Prijsvoorstellen voor de boer en tuinder ver beneden peil JM ,Kerk en Wereld' geeft cursus economie Vleesfabriek (80 man) failliet In persoon Eigen koffie niet goedkoop Sigaret minder shag meer in trek Zeg maar metaalMÖLLER. Inkomens komen lelijk op de tocht staan Positie werven werd slechter Strijd ontbrandt om Woning maatschappij Plant in huis zet na jaren vrucht Voor vormingsleiders jeugd- en welzijnswerkers DONDERDAG 17 FEBRUARI 1977 FINANCIËN EN ECONOMIE Trouw/Kwartet PS17/RH19 door drs P. Bukman DEN HAAG Het loonconflict houdt de gemoederen nog volop be zig. Het zal velen in ons land ont gaan zijn maar de boeren niet dat de Europese Commissie prijs voorstellen voor het komende prijs- jaar heeft ingediend. Slechte prijs voorstellen. Een gemiddelde verho ging van 3 procent. Het bedrijfsle ven heeft 7,4 procent gevraagd! Een onaanvaardbaar pakket, zegt ook minister Van der Stee in een eerste reactie. Zo is het. Maar voordat we aan het concluderen slaan, eerst wat nadere gegevens. In januari heeft het Landbouwschapsbe- stuur zich uitgesproken voor een verho ging van de Europese landbouwprijzen met gemiddeld 9 procent na aftrek van 1,5 procent produktiviteitsstijging blijft er een noodzakelijke netto prijsverhoging van 7,5 procent over. Dat is ook het percen tage dat het COPA heeft gevraagd. Er is gelukkig dus sprake van eenheid van standpunt in het Europese landbouwbe drijfsleven. Het Landbouwschap is voorts van mening, dat de monetaire grensbedragen geleide lijk aan moeten worden afgebroken, naar evenredigheid en voorzover het prijsbeleid het toelaat. In de derde plaats is in het kader van de beoordeling van het pakket voorstellen nog van belang, dat het Landbouwschap een melkheffing in princi pe als tijdelijke maatregel aanvaardbaar acht, mits de inkomenssituatie dit toelaat en het prijsbeleid de kostenontwikkeling consequent volgt. In het licht van deze standpunten moeten de prijsvoorstellen van de Europese Commissie worden beke ken en beoordeeld. Voorstellen De voorstellen luiden als volgt: AKKERBOUW zachte tarwe - richtprijs 3.0% - interven tieprijs 3.0% gerst - richtprijs 4.7% - interventieprijs 3.0% rogge - richtprijs 3.0% - interventieprijs 3.0% raais - richtprijs 4.7% - interventieprijs 4.7% suiker - minimum bletenprijs 3.0% - richtprijs witte suiker 3.6% - interventie prijs witte suiker 3.9% - b-quotum voor landen met contractprijs (de hoeveelheid suiker waarvoor verminderde prijsgaran- tiegelden) verlaagd tot 125%. - twee jaar lang heffing op isoglucose (suiker uit maïs of aardappelen) gelijk aan die op b-suiker. koolzaad - richtprijs 3.0% basisinterven- tiepr. 3.0%. TUINBOUW bloemkool - aankoopprijs 5.0% - basis prijs 5.0% tomaten - aankoopprijs 5.0% - basisprijs 5.0% appelen - aankoopprijs 3.0% - basisprijs 3.0% peren - aankoopprijs 3.0% - basisprijs 3.0% VEEHOUDERIJ melk richtprijs per 19 september: 3.0% interventieprijs mager melkpoeder 2.49% interventieprijs boter 2.68% vaste toeslag mager melkpoeder iets ver hoogd steun ondermelk gehandhaafd heffing op melk per 19 september 2.5% tegelijkertijd heffing op plantaardige oliën of consumentensubsidie op boter, rundvlees oriëntatieprijs 3% varkensvlees basisprijs 4% AFBRAAK MONETAIRE GRENSBE DRAGEN (tussen haakjes: effect op prijzen) Benelux0.4% 0.4%) Ierland3.0% 2.8%) Italië3.0t 2.6%) 3.0% 2.65%) 8.0 4.0% 6.3 3.06%) Duitsland-2.75% 2.95%) Geen basis Eerst een paar algemene opmerkingen. Frankrijk Engeland Het voorgestelde verhogingspercentage (3 procent) komt bij lange na niet tegemoet aan wat het bedrijfsleven op goede gron den heeft gevraagd (7.4 procent). Er is nauwelijks een basis voor discussie. In dit licht gezien is de voorgestelde afbraak van de monetaire grensbedragen (m.c.b.'s) ook niet aanvaardbaar: verschillende andere landen kunnen door een afbraak van nega tieve grensbedragen wel aan een redelijke prijsverhoging voor de boer komen. De Benelux en Duitsland zitten wat dat be treft in de verkeerde hoek. Akkerbouw Wat de akkerbouw betreft het volgende: De iets sterkere verhoging van de gerst- en maisprijzen ten opzichte van de tarwe past in het granenbeleid van de laatste Jaren, maar heeft voor de veehouderij en de vere deling een negatief effect. De verhoogde maisprijs is voor de fa brieksaardappelsector van belang; de pro- duktierestitutie zal in ieder geval dienove reenkomstig moeten worden verhoogd; de veenkoloniale akkerbouw kan die steun niet missen. Wat de suiker betreft wordt het b-quotum verlaagd van 135 procent naar 125 procent. Dat treft ons niet. De straf die wij voor de handhaving van ons mengprijsstelsel vorig jaar hebben gekre gen, wordt er iets door verzacht. De voor gestelde heffing op isoglucose ter hoogte Veehouderij Het verschil tussen de voorgestelde prijs verhoging en de stijging van de produktie- kosten is het meest schrijnend voor de melkveehouderijsector. In feite wordt het melkprijsjaar verlengd tot half september. Sterker nog: het voorstel komt zelfs neer op een verlaging van de melkprijs tot half september met 0.4 procent (afbraak mone tair grensbedrag). Dat betreft dan onge- van de heffing op b-suiker lijkt op het eerste gezicht een verantwoorde maat regel." Tuinbouw Tegen de voorgestelde verhoging van de aankoop- en basisprijzen bestaat niet veel bezwaar. Het gevaar blijft echter volop aanwezig, dat door de zwakke positie van de lire de aankoopprijzen in Italië veel te hoog worden ten opzichte van de kostprijs. In het kader van de bescherming tegen concurrentie van buitenaf is vooral van belang hoe het referentieprijzenstelsel werkt en hoe hoog de referentieprijzen liggen. Dat wordt officieel echter niet in het kader van deze prijsvoorstellen gere geld. Evenmin wordt er bij de discussies over de prijzen iets geregeld voor de in voerbeperking van appelen van het zuide lijk halfrond, wat voor onze fruitteelt van groot belang is. Drs. P. Bukman: boeren en tuinders zijn er ook nog. veer 2/3 van de melkplas van het gehele melkprijsjaar. Door de richtprijsverhoging per half september te combineren met de Invoering van de beruchte heffing, komt de melkprijsverhoging over het gehele jaar gemeten uiteindelijk uit op nul De melkheffing is dan ook in combinatie met dit prijsvoorstel niet te aanvaarden. Dat was het dan: standpunt, voorstel en commentaar. Eén ding is duidelijk: zo kan het niet. Minister Van der Stee heeft zich tegenover de pers als volgt geuit: „Het pakket Is volledig onaanvaardbaar, poli tiek, sociaal en economisch onverantwoor delijk. Ik ben niet gehuurd om tachtig procent van de landbouwers aan een fail lissement te helpen". Dat is klare taal, die ik alleen maar dubbel en dwars kan onderstrepen. We zullen het Europese Parlement en het Economisch en Sociaal Comité van de EG moeten overtuigen van ons gelijk. De inkomens ontwikkeling in de Nederlandse landbouw komt bij aanvaarding van dit pakket lelijk op de tocht te staan. Ook dat verdient aandacht in onze maatschappij. Boeren en tuinders zijn er ook nog. door Peter van Lakerveld AMSTERDAM De prijs op de Londense termijnmarkt voor koffie gaat nog almaar omhoog. Gisteren werd voor het eerst in de geschiedenis een prijs genoteerd van 3200 pond (13.600 gulden) per metrieke ton na een,week waarin door de handelaren druk werd gekocht. Ondanks die duurte is het voor de particulier niet de moeite' waard om zelf uit overwegin gen van kostenbesparing koffie te kweken. Een beetje koflieplant kost gauw een gulden ot acht en dan moei. de koper nog enkele jaren wachten voor hij er een paar honderd gram kclhe- bonen van kan plukken. Ondanks ons dure halfpondspakje koffie van flink boven de vier gulden, Is het voordeel toch ver te zoeken. In Enge land waar de koflieplant tegenwoor dig erg in trek is, zullen ze dat spoe dig merken. Arabica Dat neemt niet weg dat het houden van koffieplanten voor de sier heel goed mogelijk is in een Nederlandse hriskamer. Een zegsman van de af- i.viing tropische planten van het Kon Tastituut voor de Tropen raadt dan v '1 aan het soort Arabica te nerr.^u ?en type koffieplant die af komstig is uit het hooggelegen Ethi opië en later op ruime schaal ingang heeft gevonden in Latijns Amerika. Arabica gedijt goed bij een gemid delde temperatuur van 20 21 gra den en is daarom verre te prefereren boven de Robusta. Deze koffiesoort groeit in tropische gebieden (Indone- Londen De positie van de scheepswerven in de wereld is vorig jaar belangrijk verslechterd. De or derportefeuille van de werven om vatte eind december 55.372.582 bru to ton. Dat betekende een verinindering van 7.052.987 ton ten opzichte van eind september, maar ook het laagste peil sinds het record van 133,4 miljoen ton van maart 1974. Van de bestellingen moet negentig procent eind 1978 worden opgele verd. Eind 1975 kwam de orderportefeuil le uit op 82.345.833 brutoton. Eind december 1974 op 120.704.123 ton en eind december 1973 op 128.899.862 ton. AMSTERDAM Een strijd is bezig te ontbranden rond het bezit van de Woningmaatschappij in Amster dam (onroerend goed). Nadat Verlin den Beheer in de hoofdstad eerder een bod van 600 procent had gedaan op het uitstaande aandelenkapitaal van 398.500, komt nu de ASB Be- leggings- en Handelmaatschappij in Den Haag met een bod van 625 procent op alle uitstaande aandelen. ASB doet haar bod, evenals Verlin den, onder meer onder de voorwaar de dat tenminste 90 pet van de uitstaande aandelen wordt aange meld, onverminderd de bevoegd heid om bij een lager percentage het bod gestand te doen. Het ligt in de bedoeling het biedingsbericht over een week te laten verschijnen, aldus ASB. sië, Afrika, denk aan de Angola- koffie) op een hoogte van 0 tot 400 k 500 meter en is gewend aan een doorsnee temperatuur van 25 gra den. Voor huiselijk gebruik is die temperatuur te hoog. De plant moet in huis op een tame lijk schaduwrijke plaats staan met hooguit een uur of twee zon per dag. Na een jaar of twee pas gaat de koffieplant bloeien in kransjes van roomkleurige bloempjes die echter al na één of twee dagen verwelken. Na verloop van een paar weken staat er dan weer zo'n krans in bloei en dat proces kan zich enkele malen herhalen. Het gewas moet ongeveer een meter hoog zijn voor er bloemen aan komen en er zich vruchten kun nen vormen. De koffieplant is geen artikel dat dagelijks bij duizenden tegelijk via markt of bloemenzaak zijn weg vindt naar de Nederlandse consu ment. „Vorige week hadden we een aanvoer van zestig plantjes en deze week helemaal niets,,' vertelde een woordvoerder van de Aalsmeerse bloemenveiling. Kwekers die zich met dit produkt bezighouden zijn er ook niet veel, bleek uit links en rechts telefonisch navragen. Kwekers Een van de weinigen die zich er mee bezighoudt is de firma A. Maarse Kzn. uit Rijsenhout bij Aalsmeer. Hij kweekt de plantjes alleen op bestelling omdat hij het kofflegewas een typisch mode-artikel vindt waarvan je vandaag niet weet of het morgen nog aan de straatstenen te slijten is. Na de uitzaai heeft Maarse in een maand of negen tien een plantje van 25 centimeter. Grootste afnemers zijn postorderbedrijven. Een plantje van 25 centimeter levert de kweker 75 cent op Jnaar een ge was van 30 40 centimeter moet volledig verzorgd bij een postorder bedrijf 8,75 opbrengen. Een plant van 40 50 centimeter kost de klant elf gulden. Maarse heeft zich gespecialiseerd in exotische planten en merkt dan ook dat tropisch goed, die we vroeger alleen maar om de vrucht interes sant vonden, tegenwoordig om de plant zelf gekocht wordt. Een goed voorbeeld is de sinaasappelstruik. Er komen inderdaad sinaasappels aan, maar die smaken afschuwelijk zuur. Ze groeien in de huiskamer in minder gunstige omstandigheden dan in Spanje of Marokko, daarom worden ze nooit zoet, ook al zijn ze rijp, zegt Maarse. Zo groot als op deze plaat zullen de koffiestruiken binnenskamers wel niet worden. ALMELO De vleesverwer kende industrie Bopa in Wier den, een bedrijf met 80 werkne mers, is door de rechtbank in Almelo failliet verklaard. Eige naar Passchier is een paar we ken geleden naar Ierland ver trokken, waar hij ook een huis en een fabriek heeft. Verschil- lende schuldeisers hebben na het vertrek van de directeur hun nog niet betaalde goede ren laten terughalen. De bank- en belastingschuld was in middels zo groot geworden dat de rechtbank gevraagd was om Bopa failliet te verklaren. Pogingen de vetsmelterij Smilde in Hoogeveen voor het Wierdense bedrijf in interes seren hebben tot dusver geen succes opgeleverd. Enige jaren geleden, toen Bopa met weinig succes kroket ten, frikandeUen en andere vleesge rechten produceerde, sprong het rijk bij na een verzoek om steun. Bopa bleek echter niet te redden. EMS: Het gehele uitstaande aan delenkapitaal van De Nederlandse Grondbriefbank is verkocht aan Ca- ransa voor de prijs van ruim 20.3 miljoen gulden. De aanvankelijke koper, Van Mourik's Huizen Mij, die weigerde de verplichtingen na te ko men. zal voor schadevergoeding wor den aangesproken, zo delen de Exploitatie Maatschappij Scheve- ningen en de Ned. Grondbriefbank nog mee. EDICOM: Uit het bericht dat is uitgebracht wegens het bod van El sevier op Edicom blijkt, dat de gang van zaken vorig jaar teleurstellend is geweest en dat het verlies in de eerste negen maanden 2.16 miljoen heeft bedragen. Het uiteindelijk ver lies in 1976 zal, dank zij de winst op verkoop van panden, tot zeven ton beperkt blijven. In 1977 moet reke ning worden gehouden met verliezen door a) de bijdrage van Edicom van 1.5 miljoen aan de „verzelfstandi ging" van Mouton en b) het boekver lies van ongeveer 2.5 miljoen door de herwaardering van het fonds we tenschappelijke uitgaven. Elsevier biedt per gewoon aandeel Edicom van nominaal 100 een be drag van 110 in contanten plus 15 nominaal aandelen Drukkerij Mou ton. Deze aandelen krijgen een no minale waarde van 150. Per 4,5 pet converteerbare obligatie 1963 van 500 wordt in cl. lopende rente tot 17 maart 507,75 geboden. Per 7,5 pet achtergestelde convertible 1972 van 1000 wordt 900 geboden incl. de lopende rente tot 17 maart in totaal 918,96. Het bod loopt tot 8 maart. BOG: De winst van het Beleg gingsfonds Onroerende Goederen is, excl. kapitaalwinst, vorig jaar met ongeveer 10 pet gestegen. De kapi taalwinst (uit verkopen) bedraagt circa 1,4 min, aldus het fonds. De uitkering is vastgesteld op 92,50 per participatie (vj 90). De bedoe ling is het fonds om te zetten in een NV en vervolgens beursnoteringen te vragen. Van een verslaggever DEN HAAG De zelfgemaakte sigaret lijkt terrein te veroveren op de iabriekssigaretten. Deze indruk wordt gevestigd door de banderollecijfers over 1976. Daaruit blijkt, dat er aanmerkelijk minder sigaretten zijn gebande- rolleerd tegenover een grotere hoeveelheid kerftabak. Volgens het blad van het Bureau voor de Tabaksdetailhandel zijn er in het afgelopen jaar 22,5 mil jard sigaretten gebanderolleerd tegen 23,9 miljard in 1975, een daling van 5,7 procent. Omdat er echter in de grensstreken minder sigaretten aan Duiitsers werden verkocht, kan men niet zeggen, dat deze 5,7 procent een daling van het Nederlandse sigaretten- verbruik vertegenwoordigd. Tóch is er wel degelijk sprake van een daling van het sigarettenver- bruik in ons land, waarmee een toeneming van het shagverbruik nauw samenhangt, aldus het Bu reau voor de TabaksdetailhandeL De in 1976 gebandero 11 eerde hoe veelheid kerftabak bedroeg 14,9 miljoen kilogram tegen 14,2 mil joen kilogram in 1975, een toene ming van 4,6 procent. Drie miljard Uit de jaarcijfers over 1976 blijkt verder, dat er minder grote siga ren (min 2,8 procent) en meer klei ne sigaren (plus 2,7 procent) wer den gebanderolleerd. In totaal be droeg de waarde van de gebande ro 11 eerde hoeveelheden, sigaren, sigaretten en tabak in 1976 bijna drie miljard gulden tegen ruim 2,8 miljard in 1975, een stijging van ongeveer zes procent BIJ sigaret ten bedroeg de stijging in waarde 77 miljoen gulden, bij sigaretten ruim 20 miljoen gulden en bij kerftabak 66 miljoen gulden. Als de verbruikscijfers van negen westerse landen (Amerika. Enge land, Ierland. Duitsland. België, Nederland, Frankrijk, Italië en Denemarken worden vergele ken, blijken de Nederlanders niet eens zulke stugge sigarettenro kers te zijn. Met gemiddeld 1.744 sigaretten per Jaar (in 1975) ligt de Nederlandse roker vér achter de Amerikaanse, die er 2.827 per Jaar opsteekt. Ook de Engelsen (2.329 per Jaar), de Ieren (2.278) en de Duitsers (2.029) zijn veel flinkere rokers dan de Nederlanders. Na België (1.930 per Jaar) komt Ne derland in dit rijtje op de zesde plaats. Derde plaats Wat het roken van sigaren betreft komen de Nederlanders op de derde plaats met gemiddeld 88 per Jaar. Zij worden vér overtrof fen door de Denen (166 per Jaar) en de Belgen (105 per Jaar). Aan de kop liggen de Nederlan ders wanneer het gaat om het roken van kerftabak. Wat dat be treft slaan wij iedereen met stuk ken. In 1975 was het kerftabak- verbruik in Nederland 1.038 gram per hoofd van de bevolking tegen 551 gram in Denemarken (tweede) en 468 gram in België (derde). Wij hebben ólles voor het buigen, knippen, ponsen, knagen, zetten en knabbelen van metaal Allemaal machines die automatisch méér opbrengst leveren mÖUGT&CO Noem ons maar metaalMÖLLER. En bel even als u méér Handelmaatschappii Moli.r a Co. b.v.. munt wenst te slaan uit met-verspanende machines 0ude Boekeloseweg 31. Hengelo (O), afd gereedschapswerktuigen Tel. 05400-15933' Postbus 10, Telex 44318. Van een onzer verslaggevers DRIEBERGEN Het Hervormde Vormingscentrum „Kerk en Wereld" organiseert tussen 9 maart en 11 mei in Driebergen vijf studiedagen, waarin voor niet-economen wat economische begrippen en theorieën zullen worden uiteengezet. Voor de cursus „De verwondering over de economie" is een econoom van de Katholieke Sociale Academie in Den Haag aangetrokken. De organisator van de studiedagen is drs. J. S. Schuraan, medewerker van „Kerk en Wereld". Met hem hadden we een gesprek. De heer Schuman: „Het vormings werk heeft tot doel mensen te helpen in hun dagelijkse problemen. Sinds de energiecrisis en de daaruit vol gende recessie zien vormingsleiders, pastores;- jeugd- en welzijnswerkers zich steeds meer geconfronteerd met mensen, die binnen ons economisch stelsel tussen de wal en het schip vallen: WAO-ers, werklozen of men sen voor wie werkloosheid dreigt. Degenen, die werkloos zijn gewor den, weten verdraaid goed hoe dat komt, maar maatschappelijk wer kers hebben daar vaak geen idee van". In het persbericht, waarin de cursus wordt aangekondigd, schrijft „Kerk en Wereld", dat het de bedoeling is „in vijf lentewoensdagen de grauwsluier van het Jargon weg te werken. Zonder voorkeur voor een bepaald economisch systeem wordt het economisch begrippenapparaat bekeken, worden theorieën aan de orde gesteld en standpunten verhel derd. Aan bod komen onder meer de economische groei, economische macht, de inkomensverdeling en de werkgelegenheid". Globaal Ondanks het feit, dat de cursus een uitgestrekt terrein beslaat, spreekt de heer Schuman van een be scheiden opzet. De aanpak is nog wat globaal en daarom wil hij bij eventuele volgende cursussen de deelnemers huiswerk meegeven, waarbij wordt gevraagd wat met de verworven inzichten in concrete si tuaties kan worden gedaan. Met an dere woorden: hoe stelt de pastor zich voor de werkloze in zijn ge meente een nieuwe inhoud aan zijn bestaan te geven, hoe kan hij een werkloze uitzicht op andere moge lijkheden dan werken bieden? Een ander motief voor het organise ren van een cursus economie is het gegroeide besef, dat in Nederland de bomen niet meer tot in de hemel groeien. Tot voor kort slaagden maatschappelijke werkers er in om verlangens uit de samenleving door de overheid gehonoreerd te krijgen. Bijna alle sociale wensen kosten geld en dat is er In onvoldoende mate. Mede door de cursus hoopt „Kerk en Wereld" af te komen van het stereo type beeld van de gebaarde wel zijnswerker, die in een wat krap spij kerpak en op geiteharen sokken met superieur gemak voorbij gaat aan de beperkingen, die de economie de maatschappij oplegt. De grenzen van de groei worden op de tweede studiedag besproken. De derde dag gaat over economische macht: wie bepaalt hoe schaarse middelen wor den verdeeld. Niet gehinderd Tenslotte, zo zegt de heer 8chuman, wil „Kerk en Wereld" met de cursus bereiken, dat de deelnemers leren zien wat de problemen zijn en waar het ln de toekomst he$n moet. „Ie dereen blaat, niet gehinderd door onvoldoende kennis, mee over de verwerpelijkheid van het kapitalis me of het communisme. Wij probe ren de cursisten inzicht te geven in ons eigen en andere economische stelsels, zodat ze in staat zijn ln discussies daarover een standpunt in te nemen. BIJ het tot stand bren gen van dat inzicht zal „Kerk en Wereld" zelf geen kleur bekennen. De heer 8chuman rekent op 20 tot 25 deelnemers. De aanmelding voor de cursus, die 115 zal kosten (Inclu sief maaltijd, koffie en thee) staat tot 2 maart open. De deelnemers ontvangen voor elke cursusdag voorbereidende Informatie. Tevens zal daarbij een voorstel worden ge daan voor de aanpak. Te denken valt aan een groepsgesprek, rol lenspel, kort geding. Nadere infor maties over de cursus zijn ln te winnen bij „Kerk en Wereld" ln Driebergen, postbus 19, telefoon 03438-2241. SHV De heer L. P. J. M. de Oruyter, voorzitter van de directie van de 8HV-dochter Otto Reichelt in Berlijn, Is benoemd tot di recteur van SHV Holdings. Reichelt is een grootwinkelbe drijf. De heer De Oruyter zal als groeps-directeur leiding blijven geven aan de 8HV- groep Winkelbedrijf Berlijn. Ook de heer D. J. Joseph, pre sident-directeur van David J. Joseph in het Amerikaanse Clnclnatt! wordt directeur van 8HV Holdings. Hij zal als groepsdirecteur leiding blijven geven aan de schroothandelac- tlvitelten in de V8. SMIT INTERNATIONALE Per 1 mei. wordt de hoofddirec tie uitgebreid met de heer B J. Amesz. registeraccountant. HIJ ls nu nog lid van de accoun tantsmaatschappij KJynveld. Kraayenhof en Co. RUBBERHANDEL Tot voorzitter van de Neder landse Vereniging voor de Rubberhandel is benoemd de heer W. Nlehorster Vice- voorzitter wordt de heer J H. C. Plesman. ZIJ zijn opvolgers van de heren H. 8mlt en A. E Dudok van Heel. die om ge zondheidsredenen zijn afge treden.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1977 | | pagina 19