemannen gistermiddag langdurig werden on dervraagd, ontkende H. met stellig heid. Na een avond in januari 1976 bij thuiskomst ontdekt te hebben dat zijn vrouw er met hun dochter vandoor gegaan was. zou hij de ene sigaret na de andere hebben opge stoken en daarbij onvooreichtig met vuur zijn geweest. Tijdens het vooronderzoek heeft H. die brandstichting wel bekend. Daarbij heeft hij gedetailleerd ver klaard hoe hij te werk is gegaan. Daarmee geconfronteerd, zei H. gis teren die verklaring onder druk en dreigementen van de politie te heb ben afgelegd. Als getuigen gehoord, ontkenden de betrokken politie mannen enig dreigement geuit te hebben. Vandaag zal de officier van justitie, mr. P. H. A. J. Cremers de rechtbank laten weten tot welke straffen hij H. veroordeeld wil zien. „Even wachten tot Ik mijn meester werk op de muur heb overgetekend."

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1977 | | pagina 3