jMenten in brief:
'Ik ben statenloos'
Conflict bouw verscherpt
Daling verwacht van
personeelsbezetting
Den Haag wordt bij
verdere spreiding
rijksdiensten ontzien
Onderzoek gevraagd
naar dood zwarten in
Zuidafrikaanse cel
Havenoverleg gisteravond vastgelopen
„Poolse nationaliteit vervallen"
HET WEER
Veel bewolking
reen nieuwe 'wet
ierenbescherming
Carter doet
verzoenend
tegen Cuba
Ontmoeting
in Doorn
Lubbers presenteert nieuwe nota
Volksstemming
over Schotland
'Overeenkomst over
immateriële punten
belangrijk resultaat'
Engeland wijst
twee Amerikanen
het land uit
In deze krant
625 miljoen voor
werkloosheid en
zwakke bedrijven
jITGAVE TROUW/KWARTET B V. - HOOFDREDACTEUR J. TAMMINGA - DIRECTEUR ING. O. POSTMA -POSTBUS 859 AMSTERDAM - VOOR ONZE ADRESSEN EN TELEFOONNUMMERS ZIE PAGINA 2
ABONNEMENT 14.82 PER MAAND 44.45 PER KWARTAAL 175.60 PER JAAR POSTGIRO 660000 BANK NED. CRED. BANK REK NO 23.00.12.574 —GEMEENTEGIRO X 11000 - LOSSE VERKOOPPRIJS ƒ0.60
Van onze economische redactie
)EN HAAG De komende drie maanden zal de arbeidsbezetting in het
Nederlandse (industriële) bedrijfsleven verminderen. Deze conclusie trekt het
Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) uit de conjunctuurtest over januari,
waaraan ongeveer tachtig procent van de industrie exclusief de voedings- en
genotmiddelenindustrie deelneemt.
>e bedrijven spraken van een verminderende bedrijvigheid. De opdrachten uit
et eigen land namen af; de orders uit het buitenland stegen. Het oordeel over
Ie totale omvang van de orderportefeuilles gaf ten opzichte van december
'rijwel geen verandering te zien.
Vat de produktiecapaciteit betreft sprak 45 procent van de ondernemingen over
.ruim voldoende", 52 procent over „voldoende" en 3 procent over „onvol-
loende".
'an een onzer verslaggevers
lMSTERDAM De van oor-
ogsmisdaden verdachte Pieter
lenten heeft in een brief aan
e Amsterdamse rechtbank ge-
chreven dat hij geen Neder-
ander is en daarom niet ver-
ordeeld kan worden. In de op
februari verzonden brief ver-
oekt Menten zijn onmiddellij-
e invrijheidstelling, op grond
In het algemeen veel bewolking
met plaatselijk wat regen. Mati
ge wind uit overwegend zuide
lijke richtingen. Maximum
temperaturen ongeveer zes
graden.
MORGEN EN OVERMOR
GEN: tijdelijk regen, gevolgd
door opklaringen. Middagtem-
peraturen ongeveer 8 graden.
Zon op: 07.50
onder: 17.59
Maan op: 07.27.
onder: 18.40
of wij het erg vinden telt
alleen of de mensen het
vinden
van het feit dat hij statenloos
zou zijn.
Bij de brief is een uit 1973 daterende
verklaring gevoegd van het politie
commissariaat van de voormalige
Poolse stad Lemberg (nu Lwow),
waaruit zou moeten blijken dat hij in
1937 het Poolse staatsburgerschap
verkreeg en daarbij afstand deed
van de Nederlandse nationaliteit.
Deze verklaring van Menten lijkt een
bevestiging te zijn van de eerder in
deze krant gepubliceerde brief van
Pièter Menten geschreven in april
1937 waarin hij de toenmalige
Nederlandse consul in Lemberg, dr.
Witkowsky, verzocht afstand te mo
gen doen van de Nederlandse natio
naliteit ten behoeve van de Poolse.
In een commentaar op deze brief
werd ons destijds meegedeeld door
de griffie van de provincie Noord-
Holland dat hij sinds 1945 steeds zijn
paspoort liet vernieuwen. Menten
schrijft in de brief aan de Amster
damse rechtbank echter dat hij zich
na de oorlog weliswaar van een Ne
derlands paspoort bediende, „maar
dat was een gekocht document".
Menten zou nimmer pogingen heb
ben ondernomen opnieuw tot Neder
lander te worden genaturaliseerd.
Daarom beschouwt hij zichzelf nu
als statenloos.
Vervolg op pagina 3
WASHINGTON (UPI) De Ameri
kaanse president Jimmy Carter
denkt dat de Cubanen bereid zijn
hun troepen uit het Afrikaanse An
gola terug te trekken. Carter zei
daarvoor duidelijke aanwijzingen te
hebben. Volgens de president biedt
dat mogelijkheden voor betere
verhoudingen tussen Cuba en de
Verenigde Staten.
Een lid van het Amerikaanse Huis
van Afgevaardigden heeft gezegd
dat de Cubaanse leider Fidel Castro
graag de verhoudingen met de VS
wil normaliseren. De afgevaardigde
Jonathan Bingham heeft kort gele
den een gespek van zeven uur gehad
met Castro.
Volgens hem zitten de Cubanen te
wachten op een gunstig teken van
de Amerikanen. Bingham hoopt
binnenkort president Carter en
diens minister van buitenlandse za
ken Cyrus Vance in te lichten over
zijn bevindingen op Cuba.
Eerst moeten alle acties worden ge
stopt. Als de bonden die voorwaarde
niet inwilligen, kunnen ze lang op
hervatting van het overleg wach
ten," aldus voorzitter Van Eijkelen-
burg van de bouwwerkgevers.
De drie bouwbonden hebben hierop
geantwoord met de mededeling dat
vandaag opnieuw tien objecten wor
den platgelegd. Hierdoor zullen nog
eens 600 bouwvakkers zich bij hun
7000 al stakende collega's voegen.
Metaal
Net als de bouwwerkgevers schaar
den ook de metaalwerkgevers zich
wel achter het Haagse deel-akkoord,
maar niet achter de vakbondseis
voor twee procent „reële" loonsver
hoging op 1 januari. Door het haag-
se akkoord is de loonruimte die de
metaalwerkgevers zich hadden ge
steld, al zo goed als verbruikt. „Onze
mogelijkheden zijn nu bijzonder be
perkte geworden", aldus werkge
versvoorzitter Prins.
De metaalwerkgevers schrijven in
een brief aan de vakbonden, dat
hervatting van het CAO-overleg in
houdt dat „het stakingsparool van
de bonden zal zijn ingetrokken bij
hervatting van dat overleg". De In
dustriebonden FNV gaan echter ge
woon door met hun acties, totdat de
metaalwerkgevers de eis van twee
procent per 1 januari inwilligen. Zo
lang het nog niet zover is, worden de
acties nog uitgebreid. Vandaag zou
den nieuwe ledenvergaderingen
worden gehouden, en nieuwe ulti
matums worden gesteld, en kunnen
ook nieuwe stakingen beginnen.
De Industriebond CNV breidt voor
lopig het aantal acties niet uit. Maar
van opschorting van lopende stakin
gen kan wat de CNV-bond betreft
pas sprake zijn zodra de werkgevers
„bereid zijn tot constructuef overleg
over de eis van twee procent".
Philips heeft meegedeeld dat de on
derneming zich nog beraadt over
een brief van de Industriebonden
FNV. In die brief zeggen de bonden
„het op prijs te stellen te vernemen
of op basis van het centraal opge
stelde protocol thans tot normale
CAO-besprekingen kan worden ge
komen".
In Rotterdam werd gisteravond, on
danks het voortduren van de stakin
gen, het CAO-overleg hervat. Het
gesprek stokte echter doordat de
werkgevers de twee procent per 1
januari weigerden. Daarop heeft de
Vervoersfederatie FNV aangekon
digd vandaag 2000 man van twee
grote stukgoederenbedrijven te zul-
PAGINA 3:
Kamerdebat
emancipatie
stelt teleur
PAGINA 19:
Prijsvoorstellen
voor boer en
tuinder ver
beneden peil
Eigen koffie is
niet goedkoop
Nelly Soetens
PAGINA 4:
Han Peekei:
Echte hulp
kun je
niet bieden
Van onze sociaal economische redactie
AMSTERDAM/DEN HAAG Het sta
kingsconflict in de bouw is aanzienlijk
verhard. Het aantal stakingen zal van
daag vrijwel zeker worden uitgebreid.
Ook in de metaal is het CAO-overleg nog niet
op gang, en dreigt uitbreiding van de stakingen.
Het overleg over de haven-CAO liep gister
avond op niets uit, waardoor de vervoersbon-
den FNV de stakingen vandaag willen
uitbreiden.
De grafici (dagbladen) zijn vandaag of gisteren
weer aan de slag gegaan.
Het overleg in de bouw komt niet van de grond, doordat
de werkgevers eisen dat eerst alle stakingen worden
opgeschort, „We gaan niet onderhandelen over de CAO
als buiten de oorlog voortduurt.
Van onze parlementsredactie
DEN HAAG De regering wil
bij verdere spreiding van
rijksdiensten de bestaande
werkgelegenheid in Den Haag
en omgeving zoveel mogelijk
buiten schot houden. De „twee
de tak" van het spreidingsplan
zal over een groter aantal jaren
worden uitgesmeerd dan aan
vankelijk de bedoeling was.
Dit blijkt uit de nota regionaal so
ciaal-economisch beleid die minister
Lubbers (economische zaken) giste
ren heeft uitgebracht. Volgens Lub
bers zal de tweede tak „veel soepe
ler" moeten verlopen dan de uitvoe
ring van het eerste spreidingsplan.
Teleurgesteld
Zowel binnen CDA als PvdA in de
Tweede Kamer is men teleurgesteld,
dat in de nota van Lubbers weinig
aandacht besteed wordt aan het be
houd van werkgelegenheid. De na
druk wordt teveel gelegd op het
scheppen van nieuwe arbeidsplaat
sen. De PvdA-fractie en Van Houwe-
lingen (ARP) zijn het ook met elkaar
eens, dat de premieregeling voor in
vesteringen flink verbeterd is. Van
Houweiingen toonde zich in een
eerste reactie wel einigszins huiverig
voor het aangekondigde „margebe-
leid". „Er moeten spelregels opge
steld worden om te voorkomen dat
bij de verdeling van het geld wille-
LONDEN (Reuter) Het Britse La
gerhuis heeft gisteren met overwel
digende meerderheid het voorstel
goedgekeurd om referenda te hou
den in Schotland en Wales. De be
doeling is daarbij de mening van de
bevolking te peilen over de vraag of
Schotland en Wales meer zelf
bestuur moeten hebben. De referen
da hebben alleen een raadplegend
karakter. De beslissingen over het
zelfbestuur moeten worden geno
men door het Britse parlement.
(Op pagina 7 staat het laatste artikel
van een serie over Schotland.)
keur en rechtsongelijkheid een kans
krijgen" zei hij.
Het kamerlid was blij, dat investe
ringen van twee ton voortaan in
aanmerking kunnen komen voor
een premie. In de bestaande rege
ling moet een investering het dubbe
le bedragen. Het AR-Kamerlid De
Boer noemde het „verstandig" dat
de egering de verdere spreiding van
rijksdiensten op een andere wijze
gaat aanpakken. De PvdA-fractie
zei gisteravond in een verklaring,
dat de voornemens van de regering
inzake de spreiding „helaas onvol
doende uitgewerkt zijn".
Vervolg op pagina 13
JOHANNESBURG (Reuter)
Helen Suzman van de Vooruit
strevende hervormingspartij in
Zuid-Afrika heeft een onder
zoek gevraagd naar de geheim
zinnige dood van gevangenen
in Zuidafrikaanse gevange
nissen.
Zeker achtien zwarten zijn het afge
lopen jaar in gevangenschap overle
den, volgens de politie in de meeste
gevallen door zelfmoord.
Maandag vond Matthews Mabinla-
ne, een student uit Soweto, de dood,
toen hij van de tiende verdieping uit
het politiebureau aan het John
Vorsterplein in Johannesburg viel.
De politie zegt dat Mabilane pro
beerde te vluchten. Zijn moeder liet
gisteren weten dat zij en haar man
sinds de onlusten in Soweto van vo
rig jaar tevergeefs hadden gepro
beerd hun zoon vrij te krijgen. Mabi
lane was gearresteerd bij terugkeer
uit Botswana naar welk land hij uit
angst voor aanhouding was ge
vlucht.
Gisteren overleed in een cel in Dur
ban een blanke die wegens een onbe-
Van onze parlementsredactie
ZEIST Minister-president Den
Uyl vindt het zeer belangrijk dat
werkgevers en werknemers hel afge
lopen zaterdag op centraal niveau eens
zijn geworden over meer invloed van
werknemers op het gebeuren in onder
nemingen. Op een PvdA-bijecnkomst
in Zeist zei Den Uyl dat hij de over
eenkomst over de immateriële punten
verreweg het belangrijkste resultaat
vindt van het sociaal overleg. „Be
langrijker dan de vraag wat er met
het levenspeil in 1977 moet gebeuren".
Premier Den Uyl zette zich af tegen
aanvallen van de zijde van de vakbon
den op de recente rechterlijke uitspra
ken over de stakingen. „Rechterlijke
macht dient te worden gerespecteerd,
en mag niet onder druk gezet worden,
hoe vervelend het soms ook is. aldus
Den Uyl.
„Van wezenlijk belang" noemde Den
Uyl het dat de sociale partners heb
ben vastgelegd met elkaar te gaan
overleggen over toeneming van zeg
genschap in de onderneming. Hij vond
dat dit punt in de overeenkomst een
bewijs is dat het vernieuwende beleid
van zijn kabinet een vervolg heeft.
Het staken als middel om een doel te
bereiken, noemde Den Uyl „een aaltsle
wapen, maar een te respecteren wa
pen". De PvdA-lijsttrekker hield een
vurig pleidooi voor de hervormings-
voorstelen die z'n kabinet bij de
Tweede Kamer heeft ingediend.
LONDEN (Reuter) De Amerikaan
Philip Agee, een oud-medewerker
van de inlichtingendienst CIA, moet
Engeland verlaten. Hij was al eerder
uitgewezen, maar had zich daarte
gen verzet. Zijn beroep is echter
afgewezen, zo maakte de Britse mi
nister van binnenlandse zaken Mer-
lyn Rees gisteren bekend. Behalve
Agee moet ook de 25-jarige journa
list Mark Hosenball Engeland verla
ten.
m
Helen Suzman
kend vergrijp door de politie was
opgesloten. Hij is volgens de politie
van een muur gevallen waarbij hij
dodelijk aan het hoofd gewond werd.
Helen Suzman vraagt zich af of het
waar is dat arrestanten met bindin
gen met de verboden Afrikaanse na
tionale raad (ANC) liever zelfmoord
plegen dan verhoord te worden. Mi
nister James Kruger van justitie
heeft dat gezegd. En als dat zo is.
aldus mevrouw Suzman, waarom
worden er dan geen maatregelen ge
nomen om die zelfmoorden te voor
komen.
PAGINA 2:
Evangelische
hogeschool
begint in
september
PAGINA S:
Taalonderwijs
buitenlanders
moet zich
ontplooien
DEN HAAG De regering heeft
625 miljoen extra beschikbaar ge
steld voor bestrijding van werkloos
heid en voor steun aan zwakke bedrij
ven. Minister Boersma (sociale za
ken) heeft hierover gisteravond een
brief naar het parlement gestuurd.
Deze extra uitgaven zijn mogelijk ge
worden door de meevaller bij de soci
ale fondsen. Een bedrag van 400
miljoen gaat naar voornamelijk
grond-, weg- en waterbouwprojecten
in de regio's buiten Noord- en Zuid-
Holland, Zeeland en Utrecht. Voor
steun aan bedrijven is 225 miljoen
beschikbaar gesteld, bovenop de rond
300 miljoen, die minister Lubbers
(economische zaken) hiervoor al had
op zijn begroting.
De meevaller bij de sociale fondsen
zal worden gebruikt om de AOW-
premie volgend jaar „enigszins te
verlagen" en om voor de jaren daarna
„een rustig premieverloop mogelijk
te maken". Verder wordt nagegaan of
voor de landbouw ook nog extra fi
nanciële steun gegeven kan worden.
De premicvcrlagingen voor WAO en
AWBZ voor werkgevers per 1 juli
zaterdagnacht door Boersma toege
zegd aan de werkgevers om een loo-
nakkoord mogelijk te maken gaat
dit jaar 700 miljoen kosten.
Tienduizenden stakers en
symphatisanten werden gister
middag op de Rotterdamse
Coolsingel toegesproken door
FNV-voorzitter Wim Kok, die
de werkgevers nogmaals he
kelde vanwege hun „harde
opstelling" (Foto boveneen
overzicht van de drukte in Rot
terdam, die deed denken aan
het behalen van een Europa
cup (foto onder).
len oproepen het werk neer te leg
gen. Aan het begin van dit vastgelo-
Vervolg op pagina 8
Trein-Toegang-biljetten bij NS-stations
Oud-ministerpresident mr.
B. W. Biesheuvel (links) en mi
nister van justitie mr. A. A. Af.
van Agt ontmoetten elkaar
gisteren bij de uitvaartdienst
die in Doorn werd gehouden
voor de vrijdag overleden dr.
L. J. Af. Beel.
